ʼE Koutou Lava Maʼu Te Tui Moʼoni

ʼI te taʼu 19 ʼo Sarah Jayne, neʼe fakahā age ʼe ʼi ai tona kosea ʼo te ʼu ‘ovaires.’ ʼI tona ʼosi tafa, neʼe logo lelei pea neʼe fiafia ai ki tona ka haʼu. Koia, ʼi tona taʼu 20 neʼe fakatahi mo te tama pea neʼe nā kamata fai he ʼu fakatuʼutuʼu ki tanā ʼohoana. ʼI te taʼu pe ʼaia, neʼe toe hā te kosea, pea neʼe fakahā age kei toe pe he ʼu kiʼi vāhaʼa pea ʼe mate anai. Neʼe mate ia Sarah Jayne ʼi Sūnio 2000, kae neʼe mole heʼeki taʼu 21.

KO TE meʼa ʼaē neʼe punamaʼuli ai te hahaʼi ʼaē neʼe ʼōmai ʼo fakasiosio ia Sarah Jayne ʼi te lopitali, neʼe ko tana falala ʼo ʼuhiga mo te ka haʼu, pea mo tana tui mālohi ki te ʼAtua pea mo tana Folafola, te Tohi-Tapu. Logola te meʼa fakamataku ʼaē neʼe hoko kia ia, kae neʼe tui papau ia ki te fakatuʼuake—ʼe toe sio anai ki tona ʼu kaumeʼa fuli. (Soane 5:28, 29) Neʼe ina ʼui fēnei: “ ʼE ʼau toe sio anai kia koutou fuli ʼi te mālama foʼou ʼa te ʼAtua.”

ʼE faka ʼuhiga ʼe ʼihi te tui ʼaia ʼe ko he tui ki he meʼa ʼe mole moʼoni. ʼE fehuʼi fēnei e Ludovic Kennedy: ‘Koteā koa te tui ki te maʼuli ʼi te hili ʼo te mate? ʼE mole ko he tui koa ki he meʼa ʼe mole kita ʼiloʼi papau? ʼE kita tui, ʼi te temi ʼaē ka pupuhi ai te fakatagi pupuhi fakaʼosi, pea ʼe hoko ai anai he temi fakafiafia, ʼi he ʼaluʼaga fakafiafia ohage ko Eteni, heʼe fakatahi anai te hahaʼi ʼi he ʼu hola fakafiafia mo nātou ʼaē neʼe mamate ki muʼa atu pea mo nātou ʼaē neʼe mamate ki muli age.’ ʼO ʼuhiga mo te ʼu palalau ʼaia, ʼe tou lagaʼi ai te fehuʼi ʼaenī: Koteā ʼaē ʼe fakapotopoto age: ke tou hage ko Kennedy, ʼaē neʼe ina ʼui ke tou tui “ ʼe mole he tahi age maʼuli, koia ʼe lelei ke tou fakaʼaogaʼi katoa te ʼu lelei ʼo te maʼuli ʼaenī,” peʼe ke tou tui ki te ʼAtua pea mo tana fakapapau ʼo ʼuhiga mo te fakatuʼuake? Neʼe fili e Sarah Jayne te lua manatu. Neʼe ina maʼu feafeaʼi te taʼi tui ʼaia?

‘Koutou Kumi Te ʼAtua . . . Pea ʼe Koutou Maʼu Anai’

Ke tuputupu takotou tui pea mo takotou falala ki he tahi, ʼe tonu ke koutou ʼiloʼi ia ia, mo tana ʼu manatu pea mo tana ʼu gāue. Ke hoko te faʼahi ʼaia, ʼe tonu ke ʼalu ai tokotou loto pea mo tokotou ʼatamai. ʼE toe feiā mo kapau ʼe koutou fia tui moʼoni ki te ʼAtua. ʼE tonu ke koutou ʼiloʼi ia ia, ke koutou ʼiloʼi tona ʼu kalitate pea mo tona ʼulugaaga, pea mo koutou mahino, ʼaki tana ʼu palalau pea mo te ʼu meʼa ʼaē neʼe ina fai, ʼe feala ke koutou tui kia te ia pea mo falala ki ai.—Pesalemo 9:10; 145:1-21.

ʼE manatu e ʼihi ʼe mole feala te faʼahi ʼaia. ʼE nātou ʼui ko te ʼAtua ʼe mamaʼo fau, ʼe lahi ʼaupito te ʼu meʼa ʼe mole tou ʼiloʼi ʼo ʼuhiga mo ia—mo kapau foki ʼe nātou tui ʼe maʼuli moʼoni. Ko he tahi ʼe lotolotolua ʼe ina lava fai te fehuʼi ʼaenī: “Kapau ko te kau Kilisitiano ohage ko Sarah Jayne, ʼe nātou tui ko te ʼAtua ʼe maʼuli moʼoni, pea he koʼe neʼe mole ina fakahā ia ia totonu kia mātou ʼaenī?” Kae ʼe mamaʼo moʼoni koa te ʼAtua pea ʼe mole feala koa ke tou maʼu ia ia? ʼI tana akonaki ki te kau filosofia pea mo te hahaʼi popoto ʼi Ateni, neʼe ʼui fēnei e te ʼapositolo ko Paulo, ko “te Atua ae nee ina fakatupu te atulaulau mo ona naunau fuape” neʼe ina foaki ia meʼa fuli pe neʼe ʼaoga moʼo “kumi [ia ia] . . . pea e natou mau leva.” ʼI tona fakahagatonu, neʼe ʼui fēnei e Paulo: “E mole mamao ia maia tatou takitahi.”—Gaue 17: 24-27.

ʼE lava feafeaʼi hakotou “kumi te Atua . . . pea [mo] mau” ia ia? Neʼe lava fai e ʼihi te faʼahi ʼaia ʼi tanatou vakavakaʼi te ʼu meʼa ʼaē ʼi ʼonatou tafa. Ki te tokolahi, neʼe nātou tui ki te Tupuʼaga ʼaki pe tanatou tokagaʼi ia te faʼahi ʼaia.a (Pesalemo 19:1; Isaia 40:26, Gaue 14:16, 17) ʼE nātou manatu ohage ko te ʼapositolo ko Paulo, “ko [te ʼu] kalitate fakapulipuli [ʼo te ʼAtua] ʼe ʼiloga lelei ia talu mai te fakatupu ʼo te malamanei, koteʼuhi ʼe mahino kiai te ʼatamai ʼaki te ʼu meʼa ʼaē kua faʼu, ʼio, tona mālohi heʼegata pea mo tona ʼuhiga ʼAtua, koia ʼe mole honatou takuʼaki.”—Loma 1:20, MN; Pesalemo 104:24.

ʼE ʼAoga Kia Koutou Te Tohi-Tapu

Kae ke koutou tui moʼoni ki te Tupuʼaga, ʼe ʼaoga kia koutou he tahi meʼa neʼe ina foaki mai. Koteā te meʼa ʼaia? Ko te Tohi-Tapu—te Folafola ʼaē ʼe haʼu mai te ʼAtua, ʼe ina fakahā ai tona finegalo pea mo tana fakatuʼutuʼu. (2 Timoteo 3:16, 17) Kae ʼe ʼui fēnei anai e ʼihi: “Atali muʼa, ʼe koutou lava tui feafeaʼi ki te ʼu meʼa ʼaē ʼe ʼui e te Tohi-Tapu, mokā koutou sio ki te ʼu meʼa fakalialia ʼaē neʼe fai e te hahaʼi ʼe nātou lau ʼe nātou mulimuli ki te Tohi-Tapu?” ʼE moʼoni, ʼe lahi te ʼu fakamatala fakalialia ki te Keletiate ʼo ʼuhiga mo tana malualoi, mo tana agamālohi, pea mo tana aga heʼeʼaoga. Kae ko ia ʼaē ʼe sio fakapotopoto ʼe feala ke mahino kia ia, ko te Keletiate ʼe ina lau pe ia ʼaki tona gutu ʼe ina muliʼi ia te ʼu pelesepeto ʼa te Tohi-Tapu.—Mateo 15:8.

Neʼe ʼui e te Tohi-Tapu ʼe tokolahi anai te hahaʼi ʼaē ka nātou ʼui ʼe nātou tauhi ki te ʼAtua, kae ʼi tona fakahagatonu, ʼe ‘nātou fakafisi ki te pule ʼaē neʼe ina totogi nātou.’ Neʼe ʼui e te ʼapositolo ko Petelo: “ ʼUhi ko nātou ʼaia, ʼe laukoviʼi anai te ala ʼo te moʼoni.” (2 Petelo 2:1, 2, MN ) Neʼe ʼui e Sesu ko te ʼu hahaʼi ʼaia neʼe nātou “manuki ki te lao,” pea ʼe ʼiloga lelei anai nātou ʼuhi ko te kovi ʼo tanatou ʼu aga. (Mateo 7:15-23, MN ) Ko te līaki ʼo te Tohi-Tapu ʼuhi pe ko te ʼu meʼa neʼe fai e te Keletiate, ʼe hage pe ko hatatou līaki he tohi mai hotatou kaumeʼa, ʼuhi pe ko ia ʼaē ʼe ina fakatoʼo mai te tohi ʼe kovi tana aga.

Kapau ʼe mole tou maʼu te Folafola ʼa te ʼAtua pea ʼe mole tou lava maʼu te tui moʼoni. ʼE gata pe ki te Tohi-Tapu ʼe ina fakahā mai te manatu ʼa Sehova. ʼE ina tali ki te ʼu fehuʼi kua fualoa tona fai, ohage la pe koʼe neʼe ina fakagafua te mamahi pea koteā ʼaē ka ina fai ʼo ʼuhiga mo te faʼahi ʼaia. (Pesalemo 119:105; Loma 15:4) Neʼe tui ia Sarah Jayne ko te Tohi-Tapu ʼe ko te Folafola ʼa te ʼAtua. (1 Tesalonika 2:13; 2 Petelo 1:19-21) ʼO feafeaʼi? Neʼe mole ʼui age pe e tana ʼu mātuʼa ke tui kiai, kae neʼe ina toʼo he temi moʼo vakavakaʼi lelei te ʼu faʼahi fuli ʼaē ʼe nātou fakamoʼoni ai ko te Tohi-Tapu ʼe ko te tohi pe ʼaia ʼe tahi ʼe haʼu mai te ʼAtua. (Loma 12:2) Ohage la neʼe ina fakasiosio fakalelei te malave ʼo te mālohi ʼo te Tohi-Tapu ki te maʼuli ʼo nātou ʼaē ʼe nātou mulimuli ki tona ʼu pelesepeto. ʼAki te tokoni ʼo te ʼu tohi ohage ko te tohi La Bible : Parole de Dieu ou des hommes ?,b neʼe ina toe vakaʼi lelei mo te ʼu tuʼuga fakamoʼoni ʼe fakahā ai ko te Tohi-Tapu ʼe haʼu mai te ʼAtua.

“ ʼE Tupu Te Tui Mai Te Meʼa Neʼe Kita Logo Kiai”

Kae ʼe mole feʼauga pe takita maʼu te Tohi-Tapu peʼe kita tui ʼe haʼu moʼoni mai te ʼAtua. ʼE tohi fēnei e te ʼapositolo ko Paulo: “ ʼE tupu te tui mai te meʼa ʼaē neʼe kita logo kiai.” (Loma 10:17, MN ) Ko te logo ki te Tohi-Tapu ʼe ko te faʼahi ʼaia ka ina fakatuputupu te tui, kae ʼe mole gata ʼaki pe takita maʼu te Tohi-Tapu. ʼE koutou “logo” ki te ʼu folafola ʼa te ʼAtua ʼi takotou lau pea mo ako tana Folafola. Māʼia mo te kau tūpulaga ʼe feala ke nātou fai te faʼahi ʼaia. ʼE ʼui e Paulo ko Timoteo “talu mai [tana] kei veliveli” neʼe akoʼi age kia ia “te ʼu tohi taputapu” e tana faʼe pea mo tana kui. ʼE faka ʼuhiga koa neʼe fakakinauʼi ia Timoteo ke tui? Kailoa! Neʼe mole kākāʼi ia Timoteo. Neʼe “fakalotoʼi . . . ke tui” ki te ʼu meʼa ʼaē neʼe logo kiai pea mo te ʼu tohi ʼaē neʼe ina lau.—2 Timoteo 1:5; 3:14, 15, MN.

Neʼe toe feiā mo te tui ʼa Sarah Jayne. Ohage ko te kau Pelea ʼo te ʼuluaki sēkulō, neʼe ina “fia ʼiloʼi ʼaupito te folafola [mai tana ʼu mātuʼa pea mo te tahi kau faiako].” ʼI tana kei tamasiʼi, ʼe mahino ia neʼe tui ki te ʼu meʼa ʼaē neʼe ʼui age e tana ʼu mātuʼa. Ki muli age, ʼi tana lahilahi ake, neʼe mole ina tali feiā pe te ʼu meʼa fuli ʼaē neʼe akoʼi age. Neʼe ina ‘vakavakaʼi fakalelei te Tohi-Tapu ʼi te ʼaho fuli, peʼe moʼoni te ʼu meʼa ʼaia.’—Gaue 17:11, MN.

ʼE Koutou Lava Maʼu Te Tui Moʼoni

Mo koutou, ʼe koutou lava maʼu te tui moʼoni—te faʼahiga tui ʼaē neʼe fakamatala e te ʼapositolo ko Paulo ʼi tana tohi ki te kau Kilisitiano Hepeleo. Neʼe ina ʼui ko te faʼahiga tui ʼaia ʼe ko “he ʼamanaki moʼoni ki he ʼu meʼa ʼe tou falala ki ai, ko te fakamoʼoni lelei ʼo te ʼu moʼoni logope la ʼe mole tou sisio ki ai.” (Hepeleo 11:1, MN ) Kapau ʼe koutou maʼu te tui ʼaia, pea ʼe koutou tui papau anai ʼe hoko moʼoni takotou ʼu ʼamanaki fuli, ʼo kau kiai te fakapapau ʼaē ʼa te ʼAtua, ko te fakatuʼuake. ʼE koutou tui papau anai ʼe fakatafito te ʼu ʼamanaki ʼaia ki he ʼu fakapapau moʼoni, kae mole ko he ʼu fakaʼamu pe ke hoko moʼoni te ʼu fakapapau ʼaia. ʼE koutou ʼiloʼi anai neʼe fakahoko tuʼumaʼu pe e Sehova tana ʼu fakapapau fuli. (Sosue 21:45; 23:14; Isaia 55:10, 11; Hepeleo 6:18) ʼE moʼoni anai kia koutou te fakapapau ʼa te ʼAtua ki he mālama foʼou, ohage pe kia koutou kua ʼosi fakatuʼu. (2 Petelo 3:13) Pea ʼaki te ʼu mata ʼo te tui, ʼe moʼoni anai kia koutou ia Sehova ʼAtua, mo Sesu Kilisito, pea mo te Puleʼaga ʼo te ʼAtua, kae ʼe mole ko he ʼu loi.

ʼE foaki atu te ʼu tokoni ke koutou maʼu te tui moʼoni. ʼO hilifaki ki tana foaki mai ʼo tana Folafola, neʼe toe foaki e Sehova te kokelekasio faka Kilisitiano ʼi te malamanei katoa, ʼe tokoni ki te hahaʼi faitotonu fuli ke nātou tui ki te ʼAtua. (Soane 17:20; Loma 10:14, 15) Koutou tali te ʼu tokoni fuli ʼaē ʼe foaki e Sehova ʼaki tana kautahi ʼaia. (Gaue 8:30, 31) Pea mai tona ʼaluʼaga ʼaē ko te tui ʼe ko te fua ʼo te laumālie maʼoniʼoni ʼo te ʼAtua, koia koutou faikole tuʼumaʼu ke tokoni atu te laumālie ʼaia ke tuputupu ia koutou te tui moʼoni.—Kalate 5:22.

ʼAua naʼa koutou lotovaivai ʼuhi ko te hahaʼi lotolotolua ʼaē ʼe nātou vāʼi he tahi ʼe ina tala tana tui ki te ʼAtua pea mo tana Folafola. (1 Kolonito 1:18-21; 2 Petelo 3:3, 4) ʼI tona fakahagatonu, ʼe maʼuhiga ʼaupito ke koutou maʼu te tui moʼoni moʼo kātakiʼi te ʼu fakafeagai ʼaia. (Efeso 6:16) Neʼe ʼiloʼi e Sarah Jayne te moʼoni ʼo te faʼahi ʼaia, pea neʼe ina fakaloto mālohiʼi tuʼumaʼu ke mālohi te tui ʼo nātou ʼaē neʼe ʼōmai ʼo ʼaʼahi ia ia ʼi te lopitali. Neʼe ina ʼui fēnei: “Koutou maʼuliʼi te moʼoni. Koutou ako te Folafola ʼa te ʼAtua. Koutou pipiki maʼu ki te kautahi ʼa te ʼAtua. Koutou faikole tuʼumaʼu. Koutou maʼumaʼua tuʼumaʼu ʼi te gāue kia Sehova.”—Sakopo 2:17, 26.

ʼI tana tokagaʼi tana tui ki te ʼAtua pea mo te fakatuʼuake, neʼe ʼui fēnei e te tahi ʼi te ʼu afilimie: “ ʼE ʼau sio ʼe ke tui moʼoni ki te faʼahi ʼaia.” ʼI te fehuʼi age ki ai pe koteā ʼaē ʼe fiafia ai logola tona ʼu faigataʼaʼia, neʼe ina tali fēnei: “ ʼE ʼau tui kia Sehova. ʼE ko toku kaumeʼa moʼoni, pea ʼe ʼau ʼofa lahi kia te ia.”

[Kiʼi nota]

[Paki ʼo te pasina 6]

“Talu mai [tana] kei veliveli” neʼe akoʼi kia Timoteo “te ʼu tohi taputapu” e tana faʼe pea mo tana kui

[Paki ʼo te pasina 6]

Neʼe vikiʼi te kau Pelea he neʼe nātou vakaʼi te Tohi-Tapu ʼi te ʼaho fuli pe

[Haʼuʼaga ʼo te paki]

From “Photo-Drama of Creation,” 1914

[Paki ʼo te pasina 7]

Ke kita maʼu te tui, ʼe mole feʼauga pe takita maʼu te Tohi-Tapu kae ʼe tonu ke kita logo kiai pea mo maʼuliʼi

[Paki ʼo te pasina 7]

“ ʼE ʼau sio anai kia koutou fuli ʼi te mālama foʼou ʼa te ʼAtua”