Ko Ai ʼAē Ka Hāo ʼi Te ʼAho ʼo Sehova?
“ ʼE hoko mai te ʼaho ʼaē ʼe vela ohage ko he gutuʼumu.”—Malakia 4:1.
1. E feafeaʼi te fakamatala ʼa Malakia ia te fakaʼosi ʼo te tuʼu agakovi ʼaenī?
NEʼE takitaki e te ʼAtua te polofeta ko Malakia ke ina tohi te ʼu lea faka polofeta ʼo te ʼu meʼa fakamataku ʼaē ka hoko anai ʼi te ka haʼu. ʼE malave anai te ʼu meʼa ʼaia ki te maʼuli ʼa te hahaʼi fuli pe ʼi te kele. ʼE fakakikite fēnei ia Malakia 4:1: “ ‘Koʼeni ʼe hoko mai te ʼaho ʼaē ʼe vela ohage ko he gutuʼumu, pea ko nātou fuli ʼe fialahi pea mo nātou fuli ʼe nātou fai te agakovi ʼe nātou liliu anai ohage ko he mohuku. Pea ko te ʼaho ʼaia ʼe hoko mai, ʼe ina tutu anai ia nātou,’ ko te ʼui ʼaia ʼa Sehova ʼo te ʼatu kautau, ‘pea ʼe mole ina tuku anai he aka peʼe ko he vaʼa ia nātou.’ ” ʼE feafeaʼi anai te maumau katoa ʼaē ka hoko ki te tuʼu agakovi ʼaenī? ʼE hage anai ko te fuʼu ʼakau neʼe maumauʼi tona ʼu aka ʼo mole feala ke toe maʼuli ʼi he temi.
2. ʼE fakamatala feafeaʼi e ʼihi vaega ia te ʼaho ʼo Sehova?
2 ʼE lagi koutou feʼekeʼaki fēnei: ‘Koteā koa te “ ʼaho” ʼaē ʼe fakakikite e te polofeta ko Malakia?’ ʼE ko te ʼaho ʼaē neʼe palalau kiai ia Isaia 13:9, ʼaē ʼe ʼui fēnei ai: “Koʼeni! ʼE hoko mai te ʼaho ʼo Sehova, ʼe fakamataku ʼi te hāūhāū pea mo te ʼita lahi, moʼo pulihi te fenua pea mo molehi ai te kau agahala ʼi te fenua.” ʼE fakamatala fēnei mai ia Sofonia 1:15: “Ko te ʼaho ʼaia ʼe ko he ʼaho ʼo te hāūhāū, ko he ʼaho ʼo te mamahi pea mo te tuʼania, ko he ʼaho ʼo te afā pea mo te maumau, ko he ʼaho ʼo te pōʼuli pea mo te fakapōʼuli gaogao, ko he ʼaho ʼaoʼaoa pea mo fakapōʼuli mātolu.”
“Te Mamahi Lahi”
3. Koteā koa “te ʼaho ʼo Sehova”?
3 ʼI te fakahoko tāfito ʼa te lea faka polofeta ʼa Malakia, ko “te ʼaho ʼo Sehova” ʼe ko he temi ʼo te “mamahi lahi.” Neʼe fakakikite fēnei e Sesu: “[ʼE] ʼi ai anai te mamahi lahi, ʼe mole hona tatau kua hoko talu mai te kamataʼaga ʼo te malamanei ʼo kaku mai ki te temi nei, kailoa, pea ʼe mole toe hoko anai he tahi mamahi feiā.” (Mateo 24:21, MN ) Koutou fakakaukauʼi muʼa ki te mamahi ʼaē kua hoko ki te malamanei, tāfito talu mai te 1914. (Mateo 24:7-12) ʼE moʼoni, ʼi te Lua Tau Faka Malamanei, neʼe mamate ai te toko 50 miliona hahaʼi! Kae ʼi “te mamahi lahi,” ʼe hoko ai anai he ʼu mamahi ʼe lahi age anai ʼi te ʼu meʼa ʼaia. Ko te mamahi lahi ʼaia, ohage pe ko te ʼaho ʼo Sehova, ʼe fakaʼosi ʼi Halamaketone, pea gata ai te ʼu ʼaho fakamuli ʼo te tuʼu agakovi ʼaenī.—2 Timoteo 3:1-5, 13; Apokalipesi 7:14; 16:14, 16.
4. ʼI te kua fakalaka ʼo te ʼaho ʼo Sehova, koteā te ʼu meʼa ʼaē kua hoko?
4 ʼI te fakaʼosi ʼo te ʼaho ʼo Sehova, kua fakaʼauha te mālama ʼa Satana pea mo te hahaʼi ʼaē neʼe lagolago kiai. ʼE ʼuluaki fakaʼauha anai te lotu hala fuli. Pea ʼe fakahoko anai te fakamāu ʼa Sehova ki te ʼu tuʼu faka ekonomika pea mo faka politike ʼa Satana. (Apokalipesi 17:12-14; 19:17, 18) ʼE fakakikite fēnei e Esekiele: “ ʼE nātou laku anai tanatou paʼaga ki te ʼu ala, pea ko tanatou aulo ʼe liliu anai ko he meʼa fakalialia. Ko tanatou paʼaga pea mo tanatou aulo ʼe mole feala anai ke ina hāofaki nātou ʼi te ʼaho ʼo te hāūhāū ʼo Sehova.” (Esekiele 7:19) ʼO ʼuhiga mo te ʼaho ʼaia, ʼe ʼui fēnei e Sofonia 1:14: “Ko te ʼaho lahi ʼo Sehova kua ōvi mai. Kua ōvi mai, pea ʼe fakavilivili ʼaupito mai.” ʼAki te meʼa ʼaē ʼe ʼui e te Tohi-Tapu ʼo ʼuhiga mo te ʼaho ʼo Sehova, ʼe tonu ke tou lotomālohi ʼo mulimuli ki te ʼu fakamaʼua faitotonu ʼa te ʼAtua.
5. Koteā ʼaē ka hoko kia nātou ʼaē ʼe nātou manavasiʼi ki te huafa ʼo Sehova?
5 ʼI tana ʼosi fakakikite te meʼa ʼaē ka hoko anai ʼi te ʼaho ʼo Sehova ki te mālama ʼa Satana, ʼe fakahā ia Malakia 4:2 te ʼui fēnei ʼa Sehova: “Kia koutou ʼaē ʼe manavasiʼi ki toku huafa, ʼe mahino papau ia ʼe hopo ake anai te laʼā ʼo te faitotonu, mo te mālōlō ʼi tona ʼu kapakau; pea ʼe koutou hū moʼoni anai ki tuʼa pea mo koutou tuki anai te kele ohage ko he ʼu pipi mui neʼe fafaga lelei.” Ko “te laʼā ʼo te faitotonu” ʼe ko Sesu Kilisito. Ko ia te “malama [fakalaumālie] o te malama-nei.” (Soane 8:12) ʼE mālama Sesu ohage ko te laʼā, ko tona faka ʼuhiga ʼe ina fakamālōlō tatou ia ʼaho nei, ʼuluaki ʼi hona ʼaluʼaga fakalaumālie, pea ʼe fakaʼosi ʼaki he fakamālōlō fakasino katoa ʼi te mālama foʼou. Ohage ko tona ʼui e Sehova, ko nātou ʼaē ʼe fakamālōlō ʼe nātou “hū . . . anai ki tuʼa pea mo [nātou] tuki anai te kele ohage ko he ʼu pipi mui neʼe fafaga lelei,” ʼe nātou fiafia ʼi tonatou faka ʼāteaina.
6. Koteā te fakafiafia ʼuhi ko te mālo, ʼaē ka kau ai ia te ʼu kaugana ʼa Sehova?
6 E feafeaʼi kia nātou ʼaē ʼe mole nātou tokagaʼi te ʼu fakamaʼua ʼa Sehova? ʼE ʼui fēnei ia Malakia 4:3: “ ‘[ʼU kaugana ʼa te ʼAtua] ʼe koutou malamalaki anai te kau agakovi, heʼe nātou liliu anai ohage ko he lefulefu ʼi tokotou ʼu lalo vaʼe, ʼi te ʼaho ʼaē ka ʼau gāue ai,’ ko te ʼui ʼaia ʼa Sehova ʼo te ʼatu kautau.” ʼE mole kau anai te kau atolasio ʼa te ʼAtua ki te fakaʼauha ʼo te mālama ʼa Satana. Kae ʼi hona ʼaluʼaga fakatātā, ʼe nātou “malamalaki anai te kau agakovi,” heʼe nātou kau anai ki te ʼaho fakafiafia ʼo te mālo, ʼi te hili ʼo te ʼaho ʼo Sehova. Neʼe hoko te fakafiafia lahi ʼi te ʼosi fakaʼauha ʼa te ʼu kautau ʼo Falaone ʼi te Tai Kula. (Ekesote 15:1-21) ʼI te ʼosi pulihi ʼa Satana pea mo tana malamanei ʼi te mamahi lahi, ʼe hoko anai he fakafiafia ʼuhi ko te mālo ʼaia. Ko te kau agatonu ʼaē ka hāo ʼi te ʼaho ʼo Sehova, ʼe nātou kalaga fēnei anai: “Tou loto fiafia pea ke tou fakafiafia ʼi tana fakamaʼuli.” (Isaia 25:9) ʼE ko he fiafia lahi anai ʼi te temi ʼaē ka fakatonuhia ai e Sehova tona ʼuhiga tuʼi ʼaliki, pea kua maʼa anai te kele ke nofoʼi ʼi te tokalelei!
ʼE Faʼifaʼitaki e Te Keletiate Ia Iselaele
7, 8. Koutou fakamatala te ʼaluʼaga fakalaumālie ʼa Iselaele ʼi te temi ʼo Malakia.
7 Ko nātou ʼaē ʼe ʼofa ki ai Sehova ʼe ko nātou ʼaē ʼe nātou tauhi kia te ia, kae mole ko nātou ʼaē ʼe mole nātou tauhi kia te ia. Neʼe toe feiā ʼi te temi ʼaē neʼe tohi ai e Malakia tana tohi. ʼI te taʼu 537 ʼi muʼa ʼo totatou temi, neʼe faka ʼāteaina te toe ʼo Iselaele, hili taʼu e 70 ʼo tanatou ʼaunofo ʼi Papiloni. Kae hili te sēkulō kiai, neʼe kamata tō te puleʼaga ʼaia ki te ʼapositasia pea mo fai te ʼu meʼa ʼe kovi. Tokolahi ʼi te hahaʼi ʼaia neʼe nātou fakalainoaʼi te huafa ʼo Sehova; ʼo nātou līaki tana ʼu lao faitotonu; ʼo nātou ʼulihi tona fale lotu ʼi tanatou ʼaumai te ʼu manu kivi, mo ketu pea mo mahaki ke sakilifisioʼi; pea neʼe nātou mavete mo tonatou ʼohoana ʼo tonatou temi tūpulaga.
8 Pea neʼe ʼui fēnei e Sehova kia nātou: “ ʼE ʼau fakaōvi atu anai kia koutou moʼo fai ʼo te fakamāu, pea ʼe ʼau liliu fakavilivili anai ko he fakamoʼoni ʼe fakafeagai ki te hahaʼi faifakalauʼakau, pea mo te kau tono pea mo nātou ʼaē ʼe nātou fai te ʼu fakapapau loi, pea mo nātou ʼaē ʼe nātou agakākā ki te totogi ʼo te tagata gāue, mo te fafine vitua pea mo te tama ʼaē ʼe hala mo tāmai, pea mo nātou ʼaē ʼe nātou fakamavae te matāpule ʼo te fenua, kae mole nātou manavasiʼi kia te ʼau, . . . heʼe ko ʼau ia Sehova; ʼe mole heʼeki ʼau fetogi.” (Malakia 3:5, 6) Kae ʼe fai e Sehova tana fakaafe kia nātou ʼaē ʼe fia maliu mai tanatou ʼu aga ʼaē ʼe kovi, ʼo ina ʼui fēnei: “Koutou toe liliu mai kia te ʼau, pea ʼe ʼau toe liliu atu anai kia koutou.”—Malakia 3:7.
9. Neʼe ʼuluaki hoko feafeaʼi te ʼu lea faka polofeta ʼo Malakia?
9 Neʼe toe hoko te ʼu palalau ʼaia ʼi te ʼuluaki sēkulō ʼo totatou temi. Ko te toe ʼo te kau Sutea neʼe nātou tauhi kia Sehova pea mo nātou kau ki te “puleʼaga” foʼou ʼa te kau Kilisitiano fakanofo, ʼaē neʼe fakakau kiai te kau Senitile. Kae tokolahi te kau Iselaele neʼe nātou fakafisi kia Sesu. Neʼe ʼui leva e Sesu ki te puleʼaga ʼaia ʼo Iselaele: “Koʼeni ko tokotou ʼapi kua līaki atu kia koutou.” (Mateo 23:38, MN; 1 Kolonito 16:22) ʼI te taʼu 70 ʼo totatou temi, ohage ko tona fakakikite ia Malakia 4:1, neʼe hoko ki Iselaele te “ ʼaho . . . [neʼe] vela ohage ko he gutuʼumu” ki Iselaele. Neʼe fakaʼauha ia Selusalemi pea mo tona fale lotu, pea neʼe lau ko te tahi miliona hahaʼi neʼe mamate ʼuhi ko te hoge, te fetauʼaki ki te tuʼulaga pule, pea mo te ʼu ʼohofi ʼa te ʼu kautau Loma. Kae ko nātou ʼaē neʼe nātou tauhi kia Sehova neʼe nātou hāo ʼi te mamahi ʼaia.—Maleko 13:14-20.
10. Neʼe faʼifaʼitaki feafeaʼi e te hahaʼi pea mo te kau takitaki lotu ia Iselaele ʼo te ʼuluaki sēkulō?
10 Ko te malamanei, kae tāfito te Keletiate, neʼe nātou faʼifaʼitakiʼi te puleʼaga ʼo Iselaele ʼo te ʼuluaki sēkulō. Ko te kau takitaki pea mo te hahaʼi ʼo te Keletiate ʼe nātou leleiʼia age tanatou akonaki faka lotu ʼi te ʼu moʼoni ʼa te ʼAtua ʼaē neʼe akoʼi e Sesu. ʼE ko te hala tāfito ʼa te kau takitaki lotu. Neʼe mole nātou fia fakaʼaogaʼi te huafa ʼo Sehova, ʼo nātou molehi ʼi te ʼu Tohi-Tapu. ʼE nātou fakalainoaʼi ia Sehova ʼaki he ʼu akonaki ʼe mole tuʼu ʼi te Tohi-Tapu, ohage ko te ʼu akonaki pagani ʼo ʼuhiga mo te mamahi heʼegata ʼi he ʼifeli, te Tahitolu, te maʼuli tuputupua ʼo te nefesi, pea mo te ʼui ʼaē ko te tagata neʼe tupu mai te geli. Neʼe nātou pulihi ai te ʼu fakavikiviki ʼaē neʼe tāu mo Sehova, ohage pe ko tona fai e te kau pelepitelo ʼi te temi ʼo Malakia.
11. ʼE fakahā feafeaʼi e te ʼu lotu ʼo te malamanei pe ko ai ʼaē ʼe nātou tauhi moʼoni ki ai?
11 ʼI te taʼu 1914 ʼaē neʼe kamata ai te ʼu ʼaho fakamuli, ko te ʼu lotu ʼo te mālama ʼaenī, ʼaē neʼe takitaki e te ʼu hahaʼi neʼe lau ko he kau Kilisitiano, neʼe nātou fakahā pe ko ai ʼaē neʼe nātou tauhi moʼoni ki ai. ʼI te ʼu tau faka malamanei e lua, neʼe nātou fakaloto mālohiʼi te hahaʼi tauhi ke nātou ʼolo ʼo tau maʼa tanatou fenua, tatau aipe peʼe nātou matehi te ʼu hahaʼi ʼaē ʼe nātou lotu tahi. ʼE fakahā lelei e te Folafola ʼa te ʼAtua ia nātou ʼaē ʼe nātou fakalogo kia Sehova pea mo nātou ʼaē ʼe mole fakalogo, ʼo ina ʼui fēnei: “Aki te mea aeni e ha ai te u fanau a te Atua mo te u fanau a te temonio: Ko he tahi e mole ina mauliʼi te susitisia e mole ʼa te Atua, pea mo ia ae e mole ofa ki tona tehina. Koteuhi e ko te fekau aeni nee koutou fakalogo talu mai te kamataʼaga: e tonu ke tou feʼofaʼaki. E mole hage ko Kaino, nee fakatahi mo te Kovi, pea nee ina fakapogi tona tehina.”—1 Soane 3:10-12.
Te Fakahoko ʼo Te Lea Faka Polofeta
12, 13. Koteā te ʼu lea faka polofeta ʼaē neʼe fakahoko e te ʼu kaugana ʼa te ʼAtua ʼi totatou temi?
12 ʼI te fakaʼosi ʼo te ʼUluaki Tau Faka Malamanei ʼi te taʼu 1918, neʼe mahino ki te ʼu kaugana ʼa Sehova kua tauteaʼi e te ʼAtua te Keletiate pea mo te ʼu lotu hala fuli. Talu mai ai, neʼe fai te pāui ʼaenī ki te hahaʼi loto agatonu: “Koutou mavae maia te ia, taku hahai! Naa koutou kau ki tana u agahala, naa koutou vaevae mo ia ona tautea. Koteuhi kua fakatuuga ana agahala o kaku ki te lagi, pea nee manatui e te Atua ana hala.” (Apokalipesi 18:4, 5) Ko nātou ʼaē neʼe fia tauhi kia Sehova neʼe kamata fakamaʼa nātou mai te ʼu agaaga ʼo te lotu hala pea neʼe nātou kamata faka mafola ʼi te kele katoa, te logo lelei ʼo ʼuhiga mo te Puleʼaga ʼaē kua fakatuʼu, pea ko te gāue ʼaia ʼe fakahoko katoa anai ʼi muʼa ʼo te fakaʼosi ʼo te tuʼu agakovi ʼaenī.—Mateo 24:14.
13 Neʼe fakahoko e te faʼahi ʼaia te lea faka polofeta ʼo Malakia 4:5, ʼaē neʼe tala fēnei ai e Sehova: “Koʼeni! ʼE ʼau fekauʼi atu kia koutou ia Elia, te polofeta, ʼi muʼa ʼo te hoko mai ʼo te ʼaho lahi pea mo fakamataku ʼo Sehova.” Neʼe ʼuluaki hoko te lea faka polofeta ʼaia ʼaki te gāue ʼa Soane Patita, ʼaē neʼe fakatātā e Elia. Neʼe fai e Soane te gāue neʼe tatau mo te gāue ʼa Elia, ʼi tana papitemaʼi te kau Sutea ʼaē neʼe fakahemala ʼi tanatou agahala ki te fuakava ʼo te Lao. Ko te meʼa ʼaē ʼe maʼuhiga tāfito, heʼe ko Soane neʼe ko te tagata fakamelomelo ʼa te Mesia. Kae ko te gāue ʼa Soane neʼe ko te ʼuluaki fakahoko ʼaia ʼo te lea faka polofeta ʼo Malakia. Ko Sesu, ʼaē neʼe talanoa ʼo ʼuhiga mo Soane ohage ko te lua Elia, neʼe ina fakahā ʼe ʼi ai te tahi gāue ʼe fakahoko anai e “Elia.”—Mateo 17:11, 12.
14. Koteā te gāue maʼuhiga ʼaē ʼe tonu ke fai ʼi muʼa ʼo te fakaʼosi ʼo te tuʼu ʼaenī?
14 Neʼe fakahā e te lea faka polofeta ʼa Malakia, ko te gāue lahi ʼaia ʼa Elia ʼe fai anai ʼi muʼa ʼo “te ʼaho lahi pea mo fakamataku ʼo Sehova.” ʼE fakaʼosi te ʼaho ʼaia ʼaki te ʼaho lahi ʼo te ʼAtua ia te Māʼoluga ʼaē ka hoko fakavilivili mai, ʼi Halamaketone. Ko tona faka ʼuhiga, ʼi muʼa ʼo te fakaʼosi ʼo te tuʼu agakovi ʼaenī pea mo te kamata Pule ia Taʼu e Afe ʼo te Puleʼaga ʼa te ʼAtua ʼi selo ʼaki ia Sesu Kilisito te Hau, ʼe tonu ke hoko te gāue ʼe tatau mo te gāue ʼa Elia. Ohage ko tana ʼui ʼi te lea faka polofeta ʼaia, ʼi muʼa ʼo te fakaʼauha e Sehova te tuʼu agakovi ʼaenī, ko te kalasi ʼo te Elia ʼo totatou temi, ʼaē ʼe lagolago kiai te lauʼi miliona kau Kilisitiano ʼaē ʼe ʼamanaki maʼuʼuli ʼi te kele, ʼe nātou fakahoko fakafiafia te gāue ʼaē ko te fakatuʼu ʼo te tauhi maʼa, mo faka kolōliaʼi ʼo te huafa ʼo Sehova, pea mo akoʼi te ʼu moʼoni ʼo te Tohi-Tapu ki te ʼu hahaʼi ʼaē ʼe hage ni ʼu ōvi.
ʼE Tapuakina e Sehova Tana ʼu Kaugana
15. ʼE toe manatuʼi feafeaʼi e Sehova tana ʼu kaugana?
15 ʼE tapuakina e Sehova ia nātou ʼaē ʼe tauhi kia te ia. ʼE ʼui fēnei ia Malakia 3:16: “ ʼI te temi ʼaia, ko nātou ʼaē ʼe manavasiʼi kia Sehova neʼe nātou fefaipalalauʼaki, ʼo tahi fai palalau mo tona kaumeʼa, pea neʼe haga tokagaʼi e Sehova pea mo fakalogo. Pea neʼe ʼi ai te tohi fakamanatu neʼe kamata tohi ʼi ʼona muʼa maʼa nātou ʼaē ʼe manavasiʼi kia Sehova pea mo nātou ʼaē ʼe nātou manatuʼi tona huafa.” ʼO kamata ʼaki ia Apele, neʼe tohi e te ʼAtua ʼi hona ʼaluʼaga fakatātā, te ʼu higoa ʼo nātou ʼaē ka ina manatuʼi anai, moʼo foaki kia nātou te maʼuli heʼegata. Kia nātou ʼaia, ʼe ʼui fēnei e Sehova: “Koutou ʼaumai te hogofulu ʼo te vahe fuli ki te fale koloā, ke maʼu he meʼa kai ʼi toku fale; pea koutou fakalelei age, kae koutou ʼahiʼahiʼi ʼau ki te faʼahi ʼaia . . . peʼe mole ʼau avahi anai kia koutou te ʼu matapā ʼo te lagi pea mo huaʼi moʼoni anai kia koutou he tapuakina ʼo aʼu ki te mole toe ʼi ai ʼo he hoge.”—Malakia 3:10.
16, 17. Neʼe tapuakina feafeaʼi e Sehova tana hahaʼi pea mo tanatou gāue?
16 Kua tapuakina moʼoni e Sehova ia nātou ʼaē ʼe nātou tauhi kia te ia. ʼO feafeaʼi? ʼUluaki kua lahi age tanatou mahino ki tana ʼu fakatuʼutuʼu. (Tāʼaga Lea 4:18; Taniela 12:10) Pea neʼe ina fakatuputupu te ʼu fua lelei ʼo tanatou gāue fai faka mafola. Tokolahi te hahaʼi loto fakamalotoloto kua nātou fakatahi kia nātou ʼi te tauhi moʼoni, pea ko nātou fuli ʼaia ʼe nātou faʼufaʼu te “hahai kaugamalie . . . mai te atu puleaga, mo te u hako, mo te u lanu, pea mo te u lea fuape. . . . Nee natou kalaga leo lahi: ‘Ko te mauliʼaga ki totatou Atua e afio i te afioʼaga pea ki te Akeno.’ ” (Apokalipesi 7:9, 10) Kua ʼiloga lelei te hahaʼi kaugamālie ʼaia ʼi hona ʼaluʼaga fakaofoofo, pea ko nātou ʼaē ʼe tauhi kia Sehova ʼi te temi nei, kua nātou toko ono miliona ia kokelekasio e 93 000 tupu ʼi te kele katoa!
17 Neʼe tou toe sio ki te tapuakina ʼa Sehova heʼe lahi te tā ʼa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova te ʼu tohi faka Tohi-Tapu. ʼI te temi nei, ko Tule Leʼo pea mo Réveillez-vous ! e 90 miliona ʼe tā ʼi te māhina fuli, ko Te Tule Leʼo ia lea e 144, pea ko te Réveillez-vous ! ia lea e 87. Ko te tohi fai ako Tohi-Tapu ʼaē ko tona kupu tāfito La vérité qui conduit à la vie éternelle, neʼe tā ʼi te taʼu 1968, pea neʼe tufa ia tohi e 107 miliona tupu ia lea e 117. Ko te tohi E Feala Keke Mauli O Heegata Ite Palatiso Ite Kele, neʼe fai ʼi te 1982, pea neʼe tufa ia tohi e 81 miliona tupu ia lea e 131. ʼI te 1995 neʼe fai te ʼu tohi e 85 miliona ʼo te tohi Te ʼAtamai Mālama ʼAē ʼe Ina Taki Ki Te Maʼuli Heʼegata, pea neʼe tā ia lea e 154. Ko te kaupepa lahi Koteā ʼAē ʼe Fakamaʼua Mai e Te ʼAtua Kia Tatou? neʼe tā ʼi te 1996, pea neʼe tufa ia kaupepa e 150 miliona ia lea e 244.
18. He koʼe ʼe tou mahu ʼi te faʼahi fakalaumālie logola te fakafeagai?
18 Neʼe hoko te tuputupu fakalaumālie ʼaia logola te fakafeagai mālohi pea mo fualoa ʼo te mālama ʼa Satana. ʼE fakahā e te faʼahi ʼaia te moʼoni ʼo Isaia 54:17: “ ‘Ko te ʼu mahafu tau fuli ʼaē ka faʼu anai moʼo fakafeagai kia te koe ʼe mole lava anai, pea ko te ʼu lea fuli ʼaē ʼe fakafeagai anai kia te koe ʼi he fakamāu, ʼe ke tauteaʼi anai. Koʼena te tofiʼa ʼa te kau kaugana ʼa Sehova, pea ko tanatou faitotonu ʼe haʼu mai ia te ʼau,’ ko te tala ʼaia ʼa Sehova.” ʼE loto fīmālie te ʼu kaugana ʼa Sehova ʼi tanatou ʼiloʼi ʼaē ʼe hoko tāfito kia nātou ia Malakia 3:17: “ ‘Ei, ʼe nātou liliu anai ko taku ʼu hahaʼi,’ ko te ʼui ʼaia ʼa Sehova ʼo te ʼatu kautau, ‘ ʼi te ʼaho ʼaē ka ʼau fakatupu anai he koloā makehe.’ ”
Tou Tauhi Fakafiafia Kia Sehova
19. Koteā te kehekehe ʼo nātou ʼaē ʼe nātou tauhi kia Sehova pea mo nātou ʼaē ʼe mole nātou tauhi kia te ia?
19 ʼAki te temi, ʼe hā lelei anai te kehekehe ʼa te ʼu kaugana agatonu ʼa Sehova pea mo nātou ʼi te mālama ʼa Satana. Neʼe fakakikite fēnei e Malakia 3:18: “ ʼE mahino papau ia, ʼe koutou toe mamata anai ki te kehekehe ʼo te tagata faitotonu pea mo te tagata agakovi, te kehekehe ʼo te tagata ʼaē ʼe kaugana ki te ʼAtua pea mo te tagata ʼaē ʼe mole kaugana kia te ia.” ʼE ʼiloga te kehekehe ʼo nātou ʼaē ʼe tauhi kia Sehova, heʼe nātou tauhi ʼaki he toe fiafia lahi. ʼE nātou fiafia tāfito ʼuhi ko te ʼamanaki taulekaleka ʼaē ʼe nātou maʼu. ʼE nātou falala katoa kia Sehova ʼi tana ʼui fēnei: “Koʼeni ʼe ʼau fakatupu te ʼu lagi foʼou pea mo te kele foʼou; pea ʼe mole tou toe manatuʼi anai te ʼu meʼa ʼāfea, pea ko te ʼu meʼa ʼaia ʼe mole toe hake anai ki te loto. Kae ke koutou fakafiafia ʼaupito, pea mo loto fiafia ʼo talu ai ʼi te ʼu meʼa ʼaē ʼe ʼau fakatupu.”—Isaia 65:17, 18; Pesalemo 37:10, 11, 29; Apokalipesi 21:4, 5.
20. He koʼe ʼe tou fiafia?
20 ʼE tou tui ki te fakapapau mai ʼa Sehova ʼe hāo anai tana hahaʼi agatonu ʼi tona ʼaho lahi, pea mo nātou hū anai ki te mālama foʼou. (Sofonia 2:3; Apokalipesi 7:13, 14) Pea tatau aipe peʼe kua mamate ʼihi ʼuhi kua matutuʼa, mo mahahaki peʼe lagi neʼe fakaʼī, kae ʼe fakapapau e Sehova ʼe ina fakatuʼuake anai nātou ʼo foaki age kia nātou te maʼuli heʼegata. (Soane 5:28, 29; Tito 1:2) Logola ʼe tou tau fuli mo totatou ʼu fihifihia pea mo totatou ʼu faigataʼaʼia, kae kua vave hoko mai te ʼaho ʼaia ʼo Sehova, koia ʼe lahi ai te ʼu tupuʼaga ke tou liliu ko te hahaʼi ʼaē ʼe fiafia lahi ʼi te kele katoa.
Koteā Takotou Tali?
• Koteā koa “te ʼaho ʼo Sehova”?
• ʼE faʼifaʼitakiʼi feafeaʼi e te ʼu lotu ʼo te malamanei ia Iselaele ʼāfea?
• Koteā te ʼu lea faka polofeta ʼaē ʼe fakahoko e te ʼu kaugana ʼa Sehova?
• Neʼe tapuakina feafeaʼi e Sehova tana hahaʼi?
[Paki ʼo te pasina 21]
ʼI te ʼuluaki sēkulō ko Selusalemi neʼe “vela ohage ko he gutuʼumu”
[Paki ʼo te pasina 23]
ʼE tali e Sehova ki te ʼu meʼa ʼaē ʼe loto kiai ia nātou ʼaē ʼe tauhi kia te ia
[Paki ʼo te pasina 24]
ʼE fiafia moʼoni te ʼu kaugana ʼa Sehova, ʼuhi ko tanatou ʼamanaki taulekaleka