Tou Tokoni Ki Te Hahaʼi Ke Nātou Tali Te Logo ʼo Te Puleʼaga

“Nee leaʼage Akilipa kia Paulo: ‘Kei toe siʼi pe pea ke fakatafoki au, ke au kilisitiano.’ ”​—Gaue 26:28.

1, 2. He koʼe neʼe ʼaumai ia te ʼapositolo ko Paulo kia muʼa ʼo te Kovana ko Feseto pea mo te Hau ko Helote Akilipa 2?

ʼI SESALEA ʼi te taʼu 58 ʼo totatou temi, neʼe ʼolo age te Hau ko Helote Akilipa 2 pea mo tona tokolua ko Pelenika, ʼo ʼaʼahi te Kovana Loma ko Polokio Feseto. ʼI te fakaafe ʼaē neʼe fai e te Kovana ko Feseto, ko Akilipa mo Pelenika neʼe nā ʼōmai, ‘ ʼaki he ʼu teu fakaʼaliʼaliki, ʼo nā hū fakatahi ki te fale faifakamāu mo te ʼu kamutoa pea mo te kau pule ʼo te kolo.’ Pea fakatotonu e Feseto, ke ʼaumai te ʼapositolo Kilisitiano ko Paulo. He koʼe neʼe ʼaumai te tisipulo ʼaia ʼa Sesu Kilisito ki te fale fakamāu ʼo te Kovana ko Feseto?​—Gaue 25:13-23.

² ʼE tou maʼu te tali kiai ʼi te ʼu palalau ʼaē neʼe fai e Feseto ki tana kau fakaafe. Neʼe ina ʼui fēnei: “Tapu mo te afio a te hau ko Akilipa pea mo te tagata fuape kua maopoopo o fakatahi mo tatou. E koutou mamata ki te tagata aeni, nee fai mai kia te au te tagi o uhiga mo ia, e te hahai katoa o Suta, i Selusalemi pea mo heni, nee natou kalaga nee tonu ia ke aua naa mauli. Kae nee au mauʼage nee heeki fai e ia he mea e tuha mo te mate, kae, koteuhi nee ina fai tana tagi ki te afio a te Tuʼi, pea nee au fakatotonu ke ave ia ki ai. Koteuhi e mole au mau he faahiga mea e pauga ke au faitohi ai ki te aliki o uhiga mo ia; ko te tupuaga aia o taku aumai iaʼia kia mua o tau afio, Akilipa, ia koe ko te hau, koteuhi i te hili anai o tona fakamauʼi, e feala ai haku faitohi. Kia au, e mole matatonu te ave o he tagata pilisoni kae e mole he u lakahala mauhiga o uhiga mo ia.”​—Gaue 25:24-27.

3. He koʼe neʼe tukugakoviʼi e te kau takitaki lotu ia Paulo?

³ ʼE fakahā ʼi te ʼu palalau ʼa Feseto neʼe hala te ʼu tukugakovi ʼaē neʼe fai kia Paulo, ʼi te ʼui ʼaē neʼe agatuʼu ki te puleʼaga. (Gaue 25:11) Neʼe mole fai e Paulo he meʼa ʼe kovi. Neʼe tukugakoviʼi ia Paulo ʼuhi ko te maheka ʼa te kau takitaki lotu ʼo Selusalemi. Neʼe nātou fakafeagai ki te gāue ʼa Paulo, ʼi tona ʼuhiga fai faka mafola ʼo te Puleʼaga pea neʼe nātou ʼiʼita ʼi tana tokoni ki te hahaʼi ke nātou liliu ko he ʼu tisipulo ʼa Sesu Kilisito. Neʼe ʼave e te kau solia ia Paulo mai Selusalemi ki te ʼuafu ʼo Sesalea, ʼaē neʼe tagi ai ke ʼave ia ia kia Sesale. Pea neʼe ʼave ai ki Loma.

4. Koteā te ʼu palalau fakapunamaʼuli neʼe fai e te Hau ko Akilipa?

⁴ Koutou fakakaukauʼi age muʼa te tuʼu ʼa Paulo ʼi te fale hau ia muʼa ʼo te tagata pule ʼo te ʼu kautau solia maʼuhiga ʼo Loma. Neʼe haga age te Hau ko Akilipa kia Paulo pea mo ina ʼui fēnei: “Kua ava kia te koe ke ke lea o uhiga mo koe.” ʼI te palalau ʼa Paulo, neʼe hoko ai te meʼa fakaofoofo. Ko te ʼu palalau ʼaē neʼe fai e Paulo neʼe kamata malave ki te hau. Koia, neʼe ʼui fēnei ai e te Hau ko Akilipa: “Kei toe siʼi pe pea ke fakatafoki au, ke au kilisitiano.”​—Gaue 26:1-28.

5. Koteā ʼaē neʼe tupu ai te fua lelei ʼo te ʼu palalau ʼa Paulo kia Akilipa?

⁵ Koutou fakakaukauʼi age muʼa! ʼAki te ʼu palalau mālie ʼa Paulo, neʼe malave ki te loto ʼo te pule ia te mālohi ʼo te Folafola ʼa te ʼAtua. (Hepeleo 4:12) Koteā ʼaē neʼe tupu ai te fua lelei ʼo te ʼu palalau ʼaia ʼa Paulo? Pea koteā ʼaē ʼe feala ke tou ako mai ia Paulo, ʼe lava tokoni mai ki tatatou gāue ʼaē ko te fai ʼo he ʼu tisipulo? Kapau ʼe tou vakavakaʼi fakalelei tana ʼu palalau, ʼe hā lelei ai te ʼu puani maʼuhiga e lua: (1) Neʼe faiga ia Paulo ʼi tana ʼu palalau ke ina fakalotoʼi te hahaʼi. (2) Neʼe ina fakaʼaogaʼi ʼaki he aga poto tana mālama ki te Folafola ʼa te ʼAtua, ohage pe ko te fakaʼaogaʼi fakalelei e te tagata tufuga he meʼa gāue.

Tou Popoto ʼi Te Fakalotoʼi ʼo Te Hahaʼi

6, 7. (a) Koteā te faka ʼuhiga ʼo te kupu “fakalotoʼi” ʼaē ʼe fakaʼaogaʼi ʼi te Tohi-Tapu? (b) He koʼe ʼe ʼaoga te fakalotoʼi moʼo tokoni ki te hahaʼi ke nātou tali he ako Tohi-Tapu?

⁶ ʼI te tohi ʼo Gaue, ʼo ʼuhiga mo Paulo, neʼe fakaʼaogaʼi tuʼa lahi te kupu faka Keleka ʼaē neʼe fakaliliu ʼaki te kupu fakalotoʼi. Koteā te ʼaoga ʼo te fakalotoʼi ʼi tatatou gāue ʼaē ko te fai ʼo he ʼu tisipulo?

⁷ ʼI te lea ʼaē neʼe tohi ai te ʼu Koga Tohi-Tapu Faka Keleka, ko te kupu “fakalotoʼi” ʼe faka ʼuhiga ki te kupu “fakatafoki” he tahi peʼe ohage ko tona ʼui ʼi te tohi Expository Dictionary of New Testament Words ʼo Vine, “ ʼe ko he fetogi manatu ʼa he tahi heʼe mulimuli ki tana fakakaukau peʼe neʼe ina fakafuafua te meʼa ʼaē ʼe lelei.” Kapau ʼe tou vakaʼi te faka ʼuhiga moʼoni ʼo te kupu pea ʼe lahi age anai tatatou mahino kiai. ʼE toe faka ʼuhiga te kupu ʼaia ki te falala. Koia kapau ʼe koutou fakalotoʼi he tahi ke ina ako te Tohi-Tapu, pea kua koutou maʼu tana falala, kua tui ʼe moʼoni te ʼu meʼa ʼaē ʼe ina ako. ʼE mahino mai, ʼe mole feʼauga pe hakita fakahā ki he tahi te meʼa ʼaē ʼe ʼui e te Tohi-Tapu ke tui kiai pea mo ina maʼuliʼi. ʼE tonu kia ia ʼaē ʼe fakalogo atu ke tui papau ko te ʼu meʼa ʼaē ʼe koutou ʼui ʼe moʼoni, tatau aipe peʼe ko he tamasiʼi, peʼe ko he tahi ʼo te vāhaʼa fale, peʼe ko he kaugā gāue, he kaugā ako, peʼe ko he tahi ʼo te famili.​—2 Timoteo 3:14, 15.

8. Koteā ʼaē ʼe tonu ke tou fai ke tui he tahi ki te moʼoni ʼa te Tohi-Tapu?

⁸ ʼE koutou lava fakalotoʼi feafeaʼi he tahi ke tui ko te ʼu meʼa ʼaē ʼe koutou tala mai te Folafola ʼa te ʼAtua ʼe ko te moʼoni? ʼAki tana ʼu palalau pea mo te ʼu manatu fakapotopoto ʼaē neʼe ina fai, pea mo tana kolekole fakamalotoloto, neʼe faigaʼi ai e Paulo ke ina fetogi te manatu ʼa te hahaʼi ʼaē neʼe palalau ki ai.a Koia ʼe mole feʼauga pe hakotou ʼui ko he meʼa ʼe moʼoni, kae ʼe tonu ke koutou hilifaki kiai he faʼifaʼitaki moʼoni moʼo lagolago ki takotou ʼu palalau. ʼE koutou lava fakahoko feafeaʼi te faʼahi ʼaia? Koutou vakavakaʼi lelei peʼe fakatafito takotou ʼu palalau ki te Folafola ʼa te ʼAtua, kae mole ko hakotou ʼu manatu ʼa koutou totonu. Pea koutou fakaʼaogaʼi he faʼifaʼitaki moʼo lagolago ki takotou ʼu palalau ʼaē ʼe fakatafito ki te Tohi-Tapu. (Tāʼaga Lea 16:23) Ohage la, kapau ʼe koutou fakahā ko te hahaʼi fakalogo ʼe nātou maʼu anai te maʼuli ʼi te palatiso, koutou fakapipiki kiai he vaega Tohi-Tapu, ohage ko te vaega ʼo Luka 23:43 peʼe ko Isaia 65:21-25. Koteā te faʼifaʼitaki ʼe feala ke koutou hilifaki ki takotou manatu faka Tohi-Tapu ʼaia? ʼE feala ke koutou palalau ki he ʼu meʼa ʼe ʼiloʼi ʼe ia ʼaē ʼe koutou fai palalau mo ia. ʼE feala ke koutou fakamanatuʼi age te fiafia ʼaē ʼe tou maʼu mokā tou sio ki te matalelei ʼo te paletō ʼo te laʼā, peʼe ko te magoni ʼonaʼi siale, peʼe ko te huʼa mālie ʼo he foʼi niu, peʼe ko te fiafia mokā kita sio ki ni ʼu tamaliki liliki ʼe nātou gaoʼi fakatahi. Koutou tokoni kia ia ke ina sio ko te ʼu meʼa fakafiafia ʼaia ʼe ko he fakamoʼoni ʼe loto e totatou Tupuʼaga ke tou fiafia ʼi te maʼuli ʼi te kele.​—Tagata Tānaki 3:11, 12.

9. ʼE lava feafeaʼi hatatou aga fakapotopoto ʼi tatatou gāue fai faka mafola?

⁹ Ka koutou faiga ke koutou fakalotoʼi he tahi ke ina tali te ako ʼaē ʼe haʼu mai te Tohi-Tapu, ʼaua naʼa koutou fefeka fau, heʼe mole malave anai ki te ʼatamai pea mo te loto ʼo ia ʼaē ʼe fakalogo atu. ʼE fakatokagaʼi fēnei mai ʼi te tohi École du ministère : “Ko te fakahā fakahagatonu ʼo te moʼoni ʼo ʼuhiga mo he akonaki hala ʼe tui kiai he tahi, ʼi te agamāhani ʼe mole ina tali lelei, māʼiape la peʼe fakapipiki kiai he ʼu tuʼuga vaega faka Tohi-Tapu. Ohage la, kapau ʼe koutou fakahā ko te ʼu ʼaho lalahi ʼe ko he ʼu lafeti pagani, ʼe mole lagi fetogi anai te manatu ʼa te hahaʼi ʼo ʼuhiga mo te ʼu ʼaho ʼaia. ʼE lahi age te ʼu fua lelei ʼaē ʼe tou maʼu mo kapau ʼe tou fai he ʼu palalau ʼe feala ke fakakaukauʼi e te hahaʼi.” He koʼe ʼe tonu ke tou faiga ke tou aga fakapotopoto? ʼE ʼui fēnei e te tohi École du ministère : “Ko he ʼu palalau ʼe fai fakalelei ke fakakaukauʼi e te hahaʼi, ʼe feala ai hakotou fai palalau mo nātou, mo koutou foaki he manatu ke nātou fakakaukauʼi ki muli age, pea mo teuteuʼi ai he fealagia ki he tahi ʼu fai palalau. ʼE feala ke mālohi moʼo fakalotoʼi te hahaʼi.”​—Kolose 4:6.

Ko Te Fakalotoʼi ʼe Malave Ki Te Loto

10. Neʼe koteā te ʼu ʼuluaki palalau ʼaē neʼe fai e Paulo moʼo hāofaki ʼoʼona ia muʼa ʼo Akilipa?

¹⁰ ʼI te temi nei tou vakaʼi fakalelei te ʼu palalau ʼaē neʼe fai e Paulo ia Gaue kapite 26. Koutou fakatokagaʼi te ʼu ʼuluaki palalau ʼo tana akonaki. Moʼo kamata, neʼe kumi e Paulo he tafitoʼaga lelei moʼo vikiʼi ia Akilipa, logola neʼe fai e te hau he aga heʼeʼaoga he neʼe fai feʼauʼaki mo tona tokolua ko Pelenika. Neʼe ʼui fēnei e Paulo: “Tapu mo tau afio Akilipa ko te hau, i te aho-nei, ko he mea fakafiafia kia te au taku tuu i ou mua o fai ai toku haofaki o uhiga mo meafuape e fakahalai ai au e te hahai sutea. E ko koe ko te faiva pau o te kau faiva sutea fuape o uhiga mo te u aga fakafenua pea mo te u fihi fakasutea, koia, e au kole atu ke ke kataki o fagono mai kia te au.”​—Gaue 26:2, 3.

11. Neʼe fakahā feafeaʼi ʼi te ʼu palalau ʼa Paulo tana fakaʼapaʼapa kia Akilipa, pea neʼe koteā tona ʼu fua lelei?

¹¹ Neʼe koutou fakatokagaʼi koa neʼe fakamoʼoni e Paulo ki te tuʼulaga pule ʼo Akilipa, ʼi tana ʼui ʼe ko te Hau? Neʼe ko he fakaʼapaʼapa ʼaia, pea ʼi tana filifili lelei tana ʼu palalau, neʼe faka maʼuhigaʼi e Paulo ia Akilipa. (1 Petelo 2:17) Neʼe tala e te ʼapositolo neʼe ʼiloʼi lelei e Akilipa te agaʼi fenua pea mo te ʼu lao ʼa te kau Sutea ʼaē neʼe ina puleʼi, pea neʼe ina ʼui ʼe fiafia ʼi te fealagia ʼaē ke ina fai tona hāofaki ia muʼa ʼo he tagata pule neʼe ina ʼiloʼi lelei te ʼu faʼahi ʼaia. Ko te Kilisitiano ko Paulo, neʼe mole fia māʼoluga age ia Akilipa, ʼaē neʼe mole ko he Kilisitiano. (Filipe 2:3) Kae neʼe kole age e Paulo ki te hau ke faʼa kātaki ʼo fakalogo age ki ai. Koia, ʼaki te ʼu palalau pea mo te aga ʼa Paulo, neʼe ina faiga ai ke tali e Akilipa pea mo nātou ʼaē neʼe fakalogo te ʼu meʼa ʼaē neʼe ʼamanaki palalau age kiai. Neʼe ina fakatuʼu he tafitoʼaga, peʼe ko he manatu ʼe feala ke ina fakatafito kiai tana ʼu palalau.

12. ʼI tatatou faka mafola te Puleʼaga, koteā ʼaē ʼe tou lava fai ke malave ki tonatou loto?

¹² Ohage ko Paulo ia muʼa ʼo Akilipa, mai te kamata ʼo tatatou ʼu palalau ki te logo ʼo te Puleʼaga ʼo aʼu ki te fakaʼosi, tou faigaʼi ke malave ki te loto ʼo nātou ʼaē ʼe fakalogo mai. Tou fai ʼaki he aga fakaʼapaʼapa moʼoni kia ia ʼaē ʼe tou faka mafola ki ai, pea mo tou tokagaʼi te ʼaluʼaga ʼo tona maʼuli pea mo tana manatu.​—1 Kolonito 9:20-23.

Tou Poto ʼi Te Fakaʼaogaʼi ʼo Te Folafola ʼa Te ʼAtua

13. Ohage ko Paulo, ʼe tou lava uga feafeaʼi te hahaʼi ʼaē ʼe fakalogo mai?

¹³ Neʼe loto e Paulo ke ina uga te hahaʼi ke nātou fai he meʼa ʼi tanatou logo ki te logo lelei. (1 Tesalonika 1:5-7) Moʼo fakahoko te faʼahi ʼaia, neʼe tonu ke malave ki tonatou loto, ʼaē ʼe ina uga ai te hahaʼi. Tou toe vakaʼi te ʼu palalau ʼaē neʼe fai e Paulo ia muʼa ʼo Akilipa, pea tou tokagaʼi tana ‘fakaʼaogaʼi lelei te Folafola ʼa te ʼAtua’ ʼi tana talanoa ki te ʼu meʼa ʼaē neʼe ʼui e Moisese pea mo te kau polofeta.​—2 Timoteo 2:15.

14. Koutou fakamahino peʼe neʼe feafeaʼi te fakalotoʼi e Paulo ia Akilipa.

¹⁴ Neʼe ʼiloʼi e Paulo neʼe ʼui ko Akilipa ʼe ko ia ko te Sutea. Neʼe fakamanatuʼi age e Paulo te meʼa ʼaē neʼe ʼiloʼi e Akilipa ʼo ʼuhiga mo te Lotu Sutea, ʼo ina ʼui, ʼi tona ʼuhiga moʼoni, neʼe ina faka mafola te ʼu “mea nee tala e te kau polofeta mo Moisese o uhiga mo mea e amanaki hokosia mai” ʼo ʼuhiga mo te mate pea mo te fakatuʼuake ʼo te Mesia. (Gaue 26:22, 23) ʼI tana palalau fakahagatonu kia Akilipa, neʼe fehuʼi fēnei e Paulo: “E tui tau afio, Akilipa, ki te kau polofeta?” Neʼe faigataʼa kia Akilipa tana tali kiai. Kapau neʼe ina ʼui neʼe fakafisi ki te kau polofeta, pea ʼe fakatupu kovi anai ki tona ʼuhiga tagata tui Sutea. Kae kapau ʼe ʼalutahi mo te fakakaukau ʼa Paulo, pea ʼe ina fakahā anai ia muʼa ʼo te hahaʼi ʼe manatu tahi mo te ʼapositolo pea neʼe feala ke ʼui ko ia ko he Kilisitiano. ʼAki he aga fakapotopoto, neʼe tali e Paulo totonu ki tana fehuʼi, ʼo ina ʼui fēnei: “E au iloi e ke tui.” ʼI te malave ʼaia ki te loto ʼo Akilipa, neʼe feafeaʼi tana tali? Neʼe ina tali fēnei: “Kei toe siʼi pe pea ke fakatafoki au, ke au kilisitiano.” (Gaue 26:27, 28) Logola neʼe mole liliu ia Akilipa ko he Kilisitiano, kae ʼe mahino ia neʼe malave ki tona loto te logo ʼaē neʼe fakahā age e Paulo.​—Hepeleo 4:12.

15. Koteā ʼaē neʼe lava ai kia Paulo ke ina fakatuʼu he kokelekasio ʼi Tesalonika?

¹⁵ Neʼe koutou fakatokagaʼi koa neʼe tala e Paulo ia te logo lelei pea mo ina fakalotoʼi te hahaʼi? ʼUhi ko te mulimuli ʼa Paulo ki te faʼahiga fai ʼaia ʼo ina ‘fakaʼaogaʼi lelei te folafola ʼa te ʼAtua,’ ko ʼihi ʼaē neʼe fagono kia ia neʼe mole nātou haga fakalogo pe, kae neʼe nātou liliu ʼo tui. Neʼe hoko te faʼahi ʼaia ʼi Tesalonika, ʼaē neʼe kumi ai e Paulo ʼi te sinakoka, te kau Sutea pea mo te kau Senitile ʼaē neʼe manavasiʼi ki te ʼAtua. ʼE ʼui fēnei ʼi te ʼu vaega ʼo Gaue 17:2-4: “O hagepe ko te mahani, nee hu Paulo ki loto kia natou pea ia sapato e tolu hoholo, nee akonaki ai; nee ina fakamahino mo fakamooni kia natou mai te Tohitapu, nee maua ke tali mamahi Kilisito pea ke tuuake ia mai te mate . . . Pea nee tui ihi o natou.” Neʼe fakalotoʼi e Paulo te hahaʼi. Neʼe ina fai he ʼu palalau ke nātou fakakaukauʼi, neʼe ina fai te ʼu fakamahino, pea mo fakamoʼoni ʼaki te Tohi-Tapu ko Sesu neʼe ko te Mesia ʼaē neʼe fakapapau talu mai fualoa. Koteā ʼaē neʼe hoko? Neʼe fakatuʼu te kokelekasio.

16. ʼE koutou lava maʼu feafeaʼi he fiafia lahi age ʼi te faka mafola ʼo te Puleʼaga?

¹⁶ ʼE feala koa ke hikihiki age takotou poto ʼi te fakalotoʼi ʼo te hahaʼi mokā koutou fakamahino age kia nātou te Folafola ʼa te ʼAtua? Kapau ʼe koutou fai te faʼahi ʼaia, pea ʼe lahi anai te ʼu meʼa ʼaē ka koutou fakahoko pea mo lahi age tokotou fiafia ʼi takotou fai faka mafola pea mo akoʼi te hahaʼi ʼo ʼuhiga mo te Puleʼaga ʼo te ʼAtua. Neʼe hoko te ʼu meʼa ʼaia ki te kau fai faka mafola ʼo te logo lelei ʼaē neʼe nātou maʼuliʼi te ʼu tokoni ʼaē ke lahi age te fakaʼaogaʼi ʼo te Tohi-Tapu ʼi tatatou gāue fai faka mafola.

17. Moʼo fakahā te fua lelei ʼo te fakaʼaogaʼi ʼo te Tohi-Tapu ʼi totatou minisitelio, koutou fakamatala he meʼa neʼe hoko peʼe koutou fakahā te manatu tāfito ʼo te palakalafe ʼaenī.

¹⁷ Ohage la, neʼe tohi fēnei e te tagata taupau feʼaluʼaki ʼa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova: “ ʼI te temi nei, tokolahi te ʼu tēhina mo tuagaʼane ʼe nātou toʼo nima tanatou Tohi-Tapu mokā nātou fai faka mafola ʼi te ʼu ʼapi. ʼE ko he tokoni ʼaia ki te kau fai faka mafola ke nātou lau he vaega ki te hahaʼi tokolahi ʼaē ʼe felāveʼi mo nātou. Neʼe tokoni te faʼahi ʼaia ki te hahaʼi ʼo te ʼu ʼapi pea mo ia ʼaē ʼe fai faka mafola ke ina fakahā te Tohi-Tapu, kae mole gata pe ki he ʼu nusipepa pea mo he ʼu tohi.” ʼE moʼoni, ko te fakahāhā ʼo tatatou Tohi-Tapu ki te hahaʼi mokā tou fai faka mafola ʼe fakalogo ki te ʼu ʼaluʼaga kehekehe, ʼo kau ai mo te ʼu agaʼi fenua. Kae ʼe tonu ke tou loto ke ʼiloʼi tatou ko he ʼu hahaʼi ʼe popoto ʼi te fakaʼaogaʼi ʼo te Folafola ʼa te ʼAtua moʼo fakalotoʼi te hahaʼi ke nātou tali te logo ʼo te Puleʼaga.

Tou Maʼu Te Manatu ʼa Te ʼAtua ʼo ʼUhiga Mo Te Minisitelio

18, 19. (a) Koteā te manatu ʼa te ʼAtua ʼo ʼuhiga mo totatou minisitelio, pea he koʼe ʼe tonu ke tou manatu ohage ko ia? (b) Koteā ʼaē ka tokoni mai anai ke tou maʼu he ʼu fua ʼi tatatou fai te ʼu ʼaʼahi? (Vakaʼi te talanoa ʼaē ko tona kupu tāfito “ ʼE Lava Fua Lelei Feafeaʼi Tatatou Fai Te ʼu ʼAʼahi,” ʼi te pasina 16.)

¹⁸ Ko te tahi faʼahi moʼo malave ki te loto ʼo te hahaʼi, ʼe ko hatatou manatu ohage ko te ʼAtua mokā tou fai faka mafola, pea mo tou faʼa kātaki. ʼE loto e te ʼAtua ki te faʼahiga hahaʼi fuli pe “ke nātou aʼu ki te ʼatamai mālama totonu ʼo te moʼoni.” (1 Timoteo 2:3, 4, MN ) ʼE mole tou loto koa mo tatou ki te faʼahi ʼaia? ʼE toe faʼa kātaki ia Sehova, pea ʼe feala ʼaki tana faʼa kātaki ke maʼu e te tokolahi he ʼu faigamālie ke nātou fakahemala. (2 Petelo 3:9) Koia, ka tou maʼu he tahi ʼe fia fakalogo ki te logo ʼo te Puleʼaga, pea ʼe lagi tonu anai ke tou ʼaʼahi tuʼa lahi ia ia ke tuputupu ai tana fia ʼiloʼi te moʼoni. ʼE fakamaʼua e te faʼahi ʼaia he temi pea mo he faʼa kātaki ke tou sio ai ki te tuputupu ake ʼo te ʼu pulapula ʼo te moʼoni. (1 Kolonito 3:6) Ko te talanoa ʼaē ʼe hoa ki te alatike ʼaenī ʼaē ko tona kupu tāfito “ ʼE Lava Fua Lelei Feafeaʼi Tatatou Fai Te ʼu ʼAʼahi,” ʼe tuku mai ai te ʼu tokoni moʼo fakatuputupu te fia ʼiloʼi ʼaia ʼa te hahaʼi. Koutou manatuʼi, ko te maʼuli ʼo te hahaʼi​—tonatou ʼu fihifihia pea mo tonatou ʼu ʼaluʼaga​—ʼe fetogi tuʼumaʼu. ʼE lagi tonu ke tou faiga tuʼa lahi ke tou maʼu nātou ʼi tonatou ʼapi, kae ʼe ʼi ai anai he ʼu fua ʼo tatatou ʼu faiga. ʼE tou fia foaki kia nātou te faigamālie ke nātou logo ki te logo ʼa te ʼAtua ʼo ʼuhiga mo te hāofaki. Koia, tou faikole kia Sehova ʼAtua ke ina tuku mai te poto ke tou lava fakalotoʼi te hahaʼi ʼi tatatou gāue ʼaē ko te tokoni kia nātou ke nātou tali te logo ʼo te Puleʼaga.

¹⁹ Ka tou maʼu he tahi ʼe fia logo ki te logo ʼo te Puleʼaga, koteā te tahi meʼa ʼe feala ke tou fai ʼi totatou ʼuhiga kau gāue Kilisitiano? ʼE foaki mai e te alatike ka hoa mai he ʼu tokoni kiai.

[Kiʼi nota]

ʼE Kei Koutou Manatuʼi Koa?

• Koteā ʼaē neʼe tupu ai te fua lelei ʼo te ʼu palalau ʼa Paulo ʼi tona ʼave kia muʼa ʼo te Hau ko Akilipa?

• ʼE malave feafeaʼi tatatou logo ki te loto ʼo te hahaʼi?

• Koteā ʼaē ka tokoni anai kia tatou ke tou fakaʼaogaʼi lelei te Folafola ʼa te ʼAtua ke malave ki te loto ʼo te hahaʼi?

• E feafeaʼi hatatou manatu ohage ko te ʼAtua ʼi tatatou fai faka mafola?

[Talanoa/paki ʼo te pasina 16]

ʼE Lava Fua Lelei Feafeaʼi Tatatou Fai Te ʼu ʼAʼahi

• Koutou fakahā ʼe koutou tokaga moʼoni ki te hahaʼi.

• Koutou filifili he manatu faka Tohi-Tapu ʼe fia palalau kiai.

• Koutou lagaʼi tuʼumaʼu he fehuʼi moʼo hoko atu te ʼu ʼaʼahi.

• ʼI takotou ʼosi mavae, koutou manatuʼi ia ia ʼaē neʼe koutou fai palalau mo ia.

• Koutou foimo liliu ki ai, lagi hili he ʼaho e tahi peʼe lua, moʼo hoko atu takotou fai palalau.

• Koutou manatuʼi ko takotou fakatuʼutuʼu ʼe ko te kamata ʼo he ako Tohi-Tapu.

• Koutou faikole kia Sehova ke ina haga fakatuputupu te fia logo ʼo ia ʼaē ʼe koutou ʼaʼahi.

[Paki ʼo te pasina 15]

Neʼe faiga e Paulo ke tui te hahaʼi kia ia ʼi tana tuʼu ʼaē ia muʼa ʼo te Kovana ko Feseto pea mo te Hau ko Akilipa