Koutou Maʼu Te ʼu Meʼa ʼAē ʼe ʼAoga Kia Koutou ʼi Te Faʼahi Fakalaumālie
ʼE ʼUI fēnei e te U.S.News & World Report: “ ʼI te ʼu taʼu e hogofulu ʼaē kua hili, neʼe maʼu ʼi te ʼu fale fakatau tohi, te ʼu tohi e 300 tupu ʼo ʼuhiga mo te ʼaoga ʼo te ʼu meʼa fakalaumālie ʼi te gāue—mai te tohi Jesus CEO ki te tohi The Tao of Leadership.” ʼE hā ʼaki mai, ʼe lahi te ʼu fenua maʼu koloā, kua tuputupu ai te hahaʼi ʼaē ʼe nātou fia maʼu he takitaki fakalaumālie ʼi tonatou maʼuli. ʼO ʼuhiga mo te faʼahi ʼaia, ʼe ʼui fēnei e te sulunale Training & Development: “ ʼI te temi ʼaenī ʼaē ʼe takitaki ai te ʼu faʼahi fuli ʼo totatou maʼuli e te poto ʼo te tagata, ʼe tou kumi ai he tahi faʼahi ʼe loloto age, mo he fakatuʼutuʼu ki totatou maʼuli ke tou fiafia ai.”
Kae ʼe koutou lava maʼu ʼifea te takitaki fakalaumālie lelei? ʼI te temi muʼa, neʼe kumi e te hahaʼi ke nātou fakatuʼu he lotu moʼo tokoni kia nātou ke nātou maʼu “he faka ʼuhiga ʼe maʼuhiga ʼaupito ki tonatou maʼuli” pea mo hona “fakatuʼutuʼu.” Ia ʼaho nei, tokolahi kua nātou līaki te lotu. ʼE ʼui e te sulunale Training & Development, ko te sivi ʼo te toko 90 kau tagata pule pea mo maʼu tuʼulaga ʼi he sosiete, neʼe maʼu ai ko “te hahaʼi ʼe nātou faka kehekeheʼi lahi te lotu pea mo te ʼu meʼa fakalaumālie.” Ko nātou ʼaē neʼe fakafehuʼi ki te sivi ʼaia neʼe nātou ʼui ko te lotu “ ʼe fakapalatahi pea mo ina fakamavetevete” kae ko te ʼu meʼa fakalaumālie ʼe maʼu “e te hahaʼi ʼo te malamanei katoa pea mo ina fakatahiʼi te hahaʼi fuli pe.”
Tokolahi te kau tūpulaga ʼi te ʼu sosiete ʼaē ʼe mole lotu, ohage ko Ositalalia, mo Niu Sila, mo Pilitania, pea mo Eulopa, ʼe nātou toe fakakehekeheʼi mo nātou te lotu pea mo te ʼu meʼa fakalaumālie. Ko te Polofesea ko Ruth Webber, ʼi tana faitohi ʼi te tohi Youth Studies Australia, ʼe ina ʼui fēnei: “Tokolahi te kau tūpulaga ʼe nātou tui ki te ʼAtua, peʼe ki he mālohi makehe, kae ʼe nātou manatu ʼe mole maʼuhiga te lotu peʼe mole tokoni kia nātou ke nātou maʼu te ʼu meʼa fakalaumālie.”
Ko Te Lotu Moʼoni ʼe Ina Fakaloto Mālohiʼi Te ʼu Meʼa Fakalaumālie
ʼE tou mahino ki te manatu lotolotolua ʼaia ʼo ʼuhiga mo te lotu. ʼE lahi te ʼu kautahi faka lotu ʼe kau ki te ʼu kākā faka politike pea mo malualoi, pea mo nātou kau ki te ligi toto ʼi te ʼatu ʼu tau faka lotu. Kae ʼi tanatou līaki te ʼu kautahi faka lotu ʼaē ʼe lahi ai te malualoi pea mo fakaloto mamahi, ko ʼihi neʼe nātou toe faihala ʼo līaki mo te Tohi-Tapu, heʼe nātou manatu ʼe ina tali te ʼu taʼi aga ʼaia.
ʼI tona fakahagatonu, ʼe tauteaʼi e te Tohi-Tapu te malualoi pea mo te maumauʼi ʼo te lao. Neʼe ʼui fēnei e Sesu ki te kau takitaki lotu ʼo tona temi: “Malaia ia koutou Sekelipa mo koutou Faliseo, malualoi! He koutou hage ko te u falemaka nee pena lahe; io, e matalelei i tuà, kae i loto e fonu ko te hui o te u manafa pea mo mea uli kehekehe fuape. Io, e feia mo koutou, e koutou ha i tuà ko he hahai agatonu, kae fonu outou loto i te malualoi mo te agahala.”—Mateo 23:27, 28.
Tahi ʼaē meʼa, ʼe fakaloto mālohi e te Tohi-Tapu te kau Kilisitiano ke ʼaua naʼa nātou kau ki te ʼu faʼahi faka politike fuape. ʼE mole ina uga te hahaʼi tui ke nātou fetāmateʼiʼaki, kae ʼe ina fakatotonu ke nātou lotolelei ke mate he tahi maʼa he tahi. (Soane 15:12, 13; 18:36; 1 Soane 3:10-12) Ko te lotu moʼoni, ʼaē ʼe fakatafito ki te Tohi-Tapu, ʼe mole “fakapalatahi pea mo ina fakamavetevete,” kae ʼe ina “fakatahiʼi te hahaʼi fuli pe.” Neʼe ʼui fēnei e te ʼapositolo ko Petelo: “E mole fakakehekehei e te Atua he tahi. Kae i te puleaga fuape, ko he tahipe e teki kia te ia mo gaue i te susitisia, e ina tali leleiʼi iaʼia.”—Gaue 10:34, 35.
Te Tohi-Tapu—Ko He Takitaki Lelei Ke Tou Maʼu Te ʼu Meʼa Fakalaumālie
ʼE ʼui mai e te Tohi-Tapu neʼe fakatupu te tagata ki te paki ʼo te ʼAtua. (Senesi 1:26, 27) ʼE mole faka ʼuhiga leva ʼe hoko te tagata ki te fofoga ʼo te ʼAtua, kae ko tona faka ʼuhiga ʼe maʼu e te tagata te fealagia ʼaē ke ina fakahā te ʼulugaaga ʼo te ʼAtua, ohage ko tana fia fai ki te ʼu meʼa fakalaumālie.
Koia ʼe feala ke tou tui ai ko te ʼAtua ʼe ina toe foaki mai anai te ʼu meʼa ʼaē ʼe ʼaoga kia tatou ʼi te faʼahi fakalaumālie, ʼo feiā mo he takitaki lelei ke feala hatatou fakakehekeheʼi te meʼa ʼaē ʼe ʼaoga kia tatou ʼi te faʼahi fakalaumālie pea mo te meʼa ʼaē ka tou tuʼutāmaki ai. Ko te ʼAtua neʼe ina fakatupu ʼi totatou sino te ʼu meʼa kehekehe ʼe nātou puipui tatou pea mo ina tauʼi te ʼu mahaki pea mo tokoni mai ke tou mālolohi, neʼe ina toe foaki mai mo he leʼo ʼo loto, ʼe feala ke tokoni mai kia tatou ke tou fai he ʼu tonu ʼe lelei pea mo tou tekeʼi te ʼu aga ʼaē ʼe fua kovi kia tatou ʼi te faʼahi fakasino pea mo fakalaumālie. (Loma 2:14, 15) ʼE tou ʼiloʼi ke feala ke haʼele lelei te faʼahi ʼaē ʼe ina puipui tokita sino ʼe tonu ke fafaga lelei. ʼO toe feiā pe, ke haʼele lelei totatou leʼo ʼo loto, ʼe tonu ke tou fafaga ʼaki he meʼa kai fakalaumālie ʼe lelei.
ʼI tana fakahā te faʼahiga meʼa kai ʼaē ka tokoni mai anai ke tou lelei ʼi te faʼahi fakalaumālie, neʼe ʼui fēnei e Sesu: “E mole gata pe ki te pane e mauli ai anai te tagata, kae e mauli anai i te folafola fuape e mavae maia fofoga o te Atua.” (Mateo 4:4) Ko te ʼu palalau fuli ʼaē neʼe fai e Sehova ʼe tuʼu ʼi tana Folafola, te Tohi-Tapu, pea “ ʼe ʼaoga moʼo akoʼi, moʼo fakatonutonuʼi, moʼo fakatokatoka ʼo te ʼu meʼa.” (2 Timoteo 3:16, MN ) Koia ʼe ʼa tatou te faiga ke tou kai ki te meʼa kai fakalaumālie ʼaia. Kapau ʼe lahi tatatou ʼiloʼi ia te Tohi-Tapu pea mo faiga ke tou maʼuliʼi tona ʼu pelesepeto, pea ʼe lahi anai te ʼu fua lelei ʼe tou maʼu ʼi te faʼahi fakalaumālie pea mo fakasino.—Isaia 48:17, 18.
ʼE ʼAoga Koa Ke Tou Faiga Ki Totatou Maʼuli Fakalaumālie?
ʼE moʼoni, ʼe tonu ke tou fakaʼaogaʼi he temi moʼo hikihiki tokita maʼuli fakalaumālie, ʼo tou ako te Tohi-Tapu, pea ʼe hage ʼe mole maʼu hotatou temi ki te faʼahi ʼaia. Kae ʼe ʼaoga ke tou faiga kiai, heʼe lahi anai te ʼu fua lelei ʼaē ka tou maʼu! Koutou tokagaʼi te hahaʼi ʼaenī ʼe maʼumaʼua ʼuhi ko tanatou gāue, kae nātou fakamahino te maʼuhiga kia nātou ke nātou fakaʼaogaʼi he temi ki te ʼu meʼa fakalaumālie.
Ko Marina, ʼe tōketā, ʼe ina ʼui fēnei: “Neʼe mole ʼau faʼa tokaga ki toku maʼuli fakalaumālie, ʼo aʼu ki te temi ʼaē neʼe ʼau kamata gāue ai ʼi te lopitali pea mo kamata logoʼi lahi ai te mamahi ʼo te hahaʼi. Neʼe ʼau mahino ai leva ʼe ʼaoga ke ʼau maʼu te ʼu manatu fakalaumālie, mo kapau ʼe ʼau fia maʼu he maʼuli fīmālie pea mo tokalelei, heʼe feala ke lahi fau taku fakaʼaogaʼi toku temi ki taku ʼu gāue ʼo te ʼaho fuli pea mo tokaga ki te hahaʼi, ʼuhi ko te gāue ʼaē ʼe ʼau fai.
“ ʼE ʼau ako ʼi te temi nei te Tohi-Tapu mo te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova. Ko te ako ʼaia ʼe tokoni mai kia ʼau ke ʼau vakaʼi ke lelei taku manatu ʼi taku ʼu gāue pea mo toku loto, pea mo ʼau akoʼi taku fakakaukau ke manatu ki he ʼu meʼa fakafiafia, ke ʼau maʼuli fakapotopoto ai. ʼE ʼau fiafia lahi ʼi taku gāue. Kae ʼe ko te Tohi-Tapu ʼaē ʼe tokoni mai ke lelei te ʼu meʼa ʼaē ʼi toku loto, ke ʼaua naʼa ʼau maʼu he ʼu manatu fakaloto vaivai, mo fakasiʼisiʼi toku loto tuʼania, pea ke ʼau maʼu he faʼa kātaki lahi pea mo mahino ki te hahaʼi. Neʼe toe fua lelei ki toku nofo ʼohoana taku maʼuliʼi te ʼu pelesepeto ʼo te Tohi-Tapu. Ko te meʼa ʼaē ʼe maʼuhiga tāfito, ko taku ʼiloʼi ia Sehova pea mo taku maʼu, ʼi hona ʼaluʼaga veliveli, tona laumālie, pea kua ʼau maʼu ai he ʼuhiga lahi ki toku maʼuli.”
Ko Nicholas, ʼaē ʼe ina tohi te ʼu plans ʼo te ʼu ʼapi, ʼe ina ʼui fēnei: “ ʼI muʼa ʼo taku ako te Tohi-Tapu mo te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova, neʼe mole ʼau tokagaʼi te ʼu meʼa fakalaumālie. Neʼe ʼau tokaga tāfito ʼi toku maʼuli ke fua lelei taku gāue. ʼI taku ako te Tohi-Tapu neʼe ʼau ʼiloʼi ai ʼe ʼi ai te tahi ʼu meʼa maʼuhiga ʼi te maʼuli, pea ko te fai ʼo te finegalo ʼo Sehova ʼe tou maʼu ai te fiafia moʼoni pea mo heʼegata.
“ ʼE ʼau maʼu te fiafia ʼi taku gāue, kae ʼe ko te Tohi-Tapu ʼaē neʼe ina akoʼi mai te maʼuhiga ʼaē ke ʼau faka faigafua toku maʼuli pea mo tokaga tāfito ki te ʼu meʼa fakalaumālie. ʼI tamā muliʼi te faʼahi ʼaia, ko ʼau mo toku ʼohoana neʼe ma tekeʼi te hoha fau ʼaē ʼe tupu mai te maʼu ʼo he ʼu tuʼuga koloā. Pea kua ma maʼu tomā ʼu kaumeʼa moʼoni ʼi tamā ʼu fakatahi mo nātou ʼaē ʼe nātou manatu tatau ki te ʼu meʼa fakalaumālie ʼi tonatou maʼuli.”
Ko Vincent, ʼe avoka, ʼe ina ʼui fēnei: “ ʼAki he gāue lelei ʼe feala ke kita maʼu ai he faʼahiga maʼuli fiafia. Kae kua ʼau mahino ʼe ʼaoga kia tatou he tahi meʼa ke tou maʼu ai te fiafia pea mo te maʼuli faka feʼauga. ʼI muʼa ʼo taku ʼiloʼi ia te manatu ʼa te Tohi-Tapu ʼo ʼuhiga mo te faʼahi ʼaia, ʼe ʼau manatuʼi neʼe ʼau fakakaukau ki te vaʼiganoa ʼo te maʼuli—tatatou tutupu ake, mo lahilahi ake, mo ʼohoana, mo maʼu gāue moʼo taupau te fānau ʼi te faʼahi fakasino, mo akoʼi nātou ke nātou toe mulimuli pe ki te ʼu ʼaluʼaga ʼaia ʼo te maʼuli, pea ki muli age, tatatou liliu ʼo matutuʼa pea mo mamate.
“ ʼI taku ako te Tohi-Tapu mo te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova, neʼe ʼau maʼu ai te ʼu tali lelei ki taku ʼu fehuʼi ʼo ʼuhiga mo te fakatuʼutuʼu ʼo te maʼuli. ʼAki taku ako te Tohi-Tapu kua ʼau ʼiloʼi ko Sehova ʼe maʼuli moʼoni, pea neʼe ʼau fakatuputupu taku ʼofa lahi kia te ia. Neʼe ko te tafitoʼaga ʼaia kia ʼau ke ʼau taupau he ʼu manatu fakalaumālie ʼe lelei, he neʼe ʼau faiga ke ʼau faka ʼalutahi toku maʼuli mo tona finegalo. ʼI te temi nei, ko ʼau mo toku ʼohoana ʼe ma fiafia heʼe ma ʼiloʼi ʼe ma fakaʼaogaʼi tomā maʼuli ki te fakatuʼutuʼu ʼaē ʼe maʼuhiga ʼaupito.”
Mo koutou ʼe feala ʼaki te Tohi-Tapu, ke koutou maʼu he fakatuʼutuʼu ʼaoga pea mo he faka ʼuhiga ki tokotou maʼuli. ʼE fiafia anai te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ke nātou tokoni atu kia koutou. Ohage ko Marina, mo Nicholas, pea mo Vincent, ʼe feala ke koutou maʼu mo koutou te fiafia ʼi takotou ako ʼo ʼuhiga mo Sehova pea mo tana ʼu fakatuʼutuʼu ki te malamanei katoa pea mo koutou takitokotahi. ʼE koutou maʼu anai te ʼu meʼa ʼaē ʼe ʼaoga kia koutou ʼi te faʼahi fakalaumālie, kae ʼe koutou toe maʼu anai mo te ʼamanaki ʼaē ke koutou maʼuʼuli fiafia ʼo heʼegata ʼi te haohaoa—ko he ʼamanaki ʼe feala ke maʼu ʼe nātou pe ʼaē ʼe nātou “ ʼiloʼi tonatou masiva fakalaumālie.”—Mateo 5:3, MN .
Ko te tahi faʼahi moʼo fakatuputupu totatou maʼuli fakalaumālie, ʼe ko te faikole. Neʼe toʼo e Sesu te temi moʼo akoʼi ki tana kau tisipulo peʼe feafeaʼi hanatou faikole, ʼo ina akoʼi kia nātou te Faikole ʼo Te Tāmai ʼe ʼi Selo. Koteā te faka ʼuhiga ʼo te faikole ʼaia kia koutou ʼi te temi nei? ʼE lava fua lelei feafeaʼi kia koutou? ʼE koutou maʼu anai te ʼu tali kiai ʼi te ʼu alatike e lua ʼaē ka hoa mai.
[Paki ʼo te pasina 6]
Marina
[Paki ʼo te pasina 7]
Nicholas
[Paki ʼo te pasina 7]
Vincent