Te Finegalo ʼo Te ʼAtua ʼi Te Kele

ʼI TE akoʼi e Sesu ki tana ʼu tisipulo ke nātou faikole fēnei, “Ke aumai tau pule, ke fai tou finegalo i te kelekele o hage ko Selo” neʼe hage tana palalau ʼe kei nofo mo tana Tāmai ʼi selo. (Mateo 6⁠:10; Soane 1⁠:18; 3⁠:13; 8⁠:42) ʼI muʼa ʼo te tupu tagata ʼa Sesu, neʼe kua tupu ia ʼi te temi ʼaē neʼe fakalogo ai ia meʼa fuli ʼaē ʼi selo mo te kele ki te finegalo ʼo te ʼAtua. Pea neʼe ko he ʼu temi fakafiafia pea mo fakafimālie.​—Tāʼaga Lea 8⁠:​27-31.

Ko te ʼu ʼuluaki fakatupu ʼa te ʼAtua neʼe ko te ʼu laumālie, ko te kau “ ʼaselo, ʼaē ʼe lahi ʼi te mālohi, ʼaē ʼe [nātou] fakahoko tana folafola.” Neʼe ko “tana ʼu minisi, [ʼo nātou] fai tona finegalo,” pea ʼe kei nātou nonofo ʼi tonatou tuʼulaga ʼaia. (Pesalemo 103⁠:​20, 21) Neʼe nātou maʼu koa te loto faʼitaliha? Ei, pea ʼi te fakatupu ʼo te kele, “ko te ʼu foha fuli ʼo te ʼAtua neʼe nātou kalaga fakafiafia.” (Sopo 38⁠:⁠7) Neʼe ʼiloga ʼi tanatou ʼu kalaga fakafiafia tanatou leleiʼia te meʼa ʼaē neʼe finegalo kiai te ʼAtua, pea neʼe nātou fakalogo ki tona finegalo.

ʼI te ʼosi fakatupu ʼo te kele, neʼe teuteuʼi e te ʼAtua ke nofoʼi e te tagata pea neʼe ina fakatupu leva te ʼuluaki tagata pea mo te ʼuluaki fafine. (Senesi, kapite 1) Neʼe ko he faʼahi fakafiafia koa? ʼE fakamatala fēnei e te Tohi-Tapu: “Pea neʼe sio ai te ʼAtua kia meʼa fuli neʼe ina fai pea koʼeni ko te meʼa ʼaia neʼe lelei ʼaupito,” ei neʼe haohaoa.​—Senesi 1⁠:⁠31.

Neʼe koteā koa te finegalo ʼo te ʼAtua ki tatatou ʼu ʼuluaki mātuʼa pea mo tonā hōloga? ʼE ʼui ia Senesi 1⁠:​28, neʼe toe lelei pe foki: “Neʼe tapuakiʼi nāua e te ʼAtua pea ʼui maʼa te ʼAtua kia nāua: ‘Koulua fanaunau, pea koulua liliu ʼo hahaʼi, pea koulua fakafonu te kele, pea koulua puleʼi, pea koulua pule ki te ʼu ika ʼo te tai, pea mo te ʼu manulele ʼo te lagi, pea mo te ʼu manu fuli ʼe gatolo ʼi te kele.’ ” Ke hoko te gāue fakaofoofo ʼaia, neʼe tonu ke maʼuʼuli ʼo heʼegata tatatou ʼu ʼuluaki mātuʼa ʼo feiā mo tonā hōloga. Neʼe mole ʼi ai he meʼa neʼe feala ai ke hoko he malaʼia, mo he heʼe faitotonu, mo he lotomamahi peʼe ko te mate.

ʼI te temi ʼaia neʼe fai te finegalo ʼo te ʼAtua ʼi te lagi pea mo te kele. Ko nātou ʼaē neʼe nātou fai tona finegalo neʼe feala ke nātou maʼu ai he fiafia lahi. Koteā ʼaē neʼe mole lelei?

Fokifā pe neʼe fakafihiʼi te finegalo ʼo te ʼAtua. Kae neʼe ʼi ai tona puleʼaki. Logola ʼe ʼi ai tona puleʼaki, kae neʼe tupu ai he temi mamahi loaloaga, ʼe mole ʼiloʼi ai e te hahaʼi peʼe koteā te finegalo ʼo te ʼAtua maʼa te malamanei. Pea ʼe tou felāveʼi fuli mo te ʼu mamahi ʼaia. Neʼe ko he meʼa faigataʼa koa?

Te Finegalo ʼo Te ʼAtua ʼi Te Temi ʼo Te Agatuʼu

Neʼe ʼi ai te “foha [fakalaumālie] ʼo te ʼAtua” neʼe sio ʼe feala ke ina faka ʼalunoa te finegalo ʼo te ʼAtua ʼo ʼuhiga mo te tagata, ʼaki te fakatuʼutuʼu ʼaē ke ina maʼu ai he ʼu lelei maʼa ia totonu. Ko te laumālie ʼaia ʼi tana holi mālohi ki te faʼahi ʼaia, neʼe ʼāsili ai tana mānumānu pea mo tana fia fai kiai. (Sakopo 1⁠:​14, 15) Neʼe lagi ina ʼui mo kapau ʼe ina lava fakahalaʼi te ʼuluaki taumatuʼa ke nā fakalogo age kia te ia kae nā fakafisi ki te ʼAtua, ʼe mahino ia ʼe tonu anai ke tali e te ʼAtua ke ʼi ai he tahi kehe ʼe pule ʼo fakafeagai kia te ia. Lagi neʼe ina fakakaukauʼi ʼe mole feala anai ke matehi ia nātou e te ʼAtua, koteʼuhi ʼe faka ʼuhiga leva neʼe kovi ia te fakatuʼutuʼu ʼa te ʼAtua. Kae neʼe fetogi e Sehova ʼAtua tana fakatuʼutuʼu, ʼo ina tali faka temi ia te pule ʼo te foha fakalaumālie ʼaia, ʼaē kua fakalogo ki ai te tagata. Koia ʼe tonu te fakahigoa ʼo te ʼaselo agatuʼu ʼaia ko Satana, ko tona faka ʼuhiga ko he “Fakafeagai.”​—Sopo 1⁠:⁠6.

ʼO mulimuli pe ki tana holi, neʼe fakaōvi ai ia Satana ki te fafine. Neʼe ina fakaneke te fafine ke ina meʼa noaʼi te finegalo ʼo te ʼAtua pea ke faʼifaʼitaliha, ʼo ʼui maʼana: “ ʼE moʼoni ia ʼe mole koulua mamate anai . . . ʼe koulua hage anai ko te ʼAtua, ʼo ʼiloʼi te lelei pea mo te kovi.” (Senesi 3⁠:​1-5) Neʼe hage maʼa te fafine, ʼe ina maʼu ai anai he ʼāteaina, pea neʼe hage kia ia kua lelei age tona maʼuli. Ki muli age, neʼe ina fakalotoʼi tona ʼohoana ke ina kai mo ia te fuaʼi ʼakau.​—Senesi 3⁠:⁠6.

Neʼe mole ko te finegalo ʼaia ʼo te ʼAtua ki te taumatuʼa. Ko te finegalo pe ia ʼo nāua. Pea neʼe iku ai ki te ʼu malaʼia. Neʼe kua ʼui age pe e te ʼAtua kia nāua ko te talagataʼa ʼe iku anai ki te mate. (Senesi 3⁠:⁠3) Neʼe mole fakatupu nāua ke nā ʼāteaina mai te ʼAtua. (Selemia 10⁠:23) Pea tahi ʼaē, neʼe nā liliu ʼo heʼe haohaoa, pea neʼe nā tuku holo te agahala pea mo te mate ki tonā hōloga. (Loma 5⁠:12) Neʼe mole lava fulihi e Satana te ʼu ikuʼaga ʼaia.

Ko te ʼu mafuliʼaga ʼaia ʼe nātou fetogi anai koa ʼo talu ai te fakatuʼutuʼu peʼe ko te finegalo ʼo te ʼAtua, ʼo ʼuhiga mo te malamanei pea mo te kele? Kailoa ia. (Isaia 55⁠:​9-11) Kae neʼe malaga ai te ʼu fehuʼi neʼe tonu ke maʼu hona ʼu tali: ʼE feala koa ki te malamanei ke ina fakahoko te meʼa ʼaē neʼe ʼui e Satana, ke “hage . . . ko te ʼAtua, ʼo ʼiloʼi te lelei pea mo te kovi”? Ko tona faka ʼuhiga, kapau neʼe tuku mai he temi feʼauga, ʼe tou lava fakatuʼutuʼu koa te lelei pea mo te kovi, te meʼa ʼaē ʼe ʼaoga pea mo ʼaē ʼe mole ʼaoga ʼi te ʼu koga fuli ʼo te maʼuli? ʼE tau koa mo te ʼAtua ke fai ki ai he fakalogo katoa, koteʼuhi ʼe ina maʼu ia te faʼahiga takitaki ʼaē ʼe lelei age? ʼE tonu koa ke tou fakalogo katoa ki tona finegalo? Koteā anai koa takotou tali kiai?

Neʼe ko te tonu pe e tahi ʼaē neʼe tonu ke fai moʼo tali ki te ʼu fehuʼi ʼaia, pea ke sio kiai te ʼu meʼa popoto fuli ʼaē neʼe fakatupu: Ke tuku ia nātou ʼaē neʼe nātou faiga ki te loto faʼifaʼitaliha ke nātou fakahā peʼe nātou maʼuli fiafia anai mo kapau ʼe mole nātou fakalogo ki te ʼAtua. Neʼe mole feala ke maʼu he tali ʼe feʼauga mo kapau neʼe matehi atu aipe ia nātou ʼaia. Ko te tuku lolotoga he temi loaloaga ki te tagata ke ina hoko atu tona maʼuli faʼifaʼitaliha, ʼe ina fakahā lelei ai anai peʼe lelei te maʼuli faʼifaʼitaliha mai te ʼAtua. ʼI te ʼui e te ʼAtua ki te fafine ʼe ina maʼu anai tana fānau, neʼe ina fakahā ai ʼe feiā anai tana fakatokatoka te ʼu meʼa ʼaē neʼe hoko. Pea neʼe kamata hahaʼi ai te malamanei. ʼE tou maʼuʼuli ia ʼaho nei, koteʼuhi neʼe fakagafua e te ʼAtua ke maʼu fānau ia Eva!​—Senesi 3⁠:​16, 20.

Kae neʼe mole faka ʼuhiga leva, ʼe tuku anai e te ʼAtua ia te tagata pea mo tona foha fakalaumālie agatuʼu, ke nātou fai katoa te ʼu meʼa ʼaē ʼe nātou loto kiai. Neʼe mole lītuʼa te ʼAtua ki tona ʼuhiga pule faʼitaliha, pea neʼe mole lītuʼa ki tana fakatuʼutuʼu. (Pesalemo 83⁠:18) Neʼe ina fakakikite ʼe moloki anai ia ia ʼaē neʼe ina fakatupu te agatuʼu pea mo molehi tona ʼu fua kovi fuli. (Senesi 3⁠:15) Koia talu mai te kamataʼaga, neʼe kua fakapapauʼi ʼe hāofaki anai te tagata.

Talu mai ai, ko tatatou ʼu ʼuluaki mātuʼa mo tonā hōloga, neʼe nātou lītuʼa ki te takitaki ʼa te ʼAtua. Maʼa te ʼAtua ʼe hage anai ʼe tonu ke ina fakamaʼua tona finegalo kia nāua ʼi te ʼu faʼahi fuli ʼo tona maʼuli moʼo tekeʼi te ʼu fua kovi fuli ʼo tanā ʼu tonu. Ko tona fakaliliu ʼe hage ʼe mole nā maʼuʼuli faʼitaliha mai te ʼAtua.

ʼIo, neʼe feala pe ki te hahaʼi ke nātou fili te pule ʼa te ʼAtua. Lolotoga te temi ʼaia, neʼe feala ki te hahaʼi ke nātou mahino peʼe koteā te finegalo ʼo te ʼAtua pea mo nātou mulimuli fakalelei kiai. (Pesalemo 143⁠:10) Kae ʼe mole nātou hāo anai mai te ʼu fihifihia, heʼe mole heʼeki fakatokatoka te fehuʼi ʼo ʼuhiga mo te faʼifaʼitaliha katoa ʼo te malamanei.

Neʼe ʼiloga vave te ʼu fua kovi ʼo te meʼa ʼaē neʼe filifili e Atama mo Eva. Ko te ʼuluaki foha ʼo te famili fakatagata, ia Kaino, neʼe ina matehi tona tēhina ko Apele koteʼuhi “neʼe kovi tana ʼu gāue, kae ko te ʼu gāue ʼo tona tēhina neʼe faitotonu.” (1 Soane 3⁠:​12, MN ) Neʼe mole ko te finegalo ʼaia ʼo te ʼAtua, he neʼe ina fai te fakatokaga kia Kaino pea ki muli age neʼe ina tauteaʼi. (Senesi 4⁠:​3-12) Neʼe fili e Kaino te loto faʼifaʼitaliha ʼaē neʼe foaki age e Satana, koia “neʼe haʼu mai te agakovi.” Ko ʼihi neʼe nātou fai feiā.

Hili taʼu e 1 500 tupu ki te maʼuli ʼo te tagata, “neʼe liliu te malamanei ʼo kovi ia mata ʼo te ʼAtua moʼoni pea neʼe fonu te kele ko te agamālohi.” (Senesi 6⁠:11) Neʼe tonu ke fai he puleʼaki moʼo puipui te kele mai te fakaʼauha. Neʼe fakahoko e te ʼAtua ia te faʼahi ʼaia ʼaki te tulivio pea mo ina puipui te famili agatonu​—ko Noe, mo tona ʼohoana, mo tona ʼu foha, pea mo tonatou ʼu ʼohoana. (Senesi 7⁠:⁠1) Ko tatou fuli ʼe tou haʼu fuli mai ia nātou ʼaia.

Lolotoga te maʼuli ʼo te tagata talu mai te temi ʼo Noe, neʼe foaki e te ʼAtua ia he takitaki kia nātou ʼaē ʼe nātou fia ʼiloʼi fakamalotoloto tona finegalo. ʼAki tona laumālie maʼoniʼoni, neʼe ina takitaki te ʼu tagata agatonu ke nātou tohi te ʼu logo fuli ʼaē ʼe haʼu mai ia ia, ke feala ke ʼiloʼi e te hahaʼi fuli ʼaē ʼe nātou filifili te takitaki fakaʼatua. ʼE tohi fuli te ʼu logo ʼaia ʼi te Tohi-Tapu. (2 Timoteo 3⁠:16) ʼAki te ʼofa neʼe ina fakagafua ki te hahaʼi agatonu ke nātou felogoi mo ia, ʼo nātou liliu ai ko ʼona kaumeʼa. (Isaia 41⁠:⁠8) Pea neʼe ina foaki age kia nātou ia he mālohi feʼauga ke nātou ʼutakiʼi te ʼu mamahi ʼaē neʼe tau mo te tagata lolotoga te ʼu taʼu ʼe lauʼi afe ʼo te maʼuli faʼitaliha mai te ʼAtua. (Pesalemo 46⁠:1; Filipe 4⁠:13) Koia ʼe tonu ke tou loto fakafetaʼi ki te tokoni lahi ʼaia!

‘Ke Hoko Katoa Tou Finegalo’

Ko te meʼa ʼaē neʼe fai e te ʼAtua ʼo aʼu mai ki te temi nei, ʼe mole ko te fakahoko katoa ʼo tona finegalo ʼo ʼuhiga mo te malamanei. Neʼe tohi fēnei e te ʼapositolo ko Petelo: “O hage ko tana fakapapau, e tou amanaki ki he lagi foou mo he kele foou, e mauli i ai te susitisia.” (2 Petelo 3⁠:13) Ko te ʼu palalau fakatātā ʼaia ʼe talanoa ʼo ʼuhiga mo te puleʼaga foʼou ʼaē ka ina puleʼi te sosiete fakatagata foʼou ʼaē ka nonofo ʼi te kele.

ʼAki he ʼu kupu ʼe mahino lelei, neʼe faitohi fēnei ia te polofeta ko Taniela: “ ʼI te ʼu ʼaho ʼo te ʼu hau ʼaia, ko te ʼAtua ʼo te lagi ʼe ina fakatuʼu anai he puleʼaga ʼe mole pulihi anai ʼi he temi. . . . ʼE ina laliki anai pea mo fakagata anai te ʼu puleʼaga fuli ʼaia, pea ko ia totonu ʼe tuʼu anai ʼo aʼu ki he ʼu temi ʼe mole ʼiloʼi honatou gataʼaga.” (Taniela 2⁠:44) ʼE fakakikite e te lea faka polofeta ʼaia ia te fakaʼauha ʼo te mālama ʼo te temi nei, ʼaē neʼe mole he fua lelei ʼo tana ʼu gāue, pea mo tona fetogi e te Puleʼaga ʼo te ʼAtua. ʼI logo lelei leva! ʼE hoko mai anai te ʼaho, ʼaē ka pulihi ai te ʼu tau pea mo te heʼe ʼofa ʼaē ʼe maʼu ʼi te malamanei ia ʼaho nei, mo te agamālohi pea mo te tuʼania ʼaē naʼa maumauʼi te kele.

Ko afea ʼaē ka hoko ai te ʼu meʼa ʼaia? Neʼe fehuʼi fēnei e te ʼu tisipulo ʼa Sesu: “Ko ʼafea ʼaē ka hoko ai anai te ʼu meʼa ʼaia, pea koteā anai te fakaʼiloga ʼo tau ʼi henī pea mo te fakaʼosi ʼo te tuʼu ʼo te ʼu faʼahiga meʼa ʼaenī?” ʼI te koga ʼo tana tali, neʼe ʼui fēnei e Sesu: “Ko te logo lelei ʼaenī ʼo te puleʼaga ʼe faka mafola anai ʼi te kele katoa, ko he meʼa fakamoʼoni ia ki te ʼu puleʼaga katoa; pea hoko mai ai leva te fakaʼosi.”​—Mateo 24⁠:​3, 14, MN.

Kua sio mata ia te hahaʼi fuli ʼe fai ia te gāue fai faka mafola ʼi te malamanei katoa. ʼE lagi koutou tokagaʼi pe ʼi te kolo ʼaē ʼe koutou nonofo ai. ʼI tana tohi These Also Believe, ʼe tohi fēnei e te polofesea ko Charles S. Braden: “Kua fakahoko moʼoni te gāue ʼa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼi te kele katoa. . . . ʼE mole he tahi age kūtuga lotu ʼi te malamanei neʼe ina fakahā he faiva lahi pea mo he faʼa kātaki lahi ohage ko te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova, moʼo faka mafola te logo lelei ʼo te Puleʼaga.” ʼAki he faiga mālohi ʼe lolotoga tala te logo lelei ʼaia e te kau Fakamoʼoni ʼi te ʼu fenua e 230 tupu ʼi te ʼu lea ʼe teitei 400. Neʼe mole heʼeki hoko feiā te fakakikite ʼo te gāue ʼaia ʼi te malamanei katoa. ʼE ko he fakamoʼoni ʼaia ʼo te kua ōvi mai ʼo te temi ʼaē ka fetogi ai te ʼu puleʼaga fakatagata e te Puleʼaga ʼaia.

Ko te Puleʼaga ʼaē neʼe ʼui e Sesu ke faka mafola ʼe ko te Puleʼaga pe ʼaia neʼe ina akoʼi mai ke tou faikole kiai ʼi te Tāmai ʼe ʼi selo: “Ke aumai tau pule, ke fai tou finegalo i te kelekele o hage ko Selo.” (Mateo 6⁠:10) Ei, ko te Puleʼaga ʼaia ʼe ko te puleʼaki ʼaē ka fakaʼaogaʼi e te ʼAtua moʼo fakahoko tana fakatuʼutuʼu, peʼe ko tona finegalo, ʼo ʼuhiga mo te tagata pea mo te kele.

Koteā te faka ʼuhiga ʼo te faʼahi ʼaia? ʼE tali fēnei kiai ia Apokalipesi 21⁠:​3, 4: “Nee au logo ki he leo nee mavae mai te afioʼaga, o ui maʼana: ‘Koeni te nofoaga o te Atua fakatahi mo te hahai. E nofo anai fakatahi mo te hahai. E natou liliu anai ko tana hahai pea e hoko anai ko te Atua e fakatahi anai mo natou. E ina holoholo anai ia loimata fuape i onatou fofoga, pea e mole toe mau anai te mate. E mole toe mau anai he putu, pe ko he lauga, pe ko he mamahi, koteuhi kua puli te malama-nei afea.’ ” Koia ʼe hoko moʼoni anai pea mo katoa ia te finegalo ʼo te ʼAtua ʼi te kele pea mo te lagi.a ʼE koutou fia kau ai koa?

[Kiʼi nota]

[Paki ʼo te pasina 5]

Ko te mole fakalogo ʼa te tagata ki te finegalo ʼo te ʼAtua, neʼe iku ki te malaʼia