Te Puleʼaki Ki He Mālama Fīmālie
NEʼE ʼui fēnei e te nusipepa Time: “ ʼI te ʼu taʼu e lua afe kua hili, ko Sesu ʼo Nasaleti neʼe ko te tagata lahi tokotahi ʼo te ʼu temi ʼaia ʼo feiā pe mo totatou temi.” Neʼe mahino ki te ʼu lauʼi afe hahaʼi fakamalotoloto, ko Sesu ʼi tana nofo ʼi te kele neʼe ko te tagata lahi pea neʼe tokaga lelei ki te hahaʼi. Koia, ʼe mole tou punamaʼuli ai, ki tanatou fia fakanofo ke hau ia Sesu. (Soane 6:10, 14, 15) Kae ohage ko tona fakahā ʼi te ʼuluaki alatike, neʼe mole fia kau ia Sesu ki te ʼu meʼa faka politike.
KO FAʼAHI e tolu neʼe pipiki ki te tali ʼa Sesu: te manatu ʼo tana Tāmai ʼo ʼuhiga mo te loto faʼitaliha, pea mo te ʼu lekula fakatagata; te mahino ʼa Sesu ʼe ʼi ai te ʼu mālohi fakapulipuli ʼe nātou fakafeagai ki te ʼu faiga ʼa te ʼu tagata takitaki; pea mo te fakatuʼutuʼu ʼa te ʼAtua ke ina fakatuʼu te puleʼaga ʼi selo moʼo puleʼi te kele katoa. Kapau ʼe tou vakavakaʼi lelei te ʼu puani ʼaia e tolu, pea ʼe tou mahino ai pe koʼe ʼe mole he fua ʼo te ʼu faiga ʼa te tagata. ʼE tou vakaʼi anai peʼe hoko feafeaʼi anai ia te faʼahi ʼaia.
ʼE Lava Koa Ki Te Tagata Ke Ina Takitaki Ia Ia Totonu?
ʼI te fakatupu e te ʼAtua ia te tagata, neʼe ina tuku kia ia ke pule ki te ʼu manu. (Senesi 1:26) Kae ko te malamanei neʼe fakalogo ki te takitaki ʼa te ʼAtua. Pea neʼe tonu ke fakahā e te ʼuluaki taumatuʼa ia tanā fakalogo ki te ʼAtua, ʼo mole nā kai te fua ʼo te fuʼu ʼakau e tahi, te “fuʼu ʼakau ʼo te mālama ki te meʼa ʼaē ʼe lelei pea mo te meʼa ʼaē ʼe kovi.” (Senesi 2:17) Kae neʼe nā mulimuli ki tonā loto faʼitaliha ʼo nā talagataʼa ai ki te ʼAtua. ʼI tanā toʼo te fuaʼi ʼakau ʼaē neʼe tapuʼi, neʼe ko hanā kaihaʼa ʼaia. Pea neʼe ko he fakafeagai ki te pule faʼitaliha ʼa te ʼAtua. ʼI te kiʼi nota ʼo Senesi 2:17 ʼe ʼui e te The New Jerusalem Bible, ko Atama mo Eva neʼe nā fia “loto faʼitaliha, he neʼe mole nā fia fakalogo ki tonā Tupuʼaga . . . Ko te ʼuluaki agahala ʼaia neʼe faka ʼuhiga ʼe ko he ʼohofiʼi ʼo te pule faʼitaliha ʼa te ʼAtua.”
ʼUhi ko te ʼu fehuʼi maʼuhiga ʼaē neʼe pipiki ki te talagataʼa ʼaia, neʼe tuku e te ʼAtua kia Atama mo Eva mo tonā hōloga ke nātou filifili te faʼahiga maʼuli ʼaē ʼe nātou loto kiai, pea mo nātou filifili te meʼa ʼaē ʼe lelei pea mo te meʼa ʼaē ʼe kovi. (Pesalemo 147:19, 20; Loma 2:14) ʼI te temi ʼaia neʼe kua kamata ai te loto faʼitaliha ʼa te tagata. Neʼe fua lelei koa kia nātou? ʼAki te ʼu lauʼi afe taʼu ʼaenī kua hili, ʼe tou lava tali kailoa! ʼE ʼui fēnei ia Tagata Tānaki 8:9: “Ko te tagata ʼe ina puleʼi te tagata ki tona malaʼia.” Ko te ʼaluʼaga fakaʼofaʼofa ʼaia ʼo te fia pule faʼitaliha ʼa te tagata, ʼe fakamoʼoni kiai te koga tohi ʼo Selemia 10:23: “ ʼE ʼau ʼiloʼi pe, Ê Sehova, ko te tagata kelekele ʼe mole ʼa ia tona ala. ʼE mole ʼa te tagata ʼaē ʼe haʼele te takitaki ʼo tana haʼele.” ʼE fakahā e te hisitolia ʼe mole lava fua lelei te takitaki ʼa te tagata mo kapau ʼe mole fakalogo ki tona Tupuʼaga.
Neʼe fakamoʼoni ia Sesu ki te faʼahi ʼaia, pea neʼe fia fakalogo tuʼumaʼu ki te takitaki ʼa te ʼAtua. Neʼe ina ʼui fēnei: “ ʼE mole ʼau fai he meʼa ʼaki toku loto faʼitaliha . . . [ʼE] ʼau fai tuʼumaʼu te ʼu meʼa ʼaē ʼe . . . leleiʼia [e te ʼAtua].” (Soane 4:34; 8:28, 29, MN ) Koia ʼaē neʼe mole tali ai e Sesu tona fakanofo ke hau, he neʼe mole fakagafua e te ʼAtua ki te hahaʼi ke nātou fakanofo ke hau ia ia. Kae neʼe tokoni lelei ki te hahaʼi ʼo tona temi, ʼo ina fai ia meʼa fuli neʼe fealagia kiai moʼo foaki ki te hahaʼi te maʼuli fiafia ʼi te temi ʼaia pea mo te temi ka haʼu. Neʼe ina toe foaki foki mo tona maʼuli maʼa te malamanei. (Mateo 5:3-11; 7:24-27; Soane 3:16) Neʼe mahino kia Sesu “kia meʼa fuli ʼe ʼi ai tona temi kua fakakatofa,” ohage ko te temi ʼaē kua fakatotonu ai e te ʼAtua ke ina puleʼi te malamanei. (Tagata Tānaki 3:1; Mateo 24:14, 21, 22, 36-39) Tou manatuʼi ʼi te ʼōloto ʼo Eteni, neʼe mulimuli tatatou ʼu ʼuluaki mātuʼa ki te laumālie agakovi fakapulipuli ʼaē neʼe ina fakaʼaogaʼi te gata moʼo palalau kia Eva. Ko te tahi tupuʼaga ʼaia ke tou vakaʼi ai pe koʼe neʼe mole fia kau ia Sesu ki te ʼu meʼa faka politike.
Te Pule Fakapulipuli ʼo Te Malamanei
ʼE fakahā mai e te Tohi-Tapu neʼe foaki e Satana kia Sesu “te atu puleaga o te malama-nei mo onatou kololia,” kae ke fai age muʼa e Sesu he atolasio kia ia (Mateo 4:8-10) ʼE foaki age anai e te Tevolo te pule kia Sesu mo kanapaula neʼe ina fai te faʼahi ʼaia, kae neʼe mole higa Sesu ki te fakahala ʼaia. Neʼe feala koa kia Satana ke ina fai te faʼahi ʼaia? Neʼe feala koa ke ina foaki age te ʼu puleʼaga fuli? Ei, koteʼuhi neʼe higoaʼi e Sesu ia te Tevolo ko te “pule o te malama-nei,” pea neʼe ʼui e te ʼapositolo ko Paulo ko ia ko “te atua o te malama-nei.”—Soane 14:30; 2 Kolonito 4:4; Efeso 6:12.
ʼE moʼoni, neʼe ʼiloʼi lelei pe e Sesu ʼe mole fia fai e te Tevolo he meʼa ʼe lelei maʼa te malamanei. Neʼe ina ʼui ko Satana “ko te tagata fai fakapō” pea “ko te tāmai ʼo te loi pea mo te ʼu meʼa fuli ʼaē ʼe hala.” (Soane 8:44, The Amplified Bible) ʼI tona fakahagatonu, ko te malamanei ʼe “takoto ia ʼi te mālohi” ʼo te laumālie agakovi, koia ʼe mole ina lava maʼu ai he fīmālie moʼoni. (1 Soane 5:19, MN ) Kae ʼe mole pule anai te Tevolo ʼo talu ai. ʼI te temi nei, ko Sesu ʼe ko te laumālie fakapulipuli mālohi, pea ʼe ʼamanaki nei ke ina fakagata te pule pea mo te fakahala ʼa Satana.—Hepeleo 2:14; Apokalipesi 20:1-3.
ʼE ʼiloʼi pe e Satana kua vave ʼosi tana puleʼi ʼo te malamanei. Koia, ʼe ina faiga mālohi ai ke ina fakahēhē te hahaʼi ohage ko tana fakahalaʼi te hahaʼi ʼi muʼa ʼo te Tulivio ʼo te temi ʼo Noe. (Senesi 6:1-5; Suta 6) ʼE ʼui fēnei ia Apokalipesi 12:12, MN: “Malaʼia ki te kele pea mo te tai, he kua hifo atu te Tevolo kia koutou, mo tona ʼita lahi, he kua ina ʼiloʼi kua nounou tona temi.” Kua tou mahino nei ʼaki te ʼu lea faka polofeta pea mo te ʼu meʼa ʼaē ʼe hoko, ʼe tou maʼuʼuli nei ʼi te temi fakaʼosi ʼo te ‘temi nounou’ ʼaia. (2 Timoteo 3:1-5) Kua ōvi mai te hāofaki!
Ko Te Puleʼaga ʼe Ina Foaki Te Fīmālie
Ko te tolu tupuʼaga ʼo te mole fia kau ʼa Sesu ki te ʼu meʼa faka politike, koteʼuhi neʼe ina ʼiloʼi ko te ʼAtua ʼe ina fakatuʼu anai te puleʼaga ʼi selo pea ʼe ina puleʼi anai te kele katoa. ʼE fakahigoaʼi e te Tohi-Tapu ʼe ko te Puleʼaga ʼo te ʼAtua, pea neʼe ko te kupu tāfito ʼaia ʼo te faiakonaki ʼa Sesu. (Luka 4:43; Apokalipesi 11:15) Neʼe akoʼi e Sesu ki tana kau tisipulo ke nātou faikole ki te Puleʼaga, heʼe ko te takitaki pe ʼa te puleʼaga ʼaia, ʼaē ka ina fakahoko anai ‘te finegalo ʼo te ʼAtua ʼi te kele ohage ko selo.’ (Mateo 6:9, 10) ʼE lagi koutou feʼekeʼaki anai, ‘Kapau ʼe pule anai te Puleʼaga ʼaia ki te kele katoa, pea koteā ʼaē ka hoko anai ki te ʼu puleʼaga fakatagata?’
ʼE tou maʼu te tali ia Taniela 2:44: “ ʼI te ʼu ʼaho ʼo te ʼu hau ʼaia [ʼaē ka nātou pule ʼi te fakaʼosi ʼo te tuʼu ʼaenī] ko te ʼAtua ʼo te lagi ʼe ina fakatuʼu anai he puleʼaga ʼe mole pulihi anai ʼi he temi. Pea ko te puleʼaga ʼaia ʼe mole tuku anai ki he tahi hahaʼi. ʼE ina laliki anai pea mo fakagata anai te ʼu puleʼaga [fakatagata] fuli ʼaia, pea ko ia totonu ʼe tuʼu anai ʼo aʼu ki he ʼu temi ʼe mole ʼiloʼi honatou gataʼaga.” He koʼe ʼe “laliki” anai e te Puleʼaga ʼo te ʼAtua ia te ʼu puleʼaga fuli ʼo te kele? Koteʼuhi ʼe nātou fakahoholo te manatu ʼaē neʼe fakaneke e Satana ʼi te ʼōloto ʼo Eteni, ke tou pule faʼitaliha ʼo ʼāteaina kehe mai te ʼAtua. Tahi ʼaē meʼa, ʼo hilifaki ki tanatou mole tokaga moʼoni ki te ʼu meʼa ʼaē ʼe lelei ki te malamanei, ko te hahaʼi ʼaē ʼe nātou faiga ke nātou lagolago ki te manatu ʼaia, ʼe nātou fakafeagai ki te Tupuʼaga. (Pesalemo 2:6-12; Apokalipesi 16:14, 16) Koia, tou fai te fehuʼi ʼaenī, ‘ ʼE tou lagolago koa ki te pule ʼa te ʼAtua peʼe tou fakafeagai koa kiai?’
Ko Ai Anai Ka Koutou Lagolago Ki Ai?
Moʼo tokoni ki te hahaʼi ke nātou fai te tonu ʼaē ʼe fakatafito ki te ʼatamai mālama ʼo ʼuhiga mo te pule, neʼe fekauʼi e Sesu tana kau tisipulo ke nātou faka mafola “te logo lelei ʼaenī ʼo te puleʼaga . . . ʼi te kele katoa, ko he meʼa fakamoʼoni ia ki te ʼu puleʼaga katoa” ʼi muʼa ʼo te hoko mai ʼo te fakaʼosi ʼo te tuʼu ʼaenī. (Mateo 24:14, MN ) Ko ai ia ʼaho nei ʼe ʼiloa ʼi te malamanei katoa ʼuhi ko tanatou faka mafola ia te Puleʼaga ʼo te ʼAtua? Ko te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova. ʼI te takafi ʼo te nusipepa ʼaenī, ʼe tohi ai te ʼu kupu “ ʼE Ina Kalagaʼi Te Puleʼaga ʼo Sehova.” Ia ʼaho nei, ko te toko ono miliona tupu kau Fakamoʼoni ʼi te ʼu fenua e 230 tupu, ʼe nātou tokoni ki te hahaʼi ke nātou maʼu te ʼatamai mālama totonu ʼo ʼuhiga mo te Puleʼaga ʼaia.a
Ko Te ʼu Tapuakina Maʼa Nātou Ka Fakalogo Ki Te Puleʼaga
Neʼe fai tuʼumaʼu e Sesu te finegalo ʼo te ʼAtua. Koia, neʼe mole fia loto faʼitaliha peʼe lagolago ki te ʼu meʼa faka politike moʼo hikihiki te tuʼu ʼaenī, kae neʼe gāue kinakina moʼo fakahaʼele ki muʼa ia te ʼu meʼa ʼo te Puleʼaga ʼo te ʼAtua, ʼaē ko te puleʼaki pe ʼaia e tahi ki te ʼu tokakovi ʼo te malamanei. Neʼe fakapale tana agatonu he neʼe fakanofo ia ia ki te tuʼulaga hau faka kolōlia ʼi selo, ko te Hau ʼo te Puleʼaga ʼaia. ʼI fakapale fakaofoofo leva ʼi tana fakalogo ki te ʼAtua!—Taniela 7:13, 14.
Ia ʼaho nei, ko te toko lauʼi miliona hahaʼi ʼaē ʼe nātou faʼifaʼitakiʼi ia Sesu, ʼo nātou fakamuʼamuʼa te Puleʼaga ʼo te ʼAtua, pea mo fakalogo ki te finegalo ʼo te ʼAtua, ʼe nātou toe maʼu mo nātou te meʼa ʼofa taulekaleka—ko te pilivilesio ʼaē ke nātou liliu ko ni hahaʼi fakalogo ʼo te Puleʼaga ʼo te ʼAtua. (Mateo 6:33) ʼAki tana pule ʼofa, ʼe ina takitaki anai nātou ki te maʼuli haohaoa ʼaki te ʼamanaki ʼaē ki te maʼuli heʼegata. (Apokalipesi 21:3, 4) ʼE ʼui fēnei ia 1 Soane 2:17: “E fakamole te malama-nei mo tana u holi; kae kia ia ae e ina fai te finegalo o te Atua e mauli o talu ai.” ʼE pulihi anai ia Satana pea mo nātou ʼe lagolago ki ai, pea ʼe liliu anai te kele ko te palatiso, ʼo mole toe ʼi ai te maveuveu faka politike, te kākā ʼo te ʼu gāue fakakoloa ʼo te tuʼu ʼaenī, pea mo te lotu hala. ʼI meʼa fakafiafia leva mokā tou maʼuʼuli ʼi henī ʼo talu ai!—Pesalemo 37:29; 72:16.
Ei, ko te Puleʼaga ʼo te ʼAtua ʼe ko te puleʼaki pe ʼaia e tahi moʼo fakatuʼu he mālama fīmālie moʼoni, koia ʼe ʼui ai ʼe ko he logo lelei. Kapau ʼe mole heʼeki koutou fai ia te faʼahi ʼaia, pea kapau ʼe ʼalu atu he Fakamoʼoni ʼa Sehova kiō koutou, he koʼe ʼe mole koutou fakalogo muʼa ki te logo lelei ʼaē ka ina tala atu?
[Kiʼi nota]
a Ko te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼe nātou lagolago ki te Puleʼaga ʼo te ʼAtua, koia ʼe mole nātou kau ai ki te ʼu meʼa faka politike peʼe agatuʼu ki te ʼu puleʼaga fakatagata, māʼiape la mo te ʼu fenua ʼaē ʼe tapuʼi ai tanatou gāue pea mo gaohi koviʼi ai nātou. (Tito 3:1) Kae ʼe nātou faiga aipe ke nātou fai he ʼu meʼa ʼe ʼaoga pea mo nātou tokoni ʼi te faʼahi fakalaumālie, ʼo mole nātou kau ki he meʼa faka politike, heʼe nātou mulimuli pe ki tona fai e Sesu pea mo tana kau tisipulo ʼo te ʼuluaki sēkulō. ʼE faiga te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ke nātou tokoni fakalelei ki te hahaʼi fakamalotoloto pea mo lanu kehekehe, ke nātou maʼuliʼi te ʼu lekula maʼuhiga ʼo te Tohi-Tapu, ohage ko te ʼofa ʼi te maʼuli faka famili, te agatonu, te aga maʼa ʼo ʼuhiga mo te ʼu aga ʼaē ʼe tonu ke fai, pea mo te agatonu ʼi te gāue. ʼE nātou faiga ʼuluaki ke nātou akoʼi kia nātou peʼe feafeaʼi te muliʼi ʼo te Tohi-Tapu, pea mo nātou mahino ko te Puleʼaga ʼo te ʼAtua ʼe ko te falalaʼaga pe ʼaia e tahi ʼo te malamanei.
[Paki ʼo te pasina 5]
ʼE fakamoʼoni e te hisitolia ʼe mole fua lelei te takitaki ʼa te tagata mo kapau ʼe mole fakalogo ki te ʼAtua
[Paki ʼo te pasina 5]
Ko Satana ʼaē ʼe pule ʼi te “malama-nei,” koia neʼe feala ai ke ina ʼavage kia Sesu “te atu puleaga o te malama-nei”
[Paki ʼo te pasina 7]
Neʼe fakahā e Sesu, ʼaki te takitaki ʼo te Puleʼaga ʼo te ʼAtua, ʼe liliu anai te malamanei ko he nofoʼaga taulekaleka