ʼE Koutou Fia Māʼuʼuli Koa ʼo Heʼegata?
NEʼE ʼui fēnei e te finematuʼa ʼi Saponia: “ ʼE mole au mataku mo kapau ʼe tonu ke au mate. Kae ʼe au lotomamahi anai mo kapau ʼe au mate kae ʼe au tuku taku ʼu fisiʼi teu ʼaenī.” Ko te tuagaʼane ʼaē neʼe ʼalu ki tona ʼapi neʼe mahino ki te ʼu palalau ʼa te finematuʼa ʼaia, he neʼe matalelei tona ʼōloto. Tokolahi te hahaʼi ʼaē ʼe nātou ʼui ʼe mole nātou tuʼaniaʼi te mate, ʼe nātou leleiʼia ʼaupito te ʼu mātaga ʼo te kele pea mo nātou fakaʼamu mālohi ke nātou māʼuʼuli ʼo talu ai.
Moʼoā hatatou māʼuʼuli ʼo heʼegata? Tokolahi ʼe mole nātou tali anai te manatu ʼaia. ʼE lagi ʼui anai e ʼihi ʼe mole nātou fia fai ki te maʼuli heʼegata. He koʼe ʼe manatu feiā ʼihi?
ʼE Fakatupu Fiu Koa Ia Te Maʼuli Heʼegata?
Ko ʼihi ʼi tanatou manatu ʼe fakatupu fiu anai te maʼuli heʼegata. ʼE lagi nātou talanoa anai ki te maʼuli fakaʼofaʼofa ʼa te hahaʼi ʼaē kua letelete, ʼe mole kei lahi hanatou ʼu gāue kae nātou nonofo pe ʼi fale ʼo sio televisio ʼi te ʼaho fuli. Kapau ʼe koutou manatu feiā, koutou fakatokagaʼi ia te tali ʼaē neʼe fai e te tagata sivi fetuʼu ko Robert Jastrow ʼi te temi ʼaē neʼe fehuʼi age ki ai, peʼe ko te maʼuli heʼegata ʼe ko he tapuakina peʼe ko he malaʼia, neʼe ina ʼui fēnei: “ ʼE ko he tapuakina kiā nātou ʼaē ʼe nātou fia ʼiloʼi pea mo ako he tahi age ʼu meʼa ʼo te maʼuli. Ko te ʼu hahaʼi ʼaia ʼe nātou fiafia mo kapau ʼe nātou lava māʼuʼuli ʼo heʼegata moʼo ako he tahi age ʼu meʼa. Kae kiā nātou ʼaē ʼe nātou ʼui kua nātou ʼiloʼi ia meʼa fuli, pea ʼe mole kei nātou fia ako he tahi age ʼu meʼa, maʼa nātou ʼaia ko te maʼuli heʼegata ʼe ko he malaʼia. ʼE mole nātou popoto anai ʼi te fakaʼaogaʼi ʼo tonatou temi.”
Tatau aipe peʼe fakatupu fiu te maʼuli heʼegata peʼe kailoa, kae ko te meʼa ʼaē ʼe maʼuhiga tāfito, ko takotou faʼahiga sio ki te maʼuli ʼaia. Kapau ʼe koutou ‘fia ʼiloʼi pea mo fia ako he tahi age ʼu meʼa,’ ʼe lahi anai te ʼu meʼa ʼaē ka koutou lava ako ʼi te fai musika, mo te laga fale, mo te fai ʼōloto, peʼe ko he faʼahiga meʼa pe ʼe lelei ke koutou ako. ʼAki te maʼuli heʼegata ʼi te kele, ʼe koutou lava fakatuputupu ai anai tokotou ʼu fealagia ʼi te ʼu ʼaluʼaga kehekehe ʼaia.
ʼE ko he meʼa fakafiafia anai ia te maʼuli heʼegata, koteʼuhi ʼe tou lava fakahā pea mo maʼu anai ia te ʼofa ʼo talu ai. Neʼe fakatupu tatou ʼaki te fealagia ʼaē ke tou fakahā ia te ʼofa, pea mo tou fiafia mokā ʼe ʼofainaʼi tatou. ʼE tou fiafia lahi anai ʼi tatatou vaevae ia te ʼofa moʼoni ʼaē ʼe mole feala ke puli ʼi he temi. ʼAki te maʼuli heʼegata ʼe tou maʼu ai anai he faigamālie heʼegata moʼo fakatuputupu ia te ʼofa ki te hahaʼi kae tāfito ki te ʼAtua. Neʼe ʼui fēnei e te ʼapositolo ko Paulo: “Kapau ko he tahi e ofa ki te Atua, e iloi e te Atua iaʼia.” (1 Kolonito 8:3) ʼE ko he ʼamanaki taulekaleka—hatatou ʼiloʼi ia te Pule ʼo te ʼatulaulau, pea mo hana ʼiloʼi ia tatou! Tahi ʼaē, ʼe mole he gataʼaga ʼo te ʼu meʼa ʼaē ʼe tou lava ako ʼo ʼuhiga mo totatou Tupuʼaga ʼofa. ʼAki te ʼu faʼahi ʼaia, ʼe lava feafeaʼi anai ke fakafiu pea mo heʼe ʼaoga kiā tatou ia te maʼuli heʼegata?
Te Maʼuli—ʼE Nounou Pea Mo Maʼuhiga
ʼE ʼui e ʼihi, ʼe maʼuhiga te maʼuli heʼe nounou. ʼE nātou fakatatau ia te maʼuli ki te aulo, heʼe tahitahiga tona maʼu. ʼE nātou ʼui, kapau neʼe lava maʼu ia te aulo ʼi te ʼu potu fuli, pea ʼe mole toe maʼuhiga anai. Kae ko te aulo ʼe matalelei tuʼumaʼu pe ia. ʼE toe feiā pe mo te maʼuli.
ʼE feala pe ke tou fakatatau te maʼuli heʼegata ki hata maʼu he ʼaele lahi. Ko te kau solia tai ʼaē ʼe maʼua ʼi he vakaʼuku ʼi te lalo tai, ʼe nātou ʼiloʼi te maʼuhiga ʼo te ʼaele. ʼI takotou manatu, ʼi tonatou ʼosi hāofaki, ʼe nātou meo anai koa heʼe kua nātou toe maʼu ia te ʼaele lahi? Kailoa!
Ohage pe ko te kau solia tai ʼaia, ʼe lava hāofaki tatou kae ʼaki te ʼamanaki lahi age: ia te maʼuli heʼegata. Neʼe tohi fēnei e te ʼapositolo ko Paulo: “Ko te . . . totogi o te agahala e ko te mate, kae ko te meaofa o te Atua e ko te mauli heegata ia Kilisito Sesu totatou Aliki.” (Loma 6:23) ʼAki te sakilifisio faitotogi ʼa Sesu, ʼe molehi anai e te ʼAtua ia te agahala mo te mate, kae ʼe ina foaki anai ki te hahaʼi fakalogo ia te meʼa ʼofa ʼaē ko te maʼuli heʼegata. ʼE tonu ke tou loto fakafetaʼi ki te fakatuʼutuʼu ʼofa ʼaia!
E Feafeaʼi Ki Te ʼu Hahaʼi ʼAē ʼe Koutou ʼOʼofa Ai?
ʼE feala anai ke ʼui fēnei e ʼihi: ‘Kae e feafeaʼi kiā nātou ʼaē ʼe au ʼofa ai? ʼE mole he ʼuhiga ʼo taku maʼuli heʼegata ʼi te kele mo kapau ʼe mole nātou māʼuʼuli mo au.’ ʼE lagi neʼe koutou ako pea mo mahino ʼaki te Tohi-Tapu, ʼe koutou lava maʼu ia te maʼuli heʼegata ʼi te palatiso ʼi te kele. (Luka 23:43; Soane 3:16; 17:3) ʼE mahino ia, ʼe koutou loto ke māʼuʼuli ai mo tokotou famili totonu, mo ʼihi ʼe koutou ʼoʼofa ai, pea mo tokotou ʼu kaumeʼa, ke nātou maʼu fakatahi mo koutou te ʼu fiafia ʼaē ʼe koutou fakaʼamu ke koutou maʼu ʼi te mālama foʼou pea mo faitotonu ʼaē neʼe fakapapauʼi mai e te ʼAtua.—2 Petelo 3:13.
Kae kapau la ʼe mole nātou fia fai nātou ki te maʼuli heʼegata ʼi te kele? ʼAua naʼa koutou lotovaivai ai. Koutou hoko atu takotou ako ia te ʼatamai mālama totonu ʼo te Tohi-Tapu, pea mo koutou maʼuliʼi ia te ʼu meʼa ʼaia. Neʼe tohi fēnei e te ʼapositolo ko Paulo: “E ke iloi feafeai fafine, e ke haofaki anai tou ohoana? Pe e ke iloi feafeai tagata, e ke haofaki anai tou ohoana?” (1 Kolonito 7:16) ʼE lava fetogi te hahaʼi. Ohage la, ko te tagata ki muʼa atu neʼe fakafeagai ki te Lotu Faka Kilisitiano, pea kua fetogi, pea ʼi te temi nei kua tagata ʼāfea ʼi te kokelekasio faka Kilisitiano. ʼE ina ʼui fēnei: “ ʼE au loto fakafetaʼi ʼaupito heʼe logola taku ʼu fakafeagai, kae neʼe nonofo agatonu tuʼumaʼu pe toku kiʼi famili ki te ʼu pelesepeto ʼo te Tohi-Tapu.”
ʼE tokaga moʼoni ia te ʼAtua ki tokotou maʼuli pea mo te maʼuli ʼo nātou ʼaē ʼe koutou ʼoʼofa ai. Ei, “[ko “Sehova,” MN ] . . . e mole loto ia ke mate niʼihi, kae ke tafoki te tagata fuape o fakahemala.” (2 Petelo 3:9) Ko Sehova ʼAtua ʼe loto ke koutou māʼuʼuli ʼo heʼegata ʼo feiā mo nātou ʼe koutou ʼoʼofa ai. Ko tona ʼofa ʼe lahi age ʼi te ʼofa ʼo te tagata agahala. (Isaia 49:15) Koia, he koʼe koa ʼe mole koutou fakatuputupu ia takotou ʼu felogoi lelei mo te ʼAtua? Heʼe feala ai leva ke koutou tokoni kiā nātou ʼe koutou ʼoʼofa ai ke nātou felogoi mo te ʼAtua. Tatau aipe peʼe mole nātou faka tui ki te maʼuli heʼegata ʼi te temi nei, kae ʼe feala pe ke nātou fetogi mo kapau ʼe nātou sio ʼe koutou maʼuliʼi ia te ʼatamai mālama totonu ʼo te Tohi-Tapu.
E feafeaʼi ki te ʼu hahaʼi ʼaē neʼe koutou ʼoʼofa ai kae kua mamate? Ki te ʼu lauʼi miliona hahaʼi ʼaē kua mamate, ʼe foaki e te Tohi-Tapu ia te ʼamanaki taulekaleka ʼo te fakatuʼuake—ia te fakaʼala ake ʼo nātou mai te mate, pea mo nātou māʼuʼuli ʼi te Palatiso ʼi te kele. Neʼe fakapapau fēnei mai e Sesu Kilisito: “ ʼE hoko mai te hola ʼaē ko nātou fuli ʼaē ʼe nonofo ʼi te ʼu falemaka fakamanatu . . . ʼe nātou hū mai anai ki tuʼa.” (Soane 5:28, 29, MN ) Māʼiape la mo nātou ʼaē kua mamate kae neʼe mole nātou ʼiloʼi ia te ʼAtua, ʼe toe fakatuʼuake anai ia nātou, heʼe ʼui fēnei e te Tohi-Tapu: “ ʼE ʼi ai anai he fakatuʼuake ʼo te kau faitotonu pea mo te kau heʼe faitotonu.” (Gaue 24:15, MN ) ʼE ko he meʼa fakafiafia anai hatatou fakatalitali kiā nātou ʼaia ka fakatuʼuake!
Te Maʼuli Heʼegata—Te ʼAmanaki Fakafiafia
Kapau ʼi te temi nei ʼe koutou lava maʼuli fiafia pea mo maʼuli fakafeauga logola te ʼu maveuveu fuli ʼo te malamanei, ʼe mahino papau ia ʼe feala anai hakotou fiafia ʼi te maʼuli heʼegata ʼi te palatiso ʼi te kele. Ko te tuagaʼane neʼe ina fakahā age ki te fafine te ʼu tapuakina ʼo te maʼuli heʼegata, kae neʼe ina tali fēnei age: “ ʼE mole au fia maʼuli ʼo heʼegata. ʼE feʼauga pe toku maʼuli ia taʼu e 70 peʼe 80.” Ko te tagata ʼāfea neʼe kau ki te fai palalau ʼaia, neʼe ina fehuʼi fēnei age ki ai: “Kae ʼi tau manatu, ʼe malave feafeaʼi anai ki tau fānau mo kapau ʼe ke mate?” Neʼe tagi te fafine he neʼe mahino kiā ia ʼe mamahi anai tana fānau mo kapau ʼe mate. Neʼe ina ʼui fēnei: “Ko taku hoki mahino ʼaē, neʼe au manatu pe kiā au totonu, pea kua au mahino leva ko te maʼuli heʼegata ʼe mole ko he ʼamanaki ʼe kita manatu pe kiā kita totonu, kae ʼe toe ʼiloga ai foki tata ʼofa ʼaē ki niʼihi age.”
Maʼa ʼihi ʼe mole ko he meʼa maʼuhiga peʼe nātou mamate peʼe nātou māʼuʼuli. Kae ʼe mole manatu feiā totatou Matapuna ʼo te maʼuli, heʼe ina ʼui fēnei: “Ohage pe ko te moʼoni ʼaē ʼe au maʼuli, . . . ʼe mole au loto ke mate te tagata agakovi, kae ʼe au loto ke mavae te tagata agakovi mai tona ala, pea ke maʼuli.” (Esekiele 33:11) Koia kapau ʼe tokaga lahi te ʼAtua ki te maʼuli ʼo te tagata agakovi, ʼe mahino papau ia ʼe toe tokaga lahi age ki te maʼuli ʼo nātou ʼaē ʼe ʼoʼofa kiā te ia.
Ko te Hau ko Tavite ʼo te Iselaele ʼāfea neʼe falala ki te ʼofa ʼo Sehova. Neʼe ʼui fēnei e Tavite ʼi te tahi temi: “Kapau ʼe līaki au e taku tāmai pea mo taku faʼe, ʼe tali anai au e Sehova.” (Pesalemo 27:10) ʼE mahino ia, neʼe ʼiloʼi pe e Tavite ia te ʼofa ʼo tana ʼu mātuʼa kiā te ia. Kae tatau aipe peʼe tuku ia ia e tana ʼu mātuʼa—ia nāua ʼaē neʼe feōvi tāfito mo ia—kae neʼe ina ʼiloʼi ko te ʼAtua ʼe mole mavae anai ia te iā. ʼAki tona ʼofa pea mo tana tokaga kiā tatou, ʼe foaki mai e Sehova te maʼuli heʼegata pea mo he felogoi fakakaumeʼa heʼegata mo ia. (Sakopo 2:23) ʼE mole tonu koa la ke tou tali fakafetaʼi ki te ʼu meʼa ʼofa taulekaleka ʼaia?
[Paki ʼo te pasina 7]
Ko te ʼofa ki te ʼAtua pea mo totatou kāiga ʼe nā fakaliliu anai ia te maʼuli heʼegata ʼe ko he meʼa fakafiafia