Neʼe Malave Mālohi Te ʼu Gāue ʼa Sesu Ki Te Malamanei

NEʼE tohi fēnei e te tagata fai fakaliliu Tohi-Tapu ko Edgar Goodspeed: “Neʼe feala pe ki te ʼu akonaki fuli ʼa Sesu ʼaē ʼe tuʼu ʼi te ʼu evaselio, ke ina fakamatala ia hola e lua. . . . Kae tatau aipe mo kana neʼe nounou, kae ʼe tou fia logo aipe kiai, ʼe ina uga tatou pea mo malave mālohi kiā tatou. Koia, ʼe tou lava ʼui papau ai ʼe mole he tahi tagata neʼe malave mālohi feiā tona maʼuli ki te malamanei.”

ʼI te kua ʼosi ʼo te minisitelio ʼa Sesu Kilisito ʼi te kele ʼi te taʼu 33 ʼo totatou temi, neʼe ko ʼana tisipulo e teitei toko 120, tagata mo fafine. (Gaue 1⁠:15) Ia ʼaho nei, ko hahaʼi e toko 2 miliale tupu ʼe nātou lau e nātou Kilisitiano. Pea ko te ʼu lauʼi teau miliona hahaʼi ʼe nātou fakamoʼoni ko Sesu ʼe ko te polofeta. ʼIo, neʼe malave mālohi te ʼu akonaki ʼa Sesu ki te malamanei.

Māʼiape la mo te kau takitaki ʼaē ʼe mole nātou Kilisitiano, neʼe nātou fakamoʼoni ko te ʼu akonaki ʼa Sesu neʼe malave mālohi ki te malamanei kātoa. Ohage ko te lapi Sutea ko Hyman Enelow, neʼe ina tohi fēnei: “Ko Sesu ʼe ko te tagata logona, pea ʼe fia mahino ia te tokolahi ki tona maʼuli, pea neʼe ko te tagata tokotahi ʼaia ʼaē neʼe malave mālohi tana ʼu akonaki ki te ʼu lotu ʼo te malamanei.” Neʼe ina toe ʼui: “ ʼE tou lava fakafuafua koa ia te malave mālohi ʼo te ʼu akonaki ʼa Sesu ki te malamanei? Tona ʼofa ʼaē ki te hahaʼi, mo te fakafimālie ʼaē neʼe ina foaki, mo te ʼu gāue lelei ʼaē neʼe ina fai pea mo te fiafia ʼaē neʼe ina fakatupu ʼi te maʼuli ʼo te hahaʼi​—⁠ʼe mole maʼu hona fakatatau ʼi te hisitolia ʼo te tagata. ʼE mole he meʼa ʼi te ʼu meʼa lalahi pea mo lelei ʼaē neʼe fai e te tagata, ʼe lava fakatatau mo te ʼu gāue fuli ʼaē neʼe fai e Sesu. Kua liliu ia ko te tagata ʼaē ʼe fakaofoofo tāfito ʼi te hisitolia ʼo te malamanei.” Pea ko te tagata takitaki Initia ko Mohandas K. Gandhi, neʼe ina ʼui fēnei: “ ʼE mole he tahi tagata ʼi te malamanei neʼe tatau tana ʼu gāue pea mo Sesu. Koia, ko te Lotu Faka Kilisitiano ʼe ko he lotu lelei.” Kae neʼe ina toe ʼui: “ ʼE ko koutou kau Kilisitiano ʼaē ʼe kovi. Ko koutou ʼaē ʼe mole koutou maʼuliʼi takotou ʼu akonaki.”

Ko te Keletiate neʼe mole ina maʼuliʼi ʼi he temi ia te ʼu akonaki ʼa Sesu. Ko te tagata fakamatala hisitolia ʼo te Keletiate ko Cecil John Cadoux neʼe ina fakatokagaʼi neʼe “tuʼaniaʼi e te kau takitaki Kilisitiano . . . ʼo te taʼu 140 ʼo totatou temi . . . ia te kua puli māmālie ʼo te aga ʼaē ʼe tonu ke fai ʼi te Lotu Faka Kilisitiano.” Neʼe ina ʼui fēnei: “Kapau ʼe mole kei muliʼi te ʼu aga ʼaē neʼe fai e te kau ʼuluaki Kilisitiano, pea ʼe faifai pe ʼaki te temi ʼo tatau ia totatou maʼuli mo te hahaʼi ʼo te malamanei.”

Neʼe mafola ʼaupito ia te ʼu aga heʼeʼaoga ʼaia ʼi te fā sēkulō, ʼi te temi ʼaē neʼe kamata hū ai ia te Pule Loma ko Constantin ki te Lotu Faka Kilisitiano. Neʼe tohi fēnei e Cadoux: “Neʼe tokagaʼi e te hahaʼi fakamatala hisitolia, pea ko ʼihi iā nātou neʼe nātou valokiʼi . . . te ʼu hala ʼaē neʼe fai e te ’Ēkelesia ʼuhi ko te fuakava ʼaē neʼe ina fai mo Constantin.” Koia talu mai te ʼu sēkulō ʼaē neʼe hoko ai te fuakava ʼaia, ko te hahaʼi ʼaē ʼe nātou lau e nātou Kilisitiano, neʼe nātou fai ia te ʼu aga ʼe fakaufiufi ki te huafa ʼo Kilisito.

Koia ʼe tou vakaʼi anai te ʼu fehuʼi ʼaenī: Koteā ʼaē neʼe akonakiʼi tāfito e Sesu? Pea ʼe tonu ke malave feafeaʼi tana ʼu akonaki ki totatou maʼuli?

[Paki ʼo te pasina 3]

“ ʼE mole he tahi tagata ʼi te malamanei neʼe tatau tana ʼu gāue pea mo Sesu.”​—⁠Mohandas K. Gandhi

[Paki ʼo te pasina 3]

“ ʼE mole he tahi tagata neʼe malave mālohi feiā tona maʼuli ki te malamanei.”​—⁠Edgar Goodspeed

[Haʼuʼaga ʼo te paki]

Culver Pictures