“Neʼe Totogi Koutou ʼAki He Totogi”
“Neʼe totogi koutou ʼaki he totogi. ʼIo, koutou faka kolōlia ki te ʼAtua.”—1 Kolonito 6:20, MN.
1, 2. (a) ʼI te Lao ʼa Moisese, neʼe tonu ke gaohi feafeaʼi te ʼu kaugana Iselaele? (b) Koteā ʼaē neʼe feala ke filifili e te kaugana ʼaē neʼe ʼofa ki tona pule?
ʼE ʼUI fēnei ʼi te tohi Holman Illustrated Bible Dictionary: “ ʼI te temi muʼa, neʼe hahaʼi ia nātou ʼaē neʼe kaugana pea neʼe ko he gāue neʼe tali e te tokolahi.” ʼE toe ʼui fēnei ʼi te tohi ʼaia: “Ko te maʼuli faka ekonomika ʼo Esipito, mo Keleka, pea mo Loma neʼe fakalogo ki te gāue ʼa te kau kaugana. ʼI te temi ʼo te kau Kilisitiano, ʼi te ʼuluaki sēkulō, neʼe kaugana te toko tahi ʼi te toko tolu ʼi Italia pea ko te toko tahi ʼi te toko nima ʼi te tahi ʼu fenua.”
2 Logola neʼe toe ʼi ai mo te ʼu kaugana ʼi Iselaele ʼo te temi muʼa, kae neʼe fakatotonu e te Lao ʼa Moisese ke puipui te ʼu kaugana Hepeleo. Ohage la, neʼe fakatotonu ʼi te Lao neʼe feala ke kaugana he Iselaele ia taʼu pe e ono. ʼI te fitu taʼu, neʼe feala ke ‘faka ʼāteaina, ʼo mole ina totogi he meʼa.’ Kae ko te ʼu lēkula ʼo ʼuhiga mo te gaohi ʼo te ʼu kaugana neʼe totonu pea mo fai ʼaki he loto manavaʼofa, koia neʼe tuʼu ai ʼi te Lao ʼa Moisese te fakatuʼutuʼu ʼaenī: “Kapau ʼe ʼui papau e he kaugana: ‘ ʼE au ʼofa moʼoni ki toku pule, mo toku ʼohoana pea mo taku ʼu fānau, ʼe mole au fia ʼāteaina,’ pea ʼe tonu anai ke fakaōvi ia ia e tona pule ki te ʼAtua moʼoni pea ʼe tonu anai ke ina fakaōvi ki te matapā peʼe ko te kaumatapā, pea ʼe tonu anai ki tona pule ke ina puhi tona taliga ʼaki he hui, pea ʼe tonu anai ke liliu ko hana kaugana ʼo aʼu ki he ʼu temi ʼe mole ʼiloʼi hona gataʼaga.”—Ekesote 21:2-6; Levitike 25:42, 43; Teutalonome 15:12-18.
3. (a) Ko te faʼahiga maʼuli faka kaugana fea ʼaē neʼe tali e te ʼu Kilisitiano ʼo te ʼuluaki sēkulō? (b) Koteā ʼaē ʼe ina uga tatou ke tou kaugana ki te ʼAtua?
3 Ko nātou ʼaē neʼe nātou tali lelei ke nātou kaugana ki tonatou pule, neʼe ko he fakatātā ʼaia ʼo te faʼahiga maʼuli kaugana ʼaē ʼe mulimuli kiai te kau Kilisitiano moʼoni. Ohage la ko te ʼu tagata faitohi ʼo te Tohi-Tapu ko Paulo, mo Sakopo, mo Petelo, pea mo Suta neʼe nātou ʼui ko nātou ʼe ko te ʼu kaugana ʼa te ʼAtua pea mo Kilisito. (Tito 1:1; Sakopo 1:1; 2 Petelo 1:1; Suta 1) Neʼe fakamanatuʼi e Paulo ki te kau Kilisitiano ʼo Tesalonika, ke nātou “tafoki ki te Atua mai [tanatou] u taulaʼatua, o [“kaugana,” MN ] ki te Atua mauli mo mooni.” (1 Tesalonika 1:9) Koteā ʼaē neʼe tupu ai te fia kaugana ʼa te kau Kilisitiano ʼaia ki te ʼAtua? Koteā ʼaē neʼe tupu ai te fakafisi ʼa te tagata kaugana Iselaele ki tona faka ʼāteaina? Neʼe mole koa la ko tona ʼofa ki tona pule? ʼO toe feiā pe, ko te kau Kilisitiano ʼe nātou kaugana ki te ʼAtua heʼe nātou ʼoʼofa kiā te ia. ʼI te ʼaho ʼaē ʼe tou ʼiloʼi ai pea mo ʼofa ai ki te ʼAtua moʼoni pea mo maʼuli, ʼe tupu ai hatatou fia tauhi kiā te ia “ ʼaki [totatou] loto kātoa pea mo [totatou] nefesi kātoa.” (Teutalonome 10:12, 13) Koteā tona faka ʼuhiga hatatou liliu ko he ʼu kaugana ʼa te ʼAtua pea mo Kilisito? ʼE malave feafeaʼi te faʼahi ʼaia ki totatou maʼuli ʼi te ʼaho fuli?
“Koutou Fai Ia Meʼa Fuli Ki Te Kolōlia ʼa Te ʼAtua”
4. ʼE tou liliu feafeaʼi ko he ʼu kaugana ʼa te ʼAtua pea mo Kilisito?
4 ʼE ʼui ko te tagata kaugana ʼe ko “he tahi ʼe puleʼi e he tokotahi peʼe ko he tokolahi, pea ʼe tonu ke fakalogo kātoa.” ʼE liliu ia Sehova ko totatou pule ʼi te temi ʼaē ʼe tou foaki ai totatou maʼuli kiā te ia pea mo tou papitema. ʼE ʼui fēnei e te ʼapositolo ko Paulo: “ ʼE mole koutou fakalogo kiā koutou, he neʼe totogi koutou ʼaki he totogi.” (1 Kolonito 6:19, 20, MN ) Ko te totogi ʼaia ʼe ko te sakilifisio faitotogi ʼaē neʼe foaki e Sesu Kilisito, heʼe ko te totogi ʼaia ʼaē ʼe fakagafua ai e te ʼAtua ke tou liliu ko tana ʼu kaugana, peʼe tou kau ʼi te kau Kilisitiano fakanofo peʼe tou kaugā gāue mo nātou ʼaki te ʼamanaki ʼaē ke tou māʼuʼuli ʼi te kele. (Efeso 1:7; 2:13; Apokalipesi 5:9) Koia, talu mai te ʼaho ʼaē neʼe tou papitema ai, “ ʼe pule Sehova kiā tatou.” (Loma 14:8, MN ) Mai tona ʼaluʼaga ʼaē neʼe totogi tatou ʼaki te taʼataʼa maʼuhiga ʼo Sesu Kilisito, ʼe tou toe liliu ko tana ʼu kaugana pea ʼe tonu ke tou mulimuli ki tana ʼu fakatotonu.—1 Petelo 1:18, 19.
5. ʼI totatou ʼuhiga kaugana ʼa Sehova, koteā ʼaē ʼe maʼua tāfito ke tou fai, pea ʼe tou lava fakahoko feafeaʼi ia te faʼahi ʼaia?
5 ʼE tonu ke fakalogo te ʼu kaugana ki tanatou pule. Neʼe tou tali e tatou totonu ke tou kaugana heʼe tou ʼoʼofa ki totatou Pule. ʼE ʼui fēnei ia 1 Soane 5:3: “Ko te ofa aeni o te Atua: ke tou taupau tana u fekau, pea e mole mamafa tana u fekau.” Koia, maʼa tatou ko tatatou fakalogo ʼe ko te fakamoʼoni ʼaia ʼo tatatou ʼofa pea mo tatatou fia talagafua, pea ʼe ʼiloga te faʼahi ʼaia ʼi te ʼu meʼa fuli ʼaē ʼe tou fai. Neʼe ʼui fēnei e Paulo: “Pe koutou kakai, pe koutou iʼinu, pe ko he meape e koutou fai, koutou fai ia meafuape ki te kololia o te Atua.” (1 Kolonito 10:31) ʼI totatou maʼuli ʼo te ʼaho fuli pe, māʼia pe la ʼi te ʼu kiʼi meʼa liliki, ʼe tou fia fakahā ʼe tou “kaugana kiā Sehova.”—Loma 12:11, MN.
6. ʼE malave feafeaʼi totatou ʼuhiga kaugana ʼa te ʼAtua ki te ʼu tonu ʼaē ʼe tou fai? Koutou tuku mai he faʼifaʼitaki.
6 Ohage la, ka tou fai he ʼu tonu, ʼe tou fia mulimuli lelei anai ki te finegalo ʼo Sehova, totatou Pule ʼaē ʼe ʼi selo. (Malakia 1:6) ʼE lava hoko he ʼu ʼahiʼahi ki tatatou fakalogo ki te ʼAtua, ʼi te ʼu temi ʼaē ʼe tonu ai ke tou fai he ʼu tonu faigataʼa. ʼI te temi ʼaia, ʼe tou tokagaʼi anai koa tana ʼu tokoni peʼe tou mulimuli anai ki totatou loto ʼaē ʼe “kākā” pea mo “kovi ʼaupito”? (Selemia 17:9) Ko Mélissa, te tuagaʼane mole heʼeki ʼohoana, neʼe mole heʼeki faʼa fualoa tana papitema pea neʼe ʼi ai te tama neʼe fia fakatahi mo ia. Neʼe hage neʼe agalelei te tama ʼaia, pea neʼe kua ina ako te Tohi-Tapu mo te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova. Kae neʼe fai tokoni age te tagata ʼāfea kiā Mélissa ke aga fakapotopoto ʼo mulimuli ki te fakatotonu ʼa Sehova ke ʼohoana “ ʼi te ʼAliki pe.” (1 Kolonito 7:39, MN; 2 Kolonito 6:14) ʼE ʼui fēnei e Mélissa: “Neʼe mole faigafua kiā au haku mulimuli ki te tokoni ʼaia. Kae neʼe mahino kiā au ʼe kua au foaki toku maʼuli ki te ʼAtua moʼo fai ʼo tona finegalo, pea e au fakalogo anai ki tana ʼu fakatotonu.” ʼI tana fakakaukauʼi te meʼa ʼaē neʼe hoko kiā ia, ʼe ina ʼui fēnei: “ ʼE au fiafia ʼaupito ʼi taku mulimuli ki te tokoni ʼaia. Mole fualoa, pea neʼe tuku e te tama tana ako. Kanapaula neʼe au hoko atu taku fakatahi mo ia, ʼe mahino ʼe kua au ʼohoana anai mo he tahi ʼe mole tauhi kiā Sehova.”
7, 8. (a) He koʼe ʼe mole tonu ke tou fia lelei ki te tagata? (b) Koutou tuku mai te faʼifaʼitaki ʼa te tuagaʼane neʼe mole tuʼania ki te tagata.
7 Kapau ko tatou ko te ʼu kaugana ʼa te ʼAtua, pea ʼe mole tonu ke tou liliu ko he ʼu kaugana ʼa te tagata. (1 Kolonito 7:23) ʼE moʼoni, ʼe mole he tahi ʼe loto ke fehiʼaʼinaʼi, kae ʼe tonu ke tou manatuʼi ʼe kehekehe te ʼu lēkula ʼa te kau Kilisitiano pea mo te malamanei. Neʼe fehuʼi fēnei e Paulo: “ ʼE au faiga koa ʼi te temi nei ke au fia lelei ki te tagata?” Neʼe ina tali fēnei: “Kanapaula neʼe kei au fia lelei ki te tagata, e mole au kaugana anai kiā Kilisito.” (Kalate 1:10, MN ) ʼAua naʼa tou mulimuli ki te ʼu fakaneke ʼo te ʼu kaumeʼa pea mo ʼaua naʼa tou fia lelei ki te tagata. Koteā ʼaē ʼe feala ke tou fai mokā fakahalaʼi tatou e tatatou ʼu kaumeʼa ke tou fai te ʼu meʼa ʼaē ʼe nātou fai?
8 Tou vakaʼi te faʼifaʼitaki ʼo Elena, ko te tuagaʼane kei finemui ʼi Sepania. Tokolahi ʼi tana faleako neʼe nātou foaki tonatou toto. Neʼe nātou ʼiloʼi ko Elena ko te Fakamoʼoni ʼa Sehova, ʼe mole ina foaki tona toto pea ʼe mole ina tali te ʼu foʼi huki toto. ʼI te tahi ʼaho neʼe tali lelei e Elena te faigamālie ʼaē neʼe tuku age ke ina fakamahino tana manatu ki tana kalasi kātoa. ʼE ʼui fēnei e Elena: “ ʼE au ʼui fakahagatonu atu, neʼe au mataku ʼaupito. Kae neʼe au teuteuʼi lelei, pea neʼe au punamaʼuli he neʼe fua lelei. Neʼe tupu ai leva toku fakaʼapaʼapaʼi e te tokolahi ʼo taku kalasi, pea neʼe ʼui mai e taku tagata faiako neʼe ina leleiʼia taku gāue. Kae neʼe au fiafia tāfito, he neʼe au lagolago ki te huafa ʼo Sehova pea mo lava fakamahino fakalelei ʼaki te Tohi-Tapu taku fakafisi ki te toto.” (Senesi 9:3, 4; Gaue 15:28, 29) ʼE moʼoni, ʼi totatou ʼuhiga kaugana ʼa te ʼAtua pea mo Kilisito, ʼe tou kehe ai mo te hahaʼi. Kae ʼe fakaʼapaʼapa te hahaʼi kiā tatou mo kapau ʼe tou teuteuʼi tatatou ʼu palalau moʼo fakamahino tatatou tui, ʼaki he aga fakaʼapaʼapa.—1 Petelo 3:15.
9. Koteā te ako ʼe tou tāʼofi mai te ʼāselo ʼaē neʼe hā ki te ʼapositolo ko Soane?
9 ʼE tou agavaivai anai, mo kapau ʼe tou manatuʼi ko tatou ko te ʼu kaugana ʼa te ʼAtua. ʼI te tahi lakaga, neʼe ōfo lahi ia Soane he neʼe hā age kiā ia te Selusalemi ʼaē ʼi selo, pea neʼe tulolo ai ʼo atolasio ia muʼa ʼo te ʼāselo ʼave logo ʼa te ʼAtua. Neʼe ʼui fēnei age e te ʼāselo: “Aua tau fai feia! Ko au, e ko he faifekau kia koe mo ou tehina, te kau polofeta pea mo natou e natou taupau te u folafola o te tohi aeni. E ko te Atua ae e maua ke ke atolasio ki ai.” (Apokalipesi 22:8, 9) Neʼe tuku e te ʼāselo te faʼifaʼitaki lelei ki te ʼu kaugana fuli ʼa te ʼAtua! ʼE lagi maʼu e ʼihi Kilisitiano he ʼu tuʼulaga makehe ʼi te kokelekasio. Kae neʼe ʼui fēnei e Sesu: “Ko ae ia koutou e loto ke lahi, pea ke hoko anai ko tautou faifekau. Pea ko ae ia koutou e loto ke uluaki, pea ke hoko anai ko tautou kaugana.” (Mateo 20:26, 27) Ko tatou fuli ko te ʼu kaugana, koteʼuhi ko tatou ko te ʼu tisipulo ʼa Kilisito.
“Nee Matou Fai Ia Mea e Maua Ke Matou Fai”
10. Koutou tuku mai he ʼu faʼifaʼitaki ʼe fakahā ai neʼe mole faigafua tuʼumaʼu ki te ʼu kaugana agatonu ʼa te ʼAtua tanatou fai tona finegalo.
10 ʼE mole faigafua tuʼumaʼu ki ni ʼu hahaʼi agahala hanatou fai te finegalo ʼo te ʼAtua. Neʼe mole faʼa fia fakalogo ia te polofeta ko Moisese ki te fakatotonu age ʼa Sehova ke ʼalu ʼo fakamavae mai ia te ʼu foha ʼo Iselaele mai tanatou maʼuli popūla ʼi Esipito. (Ekesote 3:10, 11; 4:1, 10) ʼI te fekauʼi ʼo Sonasi ke ʼalu ʼo tala te tautea ʼaē ka hoko ki te hahaʼi ʼo Ninive, neʼe “tuʼuake ia ʼo hola ki Talesi mai iā muʼa ʼo Sehova.” (Sonasi 1:2, 3) Ko Paluke, te sikalaipe ʼo te polofeta ko Selemia, neʼe meo he neʼe kua lotovaivai. (Selemia 45:2, 3) Koteā ʼaē ʼe tou fai mo kapau ko te ʼu meʼa ʼaē ʼe tou loto kiai peʼe ko te ʼu meʼa ʼaē ʼe tou leleiʼia ʼe mole ʼalutahi mo te fai ʼo te finegalo ʼo te ʼAtua? ʼE tou maʼu tona tali ʼi te lea fakatātā neʼe fai e Sesu.
11, 12. (a) Koutou fakamatala fakanounou te lea fakatātā ʼa Sesu ʼaē ʼe tuʼu ia Luka 17:7-10. (b) Koteā te ako ʼe tou tāʼofi mai te lea fakatātā ʼa Sesu?
11 Neʼe talanoa ia Sesu ʼo ʼuhiga mo te tagata kaugana neʼe tonu ʼi te ʼaho kātoa ke ina tauhi ia te ʼu manu ʼo tana tagata pule ʼi te gāueʼaga. ʼI te tau mai ʼa te tagata kaugana ki fale, neʼe gaʼegaʼe ʼi tana gāue kinakina ʼaia iā hola e 12, pea neʼe mole fakaafe ia ia e tona pule ke heka ifo ki lalo ke nā kakai te ōmoe lelei. Kailoa ia, kae neʼe ʼui fēnei e te pule: “Teuteui mai he meakai ke au kai, pea ke ai tou teu o tufekau mai kia te au, ke au kai mo inu, ka osi, pea hoki ke kai mo inu.” Neʼe hoki feala ki te tagata kaugana ke kai pea mo inu ʼi tana ʼosi tauhi ʼaē ki tana pule. Neʼe fakaʼosi fēnei e Sesu tana lea fakatātā: “E feiape mo koutou, ka nee koutou fai ia meafuape nee fakatotonu kia koutou, koutou lau: ‘Ko matou ko he u kaugana hee aoga, nee matou fai ia mea e maua ke matou fai.’ ”—Luka 17:7-10.
12 Neʼe mole fai e Sesu te lea fakatātā ʼaia moʼo fakahā mai ʼe mole maʼuhiga kiā Sehova te ʼu meʼa ʼaē ʼe tou fai ʼi tana gāue. ʼE tuʼu lelei ʼi te Tohi-Tapu: “E mole agakovi te Atua pea e mole ina galoi tautou gaue mo toutou ofa nee koutou fakaha o uhiga mo tona Huafa.” (Hepeleo 6:10) Kae ʼaki te lea fakatātā ʼa Sesu ʼe mole feala ki te kaugana ke faʼitaliha peʼe tokaga ki tona maʼuli fīmālie. Ka tou foaki totatou maʼuli ki te ʼAtua pea mo fili ke tou kaugana kiā te ia, ʼe tou tali ai ke tou fakamuʼamuʼa tona finegalo.
13, 14. (a) Ko te ʼu ʼaluʼaga fea ʼaē ʼe lagi tonu ai ke mole tou mulimuli ki totatou loto? (b) He koʼe ʼe tou fia fai ia te finegalo ʼo te ʼAtua?
13 ʼE lagi fakamaʼua kiā tatou he faiga mālohi moʼo ako tuʼumaʼu ia te Folafola ʼa te ʼAtua pea mo te ʼu tohi ʼo “te tagata kaugana agatonu mo poto.” (Mateo 24:45, MN ) Tāfito la mo kapau ʼe faigataʼa tuʼumaʼu tatatou lautohi, kapau ko te tohi ʼaē ʼe tou ako ʼe fakamatala ai he ʼu “mea loloto o te Atua.” (1 Kolonito 2:10) Kae ʼe tonu ke tou fakatuʼutuʼu hatatou temi ki te ako takitokotahi. ʼE lagi tonu anai ke tou toʼo hotatou temi ke tou heka ifo muʼa ki lalo ʼo laulau te tohi ʼaē ʼe tonu ke tou ako. Kapau ʼe mole tou fai te faʼahi ʼaia, pea ʼe mole feala anai hatatou leleiʼia “te meakai fefeka [ʼaē ʼe foaki] maʼa te hahai lalahi.”—Hepeleo 5:14.
14 Koteā ʼaē ʼe tou fai mokā tou ʼōmai ki fale kua tou gaʼegaʼe, ʼi tatatou ʼosi gāue ʼaho kātoa? ʼE lagi tonu anai ke tou faiga mālohi ke tou ʼolo ʼo fono. Peʼe lagi mole tou faʼa leleiʼia tatatou fai faka mafola ki ni hahaʼi matāpule. Neʼe ʼiloʼi lelei e Paulo ʼe feala ke ʼi ai he ʼu temi ʼe tou tala ai te logo lelei kae ‘ ʼe mole tou loto kiai.’ (1 Kolonito 9:17) Kae ʼe tou fai te ʼu meʼa ʼaia koteʼuhi ko Sehova—totatou Pule ʼaē ʼe ʼi selo, ʼaē ʼe tou ʼofa ai—ʼe ina kole mai ke tou fai. Pea ʼe tou logo fiafia pea mo lotomālohi mo kapau neʼe tou faiga mālohi ke tou ako, mo kau ki te ʼu fono, pea mo fai faka mafola.—Pesalemo 1:1, 2; 122:1; 145:10-13.
ʼAua Naʼa Koutou Sio “Kia Mea i Muli”
15. Koteā te faʼifaʼitaki ʼaē neʼe tuku mai e Sesu ʼo ʼuhiga mo te fakalogo ki te ʼAtua?
15 Neʼe ko Sesu Kilisito tāfito ʼaē neʼe tuku mai te faʼifaʼitaki lelei ʼo ʼuhiga mo te fakalogo ki tana Tāmai ʼaē ʼe ʼi selo. Neʼe ʼui fēnei e Sesu ki tana ʼu tisipulo: “Nee mole au haele ifo mai Selo ke au fai toku finegalo kae ko te finegalo o ia ae nee ina fekaui mai au.” (Soane 6:38) ʼI tana tuʼania lahi ʼi te ʼōloto ʼo Setesemane, neʼe faikole fēnei: “Tāmai, kapau ʼe ko he meʼa ʼe feala, pea ke fakalaka mamaʼo te ipu ʼaenī ia te au. Kae, ke mole fai ki te meʼa ʼaē ʼe au loto ki ai, kae ke fai pe ki te meʼa ʼaē ʼe ke loto ki ai.”—Mateo 26:39, MN.
16, 17. (a) ʼE tonu ke tou faka ʼuhiga feafeaʼi te ʼu meʼa ʼaē neʼe tou lītuʼa kiai? (b) Koutou fakahā mai te aga fakapotopoto ʼa Paulo ʼi tana faka ʼuhiga tana ʼu fealagia faka mālama ohage ko “he tuʼuga ʼotaʼota.”
16 ʼE loto e Sesu Kilisito ke tou agatonu ki tatatou fakatotonu ʼaē ke tou kaugana ki te ʼAtua. Neʼe ina ʼui fēnei: “E mole he tahi e kapa ki he saliote fulihi-kele pea sio kia mea i muli, e aoga ki te Puleaga o te Atua.” (Luka 9:62) Ko te manatuʼi tuʼumaʼu ʼo te ʼu meʼa ʼaē neʼe tou lītuʼa kiai, ʼe mole ko he meʼa lelei mokā tou kaugana ki te ʼAtua. Kae ʼe tonu ke maʼuhiga kiā tatou te ʼu meʼa neʼe tou maʼu ʼi tatatou filifili ʼaē ke tou kaugana ki te ʼAtua. Neʼe tohi fēnei e Paulo ki te kau Filipe: “ ʼE au faka ʼuhiga mo au ko meʼa fuli ʼe tonu ke līʼaki ʼuhi ko te ʼuhiga māʼoluga ʼaē ʼo te ʼiloʼi ʼo Kilisito Sesu, toku ʼAliki. ʼUhi ko ia, neʼe au tali ke līʼaki ia meʼa fuli pea ʼe hage kiā au ko he tuʼuga ʼotaʼota, ke feala haku maʼu ia Kilisito.”—Filipe 3:8, MN.
17 Koutou fakakaukauʼi age muʼa ki te ʼu meʼa aē neʼe fakafisi kiai ia Paulo pea mo lītuʼa kiai, ke feala hana maʼu te ʼu fakapale fakalaumālie ʼi tona ʼuhiga kaugana ʼo te ʼAtua. Neʼe ina tuku ki muli te ʼu koloā ʼo te malamanei, pea mo te fealagia ʼaē ke liliu ko he tagata takitaki ʼo te lotu Sutea. Kanapaula neʼe hoko atu e Paulo tona maʼuli ʼi te lotu Sutea, neʼe feala hana maʼu te tuʼulaga ʼo Simeone, foha ʼo Kamaliele, te tagata faiako ʼo Paulo. (Gaue 22:3; Kalate 1:14) He neʼe liliu ia Simeone ko te pule ʼo te kau Faliseo pea logola tana ʼu lotolotolua, kae neʼe lagolago lahi ki te laga tau ʼa te kau Sutea ki Loma ʼi te taʼu 66 ki te 70 ʼo totatou temi. Neʼe matehi ʼi te laga tau ʼaia, lagi ʼi te kau Sutea peʼe ko te kautau Loma.
18. Koutou tuku mai he faʼifaʼitaki ʼe fakahā ai te ʼu tapuakina ʼaē ʼe tou maʼu mai te ʼu gāue fakalaumālie.
18 Tokolahi te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova neʼe nātou faʼifaʼitakiʼi ia Paulo. ʼE ʼui fēnei e te tuagaʼane ko Jean: “Mole faʼa fualoa ʼi taku ʼosi ako, neʼe au maʼu taku gāue sikalaipe ki te avoka ʼiloa ʼi Lonitoni. Neʼe au leleiʼia taku gāue pea mo lelei toku totogi, kae ʼi toku loto neʼe au ʼiloʼi neʼe feala ke lahi age taku gāue maʼa Sehova. Ki muli age, neʼe au tohi taku pepa ke au mavae ʼi taku gāue ʼaia pea neʼe au kamata gāue pionie. ʼE au loto fakafetaʼi lahi heʼe kua teitei taʼu 20 taku haga fai ia te gāue ʼaia! Kua lahi age te ʼu tapuakina ʼaē kua au maʼu ʼi taku selevisi pionie ʼi taku gāue sikalaipe. ʼE mole he meʼa ʼe fakafiafia lahi age ʼi takita sio ki he tahi ʼe fetogi tona maʼuli e te Folafola ʼa Sehova. ʼE ko he meʼa taulekaleka hatatou kau ki te fetogi ʼaia, pea ko te ʼu meʼa ʼaē ʼe tou foaki kiā Sehova ʼe mole lahi age ia ʼi te ʼu meʼa ʼaē ʼe ina foaki mai.”
19. Koteā ʼaē ʼe tonu ke tou fakatotonu ke tou fai, pea koteā tona tupuʼaga?
19 ʼAki te temi, ʼe feala ke fetogi totatou ʼu ʼaluʼaga takitokotahi. Kae ko te kua foaki ʼo totatou maʼuli ki te ʼAtua ʼe mole fetogi ia. ʼE kei tou kaugana pe tatou kiā Sehova, pea ʼe ina faka fealagia mai ke tou vakaʼi peʼe feafeaʼi hatatou fakaʼaogaʼi fakalelei totatou temi, totatou mālohi, tatatou poto pea mo te tahi atu ʼu faʼahi. Pea ko te ʼu tonu ʼaē ka tou fai ʼo ʼuhiga mo te ʼu faʼahi ʼaia ʼe hā ai anai totatou ʼofa ki te ʼAtua. Pea ʼe toe hā ʼaki ai te ʼu sakilifisio ʼaē ʼe tou lotolelei ke tou fai takitokotahi. (Mateo 6:33) Tatau aipe peʼe feafeaʼi totatou ʼaluʼaga, kae ʼe tou fia foaki kiā Sehova te meʼa ʼaē ʼe lelei. Neʼe tohi fēnei e Paulo: “Kapau ʼe ʼuluaki maʼu ai te lotolelei, pea ʼe tali tāfito ia te faʼahi ʼaia, ʼo mulimuli ki te meʼa ʼaē ʼe maʼu e he tahi, kae ʼe mole fai ʼo mulimuli ki te meʼa ʼaē ʼe mole maʼu e he tahi.”—2 Kolonito 8:12, MN.
‘ ʼE Koutou Maʼu Tona Fua’
20, 21. (a) Koteā tona fua hatatou kaugana ki te ʼAtua? (b) ʼE fakapale feafeaʼi e Sehova te hahaʼi ʼaē ʼe nātou faiga lahi ʼi tanatou tauhi kiā te ia?
20 Ko te maʼuli kaugana ki te ʼAtua ʼe mole ko he maʼuli faka ogosia. Kailoa ia, kae ʼe ina faka ʼāteaina tatou mai te faʼahiga maʼuli kaugana ʼaē ʼe mole tou fiafia ai. Neʼe tohi fēnei e Paulo: “I te lakaga-nei, kua fakaʼateaina koutou mai te agahala pea kua koutou liliu ko te u kaugana ki te Atua, e koutou mau toutou fua ki te fakamaonioniʼaga pea mo te ikuʼaga: ko te mauli heegata.” (Loma 6:22) ʼE tou maʼu he ʼu fua lelei ʼi tatatou kaugana ki te ʼAtua, ʼi te faʼahi ʼo te maʼoniʼoni, heʼe ko te ʼu fua lelei ʼaia ʼo totatou maʼuli faka maʼoniʼoni, peʼe ko tatatou maʼuli maʼa ʼo ʼuhiga mo te ʼu aga ʼaē ʼe ʼe tonu ke fai. Tahi ʼaē meʼa, ko te maʼuli kaugana ʼaia ʼe ina taki tatou ki te maʼuli heʼegata ʼi te ka haʼu.
21 ʼE lahi te ʼu tapuakina ʼe foaki e Sehova ki tana kau kaugana. Ka tou faiga lahi ʼi tatatou tauhi kiā te ia, pea ʼe ina avahi mai “te ʼu matapā ʼo te lagi,” pea mo ina foaki mai “he tapuakina ʼo aʼu ki te mole toe hoge.” (Malakia 3:10) ʼI meʼa fakafiafia anai hatatou haga kaugana kiā Sehova ʼo talu ai!
ʼE Kei Koutou Manatuʼi Koa?
• He koʼe ʼe tou liliu ko he ʼu kaugana ʼa te ʼAtua?
• ʼE tou fakahā feafeaʼi tatatou fakalogo ki te finegalo ʼo te ʼAtua?
• He koʼe ʼe tonu ke tou teuteu ke tou fakamuʼamuʼa te finegalo ʼo Sehova?
• He koʼe ʼe mole tonu ke tou ‘sio ki te ʼu meʼa ʼaē ʼi muli’?
[Paki ʼo te pasina 16]
ʼI Iselaele, ko nātou ʼaē neʼe nātou tali lelei ke nātou kaugana, neʼe ko he fakatātā ʼaia ʼo te maʼuli kaugana ʼa te kau Kilisitiano
[Paki ʼo te pasina 17]
ʼE tou liliu ko he ʼu kaugana ʼa te ʼAtua ʼi tatatou papitema
[Paki ʼo te pasina 17]
Ko te kau Kilisitiano ʼe nātou fakamuʼamuʼa te finegalo ʼo te ʼAtua
[Paki ʼo te pasina 18]
Neʼe mole faʼa tali lelei e Moisese ia te gāue ʼaē neʼe tuku age