Tonatou Maʼuli

Neʼe Au Lotomālohi ʼUhi Ko Te Faʼifaʼitaki ʼo Taku ʼu Mātua

NEʼE FAKAMATALA E JANEZ REKELJ

Neʼe ko te taʼu 1958. Ko au mo toku ʼohoana ko Stanka neʼe mā tutuʼu ʼi te moʼuga māʼoluga ʼo Karawanken, ʼi te tuʼakoi ʼo Iukoselavia pea mo Otilisia, he neʼe mā fia feholaki ki Otilisia. Neʼe fakamataku te fakalaka ʼi te tuʼakoi ʼaia, he neʼe leʼoleʼo ai te kau solia Iukoselavia mo tanatou ʼu fana ke ʼaua naʼa fakalaka ai he tahi. ʼI tamā ʼolo aia, neʼe mā aʼu ki te ʼu mata mato ʼe fakamatakutaku te hifo ʼi ai. Neʼe mole heʼeki mā sisio mo Stanka ki te ʼu faʼahi moʼuga ʼaia ʼo Otilisia. Neʼe mā ʼolo ki te potu esite pea neʼe mā tau atu ki te mahifo ʼe makamakaʼia. Logola tamā mole ʼiloʼi peʼe koteā anai ʼaē ka hoko kiā māua ʼi tamā hifo ʼi te moʼuga, kae ʼaki te lā ʼaē neʼe feʼoloʼaki mo māua, neʼe mā haʼihaʼi ʼaki ia māua, pea mā fakaheheke ake mai te moʼuga.

KAE tuku muʼa ke au fakamatala atu pe koʼe neʼe mā feholaki, pea mo te fakaloto mālohi ʼaē neʼe au maʼu ʼi te nonofo agatonu ʼo taku ʼu mātuʼa, ke au haga nofo agatonu kiā Sehova ʼi te ʼu temi faigataʼa.

Neʼe au lahilahi ake ʼi Slovénie, pea ʼi te temi nei ʼe ko te kihiʼi fenua ʼi te Lotomālie ʼo Eulopa. ʼE tuʼu toku fenua ʼi te ʼu moʼuga ʼo Eulopa, pea ʼe tuʼu ia Otilisia ʼi te potu noleto, ʼi tona potu uesite ʼe tuʼu ai ia Italia, ʼi tona potu saute ʼe ko Croatie, pea ʼi tona potu esite ʼe ko Hukalia. ʼI te temi aē neʼe tutupu ai taku ʼu mātua, ia Franc mo Rozalija Rekelj, neʼe maluʼi ia Slovénie e te Puleʼaga ʼo Otilisia pea mo Hukalia. ʼI te fakaʼosi ʼo te ʼUluaki Tau Faka Malamanei, neʼe liliu ia Slovénie ko he puleʼaga foʼou neʼe fakahigoaʼi ko te Puleʼaga ʼo te kau Serbes, mo te kau Croates, pea mo te kau Slovènes. ʼI te taʼu 1929, neʼe fakahigoa leva ko Iukoselavia, ʼaē ko tona faka ʼuhiga ko te “Potu Saute ʼo Slavia”. Neʼe au tupu ʼi te taʼu ʼaia ʼi te ʼaho 9 ʼo Sānualio, ʼi te tuʼa kolo ʼo Podhom, aē ʼe tuʼu ōvi ki Lake Bled.

Neʼe akoʼi mālohi ki taku faʼē ia te lotu Katolika. Neʼe pātele tana tahi faʼē tagata, pea neʼe taupoʼou tana ʼu mahikitaga e toko tolu. Neʼe fia fai ki hana Tohi-Tapu ke feala hana lau pea mo mahino kiai. Kae ko taku ia tāmai neʼe mole loko manako ki te ʼu meʼa faka lotu. Neʼe mole ina leleiʼia ʼuhi ko te lagolago ʼa te lotu ki te Tau Lahi ʼaē neʼe hoko ʼi te taʼu 1914 ki te tau 1918.

Te Ako ʼo Te Moʼoni

Ki muli age ʼi te osi ʼo te tau, ko te tokolua mataʼi tama ʼo taku faʼē, ko Janez Brajec pea mo tona ʼohoana ko Ančka, neʼe nā kau ʼi te kau Ako Tohi-Tapu, ʼaē ʼe fakahigoa ʼi te temi nei ko te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova. ʼAki te temi, neʼe nā māʼuʼuli ʼi Otilisia. Talu mai te taʼu 1936, neʼe tatuʼu mai ia Ančka ʼo fakasiosio taku faʼē. Neʼe ina foaki ki taku faʼē tana Tohi Tapu, pea neʼe ina foimo lau atu aipe, ʼo feiā mo tana ʼu Tule Leʼo pea mo te tahi ʼu tohi faka Tohi-Tapu ʼi te lea faka Slovène. Pea ʼi te taʼu 1938 ʼaē neʼe maluʼi ai e Itilele ia te fenua ʼo Otilisia, neʼe toe liliu ia Janez pea mo Ančka ki Slovénie. ʼE au manatuʼi neʼe ko te taumātuʼa neʼe popoto, mo fakasiosio tonu, pea mo ʼoʼofa lahi kiā Sehova. Neʼe nā fai palalau tuʼumaʼu mo taku faʼē ki te ʼu moʼoni ʼo te Tohi Tapu, koia ʼi te taʼu 1938, neʼe papitema ai taku faʼē ʼo fakahā kua ina foaki tona maʼuli kiā Sehova.

ʼI te kolo ʼaē neʼe nofo ai, neʼe hoko te fihifihia ʼuhi ko taku faʼē, he neʼe mole kei fia mulimuli ki te ʼu ʼaho lalahi ʼaē ʼe fakafeagai ki te Tohi-Tapu, ohage la ko te Po Tapu, pea mo tana mole fia kai ki te ʼu meʼa kai ʼaē ʼe fai ʼaki te toto, kae neʼe fihifihia tāfito ʼi tana toʼo fuli tamatou ʼu fakatātā ʼo tutu. Pea neʼe hoko ai te ʼu fakafeagai kiā ia. Neʼe faitohi mai kiā ia tana ʼu mahikitaga ʼaē ʼe taupoʼou, ʼo nātou fakalotoʼi ke toe liliu mai ʼo tauhi kiā Malia te faʼē ʼa Sesu pea mo te Lotu Katolika. Kae ʼi te tali atu e taku faʼē ki tanatou ʼu tohi, pea mo fai tana ʼu fehuʼi faka Tohi-Tapu ke nātou tali mai, neʼe mole nātou tali mai. Neʼe toe fakafeagai mālohi mo taku kui tagata, te tāmai ʼo taku faʼē. Neʼe mole ko he tagata agakovi, kae neʼe tupu tana aga feiā ʼuhi ko te ʼu fakanekeneke ʼo tomatou ʼu kāiga pea mo te ʼu hahaʼi ʼo te lotu. Koia, neʼe lahi te ʼu ʼaluʼaga neʼe ina maumauʼi ai te ʼu tohi faka Tohi-Tapu ʼo taku faʼē, kae neʼe mole fāfā ki tana Tohi-Tapu. Neʼe tuʼutuli ki taku faʼē, ʼo kolekole age ke toe liliu mai ki te lotu Katolika. Neʼe ina toe fakamatakuʼi taku faʼē ʼaki te hele. Kae neʼe ʼui fakahagatonu age e taku tāmai, ʼe mole ina tali ke gaohi feiā taku faʼē.

Neʼe lagolago tuʼumaʼu taku tāmai ki te loto faʼitaliha ʼo taku faʼē, ke ina lau te Tohi-Tapu pea mo filifili te lotu ʼaē neʼe fia fai kiai. Neʼe papitema taku tāmai ʼi te taʼu 1946. ʼI taku sio ki te fakaloto mālohiʼi e Sehova ia taku faʼē ke lototoʼa ʼo taupau te moʼoni logola te ʼu fakafeagai, pea mo tana fakapale ia ia ʼuhi ko tana tui, neʼe ko he faʼahi neʼe ina uga ai ia au ke au fakatuputupu haku ʼu felogoi mo te ʼAtua. Neʼe toe fua lelei kiā au te lau leʼo lahi tuʼumaʼu e taku faʼē ia te Tohi-Tapu pea mo te ʼu tohi faka Tohi-Tapu.

Neʼe toe lahi mo te ʼu fai palalau ʼa taku faʼē mo tona tēhina ko Marija Repe, pea ko au mo Marija neʼe mā papitema fakatahi ʼi te vaeluaʼi māhina ʼo Sūlio 1942. Neʼe fai e te tēhina te akonaki nounou, pea neʼe mā papitema ʼi tomatou ʼapi ʼi te foʼi tane vai ʼakau.

Te ʼu Gāue Kinakina Lolotoga Te Lua Tau Faka Malamanei

ʼI te taʼu 1942, ʼi te lotomālie ʼo te Lua Tau Faka Malamanei, neʼe tauʼi e Siamani pea mo Italia ia Slovénie, pea neʼe nā fevaevaeʼaki ia te fenua pea mo Hukalia. Neʼe fakafisi taku ʼu mātuʼa ki te Volksbund, ia te kautahi ʼa te hahaʼi Nasi. Neʼe au fakafisi ki te faʼahiga fakamālo ʼaē neʼe fai kiā Itilele, pea neʼe tala e taku faiako taku fakafisi ʼaia ki te ʼu hahaʼi pule ʼo te faleako.

Neʼe ʼave mātou ʼi te saliote afi ki te fale hau ʼe tuʼu ōvi ki te kolo ʼo Hüttenbach, ʼi Bavière, ʼaē neʼe fakaliliu ko he fale pilisoni. Neʼe fakatuʼutuʼu e taku tāmai ke au gāue pea ke au nofo mo te tagata taʼo pane ʼo te kolo pea mo tona famili. Lolotoga te temi ʼaia, neʼe au akoako te taʼo pane, pea neʼe ʼaoga ʼaupito kiā au ki muli age. ʼI temi ʼaia, ko taku ʼu mātuʼa (mo Marija pea mo tona famili) neʼe ʼave nātou ki te fale pilisoni ʼi Gunzenhausen.

ʼI te fakaʼosi ʼo te tau, neʼe tonu ke au ʼalu fakatahi mo te kūtuga neʼe ʼolo ki te kolo ʼaē neʼe nonofo ai taku ʼu mātuʼa. Kae ʼi te pō pe ʼaia ʼi muʼa ʼo taku ʼalu kiā nātou, neʼe fokifā pe kua haʼu taku Tāmai. Kana neʼe au ʼalu mo te hahaʼi ʼaia, ʼe mole au ʼiloʼi pe neʼe koteā anai te meʼa ʼaē ka hoko kiā au he neʼe ko te ʼu hahaʼi aga fakakākā. ʼI te temi ʼaia neʼe au toe sio ai ki te ʼofa lahi ʼa Sehova ʼi tana fakaʼaogaʼi taku ʼu mātuʼa moʼo puipui pea mo akoʼi au. Ko au pea mo taku tāmai neʼe mā haʼele lolotoga ʼaho e tolu ke mā tau ki tomā famili. ʼI te māhina ʼo Sūnio 1945 neʼe mātou toe liliu fuli mai ki tomatou ʼapi.

ʼI te ʼosi ʼo te tau, neʼe ko te kau Kominisi ʼaē neʼe takitaki e te Pelesita ko Broz Tito ʼaē neʼe nātou puleʼi te fenua ʼo Iukoselavia. Koia, neʼe kei faigataʼa te maʼuli ʼa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova.

ʼI te taʼu 1948, neʼe haʼu te tēhina mai Otilisia pea neʼe mātou fakaafe ke kai mo mātou. ʼI te ʼu potu fuli ʼaē neʼe ʼalu kiai, neʼe muliʼi ia ia e te kau polisi pea neʼe nātou puke te ʼu tēhina ʼaē neʼe ʼalu kiai. Neʼe toe puke mo taku tāmai he neʼe ina fakaafe te tēhina pea neʼe mole ina tala ia ia ki te kau polisi, pea neʼe pilisoniʼi taku tāmai ia taʼu e lua. Neʼe ko he temi faigataʼa ki taku faʼē, he neʼe puli ia taku tāmai pea neʼe ina ʼiloʼi ko au mo toku tēhina veliveli ʼe ʼamanaki pāuiʼi ki te hū solia.

Toku Pilisoniʼi ʼi Masetonia

ʼI te māhina ʼo Novepeli 1949, neʼe pāuiʼi au ke au hū solia. Neʼe au ʼalu kiā nātou pea neʼe au ʼui age fakahagatonu ʼe mole au solia. Neʼe mole fia logo te ʼu pule solia ki taku ʼu fakamahino pea neʼe nātou ʼave au ki te saliote afi mo te kau solia ʼaē neʼe fetuku ki Masetonia, ʼi te potu taupotu ʼo Iukoselavia.

Lolotoga taʼu e tolu, neʼe au mamaʼo ai mo toku famili pea mo toku ʼu tēhina mo tuagaʼane fakalaumālie, pea neʼe mole ʼi ai haku ʼu tohi faka Tohi-Tapu, pea mo haku Tohi-Tapu. Neʼe faigataʼa ʼaupito, kae neʼe au taupau toku maʼuli fakalaumālie ʼaki taku metitāsio ki te ʼu gāue ʼa Sehova pea mo te faʼifaʼitaki ʼo tona ʼAlo, ia Sesu Kilisito. Neʼe au toe lotomālohi ʼaki te faʼifaʼitaki ʼo taku ʼu mātuʼa. Tahi ʼaē, neʼe au faikole tuʼumaʼu ki te ʼAtua ke ina foaki mai te mālohi pea ke au haga falala.

ʼOsi ʼaia, neʼe ʼave au ki te fale pilisoni ʼi Idrizovo, ʼe tuʼu ōvi ki Sopje. ʼI te fale pilisoni ʼaia, neʼe fai e te kau pilisoni te ʼu gāue kehekehe. ʼI te kamata, neʼe au kau ʼi te fakamaʼa pea neʼe au tufa tohi ʼi te ʼu pilo. Logola ʼi ʼihi temi neʼe gaohi koviʼi au e te tahi tagata pilisoni neʼe kau ʼāfea ʼi te kau polisi ʼaē ʼe gāue fakafūfū, kae neʼe au felogoi lelei mo te hahaʼi​—ia te kau leʼo pilisoni, mo te kau pilisoni, pea mo te tagata pule ʼo te fale pilisoni.

Ki muli age, neʼe au logo ʼe kumi he tagata taʼo pane ki te fale taʼo pane ʼo te fale pilisoni. Hili ʼaia te ʼu ʼaho, neʼe haʼu te tagata pule ʼo kumi he tahi ki te gāue ʼaia. Neʼe haʼu fakahagatonu kiā au, pea tuʼu ʼi ʼoku muʼa, ʼo fehuʼi mai: “ ʼE ke poto ʼi te taʼo pane?” Pea neʼe au ʼui age: “Ei.” Pea neʼe ina tali mai: “ ʼApogipogi uhu ʼe ke ʼalu anai ki te fale taʼo pane.” Ko te tagata pilisoni ʼaē neʼe ina gaohi koviʼi au, neʼe tatuʼu tuʼumaʼu ki te fale taʼo pane kae neʼe mole tali ke gāue ai. Neʼe au gāue ʼi te fale taʼo pane mai te māhina ʼo Fepualio ʼo aʼu ki te māhina ʼo Sūlio 1950.

Neʼe toe ʼave au ki te ʼu fale pilisoni ʼe higoa ko Volkoderi, ʼi te potu saute ʼo Masetonia, pea ʼe tuʼu ōvi ki te Vaitafe ʼo Prespa. Pea neʼe au lava faitohi ki toku famili he neʼe mātou feōvi mo te kolo ko Otešovo. Ko te kau pilisoni ʼaē neʼe au kau ai, neʼe mātou faʼu te ala, kae neʼe lahi tāfito taku gāue ʼi te fale taʼo pane, ʼaē neʼe ko he gāue neʼe faigafua age kiā au. Neʼe faka ʼāteaina au ʼi te māhina ʼo Novepeli 1952.

Lolotoga te temi ʼaē neʼe au puli ai ʼi Pdohom, neʼe fakatuʼu te kokelekasio ʼi te kolo. ʼI te kamata, neʼe fakatahi te kokelekasio ʼi te kiʼi otele ʼi Spodnje Gorje. Ki muli age, neʼe gaohi e taku tāmai te kogafale ʼi tomatou ʼapi ke fai ai te ʼu fono ʼo te kokelekasio. ʼI taku liliu mai ki Masetonia, neʼe au fiafia ʼi taku fakatahi mo nātou. Neʼe hoko atu taku felogoi mo Stanka, ʼaē neʼe kua mā feʼiloʼiʼaki pe ʼi muʼa ʼo toku pilisoniʼi. Pea neʼe mā ʼohoana ʼi te ʼaho 24 ʼo ʼApelili 1954. Kae neʼe mole fualoa toku ʼāteaina.

Toku Pilisoniʼi ʼi Maribor

ʼI te māhina ʼo Sepetepeli 1954, neʼe toe pāuiʼi au ki te solia. ʼI te taʼu ʼaia, neʼe fakatūʼā au kiā taʼu e tolu vaelua ʼi te fale pilisoni ʼi Maribor, pea ʼe tuʼu ʼi te potu taupotu ʼo te potu esite ʼo Slovénie. ʼI te temi ʼaē neʼe kua faigamālie ai, neʼe au toʼo taku kaupepa faitohi pea mo taku ʼu peni. Neʼe au tohi te ʼu meʼa fuli ʼaē neʼe au manatuʼi​—te ʼu vaega faka Tohi-Tapu, te ʼu fakamatala ʼo te ʼu Tule Leʼo, pea mo ʼihi fakamatala ʼi te ʼu tohi faka Tohi-Tapu. Neʼe au lau taku ʼu nota pea neʼe au toe tohi te tahi ʼu manatu. ʼI toku osi pilisoniʼi, neʼe kua au tohi fuli te ʼu pepa ʼo taku kaupepa tohi, pea ʼi taku fai ia te faʼahi ʼaia, neʼe feala ai haku manatuʼi tuʼumaʼu ia te moʼoni pea mo mālohi tuʼumaʼu ʼi te faʼahi fakalaumālie. Neʼe au toe mālohi ʼaupito ʼi te faʼahi fakalaumālie ʼuhi ko taku faikole pea mo taku metitāsio, he neʼe feala ai haku lototoʼa moʼo fakahā te ʼu moʼoni ki niʼihi.

Lolotoga te temi ʼaia, neʼe feala ʼi te māhina fuli ke au maʼu haku tohi pea mo ʼaʼahi au iā minuta e 15. ʼI te pō kātoa neʼe haʼu ia Stanka ʼi te saliote afi ke feala hana haʼu tautonu ki te fale pilisoni, pea neʼe toe liliu pe ʼi te ʼaho ʼaia. Neʼe au lotomālohi ʼaupito ʼi tana ʼu ʼaʼahi ʼaia. Pea neʼe au fai taku puleʼaki ke au maʼu haku Tohi-Tapu. Ko au mo Stanka neʼe mā heheka ki te laupapa ʼo mā fehagaʼaki kae leʼoleʼo māua e te tagata leʼo. ʼI te temi ʼaē neʼe sio kehe ai te tagata leʼo, neʼe au momono te tohi ki te kato ʼa Stanka, ʼe au kole ai mokā toe liliu mai ke ina ʼai he Tohi-Tapu ki tana kato.

ʼI te manatu ʼa Stanka pea mo taku ʼu mātuʼa ʼe feala ke fua kovi te puleʼaki ʼaia, koia neʼe nātou vete ai te ʼu Tohi Faka Keleka Faka Kilisitiano pea nātou momono tona ʼu pasina ki te ʼu kihiʼi foʼi pane. Neʼe feala ʼaki te puleʼaki ʼaia ke au maʼu ia te Tohi-Tapu ʼaē neʼe au loto kiai. Neʼe toe fakaʼaogaʼi ia te puleʼaki ʼaia moʼo ʼaumai taku ʼu Tule Leʼo, ʼaē neʼe tohi nima e Stanka. Neʼe au toe foimo tohi ki te tahi moʼi pepa te ʼu nusipepa ʼaia kae au līʼaki te ʼu nusipepa ʼaē neʼe tohi e Stanka, ke ʼaua naʼa ʼiloʼi peʼe ko ai ʼaē neʼe ina ʼaumai te ʼu alatike ʼaia.

Neʼe ʼui mai e ʼihi hahaʼi pilisoni, ʼe au fakatupu anai he maveuveu heʼe au haga fai taku fai fagonogono. ʼI te tahi ʼaho, ʼi te koga fale pilisoni neʼe au fai palalau ai mo te tahi tagata pilisoni ʼo ʼuhiga mo te Tohi-Tapu, pea neʼe mā logo ki te ʼavahi ʼo te matapā, pea neʼe hū mai te tagata leʼo. Neʼe au manatu atu aipe ʼe ʼave anai au ʼo faka pilisoniʼi ʼi he kogafale tokotahi. Kae neʼe mole haʼu te tagata leʼo ʼuhi ko te faʼahi ʼaia. Neʼe logo mai ki tamā fai palalau pea neʼe fia haʼu ʼo fai tana ʼu fehuʼi. ʼI tana leleiʼia te ʼu tali ʼaē neʼe au fai age ki tana ʼu fehuʼi, neʼe tuʼu ʼo ʼalu pea ina lokaʼi te matapā ʼo tomā kogafale.

Lolotoga te māhina fakaʼosi ʼo toku pilisoniʼi, ko te tagata pule ʼaē neʼe hinoʼi ke ina fetogi te aga ʼa te kau pilisoni, neʼe ina fakamālo mai ki taku taupau lelei ia te moʼoni. Neʼe au logoʼi ʼi toku loto ʼe ko he fakapale lelei ki taku ʼu faiga ʼaē ke au fakahā ia te huafa ʼo Sehova. ʼI te māhina ʼo Maio 1958, neʼe toe faka ʼāteaina au mai te pilisoni.

Neʼe Mā Feholaki Ki Otilisia, Pea Ki Muli Age Ki Ositalalia

Neʼe mate taku faʼē ʼi te māhina ʼo ʼAukusitō 1958. Neʼe kua fualoa tona mahaki. Pea ʼi te māhina ʼo Sepetepeli 1959, neʼe toe pāuiʼi au ki te solia, ko te tuʼa tolu leva ʼaia. ʼI te pō ʼaia, ko au mo Stanka neʼe mā fai ia te tonu maʼuhiga ʼaē ke mā fakalaka ʼi te tuʼakoi ʼo te fenua, ʼaē neʼe au talanoa kiai ʼi te kamata ʼo te alatike. Neʼe mole mā fakahā ki he tahi, kae neʼe mā tahi ʼamo tana kato pea mo te lā, pea neʼe mā feholaki ʼi te matapā fakamālama, ʼo ʼolo ki te tuʼakoi ʼo Otilisia ʼi te potu uesite ʼo te Moʼuga ʼo Stol. Neʼe hage pe ko Sehova ʼaē neʼe ina faka fealagia he ala maʼa māua he neʼe ina ʼiloʼi neʼe tonu ke hāofaki māua.

Ko te ʼu pule Otilisia neʼe nātou ʼave māua ki te nofoʼaga ʼe tuʼu ōvi ki Salzbour. ʼI te ʼu māhina e tolu ʼaē neʼe mā nonofo ai, neʼe mā fakatahi tuʼumaʼu mo te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼo te kolo, pea neʼe mā nonofo ʼi te nofoʼaga lolotoga he kiʼi temi. Ko ʼihi ʼi te nofoʼaga neʼe nātou punamaʼuli he neʼe mā fakakaumeʼa vave mo ʼihi. ʼI tamā ʼi Otilisia, neʼe ko tamā hoki kau ʼaia ki te fakatahi lahi. Ko te tahi meʼa foʼou neʼe hoko kiā māua, ko tamā fai faka mafola faʼifaʼitaliha ʼi te ʼu ʼapi. Neʼe ko he meʼa fakaloto mamahi te temi ʼaē neʼe tonu ke mā mavete mo te ʼu tēhina mo tuagaʼane ʼaia.

Ko te puleʼaga Otilisia neʼe ina fakagafua mai ke mā ʼolo ʼo nonofo ʼi Ositalalia. Neʼe mole mā ʼamanaki ʼe hoko anai he meʼa feiā ʼi tomā maʼuli. Neʼe mā ʼolo ʼi te saliote afi ki Gênes, ʼi Italia, pea mā ʼolo sitima ki Ositalalia. ʼOsi ʼaia neʼe mā tau ki te kolo ʼo Wollongong ʼi te Potu Saute ʼo te Nouvelles-Galles. ʼI te kolo ʼaia, neʼe tupu ai tamā tama ko Philip ʼi te ʼaho 30 ʼo Malesio 1965.

Neʼe lahi te ʼu pilivilesio neʼe mā maʼu ʼi Ositalalia, ohage ko te fealagia ʼaē ke mā fai faka mafola ki te hahaʼi ʼaē neʼe ʼōmai mai te tahi ʼu fenua ohage la ko Iukoselavia. ʼE mā fakafetaʼi ki te ʼu tapuakina ʼa Sehova, ʼi tamatou logo tahi faka famili ʼo kaugana kiā te ia. Ko Philip mo tona ʼohoana ko Susie ʼe nā maʼu te pilivilesio ʼaē ko te gāue ʼi te Petele ʼa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼi Ositalalia, pea neʼe nā toe maʼu te pilivilesio ʼaē ke nā gāue ia taʼu e lua ʼi te Petele ʼo Slovénie.

Logola te ʼu fihifihia heʼe kua mā mātutuʼa pea mo mahamahaki, ko au mo toku ʼohoana ʼe kei mā tauhi fiafia pe kiā Sehova. ʼE au loto fakafetaʼi ʼaupito ki te faʼifaʼitaki lelei ʼaē neʼe tuku mai e taku ʼu mātuʼa! ʼE kei au maʼu aipe he fakaloto mālohi, pea mo au maʼu te fealagia ʼaē ke au fai te ʼu palalau ʼaē neʼe fai e te ʼapositolo ko Paulo: “Koutou fakafiafia i te falala, i te mamahi koutou kataki mo agatonu aipe i te faikole.”​—Loma 12:⁠12.

[Paki ʼo te pasina 16, 17]

Ko taku ʼu mātuʼa ʼi te ʼu taʼu fakaʼosi ʼo te 1920

[Paki ʼo te pasina 17]

Ko taku faʼē ʼi te faʼahi mataʼu, mo Ančka, ʼaē neʼe ina akoʼi age kiā ia te moʼoni

[Paki ʼo te pasina 18]

Ko au mo toku ʼohoana ko Stanka, ʼe mole heʼeki faʼa fualoa tamā ʼohoana

[Paki ʼo te pasina 19]

Ko te kokelekasio ʼaē neʼe fakatahi ʼi te ʼapi ʼo taku ʼu mātuʼa ʼi te 1955

[Paki ʼo te pasina 20]

Ko au mo toku ʼohoana, mo tamā tama ko Philip, pea mo tona ʼohoana ko Susie