MANATU TAFITŌ | HE KOʼEʼE LELEI KE TOU AGAFAKAHAGATONU?

ʼE Malave Feafeaʼi Te Agafakakakā Kia Koe?

“ ʼE ʼi ai tuʼumaʼu pe te ʼu aluʼaga faigataʼa ʼe fakatokatoka ʼaki te agafakakakā.” —Samantha, mai Afelika Saute.

ʼE ke maʼu koa te manatu ʼaia? ʼI ʼihi temi, ʼe tou tau fuli mo te ʼu aluʼaga faigataʼa ohage pe ko Samantha. Kapau ʼe tou to ki he aluʼaga ʼe feala ke tou fai ai he agafakakakā, ʼe ha anai ʼi te meʼa ʼae ka tou fai pe ʼe kotea ʼae ʼe maʼuhiga kia tatou. Ohage la, kapau ʼe tou fia hao mai he aluʼaga fakaufiufi, ʼe feala ke tou manatu ʼe ʼaoga ke tou agafakakakā. Pea ʼi te temi leva ʼae ʼe iloʼi ai te moʼoni, ʼe iku anai tatatou aga ki te ʼu nunuʼa kovi. Tou vakaʼi te ʼu faʼahi ʼae ʼe hoa mai.

KO TE AGAFAKAKAKĀ ʼE INA MAUMAUʼI TE FALALA ʼAE KI HE TAHI

Ko te felogoʼi lelei ʼa he toko lua ʼe fakatafito ki tanā fefalalaʼaki. Ka maʼu e he toko lua te fefalalaʼaki, ʼe nā maʼu ai he fakalotofimalie. Kaʼe ko te falala ʼae ki he tahi, ʼe tuputupu ʼaki te temi. ʼE hoki tuputupu te fefalalaʼaki ʼa te hahaʼi moka natou toʼo he temi ke natou fakatahi ai, mo natou felogoʼi fakahagatonu pea ʼe mole natou tahi manatu pe kia natou totonu. Kaʼe ʼe feala ke puli te falala ʼaia ʼaki pe he agafakakakā ʼe tahi. Pea kapau kua puli te fefalalaʼaki ʼa he toko lua, ʼe faigataʼa anai tona toe faʼufaʼu.

Neʼe kua kakāʼi koa koe e he tahi neʼe kolua kaumeʼa lelei? Kapau koia, kotea ʼae neʼe ke logoʼi? Lagi neʼe ke lotomamahi, pe neʼe ke manatu neʼe lavakiʼi koe, pea ʼe moʼoni ia. ʼE mahino ia, ʼe feala ki te agafakakakā ke ina maumauʼi he ʼu felogoʼi lelei.

ʼE IKU PE TE AGAFAKAKAKĀ KI TE AGAFAKAKAKĀ

Ko te polofesea ʼo te ekonomi ʼi te Univelesite ʼo Californie, ko Robert Innes, neʼe ina fai te sivi pea neʼe ina ui ‘ ʼe feala ke tou pikisia ʼi te agafakakakā.’ Koia ko te agafakakakā ʼe feala pe ke hage he taʼi mahaki. Kapau ʼe lahi tau felogoʼi mo he tahi ʼe agafakakakā, pea ʼe feala ai pe ke ke toe agafakakakā mo koe.

Kotea ʼae ʼe tonu ke ke fai ke mole ke to ki te hele ʼo te agafakakakā? ʼE feala ke tokoni atu te Tohi-Tapu. Koia tou vakaʼi te ʼu pelesepeto Fakatohi-tapu.

Te ʼu Agafakakakā

Te Gutu Loi

KOTEA TONA FAKAʼUHIGA? Ko te fai ʼo he ʼu fakamatala loi moʼo kakāʼi ʼo he tahi. Peʼe ko te fufu ʼo te ʼu aluʼaga maʼuhiga pea mo hilifaki he tahi age ʼu meʼa ki te aluʼaga ʼae neʼe hoko moʼoni ke tui ki ai te hahaʼi.

ʼE UI FENEI ʼI TE TOHI-TAPU: “E fakalialia [ia Sehova] ki te u tagata agakovi [peʼe kakā], kae ko te kaumea aia o te u tagata maonioni.” (Taaga Lea 3:32) “Koia ke kotou siaki te loi, kae kotou tahi palalau i te mooni ki tona kaiga.”—Efeso 4:25.

Te Fasituʼu

KOTEA TONA FAKAʼUHIGA? Ko te faʼufaʼu he ʼu loi pea mo fai ni palalau ʼe kovi moʼo ʼulihi te mata gafua ʼo he tahi.

ʼE UI FENEI ʼI TE TOHI-TAPU: “E fakatupu e te tagata kovi ni ke, pea ko te tagata folafola kovi e ina veteki te u kaumea.” (Taaga Lea 16:28) “Ka hala fafie, e mate te afi; pea ka hala tagata folafola kovi, e gata te ke.”—Taaga Lea 26:20.

Te ʼu Puleʼaki Kakā

KOTEA TONA FAKAʼUHIGA? Ko te kakāʼi ʼo he tahi ke ina foaki tana falā peʼe ko te ʼu meʼa ʼaʼana.

ʼE UI FENEI ʼI TE TOHI-TAPU: “Aua naa ke gaohi kovii tau tagata gaue, o tupu ko tona masiva mo tona fakaofaofa.” (Tetelonome 24:14, 15) “Ko te gaohi kovii o te tagata masiva ko te laukovi ia ki ae nee ina fakatupu ia ia, kae ko te ofa ki ae e fakaofaofa ko te fakamauhigai ia o ae nee ina fakatupu ia ia.”—Taaga Lea 14:31.

Te Kaihaʼa

KOTEA TONA FAKAʼUHIGA? Ko te toʼo ʼo he meʼa kaʼe neʼe mole fakagafua mai.

ʼE UI FENEI ʼI TE TOHI-TAPU: “Ko ae nee kaihaa ke aua naa toe kaihaa ia; kae ke gaue ia, o fai aki ona nima te mea e lelei, ke ina mau he mea ke foaki ki ae e masiva.” (Efeso 4:28) “Aua naa kotou faihala . . . : Ko . . . te hahai kaihaa, mo te hahai manumanu, mo te hahai konahia, mo te hahai fasituu, mo te hahai kaihaa tagata, e mole natou ulu anai ki te puleaga o te Atua.”—1 Kolinito 6:9, 10.