Ko Te Faʼa Kātaki — ʼE Maʼuhiga Ki Te Kau Kilisitiano

“Hilifaki ki takotou tui (...) te faʼa kātaki.” — 2 Petelo 1:5, 6.

1, 2. He koʼe ʼe maʼuhiga kia tatou fuli ke tou faʼa kātaki ʼo kaku ki te fakaʼosi?

KO TE taupau feʼaluʼaki pea mo tona ʼohoana neʼe nā ʼaʼahi te kaugā fagona kilisitiano e taʼu 90. ʼE lauʼi hogofulu taʼu te temi neʼe ina fakaʼaogaʼi ki te minisitelio temi katoa. ʼI tanatou fai palalau, ko te tēhina kua matumatuʼa neʼe ina fakamanatuʼi age ʼihi pilivilesio neʼe fakafiafia ai lolotoga te ʼu taʼu. Pea neʼe ina ʼui ʼaki he lotomamahi mo te hali ʼo tona ʼu loʼimata: “Kae, ʼi te temi nei ʼe mole kei lahi he meʼa ʼe feala ke ʼau fai.” Neʼe avahi e te taupau tana Tohi-Tapu pea ina lau ia Mateo 24:13, ʼaē neʼe ʼui fēnei ai e Sesu Kilisito: “Ko ʼaē ka faʼa kātaki anai ʼo kaku ki te fakaʼosi, ʼe ko ia ia ʼaē ka maʼuli anai.” ʼOsi ʼaia pea haga te tagata taupau ki te tēhina ʼo ina ʼui age: “Peʼe lahi peʼe veliveli te meʼa ʼaē ʼe feala ke tou fai, ko te maʼua fakaʼosi ʼa tatou fuli ko te faʼa kātaki ʼo kaku ki te fakaʼosi.”

² ʼIo, ʼi totatou ʼuhiga kilisitiano ʼe tonu ke tou faʼa kātaki ʼo kaku ki te fakaʼosi ʼo te ʼu faʼahiga meʼa ʼo te tuʼu ʼaenī peʼe kaku ki te gataʼaga ʼo totatou maʼuli. ʼE mole ʼi ai he tahi age faʼahiga fai moʼo maʼu te tapuakina ʼa Sehova ki te maʼuli. ʼE tou ʼi te lele ki te maʼuli, pea ʼe tonu ke tou “lele ʼaki te faʼa kātaki” ʼo aʼu ki totatou fakalaka ʼi te laini fakaʼosi (Hepeleo 12:1). Neʼe fakahāhā e te ʼapositolo ko Petelo te maʼuhiga ʼo te kalitate ʼaia ʼi tana fakaloto mālohiʼi fēnei te ʼu kaugā fagona kilisitiano: “Hilifaki ki takotou tui (...) te faʼa kātaki.” (2 Petelo 1:5, 6). Kae koteā koa te ʼuhiga totonu ʼo te faʼa kātaki?

Ko te faʼa kātaki — Koteā tona faka ʼuhiga

3, 4. Koteā te faka ʼuhiga ʼo te faʼa kātaki?

³ Koteā koa te faka ʼuhiga ʼo te kātakiʼi? Ko te kupu keleka ki te “kātakiʼi” (hypoménô), ʼe faka ʼuhiga ʼuluaki “ki te haga nofo peʼe ki te nofo ʼi lalo”. ʼE hā tuʼa 17 ʼi te Tohi-Tapu. ʼI te fakamatala ʼa te ʼu tagata ako ʼo te lea ko W. Bauer pea mo F. W. Gingrich pea mo F. Danker, ʼe faka ʼuhiga ki “te haga nofo kae mole hola (...), ko te tuʼu maʼu, ko te puke maʼu”. Ko te kupu faka keleka “faʼa kātaki” (hypomonê), ʼe hā tuʼa 30. ʼO ʼuhiga mo te kupu ʼaia, ʼe ʼui fēnei e te tohi A New Testament Wordbook, neʼe fai e William Barclay: “[Ko te faʼa kātaki] ʼe faka ʼuhiga ki te fakatuʼutuʼu ʼe feala ke ina tali he ʼu meʼa, ʼo mole ʼui pe ke tuku feiāʼi, kae ʼaki he ʼamanaki mālohi. (...) Ko te kalitate ʼe ina fakatuʼu fakalelei he tagata ʼo haga ki te matagi. Ko te kalitate ʼe feala ke ina fakaliliu te ʼahiʼahi faigataʼa ko he kolōlia koteʼuhi ʼe mole gata pe tana sio ki te mamahi kae ʼe sioʼi ia ki te ikuʼaga.”

⁴ Koia, ko te faʼa kātaki ʼe ina faka fealagia kia tatou ke tou tutuʼu maʼu pea ke ʼaua naʼa puli ia tatou te ʼamanaki ʼi tatatou felāveʼi mo he ʼu meʼa fakatuta peʼe ko he ʼu faigataʼaʼia (Loma 5:3-5). ʼE mole gata pe tana sio ki te mamahi ʼo te temi nei kae ʼe sio ki te ikuʼaga — te totogi, peʼe ko te meʼa ʼofa, te maʼuli heʼegata, peʼe ʼi te lagi peʼe ʼi te kele. — Sake 1:12.

Ko te faʼa kātaki — Koteā tona tupuʼaga?

5. a) He koʼe koa “ ʼe ʼaoga te faʼa kātaki” ki te kau kilisitiano fuli? b) Ko te ʼu faʼahi fea koa ʼaē e lua ʼe feala ke vaheʼi kiai tatatou ʼu ʼahiʼahi?

⁵ ʼI totatou ʼuhiga kilisitiano, “ ʼe ʼaoga he faʼa kātaki” kia tatou fuli (Hepeleo 10:36). Koteā tona tupuʼaga? Ko tona tupuʼaga tāfito heʼe tou “felāveʼi mo te ʼu ʼahiʼahi kehekehe”. ʼI henī ia Sake 1:2, ko te tohi faka keleka ʼe ina faka ʼuhiga ki he felāveʼi neʼe mole ʼamanaki peʼe neʼe mole taliʼi lelei, ohage ko he tahi ʼe felāveʼi mo he tagata kaihaʼa (Vakaʼi ia Luka 10:30). ʼE tou felāveʼi mo te ʼu ʼahiʼahi ʼe feala ke vaheʼi ki te ʼu faʼahi e lua: ko te ʼu ʼahiʼahi ʼaē ʼe tau mo te tagata fuli ʼuhi ko te agahala, pea mo te ʼu ʼahiʼahi ʼe tupu mai totatou aga faka lotu (1 Kolonito 10:13; 2 Timoteo 3:12). Koteā ʼihi ʼo te ʼu ʼahiʼahi ʼaia?

6. Neʼe feafeaʼi koa te faʼa kātaki ʼa te kilisitiano ʼi tana tau ʼaē mo te mahaki kovi?

⁶ Ko te mahaki kovi. Ohage ko Timoteo, ko ʼihi kilisitiano ʼe tonu ke nātou faʼa kātaki “te mahaki ʼe tau maʼu”. (1 Timoteo 5:23.) Tāfito mokā tou felāveʼi mo he mahaki ʼe loaloaga pea mo logo kovi ʼaupito, ʼe ʼaoga ai kia tatou ke tou faʼa kātaki, ke tou tutuʼu maʼu, ʼaki te tokoni ʼa te ʼAtua pea mo ʼaua naʼa mole kei tou sio leva ki tatatou ʼamanaki faka kilisitiano. Tou fakatokagaʼi te faʼifaʼitaki ʼa te Fakamoʼoni ʼi te kamataʼaga ʼo tona taʼu 50 neʼe faʼa kātaki ʼo loaloaga pea mo kinakina te tumeur neʼe vave tona tuputupu pea neʼe mole he poto fakaʼaluʼalu. ʼAki te ʼu tafa e lua, neʼe haga pipiki maʼu ki tana fakatotonu ʼaē ke ʼaua naʼa ina tali he foʼi huki toto (Gāue 15:28, 29). Kae ko te tumeur neʼe toe hā ʼi te fatu pea neʼe haga tuputupu ia ʼo fakaōvi ki te ifiifi. ʼI tana kaku kiai, neʼe tau mo he toe mamahi ʼaupito neʼe mole pe feala ke molehi, māʼia mo te fakaʼaogaʼi ʼo he tuʼuga faitoʼo. Kae, neʼe mole gata pe tana sio ʼi te mamahi ʼo te temi nei, neʼe toe sio ia ki te totogi ʼo te maʼuli ʼi te mālama foʼou. Neʼe ina haga fakahā aipe tana ʼamanaki mālohi ki te ʼu tōketā, mo te kau faifaitoʼo, pea mo nātou ʼaē ʼe nātou ʼaʼahi ia ia. Neʼe faʼa kātaki ʼo kaku ki te fakaʼosi — te fakaʼosi ʼo tona maʼuli. Ko takotou mahamahaki e lagi mole fakatupu tuʼutāmaki ki tokotou maʼuli peʼe mamahi kovi ohage ko te meʼa ʼaē neʼe hoko ki te tēhina ʼaenī, kae lagi ko he toe ʼahiʼahi ʼo takotou faʼa kātaki.

7. Koteā te faʼahiga mamahi ʼe fakapipiki ki ʼihi ʼu tēhina pea mo tuagaʼane fakalaumālie?

⁷ Ko te mamahi ʼo te meʼa ʼaē ʼi te loto. ʼI ʼihi lakaga, ko te hahaʼi ʼa Sehova ʼe nātou felāveʼi mo “te mamahi ʼo te loto” ʼaē ʼe iku ai ki he “laumālie lavea”. (Tāʼaga Lea 15:13.) Ko te ʼu lotomamahi kovi ʼaupito ʼe mole tahitahiga ʼi “te ʼu temi maʼuhiga ʼaupito pea mo faigataʼa” ʼaenī (2 Timoteo 3:1). Ko te nusipepa ʼo te Science News ʼo te ʼaho 5 ʼo tesepeli 1992 neʼe ina fakamatala fēnei: “Ko te ʼu fakafuafua ʼo te lotomamahi kovi, ʼe ina tau pulihi te mālohi ʼo he tahi, neʼe ʼāʼāsili ʼi te ʼu taʼiake fuli talu mai te 1915.” Ko te ʼu tupuʼaga ʼo te taʼi lotomamahi ʼaia ʼe nātou kehekehe, ʼo fakaʼalu ʼaia ki te ʼu meʼa ʼi te sino, mo te ʼu meʼa ʼaē neʼe hoko ʼe fakatupu mamahi. Ki ʼihi kilisitiano, ʼe fakapipiki te faʼa kātaki ki te fihi ʼe hoko ʼi te ʼaho fuli ke nātou tutuʼu maʼu ʼi tanatou felāveʼi mo te mamahi ʼo te loto. Kae, ʼe mole nātou situʼa kiai. ʼE nātou nonofo agatonu logope te ʼu loʼimata. — Vakaʼi ia Pesalemo 126:5, 6.

8. Koteā te ʼahiʼahi faka paʼaga ʼe felāveʼi mo tatou?

⁸ ʼI te ʼu tuʼuga ʼahiʼahi ʼe felāveʼi mo tatou e lagi kau ai te ʼu faigataʼaʼia faka ekonomike. ʼI te ʼAtu Fenua ʼo Amelika, ʼi New Jersey, ʼi te mole kei ʼi ai he gāue ʼa te tēhina, ʼe mahino ia neʼe nofo tuʼania ʼo ʼuhiga mo te fafaga ʼo tona famili pea mo te puli ʼo tona ʼapi. Kae, neʼe mole puli ia ia te ʼamanaki ʼo te Puleʼaga. Lolotoga te temi ʼaē neʼe ina kumi ai hana tahi gāue, neʼe ina fakaʼaogaʼi te faigamālie ʼaia ki te fealagia ʼaē ko te gāue ʼi te ʼuhiga pionie vaeluaʼi temi. Ki muli age, neʼe ina maʼu te gāue. — Mateo 6:25-34.

9. a) E feafeaʼi he faʼa kātaki ʼi he mate ʼo he tahi neʼe tou ʼoʼofa ai? b) Koteā te meʼa ʼe fakahā ʼi te Tohi-Tapu ʼe mole kovi te tagi ʼi he mamahi?

⁹ Kapau neʼe hoko kia koutou te mate ʼa he tahi ʼe koutou ʼofa ai, ʼe ʼaoga kia koutou he faʼa kātaki e fualoa mo nātou ʼi ʼokotou tafa ʼaē kua nātou liliu ki tonatou faʼahiga maʼuli ʼāfea. E lagi koutou fakatokagaʼi ʼe faigataʼa tāfito kia koutou ʼi te taʼu fuli hili te temi neʼe mate ai he tahi neʼe koutou ʼofa ai. Ko te faʼa kātaki ʼo he puli feiā ʼe mole faka ʼuhiga ʼe kovi te tagi. ʼE ko te ʼaluʼaga ia ʼo te maʼuli ia he tagi te mate ʼo he tahi neʼe tou ʼoʼofa ai, pea ko te meʼa ʼaia ʼe mole ko he fakahāʼaga ia ʼo he puli ʼo te tui ki te toe fakatuʼuake (Senesi 23:2; vakaʼi ia Hepeleo 11:19). Ko Sesu “neʼe tagi” ʼi te mate ʼa Lasalo, logope neʼe ina ʼui ʼaki te loto falala kia Maleta: “Ko tou tuagaʼane ʼe toe tuʼuake anai.” Pea neʼe tuʼuake Lasalo! — Soane 11:23, 32-35, 41-44.

10. He koʼe koa ʼe ʼi ai te ʼaoga makehe ʼo te faʼa kātaki ki te hahaʼi ʼa Sehova?

¹⁰ ʼI tuʼa atu ʼo te faʼa kātakiʼi ʼo te ʼu ʼahiʼahi ʼe felāveʼi mo te tagata fuli pe, ʼe ʼaoga he faʼa kātaki makehe age ki te hahaʼi ʼa Sehova. Neʼe fēnei te fakatokaga ʼa Sesu: “ ʼE koutou liliu anai ko he ʼu meʼa ʼe fehiʼaʼinaʼi e te ʼu puleʼaga katoa ʼuhi ko toku huafa.” (Mateo 24:9). Neʼe ina toe ʼui fēnei: “Kapau neʼe nātou fakatagaʼi ʼau, ʼe nātou fakatagaʼi anai mo koutou.” (Soane 15:20). Koteā te tupuʼaga ʼo te fehiʼaʼinaʼi pea mo te fakataga ʼaia? Koteʼuhi logope he koga meʼa ʼe tou maʼuʼuli ai ʼi totatou ʼuhiga kaugana ʼa te ʼAtua, ʼe lolotoga faigaʼi aipe e Satana ke ina maumauʼi totatou agatonu kia Sehova (1 Petelo 5:8; vakaʼi ia Fakahā 12:17). Koia, neʼe tau hikihiki ai e Satana te fakatagata, ʼo ina ʼahiʼahiʼi ki te tukupau totatou faʼa kātaki.

11, 12. a) ʼI te ʼu taʼu 1930 pea mo te kamataʼaga ʼo te ʼu taʼu 1940 koteā te ʼahiʼahi ʼo te faʼa kātaki neʼe tau mo te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova pea mo tanatou fānau? b) He koʼe koa ʼe mole atolasio te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ki te fakatātā faka puleʼaga?

¹¹ Ohage la, ʼi te taʼu 1930 pea mo te kamataʼaga ʼo te ʼu taʼu 1940, ko te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova pea mo ʼanatou ʼu tamaliki ʼi te Atu Fenua ʼo Amelika pea mo Kanata neʼe nātou liliu ko te ʼu meʼa ʼe fakatagaʼi, tupu ko tanatou mole atolasio ʼaē ki te fakatātā faka puleʼaga ʼuhi ko tonatou leʼo ʼo loto. ʼE fakaʼapaʼapa te kau Fakamoʼoni ki te fakatātā ʼo te fenua ʼaē ʼe nātou maʼuʼuli ai, kae ʼe nātou muliʼi te fakatuʼutuʼu ʼo te Lao ʼa te ʼAtua ʼaē ʼe tuʼu ia Ekesote 20:4, 5: “ ʼAua naʼa ke fai maʼa koe he paki togi, peʼe ko he meʼa ʼe fakatātā ki he meʼa pe ʼe ʼi te lagi ʼi ʼoluga, peʼe ʼi te kele ʼi lalo, peʼe ʼi te ʼu vai ʼi te lalo kele. ʼAua naʼa ke punou ʼi ʼonatou muʼa, pea mo tauhi kia nātou, koteʼuhi ko ʼau ia Sehova, tou ʼAtua, ko ʼau ko te ʼAtua ʼe ʼau fakamaʼua ke pipiki ʼāteaina pe kia te ʼau.” ʼI te temi ʼaē neʼe fakamavae ʼihi tamaliki ako ʼa te kau Fakamoʼoni ʼuhi ko tonatou loto ʼaē ke fakahaga pe tanatou tauhi kia Sehova ʼAtua, neʼe fakatuʼu e te kau Fakamoʼoni te ʼu Faleako ʼo te Puleʼaga moʼo akoʼi ʼo nātou. Neʼe toe liliu te kau ako ʼaia ki te ʼu faleako faka puleʼaga ʼi te temi ʼaē neʼe fakamoʼoni ai e te Telepinale Lahi ʼo Amelika tanatou tuʼulaga faka lotu, ohage pe ko tona fai ʼi te temi nei e te ʼu puleʼaga ʼaē ʼe nātou mālama ki te faʼahi ʼaia. Kae, ko te faʼa kātaki mo faʼa fai ʼa te kau tūpulaga ʼaia ʼe ʼaoga ohage ko he faʼifaʼitaki maʼuhiga ki te kau tūpulaga kilisitiano ʼaē lagi ʼe nātou felāveʼi mo te manukinuki ʼuhi ko tanatou faiga ʼaē ke nātou muliʼi te ʼu fakatuʼutuʼu ʼa te Tohi-Tapu. — 1 Soane 5:21.

¹² Ko te ʼu ʼahiʼahi kehekehe ʼaē ʼe felāveʼi mo tatou — ʼaē ʼe toe tau pe foki mo te tagata fuli pe pea mo ʼaē ʼe tau mo tatou ʼuhi ko totatou tui faka kilisitiano — ʼe nātou fakahā te tupuʼaga ʼo te ʼaoga kia tatou te faʼa kātaki. Kae e feafeaʼi he fealagia ke tou faʼa kātaki?

Koutou faʼa kātaki ʼo kaku ki te fakaʼosi — ʼE feafeaʼi?

13. E feafeaʼi he foaki e Sehova te faʼa kātaki?

¹³ ʼE ʼi ai te faʼahi lelei ʼe maʼu e te hahaʼi ʼa te ʼAtua kae mole maʼu e nātou ʼaē ʼe mole nātou atolasio kia Sehova. Moʼo tokoni kia tatou, ʼe feala ke tou pāui ki “te ʼAtua ʼaē ʼe ina foaki te faʼa kātaki”. (Loma 15:5.) Kae, e feafeaʼi he foaki e Sehova te faʼa kātaki? Ko te fakahāʼaga ʼo tana fai feiā ʼe ko te ʼu faʼifaʼitaki ʼo ʼuhiga mo te faʼa kātaki ʼaē ʼe fakamatala ʼi tana Folafola, te Tohi-Tapu (Loma 15:4). ʼI tatatou vakavakaʼi te ʼu meʼa ʼaia, ʼe mole gata pe te fakaloto mālohiʼi ʼo tatou ke tou faʼa kātaki kae ʼe toe lahi mo te ʼu meʼa ʼe tou ako ʼo ʼuhiga mo te faʼahiga fai ʼo te faʼa kātaki. Koutou fakatokagaʼi te ʼu faʼifaʼitaki maʼuhiga e lua — ko te faʼa kātaki ʼaki te lototoʼa ʼa Sopo pea mo te faʼifaʼitaki haohaoa ʼo Sesu Kilisito. — Hepeleo 12:1-3; Sake 5:11.

14, 15. a) Koteā te ʼu ʼahiʼahi neʼe kātakiʼi e Sopo? b) Neʼe feafeaʼi he fealagia kia Sopo hana kātakiʼi te ʼu ʼahiʼahi ʼaē neʼe tau mo ia?

¹⁴ Koteā te ʼu ʼaluʼaga neʼe nātou ʼahiʼahiʼi te faʼa kātaki ʼa Sopo? Neʼe tau mo te mamahi faka ekonomike ʼi te puli ʼo tana koloā (Sopo 1:14-17; vakaʼi ia Sopo 1:3). Neʼe logoʼi e Sopo te mamahi ʼo te puli ʼo te ʼu hahaʼi neʼe ʼofa ai, ʼi te temi ʼaē neʼe mamate ai tana ʼu tamaliki fuli e hogofulu ʼi te afā (Sopo 1:18-21). Neʼe tau mo te mahaki kovi pea mo fakatupu mamahi ʼaupito (Sopo 2:7, 8; 7:4, 5). Ko tona ʼohoana totonu neʼe ina fakakinauʼi ia ia ke lituʼa ki te ʼAtua (Sopo 2:9). Ko tona ʼu kaugā fagona ʼaē neʼe nātou vāhaʼa lelei neʼe nātou lau age te ʼu meʼa ʼe fakatupu mamahi, ʼe mole ko he ʼu meʼa lelei, pea ʼe mole moʼoni (Fakatatau ia Sopo 16:1-3 pea mo Sopo 42:7). Kae, logope te ʼu meʼa fuli ʼaia, neʼe tuʼu maʼu aipe ia Sopo, ʼo ina taupau tana agatonu (Sopo 27:5). Ko te ʼu meʼa ʼaē neʼe ina kātakiʼi ʼe tatau pe mo te ʼu ʼahiʼahi ʼaē ʼe felāveʼi mo te hahaʼi ʼa Sehova ʼi te temi nei.

¹⁵ Neʼe feafeaʼi he fealagia kia Sopo hana faʼa kātakiʼi te ʼu ʼahiʼahi fuli ʼaia? Ko te meʼa tāfito e tahi neʼe lagolago kia Sopo, neʼe ko te ʼamanaki. Neʼe ina tala fēnei: “ ʼE ʼi ai te ʼamanaki ki te fuʼu ʼakau, kapau ʼe tuʼusi, ʼe toe homo anai pea ko tana kiʼi muko ʼe mole puli anai ia.” (Sopo 14:7). Koteā te ʼamanaki neʼe maʼu e Sopo? Ohage ko tona fakahā ʼi te ʼu vaega ki muli age, neʼe ina tala fēnei: “Ka mate he tagata mālohi, ʼe feala hana toe tuʼuake? (...) ʼE ke pāui anai pea ʼe ʼau tali atu anai. Ki te gāue ʼo tou ʼu nima, ʼe ke holi mālohi anai kiai.” (Sopo 14:14, 15). ʼIo, neʼe mole gata pe te sio ʼa Sopo ki te mamahi ʼo te temi ʼaenī. Neʼe ina ʼiloʼi ko tona ʼu ʼahiʼahi ʼe mole heʼegata anai. Pea tahi, neʼe ina faʼa kātaki ʼo kaku ki te mate. Ko te meʼa ʼaē neʼe fakatalitali kiai ʼaki he loto ʼamanaki, ke toe fakamaʼuli ia ia e Sehova, ia ia ʼaē ʼe lotolelei ke ina fakatuʼuake te kau mate. — Gāue 24:15.

16. a) Koteā te meʼa ʼe tou ako ʼo ʼuhiga mo te faʼa kātaki mai te faʼifaʼitaki ʼa Sopo? b) ʼE tonu ke moʼoni feafeaʼi tatatou ʼamanaki ki te Puleʼaga, pea koteā tona tupuʼaga?

¹⁶ Koteā te meʼa ʼaē ʼe tou ako mai te faʼa kātaki ʼa Sopo? Ke tou faʼa kātaki ʼo kaku ki te fakaʼosi, ʼe mole tonu ke puli ia tatou tatatou ʼamanaki. Koutou toe manatuʼi foki ko te moʼoni ʼo te ʼamanaki ʼo te Puleʼaga ʼe faka ʼuhiga ko te faʼahiga mamahi ʼe felāveʼi mo tatou e “faka temi pe”. (2 Kolonito 4:16-18.) Ko totatou ʼamanaki ʼaē ʼe maʼuhiga ʼe fakatafito mālohi ki te fakapapau ʼa Sehova ʼo he temi ka haʼu kua ōvi mai “ ʼe ina holoholoʼi anai te ʼu loʼimata fuli pe ʼi ʼonatou mata, pea ko te mate ʼe puli anai ia; ʼe mole toe ʼi ai anai he putu, he tagilāulau, he mamahi”. (Fakahā 21:3, 4.) Ko te ʼamanaki ʼaia, ʼaē “ ʼe mole ina fakatupu mamahi”, ʼe tonu ke ina taupau tatatou fakakaukau (Loma 5:4, 5; 1 Tesalonika 5:8). ʼE tonu ke moʼoni kia tatou — ʼi te ʼaluʼaga ʼo tana moʼoni, ʼe feala ke tou sio kia tatou totonu ʼi te mālama foʼou — ʼe mole kei ʼi ai anai he tau ki he mahaki pea mo he lotomamahi kae ko te ʼala pe ʼi te ʼaho fuli ʼaki he maʼuli haohaoa ʼe lelei pea mo he fakakaukau ʼe tāsilo; ʼe mole kei he tuʼania ki te ʼu meʼa faka ekonomike kae ko te maʼuli fīmālie ʼāteaina pe; ʼe mole toe ʼi ai he tagiʼi ʼo te mate ʼo nātou ʼaē neʼe tou ʼoʼofa ai kae ko te maʼuliʼi pe anai ʼo te meʼa fakaofoofo ʼaē ko te mamata ki te fakatuʼuake ʼo nātou (Hepeleo 11:1). Ka mole ʼi ai te faʼahiga ʼamanaki ʼaia ʼe feala pe ke tou taʼomia ʼi tatatou ʼu ʼahiʼahi ʼo te temi nei pea ʼe feala aipe ke tou situʼa kiai. ʼAki tatatou ʼamanaki, ʼe ko he uga mālohi kia tatou ke tonu ke tou haga tau, ke tou haga faʼa kātaki ʼo kaku ki te fakaʼosi!

17. a) Koteā te ʼu ʼahiʼahi neʼe kātakiʼi e Sesu? b) Ko te toe mamahi ʼaē neʼe kātakiʼi e Sesu e lagi feala pe ke fakatokagaʼi mai te faʼahi fea (vakaʼi te lalo pasina)?

¹⁷ ʼE fakaloto mālohiʼi tatou e te Tohi-Tapu ke tou “haga sio” kia Sesu pea ke tou “fakatokagaʼi fakalelei ia ia”. Koteā te ʼu ʼahiʼahi neʼe ina kātakiʼi? Ko ʼihi ʼahiʼahi neʼe tupu mai te agahala pea mo te ʼuhiga heʼe haohaoa ʼa ʼihi. Neʼe mole gata pe te faʼa kātakiʼi e Sesu “te ʼu palalau fakafeagai mai te kau agahala” kae neʼe kau ai foki mo te ʼu fihifihia ʼi te lotolotoiga ʼo tana kau tisipulo, ʼo kau ai mo tanatou fihi ʼaē ʼe tau malaga ʼo ʼuhiga mo te ʼiloʼi peʼe ko ai ʼaē e lahi age. Pea laka age, ko te ʼahiʼahiʼi ʼo tana tui neʼe mole hona tatau. Neʼe ina “kātakiʼi te pou fakamamahi”. (Hepeleo 12:1-3; Luka 9:46; 22:24.) ʼE toe faigataʼa foki mo te fakakaukauʼi ki te mamahi fakaʼatamai pea mo fakasino ʼaē ʼe fakapipiki ki te mamahi ʼo te tutuki ki te pou pea mo te ufiufi ʼo te matehi ʼo ia ohage he tagata neʼe leakovi ki te ʼAtuaa.

18. ʼI te fakamatala ʼa te ʼapositolo ko Paulo, koteā te ʼu meʼa e lua ʼaē neʼe nā lagolago kia Sesu?

¹⁸ Koteā ʼaē neʼe ina faka fealagia kia Sesu ke faʼa kātaki ʼo kaku ki te fakaʼosi? ʼE fakahā e Paulo te meʼa e lua neʼe nā tokoni kia Sesu: ‘Ko te ʼu tagi ʼo feiā mo te ʼu kole’ pea mo “te fiafia ʼaē neʼe fakapapau age kia te ia”. Ko Sesu, te ʼAlo haohaoa ʼo te ʼAtua, neʼe mole ufiufi ia ʼi te fakaʼui tokoni. Neʼe faikole “ ʼaki te ʼu lāuga mālohi pea ʼaki te ʼu loʼimata”. (Hepeleo 5:7; 12:2.) ʼI te fakaōviōvi mai ʼo tona ʼahiʼahi fakaʼosi, kia ia neʼe maʼuhiga tāfito te faikole ʼo fai liuliuga pea mo fai fakamalotoloto moʼo fakamālohiʼi ʼo ia (Luka 22:39-44). ʼI tana tali ki te ʼu tagi ʼa Sesu, neʼe mole toʼo kehe ia te ʼahiʼahi e Sehova, kae neʼe ina fakamālohiʼi ia Sesu ke ina kātakiʼi. Neʼe toe kātakiʼi foki e Sesu koteʼuhi neʼe mole gata pe tana sio ki te pou fakamamahi, kae neʼe toe sio ia ki te fakapale — ko te fiafia ʼaē ʼe ina maʼu anai ʼi tana kau ʼaē ki te tāpuhā ʼo te huafa ʼo Sehova pea mo te totogi ʼo te tagata mai te mate. — Mateo 6:9; 20:28.

19, 20. E feafeaʼi te tokoni mai ʼa te faʼifaʼitaki ʼa Sesu ʼo ʼuhiga mo te maʼu ʼo he manatu fakapotopoto ʼo te meʼa ʼaē ʼe fakapipiki ki te faʼa kātaki?

¹⁹ Mai te faʼifaʼitaki ʼa Sesu, ʼe tou ako te tuʼuga meʼa ʼe tokoni mai kia tatou ke tou maʼu he fakasiosio lelei ʼo ʼuhiga mo te meʼa ʼaē ʼe fakapipiki ki te faʼa kātaki. Ko te ala ʼo te faʼa kātaki ʼe mole ko he ala ia ʼe faigafua. Kapau ʼe tou faigataʼaʼia te faʼa kātaki ʼi he ʼahiʼahi makehe, ʼe ko he meʼa fakaloto fīmālie te ʼiloʼi ʼaē ko te meʼa pe ʼaia neʼe hoko kia Sesu. Ke tou kātaki ʼo kaku ki te fakaʼosi, ʼe tonu ke tou fai liuliuga te faikole ke maʼu he mālohi. Ka tou tau mo he ʼahiʼahi, ʼe feala ke hage kia tatou ʼi ʼihi lakaga ʼe mole he ʼuhiga ʼo te faikole. Kae ko Sehova ʼe ina fakaafe tatou ke tou avahi totatou loto kia te ia ‘heʼe tokaga ia kia tatou’. (1 Petelo 5:7.) Pea, ʼuhi ko te meʼa ʼaē neʼe ina fakapapau ʼi tana Folafola, ʼe ina fakamaʼua kia ia totonu ke ina foaki “te mālohi ʼaē ʼe laka age ʼi te mālohi māhani” kia nātou ʼaē ʼe nātou pāui kia te ia ʼaki te tui. — 2 Kolonito 4:7-9.

²⁰ ʼI ʼihi temi, ʼe tonu ke tou faʼa kātaki ʼaki te ʼu loʼimata. Kia Sesu, ko te mamahi ʼo te pou fakamamahi neʼe mole ko he tupuʼaga kia ia ke fiafia ai. Kailoa, ko te fiafia neʼe ʼi te fakapale ʼaē neʼe tuku age ki ʼona muʼa. ʼI totatou ʼaluʼaga ʼe mole fakapotopoto anai ia te logo fīmālie pea mo fakafiafia mokā tou ʼi te ʼahiʼahi (Vakaʼi ia Hepeleo 12:11). Kae, ʼaki tatatou sio ki te fakapale, ʼe feala pe ke tou “faka ʼuhiga ko he meʼa fakafiafia” tatau aipe peʼe tou felāveʼi mo te ʼu ʼaluʼaga fakatupu ʼahiʼahi ʼaupito (Sake 1:2-4; Gāue 5:41). Ko te meʼa maʼuhiga ko tatatou haga tuʼu maʼu — tatau aipe mokā tonu ke fai ʼaki he ʼu loʼimata. Kae, neʼe mole ʼui ia e Sesu, ‘ko ʼaē ʼe siʼisiʼi te hali ʼo ʼona ʼu loʼimata ko ia anai ʼaia ka hāofaki’ kae neʼe ina ʼui fēnei “ko ʼaē ka faʼa kātaki anai ʼo kaku ki te fakaʼosi, ʼe ko ia ia ʼaē ka maʼuli anai”. — Mateo 24:13.

21. a) Ia 2 Petelo 1:5, 6, koteā ʼaē ʼe fakaloto mālohiʼi mai kia tatou ke tou hilifaki ki totatou faʼa kātaki? b) Koteā anai te ʼu fehuʼi ʼe vakaʼi anai ʼi te alatike ʼaē ka hoa mai?

²¹ Koia ko te faʼa kātaki ʼe maʼuhiga ki te maʼuli. Kae, ia 2 Petelo 1:5, 6, ʼe fakaloto mālohiʼi tatou ke tou hilifaki te aga faka lotu ki te faʼa kātaki. Koteā te aga faka lotu? E feafeaʼi hana pipiki ki te faʼa kātaki, pea e feafeaʼi he fealagia kia tatou ke tou maʼu te aga ʼaia? ʼE vakaʼi anai te ʼu fehuʼi ʼaia ʼi te alatike ka hoa mai.

[Nota ʼi te lalo pasina]

ʼE feafeaʼi anai hakotou tali?

◻ Koteā te faka ʼuhiga ʼo te faʼa kātaki?

◻ He koʼe koa ʼe ʼi ai te ʼaoga makehe ʼo te faʼa kātaki ki te hahaʼi ʼa Sehova?

◻ Koteā ʼaē neʼe ina faka fealagia kia Sopo ke faʼa kātaki?

◻ E feafeaʼi te tokoni mai ʼo te faʼifaʼitaki ʼa Sesu ke tou maʼu he fakasiosio fakapotopoto ʼo ʼuhiga mo te faʼa kātaki?

[Paki ʼo te pasina 10]

Ko te ʼu Faleako ʼo te Puleʼaga neʼe fakatuʼu moʼo akoʼi te tamaliki kilisitiano ʼaē neʼe fakamavae ʼi te ʼu faleako ʼuhi ko tanatou fakahaga pe ʼaē tanatou tauhi kia Sehova.

[Paki ʼo te pasina 12]

ʼI tana faiga ʼaē ke fakaʼapaʼapa ki tana Tāmai, neʼe faikole ia Sesu moʼo fakamālohiʼi ʼo ia ke faʼa kātaki.