“Neʼe Natou Fiafia Pea Mo Fonu ʼi Te Laumalie Maʼoniʼoni”

1, 2. He koʼe neʼe kehe leva te faifolau ʼa Palenapa mo Saulo? Pea neʼe tokoni feafeaʼi tanā gaue ʼaia ki te fakahoko ʼo Gaue 1:8?

ʼI ʼAHO fakafiafia leva maʼa te kokelekasio ʼi Atiokia. Neʼe filifili e te laumalie maʼoniʼoni mai te kau polofeta mo te kau ako fuli, ia Palenapa mo Saulo ke nā olo ʼo tala te logo lelei ʼi he ʼu koga meʼa tautau mamaʼo.a (Gaue 13:1, 2) ʼE moʼoni, neʼe kua fekauʼi ni tagata faiva ʼi muʼa atu. Kae neʼe olo pe natou ki te ʼu koga meʼa ʼae neʼe kua maʼu ai te lotu Fakakilisitiano. (Gaue 8:14; 11:22) Ko Palenapa mo Saulo, ʼo feia mo Soane Maleko, ʼae neʼe tokoni kia naua, ʼe fekauʼi anai natou ki he ʼu fenua neʼe heʼeki tala ai te logo lelei.

² Ia taʼu ʼe 14 ki muʼa atu, neʼe ui fenei e Sesu ki ʼana tisipulo: “ ʼE kotou liliu anai ko ʼaku fakamoʼoni ʼi Selusalemi, mo Sutea katoa pea mo Samalia, ʼo kaku ki te ʼu potu taupotu ʼo te kele.” (Gaue 1:8) Ko te hinoʼi ʼaia ʼo Palenapa mo Saulo ko he ʼu misionea, ʼe tokoni anai ki te fakahoko ʼo te lea fakapolofeta ʼaia!b

“Tuku Keheʼi . . . Ke Nā Fakahoko Te Gaue” (Gaue 13:1-12)

3. ʼI te temi ʼo te ʼu ʼuluaki Kilisitiano, he koʼe neʼe faigataʼa te ʼu faifagona mamaʼo?

³ Ia ʼaho nei, ʼaki te faʼu ʼo te motoka pea mo te vakalele, ʼe feala ke kita faifolau mamaʼo ʼi he ʼu kiʼi hola pe ʼe tahi peʼe lua. Kae neʼe mole feia ʼi te temi ʼo te ʼu ʼuluaki Kilisitiano. ʼI te temi ʼaia, neʼe feoloʼaki lalo pe te hahaʼi ʼi ni ala tokakovi. Ka neʼe haʼele he tahi ʼaho katoa lagi ia kilometa ʼe 30, neʼe gaʼegaʼe ʼosi.c Koia, logo la neʼe fakaʼamu lahi ia Palenapa mo Saulo ke kamata la tanā gaue, kae neʼe lagi nā mahino ʼe maʼua anai ke lahi ʼana faiga mo ʼana sakilifisio.​—Mat. 16:24.

4. (1) Neʼe filifili feafeaʼi ia Palenapa mo Saulo? Pea kotea ʼae neʼe fai e ʼonā tehina ʼi tonā hinoʼi ʼaia? (2) ʼE feafeaʼi hatatou lagolago kia natou ʼae ʼe neʼe fakanofo ke natou fakahoko he ʼu gaue fakalaumalie?

⁴ Kae he koʼe neʼe fakatotonu e te laumalie maʼoniʼoni ke tuku keheʼi ia Palenapa mo Paulo “ke nā fakahoko te gaue”? (Gaue 13:2) ʼE mole fakaha mai ʼi te Tohi-Tapu tona tupuʼaga. Ko te faʼahi ʼae ʼe tou iloʼi, neʼe ko te laumalie ʼae neʼe ina ui ke filifili te ʼu tagata ʼaia ʼe lua. ʼE mole tou lau ʼi te fakamatala neʼe fakafeagai e te kau polofeta mo te kau faiako ʼi Atiokia ki te filifili ʼaia ʼa te ʼu tagata ʼaia. Neʼe natou ʼio fuli ki te hinoʼi ʼo te ʼu tagata ʼaia. Fakakaukauʼi muʼa koe te ʼu meʼa ʼae neʼe logoʼi e Palenapa mo Saulo ʼi te mole maheka ʼo ʼona tehina fakalaumalie. Kae “ ʼi tanatou ʼosi sesunio pea mo faikole, neʼe natou hili ʼonatou nima kia naua pea mo natou fekauʼi leva ke nā olo.” (Gaue 13:3) ʼE toe feia pe mo tatou, ʼe tou lagolago kia natou ʼae ʼe foaki age he ʼu gaue fakalaumalie, tafito la te ʼu tehina ʼae ʼe fakanofo ke natou taupau te ʼu kokelekasio. ʼE mole tou maheheka anai, kae ʼe tou ‘ ʼoʼofa lahi anai kia natou pea mo fakamaʼuhigaʼi anai natou ʼuhi ko tanatou gaue.’​—1 Tes. 5:13.

5. Neʼe feafeaʼi te faifakamafola ʼi te motu ʼo Sipele?

⁵ Neʼe olo lalo ia Palenapa mo Saulo ki te ʼuafu ʼo Selesia, ʼae neʼe tuʼu ovi ki Atiokia. Neʼe nā heheka ai ʼi he vaka, ʼo olo ki te motu ko Sipele, pea neʼe teitei kilometa ʼe 200 tanā faifolau ʼaia.d ʼE mahino ia, neʼe lagi kua loto la e Palenapa ke ina tala te logo lelei ki te hahaʼi ʼo te motu ʼaia, he neʼe tupu ai. Neʼe nā hifo ʼi Salamina, ʼi te potu esite ʼo Sipele, ʼo nā tala atu aipe te Folafola ʼa te ʼAtua “ ʼi te ʼu sinakoka ʼo te kau Sutea.”e (Gaue 13:5) Neʼe nā faifakamafola ʼi te motu katoa, tafito ʼi te ʼu kolo lalahi. ʼO mulimuli ki te ala ʼae neʼe lagi nā olo ai, neʼe nā haʼele ia kilometa ʼe 150 tupu.

6, 7. (1) Neʼe ko ai ia Selesio Paulo? Pea he koʼe neʼe fia taʼofi ia ia e Pale-Sesu ke ʼaua naʼa logo ki te logo lelei? (2) Kotea ʼae neʼe fai e Paulo ke fakagata ai te fakafeagai ʼa Pale-Sesu?

⁶ ʼI te temi ʼaia, neʼe lahi ʼaupito te tauhi hala ʼi te motu ko Sipele. Neʼe ha lelei te faʼahi ʼaia ʼi te kolo ko Pafosi, ʼi te potu uesite. Neʼe felaveʼi ai ia Palenapa mo Saulo pea mo te tagata Sutea neʼe higoa ko ‘Pale-Sesu, neʼe gaohi meʼa fakatemonio pea neʼe ko he polofeta loi.’ Neʼe fakatahi mo ia te kovana ko Selesio Paulo, “te tagata ʼatamai.”f ʼI te temi ʼaia, neʼe tau kole e ʼihi hahaʼi Loma popoto, ohage ko Selesio Paulo, ke tokoni age he tagata gaohi meʼa fakatemonio peʼe faifakakikite ʼaki te ʼu fetuʼu ʼi muʼa ʼo hanatou fai he ʼu tonu maʼuhiga. Kae ko Selesio Paulo, ʼae neʼe fia mahino ki te logo ʼo te Puleʼaga, “neʼe fia fagono moʼoni ki te folafola ʼa te ʼAtua.” Neʼe mole leleiʼia e Pale-Sesu te faʼahi ʼaia, ʼae neʼe toe higoa ko Elimase, ko tona fakaʼuhiga “tagata gaohi meʼa fakatemonio.”​—Gaue 13:6-8.

⁷ Neʼe fakafeagai ia Pale-Sesu ki te logo ʼo te Puleʼaga. ʼI tana fia taupau tona tuʼulaga maʼuhiga ʼae ko te tagata faitokoni ʼa Selesio Paulo, neʼe faiga ke ina “taʼofi te kovana ke ʼaua naʼa tui ki te ʼAliki.” (Gaue 13:8) Kae neʼe mole tuku ai e Saulo he tagata gaohi meʼa fakatemonio ke ina fakaleluʼi te fia logo ʼa Selesio Paulo. Kotea ʼae neʼe fai e Paulo? ʼE ui ʼi te fakamatala: “Ko Saulo, ʼae ʼe toe higoa ko Paulo, neʼe fonu leva ʼi te laumalie maʼoniʼoni pea neʼe sio fakamamaʼu ki ai, ʼo ina ui fenei: ‘Ia koe ʼae ʼe fonu ʼi te kaka mo te agakovi fuape, foha ʼo te Tevolo, fili ʼo te faitotonu fuli pe, ʼe mole ke fakagata anai koa tau kakaʼi te ʼu ala totonu ʼo Sehova? Koia, ʼe fakamauʼi anai koe e Sehova pea ʼe ke kivi anai, ʼo mole ke toe sio ki te laʼa lolotoga he temi.’ ʼI te moʼi temi pe ʼaia, neʼe nenefu mo fakapoʼuli tana sio, pea neʼe taufa ʼo kumi he tahi ke ina taki ia ia.”g Kotea te fua ʼo te milakulo ʼaia? “ ʼI te sio ʼa te kovana ki te meʼa ʼaia, neʼe tui koteʼuhi neʼe punamaʼuli ʼi te ʼu meʼa neʼe ina ako ʼo ʼuhiga mo Sehova.”​—Gaue 13:9-12.

8. ʼE feafeaʼi hatatou faʼifaʼitakiʼi te lototoʼa ʼa Paulo?

⁸ Neʼe mole mataku Paulo ia Pale-Sesu. ʼO toe feia pe, ʼe mole tou matataku moka faiga ʼotatou fili ke natou fakavaivai te tui ʼa te hahaʼi ʼae ʼe fia logo ki te Puleʼaga. ʼE moʼoni foki, ʼe tonu ke tou tokakaga ‘ke lelei tuʼumaʼu ʼatatou palalau, ʼo konakonaʼi ʼaki te masima.’ (Kol. 4:6) Kae ʼi te tahi age faʼahi, ʼe mole tou tuku anai te mataku ʼae naʼa hoko he fihi ke ina taʼofi ai tatatou fakaha te logo ki he tahi ʼe fia logo. Pea ʼe mole tou toe tuku anai te mataku ke taʼofi tatatou tala te loi ʼo te ʼu lotu hala. Ko te ʼu lotu hala ʼaia, ʼe kei hoko atu pe tanatou “kakaʼi te ʼu ala totonu ʼo Sehova,” ohage ko Pale-Sesu. (Gaue 13:10) Tou faʼifaʼitakiʼi ia Paulo ʼo tou lototoʼa ʼo tala te moʼoni pea mo fakalotoʼi te hahaʼi ʼae ʼe fakamalotoloto. Pea logo la ʼe mole tou sio mata ki te tokoni mai ʼa te ʼAtua, ohage ko te meʼa ʼae neʼe ina fai maʼa Paulo, kae tou tui papau ʼe ina fakaʼaogaʼi anai tona laumalie maʼoniʼoni ke ina taki mai ki te moʼoni ia natou ʼae ʼe tuha mo ia.​—Soa. 6:44.

“Fai He ʼu Palalau Fakalotomalohi Ki Te Hahaʼi” (Gaue 13:13-43)

9. Kotea te faʼifaʼitaki lelei ʼe tuku mai e Paulo mo Palenapa ki te ʼu tehina ʼae ʼe natou takitaki te ʼu kokelekasio?

⁹ Neʼe hoko leva te fetogi ʼi te temi ʼae neʼe mavae ai te foʼi toko tolu ʼaia mai Pafosi ʼo olo vaka ki Peleka. Neʼe tuʼu te kolo ʼaia ia kilometa ʼe 250 ʼi te mata fenua ʼo Asia Veliveli. ʼE tou lau ia Gaue 13:13 “ko Paulo mo ʼona kaumeʼa.” ʼE ha ʼi te ʼu palalau ʼaia, neʼe ko Paulo leva ʼae neʼe ina takitaki te ʼu gaue. Kae ʼe mole he faʼahi ʼi te fakamatala ʼe ha ai neʼe maheka ia Palenapa. Neʼe hoko atu tanā gaue fakatahi moʼo fakahoko te finegalo ʼo te ʼAtua. ʼE nā tuku mai he faʼifaʼitaki lelei ki te ʼu tehina ʼae ʼe natou takitaki te ʼu kokelekasio ia ʼaho nei. ʼE mole natou fihi ke natou iloʼi pe ko ai ʼae ʼe maʼuhiga age, kae ʼe natou manatuʼi te ʼu folafola ʼaeni ʼa Sesu: “ ʼE kotou tau tehina fuli,” pea “ko ʼae ʼe ina hikihiki ia ia ʼe fakamalaloʼi anai ia, pea ko ʼae ʼe fia malalo ʼe hikihiki anai ia.”​—Mat. 23:8, 12.

10. Neʼe feafeaʼi te ala mai Peleka ki Atiokia ʼi Pisitia?

¹⁰ ʼI tanatou tau atu ki Peleka, neʼe tuku leva e Soane Maleko ia Paulo mo Palenapa kae toe liliu ki Selusalemi. ʼE mole fakamahino mai pe koʼe neʼe mavae fakapunamaʼuli. Kae neʼe mole lotovaivai ai ia Paulo mo Palenapa. Neʼe hoko atu tanā faifagona ʼo kaku ki Atiokia ʼi Pisitia, ʼi te potu fenua ʼo Kalate. Neʼe faigataʼa tanā olo ʼaia, he neʼe tuʼu ʼi he koga meʼa maʼoluga. Ko te ʼu ala ʼi te ʼu moʼuga neʼe tuʼutamakiʼia pea neʼe toe taka ai mo ni hahaʼi kaihaʼa. ʼO hilifaki ki te faigataʼa ʼaia, neʼe lagi toe mahamahaki ia Paulo.h

11, 12. Kotea ʼae neʼe ui e Paulo ke tupu ai he fia logo ʼa te hahaʼi ʼae neʼe ʼi te sinakoka, ʼi Atiokia ʼi Pisitia?

¹¹ ʼI Atiokia ʼi Pisitia, neʼe hu ia Paulo mo Palenapa ki te sinakoka ʼi te ʼaho ʼo te Sapato. ʼE hoko atu fenei te fakamatala: “Hili te lau ʼo te Lao pea mo te ʼu tohi ʼo te kau Polofeta, neʼe fekauʼi e te ʼu pule ʼo te sinakoka he tahi ke ina ui fenei kia naua: ‘ ʼU tagata, ʼu tehina, kapau ʼe kolua fia fai he ʼu palalau fakalotomalohi ki te hahaʼi, kolua palalau.’ ” (Gaue 13:15) Pea neʼe tuʼu ake ia Paulo ʼo palalau.

¹² ʼI tana kamata palalau ʼaia, neʼe ina ui fenei ki te nofoʼaki: “ ʼU tagata, hahaʼi ʼo Iselaele pea mo koutou ʼae ʼe manavasiʼi ki te ʼAtua.” (Gaue 13:16) Neʼe palalau ki he kau Sutea mo ni hahaʼi neʼe tafoki ki te lotu Sutea. Ko natou ʼaia neʼe mole natou tali te tuʼulaga ʼa Sesu ʼi te fakatuʼutuʼu ʼa te ʼAtua. Koia, kotea ka ui e Paulo ke tupu ai hanatou fia logo? Neʼe kamata ʼaki te fakamatala fakanounou ʼo te hisitolia ʼo te puleʼaga Sutea. Neʼe ina fakamahino te haga ʼae ʼa Sehova ʼo “hikihiki te hahaʼi [ʼaia] ʼi tanatou maʼuʼuli ohage ko he kau matapule ʼi te fenua ʼo Esipito.” Pea hili tana fakaʼateainaʼi natou, “neʼe ina katakiʼi natou ʼi te toafa” ia taʼu ʼe 40. Neʼe ina toe fakamatala age pe neʼe maʼu feafeaʼi e te kau Iselaele te Kele ʼo te Fakapapau, pea neʼe feafeaʼi tana “foaki age tonatou fenua ohage ko he tofiʼa.” (Gaue 13:17-19) Neʼe lagi manatu ia Paulo ki te ʼu koga tohi ʼae neʼe hoki ʼosi lau age pe ʼi te sinakoka, ʼi te ʼaho ʼaia ʼo te Sapato. Kapau ko ia ʼaia, ʼe toe fakamoʼoni mai neʼe liliu ia Paulo “ko meʼa fuli maʼa te hahaʼi kehekehe.”​—1 Ko. 9:22.

13. Kotea ka tokoni mai anai ke malave ʼatatou palalau ki te loto ʼo te hahaʼi?

¹³ ʼE toe feia pe mo tatou, ka tou faifakamafola ʼe tou faiga anai ke tou palalau ki he ʼu faʼahi ʼe fia logo ki ai te hahaʼi. Ohage la, kapau ʼe tou iloʼi te lotu ʼa he tahi, pea ʼe feala anai ke tou filifili he manatu ʼe fia palalau anai ki ai. ʼE toe feala foki ke tou lau age he ʼu vaega Tohi-Tapu kua lagi malama ki ai. ʼE lagi fua lelei age anai mo kapau ʼe ke kole age ke ina lau ʼi tana Tohi-Tapu. Koia, tou fai ia meʼa fuli pe ke malave ki te loto ʼo te hahaʼi.

14. (1)Neʼe fakaalualu feafeaʼi e Paulo ʼana palalau ke feala hana talanoa ki te logo lelei ʼo ʼuhiga mo Sesu? Pea kotea te fakatokaga neʼe ina fai? (2) Neʼe malave feafeaʼi ki te hahaʼi te akonaki ʼa Paulo?

¹⁴ Hili ʼaia, neʼe palalau leva ia Paulo ʼo fakaha pe neʼe taki feafeaʼi te hologa hau ʼo Iselaele kia ‘Sesu, te fakamaʼuli.’ Neʼe ko Soane Patita ʼae neʼe ina tofa tona ala. Pea neʼe fakamahino e Paulo neʼe matehi ia Sesu pea kua fakatuʼuake. (Gaue 13:20-37) Neʼe hoko atu leva, ʼo ina ui fenei: “Koia ke kotou iloʼi, ʼu tehina, ʼe tala atu ʼe fakamolemole anai te ʼu agahala ʼaki ia ia . . . ʼaki te mate ʼo te tagata ʼaia, ko ʼae ʼe tui ʼe liliu anai ʼo faitotonu ia muʼa ʼo te ʼAtua.” Hili ʼaia, neʼe ina fai te fakatokaga ʼaeni: “Koia, kotou tokakaga ke ʼaua naʼa hoko kia koutou te ʼu folafola ʼaeni neʼe fai e te kau Polofeta: ‘Kotou tokagaʼi, ia koutou hahaʼi fonu ʼi te lotofehiʼa, mo kotou punamaʼuli pea mo kotou mamate, koteʼuhi ʼe au fakahoko he gaue ʼi ʼokotou ʼaho, ko he gaue ʼe mole kotou tui anai ki ai tatau aipe pe ʼe fakamatalatala atu e he tahi.’ ” Neʼe fakapunamaʼuli ʼosi te aga ʼa te hahaʼi hili tana fai te ʼu palalau ʼaia. “Neʼe kole mamahi age e te hahaʼi ke nā palalau ʼo ʼuhiga mo te ʼu faʼahi ʼaia ʼi te Sapato ka hoa mai.” ʼI te ʼosi mavetevete ʼa te hahaʼi ʼae neʼe fakatahitahi ʼi te sinakoka, “tokolahi te kau Sutea pea mo te kau poloselite ʼae neʼe atolasio ki te ʼAtua, neʼe natou mulimuli ia Paulo pea mo Palenapa.”​—Gaue 13:38-43.

“ ʼE Matou Olo Kia Natou ʼAe ʼe Mole Sutea” (Gaue 13:44-52)

15. Kotea ʼae neʼe hoko ʼi te Sapato ʼae neʼe hoa mai ki te faiakonaki ʼa Paulo?

¹⁵ ʼI te Sapato ʼae neʼe hoa mai ki ai, neʼe “teitei ko te kolo katoa” ʼae neʼe fakatahitahi ke natou fagono kia Paulo. Kae neʼe mole leleiʼia e ʼihi Sutea te faʼahi ʼaia, ʼo natou “laukoviʼi mo fakafihiʼi te ʼu palalau ʼae neʼe fai e Paulo.” Neʼe lototoʼa ia Paulo mo Palenapa, ʼo nā ui fenei kia natou ʼaia: “Neʼe tonu ke ʼuluaki fakaha atu muʼa kia koutou ia te folafola ʼa te ʼAtua. Kae mai tona aluʼaga ʼae ʼe kotou fakafisi ki ai pea ʼe kotou manatu ʼe mole tuha mo koutou ia te maʼuli heʼe gata, koia ʼe matou olo ai kia natou ʼae ʼe mole Sutea. Koteʼuhi neʼe fakatotonu fenei mai e Sehova: ‘Kua au fakanofo koe ohage ko he malama ʼo te ʼu puleʼaga, ke ke liliu ko he fakamaʼuli ʼo kaku ki te ʼu potu taupotu ʼo te kele.’ ”​—Gaue 13:44-47; Esa. 49:6.

16. Neʼe malave feafeaʼi ki te kau Sutea te ʼu palalau fakahagatonu ʼa Paulo mo Palenapa? Pea kotea ʼae neʼe fai e te ʼu misionea ʼaia ʼe lua ʼi tanatou fakafeagai ʼaia?

¹⁶ Neʼe fakafiafia ia natou ʼae neʼe mole Sutea pea “ko natou fuli ʼae neʼe lelei ʼonatou loto ke natou maʼu te maʼuli heʼe gata, neʼe natou tui leva.” (Gaue 13:48) Neʼe mafola fakavilivili te folafola ʼa Sehova ʼi te fenua katoa. Kae neʼe kehe leva te aga ʼa te kau Sutea. Neʼe hage pe neʼe ui fenei age e te ʼu tagata misionea ʼaia: ‘Logo la neʼe ʼuluaki palalau atu ia te ʼAtua, kae neʼe kotou filifili ke kotou liʼaki te Mesia. Koia, ʼe ina tauteaʼi anai koutou.’ Neʼe “fakakoviʼi e te kau Sutea [ʼaia] ia te ʼu fafine maʼu tuʼulaga . . . pea mo te ʼu tagata maʼuhiga ʼo te kolo pea neʼe natou lagaʼi he fakataga kia Paulo mo Palenapa pea mo natou kapu ia naua mai tonatou kolo.” Kotea ʼae neʼe fai e te ʼu misionea ʼaia ʼe lua? “Neʼe nā tu te efu ʼae ʼi ʼonā vaʼe ohage ko he fakatokaga kia natou pea neʼe nā olo leva ki Ikoniome.” Neʼe kua gata ai koa te lotu Fakakilisitiano ʼi Atiokia ʼi Pisitia? Kailoa. Ko te ʼu tisipulo ʼae neʼe nā tuku ai neʼe natou “haga fiafia aipe . . . pea mo natou fonu ʼi te laumalie maʼoniʼoni.”​—Gaue 13:50-52.

17-19. ʼE feafeaʼi hatatou faʼifaʼitakiʼi ia Paulo mo Palenapa? Pea ʼe tou taupau feafeaʼi anai totatou fiafia mo kapau ʼe tou fai ohage ko naua?

¹⁷ ʼE ko he ako ʼe lelei kia tatou te faʼahiga tali ʼa te ʼu tagata ʼaia ki te fakafeagai. ʼE hoko atu pe anai tatatou faifakamafola, tatau aipe pe faiga e te hahaʼi maʼu tuʼulaga ʼo te malama ʼaeni ke fakagata tatatou gaue. Tahi ʼae, ʼi te sio ʼa Paulo mo Palenapa ki te fakafisi ʼa te kau Atiokia ki te logo ʼae neʼe nā tala, “neʼe nā tu te efu ʼae ʼi ʼonā vaʼe.” Neʼe mole ko he fakaha ʼaia ʼo honā iita, kae neʼe nā fakaha ai neʼe mole ko hanā hala moka tauteaʼi natou e te ʼAtua. Neʼe nā mahino neʼe mole fakalogo kia naua te aga ʼa te hahaʼi. Kae ʼa naua pe te vakaʼi pe nā hoko atu peʼe kailoa te faifakamafola. Neʼe nā fai te tonu ʼae ke nā hoko atu, ʼo nā olo ai ki Ikoniome.

¹⁸ Kae neʼe feafeaʼi te ʼu tisipulo ʼae neʼe nonofo ʼi Atiokia ʼi Pisitia? ʼE moʼoni, neʼe ʼi ai te hahaʼi fakafeagai ʼi tonatou kolo. Kae neʼe mole natou fiafia pe moka neʼe tali leleiʼi natou e te hahaʼi. Neʼe ui e Sesu: “Manuʼia ia natou ʼae ʼe natou logo ki te folafola ʼa te ʼAtua pea mo natou taupau!” (Luka 11:28) Ko te faʼahi ʼaia ʼae neʼe fia fai e te ʼu tisipulo ʼae ʼi Atiokia.

¹⁹ Ohage ko Paulo mo Palenapa, tou manatuʼi tuʼumaʼu tatatou maʼua ʼae ke tou fakamafola te logo lelei. ʼE fakalogo ki te hahaʼi pe ʼe natou tali peʼe kailoa ia te logo. Kapau ʼe mole natou loto ki ai, tou faʼifaʼitakiʼi te ʼu ʼuluaki tisipulo. Ko totatou ʼofa ki te moʼoni pea mo tatatou tuku ke takitaki tatou e te laumalie maʼoniʼoni, ʼe tokoni mai anai ke tou fiafia tuʼumaʼu pe, logo la te fakafeagai.​—Kal. 5:18, 22.