Kapite 5

Ko Te Tauhi Fea Koa ʼAē ʼe Tali e Te ʼAtua?

1. Koteā te meʼa ʼaē neʼe fia ʼiloʼi e te fafine Samalitana ʼo ʼuhiga mo te tauhi?

NEʼE mole heʼeki koutou fai koa la ia te fehuʼi ʼaenī, ‘Ko te tauhi fea koa ʼaē ʼe tali e te ʼAtua?’ E lagi neʼe hake te manatu ʼaia ʼi te fafine ʼaē neʼe palalau mo Sesu Kilisito ʼo ōvi atu ki te Moʼuga ko Kelisime ʼi Samalia. ʼI tana fakatokagaʼi age ia te kehekehe ʼo te tauhi ʼa te kau Samalitana pea mo te kau Sutea, neʼe ʼui maʼa te fafine ʼaia: “Ko tamatou ʼu kui neʼe nātou atolasio ʼi te moʼuga ʼaenī; kae ʼe ʼui ia e koutou, ʼe ko Selusalemi te potu ʼaē ʼe tonu ke atolasio ai.” (Soane 4:20) Neʼe ʼui age koa e Sesu ki te fafine Samalitana ʼe tali e te ʼAtua ia te ʼu tauhi fuli? Peʼe neʼe ina ʼui koa ʼe ʼi ai te ʼu meʼa ʼe fakamaʼua ke tou fai ke leleiʼia ai tatou e te ʼAtua?

2. ʼI tana tali ʼaē ki te fafine Samalitana, koteā te meʼa neʼe ʼui age e Sesu?

² Neʼe fakapunamaʼuli te tali ʼa Sesu: “ ʼE hoko mai te hola ʼaē, ʼe mole koutou toe atolasio anai ki te Tāmai ʼi te moʼuga ʼaenī peʼe ʼi Selusalemi.” (Soane 4:21) Kua fualoa te matataku ʼa te kau Samalitana kia Sehova kaʼe neʼe nātou atolasio ki te tahi ʼu ʼatua ʼi te Moʼuga ko Kelisime. (2 Hau 17:33) Kaʼe ʼi te temi leva ʼaenī kua ʼui age e Sesu Kilisito ʼe mole maʼuhiga anai te koga meʼa ʼaia peʼe ko Selusalemi ʼi te tauhi moʼoni.

TOU ATOLASIO ʼAKI TE LAUMĀLIE PEA MO TE MOʼONI

3. (a) He koʼe neʼe mole ʼiloʼi moʼoni e te kau Samalitana ia te ʼAtua? (b) Neʼe feafeaʼi he lava ʼiloʼi e te kau Sutea agatonu pea mo ʼihi age ia te ʼAtua?

³ Neʼe ʼui age e Sesu ki te fafine Samalitana: “ ʼE koutou atolasio, koutou, ki te meʼa ʼaē ʼe mole koutou ʼiloʼi; ʼe mātou atolasio, mātou, ki te meʼa ʼaē ʼe mātou ʼiloʼi, koteʼuhi ko te fakamaʼuli ʼe haʼu mai te kau Sutea.” (Soane 4:22) Ko te kau Samalitana neʼe nātou maʼu te ʼu manatu hala ʼi te faʼahi faka lotu pea neʼe nātou tali pe nātou te ʼu ʼuluaki tohi ʼaē e nima ʼo te Tohi-Tapu ko te ʼu tohi ʼe haʼu mai te ʼAtua—kae tāfito pe te meʼa ʼaē neʼe nātou tohi: ia te Pentateuque ʼa te kau Samalitana. Koia la ʼaē, neʼe mole nātou ʼiloʼi moʼoni ai te ʼAtua. Kae, ko te kau Sutea ʼaē neʼe foaki ki ai te ʼatamai mālama ki te Tohi-Tapu. (Loma 3:1, 2) Neʼe foaki e te ʼu tohi faka Tohi-Tapu ki te kau Sutea agatonu pea mo ʼihi age ʼaē ʼe nātou fia fagono, te ʼu meʼa ʼaē neʼe ʼaoga kia nātou ke feala ai hanatou ʼiloʼi ia te ʼAtua.

4. ʼO mulimuli ki te ʼu palalau ʼa Sesu, koteā te meʼa ʼaē neʼe tonu ke fai e te kau Sutea pea mo te kau Samalitana ke leleiʼia e te ʼAtua tanatou tauhi?

⁴ ʼI tona fakahagatonu, neʼe fakahā age e Sesu ko te kau Sutea pea mo te kau Samalitana neʼe tonu ke nātou fakatonutonuʼi tanatou atolasio ke leleiʼia nātou e te ʼAtua. Neʼe ina ʼui fēnei: “ ʼE hoko mai te hola, pea ʼe ko te temi ʼaenī, ʼaē ka atolasio ai anai ia te kau atolasio moʼoni ki te Tāmai ʼaki te laumālie pea mo te moʼoni, heʼe ko te Tāmai ʼe ina kumi moʼoni te taʼi kau atolasio ʼaia. Ko te ʼAtua ʼe Laumālie, pea ko nātou ʼaē ʼe atolasio kia te ia ʼe tonu ke nātou atolasio kia te ia ʼaki te laumālie pea mo te moʼoni.” (Soane 4:23, 24) ʼE ʼaoga ke tou atolasio ki te ʼAtua “ ʼaki te laumālie,” ʼaē ʼe uga e totatou loto ʼaē ʼe fonu ʼi te tui pea mo te ʼofa. ʼE feala ke tou atolasio ki te ʼAtua ‘ ʼaki te moʼoni’ ʼo tou ako tana Folafola, ia te Tohi-Tapu, pea ʼaki tatatou tauhi kia te ia ʼo tou mulimuli pe ki te moʼoni ʼaē neʼe ina fakahā mai. ʼE koutou fia fai koa te faʼahi ʼaia?

5. (a) Koteā te faka ʼuhiga ʼo te kupu “tauhi”? (b) Koteā te meʼa ʼe tonu ke tou fai mo kapau ʼe tou loto ke tali e te ʼAtua tatatou tauhi?

⁵ Neʼe fakahā lelei e Sesu ʼe loto te ʼAtua ki te tauhi moʼoni. ʼE hā ʼaki mai ai, ʼe ʼi ai te ʼu faʼahiga tauhi ʼe mole tali e Sehova. Ko te tauhi ki te ʼAtua ko tona faka ʼuhiga, ke tou foaki ki ai he fakaʼapaʼapa pea ke tou fai kia te ia he gāue taputapu. Kapau ʼe koutou fia fakahā he fakaʼapaʼapa ki he pule mālohi, ʼe mahino ia ʼe koutou fia tauhi anai kia te ia pea mo koutou fai te meʼa ʼaē ʼe ina leleiʼia. ʼE moʼoni, ʼe tou loto ke leleiʼia tatou e te ʼAtua. Ke tou tokakaga naʼa tou ʼui pe, ‘ ʼE ʼau leleiʼia taku lotu,’ koteʼuhi ʼe ʼaoga ke tou ʼiloʼi papau pe ko tatatou tauhi ʼe mulimuli ki te ʼu fakatuʼutuʼu ʼa te ʼAtua.

TOU FAI TE FINEGALO ʼO TE TĀMAI

6, 7. He koʼe ʼe mole ʼiloʼi e Sesu te hahaʼi ʼaē ʼe nātou lau pe ko nātou ko tana ʼu tisipulo?

⁶ Tou lau ia Mateo 7:21-23 pea tou vakaʼi peʼe feala ke tou fakamahino te meʼa ʼaē ʼe feala ai ke tou ʼiloʼi peʼe ko te ʼu tauhi fuli ʼe tali e te ʼAtua. Neʼe ʼui fēnei e Sesu: “ ʼE mole ko nātou fuli ʼaē ʼe nātou ʼui mai kia te ʼau: ‘ ʼAliki, ʼAliki,’ ka nātou hū anai ki te puleʼaga ʼo selo, kaʼe ko ʼaē ʼe ina fai te finegalo ʼo taku Tāmai ʼaē ʼe ʼi selo. Tokolahi ʼe nātou ʼui mai anai kia te ʼau ʼi te ʼaho ʼaia: ‘ ʼAliki, ʼAliki, neʼe mole koa la mātou lea faka polofeta ʼaki tou huafa, pea mo kapu te ʼu temonio [te ʼu meʼa maʼuli fakalaumālie agakovi] ʼaki tou huafa, pea mo fai te ʼu gāue mālohi ʼaki tou huafa?’ Kaʼe hoki ʼau fakahā age anai leva kia nātou: Neʼe heʼeki ʼau ʼiloʼi ʼau ia koutou! Koutou fakamamaʼo atu ia te ʼau, ia koutou ʼaē ʼe gāue ohage ko he ʼu tagata ʼe nātou manuki ki te lao.”

⁷ ʼI te tauhi moʼoni, ʼe maʼuhiga ke tou fakamoʼoni ko Sesu Kilisito te ʼAliki. Kae ko te vaega ʼaia ʼe ina fakahā mai ʼe ʼi ai te faʼahi ʼe mole fai anai e te tokolahi ʼo nātou ʼaē ʼe nātou lau ko nātou ko te ʼu tisipulo ʼa Sesu. Neʼe ina ʼui ko ʼihi ʼe nātou fakahoko anai “he ʼu gāue mālohi,” ohage ko te ʼu fakamālōlō ʼaē ʼe lau ʼe faka milakulo. Kae, ʼe galo anai ke nātou fai te meʼa maʼuhiga ʼaē neʼe ʼui e Sesu. ʼE mole nātou ‘fai [anai] te finegalo ʼo [tana] Tāmai.’ Kapau ʼe tou loto ke leleiʼia tatou e te ʼAtua, ʼe tonu ke tou ako pe koteā te finegalo ʼo te Tāmai, pea ke tou fai te finegalo ʼaia.

KO TE ʼATAMAI MĀLAMA TOTONU—ʼE KO HE HĀOFAKIʼAGA

8. Kapau ʼe tou fai te finegalo ʼo te ʼAtua, koteā te meʼa ʼe fakamaʼua ke tou fai, pea koteā te ʼu manatu hala ʼe tonu anai ke tou tekeʼi?

⁸ Ko te fai ʼo te finegalo ʼo te ʼAtua ʼe fakamaʼua ke tou maʼu he ʼatamai mālama totonu ʼo ʼuhiga mo Sehova ʼAtua pea mo Sesu Kilisito. Ko te ʼatamai mālama ʼaia ʼe ina taki tatou ki te maʼuli heʼegata. ʼE mahino ia, ko tatou fuli ʼe tou loto anai ke tou faiga fakamalotoloto ke tou maʼu te ʼatamai mālama totonu mai te Folafola ʼa te ʼAtua, te Tohi-Tapu. ʼE ʼui e ʼihi ʼe mole ʼaoga ke tou tuʼaniaʼi te faʼahi ʼaia, kehe pe ke tou fakamalotoloto pea mo tou faiga mālohi ʼi tatatou tauhi. ʼE ʼui e ʼihi, ‘Kapau ʼe veliveli te meʼa ʼaē ʼe koutou ʼiloʼi, ʼe toe siʼisiʼi anai mo te meʼa ʼe fakamaʼuaʼi ke koutou fai.’ Kae, ʼe fakaloto mālohiʼi tatou e te Tohi-Tapu ke tou tuputupu ʼi te ʼatamai mālama ʼo ʼuhiga mo te ʼAtua pea mo tana ʼu fakatuʼutuʼu.—Efesi 4:13; Filipe 1:9; Kolose 1:9.

9. ʼE feafeaʼi te hāofaki ʼo tatou e te ʼatamai mālama totonu, pea he koʼe ʼe ʼaoga ke tou maʼu te hāofakiʼaga ʼaia?

⁹ Ko te faʼahiga ʼatamai mālama ʼaia, ʼe ko he puipui ia ki te ʼu faʼahiga meʼa ʼaē ʼe feala ke nātou ʼulihi tatatou tauhi. Neʼe talanoa te ʼapositolo ko Paulo ki he meʼa maʼuli fakalaumālie ʼaē ʼe ina ʼui ʼe “ko he ʼaselo ʼo te mālama.” (2 Kolonito 11:14) ʼAki tana teu fakakākā ʼaia, ko te meʼa maʼuli fakalaumālie ʼaia—ko Satana—ʼe ina faigaʼi ke ina fakahalaʼi tatou, ke tou fai he ʼu meʼa ʼe fakafeagai ki te finegalo ʼo te ʼAtua. Ko te tahi ʼu meʼa maʼuli fakalaumālie neʼe nātou fakatahi mo Satana ʼo nātou ʼulihi te atolasio ʼa te hahaʼi, ohage ko tona ʼui e Paulo: “Ko te ʼu meʼa ʼaē ʼe sakilifisioʼi e te ʼu puleʼaga, ʼe nātou sakilifisioʼi nātou ki te kau temonio, kae ʼe mole fai ia ki te ʼAtua.” (1 Kolonito 10:20) ʼE mahino ia, neʼe manatu te tokolahi ko tanatou tauhi ʼe lelei, kae neʼe mole nātou fai te meʼa ʼaē ʼe loto kiai te ʼAtua. Neʼe nātou hēhē ki te tauhi hala heʼemaʼa. ʼE tou ako anai te tahi ʼu meʼa ʼo ʼuhiga mo Satana pea mo te kau temonio ki muli age, kae ko te ʼu fili ʼaia ʼo te ʼAtua neʼe nātou ʼulihi moʼoni te tauhi ʼa te malamanei.

10. Koteā te meʼa ʼe koutou fai anai mo kapau neʼe kākāʼi tokotou tane vai, pea koteā te tokoni ʼaē ʼe foaki mai e te ʼatamai mālama totonu ʼo te Folafola ʼa te ʼAtua?

¹⁰ Kapau kua koutou ʼiloʼi neʼe kākāʼi e he tahi tokotou tane vai, ʼe koutou haga ʼinu anai koa te vai ʼaia? ʼE mahino ia, ʼe koutou foimo fai anai he puleʼaki ke koutou maʼu he matapuna vai ʼe maʼa. Koia, ko te ʼatamai mālama totonu ki te Folafola ʼa te ʼAtua ʼe tokoni kia tatou, ke tou ʼiloʼi te lotu moʼoni pea ke tou tekeʼi te ʼu meʼa ʼuli ʼaē ʼe mole feala ai ke tali e te ʼAtua tatatou tauhi.

TE ʼU AKONAKI ʼE KO HE ʼU FAKATOTONU FAKATAGATA

11. Neʼe koteā te meʼa ʼaē neʼe kovi ai te tauhi ʼa te tokolahi ʼo te kau Sutea?

¹¹ ʼI te temi ʼaē neʼe nofo ai Sesu ʼi te kele, neʼe tokolahi te kau Sutea neʼe mole nātou gāue ʼo mulimuli ki te ʼatamai mālama ʼo ʼuhiga mo te ʼAtua. Koia la ʼaē neʼe puli ai kia nātou te fealagia ʼaē ke nātou maʼa ia muʼa ʼo Sehova. ʼO ʼuhiga mo nātou, neʼe tohi fēnei e Paulo: “ ʼE ʼau fakamoʼoni kia nātou ʼe nātou tauhi fakamalotoloto ki te ʼAtua, kae mole nātou fai ʼaki te ʼatamai mālama totonu.” (Loma 10:2) Neʼe nātou fai he puleʼaki e nātou totonu ʼo ʼuhiga mo tanatou faʼahiga tauhi ʼaē ki te ʼAtua kae mole nātou fagono ki te meʼa ʼaē neʼe ina ʼui age kia nātou.

12. Koteā te meʼa ʼaē neʼe ina ʼulihi ai te tauhi ʼa te kau Iselaelite, pea koteā tona ikuʼaga?

¹² Ko te kau Iselaelite, ʼi te kamata, neʼe nātou tauhi ki te lotu maʼa ʼaē neʼe foaki age e te ʼAtua kia nātou, kae neʼe ʼulihi leva te lotu e te ʼu akonaki pea mo te ʼu filosofia fakatagata. (Selemia 8:8, 9; Malakia 2:8, 9; Luka 11:52) Neʼe manatu te kau takitaki lotu Sutea, ia te kau Faliseo, ʼe leleiʼia e te ʼAtua tanatou tauhi, kae neʼe ʼui age e Sesu kia nātou: “Neʼe tonu ai te lea faka polofeta ʼa Isaia ʼo ʼuhiga mo koutou, kau malualoi, ohage ko tona kua tohi, ‘Ko te hahaʼi nei ʼe nātou faka maʼuhiga ʼau ʼaki ʼonatou laugutu, kaʼe mamaʼo ʼaupito tonatou loto ia te ʼau. ʼE ko he maumau noa pe ʼo tanatou haga fai mai kia te ʼau he tauhi, heʼe nātou akonakiʼi te ʼu akonaki ʼe ko he ʼu fakatotonu fakatagata pe.’ ”—Maleko 7:6, 7.

13. ʼE lava feafeaʼi hatatou liliu ohage ko te kau Faliseo?

¹³ ʼE feala koa ke tatau te meʼa ʼaē ʼe tou fai mo te kau Faliseo? ʼE feala ke hoko te faʼahi ʼaia mo kapau neʼe tou mulimuli ki te ʼu talatisio faka lotu ʼaē neʼe tuku mai kia tatou, ka mole tou vakaʼi te meʼa ʼaē neʼe fakahā e te ʼAtua ʼo ʼuhiga mo te tauhi. ʼI tana fakatokagaʼi te tuʼutāmaki moʼoni ʼaia, neʼe tohi fēnei e Paulo: “ ʼE ʼui tonu e te folafola ʼaē ʼe haʼu mai te ʼAtua, ʼi te ʼu temi fakamuli, ʼe līaki anai e ʼihi tanatou tui, ʼo nātou tokakaga ki he ʼu folafola loi pea mo he ʼu akonaki ʼa te kau temonio.” (1 Timoteo 4:1) Koia ʼe mole tonu pe ke tou ʼui ʼe leleiʼia tatatou tauhi e te ʼAtua. Ohage ko te fafine Samalitana ʼaē neʼe felāveʼi mo Sesu, e lagi neʼe tou mulimuli pe tatou ki te faʼahiga tauhi ʼaē neʼe foaki mai e tatatou ʼu mātuʼa. Kae ʼe tonu ke tou ʼiloʼi papau peʼe tali koa e te ʼAtua te ʼu meʼa ʼaē ʼe tou fai.

TOU TOKAKAGA NAʼA TOU FAKALOTO MAMAHIʼI TE ʼATUA

14, 15. Tatau aipe peʼe kua tou maʼu he faʼahiga ʼatamai mālama ʼo ʼuhiga mo te finegalo ʼo te ʼAtua, he koʼe ʼe ʼaoga ke tou tokakaga?

¹⁴ Kapau ʼe mole tou tokakaga, ʼe feala pe ke tou fai he meʼa ʼe mole leleiʼia e te ʼAtua. Ohage la, ko te ʼapositolo ko Soane neʼe punou ifo ki te ʼu vaʼe ʼo te ʼaselo “ ʼo atolasio kia te ia.” Kae neʼe fakatotonu age e te ʼaselo: “Tokaga! ʼAua naʼa ke fai te meʼa ʼaia! Heʼe ʼau kaugā popūla mo koe, pea mo tou ʼu tēhina ʼaē ʼe nātou maʼu te gāue, ʼaē ko te fakamoʼoni kia Sesu. Atolasio ki te ʼAtua.” (Fakahā 19:10) Kua mahino koa kia koutou, ʼe maʼuhiga ke koutou vakaʼi fakalelei takotou tauhi peʼe mole ʼulihi e he faʼahiga tauhi tamapua?—1 Kolonito 10:14.

¹⁵ ʼI te maliu ʼa ʼihi Kilisitiano ʼo muliʼi te ʼu aga faka lotu ʼaē neʼe mole leleiʼia e te ʼAtua, neʼe fehuʼi fēnei age e Paulo: “He koʼe koa kua koutou toe liliu ki te ʼu meʼa ʼuluaki, te ʼu meʼa vaivai pea mo masiva pea ʼe koutou toe fia tauhi kiai ohage he kau kaugana? ʼE koutou tauhi lelei te ʼu ʼaho pea mo te ʼu māhina pea mo te ʼu fasiga taʼu pea mo te ʼu taʼu. ʼE ʼau manavasiʼi ʼo ʼuhiga mo koutou, naʼa ʼi he faʼahiga meʼa pe neʼe ʼau gāue ʼo ʼalunoa ʼo ʼuhiga mo koutou.” (Kalate 4:8-11) Ko nātou ʼaia neʼe kua nātou maʼu te ʼatamai mālama ʼo ʼuhiga mo te ʼAtua, kae ki muli age neʼe nātou faihala ʼi tanatou mulimuli ki te ʼu akonaki faka lotu pea mo te ʼu ʼaho taputapu ʼaē neʼe mole leleiʼia e Sehova. Ohage ko te meʼa ʼaē neʼe ʼui e Paulo, ʼe tonu ke tou “haga kumi te meʼa ʼaē ʼe leleiʼia e te ʼAliki.”—Efesi 5:10.

16. ʼE tokoni feafeaʼi mai kia tatou ia Soane 17:16 pea mo 1 Petelo 4:3 ke tou ʼiloʼi peʼe leleiʼia e te ʼAtua tatatou ʼu fakafiafia pea mo tatatou ʼu agaʼi fenua?

¹⁶ ʼE tonu ke tou vakaʼi fakalelei pe kua tou līaki te ʼu fakafiafia faka lotu pea mo ʼihi ʼu agaʼi fenua ʼe nātou maumauʼi te ʼu fakatuʼutuʼu ʼa te ʼAtua. (1 Tesalonika 5:21) Ohage la, neʼe ʼui fēnei e Sesu ki tana ʼu tisipulo: “ ʼE mole nātou kau ʼi te malamanei, ohage pe ko ʼau ʼe mole ʼau kau ʼi te malamanei.” (Soane 17:16) Ko takotou lotu ʼe ina fai koa he ʼu toʼotoʼoga pea mo he ʼu ʼaho mālōlō ʼe maumauʼi ai te fakatuʼutuʼu ʼo ʼuhiga mo te nofo mamaʼo mai te ʼu meʼa ʼo te mālama ʼaenī? Peʼe ko te hahaʼi ʼo takotou lotu ʼe nātou tautau fai koa he ʼu agaʼi fenua pea mo he ʼu fakafiafia e lagi fai ai he ʼu meʼa ʼe tatau mo te ʼu meʼa ʼaē neʼe talanoa kiai te ʼapositolo ko Petelo? Neʼe ina tohi fēnei: “Kua feʼauga kia koutou takotou fai ʼi te temi ʼaē kua hili te finegalo ʼo te ʼu puleʼaga, ʼi te temi ʼaē neʼe koutou haʼele ai ʼi te aga māmio kovi, ʼi te ʼu mānumānu, ʼi te ʼinu fakavalevale ʼo te vino, ʼi te ʼu fakafiafia fakavalevale, ʼi te ʼu konahia pea mo te ʼu tauhi tamapua ʼaē ʼe tapuʼi.”—1 Petelo 4:3.

17. He koʼe ʼe tonu anai ke tou tekeʼi te meʼa fuli ʼaē ʼe hā ai te manatu ʼa te malamanei?

¹⁷ Neʼe fakahā e te ʼapositolo ko Soane ʼe tonu ke līaki te ʼu aga ʼaē ʼe hā ai te manatu heʼe faka lotu ʼa te mālama ʼaenī. Neʼe tohi fēnei e Soane: “ ʼAua naʼa koutou manako ki te malamanei peʼe ko te ʼu meʼa ʼaē ʼe ʼi te malamanei. Kapau ʼe ʼi ai he tahi ʼe manako ki te malamanei, ko te ʼofa ʼo te Tāmai ʼe mole ia te ia; koteʼuhi ko te ʼu meʼa fuli ʼaē ʼe ʼi te malamanei,—te holi ʼo te kakano, te holi ʼo te ʼu mata pea mo te fakahāhā ʼo tota ʼu koloā,—ʼe mole haʼu ia mai te Tāmai, kae haʼu ia mai te malamanei. ʼE mole te malamanei pea mo tona loto, kae ko ʼaē ʼe ina fai te finegalo ʼo te ʼAtua ʼe nofo maʼu ia ʼo talu ai.” (1 Soane 2:15-17) Neʼe koutou fakatokagaʼi koa ko nātou ʼaē ʼe nātou ‘fai te finegalo ʼo te ʼAtua ʼe nonofo maʼu anai ʼo talu ai? ʼIo, kapau ʼe tou fai te finegalo ʼo te ʼAtua pea mo tou līaki te ʼu gāue ʼe hā ai te manatu ʼa te mālama ʼaenī, pea ʼe feala ke tou ʼamanaki ki te maʼuli heʼegata!

KE TOU MULIMULI KI TE ʼU LEKULA MĀʼOLUGA ʼA TE ʼATUA

18. Neʼe feafeaʼi te lākahala ʼa ʼihi kau Kolonito ʼi tanatou ʼu aga, pea koteā te meʼa ʼe tonu ke tou ako mai te faʼahi ʼaia?

¹⁸ Ko te loto ʼo te ʼAtua ʼo ʼuhiga mo tana hahaʼi tauhi ke nātou mulimuli ki te ʼu lekula māʼoluga ʼaē ʼe tonu ke fai. Ko ʼihi kau Kolonito ʼi te temi muʼa neʼe nātou faihala ʼo ʼui maʼa nātou ʼe fakagafua anai e te ʼAtua te aga heʼeʼaoga. Ka tou lau ia 1 Kolonito 6:9, 10, ʼe tou fakatokagaʼi ai neʼe nātou faihala ʼaupito. Kapau ʼe tou fia tauhi fakalelei ki te ʼAtua, ʼe tonu ke ina leleiʼia tatou ʼi ʼatatou ʼu palalau pea mo ʼatatou ʼu aga. Ko takotou faʼahiga tauhi ʼe ina faka fealagia atu koa ke koutou fai te faʼahi ʼaia?—Mateo 15:8; 23:1-3.

19. ʼE fakaʼiloga feafeaʼi te tauhi moʼoni ʼi tatatou felogoi mo niʼihi?

¹⁹ Ko tatatou aga ki ʼihi hahaʼi ʼe tonu ke hā ai foki te ʼu lekula ʼa te ʼAtua. Neʼe fakaloto mālohiʼi tatou e Sesu Kilisito ke tou fai te aga ʼaē ʼe lelei ki niʼihi ohage pe ko tatatou loto ʼaē ke lelei mai tanatou aga kia tatou, koteʼuhi ʼe ko he koga ʼaia ʼo te tauhi moʼoni. (Mateo 7:12) Tou fakatokagaʼi foki mo te meʼa ʼaē neʼe ina ʼui ʼo ʼuhiga mo te fakahā ʼo te ʼofa fakatautehina: “ ʼAki te meʼa ʼaenī ʼe ʼiloʼi fuli anai e te hahaʼi ko koutou ko taku ʼu tisipulo, mo kapau ʼe koutou maʼu te feʼofaʼofani.” (Soane 13:35) Ko te ʼu tisipulo ʼa Sesu ʼe tonu ke nātou feʼofaʼaki pea mo nātou fai te meʼa ʼaē ʼe lelei ki tonatou ʼu kaumeʼa ʼaē ʼe tauhi tahi mo nātou pea mo ʼihi ʼatu hahaʼi.—Kalate 6:10.

TOU TAUHI MO TOTATOU NEFESI KATOA

20, 21. (a) Ko te faʼahiga tauhi fea ʼaē ʼe fakamaʼuaʼi e te ʼAtua? (b) He koʼe neʼe līaki e Sehova te tauhi ʼa Iselaele ʼi te ʼu ʼaho ʼo Malakia?

²⁰ ʼI tokotou loto, e lagi ʼe koutou fia tauhi lelei ki te ʼAtua. Kapau koia ʼaia, ʼe tonu ke koutou maʼu te manatu ʼa Sehova ʼo ʼuhiga mo te tauhi. Neʼe fakamahino e te tisipulo ko Sake ko te manatu ʼa te ʼAtua ʼe maʼuhiga age ia ʼi tatatou ʼu manatu. Neʼe ʼui fēnei e Sake: “Ko te tauhi ʼaē ʼe maʼa pea mo imakulata ʼi te manatu ʼo totatou ʼAtua pea mo Tāmai, e koʼeni: ko te tokaga ki te ʼu fānau ʼaē ʼe hala mo tāmai pea mo faʼe mo te kau fafine vitua ʼi tonatou ʼu mamahi pea mo kita nofo tokaga ʼo ʼāteaina ʼi te mele fuli pe ʼi te faʼahi ʼo te malamanei.” (Sake 1:27) ʼAki te loto ʼaē ke leleiʼia tatou e te ʼAtua, ʼe ʼaoga ke tou vakaʼi tatatou tauhi, ke tou tokakaga naʼa ʼulihi ʼaki te ʼu aga heʼe faka lotu, peʼe ke ʼaua naʼa tou galoʼi te meʼa ʼaē ʼe maʼuhiga ki te ʼAtua.—Sake 1:26.

²¹ ʼE leleiʼia e Sehova te tauhi maʼa ʼaē ʼe fai ʼaki te nefesi katoa. (Mateo 22:37; Kolose 3:23) ʼI te temi ʼaē neʼe siʼisiʼi ai te foaki e te puleʼaga ʼo Iselaele te faʼahi ʼaia ki te ʼAtua, neʼe ʼui maʼana: “ ʼE fakaʼapaʼapa te foha ki te tāmai, pea mo te tagata kaugana ki tona pule lahi. Kapau foki ko ʼau ko he tāmai, pea ʼe ʼifea te fakaʼapaʼapa ʼaē ʼe tonu ke fai kia te ʼau? Pea kapau ko ʼau ko he pule lahi, pea ʼe ʼifea te manavasiʼi ʼaē kia te ʼau?” Neʼe nātou fakaloto mamahiʼi te ʼAtua ʼi tanatou foaki ʼaē kia te ia ʼi tanatou ʼu sakilifisio te ʼu manu ʼe kivi, mo māʼimoa, pea mo mahahaki pea neʼe lītuʼa ia ki te faʼahiga tauhi ʼaia. (Malakia 1:6-8) ʼE tau mo Sehova ke fai kia te ia te tauhi ʼaē ʼe maʼa ʼaupito, pea ʼe loto ia ke tou pipiki ʼāteaina age kia te ia.—Ekesote 20:5; Tāʼaga Lea 3:9; Fakahā 4:11.

22. Kapau ʼe tou loto ke tali e te ʼAtua tatatou tauhi, koteā anai te meʼa ʼaē ʼe tonu ke tou tekeʼi, pea koteā te meʼa ʼaē ka tou fai anai?

²² ʼE mahino ia, ko te fafine Samalitana ʼaē neʼe palalau mo Sesu neʼe fia tauhi ia ʼaki te faʼahiga tauhi ʼaē ʼe loto kiai te ʼAtua. Kapau ko totatou loto ʼaia, pea ʼe tou tekeʼi anai te ʼu akonaki pea mo te ʼu aga ʼuli fuli. (2 Kolonito 6:14-18) Kae, ʼe tou haga faiga anai ke tou maʼu te ʼatamai mālama totonu ʼo ʼuhiga mo te ʼAtua pea mo tou fai tona finegalo. ʼE tou pipiki maʼu anai ki tana ʼu fakatuʼutuʼu ke feala hana tali tatatou tauhi. (1 Timoteo 2:3, 4) ʼE faiga te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ke nātou fai te faʼahi ʼaia, pea ʼe nātou uga fakafiafia koutou ke koutou fakatahi mo nātou ʼo tauhi ki te ʼAtua “ ʼaki te laumālie pea mo te moʼoni.” (Soane 4:24) Neʼe ʼui fēnei e Sesu: “Ko te Tāmai ʼe ina kumi te taʼi faʼahiga kau atolasio ʼaia.” (Soane 4:23) ʼE mātou fakaʼamu ʼe koutou kau ki te taʼi faʼahiga hahaʼi ʼaia. Ohage ko te fafine Samalitana, ʼe mahino ia ʼe koutou fia maʼuli ʼo heʼegata. (Soane 4:13-15) Kae ʼe koutou sisio ki te hahaʼi ʼe matutuʼa pea mo mamate. Ko te kapite ʼaē ka hoa mai ʼe ina fakamahino mai anai tona tupuʼaga.

TE SIVI ʼO TOKOTOU ʼATAMAI MĀLAMA

Ohage ko tona fakahā mai ʼaē ia Soane 4:23, 24, ko te tauhi fea ʼaē ʼe tali e te ʼAtua?

E feafeaʼi hatatou ʼiloʼi peʼe leleiʼia e te ʼAtua te tahi ʼu faʼahiga agaʼi fenua peʼe ko te ʼu fakafiafia?

Koteā ʼihi ʼu meʼa ʼaē ʼe fakamaʼua e te tauhi ʼaē ʼe tali e te ʼAtua?