Neʼe Ma Ako Ke Mole Ma Fakafisi Ki He Meʼa ʼe Kole Mai e Sehova

NEʼE MA AKO KE MA ʼOʼOFA KIA SEHOVA

Neʼe ʼi ai te ʼu tehina ʼe toko tolu ʼo Harvey kae neʼe ko ia te muʼa. Neʼe iloʼi e tona famili ia te moʼoni ʼi te kolo ko Midland Junction, ʼi te Potu Uesite ʼo ʼOsitalalia. Ko te temi ʼaia, neʼe hoko ai te ʼu fihifihia fakaekonomika ʼi te fenua ʼi te ʼu taʼu 1930. Neʼe ʼofa leva Harvey ia Sehova pea neʼe papitema leva ʼi tona taʼu 14. Neʼe ina ako atu aipe ʼe mole tonu ke fakafisi ki te ʼu gaue ʼae ʼe tuku age ʼi te kokelekasio. ʼI te tahi ʼaho, neʼe kole age e he tehina ke ina fai te lautohi ʼo Te Tule Leʼo Ako kae neʼe kei tamasiʼi. Neʼe manatu ia ʼe mole ina lavaʼi anai, koia neʼe fakafisi ai. Kae neʼe tokoni ki ai te tehina ke ina fakakaukauʼi te faʼahi ʼaeni: “Kapau ʼe kole atu e he tahi ʼi te kautahi ʼa Sehova ke ke fai he gaue, ʼe ina iloʼi ʼe ke lava fakahoko anai.”—2 Ko. 3:5.

Neʼe au iloʼi te moʼoni ʼi Pilitania mo taku faʼe pea mo toku taʼokete. Neʼe tali leva e taku tamai te moʼoni kae ʼi te kamata neʼe fakafeagai mai kia matou. Tatau aipe pe neʼe mole loto ke au papitema kae neʼe au papitema pe ʼi toku taʼu hiva. Pea neʼe au fakatuʼutuʼu atu aipe ke au pionie katoa pea mo misionea. Kae neʼe mole loto e taku tamai ke au pionie kae heʼeki au taʼu 21. Neʼe mole au ʼamanaki au ke au atalitali fualoa. ʼI toku taʼu 16, neʼe tali e taku tamai ke au alu ʼo maʼuli ʼi ʼOsitalalia ʼi toku taʼokete he neʼe maʼuli ai. Pea ʼi toku taʼu 18, neʼe au pionie katoa leva.

Neʼe au felaveʼi mo Harvey ʼi ʼOsitalalia. Neʼe ma loto ke ma misionea toko lua. Neʼe ma ʼohoana ʼi te taʼu 1951. Neʼe ma pionie katoa taʼu ʼe lua, hili ʼaia neʼe hinoʼi leva maua ki te gaue fakasiliko. Pea neʼe ma olo ʼo gaue ʼi te potu Uesite ʼo ʼOsitalalia. Neʼe lahi ʼaupito te ʼu koga meʼa neʼe ma gaue ai. Koia, neʼe tonu ai ke ma olo mamaʼo ʼosi ki te ʼu fenua ʼae ʼe toafaʼia mo lavaki.

KUA HOKO LEVA TAMĀ FAKAʼAMU

ʼI te 1954, neʼe fakaafe leva maua ke ma kau ki te ako ʼo Kileate, te kalasi 25. Neʼe kua vave hoko pe leva tamā fakaʼamu ʼae ke ma misionea. Neʼe ma olo vaka leva ki New York. Pea ʼi Kileate, neʼe lahi te ʼu meʼa neʼe ma ako ʼi te Tohi-Tapu. Neʼe ma toe ako ai te lea Fakasepania, kae neʼe faigataʼa kia Harvey tana puʼaki totonu te mataʼi tohi ʼaeni r.

ʼI te ako ʼaia, neʼe tala ai ko natou ʼae ʼe fia olo ʼo gaue ʼi Saponia, ʼe feala ke natou tohi tonatou higoa ki te ako ʼo te lea Fakasaponia. Neʼe ma tuku pe maua te kautahi ʼa Sehova ke ina filifili te koga meʼa ʼae ʼe tonu ke ma olo ki ai. Mole fualoa ki ai, neʼe mole sio ia Albert Schroeder, te tagata faiako, ki ʼomā higoa ʼe tuʼu ʼi te lisi. Koia, neʼe tokoni mai kia maua ke ma toe fakakaukauʼi te faʼahi ʼaia. Neʼe ma lotolotolua tuʼumaʼu, koia neʼe ina ui fenei mai: “Ko au mo te tahi ʼu faiako, neʼe matou tohi ʼokolua higoa. Kolua faiga ke kolua ako te lea Fakasaponia.” Neʼe faigafua age kia Harvey tana puʼaki te ʼu kupu ʼi te lea Fakasaponia ʼi te lea Fakasepania.

ʼI tamā tau atu ki Saponia ʼi te taʼu 1955, neʼe ko kau faifakamafola pe ʼe toko 500 ʼi te fenua katoa. Neʼe ko te taʼu 26 ʼaia ʼo Harvey kae au taʼu 24. Neʼe ma misionea lolotoga taʼu ʼe fa ʼi Kobe, ko he kolo taulaga vaka. Pea neʼe ma fiafia he neʼe toe hinoʼi maua ki te gaue fakasiliko ʼi te kolo ko Nagoya. Neʼe ma leleiʼia ia meʼa fuli ʼo te gaue ʼaia. Ohage la, ko te ʼu tehina mo tuagaʼane, te meʼa kai, pea mo te matalelei ʼo te fenua. Kae neʼe ma maʼu leva te tahi faigamalie ke ma fai te meʼa ʼae ʼe kole mai e Sehova.

NEʼE HINOʼI MAUA KI HE TAHI FENUA MO HOKO AI HE TAHI ʼU FIHIFIHIA

Neʼe ma gaue taʼu tolu ʼi te gaue fakasiliko. Pea neʼe kole mai leva e te filiale ʼo Saponia pe ʼe feala ke ma olo ki Taïwan ʼo faifakamafola ai ki te hahaʼi ʼo te telepi ʼo Amis. ʼI te telepi ʼaia, neʼe ʼi ai ʼihi tuagaʼane neʼe natou liliu ko ni aposita. Pea neʼe ʼaoga ki te filiale ʼo Taïwan he tuagaʼane ʼe palalau ʼi te lea Fakasaponia moʼo fakatokatoka te fihifihia ʼaia.a Neʼe ma leleiʼia tamā gaue ʼi Saponia koia neʼe mole faigafua ai te toʼo ʼo he tonu. Kae neʼe ako e Harvey ke ʼaua naʼa fakafisi ki he gaue pe ʼe tuku age ke ina fai. Koia, neʼe ma tali ai ke ma olo ki Taïwan.

Neʼe ma olo ki Taïwan ʼi Novepeli 1962. Neʼe ko te toko 2 271 kau faifakamafola ʼi te kiʼi motu ʼaia. Pea neʼe kaugā malie age pe ia natou ʼae ʼe palalau ʼi te lea Amis. Kae neʼe tonu muʼa ke ma ako te lea Fakasiaina. Neʼe ma maʼu pe he tohi ako ʼe tahi pea neʼe mole palalau tamā fafine faiako ʼi te Fakapilitania, kae neʼe to lelei pe.

Neʼe mole heʼeki fualoa tamā tau atu ki Taïwan. Neʼe hinoʼi leva ia Harvey ke kau ki te komite ʼo te filiale. Neʼe mole lahi ia natou ʼae neʼe gaue ʼi te Pelete. Koia, neʼe feala pe ke ina fakahoko ʼona maua pea mo tokaga ki te ʼu kokelekasio lea Amis lolotoga vahaʼa ʼe tolu ʼi te mahina. Neʼe feala pe ke ina toe fai te gaue taupau ʼo te tisitilike. Pea ʼi ʼihi temi, neʼe ina fai he ʼu akonaki ʼi te ʼu fakatahi lalahi. Neʼe feala ke ina fai ʼana akonaki ʼi te Fakasaponia ʼo mahino ai te ʼu tehina mo tuagaʼane ʼae ʼe palalau ʼi te lea Amis. Kae neʼe fakamaʼua e te puleʼaga ke fai te ʼu fakatahitahi fakalotu fuli ʼi te lea Fakasiaina. Neʼe mole heʼeki poto lelei ia Harvey ʼi te palalau ʼi te lea Fakasiaina. Kae neʼe ina fai pe ʼana akonaki ʼi te lea ʼaia kae fakaliliu e he tehina ʼi te lea Amis.

Neʼe puleʼi te fenua ko Taïwan e te solia, koia neʼe tonu ai ke maʼu e te ʼu tehina he fakagafua ke natou fai ʼanatou fakatahi lalahi. Neʼe faigataʼa te maʼu ʼo he fakagafua. Pea ʼi ʼihi temi ʼe mole fakaha vave age he tali. ʼI te vahaʼa ʼae neʼe hoko ai te fakatahi, neʼe heʼeki natou maʼu he fakagafua. Koia, neʼe alu ai ia Harvey ki te fale polisi ʼo nofo ai ʼo kaku ki te hoki foaki age he fakagafua. Neʼe ufiufi te kau polisi ʼi tanatou sio ki he matapule ʼe atali ai. Koia neʼe natou foimo foaki age ai te fakagafua.

TAKU ʼULUAKI KAKE ʼI HE MOʼUGA

Ka ma faifakamafola mo he kokelekasio ʼi he vahaʼa, ʼe matou tau haʼele fualoa, mo fakalaka ʼi te ʼu vai tafe pea mo kake ʼi te ʼu moʼuga. ʼE kei au manatuʼi pe taku ʼuluaki kake ʼi te moʼuga. Neʼe matou inu kafe fakavilivili, pea hili ia neʼe matou toʼo te ka ʼi te hola nima vaelua uhu ke matou olo ki he kolo ʼe tuʼu mamaʼo. Pea neʼe matou fakalaka ʼi he vai tafe mo kake ʼi he moʼuga. Neʼe tuʼu tonu te mahake ʼo meihiʼi pe ke ʼi mai te ʼu vaʼe ʼo te tuagaʼane ʼae ʼe alu ʼi muʼa ki ʼoku fofoga.

ʼI te uhu ʼaia, neʼe faifakamafola ia Harvey mo te tahi ʼu tuagaʼane. Kae neʼe au alu au ʼo faifakamafola tokotahi ʼi he kiʼi kolo ʼe maʼuʼuli ai ni hahaʼi ʼe palalau Fakasaponia. ʼI te vaʼevaʼe hola tahi hili hoʼata, neʼe au logoʼi leva hoku vaivai he neʼe heʼeki au kai. Neʼe au felaveʼi leva mo Harvey kae kua olo fuli te ʼu tuagaʼane ia ʼae. Neʼe ʼavage e Harvey he ʼu tohi ki he tahi kae foaki age he ʼu foʼi moa ʼe tolu. Neʼe fakaha mai e Harvey pe feafeaʼi tona kai. Neʼe ina toʼo te foʼi moa ʼe tahi ʼo fai he kiʼi pu ʼi ʼoluga mo lalo pea neʼe ina homi leva. Logo la neʼe mole au leleiʼia, kae neʼe au kai te tahi. Kae ko ai leva ka ina kai te foʼi moa ʼae neʼe toe? Neʼe ko au he neʼe mole feala ke fua au e Harvey ki lalo moka au pogia.

ʼE MOLE AU GALOʼI TE ʼAHO ʼAE NEʼE AU MAʼANU AI

ʼI te tahi fakatahi fakasiliko, neʼe hoko leva kia au he aluʼaga neʼe mole au mahani ai. Neʼe fakaʼapi maua e he tuagaʼane ʼe ovi tona ʼapi ki he Fale Fono. Neʼe maʼuhiga ʼaupito ki te kau Amis te maʼanu. Neʼe teuteuʼi e te ʼohoana ʼo te taupau he meʼa ke ma maʼanu ai. Neʼe maʼumaʼua ia Harvey koia neʼe ina ui mai ai ke au ʼuluaki alu au ʼo maʼanu. Neʼe ʼi ai meʼa ʼe tolu: ko te pakete vai ʼe momoko, mo te tahi pakete vai ʼe vela pea mo te pesini leva ʼe ʼago. Neʼe au punamaʼuli he neʼe tuku e te ʼohoana ʼo te taupau te ʼu meʼa ʼaia ʼi tuʼa. Pea neʼe feala pe ke sisio mai te ʼu tuagaʼane ʼae ʼi te Fale Fono, ʼae neʼe kau ki te teuteuʼi ʼo te fakatahi. Neʼe au kole age leva ki ai pe mole ʼi ai he lito peʼe ko he tahi age meʼa, kae neʼe ina ʼaumai he kiʼi lauʼi la ʼe maina. Neʼe au manatu leva ke au alu ʼo maʼanu ʼi te tuʼa fale ke mole sio mai he tahi. Kae neʼe ʼi ai he ʼu pato neʼe feala ke natou togiʼi au. Koia, neʼe au ui leva maʼaku: ‘ ʼE au maʼanu au, ʼe mole sisio mai te ʼu tuagaʼane ia he ʼe gaue natou. Pea kapau mole au maʼanu, ʼe nā iita anai. Kae meʼa la ke feafeaʼi!’ Koia, neʼe au maʼanu ai.

KO HE ʼU TOHI ʼI TE LEA AMIS

Neʼe tokagaʼi leva e Harvey neʼe mole tuputupu te ʼu tuagaʼane ʼo te lea Amis ʼi te faʼahi fakalaumalie. ʼE kotou iloʼi pe kotea tona tupuʼaga? Koteʼuhi tokolahi neʼe mole natou popoto ʼi te lautohi pea neʼe mole maʼu he ʼu tohi ʼi tanatou lea. Koia, neʼe ina akoʼi age leva kia natou te lautohi ʼi te lea Amis. Neʼe hoki kamata age pe ʼi te lea ʼaia tona tohi pea mo te fakaʼaogaʼi ʼo te ʼu mataʼi tohi Fakaloma. Neʼe ʼaoga ki ai ni faiga kae neʼe lava ako e te ʼu tuagaʼane te Tohi-Tapu ke natou iloʼi ia Sehova ʼi tanatou lea. Neʼe fakaliliu he ʼu tohi ʼi te lea Amis ʼi te fakaʼosi ʼo te ʼu taʼu 1960. Pea ʼi te taʼu 1968, neʼe ta leva Te Tule Leʼo ʼi tanatou lea.

Kae neʼe loto e te puleʼaga ke tufa pe te ʼu tohi ʼae neʼe ta ʼi te lea Fakasiaina. Koia, neʼe kehe ai te ta ʼo Te Tule Leʼo ʼi te lea Amis e te kautahi ʼa Sehova. Ohage la, neʼe fakaliliu Te Tule Leʼo ʼae neʼe matou maʼu ia lea ʼe lua lolotoga he taʼu katoa mo mahina ʼe nima: ko te lea Fakasiaina mo te lea Amis. Kapau la neʼe ʼi ai he ʼu fehuʼi ʼa he tahi, neʼe matou faiga ke ui e te hahaʼi ʼe matou akoʼi te lea Fakasiaina ʼaki Te Tule Leʼo. Pea talu mai ai neʼe lahi leva te ʼu tohi neʼe ta ʼi te lea Amis moʼo tokoni ki te hahaʼi ke natou iloʼi te ʼu moʼoni Fakatohi-tapu.—Gaue 10:34, 35.

TE FAKAMAʼA ʼI TE FAʼAHI FAKALAUMALIE

ʼI te taʼu 1960 mo te taʼu 1970, tokolahi te ʼu tuagaʼane ʼi te lea Amis neʼe mole natou maʼuliʼi te ʼu pelesepeto ʼa te ʼAtua. Neʼe mole natou mahino lelei ki te ʼu pelesepeto Fakatohi-tapu. Koia, neʼe ʼi ai ʼihi neʼe natou fai he ʼu aga heʼe ʼaoga, mo inu kava fakavale, mo suluka peʼe kai pata. Neʼe lahi te ʼu kokelekasio neʼe ʼaʼahi leva e Harvey ke tokoni ai ki te ʼu tuagaʼane ke natou mahino ki te manatu ʼa Sehova ki te ʼu aga ʼaia. Neʼe ma ʼaʼahi he kokelekasio, pea neʼe ma tau ai mo te aluʼaga ʼae neʼe au talanoa ki ai ʼi te kamata.

Neʼe lotolelei te ʼu tuagaʼane ʼae neʼe agavaivai ke natou fai ni fetogi. Kae tokolahi te ʼu tuagaʼane neʼe mole natou fia fetogi. Pea neʼe hifo leva te kaugā malie ʼo te kau faifakamafola ʼae neʼe toko 2 450 ki te 900, ia taʼu ʼe 20. Neʼe fakatupu lotovaivai ʼosi. Neʼe ma iloʼi ʼe mole tapuakinaʼi anai e Sehova he kautahi ʼe heʼe maʼa. (2 Ko. 7:1) Neʼe fakamaʼa leva te ʼu kokelekasio ʼi te faʼahi fakalaumalie. Pea neʼe tapuakinaʼi leva e Sehova he ʼe kua maʼu ia ʼaho nei te toko 11 000 kau faifakamafola ʼi Taïwan.

ʼI te ʼu taʼu 1980, neʼe ma sisio leva ki te kua malohi ʼo te tui ʼa te ʼu tehina mo tuagaʼane ʼo te ʼu kokelekasio Amis. Pea neʼe lahi leva te tokaga ʼa Harvey ki te ʼu telituale lea Fakasiaina. Neʼe fiafia ia Harvey ʼi te tokoni ki te ʼu ʼohoana ʼo te ʼu tehina ke natou liliu ko he ʼu Fakamoʼoni ʼa Sehova. ʼI te tahi ʼaho, neʼe ina fakamatala mai neʼe fiafia ʼi tana iloʼi ʼae neʼe faikole he tahi ia natou kia Sehova. Pea neʼe ko tana hoki faikole ʼaia. Neʼe au toe fiafia mo au ʼi te tokoni ki te tokolahi ke natou fakaovi kia Sehova. Pea neʼe au toe fiafia he neʼe au gaue ʼi te Petele ʼo Taïwan mo he tama mo he taʼahine ʼo he fafine neʼe au fai ki muʼa atu tana ako.

HE ALUʼAGA FAKALOTOMAMAHI

Ko he meʼa fakalotomamahi he ʼe mole kei nofo toku ʼohoana ʼi ʼoku tafa. ʼI te ʼaho 1 ʼo Sanualio 2010, neʼe mate ai ia Harvey ko te kosea. Kae neʼe kua taʼu 59 tamā ʼohoana. Neʼe kua vave taʼu 60 pe tana gaue ʼi te selevisi temi katoa. ʼE au manatuʼi tuʼumaʼu pe siʼoku ʼohoana. Kae ʼe au fiafia he neʼe au gaue fakatahi mo ia ia fenua ʼe lua kae neʼe hoki kamata age pe te gaue faifakamafola ʼi te ʼu fenua ʼaia. Neʼe ma ako ni lea ʼe lua ʼe faigataʼa ʼo te Asia pea neʼe toe ako ai e Harvey te faitohi.

Hili ki ai ni taʼu, neʼe toʼo leva e te Kolesi Pule te tonu ʼae ke au toe liliu ki ʼOsitalalia ʼuhi ko taku kua vaivai matuʼa. Neʼe au ʼuluaki maʼu te manatu ʼaeni: ‘ ʼE mole au fia mavae au ʼi Taïwan.’ Kae neʼe akoʼi mai e Harvey ke ʼaua naʼa au fakafisi ki he meʼa ʼe ui mai e te kautahi ʼa Sehova. Koia, neʼe tonu ai ke au alu. Ki muli age, neʼe au mahino ai neʼe ko he tonu fakapotopoto.

Ia ʼaho nei, ʼe au gaue ʼi te Petele ʼo Australasie ʼi te vahaʼa. Pea ʼe au gaue leva ʼi te fakaʼosi vahaʼa mo taku kokelekasio. ʼI te Petele, ʼe au fiafia ʼi te fakamamata ʼo natou ʼae ʼe lea Fakasaponia mo Fakasiaina. Kae, ʼe au fakatalitali mo he fakaʼamu lahi ki te fakatuʼuake. ʼE au iloʼi ʼe manatuʼi anai e Sehova ia Harvey, ʼae neʼe mole fakafisi ki he meʼa neʼe kole age e Sehova.—Soa. 5:28, 29.