TONATOU MAʼULI
Neʼe Au Fakamuʼamuʼa Ia Sehova ʼi Te ʼu Tonu Fuli Neʼe Au Fai
NEʼE au maʼuli mo toku kiʼi famili ʼi he koga meʼa neʼe matalelei ai te ʼu ʼapi, ʼi te kolo ko Caracas, ʼi Venesuela. ʼI te tahi ʼaho ʼo te taʼu 1984, neʼe au alu ʼo gaue. ʼI taku alu ʼaia, neʼe au fakakaukauʼi te alatike ʼo Te Tule Leʼo, neʼe fakalotomalohiʼi ai tatou ke tou iloʼi pe ʼe kotea te manatu ʼa ʼotatou vahaʼa fale ʼo ʼuhiga mo tatou. ʼI taku sioʼi te ʼu ʼapi ʼo te nofoʼaga ʼae neʼe au maʼuli ai, neʼe au feʼekeʼaki pe ʼe manatu koa e te hahaʼi ko au ko he tagata maʼu koloa ʼe gaue ʼi he fale paʼaga, peʼe ko au ko he tagata ʼe tauhi ki te ʼAtua, pea ʼe gaue pe ia mo taupau tona kiʼi famili. Neʼe au mahino ai leva ki ʼoku vahaʼa fale, neʼe ko au ko he tagata maʼu koloa. Pea neʼe mole au leleiʼia. Neʼe au fakatotonu ai ke au fai he ʼu fetogi.
Neʼe au tupu ʼi te ʼaho 19 ʼo Maio 1940, ʼi te kolo ko Amioun ʼi Lipane. Hili ki ai ni taʼu, neʼe mavae toku kiʼi famili mai ai ʼo olo ki te kolo ko Tripoli. Neʼe au lahilahi ake ʼi he famili neʼe matou feʼofaʼaki, pea neʼe matou iloʼi pea mo ʼoʼofa kia Sehova. Neʼe ko ʼoku tokolua ʼe tolu pea mo toku tehina ʼe tahi. Neʼe ko au te muli. Ko te meʼa ʼae neʼe maʼuhiga ki ʼaku matuʼā, neʼe mole ko te falā, kae neʼe ko te ako ʼo te Tohi-Tapu, mo te ʼu fono, pea mo te faifakamafola.
Neʼe ʼi ai te kau fakanofo ʼi tamatou kokelekasio. Ia natou ʼaia, neʼe ʼi ai te tehina ko Michel Aboud neʼe ina takitaki te ako tohi ʼo te kokelekasio, ʼae neʼe kei fai ʼi te temi ʼaia. Neʼe ina maʼu te moʼoni ʼi New York. Pea neʼe ko ia ʼae neʼe ʼuluaki alu ʼo faifakamafola ʼi Lipane, ʼi te kamata ʼo te ʼu taʼu 1920. Ko te meʼa ʼae ʼe kei au manatuʼi, ko tana fakaʼapaʼapa, pea mo tana tokoni lelei ki te ʼu tuagaʼane ko Anne mo Gwen Beavor ʼae neʼe nā fai te Ako ʼo Kileate. Neʼe nā kaumeʼa lelei mo tomatou famili. Hili ki ai ni taʼu, neʼe au fiafia ʼi taku toe felaveʼi mo Anne ʼi Amelika. Ki muli age, neʼe au toe felaveʼi mo Gwen ʼae neʼe kua ʼohoana mo Wilfred Gooch, pea neʼe nā Petelite ʼi Pilitania.
TE FAIFAKAMAFOLA ʼI LIPANE
ʼI taku kei veliveli, neʼe mole hahaʼi te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼi Lipane. Logo la te fakafeagai mai ʼa ʼihi kau takitaki lotu, kae neʼe lahi pe tamatou palalau ki te hahaʼi ʼo ʼuhiga mo te Tohi-Tapu. ʼE kei au manatuʼi lelei pe he ʼu meʼa neʼe hoko kia matou.
ʼI te tahi ʼaho, neʼe au faifakamafola mo toku tokolua ko Sana ʼi he fale fata. ʼI tamatou lolotoga faipalalau mo te hahaʼi ʼi he laufata, neʼe haʼu te patele. Neʼe lagi ko he tahi neʼe pauʼi ki ai. Neʼe laukovi ki toku tokolua, pea ʼi tana ita, neʼe ina humuki ia ia ʼi te mata tuʼuga. Neʼe lavea ai. Neʼe pauʼi e he tahi te kau polisi, pea neʼe natou kole ai ki he tahi ke tokaga ki toku tokolua. Neʼe natou ʼave te patele ki te fale polisi, pea neʼe natou maʼu te fana neʼe nofo mo ia. Pea neʼe fehuʼi fenei age e te pule ʼo te fale polisi: “ ʼE ke akonaki koa ʼo ʼuhiga mo te ʼAtua, peʼe ʼo ʼuhiga mo te agamalohi?”
ʼE au toe manatuʼi lelei te ʼaho ʼae neʼe matou olo ka ai mo te kokelekasio, ʼo faifakamafola ʼi he kolo neʼe tuʼu mamaʼo. Neʼe foʼi lelei ʼosi tamatou faifakamafola ʼaia. Kae neʼe logo leva ki ai te patele, pea neʼe ina fakamaʼopoʼopo te hahaʼi ke ʼomai ʼo fakafeagai mai. Neʼe natou tuki makaʼi matou, pea neʼe foa te ʼulu ʼo taku tamai. ʼE hage pe ʼe kei au sio ki te toto ʼi tona fofoga. Neʼe toe liliu mo taku faʼe ki te ka. Pea neʼe matou muliʼi ia naua, neʼe matou tuʼania. ʼE mole au galoʼi anai te ʼu palalau ʼae neʼe fai e taku faʼe ʼi tana holoholoʼi te ʼu fofoga ʼo taku tamai. Neʼe ina ui fenei: “Sehova, fakamolemole age kia natou he ʼe mole natou iloʼi te meʼa ʼae ʼe natou fai.”
Pea ʼi te tahi ʼaho, neʼe matou olo ʼo fakasiosio tomatou famili, ʼi te kolo ʼae neʼe au tupu ai. ʼI te ʼapi ʼo taku kui tagata, neʼe ʼi ai te patele. Neʼe ina iloʼi ko ʼaku matuʼā neʼe ko he ʼu Fakamoʼoni ʼa Sehova. Kae neʼe haga mai ʼo fehuʼi fenei mai: “He koe heʼeki ke papitema koe?” Neʼe ko taku taʼu ono pe ʼaia. Neʼe au tali age ʼe kei au tamasiʼi, pea ke feala haku papitema ʼe tonu ke au iloʼi lelei te Tohi-Tapu, pea ke malohi taku tui. Neʼe ita ʼi taku tali ʼaia, pea neʼe ina fakamatala ki taku kui, neʼe mole au fakaʼapaʼapa kia ia.
Kae neʼe tahitahiga te hoko ʼo he ʼu meʼa feia. ʼI te agamahani, ko te kau Lipane ʼe natou agalelei pea mo tali kaiga. Neʼe matou faipalalau mo te hahaʼi ki te Tohi-Tapu, pea neʼe lahi ʼamatou ako Tohi-Tapu.
ʼE MATOU OLO ʼO MAʼUʼULI ʼI HE TAHI FENUA
ʼI taku kei ako, neʼe haʼu te tehina mai Venesuela ʼo mamata tomatou fenua. Neʼe kau ki te ʼu fono ʼo tamatou kokelekasio, pea neʼe felaveʼi ai mo toku tokolua ko Wafa. Ki muli age neʼe nā ʼohoana, pea neʼe nā olo leva ʼo maʼuʼuli ʼi Venesuela. Moka neʼe faitohi ia Wafa ki taku tamai, neʼe ina kole mamahi ai ki ai ke matou ʼomai ʼo maʼuʼuli ʼi Venesuela. Neʼe tuʼa lahi tana fai mai te kole ʼaia, he neʼe fia sio kia matou. Neʼe matou olo ai leva ki Venesuela.
Neʼe matou tau ki Venesuela ʼi te 1953, pea neʼe matou nonofo ʼi te kolo ko Caracas, ʼo ovi ki te ʼapi ʼa te pelesita. Neʼe kei au veliveli, pea neʼe au fiafia moka fakalaka te motoka matalelei ʼa te pelesita. Kae neʼe faigataʼa ki ʼaku matuʼā hanā fakamamahani mo he fenua, mo he lea, mo he agaʼi fenua, mo he meʼa kai, pea mo he ʼaele foʼou. Kae ʼi tanā kamata mamahani leva neʼe hoko he tuʼutamaki.
Mai te faʼahi hema ki te mataʼu: Taku tamai. Taku faʼe. Ko au ʼi te taʼu 1953 ʼi tamatou kua maʼuʼuli leva ʼi Venesuela
NEʼE HOKO HE TUʼUTAMAKI
Neʼe logo kovi taku tamai, pea neʼe ko he faʼahi neʼe matou punamaʼuli ai, he neʼe mole ko he tahi neʼe mahamahaki. Neʼe iloʼi leva neʼe ko te kosea ʼo te ʼatepili, pea neʼe tonu ke tafa. Kae hili ki ai te vahaʼa, neʼe mate.
Neʼe lahi ʼosi tomatou lotomamahi. Neʼe au taʼu 13 ʼi te temi ʼaia. Neʼe mole matou ʼamanaki ʼe mate anai tamatou tamai. Pea neʼe matou manatu ʼe mole matou toe fiafia anai. Neʼe faigataʼa ki taku faʼe tana kua maʼuli tokotahi leva. Kae neʼe matou mahino ʼe hoko atu pe tomatou maʼuli. Pea neʼe tokoni mai Sehova ke matou kataki. ʼI taku taʼu 16, ʼi taku kua ʼosi ako ʼi te lise ʼi Caracas, neʼe au fia maʼu haku gaue moʼo tokoni ki toku famili.
Neʼe tokoni mai ia toku tokolua ko Sana mo tona ʼohoana ko Rubén, ke au tuputupu ʼi te faʼahi fakalaumalie
ʼI te temi ʼaia, neʼe ʼohoana toku tokolua ko Sana mo te tehina ko Rubén Araujo. ʼI te ʼosi fai e te tehina ʼaia te Ako ʼo Kileate, neʼe toe liliu ki Venesuela. Pea nā olo leva ʼo maʼuʼuli ʼi New York. Neʼe loto e toku famili ke hoko atu taku ako ʼi te univelesite. Koia, neʼe matou manatu ai ke au alu ki Amelika ʼo nofo mo naua. Neʼe nā tokoni lahi mai ke au tuputupu ʼi te faʼahi fakalaumalie. Neʼe tokolahi te ʼu tehina neʼe malolohi ʼi te faʼahi fakalaumalie, neʼe kau ʼi tamatou kokelekasio lea Fakasepania ʼi Brooklyn. Ohage la, ia natou ʼaia neʼe ʼi ai te ʼu tehina ko Milton Henschel, pea mo Frederick Franz, neʼe nā gaue ʼi te Petele ʼo Brooklyn. Neʼe au fiafia ʼosi ʼi taku feiloʼiʼaki mo naua.
Ko toku papitema ʼi te taʼu 1957
ʼI te fakaʼosi ʼo toku ʼuluaki taʼu ʼi te univelesite, neʼe au kamata feʼekeʼaki pe kotea ʼae ka au fai ʼi toku maʼuli. Neʼe au lau te ʼu alatike ʼo Te Tule Leʼo neʼe fakamanatuʼi mai ai ke kita fai he ʼu fakatuʼutuʼu fakalaumalie. Pea neʼe au fakakaukauʼi ki ai. Neʼe au toe tokagaʼi mo te fiafia ʼa te ʼu pionie pea mo te kau Petelite ʼo taku kokelekasio, pea neʼe au fia liliu ohage ko natou. Kae neʼe heʼeki au papitema. Koia neʼe au mahino ai, neʼe tonu ke au foaki toku maʼuli kia Sehova. Neʼe ko te meʼa ʼaia neʼe au fai. Pea neʼe au papitema leva ʼi te ʼaho 30 ʼo Malesio 1957.
ʼE AU FAI HE ʼU TONU MAʼUHIGA
ʼI taku ʼosi fakahoko te fakatuʼutuʼu ʼaia, neʼe au fai te tahi age fakatuʼutuʼu ʼae ke au pionie katoa. Neʼe au loto moʼoni ke au pionie, kae neʼe au iloʼi ʼe faigataʼa anai tona fakahoko. He ʼe feafeaʼi anai haku pionie, kae neʼe kei au ako ʼi te univelesite? Koia, neʼe au fai ai te tonu ke au tuku taku ako, kae ke au liliu ki Venesuela ʼo fai ai taku pionie. Neʼe tonu ke au faitohi liuliuga ki taku faʼe pea mo ʼoku tokolua mo tehina moʼo fakamahino age te tonu ʼae neʼe au fai.
Neʼe au toe liliu ki Caracas ʼi Sunio 1957. Kae, neʼe faigataʼa te maʼuli ʼo toku famili, pea neʼe ʼaoga ke gaue he tahi. Neʼe au fia tokoni kia natou. Koia neʼe au maʼu ai te gaue ʼi te fale paʼaga. Kae neʼe au fia pionie, he neʼe ko te tupuʼaga la ʼaia ʼo taku liliu mai ki Venesuela. Koia, neʼe au fai lualua ai taku gaue ʼi te fale paʼaga pea mo taku pionie. Neʼe au maʼumaʼua ʼaupito, kae neʼe au fiafia lahi.
Ki muli age, neʼe au toe fiafia he neʼe au felaveʼi mo te kiʼi tuagaʼane finemui Siamani ko Sylvia, neʼe ʼofa ia Sehova. Neʼe haʼu ki Venesuela mo ʼana matuʼā. Neʼe ma ʼohoana pea neʼe ma maʼu tamā ʼu toe ʼe lua. Ko tamā tama ko Michel (peʼe ko Mike), pea mo tamā taʼahine ko Samira. Neʼe au toe tokaga ʼi te temi ʼaia ki taku faʼe. Pea ki muli age neʼe haʼu ʼo maʼuli mo matou. Neʼe tonu ke au tuku taku pionie moʼo taupau toku kiʼi famili. Kae neʼe lahi pe taku kau ki te faifakamafola. ʼI toma temi malolo, neʼe ma toʼo taumatuʼa te selevisi pionie vaeluaʼi temi.
TE TAHI TONU MAʼUHIGA
Neʼe hoko te aluʼaga ʼae neʼe au fakamatala ʼi te kamata, kae neʼe kei ako ʼaku toe. Neʼe maʼu e toku kiʼi famili te ʼu meʼa fuli ʼae neʼe ʼaoga kia natou. Pea neʼe fakaʼapaʼapaʼi au ʼi taku gaue ʼi te fale paʼaga. Kae neʼe au loto au ke iloʼi e te hahaʼi, ko au ko he tagata ʼe tauhi ki te ʼAtua. Neʼe hoko atu taku fakakaukauʼi te faʼahi ʼaia, pea neʼe ma vakavakaʼi leva mo Sylvia te aluʼaga ʼo tamā falā. Kapau neʼe au mavae ʼi te fale paʼaga, pea ʼe lahi anai te foʼi falā ka foaki mai. Neʼe mole homā ʼu maʼua, pea neʼe ma fia maʼuli fakafeʼauga. Neʼe ma fakafuafua ʼe feʼauga pe anai te falā ʼaia moʼo taupau tomatou maʼuli.
Neʼe mole faigafua te toʼo ʼo te tonu ʼaia. Kae neʼe mulimuli toku ʼohoana pea mo taku faʼe ki ai. Neʼe feala ai leva ke au toe pionie. Neʼe au fiafia ʼaupito, kae neʼe hoko leva he aluʼaga fakapunamaʼuli.
HE ALUʼAGA FAKAPUNAMAʼULI KAE FAKAFIAFIA
Neʼe ma punamaʼuli pea mo fiafia ʼi te tupu mai ʼo tamā tolu tamasiʼi ko Gabriel
ʼI te tahi ʼaho, neʼe fakaha mai e tamā toketa ko Sylvia kua faitama. Neʼe ko he aluʼaga fakapunamaʼuli kae neʼe ma fiafia. Kae neʼe kua ʼosi fakatuʼutuʼu ke au pionie. Neʼe ma fai ai leva te tonu ke ma tokakaga lelei ki te tamasiʼi ʼaia ka tupu mai. Kae neʼe au feʼekeʼaki pe ʼe kei feala haku pionie.
ʼI tamā ʼosi fakakaukauʼi te faʼahi ʼaia, neʼe ma manatu ai ke ma fakahoko pe te fakatuʼutuʼu ʼae neʼe ma kua ʼosi fai. Neʼe tupu tamā tamasiʼi ko Gabriel ʼi Apelili 1985. Kae neʼe au mavae ʼi taku gaue, pea neʼe au toʼo taku selevisi pionie katoa ʼi Sunio ʼo te taʼu pe ʼaia. Ki muli age, neʼe au kau ʼi te ʼu tehina ʼo te Komite ʼo Te Filiale. Neʼe vaha ia te Petele mo Caracas ia kilometa ʼe 80. Pea neʼe tonu ke au fai te ʼu kilometa ʼaia, ia ʼaho ʼe lua peʼe tolu ʼi te vahaʼa.
NEʼE MATOU TOE HIKI KI HE TAHI KOGA MEʼA
Neʼe tuʼu te Petele ʼi te kolo ko La Victoria. Ke matou ovi ki te Petele neʼe matou fai ai te tonu ke matou hiki ki te kolo ʼaia. Neʼe ko he fetogi lahi ʼaia kia matou. ʼE au fakamalo lahi ki toku kiʼi famili ʼi tanatou lagolago ki te tonu ʼaia. Neʼe tali lelei e toku tokolua ko Baha ke tokaga ki tamatou faʼe. Neʼe kua ʼohoana ia Mike, kae neʼe kei nonofo pe mo maua ia Samira pea mo Gabriel. Koia, ʼi tamatou mavae ʼae ʼo olo ki te kolo La Victoria, neʼe nā tali ai ke nā fakamamaʼo mai ʼonā kaumeʼa. Neʼe lotolelei toku ʼohoana ia Sylvia ke mavae mai he kolo ʼe lahi ʼo maʼuli ʼi he kiʼi kolo. Pea neʼe tonu ke matou fakamamahani ʼi te maʼuli ʼi he kiʼi ʼapi ʼe veliveli age. Neʼe lahi te ʼu fetogi neʼe tonu ke matou fai ʼi tamatou hiki ki te kolo ʼaia.
Kae ki muli age, neʼe toe fetogi tomatou aluʼaga. Neʼe ʼohoana ia Gabriel, pea neʼe maʼu leva e Samira tona nofoʼaga. Pea ʼi te 2007, ko au mo Sylvia neʼe ma liliu ʼo Petelite, ʼo kaku mai ki te temi nei. Ko Mike, tamā tama lahi kua tagata ʼafeā, pea ʼe pionie mo tona ʼohoana ko Monica. ʼE toe tagata ʼafeā mo Gabriel, pea ʼe maʼuli ʼi Italia mo tona ʼohoana ko Ambra. Pea ko Samira ʼe pionie, pea ʼe toe tokoni ki te gaue ʼi te Petele.
Mai te faʼahi hema ki te mataʼu: Ko au mo toku ʼohoana ko Sylvia, ʼi te Petele ʼo Venesuela. Ko tamā tama lahi ko Mike mo tona ʼohoana ko Monica. Ko tamā taʼahine ko Samira. Ko tamā tama ko Gabriel mo tona ʼohoana ko Ambra
ʼE AU TOE FAI PE ANAI TE ʼU TONU ʼAE NEʼE KUA AU FAI
ʼE mole au fakahemala ʼi te ʼu tonu maʼuhiga ʼae neʼe au fai ʼi toku maʼuli. ʼE au toe fai pe anai ʼi temi nei te ʼu tonu ʼaia neʼe kua au fai. ʼE au fakafetaʼi kia Sehova ʼo ʼuhiga mo te ʼu gaue fuli neʼe ina foaki mai ʼi taku tauhi kia te ia. ʼAki te temi neʼe au mahino ai ki te maʼuhiga ʼae ke tou felogoi lelei mo ia. Tatau aipe peʼe maʼuhiga, peʼe mole faʼa maʼuhiga te ʼu tonu ʼae ʼe tonu ke tou fai, kae ʼe feala kia Sehova ke ina foaki mai te tokalelei “ ʼae ʼe maʼoluga age ʼi te ʼu ʼatamai fuli.” (Flp. 4:6, 7) Ko au mo Sylvia ʼe ma fiafia ʼi tamā foaki he tauhi taputapu kia Sehova ʼi te Petele. Pea kia maua, neʼe tapuakiʼi e Sehova te ʼu tonu fuli ʼae neʼe ma fai, he neʼe ma fakamuʼamuʼa tuʼumaʼu ia ia ʼi toma maʼuli.