Te ʼu Fehuʼi ʼa Te Kau Lautohi

He koʼe ʼe kehekehe ia te fakamatala ʼa Mateo mo ʼae ʼa Luka ʼo ʼuhiga mo te temi ʼae neʼe kei tupulaga ai ia Sesu?

Ko te fakamatala ʼa Mateo pea mo Luka ʼo ʼuhiga mo te tupu ʼa Sesu pea mo tona temi tupulaga ʼe kehekehe. Koteʼuhi neʼe mole fakamatala pe e Mateo peʼe ko Luka ia te ʼu faʼahiga manatu pea mo te ʼu aluʼaga neʼe hoko ki he foʼi tokotahi.

Neʼe fakamatala tafito e Mateo ia te ʼu aluʼaga ʼo ʼuhiga mo Sosefo. ʼE ina fakamatala pe ʼe kotea te manatu ʼa Sosefo ʼi tana iloʼi ʼae kua faitama ia Malia, mo tana moemisi ʼae ʼe fakamahino age ai e te ʼaselo ia te aluʼaga ʼaia pea mo tana faʼahiga mulimuli ki te ʼu fakatotonu ʼa te ʼaselo. (Mateo 1:​19-25) ʼE toe fakamatala foki e Mateo ia te tahi moemisi ʼa Sosefo, neʼe kole age ai e te ʼaselo ke feholaki mo tona kiʼi famili ki Esipito pea neʼe fakalogo atu aipe. Pea ʼe toe ui mai e Mateo, ʼi te tahi moemisi ʼa Sosefo neʼe fakatotonu age e te ʼaselo ke toe liliu ki Iselaele. Neʼe toe liliu ia Sosefo mo tona kiʼi famili pea neʼe natou maʼuʼuli ʼi Nasaleti. (Mateo 2:​13, 14, 19-23) ʼI te ʼu kapite ʼe lua ʼuluaki ʼo te Evaselio ʼa Mateo, ʼe tou maʼu tuʼa valu ai ia te higoa ʼo Sosefo, kaʼe tuʼa ono pe te higoa ʼo Malia.

Kaʼe, ʼe talanoa tafito ia Luka ʼo ʼuhiga mo Malia. ʼE ina fakamatala te ha ʼa te ʼaselo ko Kapeliele kia Malia, mo tana alu ki tona kaiga ko Elisapeta pea mo ʼana fakavikiviki kia Sehova. (Luka 1:​26-56) ʼE ina toe fakamatala foki pe ʼe kotea ʼae neʼe ui e Simeone kia Malia ʼo ʼuhiga mo te ʼu mamahi ʼae ka tau anai mo Sesu. Pea ʼe toe talanoa foki ia Luka ki te temi ʼae neʼe olo ai ia Sesu mo tona famili ki te fale lotu ʼi tona taʼu 12. Maʼia pe la ʼi tana fakamatala ʼaia, ʼe talanoa ia Luka ki te ʼu palalau ʼa Malia kaʼe mole ko te ʼu palalau ʼa Sosefo. Pea ʼe ina fakaha mai ko te ʼu aluʼaga ʼaia neʼe malave ʼaupito kia Malia. (Luka 2:​19, 34, 35, 48, 51) ʼI te ʼu kapite ʼe lua ʼuluaki ʼo tana Evaselio, ʼe talanoa tuʼa 12 ia Luka ki te higoa ʼo Malia kaʼe tuʼa 3 pe ki te higoa ʼo Sosefo. Koia, ʼe lahi age te palalau ʼa Mateo ʼo ʼuhiga mo te ʼu manatu pea mo te ʼu gaue ʼa Sosefo. Kaʼe, ʼe talanoa tafito ia Luka ki te ʼu manatu pea mo te ʼu aluʼaga ʼae neʼe hoko kia Malia.

ʼO toe feia pe, ko te hologa ʼo Sesu ʼae ʼe tuʼu ʼi te ʼu Evaselio ʼa Mateo pea mo Luka ʼe kehekehe ia. ʼE talanoa ia Mateo ki te hologa ʼo Sosefo ia te tamai tauhi ʼo Sesu. Pea ʼe ina fakaha ai neʼe tuha mo Sesu ke ina maʼu te hekaʼaga fakahau ʼo Tavite. Kotea tona tupuʼaga? Koteʼuhi ko Sosefo neʼe hifo mai te hologa ʼo te Hau ko Tavite ʼaki ia tona foha ko Salomone. (Mateo 1:​6, 16) Kaʼe, ʼe talanoa ia Luka ki te hologa ʼo Malia pea ʼe ina fakaha ai neʼe ko Sesu ʼae neʼe ina maʼu te hekaʼaga fakahau ʼo Tavite he “neʼe tupu tagata mai te hakoga ʼo Tavite.” (Loma 1:3) Kotea tona tupuʼaga? Koteʼuhi, ko Malia neʼe hifo mai te hologa ʼo te Hau ko Tavite ʼaki ia tona foha ko Natane. (Luka 3:31) Kaʼe, ʼi te talanoa ʼa Luka ki te hologa ʼo Malia, he koʼe ʼe mole ina ui ko Malia ko te ʼofafine ʼo Eli? Koteʼuhi ʼi te ʼu tohi hako, ʼe tuʼu ai pe te ʼu higoa ʼo te hahaʼi tagata. Koia ʼi te ui ʼae e Luka ko Sosefo ʼe ko te foha ʼo Eli, neʼe mahino te hahaʼi ko Sosefo neʼe ko te ʼohoana ʼo tona ʼofafine.​—Luka 3:23.

Ko te hologa ʼo Sesu ʼae ʼe tuʼu ʼi te ʼu Evaselio ʼa Mateo pea mo Luka, ʼe ina fakamoʼoni ai ko Sesu ʼe ko te Mesia ʼae neʼe fakapapauʼi mai e te ʼAtua. Neʼe mole puli ki he tahi ia te hifo mai ʼa Sesu mai te hologa ʼo te Hau ko Tavite. Koia ʼae neʼe mole feala ai ke fakafihiʼi e te kau Faliseo pea mo te kau Satuseo ia te faʼahi ʼaia. Pea ko te ʼu fakamatala ʼo te hologa ʼo Sesu ʼae neʼe tohi e Mateo pea mo Luka, ʼe ina fakamalohiʼi ia tatatou tui. ʼE ina toe fakamanatuʼi mai foki kia tatou, ko Sehova ʼe ina fakahoko tuʼumaʼu pe ʼana fakapapau.