Neʼe ʼOfainaʼi ʼAupito Ia e Sehova

“ ʼALOFA ATU, kia koe ʼaē ʼe ʼofainaʼi ʼaupito, ʼe kau mo koe ia Sehova.” ʼE ko he fakamālo! Ko ia ʼaē ʼe palalau ʼe ko te ʼaselo ʼaē ko Kapeliele. ʼE palalau ifo ia ki te fafine kei finemui pea mo agavaivai—ko Malia, ko te ʼofafine ʼo te tagata ʼe higoa ko Helia. Ko te taʼu 3 ʼo totatou temi, pea ko te koga meʼa ʼe ko te kolo ʼo Nasaleti.—Luka 1:26-28.

Ko Malia neʼe fakapapauʼi ke ʼohoana kia Sosefo, ko te tagata tufuga ʼakau. ʼI te lao pea mo te agaʼi fenua faka Sutea, neʼe kua faka ʼuhiga ia ia kua nā ʼohoana. (Mateo 1:18) Ohage pe ko Malia, neʼe mole ko he tagata maʼu meʼa ia. Kae koteā te tupuʼaga ʼo te fakaʼalofa ʼa te ʼaselo kia Malia ohage ko he tahi ʼe ʼofainaʼi ʼaupito?

Ko Tana Pilivilesio Taulekaleka

ʼE toe ʼui e Kapeliele: “ ʼAua naʼa ke mataku, Malia, koteʼuhi kua leleiʼia koe e te ʼAtua; pea koʼeni! ʼe ke faitamaʼi anai ʼi tou ʼalo pea ʼe ke faʼeleʼi anai he tama, pea ʼe tonu anai ke ke fakahigoaʼi ko Sesu. Pea ko ia ia, ʼe lahi anai, pea ʼe fakahigoa anai ko te ʼAlo ʼo te Māʼoluga ʼAupito; pea ʼe foaki anai e Sehova ʼAtua kia te ia te hekaʼaga faka hau ʼo Tavite tana tāmai, pea ʼe hau anai ia ki te ʼapi ʼo Sakopo ʼo talu ai, pea ko tona puleʼaga, ʼe mole hona gataʼaga.”—Luka 1:29-33.

Neʼe punamaʼuli pea hoha ia Malia, ʼo ina fehuʼi fēnei: “ ʼE hoko feafeaʼi anai te meʼa ʼaia, heʼe mole heʼeki ʼau ʼiloʼi he tagata?” Pea tali age maʼa Kapeliele: “ ʼE hifo anai te laumālie maʼoniʼoni kia te koe, pea ko te mālohi ʼo te Māʼoluga ʼAupito ʼe ina ʼuʼufi anai koe ʼaki tona malumalu. Koia ʼaē, ko te tamasiʼi ʼaē ka tupu ʼe ʼui anai ʼe maʼoniʼoni, ʼAlo ʼo te ʼAtua.” Ke mole ʼi ai he lotolotolua, ʼe toe ʼui age fēnei e te ʼaselo: “Pea koʼeni ia Elisapeta tou kāiga, kua ina toe faitamaʼi mo ia te tama ʼi tona kua matuʼa, pea ko te māhina ʼaenī kia ia ko tona ono, ʼo ia ʼaē neʼe ʼui ʼe paʼa; heʼe ki te ʼAtua ʼe mole he meʼa ʼe faigataʼa kia te ia.”—Luka 1:34-37.

ʼO tali atu aipe e Malia te pilivilesio taulekaleka ʼaia. ʼAki te lotolelei pea ʼaki te agavaivai, ʼe ina tali age fēnei: “Koʼeni te kaugana ʼa Sehova! Ke hoko te meʼa ʼaia kia te ʼau ohage ko tau lea.” ʼO mulimuli pe kiai, pea mavae ia Kapeliele. Pea ʼalu fakavilivili ia Malia ki te kolo ʼe tuʼu ʼi te koga meʼa moʼugaʼia ʼo Suta. ʼI tana aʼu atu ki te ʼapi ʼo te pelepitelo ko Sakalia pea mo tona ʼohoana ko Elisapeta, ʼe ina maʼu atu te ʼu ʼaluʼaga fuli ohage pe ko te meʼa ʼaē neʼe fakamahinohino age e te ʼaselo ʼo ʼuhiga mo nāua. ʼE ko he toe fiafia ʼo te loto ʼo Malia! Ko tona ʼu laugutu ʼe talanoa ki te ʼu palalau fakavikiviki kia Sehova.—Luka 1:38-55.

ʼE Liliu Ko Te ʼOhoana ʼo Sosefo

Ko he taupoʼou ʼe ina fuafatuʼi anai te sinoʼi tagata ʼo Sesu, ko te tupu ʼaia neʼe kua ʼosi fakakikite ia. (Isaia 7:14; Mateo 1:22, 23) Kae he koʼe neʼe tonu ke tupu ʼi he taʼahine kei taupoʼou ʼe ʼamanaki ʼohoana? Koteʼuhi ke maʼu ai he tāmai moʼo vaevae ʼo te tamasiʼi, ke feala ke ina foaki ki te tamasiʼi he fakatafitoʼaga ki te lao ʼo ʼuhiga mo te hekaʼaga hau ʼo te Hau ko Tavite. Ko Sosefo pea mo Malia ʼe nā kau toko lua ki te telepi ʼo Suta pea ko nāua ko te ʼu hōloga ʼo te Hau ko Tavite. Koia ʼaē ko te tafitoʼaga ʼaē ki te lao ʼo te tuʼulaga hau ʼo Sesu neʼe maʼu fakatatau. (Mateo 1:2-16; Luka 3:23-33) Ko te tupuʼaga la ʼaia ʼo te tokoni age ʼa te ʼaselo ki muli age kia Sosefo, ke ʼaua naʼa lotolotolua ka ke ina toʼo ia Malia ko hona ʼohoana ʼi muʼa ʼo te lao, logope la tana kua faitama.—Mateo 1:19-25.a

Ko te lao neʼe fai e Aukusito Sesale, neʼe fakamaʼua ai kia Sosefo pea mo Malia ke nā ʼolo ki Petelehemi ʼo tohi ia nāua. ʼO fānauʼi ai e Malia tona ʼuluaki tama ʼi tanā tau atu. Ko te kau tauhi ōvi neʼe nātou ʼōmai ʼo sio ki te kiʼi toe, pea neʼe nātou fakavikiviki ki tana Tāmai, ia Sehova. Hili ʼaho e 40 ki te fakamaʼa ʼaē ʼe fakamaʼuaʼi e te Lao ʼa Moisese, pea ʼalu Malia ki te fale lotu ʼo fai fakalelei ʼo ʼuhiga mo tana ʼu agahala. (Levitike 12:1-8; Luka 2:22-24) ʼIo, mai tona ʼaluʼaga ʼaē neʼe mole tupu imakulata, pea neʼe mole hāo ia mai te agahala, ko tona ʼuhiga heʼe haohaoa ʼaē neʼe tupu ake mo ia neʼe tonu ke ʼaofi ʼaki te ʼu sakilifisio fakamolemole.—Pesalemo 51:5.

ʼI te nofo ʼa Malia pea mo Sosefo ʼi te fale lotu, ko te matuʼa ko Simeone pea mo te finematuʼa polofeta ko Ana neʼe nā maʼu te pilivilesio ʼaē ke nā sio ki te ʼAlo ʼo te ʼAtua. ʼE mole ko Malia ʼaē ʼe fakatokagaʼi. (Luka 2:25-38) Ki muli age, ko te kau Masi neʼe nātou hu kia Sesu kae mole nātou fai te faʼahi ʼaia kia Malia.—Mateo 2:1-12.

ʼI tanatou ʼosi feholaki ki Esipito pea mo tanatou nonofo ʼi ai ʼo aʼu ki te temi mate ʼo te hau agakovi ko Helote, neʼe toe liliu te ʼu mātuʼa ʼa Sesu ʼo nonofo ʼi te kiʼi kolo ko Nasaleti. (Mateo 2:13-23; Luka 2:39) Ko te koga meʼa leva ʼaia ʼaē neʼe akoʼi ai e Sosefo pea mo Malia ia Sesu, ke ina maʼu he maʼuli faka famili pea mo he maʼuli faka lotu.

Neʼe ʼi Ai Te Tahi Age ʼu Tamaliki ʼa Malia

Ki muli age, neʼe fakatupu e Malia pea mo Sosefo te ʼu tēhina pea mo te ʼu tokolua ʼo Sesu. ʼI te temi ʼaē neʼe aʼu mai ai te minisitelio ʼa Sesu ki tona kolo ko Nasaleti, ko te hahaʼi ʼaē neʼe feʼiloʼiʼaki mo ia ʼi tana kei veliveli, neʼe nātou ʼiloʼi atu aipe ia ia. “ ʼE mole ko te foha koa la ʼaenī ʼo te tagata tufuga ʼakau?” ko tanatou ʼui ʼaia. “ ʼE mole higoa koa la tana faʼe ko Malia, pea mo ʼona tēhina, ko Sake, mo Sosefo, mo Simone, pea mo Suta? Pea ʼe mole nonofo fuli koa la ʼona tuagaʼane ia tatou?” (Mateo 13:55, 56) Neʼe talanoa te hahaʼi ʼo Nasaleti ki te famili fakakakano ʼo Sosefo pea mo Malia, ʼo kau kiai te ʼu tama pea mo te ʼu taʼahine ʼa Malia ʼaē neʼe nātou ʼiloʼi ko te ʼu tēhina pea mo te ʼu tuagaʼane tonu ʼo Sesu.

Ko te ʼu tēhina pea mo te ʼu tuagaʼane ʼaia ʼo Sesu neʼe mole ko he ʼu kāiga ʼo Sesu. Pea neʼe mole ko hana kau tisipulo, peʼe ko hona ʼu tēhina pea mo tuagaʼane fakalaumālie, koia ʼaē ʼe fakakehekeheʼi lelei ai e Soane 2:12 te ʼu kalasi ʼaia e lua, ʼaki tana ʼui ʼaenī: “Neʼe [Sesu] hifo ia ki Kapenaume, ko ia pea mo tana faʼe, ʼo toe feiā ki tona ʼu tēhina pea mo tana kau tisipulo.” Te ʼu taʼu ki muli age ʼi Selusalemi, neʼe sio ia Paulo kia Sefasi, peʼe ko Petelo, pea ʼui maʼana: “Neʼe mole ʼau sio ki niʼihi ake ʼu ʼapositolo; neʼe ʼau sio pe kia Sake, ko te tēhina ʼo te ʼAliki.” (Kalate 1:19, La Bible de Jérusalem) Pea tahi ʼaē, ko te talanoa ʼaē ʼa Sosefo “neʼe mole felāveʼi mo [Malia] ʼo aʼu ki tana faʼeleʼi tana tama” ʼe hā ʼaki mai, ko te tāmai vavae ʼa Sesu neʼe felāveʼi ki muli age mo Malia pea neʼe ina fānauʼi ʼihi age ʼu tamaliki. (Mateo 1:25) ʼO mulimuli ki te faʼahi ʼaia, ʼe ʼui ia Luka 2:7 ko Sesu ʼe ko te “ ʼuluaki” tama ʼo Malia.

Ko Te Faʼe ʼe Manavasiʼi Ki te ʼAtua

ʼI tona ʼuhiga faʼe ʼe manavasiʼi ki te ʼAtua, ʼe kaugā gāue ia Malia pea mo Sosefo ki te akoʼi ʼo tana ʼu fānau ki te faitotonu. (Tāʼaga Lea 22:6) Pea ʼe ko ia ʼe ina ako lelei te ʼu tohi ʼo te Tohi-Tapu, he neʼe hā lelei tona mālohi ʼi te faʼahi fakalaumālie ʼi te temi ʼaē neʼe fakaʼalofa age ai kia Elisapeta. ʼI te moʼi lakaga ʼaia, ko te faʼe ʼa Sesu neʼe ina toe ʼui te ʼu manatu ʼo te hiva ʼa Ana pea mo ina fakahā ʼo tona mālama ki te ʼu pesalemo, pea mo te ʼu tohi faka hisitolia pea mo te ʼu lea faka polofeta, pea mo te ʼu tohi ʼa Moisese. (Senesi 30:13; 1 Samuele 2:1-10; Tāʼaga Lea 31:28; Malakia 3:12; Luka 1:46-55) Neʼe fakahoko e Malia te ʼu meʼa ʼo te ʼu lea faka polofeta pea mo te ʼu palalau, ʼo ina taupau fakalelei ʼi tona loto, pea mo ina manatuʼi te ʼu faʼahi ʼaia ʼi tona ʼatamai. Koia ʼaē neʼe kua lelei tana teuteu ki te foaki ʼo te ako ʼa te ʼu mātuʼa ki te tama ko Sesu.—Luka 2:19, 33.

ʼI tana kua mahino lelei ʼi tona taʼu 12, ʼe fakahā e Sesu te mālama totonu ʼo ʼuhiga mo te Tohi-Tapu ʼaē ko he meʼa neʼe punamaʼuli ki ai te hahaʼi popoto ʼi te fale lotu. Mai tona ʼaluʼaga ʼaē neʼe mavae mai tana ʼu mātuʼa ʼi te temi ʼo te Pāsikate, ʼe ʼui fēnei e tana faʼe: “Tamasiʼi, he koʼe neʼe ke fai feiā kia māua? Sio age ki tau tāmai pea mo ʼau, kua ma lotohoha ʼi tou kumi.” Pea neʼe tali maʼa Sesu: “Koteā ʼaē e koulua kumi ai ia ʼau? ʼE mole koulua ʼiloʼi koa la ʼe tonu ke ʼau nofo ʼi te [fale] ʼo taku Tāmai?” Neʼe mole maʼu he tali ʼa Malia ki te palalau maʼuhiga ʼaia, kae neʼe ina taupau maʼu te ʼu palalau ʼaia ki tona loto. ʼI te toe liliu ʼaē ki Nasaleti, “neʼe tuputupu ia Sesu ʼi te poto pea mo te ʼofainaʼi ʼo ia e te ʼAtua pea mo te hahaʼi.”—Luka 2:42-52.

Ko Malia ʼi Tona ʼUhiga Tisipulo ʼa Sesu

ʼE ko he meʼa matatonu ke liliu ia Malia ko te tisipulo fakalogo ʼa Sesu! ʼE agamālū pea neʼe mole fia hā logope la neʼe ko ia tokotahi ʼaē neʼe hinoʼi e te ʼAtua. ʼE ʼiloʼi e Malia te Tohi-Tapu. Kapau ʼe koutou lau te ʼu tohi ʼo te Tohi-Tapu, ʼe mole koutou maʼu he talanoa ʼo ʼuhiga mo ia ʼe ʼi ai hona pale, peʼe nofo ʼi he hekaʼaga hau ohage “ko he faʼe ʼaliki” pea mo gigila ʼi te fakaʼata ʼo te kolōlia ʼo Kilisito. Kae ʼe koutou sio anai kia ia ʼe fakapulipuli, ʼe mole ʼasi mai ki te hahaʼi.—Mateo 13:53-56; Soane 2:12.

Neʼe pulihi e Sesu ʼi tana kau tisipulo he meʼa ʼe feala anai ke hage ko he tauhi kia Malia. ʼI te lolotoga ʼo tana palalau ʼi te tahi ʼaluʼaga, “ko te fafine ʼi te lotolotoiga ʼo te hahaʼi neʼe kalaga mai, ‘Manuʼia te fatu ʼaē neʼe ina fuafatuʼi koe pea manuʼia te ʼu fatafata ʼaē neʼe ke huhu ai!’ ‘Kae,’ neʼe ʼui maʼana, ‘manuʼia ia nātou ʼaē neʼe nātou fagono ki te folafola ʼa te ʼAtua pea mo nātou taupau.’ ” (Luka 11:27, 28, The New American Bible, neʼe fakaliliu e te hahaʼi ʼo te Catholic Biblical Association of America) ʼI te kātoaga ʼo te ʼohoana, neʼe ʼui maʼa Sesu kia Malia: “Koteā te meʼa ke ʼau fai mo koe, fafine? Mole heʼeki hoko mai toku hola.” (Soane 2:4) Ko ʼihi fakaliliu ʼe nātou ʼui fēnei: “Tuku te gāue ki ʼoku ʼu nima.” (Weymouth) “ ʼAua naʼa ke fia puleʼi ia ʼau.” (An American Translation) Ei, neʼe fakaʼapaʼapa ia Sesu ki tana faʼe kae neʼe mole ina faka maʼuhigaʼi ia ia.

Te ʼu Pilivilesio Heʼegata

ʼE ko he ʼu pilivilesio ʼaē neʼe maʼu e Malia! Neʼe ina fānauʼi ia Sesu. Pea neʼe ina taupau pea mo akoʼi te kiʼi tamasiʼi. Pea ki muli age, neʼe haga tui, pea mo liliu ko te tisipulo ʼa Kilisito pea ko tona tuagaʼane fakalaumālie. ʼE tou lau fakaʼosi ʼi te Tohi-Tapu ʼo ʼuhiga mo Malia, ʼe tou sio kia ia ʼi te koga fale fata ʼi Selusalemi. ʼE nofo ia ʼi ai mo te kau ʼapositolo ʼa Sesu, pea mo tona ʼu tama, pea mo ʼihi fafine agatonu—ko nātou fuli ko te kau atolasio ʼa Sehova.—Gāue 1:13, 14.

Ki muli age, neʼe mate ia Malia pea ko tona sino neʼe toe liliu pe ki te efu. Ohage pe ko ʼihi ʼuluaki tisipulo fakanofo ʼo tona foha ʼofaina, ʼe fakatalitali ia ʼi te mate ʼo aʼu ki te temi fakakatofa ʼo te ʼAtua ke fakatuʼuake age ia ia ko te laumālie fakapulipuli ke maʼuli tuputupua ʼi selo. (1 Kolonito 15:44, 50; 2 Timoteo 4:8) ʼE ko he meʼa fakafiafia ia kia ia “ ʼaē ʼe ʼofainaʼi ʼaupito,” ʼi te temi nei hana nofo mo Sehova ʼAtua pea mo Sesu Kilisito!

[Nota ʼi te lalo pasina]

[Paki ʼo te pasina 31]

Ko Malia neʼe ʼofainaʼi ʼaupito ʼi tona ʼuhiga faʼe ʼaē ʼa Sesu