IWatchtower LAYBRARI EKWI-INTANETHI
IWatchtower
LAYIBRARI EKWI-INTANETHI
IsiXhosa
  • IBHAYIBHILE
  • IINCWADI
  • MEETINGS
  • w92 4/1 iphe. 3-5
  • Inkululeko Yokwenyaniso—Ivela Kuwuphi Umthombo?

No video available for this selection.

Sorry, there was an error loading the video.

  • Inkululeko Yokwenyaniso—Ivela Kuwuphi Umthombo?
  • IMboniselo Evakalisa UBukumkani BukaYehova—1992
  • Imixholwana
  • Amanqaku Afanayo
  • Ukusetyenziswa Kakubi Kwenkululeko
  • Ukukhotyokiswa Lunqulo Lobuxoki
  • Abantu Abakhululekileyo Kodwa Abaya Kuphendula
    IMboniselo Evakalisa UBukumkani BukaYehova—1992
  • Ukulothulel’ Umnqwazi Ihlabathi Elitsha LikaThixo Lenkululeko
    IMboniselo Evakalisa UBukumkani BukaYehova—1992
  • Ngaba “Ulungelelwaniso Olutsha Lwehlabathi” Oluya Kuziswa Ngabantu Lusondele?
    IMboniselo Evakalisa UBukumkani BukaYehova—1992
  • Ithetha Ntoni Inkululeko Yonqulo Kuwe?
    IMboniselo Evakalisa UBukumkani BukaYehova—1997
Khangela Okunye
IMboniselo Evakalisa UBukumkani BukaYehova—1992
w92 4/1 iphe. 3-5

Inkululeko Yokwenyaniso—Ivela Kuwuphi Umthombo?

“Akukhona endodeni ehambayo ukuqinisela ukunyathela kwayo. Ndithethise, Yehova.”—YEREMIYA 10:23, 24.

1, 2. Abantu abaninzi bayijonga njani inkululeko, kodwa yintoni enye ekufuneka iqwalaselwe?

ALITHANDABUZEKI elokuba uyayixabisa inkululeko yokwenyaniso. Ufuna ukukhululeka ukuba uvakalise izimvo zakho, ukhululeke ukugqiba ngendawo nendlela ofuna ukuhlala ngayo. Ufuna ukuzikhethela umsebenzi owenzayo, uzikhethele ukudla, umculo, abahlobo bakho. Kukho izinto ezininzi ozithandayo nongazithandiyo, ezinkulu nezincinane. Akukho mntu uphile kakuhle ofuna ukukhotyokiswa ngabalawuli abangoozwilakhe, abe nenkululeko encinane okanye angabi nankululeko yokuzikhethela.

2 Noko ke, ngaba kwakhona ubungayi kulifuna ihlabathi apho wena nabanye ninokungenelwa kwinkululeko yokwenyaniso? Ngaba ubungayi kufuna ihlabathi apho inkululeko ibiya kukhuselwa ukuze ubomi babo bonke abantu bube nentsingiselo ngokupheleleyo? Yaye ukuba kunokwenzeka, ngaba ubungayi kufuna ihlabathi elingenalo uloyiko, ulwaphulo-mthetho, indlala, ubuhlwempu, ungcoliso, ukugula nemfazwe? Ngokuqinisekileyo ezo nkululeko zinqweneleka kakhulu.

3. Kutheni siyithanda nje inkululeko?

3 Kutheni thina bantu siyithanda kangaka inkululeko? IBhayibhile ithi: “Apho ke akhoyo uMoya [kaYehova], kubakho inkululeko.” (2 Korinte 3:17) Ngoko uYehova unguThixo wenkululeko. Yaye ekubeni wasidala ‘ngokomfanekiselo wakhe nangokufana naye,’ wasinika inkululeko yokuzikhethela ukuze sibe nokuyixabisa size singenelwe kwinkululeko.—Genesis 1:26.

Ukusetyenziswa Kakubi Kwenkululeko

4, 5. Iye yasetyenziswa njani kakubi inkululeko ukutyhubela imbali?

4 Ukutyhubela imbali izigidi zabantu ziye zenziwa amakhoboka, zathuthunjiswa okanye zabulawa ngenxa yokuba abanye beye bayisebenzisa kakubi inkululeko yokuzikhethela. IBhayibhile ibalisa ukuba kwiminyaka enokuba ngama-3 500 eyadlulayo, “amaYiputa ke abakhonzisa oonyana bakaSirayeli ngokutyumzayo; abenza bakrakra ubomi babo ngomsebenzi olukhuni.” (Eksodus 1:13, 14) IThe Encyclopedia Americana ithi ngenkulungwane yesine Ngaphambi kweXesha Eliqhelekileyo, eAtene nakwezinye izixeko ezibini zaseGrisi, amakhoboka ayemaninzi ngokuphindwe kane kunabemi abakhululekileyo. Lo mthombo ukwathi: “ERoma ngaphambili ikhoboka lalingenawo amalungelo. Lalinokubulawelwa nesona senzo sincinane solwaphulo-mthetho.” ICompton’s Encyclopedia iphawula oku: “ERoma ukuma korhulumente kwakuxhomekeke ekusebenzeni kwamakhoboka. . . . Emasimini ngokufuthi amakhoboka ayesebenza ekhonkxiwe. Ebusuku ayebotshelelwa ndawonye aze atshixelwe kwiintolongo ezinkulu, ezazithe gabhu ngaphantsi komhlaba.” Ekubeni uninzi lwala makhoboka lwalukhe lwangabantu abakhululekileyo, sinokuyithelekelela indlela obabukrakra ngayo ubomi bawo obonakalisiweyo!

5 Kangangeenkulungwane, iNgqobhoko yayibandakanyeke kurhwebo lwamakhoboka olucinezelayo. IThe World Book Encyclopedia ithi: “Ukususela kwiminyaka yee-1500 kuse kweyee-1800, abeLungu bathutha ngeenqanawa amakhoboka antsundu amalunga nezigidi ezili-10 eAfrika bewathumela kumazwe elaseNtshona.” Kule nkulungwane yama-20, izigidi zamabanjwa zasetyenziselwa ukufa okanye zabulawa kwiinkampu zoxinaniso zamaNazi kuba nje oku kwakungumyalelo karhulumente. Kula maxhoba kwakukho namaNgqina kaYehova amaninzi awavalelwa ezintolongweni ngenxa yokuba ayengavumi ukuxhasa ulawulo olwalungqwabalala lwamaNazi.

Ukukhotyokiswa Lunqulo Lobuxoki

6. Unqulo lobuxoki lwabakhobokisa njani abantu kwiKanan yamandulo?

6 Kukwakho nobukhoboka obungumphumo wokubambelela kunqulo lobuxoki. Ngokomzekelo, mandulo kwelakwaKanan, kwakubingelelwa ngabantwana kuMoleki. Kuthiwa ngaphakathi komfanekiso omkhulu oqingqiweyo walo thixo wobuxoki kwakukho iziko elivuthayo. Abantwana babephoswa bephila kwiingalo ezoluliweyo zalo mfanekiso oqingqiweyo, baze baye kuwela kumlilo ongaphantsi. KwanamaSirayeli athile ayeluqhelisela olu nqulo lobuxoki. UThixo uthi ‘abacandisa emlilweni kaMoleki oonyana neentombi zawo, nto leyo awayengabawiselanga mthetho ngayo, engazange ithi qatha entliziyweni yakhe, ukuba bawenze loo masikizi.’ (Yeremiya 32:35) Ziziphi iingenelo uMoleki awazizisela abanquli bakhe? Ziphi ezo ntlanga zelakwaKanan nonqulo lukaMoleki namhlanje? Konke oku kwathi shwaka. Kwakulunqulo lobuxoki, unqulo olwalungasekelwanga kwinyaniso koko lusekelwe kubuxoki.—Isaya 60:12.

7. Yintoni eyothusayo eyayisenziwa njengenxalenye yonqulo lwama-Aztec?

7 Kwiinkulungwane ezadlulayo kuMbindi Merika, ama-Aztec ayekhotyokiswe lunqulo lobuxoki. Abantu babenoothixo babo bobuqu, amandla emvelo ayenqulwa njengoothixo, nganye kwizinto ezahlukahlukeneyo ezenziwayo kubomi bemihla ngemihla yayinothixo wayo, izityalo zazinoothixo bazo, kwanabo babezibulala babenothixo. Incwadi ethi The Ancient Sun Kingdoms of the Americas ibalisa oku: “Urhulumente waseMexico eyayinama-Aztec wayelungelelaniswe ngokupheleleyo ngendlela yokuba akwazi ukuxhasa, aze ngaloo ndlela acamagushe, amandla angabonakaliyo ngeentliziyo zabantu ezininzi kangangoko kunokwenzeka. Igazi lalisisiselo soothixo. Ukuze kuzuzwe amaxhoba angamabanjwa ekunokubingelelwa ngawo koothixo, kwakusoloko kusiliwa iimfazwe ezincinane.” Xa kwakunikezelwa itempile ngowe-1486, amawaka amaxhoba “ayedwelisiwe enze ungcelele elindele ukulaliswa phezu kwelitye lesibingelelo. Iintliziyo zawo zazikhutshwa zize ziphakanyiselwe elangeni okomzuzwana” kucanyagushwa kuthixo olilanga. IThe World Book Encyclopedia ithi: “Maxa wambi abanquli babesitya amalungu omzimba wexhoba.” Sekunjalo, olo nqulo aluzange lubusindise uBukhosi bama-Aztec okanye unqulo lwawo lobuxoki.

8. Wathini umkhenkethisi othile ngokubulawa kwabantu namhlanje okukhulu kunoko kwakusenzeka phakathi kwama-Aztec?

8 Ngasihlandlo sithile iindwendwe zazikhenketha kwimyuziyam ekwakuboniswe kuyo umfanekiso wabefundisi bama-Aztec bekhupha intliziyo yetyendyana lomfana. Xa umkhenkethisi wayechaza lo mfanekiso, abathile kubakhenkethi bahlasimla. Wandula ke umkhenkethisi wathi: “Ndiyabona ukuba iyanicaphukisa le nto yayisenziwa ngama-Aztec yokubingelela ngabafana koothixo bobuhedeni. Ukanti, kule nkulungwane yama-20, kuye kwabingelelwa ngezigidi zabafana kuthixo wemfazwe. Kwahluke ngantoni ke oku?” Kuyinyaniso engenakukhanyelwa ukuba emfazweni iinkokeli zonqulo zawo onke amazwe zithandazela ukoyisa zize zisikelele imikhosi nakubeni ngokufuthi abantu bonqulo olunye bekumacala alwayo bebulalana.—1 Yohane 3:10-12; 4:8, 20, 21; 5:3.

9. Luluphi uqheliselo olubulala abantwana abaninzi kunalo naluphi na embalini?

9 Ukubingelela ngabantwana kuMoleki, koothixo bama-Aztec, okanye emfazweni ngoku kugqweswa kukubulawa kweentsana ezingekazalwa ngokuqhomfa, ekuqikelelwa ukuba zingama-40 okanye ama-50 ezigidi ngonyaka ehlabathini lonke. Inani leentsana ezibulewe zingekazalwa kwiminyaka nje emithathu edluleyo lingaphezulu kwelo labantu abalikhulu lezigidi ababulewe kuzo zonke iimfazwe zale nkulungwane. Nyaka ngamnye, iintsana eziqhomfiweyo ziliphinda kaliqela inani labantu ababulawa ebudeni bolawulo lweminyaka eli-12 lwamaNazi. Kumashumi eminyaka akutshanje inani leentsana ezibulewe zingekazalwa liliphinda-phinda kangangamawaka elo labantu ekwabingelelwa ngabo kuMoleki okanye koothixo bama-Aztec. Ukanti abaninzi (ukuba asiyonkoliso) kwabo baqhomfayo, okanye baqhomfisayo, bathi bangabonqulo oluthile.

10. Yiyiphi enye indlela eyabangela abantu bangamakhoboka onqulo lobuxoki?

10 Unqulo lobuxoki lukhobokisa abantu nangezinye iindlela. Ngokomzekelo, abantu abaninzi bakholelwa kwelokuba abafileyo bayaphila kwelemimoya. Le nkolelo yobuxoki ibe sisizekabani soloyiko nokunqulwa kweminyanya efileyo ukuze kufunyanwe iingenelo ekuthiwa iyazizisa. Oku kubangela abantu bakhotyokiswe ngamagqirha, ngabaneshologu nabefundisi abaye babizwe ngenjongo yokuza kungxengxezela abaphilileyo kwabangasekhoyo. Ufanelekile ke ngoko umbuzo othi, Ngaba ikho indlela yokuphuncuka kobo bukhoboka?—Duteronomi 18:10-12; INtshumayeli 9:5, 10.

[Umfanekiso okwiphepha 4, 5]

Ukutyhubela imbali bambi baye bayisebenzisa kakubi inkululeko yabo ukuze bakhobokise abanye

    Iimpapasho ZesiXhosa (1986-2025)
    Log Out
    Log In
    • IsiXhosa
    • Share
    • Zikhethele
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Imiqathango
    • Umthetho Wezinto Eziyimfihlo
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share