Rayog ni Mu Fal’eg e Fayleng Nge Mang Bang nib Fel’? — LIBRARY U ONLINE ni fan ko Wulyang ko Damit

Rayog ni Mu Fal’eg e Fayleng Nge Mang Bang nib Fel’?

“Pi am e dabkiyog ni ngar fulweged nga rogon e pi m’ag ko girdi’ ni ke kireb. Ke marwoth ni ngaki fulweg nga rogon yalen e ngongol nga rogon ni immoy. Tin th’abi fel’ e motochiyel e dabkiyog ni nge fulweg nga yalen ni bod rogon e n’en yima rin’ u m’on ni ngan mabgol ara ngiyal’ ni kan mabgol, me fulweg e matam nga rogon ni yad ma ayuweg pi fakrad, fa ni fulweg e damumuw nge tamra nga rogon ni immoy . . . Oren e pi ngongol ni kireb ni be magawon nagdad e dabkiyog i thang nge chuw ko motochiyel.”

GA baadag ni nge m’agan’um ko pi thin ni baaram ni yog be’ ni ki i mang reb e girdi’ ko am nu Meriken? Faanra arrogon, me ere mang e puf ko pi magawon ni boor ko ngiyal’ ney ni be sum ko chogow, nge t’ufeg u lan e tabinaw ni ke m’ay, ngongol ni kireb ni daki mutrug rogon, dan nang fan ban’en, nge ku boch e ban’en ni ke m’aynag e tha’ u thilin e girdi’? Boch e girdi’ e be lemnag ni dakuriy e puf riy, ere yug yad be rin’ e tin ba’ ni ngar rin’ed ko yafas rorad ni rogon ni rayog rorad. Ma boch e be athapeg ni bayi reb e rran ma ra yib be’ ni yugub pag rogon gelngin ni ra ngat e girdi’ ngak ma ba llowan’ nge bi mang pilung, ni sana ku ra yog ni reb e tayugang ko teliw, ni ba yib nge bi soregrad ko gin nib mat’aw.

Ba riyul’, ya l’agruw e biyu’ e duw ni ke yan, mi i lemnag e girdi’ ni ngar tayed Jesus Kristus ni nge mang pilung rorad ya ra lemniged ni ke pi’ Got ma ra mang ba pilung ni ba cheg. Machane, nap’an ni naab Jesus ko n’en ni yad be lemnag, me gurgur nge chuw u rom. (John 6:14, 15) Fini taaboch me yog ngak reb e governor nu Roma ni gaar, “Gin suwon e gathi bang ko re fayleng ney,”. (John 18:36, New World Translation) Machane, ngiyal’ ney, ma ri ka in e girdi’ e be sak’iy ni bod ni rin’ Jesus—ni ki mada’ ngak e pi tayugang ko teliw ni yad be yog ni yad be lek Jesus. Boch e pi cha’ ney e kuura guyed rogon ni ngar fal’ged e re fayleng ney nge fel’ boch, ni reb e yad be guy rogon ni ngar pingeged e pi tayugang ko am ara yad be guy rogon ni ngar manged boch e tayugang ko am. Rayog ni ngad guyed ere n’eney ni faan gad ra sap ko tin un rin’ u lan fa ragag e duw ni ke yan ni 1960 nge mada’ ko 1970.

Gelngin e Maruwel ko Yuraba’ i Teliw ni Nge Mon’og e Fayleng

Tin tomuren e duw ko 1960, ma bay boch e theologian u boch e binaw nu Latin-America ni ur chamgad ni fan ko piin ni gafgow nge piin ni yibe gafgownagrad. Rogon me yog ere n’eney, e ra sunmiyed e liberation theology, ni aram e Kristus e be ayuweg e girdi’ ni gathi kemus ni bod ni be yog e Bible ya ku be rin’ u daken e pi am nge chugum nge salpiy. U Meriken, ma boch e tayugang ko teliw ni ri i gel e magafan’ rorad nga felngin pangiy nge wok nib fel’ ni be m’ay i yan ma ra sunmiyed reb e ulung ni fithingan e Moral Majority. Ni n’en ni nguun rin’ e nge un e girdi’ riy u maruwel ko office ko politics ni girdi’ ni ngar fal’eged boch e motochiyel ni fan ko tabinaw ni nga i par nib fel’. Nib chugur ni nge bod, yu yang e nam ko Muslim, ni bay boch e ulung riy ni ur guyed rogon ni ngar taleged e ngongol ni sasalyeb nge feni elmerin ni aram e ngan mon’ognag rogon ni ngar ni fol ko Koran.

Be mich u wan’um ni fayleng e ke fel’ boch ni bochan e pi n’eney ni kan maruweliy? Tin riyul’ riy, e urngin, ni be dag ni ngongol nib fel’ e ka be m’ay i yan ma gaangin e thil u thilin e fel’ rogon nge gafgow e ka be ga’ i yan, ni ba muun ngay e tin baaram e nam ni ba’ fare liberation theology riy.

Bochan ni fare Moral Majority e de yog rok e tin i lemnag ni nge rin’ u Meriken, ma aram e ani sunmiy ni, Jerry Falwell, e teleg fare ulung u lan e duw ni 1989. Bay boch e ulung ni ke yib nga luwan. Ma yugu aram rogon, me Paul Weyrich ni ir e tunguy fare bugithin ni “moral majority”, e yoloy nga lan fare babyor ni Christianity Today ni gaar: “Ku gad ra gel ko towal, ma gel ni da tayed e de yog ni nge thiliyeg e motochiyel nge ni aw nga rogon ni gadad manang nib ga’ fan.” Miki yoloy ni gaar: “Fare yalen e ke bod bangi n’en-ni be wer e mogongan riy ni be ga’ i yan. Kad awgad nga fithik’ e yalen ni ke puth ke wagey nib ga’ ni ke gel ko am.”

Be’ ni ma yoloy murung’agen nochi ban’en nge tay ko simbung maku ma yoloy yu ken e babyor ni Cal Thomas e ke dag ngan nang e n’en ni be lemnag ni ngan athamgil ngan mon’ognag e girdi’ u daken e politics e aram e oloboch nib ga’ ni gaar: “Ri rogon mathil e nge yib rok be’ nge be’, ma gathi ngeb u reb e towal ngo reb, ya tin som’mon e magawon rodad e gathi rogon e par nge am ya pangiy nge tirok Got ban’en.”

Machane uw rogon ni ngam pithig e magawon u pangiy nge ngongol ko tirok Got ban’en u ba fayleng ni dariy ban’en ni yibe fol riy, bangi n’en ni girdi’ e yad be lemnag rorad e tin ni ba mat’aw nge tinib kireb? Faanra piin ni bay gelngirad-ni ngar pingeged be’ nge piin ni ba tanam lanin’rad—ni demtrug ko mini’ ni girdien yuraba’ e teliw fa danga’—ma de yog rorad, me ere mini’ e rayog rok? Bayda guyed ko bin migid e article, ya bay e fulweg riy. Ni riyul’, ya aram e bin som’mon ni fan ni yog Jesus ni Gil’ilungun e gathi yib ko re fayleng ney.

[Picture Credit Lines on page 2]

[Picture Credit Lines on page 3]