Deer Rok E Piin Ni Ma Bieg E Re Babyor Ney

Tomren e Day Ko Noah, ke pag Noah ba bulugol nge changeg me sul ni bay “ba gaf i yuwan e olive u l’ugun.” Uw e ke pirieg fare bulugol fare yuwan riy?

Be yog e Bible ni “ke ga’ e ran iyan nge tharey urngin e pi burey nib th’abi tolang.” (Genesis 7:19) Nap’an ni be sul fare ran nga but’ ma dalip yay ni ke pag Noah ba bulugol ni nge changeg​−ni reb e wik u thilin. Yay ni l’agruw ni ke pag fare bulugol, ke sul fare bulugol “ni ba’ ba gaf i yuwan e olive u l’ugun ni kab mirerey. Ma aram me nang Noah ni ke yan e ran nga but’.”​—Genesis 8:8-11.

Dada nanged n’umngin nap’an nib tharey yu yang u fayleng, ya dabi siy ni ke thil rogon e binaw ni bochan fare ran ni ke tharey e fayleng. Machane dabi siy ni ke yim’ boor e gek’iy ni bochan e ba n’uw nap’an ntharey e but’. Machane boch e pi gek’iy nem e de yim’ ni bochan e ran ni tharey e but’ me puf yuwan u nap’an ni ke sul e ran nga but’.

Fare babyor ni The New Bible Dictionary e ke weliy morngaagen e gek’iy ni olive ni gaar: “Faan yira toy ba ken e gek’iy ni olive, ma ra yib e nuf u lik’ngin ma rayog ni nge yoor e nuf n ge gaman lal ken nra sum riy. Maku rayog ni nge yib e nuf ko baken e olive ni ke chugur ni ke yim’.” Be gaar fare babyor ni The New Schaff-Herzog Encyclopedia of Religious Knowledge: ”Gowa dabiyog ni ngan li’ e olive.”. Dariy be’ e chiney e manang e n’en ni ke buch e ngiyal’ nem, ma dan nang gelngin e sol ko fare ran ni tharey e fayleng ara fene gawel ara garbeb fare ran. Ere dabiyog ni nga nog e n’en ni rin’ fare ran ngak fare gek’iy ni olive ara yugu boch e woldug.

Dabiyog ni nge tugul e gek’iy ni olive ko gini ba garbeb u daken e burey. Baga’ ni ma tugul u bang ni ba sobut’ ko 3,000 fit, u bang nib tolang gawelngin ko 50 degrees Fahrenheit. Ere be yog fare babyor ni The Flood Reconsidered: “Rayog ni nge nang Noah ni dariy e ran u lan e loway ni bochan e bay ba gaf i yuwan e olive ni kab mirerey u l’ugun fare bulugol.” Reb e wik nga tomren ki pag Noah fare bulugol nge changeg ma de sul mab tamilang riy ni ke yoor e woldug ma bay e gini nge toffan fare bulugol riy.​—Genesis 8:12.