Reference ko Fare Babyor ni Tin Gad Ma Rin’ nge Machib Rodad
© 2023 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
JANUARY 1-7
TIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT | JOB 32-33
Mu Fal’eg Laniyan’ e Piin Be Magafan’rad
it-1 710
Elihu
Elihu e ir be’ nder ma laniyan’ maku der ma pi’ be’ nga lang ko thin. Manang ni kan sunmiy ko but’ ma en Gubin Ma Rayog Rok e Ir e Ke Sunmiy ni bod Job. De lemnag ni nge k’aring e marus ngak Job, ya non ngak ni be fanay fithingan ni bod reb e fager nib riyul’. Ireray ban’en nde rin’ Elifaz, ara Bildad, ara Zofar.—Job 32:21, 22; 33:1, 6.
Ga Ma Lemnag e Meewar rok Boch e Girdi’ ni Bod Rogon ni Ma Lemnag Jehovah, Fa?
8 Ra mom ni ngad nanged rarogon laniyan’ pi walagdad ni faanra dab da paged talin ni bay boch i yad ni kar meewargad ni bochan boch e magawon nib ga’ ni ke yib ngorad ni bod rogon e m’ar, ara yad be par u reb e tabinaw nde taareb e michan’ ko girdi’ riy, ara ke kireban’rad. Rayog ni nge ba ngiyal’ mu kud mada’naged e magawon ni aray rogon. Am lemnag e n’en ni buch rok piyu Israel kakrom. Ba gel e gafgow ni ur ted u Egypt. Machane, u m’on ni nga ranod nga lan fare Nam ni Kan Micheg, min puguran ngorad nsusun e dab ra “siingad” ngak pi walagrad ni yad be gafgow. Ya baadag Jehovah ni ngar ayuweged pi walagrad ni yad ba gafgow ma yad ba meewar.—Deut. 15:7, 11, BT; Lev. 25:35-38.
9 Susun ndab da gurgad nga don’ed e kireb nga daken pi walagdad ni bochan e magawon rorad ara da lemnaged ni ka gad ba fel’ ngorad, ya susun ni ngad ayuweged yad ko tirok Got ban’en. (Job 33:6, 7; Matt. 7:1) Susun e ke yan be’ u reb e otobay me yan i dol’ nge maad’ad nib gel, ngemu’ min fek nga aspital. Nap’an ni yira fek ngaram, ma gur, ra par e togta ngaur lemnaged ko mini’ e ke k’aring fare accident? Danga’, ya yad ra gur ni ngar tafalaynaged e maad’ad u dow facha’. Ere, ku er rogon nnap’an nra meewar reb i walagdad ni bochan reb e magawon, ma n’en nib ga’ fan e ngad lemnaged rogon nrayog ni ngad ayuweged ko tirok Got ban’en.—Mu beeg e 1 Thessalonika 5:14.
10 Faan gad ra fal’eg i lemnag rarogon e magawon ni ke yib ngak reb i walagdad, ma rayog ni nge thil rogon ni ngad lemnaged facha’. Am lemnag boch e walag nib pin ni ke yoor e duw ni ma togopuluw chon e tabinaw rorad ngorad. Sana yira guy boch i yad min lemnag ni yad ba meewar, machane bin riyul’ riy, e yad be athamgil ni ngar pared nib gel e michan’ rorad nge lem rorad. Nap’an ni gad ra guy reb e matin ndariy e pumoon rok ni ma athamgil ni ngaur bad pi fak ko muulung ni gubin ngiyal’, ma gathi ga ra ngat nga gelngin e michan’ rorad nge rogon ni yad be par nib mudugil lanin’rad? Ma uw rogon e pi fel’ yangaren ni yad be athamgil ni ngar pired ko tin riyul’ ni yugu aram rogon nib gel e towasar ni yad be mada’nag u skul? Nap’an ni gad ra lemnag e pi walag ney nge magawon ni yad be mada’nag, ma rayog ni ngad nanged ni pi girdi’ ney ni yima lemnag ni yad ba meewar e rib “gel e michan’ rorad,” ma taareb rogorad ngak e pi arodad ndarur mada’naged boch e magawon ni aray rogon.—Jas. 2:5.
Mingiyal’ e Ba Fel’ ni Ngad Nonad?
17 Bin aningeg ko pi pumoon ney nra bad ra guyed Job e aram Elihu nreb e girdi’ rok Abraham. I par nge motoyil u nap’an ni be non Job nge fa dalip ni baaram e pumoon. Ba tamilang ni kari fal’eg e motoyil ko n’en ni unog ni bochan e yag ni nge pi’ boch e fonow ngak Job u fithik’ e sumunguy nge yul’yul’ ni ir e ayuweg Job ni nge yal’uweg rogon e lem rok. (Job 33:1, 6, 17) N’en nib ga’ fan u wan’ Elihu e rogon ni nge n’uf Jehovah, ma gathi be guy rogon ni nge tolangnag ir ara yugu be’. (Job 32:21, 22; 37:23, 24) Ere gad be fil ko n’en ni rin’ Elihu ni bay e ngiyal’ ni ngad th’abed gulungdad ngad motoyilgad. (Jas. 1:19) Maku reb e, ku gad be fil riy ni faanra kad pied e fonow ngak be’, ma n’en ni nge ga’ fan u wan’dad e rogon ni ngad n’ufed Jehovah ma gathi gadad.
18 Faan gad ra fol ko fonow nu Bible u murung’agen e ngiyal’ ni ngad nonad nge rogon ni ngad nonad, ma aram e gad be dag nib ga’ fan u wan’dad e thin ni gad ma yog ni aram reb e tow’ath ni kan pi’ ngodad. Solomon ni Pilung ni ir be’ nib gonop e ni thagthagnag nga laniyan’ ni nge yoloy ni gaar: “Ri dakuriy ba felfelan’ ngay, ni ga ra pirieg e re bugithin nib mat’aw ni nga nog ko ngiyal’ ni nga mog.” (Prov. 15:23, BT) Faan gad ra fal’eg e motoyil ko n’en ke yog be’ ngodad ma gad lem u m’on ni ngad nonad, ma aram e rayog ni nge ga’ fan e thin ni ka dogned miki m’ug nib manigil. Faan gad ra rin’ ni aray rogon, ma aram e rayog ni nga u dogned e thin nra pi’ e athamgil nga lanin’uy ma gad felfelan’nag Jehovah, ndemtrug ko gad boch e girdi’ ni gad ba ta welthin fa danga’. (Prov. 23:15; Efe. 4:29) Ireray e bin th’abi fel’ e kanawo’ nrayog ni ngad daged nib ga’ fan u wan’dad e biney e tow’ath ni ke pi’ Got ngodad!
Ngan Fil Ban’en Riy
Ngaum Chugur ngak Jehovah
10 Maku ba t’uf ni ngad lemnaged rogon ni ngad fal’eged yaadad. Machane, faanra kad pilibthirgad ma de t’uf ni ngarda athamgilgad ni ngad fal’eged yaadad ni nge m’ug ni kab fel’ yangardad. Be yog e Bible ni gaar: “Yafos nib n’uw nap’an e tow’ath rok e piin nib mat’aw; ma manna’ u lolugenrad e ba teeliyaw nib gamog.” (Prov. 16:31) Ba ga’ fan u wan’ Jehovah e ngongol rodad nga yaadad, ere susun ni ku aram rogon ni ngad lemnaged. (Mu beeg e 1 Peter 3:3, 4.) Ere gur, ba fel’ ni ngad uned nga mit e tafalay nrayog ni nge tay e yafas rodad nga thatharen e riya’ ya gad baadag ni nge fel’ yaadad? Demtrug yangardad nge rarogon fithik’ i dowdad, ma “felfelan’ ni ma pi’ Somol” e aram e n’en nra ayuwegdad ni nge fel’ yaadad u mit Got. (Neh. 8:10) U lan fa bin nib beech e fayleng ma gad ra flont ma gad ra pagel bayay. (Job 33:25; Isa. 33:24) Ere ngiyal’ ney, e ba t’uf ni ngad dugliyed ban’en nib fel’ rogon me michan’dad ko tin ni ke micheg Jehovah ni bayi rin’. Ireray e n’en nra ayuwegdad ni ngad felfelan’gad ko yafas rodad e ngiyal’ ney, ma dab da lemnaged rarogon fithik’ i dowdad nib pag rogon.—1 Tim. 4:8.
JANUARY 8-14
TIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT | JOB 34-35
Gad Be Lemnag ni Be Buch Boch Ban’en Nde Mat’aw
Uw Rarogon Got?
Got e gubin ngiyal’ ni ma rin’ e tin nib mat’aw. Bin riyul’ riy e, “Got, ni Gubin ma Rayog rok e der ma rin’ e kireb.” (Job 34:12, BT) Ba mat’aw rogon ni ma turguy ban’en ni bod ni yog e en ni yoloy e Psalm ni gaar: ‘Mat’aw rogon ni ga ma pufthinnag girdien e pi nam.’ (Psalm 67:4) Bochan ni ma guy Jehovah e “lem ko girdi’,” ma aram fan ndabiyog ni ngan bannag ko pi n’en ni yibe dake modingnagey riy. Aram fan ni gubin ngiyal’ nrayog rok ni nge guy e tin riyul’ ma aram me turguy ban’en nib puluw rogon. (1 Samuel 16:7) Maku reb e, manang Got gubin e ngongol nde mat’aw nge ngongol ni sasalap ni be buch u fayleng, ma ke micheg ndab ki n’uw nap’an ma bayi “buk’liy e piin kireb ko fare nam.”—Proverbs 2:22, BT.
Mang e Ra Chuw u Nap’an Nra Yib Gil’ilungun Got?
5 Mang e ra rin’ Jehovah ngay? Chiney e ka be pi’ Jehovah e tayim ko piin ni yad ba kireb ni ngar thilyeged e ngongol rorad. (Isa. 55:7) Pi girdi’ ney e dawor ni tay e bin tomur e pufthin ngorad. Re m’ag ney e aram e n’en ni kan dugliy ni ngan thang. Machane, uw rogon e tin baaray e girdi’ ndab ra thilyeged e ngongol rorad, ma ka yad be ulul i rin’ boch ban’en ni fan ko re m’ag ney nge mada’ ko ngiyal’ ni ke yib fare gafgow nib ga’? Ke micheg Jehovah nra thang e piin ni yad ba kireb. (Mu beeg e Psalm 37:10.) Rayog ni nge lemnag e piin kireb nrayog ni ngar thaygad ko gechig rok Got. Ma boor e girdi’ ni kar filed rogon ni ngar mithaged e ngongol nib kireb ni yad ma rin’, ma yooren e ngiyal’ e danir gechignagrad ko kireb ni yad be rin’. (Job 21:7, 9) Yugu aram rogon, ma be puguran e Bible ngodad ni be gaar: “Ma yaliy urngin e gachgech ko girdi’. Dariy ba lumor nrayog ni mithag ba tadenen rok Got.” (Job 34:21, 22, BT) Dariy be’ nrayog ni nge mith rok Jehovah Got. Rayog ni nge guy urngin ban’en ni ma rin’ e piin ni yad ba kireb. Ere, tomuren e Armageddon e dab kun pirieg e piin ni yad ba kireb, ya kan thangrad ni manemus!—Ps. 37:12-15.
Ga Ra Pag Ban’en ni Nge Talegem Ndab Kum Lek Jesus, Fa?
19 Ka gad be guy e re magawon ney e ngiyal’ ney, fa? Arrogon. Boor e girdi’ e ngiyal’ ney e dubrad ni ngar motoyilgad ngodad ni bochan e darud uned nga ngongolen e am. Yad ma lemnag nsusun e ngaud uned ko towal. Machane faan gad ra mel’eg be’ nib girdi’ ni nge gagiyegnagdad, ma aram e gad be dag ndubdad ni nge mang Jehovah e pilung rodad. (1 Sam. 8:4-7) Sana rayog ni nga i lemnag e girdi’ nsusun e ngad toyed boch e skul nge aspital, maku gad be rin’ boch ban’en ni ngad ayuweged e girdi’ u lan binaw. Dubrad ni ngar motoyilgad ko n’en ni gad be machibnag ni bochan e gad ma tiyan’dad ko machib ko bin ngad guyed rogon ni ngad pithiged e pi magawon ni bay u fayleng e chiney.
20 Mang e ra ayuwegdad ndabi war e michan’ rodad? (Mu beeg e Matthew 7:21-23.) Susun e ngad tedan’dad ko fare maruwel ni tay Jesus chilen ni ngad rin’ed. (Matt. 28:19, 20) Ere susun e dab da paged e pi magawon ko am nge pi magawon ko re fayleng ney ni nge chafeg lanin’dad nga bang. Ba t’uf e girdi’ rodad ma gad ma lemnag e pi magawon rorad, machane gad manang ni bin th’abi fel’ e kanawo’ ni ngad ayuweged yad riy e aram e ngad filed murung’agen Gil’ilungun Got ngorad, ma gad ayuwegrad ni nge fel’ e tha’ u thilrad Jehovah.
Ngan Fil Ban’en Riy
Manga Yugu Mpining e Sorok ngak Jehovah u Rogon ni Ga Be Ognagem ni Ngam Rin’ Boch e Maruwel ni Fan Ngak!
3 De yal’uweg Jehovah Elihu u nap’an ni fith ni gaar: “Faanra gab mat’aw, ma gur bay e ayuw riy ngak Got? Ri dariy ban’en rom nthingari yag ngak Got.” (Job 35:7, BT) Ere gur, be yog Elihu nib m’ay fan e athamgil ni gad ma tay ni fan ko pigpig rodad ngak Got? Danga’, ya be yog nde t’uf rok Jehovah ni ngad pigpiggad ngak. Jehovah e ba flont. Ere, dabiyog ni ngad n’igined ni ngki gel boch e flaab rok, ara ngki mun daken gelngin. Bin riyul’ riy e, pi fel’ngidad, nge salap ni bay rodad, nge gelngidad e gubin ni ke yib rok Got, ma ma fal’eg i yaliy rogon ni gad ma maruwel ngay.
JANUARY 15-21
TIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT | JOB 36-37
Fan Nrayog ni Nge Pagan’um ko Yafos ni Manemus ni Ke Micheg Got
Rayog ni Ngad Nanged Got, Fa?
RAROGON GOT NDE SUM: Be yog e Bible ni Got e de ‘sum ma dariy e rofen ni ra mus.’ (Psalm 90:2) Ere, dabiyog rodad e girdi’ ni ngad “theeged urngin e duw rok.”—Job 36:26, BT.
Angin nra yib ngom: Ke micheg Got ni faan ga ra athamgil ni ngam nang murung’agen nib fel’ rogon, ma ra pi’ e yafas ndariy n’umngin nap’an ngom. (John 17:3) Uw rogon ni nge pagan’dad ko re thin ney ni faanra dabiyog rok Got ni nge par ndariy n’umngin nap’an? Ya kemus ni yigoo “fare Pilung ni bay i par ndariy n’umngin nap’an” e rayog rok ni nge rin’ ban’en ni aray rogon.—1 Timothy 1:17.
Ba Ga’ Fan u Wan’um e Pi Tow’ath ni Ke Pi’ Got Ngom, Fa?
6 Bochan nib fel’ palogin e fayleng ko yal’, ma bay yu yang u fayleng nder el e ran riy. Yugu ra chugur buchuuw e yal’ ko fayleng ma urngin e ran nra sul nga lan e lang me pag gelngin e gowel u fayleng, me melik’ gubin ban’en riy ndakuriy ban’en nra par nib fos. Maku reb e, faanra yigi palog buchuuw e yal’ ko fayleng ma gubin e ran u fayleng nra el, ma ga’ngin yang e fayleng nra el e snow nge ayis riy. Ere bochan ni ke tay Jehovah e fayleng nib fel’ palogin ko yal’, ma aram fan nrayog ni nge beechnag e fayleng e ran nrayog ni ngan fanay. Yal’ e ma gowelnag e day nge ran u daken e binaw, me n’igin ni nge sul nga lan e lang nge ngal’ ni manileng. Gubin e duw nib chugur ko 120,000 e cubic mayel (500,000 cu km) urngin e ran ni ma sul nga lan e lang ni bochan gowelngin e yal’. Re ran ney e ma par u lan e lang nsogonap’an ragag e rran me sul nga fayleng ni ke aw ni n’uw ara snow. Me munmun miki yan i map’ nga maday ara yan nga lan boch e lipath ngemu’ miki n’igin e yal’ ni ngki sul bayay nga lan e lang. Re n’ey ni ke ngongliy Jehovah nrayog ni nge beechnag e fayleng e ran nrayog ni ngkun fanay bayay e be m’ug riy nrib gonop ma kub gel gelngin.—Job 36:27, 28; Ekl. 1:7.
Ngaum Par ni Be L’agan’um ko Pi N’en Bay Nga M’on
16 Athap rodad ko yafos ni manemus e aram reb e tow’ath nib manigil ni ke yib rok Got. Gad be athapeg boch ban’en nib manigil nra buch boch nga m’on, ma re n’ey e ban’en nrayog ni nge pagan’dad ngay nra buch. Re n’ey e bod ba angkar ni ma taydad ni gad ba mudugil ya nge yag nda athamgilgad u fithik’ e pi skeng ni gad ma mada’nag, nge gafgow ni yibe tay ngodad, ni kub muun ngay e yam’. Ku bod ba urwach ni ma ayuweg rogon e lem ni gad ma tay ya nge yag nda siyeged e tin nib kireb ma gad chichiiy pa’dad ko tin nib fel’. Pi n’en be l’agan’dad ngay ni bay u Bible e ma chugurnagdad ngak Got, maku be m’ug riy gelngin nri gad ba t’uf rok. Rib ga’ angin nra yib ngodad ni faanra ud pared ni be l’agan’dad ko pi n’en bay nga m’on.
Ngan Fil Ban’en Riy
it-1 492
Thin
Boor e kanawo’ ni ma garer e thin u thilin e girdi’ kakrom. Tin baaray e thin ni yibe wereg u lan binaw nge thin ni ke yib u yugu reb e binaw nib palog e girdi’ e ma yan i yog. (2Sa 3:17, 19; Job 37:20) Piin yad ma milekag ni yad be fek e gamanman nge chugum ni boor e ba ga’ ni yad ma fek e thin u boch e nam nib palog ngar bad ra weliyed ko girdi’ ko pi binaw ni yad be tal riy ni ngar feked e ggan, ara ran, ara yugu boch ban’en nib t’uf rorad. Piin yad ma milekag ni yad be fek e gamanman nge chugum ni boor e yad ma yib ranod u lan fare nam nu Palestine u nap’an ni yad be milekag u Asia, ngu Africa, ngu Europe nga boch e nam ara nap’an ni kar bad u boch e nam ni nga ranod ko pi nam ney ni bochan e gin bay e re nam ney riy. Ere aram fan nrayog ni nge nang e girdi’ ni ma par u rom e thin ni ke yib u yugu boch e nam nib palog. Ba ga’ nrayog ni ngan rung’ag e thin ni murung’agen e pi n’en be buch u toobey ngu palog ko gin yima pi’ boch ban’en riy ni chuway’ u lan e mach.
JANUARY 22-28
TIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT | JOB 38-39
Ga Ma Tay e Tayim ni Ngam Yaliy e Tin Kan Sunmiy, Fa?
Ga Ra Sonnag Jehovah, Fa?
7 Nap’an ni be weliy e Bible rogon ni sunmiy Jehovah e fayleng me yog ni ke ‘dugliy ga’ngin ni nge yan i par,’ me ‘gagiyegnag ni nge par u tagil’,’ me ‘sunumeg e n’en ni nge gif ngay.’ (Job 38:5, 6) Ki tay ba ngiyal’ ni nge fal’eg i yaliy e tin ke ngongliy. (Gen. 1:10, 12) Mu lemnag rogon laniyan’ e pi engel e ngiyal’ nem u nap’an ni yad ra guy reb e ban’en nib beech ni ka fini sunmiy Jehovah. Dabisiy nib gel e felfelan’ nra ted! Bochan e re n’ey, ma aram mu ur “tolulgad u fithik’ e felfelan’.” (Job 38:7) Ere mang e gad be fil riy? I sunmiy Jehovah e fayleng, nge pi t’uf, nge urngin ban’en nib fos u lan bokum biyu’ e duw. Machane nap’an ni par nge fal’eg i yaliy urngin ban’en ni ke sunmiy nrib fel’ rogon “ma rib fel’ u wan’.”—Gen. 1:31.
Fos ko Yam’ e Be Dag Rogon e T’ufeg, nge Gonop, nge Gum’an’ rok Got
2 Som’on e sunmiy Jehovah be’ ni ngar maruwelgow u taabang. Ma aram me fanay e cha’nem ni aram Fak ni nge sunmiy “urngin ban’en” nib muun ngay urngin e pi engel. (Kol. 1:16) Rib felfelan’ Jesus ngay ni ngar maruwelgow e Chitamangin u taabang. (Prov. 8:30) Ku arrogon e pi engel ni kub gel e felfelan’ ni ur ted. Ur moyed u nap’an ni sunmiy Jehovah nge Jesus ni ir e En nib Salap i Maruweliy Ban’en e tharmiy nge fayleng. Ere mang e rin’ e pi engel? Ur “tolulgad u fithik’ e felfelan’” u nap’an ni sunmiy Jehovah e fayleng, maku aram rogon e n’en rin’ed u nap’an ni sunmiy Jehovah e tin ka bay ban’en nib muun e girdi’ ngay. (Job 38:7; Prov. 8:31) Urngin ban’en ni sunmiy Jehovah nra reb ma be m’ug riy rogon e t’ufeg nge gonop rok.—Ps. 104:24; Rom. 1:20.
Mu Fil Murung’agen Jehovah ko Tin Ke Sunmiy
8 Bay rogon ni nge pagan’dad ngak Jehovah. I ayuweg Jehovah Job ni nge gel e pagan’ rok ngak. (Job 32:2; 40:6-8) Nap’an ni be non ngak Job, me weliy boor ban’en u murung’agen e tin ke sunmiy nib muun ngay e pi t’uf, nge manileng, nge uluch ni be mat. Ki weliy murung’agen boch e gamanman ni bod e garbaw ni pumoon nib maloboch nge os. (Job 38:32-35; 39:9, 19, 20) Gubin e pi n’ey e gathi kemus ni be dag gelngin Got, ya ku be dag ni gad ba t’uf rok mab ga’ e gonop rok. Pi n’en ni weliy Jehovah ngak Job e ri gelnag e pagan’ rok ngak. (Job 42:1-6) Ere ku arrogon nnap’an ni gad ra fil murung’agen e tin kan sunmiy, ma ra puguran ngodad ni kab ga’ e gonop rok Jehovah ma kab gel gelngin ngodad. Ku rayog rok ni nge chuweg urngin e magawon rodad maku ra rin’ e re n’ey. Bochan ni kad nanged e re n’ey, ma rayog ni nge ayuwegdad ni ngari pagan’dad ngak.
Ngan Fil Ban’en Riy
it-2 222
En Ma Pi’ e Motochiyel
Jehovah ni Ir e En Ma Pi’ e Motochiyel. Kemus ni yigoo Jehovah e ir e bay mat’awun ni nge Pi’ e Motochiyel u ga’ngin e palpalth’ib. Ir e ke sunmiy e pi motochiyel ni be gagiyegnag e tin ke sunmiy (Job 38:4-38; Ps 104:5-19), nge gamanman. (Job 39:1-30) Ku ma fol e girdi’ ko pi motochiyel ney ni bochan e Jehovah e ir e ke sunmiyrad. Maku reb e bochan nrayog ni ngar rin’ed e tin nib fel’, mar fal’eged i lemnag boch ban’en, maku rayog ni nge fel’ e tha’ u thilrad Got, ma aram fan ni ku yad ma fol ko pi motochiyel ni ke ngongliy u murung’agen e ngongol nsusun e ngan rin’. (Ro 12:1; 1Ko 2:14-16) Ku ma fol e pi engel ko motochiyel rok Jehovah.—Ps 103:20; 2Pe 2:4, 11.
Dabiyog ni ngan th’ab e pi motochiyel ni ke ngongliy Jehovah ni ma gagiyegnag e tin ke sunmiy. (Jer 33:20, 21) Pi motochiyel ney e der ma thil ma rayog ni ngan pagan’uy ngay. Ere rayog ni nge fanay e piin llowan’ e tin yad manang u murung’agen e pi motochiyel ney ni ngar sumarnaged rogon ni be mithmith e pul nge boch ban’en ni bay u palpalth’ib. Ra dabi fol be’ ko pi motochiyel ney ma ra yib wenegan ngak ni ka chingiyal’ nem. Ku arrogon e pi motochiyel rok Got u murung’agen e ngongol nsusun e ngan rin’ ndabiyog ni ngan thilyeg maku dabiyog ni ngan siyeg ara ni th’ab ndab ni gechignagey riy. Machane rayog ndabi buch ni ka chingiyal’ nem. “Dariy be’ nrayog ni nge bannag Got. Ra be’ ma mit i n’en ni yung e ir e ra t’ar wom’engin.”—Ga 6:7; 1Ti 5:24.
JANUARY 29–FEBRUARY 4
TIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT | JOB 40-42
Pi N’en Kad Filed ko N’en ni Buch rok Job
“Mini’ e Manang e Lem” rok Jehovah?
4 Nap’an ni gad be fal’eg i lemnag ban’en ni ke rin’ Jehovah, ma susun e dab da turguyed fan ni ke rin’ ni bod rogon ni ma turguy e girdi’ ban’en. Ba tamilang e re n’ey ko thin ni yog Jehovah ni bay ko Psalm 50:21, BT ni gaar: “Kam lemnaged ni taab rogog ngomed.” Maku bod rogon e n’en ni yog be’ ni boor ban’en u murung’agen e Bible ni manang ni ke pag 175 e duw ni ke yan ni gaar: “Girdi’ e ba ga’ ni yad ma turguy fan ni ke rin’ Got ban’en nrogon ni yad ma lemnag, maku yad ma lemnag ni susun e ngki fol Got ko motochiyel ni ma fol e girdi’ riy.”
5 Ere ba t’uf ni ngad kol ayuwgad ndab ud lemnaged e pi n’en ni ma rin’ Jehovah nrogon ni ma lemnag e girdi’. Mang nib ga’ fan e re n’ey? Bochan ni yu ngiyal’ e gad ra beeg murung’agen ban’en u Bible ni ke rin’ Jehovah, ma dabi puluw u wan’dad ya dawor da flontgad. Aram e n’en ni buch rok piyu Israel kakrom ma aram ma rogned nib kireb rogon ni be ayuwegrad Jehovah. Mu tay fanam i yan ko n’en ni yog Jehovah ngorad ni gaar: “Bay lungumed, ‘N’en ni be rin’ Somol e de mat’aw.’ Gimed piyu Israel, mu telmed ngog. Mogned, gimed be finey ni rogon ni gu be rin’ e tin ni gu be rin’ e de mat’aw? Rogon ni gimed be rin’ ban’en e ir e de mat’aw.”—Ezek. 18:25.
6 Reb e ban’en nrayog ni nge ayuwegdad ni nge dab kud turguyed fan ni ke rin’ Jehovah ban’en nrogon ni gad be lemnag, e ngad nanged ni lem rodad e bay e gin ni ma mus riy ma yu ngiyal’ e de puluw. Ireray e n’en ni rin’ Job. Nap’an ni yib e gafgow ngak nib gel me par ni yigoo magawon rok e be lemnag ma ke pagtalin e bin nib ga’ e magawon. Yugu aram rogon me ayuweg Jehovah ni nge thilyeg e lem rok. Medlip i ragag e deer nib thilthil ni fith Jehovah ngak Job, ma dariy reb ni yog ni nge fulweg, me tamilangnag Jehovah ngak ni bay e gin ni nge mus riy. I sobut’nag Job laniyan’ nge thilyeg e lem rok.—Mu beeg e Job 42:1-6.
Dab Mu Pagtalin e Bin Th’abi Ga’ e Magawon ni Bay
12 Ere gur, ba kireb Jehovah ko fonow nib gel ni pi’ ngak Job u tomuren urngin e gafgow ni ke yan u fithik’? Danga’, maku de lemnag Job ni aram rogon. I tamilang u wan’ fan e fonow ni ke pi’ Jehovah ngak miki dag nib ga’ fan u wan’. Ki yog ni gaar: “Kug tamra’ nga urngin e tin ni kug weliy ma kug kolngan’ug u roy u fithik’ e fiyath nge awat.” Ere, rib ga’ angin e fonow nib gel ma kub manigil ni pi’ Jehovah ngak Job. (Job 42:1-6) U m’on ko re n’ey, maku immoy reb e moon nib bitir ngak Job ni ka nog Elihu ngak ni ki guy rogon ni nge yal’uweg e lem rok Job. (Job 32:5-10) Tomuren ni fol Job ko fonow ni pi’ Got ngak me yal’uweg rogon e lem ni be tay, ma aram me yog Jehovah ngak fa dalip i pumoon ni ur dake yad e fager rok ni kari felfelan’ ngak nga rogon e yul’yul’ ni ke tay u fithik’ urngin e gafgow ni ke mada’nag.—Job 42:7, 8.
“Nge L’agan’um Ngak Jehovah”
17 Gathi kemus ni yigoo Job e tapigpig rok Jehovah ni par nde rus mab mudugil u nap’an ni mada’nag boch e skeng nib gel. U lan fagi babyor ni yoloy apostal Paul ngak e pi Hebrew e ki weliy murung’agen boch e tapigpig rok Got riy me yog ni yad fa ulung i girdi’ “nrib michan’rad ngak Got.” (Heb. 12:1) Yad gubin nib gel e skeng nra mada’naged, machane ra pared ni yad ba yul’yul’ ngak Jehovah u n’umngin nap’an e yafos rorad. (Heb. 11:36-40) Ere gur, yan i aw nib m’ay fan e athamgil nge maruwel nib gel ni ur ted? Danga’! Yugu aram rogon ni gathi gubin ban’en ni micheg Got ngorad nra guyed ni ke lebug u nap’an ni ka yad ba fos, machane ur pared ni be l’agan’rad ngak Jehovah. Maku bochan nib mich u wan’rad ni yad ba fel’ u wan’ Jehovah, ma aram fan nib pagan’rad ni yad ra guy ni ke riyul’ e pi n’em. (Heb. 11:4, 5) N’en nrin’ed e rayog ni nge ayuwegdad ni ngad dugliyed u wan’dad ni ngaud pared ni be l’agan’dad ngak Jehovah.
18 Chiney e gad be par u ba fayleng ni be gel e kireb riy i yan. (2 Tim. 3:13) Ka be ulul Satan ni nge skengnag e girdi’ rok Got. Ere demtrug e magawon ni gad ra mada’nag boch nga m’on, ma manga yu gud dugliyed u wan’dad ni ngad maruwelgad nib gel ni fan ngak Jehovah ni “bochan e ke l’agan’dad ngak Got ni be par nib fos.” (1 Tim. 4:10) Dab da paged talin ni pi n’en ni pi’ Got ngak Job ko tomur e be micheg ni Jehovah e “ri ma runguy ma ma taganan’ ngak e girdi’.” (Jas. 5:11) Ere ku arrogodad ni manga yugu da pared ni gad ba yul’yul’ ngak Jehovah me pagan’dad nra tow’athnag e “piin ni yad be gayiy Got.”—Mu beeg e Hebrews 11:6.
Ngan Fil Ban’en Riy
it-2 808
Moning
Job e ir be’ ni i par nib yul’yul’ ni yugu aram rogon nib gel e moning ni un tay ngak. Machane me tabab ni nga i lemnag boch ban’en nde puluw me oloboch, ma aram min yal’uweg. I weliy Elihu murung’agen ni gaar: “Kun pumoon e bod e aney i Job ni be motoyil ko moning ni yibe tay ngak ni bod ni be unum e ran?” (Job 34:7, NW) I par Job ni yugu be lemnag rogon ni nge micheg nib fel’ e rok ko bin nge guy rogon ni nge micheg ni Got e ba fel’ e rok, miki guy rogon ni nge dag ni ir e ba mat’aw e tin be rin’ ko bin nge guy rogon ni nge m’ug ni Got e ba mat’aw e tin be rin’. (Job 35:2; 36:24) Ba ga’ ni i lemnag Job ni moning ni i tay fa dalip i pumoon ni ur dake yad e “fager” rok e ir e ba sor fan ngak ma gathi Got. Aray rogon ni dag ni ir e bod be’ ni ke pag ir yibe darifannag ma yibe moningnag ma kub m’agan’ ko n’en yibe rin’ ngak ni gowa bod e ran ni be unum ni baadag lamen. Boch nga tomuren me weliy Got ngak Job nre dalip i pumoon ney e yad be yog boch ban’en nde riyul’ ni ir e ba togopuluw ngak. (Job 42:7) Taareb rogon e n’en ni yog Jehovah ngak Samuel ni profet u nap’an ni yog piyu Israel ni ngan pi’ be’ ni nge mang pilung rorad ni gaar: “Gathi gur e kar darifanniged gur; ya kar darifanniged gag ni gag e pilung rorad.” (1Sa 8:7) Ki yog Jesus ngak pi gachalpen ni gaar: “Urngin e girdi’ ni bay ra fanenikayed gimed ni [gathi bochan e n’en gimed be rin’, ya] bochag.” (Mt 24:9) Ra i lemnag reb e Kristiano e pi n’ey, ma ra ayuweg ni nge puluw rogon ni nga i lemnag e moning ni yibe tay ngak, mu kun tow’athnag ko athamgil ni be tay.—Lu 6:22, 23.
FEBRUARY 5-11
TIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT | PSALMS 1-4
Ngam Mang Nga Gil’ilungun Got
“Bay Gu Rurug Gubin e Pi Nam”
8 Uw rogon u wan’ e girdi’ e re thin ney ni yibe machibnag? Yooren i yad e dabun ni nge motoyil ngay. (Mu beeg e Psalm 2:1-3.) Ke damumuw e pi nam ni bochan e re n’ey. Dubrad e en ke mel’eg Jehovah ni nge mang Pilung. Ku de fel’ u wan’rad fare ‘thin nib fel’’ ni gad be machibnag ni murung’agen Gil’ilungun Got. Bin riyul’ riy e, bay boch e am ni kar taleged fare maruwel ni machib! Yugu aram rogon ni boor e pilung nu fayleng ni yad be yog ni yad be pigpig ngak Got, machane dubrad ni nge mang Got e ir e gagiyegnagrad. Ere pi pilung e ngiyal’ ney e yad be togopuluw ko En Ke Mel’eg Jehovah, ni aram e yad be gafgownag pi gachalpen ni bod rogon e n’en ni i rin’ e pi pilung u nap’an ni immoy Jesus u fayleng.—Acts 4:25-28.
Mpar ni Gab Mudugil u Lan e Re Fayleng Ney Ndakuriy e Taareban’ Riy
11 Chogowen e chugum. Faanra rib ga’ fan e chugum rodad u wan’dad, ma rayog ni nge mo’maw’ ni ngad pared u mathilin ngongolen e am u nap’an ni kad mada’naged boch e skeng. Ireray e n’en ni guy Ruth ni be’ ni ma par u Malawi ni buch rok boch e Pi Mich Rok Jehovah u nap’an nni tabab i gafgownagrad u nap’an e pi duw ni tabab ko 1970. I yog ni gaar: “De m’agan’rad ngay ni ngar paged e fel’ rogon rorad. Bay boch i yad nra uned ngomad u nap’an nni chuwegmad u tafemad, machane faani boch nga tomuren mar manged ko am ma aram mar sulod nga taferad ya kar dabuyed ni yad be gafgow ko gin baaram ni kan fekmad ngay.” Machane, yooren e pi tapigpig rok Got e yad ma par ni yad ba mudugil ni yugu aram rogon ni yad be mada’nag e magawon ko salpiy ara kar pared ni dakuriy ban’en rorad.—Heb. 10:34.
Ngan Fil Ban’en Riy
it-1 425
Fiteyru’
Ba thal i ban’en nib gilgith ni bay u wom’engin boch e grain ni bod e barley nge wheat. Yugu aram rogon nnap’an nra weliy e Bible murung’agen fiteyru’ wom’engin e woldug ni grain ma be yip’ fan ban’en, machane re n’ey e be dag rogon ni yima gunugunuy wom’engin e woldug kakrom. Tomuren ni yira mu’ i kunuy wom’engin e woldug, ma fiteyru’ wom’engin e woldug ni grain e dariy ban’en nrayog ni ngan fanay ngay maku dabiyog ni ngan kay. Ere ba puluw ni ngan fanay e re n’ey ni nge yip’ fan ban’en ndariy malngin, nge gam’engin, maku dariy be’ ni baadag, ni ban’en ni yibe kieg ni nge chuw u fithik’ e tin nib fel’ ban’en min kunuy ngan n’ag.
Som’on e yima pirdiiy wom’engin e woldug ni grain ni nge mul fiteyru’. Ma nap’an ni yira gunugunuy me un ko nifeng ni bod e fiyath. (Mu guy e WINNOWING.) Re n’ey e be dag rogon ni ma chuweg Jehovah Got e piin kar chelgad kar togopuluwgad ko tin riyul’ u fithik’ e girdi’ rok me thang e piin nib kireb nge girdien e pi nam ni yad be togopuluw ngak. (Job 21:18; Ps 1:4; 35:5; Isa 17:13; 29:5; 41:15; Ho 13:3) Ra thang Gil’ilungun Got e pi toogor rok Got ni bod ban’en ni kan pirdiiy ke par ni bod e fiyath nib mom nrayog ni nge changeg nge un ko nifeng ni bod fiteyru’ wom’engin e woldug ni grain.—Da 2:35.
Ba ga’ ni yima kunuy fiteyru’ wom’engin e woldug ni grain ngan urfeg ya nge dabi sul nge maathuk nga fithik’ wom’engin e woldug ni grain ni kan kunuy me kirebnag. Ku arrogon e n’en ni yiiynag John ni Tataufe u murung’agen e mogothgoth ni yira tay ko teliw ni googsur. Jesus Kristus ni ir e En Ma Gunugunuy wom’engin e woldug ni grain e ra kunuy e woldug ni wheat, “me urfiy fapi fiteyru’ u fithik’ ba nifiy ndabi math biid!”—Mt 3:7-12; Lu 3:17; mu guy e THRESHING.
FEBRUARY 12-18
TIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT | PSALMS 5-7
Mu Yul’yul’ ni Yugu Demtrug e N’en Be Rin’ e Girdi’
Rogon ni Nge Pi’ e Thin nu Bible Gelngim
7 Bay reb e fager rom ara reb i girdien e tabinaw rom ni ke rin’ ban’en ni ke kirebnag lanin’um, fa? Faanra bay, ma rayog ni nge yib angin ngom e n’en ga ra fil u murung’agen David ni Pilung u nap’an ni rin’ Absalom ni fak ban’en ni kirebnag laniyan’, ngemu’ miki guy rogon ni ir e nge mang pilung.—2 Sam. 15:5-14, 31; 18:6-14.
8 (1) Mmeybil. Mu lemnag e n’en kam beeg ko fare thin nu Bible mag weliy ngak Jehovah rogon lanin’um ko n’en nib kireb ni kan rin’ ngom. (Ps. 6:6-9) Mu tamilangnag ngak e n’en bay u lanin’um. Tomuren mag wenig ngak ni nge ayuwegem ni ngam pirieg boch i kenggin e motochiyel u Bible nrayog ni nge ayuwegem ni ngam nang ko mang e ngam rin’.
Ngari Mich u Wan’um ni Ga Bay ko Tin Riyul’
3 De gaman ni faanra kemus ni nge tor e michan’ rodad ko t’ufeg ni bay u thilin e girdi’ rok Got. Mang fan? Ya faanra kemus e n’en be tor e michan’ rodad ngay mab mom ni nge war e michan’ rodad. Bod ni faanra ke rin’ reb e walag, ara reb e piilal, ara reb e pioneer reb e denen nib ubchiya’ ma rayog ni ngad talgad ko pigpig ngak Jehovah. Ku rayog ni ngad talgad ko pigpig ni gad be tay ni faanra rin’ reb e walag ban’en ara yog ban’en ni ke kirebnag lanin’dad, fa reb e ke digey e bin riyul’ e liyor ma ke chel ke togopuluw ngay ma be yog nde riyul’ e pi n’en nib mich u wan’dad. Ere faanra gad baadag ni nge par e michan’ rodad nib gel ma thingari tor nga daken e tha’ u thildad Jehovah. Ya faanra danga’, ma dabiyog ni nge par e michan’ rodad nib mudugil. T’ufeg rodad ngak Jehovah nge girdi’ rok e rayog ni nge ayuwegdad ni nge gel e michan’ rodad, machane ri kub ga’ fan ni ngad filed e Bible nib fel’ rogon, ma gad guy rogon ni nge tamilang u wan’dad e tin gad be fil, ma gad gay murung’agen e pi n’em ya nge yag ni ngari mich u wan’dad ni gad be fil e tin riyul’ u murung’agen Jehovah. Ba t’uf ni ngari mich u wan’dad nriyul’ e tin be fil e Bible u murung’agen Jehovah.—Rom. 12:2.
4 I yog Jesus ni bay boch e girdi’ ni yad ba ‘felfelan’’ ngay ni ngar nanged e tin riyul’, machane nap’an ni yad ra mada’nag e magawon ma ra war e michan’ rorad. (Mu beeg e Matthew 13:3-6, 20, 21.) Sana rayog nde tamilang u wan’rad ni piin yad ra fol rok Jesus e yad ra mada’nag e magawon. (Matt. 16:24) Fa reb e kar lemnaged nnap’an nra mang be’ reb e Kristiano ma aram e be yip’ fan ndariy ba ngiyal’ nra mada’nag e magawon, fa reb e gubin ngiyal’ nra i chuweg Got e magawon rok. Machane bochan ni ka gad be par ko re fayleng ney ma ra ud mada’naged e magawon. Rayog ni nge thil boch ban’en ko par rodad nra warnag e felfelan’ rodad.—Ps. 6:6; Jas. 4:14.
Ngan Fil Ban’en Riy
it-1 995
Low ko Yam’
Nap’an ni be weliy apostal Paul fapi thin ni bay ko Roma 3:13, me sul u daken fapi thin ni bay ko Psalm 5:9 ni be taarebrogonnag k’angan e girdi’ nib kireb mab sasalap l’ugunrad nga “ba low ko yam’ ni ke mab.” K’angan e pi girdi’ ney e be mab be yib e thin riy nga but’ nra fekey i yan ko yam’ me kirebnagey ni bod ba low ko yam’ ni yugu ba mab nib sug e yam’ riy nge boch ban’en nib kireb.—Mu taarebrogonnag ko Mt 15:18-20.
FEBRUARY 19-25
TIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT | PSALMS 8-10
“Somol, Bay Gu Pining e . . . Sorok Ngom”!
Nge Ga’ Fan u Wan’um ni Gur Bang ko Tabinaw rok Jehovah
6 Rib manigil tafedad ni ke ngongliy Jehovah. Ba n’uw nap’an u m’on ni nge sunmiy Jehovah Adam, me ngongliy rogon e fayleng ni nge par e girdi’ riy. (Job 38:4-6; Jer. 10:12) Bochan ni ir be’ nib gol, ma boor ban’en nib manigil ni ke sunmiy ni ngad felfelan’gad ngay. (Ps. 104:14, 15, 24) Yu ngiyal’ e ma lemnag rarogon e tin ke sunmiy “ma ba fel’ u wan’.” (Gen. 1:10, 12, 31) Ke tay e girdi’ ni ngar ‘gagiyegnaged urngin ban’en’ nib manigil ni ke sunmiy u fayleng ni bochan e be tay farad. (Ps. 8:6) Baadag ni nge felfelan’ e girdi’ ni yad ba flont ni ngar ayuweged e pi n’en ke sunmiy nrib manigil ndariy n’umngin nap’an. Ere ga ma pining e magar ngak Jehovah ni gubin ngiyal’ ko re n’ey nib manigil ni ke micheg, fa?
Ba Ga’ Fan u Wan’um e Pi Tow’ath ni Ke Pi’ Got Ngom, Fa?
10 Reb e kanawo’ nrayog ni ngad daged riy nib ga’ fan u wan’dad e numon ni gad ma tay nreb e tow’ath ni kan pi’ ngodad, e aram e ngad weliyed ngak e piin nib mich u wan’rad ni ke sum e girdi’ ko gamanman fan nib mich u wan’dad ni Got e ke sunmiy urngin ban’en. (Ps. 9:1; 1 Pet. 3:15) Piin nib mich u wan’rad fare machib ni ke sum e girdi’ ko gamanman e yad ma yog ndariy be’ ni sunmiy e fayleng nge pi n’en nib fos ni bay riy. Faan gad ra fanay e Bible nge boch ban’en ni kad weliyed u lan e re article ney, ma aram e rayog ni ngad weliyed e michan’ rodad u murung’agen e Chitamangidad ni bay u tharmiy. Re n’ey e ku ra ayuwegdad ni ngad weliyed ngak e piin nib m’agan’rad ni ngar motoyilgad fan nib mich u wan’dad ni Jehovah e ir e En Ke Sunmiy e tharmiy nge fayleng.—Ps. 102:25; Isa. 40:25, 26.
Ga Ma Dag e Kanawo’ Nrayog ni Ngan Folwok Riy u “Rogon e Thin ni Ga Ma Yog,” Fa?
13 Mu felfelan’ ni ngam un ko tang. Bin th’abi ga’ i fan ni gad ma tang u nap’an e muulung e bochan ni ngad pininged e sorok ngak Jehovah. Bay reb e walag nib pin ni ka nog Sara ngak nder ma lemnag nib fel’ laman ko tang. Yugu aram rogon, ma baadag ni nge pining e sorok ngak Jehovah u daken e tang. Ere nap’an nra fal’eg rogon u m’on ko muulung, maku ma fil e pi tang ni yira yon’ u nap’an e muulung. Ma yon’ e pi tang nem me guy rogon nib peth fan e thin riy ko n’en yira weliy u nap’an e muulung. I gaar, “Re n’ey e ma ayuwegeg ni nggu lemnag fan e pi thin nem ma dab kug lemnag rogon lamag ko tang.”
Ngan Fil Ban’en Riy
Mu Fil Murung’agen Jehovah ko Tin Ke Sunmiy
14 I fal’eg David i lemnag e tin ke sunmiy Got. I gaar ngak Jehovah: “Faan gu ra yaliy lan e lang ni gur e kam sunumiy, nge pul nge pi t’uf nu lan e lang, ni gur e mu ta’rad nga tagil’rad, me lungug u wun’ug, Girdi’ e mang ni ngam lemnag?” (Ps. 8:3, 4) Arrogon, nnap’an nra sap David nga lan e lang nnep’, ma gathi kemus ni ma felfelan’ ni ma guy e pi t’uf, ya ku ma fal’eg i lemnag e n’en be fil ngak u murung’agen Got. I fil rogon feni manigil Jehovah. Immoy yu ngiyal’ ni i lemnag rogon ni ilal u yin e chitiningin. Nap’an ni fal’eg i lemnag e pi n’ey, mi ri ga’ fan u wan’ e gonop rok Jehovah.—Ps. 139:14-17.
FEBRUARY 26–MARCH 3
TIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT | PSALMS 11-15
Mu Susunnag ni Ga Bay u Lan e Bin Beech e Fayleng ni Ke Gapas
Tin Baga’ Fan ko Guruy ni Taareb ko Psalms
11:3—Mang e pi def ni kan buthug? Pi def ney e def ni be gif e girdi’ nga daken—ni aram e motochiyel, nge yaram, nge mat’aw. Nap’an nra wagey e pi n’en ney, ma aram e dabki yaram e par ko girdi’ ma dakuriy e tin nib yal’uw. Tan e tinem e par e, “en mmat’aw” e thingari pagan’ ni polo’ ngak Got.—Psalm 11:4-7.
wp16.4 11
Rayog ni Ngan Par u Reb e Fayleng Ndakuriy e Cham Riy, Fa?
Be micheg e Bible ndab ki n’uw nap’an ma ra taleg Got e cham ni yibe tay u fayleng. Ke chugur e ‘chirofen ni bay ni pufthinnag e girdi’ nib kireb riy nge mu’ min kirebnagrad.’ (2 Peter 3:5-7) Girdi’ nib ta cham e dab kur gafgownaged yugu boch e girdi’. Ere uw rogon nrayog ni nge mich u wan’dad ni baadag Got ni nge taleg e cham?
Be yog e Bible ni Got e “ma fanenikay e piin yad baadag e cham.” (Psalm 11:5, NW) En Ke Sunmiy urngin ban’en e ba t’uf e gapas nge tin nib mat’aw rok. (Psalm 33:5; 37:28) Aram fan ndabi pag e girdi’ ni yad ba ta cham ni ngar pared ndariy n’umngin nap’an.
Ba M’agan’um Ngay ni Ngam Gum’an’nagem Ngam Son, Fa?
15 Mang fan ni m’agan’ David ngay ni nge gum’an’nag ir nge son? I pi’ e fulweg ko re deer ney u daken reb e tang ni yon’. U lan e re tang nem ma aningeg yay ni sul u daken fare deer ni be gaar: “Uw n’umngin nap’an?” Baaray e n’en ni yog nga tomuren. I gaar: “Kug tor ko t’ufeg rom ni dabi mus; Bay gu felan’, ni bochan e ga ra chuwegeg u pa’rad. Somol, bay gu tangnigem, ni bochan e ku um gol ngog.” (Ps. 13:5, 6, BT) Manang David nib t’uf rok Jehovah ma gubin ngiyal’ nra i par nib yul’yul’ ngak. I par ni be sonnag e ngiyal’ ni yira chuweg u fithik’ e gafgow ni i tay, miki sul nga i lemnag rogon ni i ayuweg Jehovah u fithik’ boch e magawon ni i mada’nag ni ke thumur. Arrogon, manang David ndabi aw nib m’ay fan e son ni ke tay ni aram n’umngin nap’an.
kr 236 ¶16
Ra Rin’ Gil’ilungun Got e N’en nib M’agan’ Got Ngay u Fayleng
16 Pagan’. Ra yan i tomur riy me lebug fapi thin ni kan weliy murung’agen ko Isaiah 11:6-9. Piin pumoon, nge ppin, nge bitir e demtrug e gin yad ra yan riy u fayleng ma dabi buch ban’en rorad ma yad ra par nib pagan’rad. Dariy be’ ara reb e gamanman nra maad’ad ngorad. Mu susunnag ba ngiyal’ ni ga ra tafanay e re fayleng ney ni ga’ngin nrayog ni ngaum maluk u lan e yu pa’ i lul’, nge pi lipath, ngu maday; ma ga be milekag u reb e burey nga reb; ma ga be yan u daken e yungi ted ni bay e pan riy ndabi buch ban’en rom. Ma ra nep’ ma dabi magafan’um. Ra riyul’ fapi thin ni bay ko Ezekiel 34:25, ya ra par e girdi’ rok Got u “daken e ted ma yad be mol u fithik’ e gerger ni dab ki buch ban’en rorad.”
Ngan Fil Ban’en Riy
Kam Piem Ngak Got Ke Piliyegem, Fa?
12 Ba gel e kireban’ riy ya gad be par u fithik’ bogi girdi’ ni bod e piin ni weliy Paul murung’agrad. Pi girdi’ ney e yad ma lemnag ndaki puluw ko par e ngiyal’ ney ni ngad paged be’ ni nge gagiyegnag rogon e par rodad maku dariy be’ ni nge towasariy be’ ni nge fol ko n’en ni be lemnag. Boor e sensey nge gallabthir ni yad ma lemnag nib fel’ e re n’ey ma yad ma yog nra be’ mab puf rogon ni nge rin’ e tin ni baadag. Yad ma lemnag ni dabiyog ni ngad nanged ko mang e ba fel’ nge mang e ba kireb. Mus ko piin ni yad ba m’ing ko teliw ma yad ma lemnag nib puf rogorad ni ngar rin’ed e tin ni yad be lemnag nib fel’ ma dariy rogon ni ngar folgad rok Got nge pi motochiyel rok. (Ps. 14:1) Mit ney e lem e ku rayog ni nge magawonnag e tin riyul’ e Kristiano. Piin dab ra kol ayuwgad e ku rayog ni nge af e mit ney e lem ngorad ni aram e dabi m’agan’rad ngay ni ngar folgad ko yaram u lan e ulung ma nap’an ni yad ra guy ban’en ni kan rin’ ndubrad mi yad gun’gun’. Maku reb e dubrad ni ngar folgad ko pi fonow u murung’agen e pi n’en ni yima chuweg e chalban ngay, nge Internet, nge skul nib tolang.