Reference ko Fare Babyor ni Tin Gad Ma Rin’ nge Machib Rodad
© 2024 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
JANUARY 6-12
TIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT PSALMS 127-134
Piin Gallabthir—Um Ayuweged e Tow’ath Romed ni Kan Pi’
Nge Ga’ Fan u Wan’um ni Gur Bang ko Tabinaw rok Jehovah
9 Ke sunmiy Jehovah e girdi’ nrayog ni ngar fakayed e bitir, ma kub milfan ngorad ni ngar filed ngak pi fakrad ni ngar t’ufeged Jehovah mar pigpiggad ngak. Faanra gur reb e gallabthir, mab ga’ fan u wan’um e re tow’ath ney ni kan pi’ ngom, fa? Yugu aram rogon ni ke sunmiy Jehovah e pi engel ni boor ban’en nrayog ni ngar rin’ed, machane de pi’ e biney e tow’ath ngorad. Ere piin bay pi fakrad e nge ga’ fan u wan’rad e biney e tow’ath ni bay rorad. Ba milfan ngorad ni ngar chuguliyed pi fakrad ‘mi yad llowan’nagrad nrogon, mi yad fonownagrad nrogon girdien Kristus.’ (Efe. 6:4; Deut. 6:5-7; Ps. 127:3) Boor ban’en ni ke ngongliy e ulung rok Got ni nge ayuweg e piin gallabthir ni bod yu ken e babyor, nge video, nge musik, nge boch ban’en u online. Ere ba tamilang nrib t’uf e piin bitir rok e Chitamangidad ni bay u tharmiy nge Fak. (Luke 18:15-17) Nap’an nra taga’ e piin gallabthir ngak Jehovah mar athamgilgad u rogon nrayog rorad ni ngar ayuweged pi fakrad, ma ra felfelan’ Jehovah ngorad. Pi gallabthir ney e ku yad be ayuweg pi fakrad ni ngar manged bang ko tabinaw rok Jehovah ndariy n’umngin nap’an!
Piin Gallabthir—Mu Filed ngak Pi Fakmed Rogon ni Nge T’uf Jehovah Rorad
20 Ngam nang pi fakam nib fel’ rogon. Psalm 127 e ke taarebrogonnag e bitir ko gan e gat’ing. (Mu beeg e Psalm 127:4.) Boor mit e ban’en nrayog ni ngan ngongliy gan e gat’ing riy maku rayog ni nge thilthil ga’ngin. Ere ku arrogon e bitir ni yad ba thilthil. Ere ba t’uf ni nge guy e piin gallabthir rogon ni ngar nanged rogon ni ngar skulnaged pi fakrad ni tat’abagayad. Bay ba wu’ e mabgol u Israel ni ke yag ni ngar chuguliyew l’agruw i bitir ni fakrow nib fel’ rogon kar mangew l’agruw e tapigpig rok Jehovah ni kar weliyew murung’agen e n’en ke yag ni nge ayuwegrow. I lungurow, “Ra bagayow e gal bitir ni fakmow nem ma gamow ma fil e Bible ngak ni yigoo ir.” Ra reb i lolugen e tabinaw ma ir e nge dugliy ko ba t’uf ara rayog ni nge fil pi fak e Bible ni aray rogon fa danga’.
Ngan Fil Ban’en Riy
Mu Felfelan’ ko Mon’og ni Ga Be Tay!
6 Bay ban’en nib ga’ fan nrayog ni nge fil e piin gallabthir ko Psalm 131:1, 2, BT. (Mu beeg.) I yog David ni Pilung nder ma nameg e tin “kaygi ga” ban’en, ara lemnag ni nge rin’ boch ban’en nib mo’maw’ ngak. Bochan nib sobut’an’ ma aram fan nib fel’ u wan’ e tin bay rok mab gapas laniyan’. Ere mang e rayog ni nge fil e piin gallabthir ko n’en ni yog David? Thingar dab ra lemnaged boch ban’en ndabiyog rorad ara dabiyog rok pi fakrad ni ngar rin’ed ya nge yag nra pared nib sobut’an’rad. Rayog ni nge ayuweg e gallabthir pi fakrad ni nge ga’ farad u wan’rad ni aram e ngar nanged e tin rayog rorad nge tin dabiyog rorad, mar ayuweged yad ni ngar nameged boch ban’en nrayog ni ngar rin’ed. Marina nreb e walag nib pin e yog ni gaar: “Chitinag e der ma taareb rogonnageg ngak pi walageg ara yugu boch e bitir. I fil ngog nra be’ mab thil e salap rok, ma gad gubin nib ga’ fadad u wan’ Jehovah. Bochan e re n’ey, ma aram fan ni gathi rug ma taareb rogonnageg ngak yugu boch e girdi’.”
JANUARY 13-19
TIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT PSALMS 135-137
‘Somol Rodad e Ba Ga’ Ngak Urngin e Pi Got’
Kristus—e Aram Gelngin Got
15 Gad manang ni Jehovah e ir e pi’ gelngin Kristus ni nge rin’ e pi n’ey. Ere, aram fan ni gad manang nrayog rok Got ni Gubin Ma Rayog Rok ni nge gagiyegnag e yafang. Am lemnag boch e kanawo’ ni ke rin’ e re n’ey riy. U m’on ni nge yib fare Ran ni Tharey e Fayleng, me yog Jehovah ni gaar: “Ka medlip e rran mu gu pi’ e n’uw nge yib nga daken e fayleng ni bayi par ni nge aw ni 40 e rran nge nep’.” (Gen. 7:4) Be yog e Exodus 14:21 ni gaar: “Me pi’ Somol e nifeng nib gel u lan e ngek nge thow ni reb e nep’.” Ma be yog e Jonah 1:4 ni gaar: “Me pi’ Somol bangi nifeng nib gel nge yan nga rigur; me cham e lang ngorad nib gel nge yan i par ni be chugur ni nge pil fare barkow.” Bochan ni kad nanged nrayog rok Jehovah ni nge gagiyegnag rogon ni ma mithmith boch ban’en u fayleng, ma be pi’ e athamgil nga lanin’dad. Ere, ba tamilang nrayog rok ni nge gagiyegnag e pi n’en ni bay u fayleng boch nga m’on.
Uw Rogon u Wan’um e T’ufeg ni Ma Dag Jehovah u Fithik’ e Yul’yul’?
16 Ra pagan’dad ni faanra gad manang ni Jehovah e ir e Manaf rodad. Machane bay yu ngiyal’ nrayog ni nge mulan’dad ni ke mo’maw’ ni nge fel’ lanin’dad. Nap’an nra buch e re n’ey, ma mang e ra rin’ Jehovah ni fan ngodad? (Mu beeg e Psalm 136:23.) Ra bod ni ke kol pa’dad ke sak’iynagdad bayay nga lang. (Ps. 28:9; 94:18) Rogon angin ngodad: Gad manang ni gubin ngiyal’ nrayog ni ngad taga’gad ngak Got. L’agruw e kanawo’ ni be ayuwegdad e re n’ey riy. Bin som’on e, demtrug e gin gad be par riy ma gad manang ni gubin ngiyal’ nra ayuwegdad Jehovah. Ma bin migid e, ri gad ba t’uf rok e Chitamangidad ni bay u tharmiy.
Ngan Fil Ban’en Riy
“Nge Felan’” e Piin Yad Ba Yul’yul’ Ngak Jehovah
12 Bay boch ban’en ni ke rin’ Jehovah ni be dag ni ir e th’abi tolang u fithik’ urngin e pi “am.” Am lemnag dalip riy. I fek Farao nu Egypt e girdi’ rok Jehovah ni ngar manged sib rok ma boor yay ni siyeg ni nge pagrad. Machane me yib Got i pagrad me pag e day u lan fare Red Sea nge tharey Farao. (Ex. 14:26-28; Ps. 136:15) I tay Belshazzar ni Pilung nu Babylon ba mur me “ngongol nib togopluw [ara tolangnag ir] ngak Somol u tharmiy” me ‘pining e sorok ngak e pi liyos ni kan rorad nni ngongliy ko gol, nge silber’ ko bin nge pining e sorok ngak Jehovah. (Dan. 5:22, 23) Machane me t’ar Got k’owan e re pumoon ney ni ir be’ nib tolangan’. “Re nep’ i n’em” min thang e fan rok Belshazzar min pi’ e gagiyeg rok ngak yu Media nge yu Persia. (Dan. 5:28, 30, 31) Herod Agrippa I ni Pilung nu Palestine e yog ni ngan thang e fan rok apostal James miki kalbusnag apostal Peter ni be nameg ni ngki thang e fan rok. Machane de pag Jehovah Herod ni nge rin’ e n’en ke lemnag. Ya “gad e engel rok Somol pa’ ngak” me yim’.—Acts 12:1-5, 21-23.
JANUARY 20-26
TIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT PSALMS 138-139
Dab Mu Pag e Marus ni Nge Talegem
Mu Pining e Sorok ngak Jehovah u Lan e Muulung
10 Gur, gubin yay ni ga ra lemnag ni ngam tining paam nga lang ni ngam pi’ e fulweg ma ga ma rus? Faanra arrogon, me ere gathi yigoo gur e ma buch e re n’ey rom. Bin riyul’ riy e, yooren i gadad e ma rus ni nge pi’ e fulweg. Ere ra ngam athamgil ni nge dab kum rus ni ngam pi’ e fulweg mab t’uf ni ngam nang ko mang e be k’aring e marus ngom. Gur, ga be rus ni ga ra pagtalin e n’en ni ga baadag ni nga mog, ara mog ban’en nde puluw, fa? Ma gur, be magafan’um ndabiyog ni ngam pi’ e fulweg nib fel’ ni bod rogon yugu boch e girdi’? Bin riyul’ riy e, pi n’ey ni ga be rusnag e be m’ug riy ni aram ban’en nib manigil. Ya be m’ug riy ni gur be’ ni gab sobut’an’ ma ga ma tay ni bay boch e girdi’ ni ka yad ba fel’ ngom. Ma Jehovah e ri baadag e re fel’ngin ney ni sobut’an’. (Isa. 57:15; Fil. 2:3) Machane baadag Jehovah ni ngad pininged e sorok ngak ma gad pi’ e athamgil nga laniyan’ e pi walag u nap’an e muulung. (1 Thess. 5:11) Gab t’uf rok ma ra ayuwegem ni nge dab kum rus.
Nge Bagadad Me Pi’ e Athamgil Nga Laniyan’ Bagadad u Nap’an e Muulung
7 Rayog ni ngam sul u daken boch ban’en ni kan tay nga lan yu ken e Wulyang ko Damit nge yugu boch e babyor rodad. Mu fal’eg rogom nib fel’ rogon u m’on riy. (Prov. 21:5) Faanra tamilangan’um ko n’en yira fil, ma aram e ra war boch e marus rom ni ngam tining paam nga lang ni ngam pi’ e fulweg. Maku reb e, ngam guy rogon ni nge ngoch e fulweg rom. (Prov. 15:23; 17:27) Ra ba ngoch e fulweg rom, ma aram e rayog ni nge war boch e marus rom. Ga ra pi’ reb e fulweg nib ngoch nsana taareb ara l’agruw e sentence n’umngin, ma rayog ni nge mom ngak pi walagem ni ngar nanged fan ko bin ni ngam pi’ reb e fulweg nib n’uw ni boor ban’en ni ga be weliy riy. Ga ra pi’ e fulweg nib ngoch nrogon ni kam nang fan, ma aram e ra m’ug riy ni kam fal’eg rogom nib fel’ rogon ma kam nang fan e n’en yibe fil.
Ngan Fil Ban’en Riy
‘Thingar Um N’iged Fan U Wan’med E N’en Ni Ke Rin’ Bigimed Ngak Bigimed’
15 Machane faan mang e kari gel e denen ni ke ngongliy be’, ma dawori yog faanem ni ke denen, ma de kalngan’ riy, ma de wenig ngom? (Proverbs 28:13) Be tamilangnag e thin nu Bible ndabi n’ag Jehovah fan e denen rok e girdi’ nde kalngan’rad riy nge pi tadenen nde kireban’rad ko denen rorad. (Hebrews 6:4-6; 10:26, 27) Uw rogon gadad? Be weliy e babyor ni Insight on the Scriptures ni gaar: “De t’uf ni nge n’ag e Kristiano fan e kireb rok be’ ni ma denen iyan, ma de kalngan’. Ya kar manged pi toogor rok Got.” (Volume 1, page 862) Susun ni nge dabi lemnag e Kristiano ni thingari n’ag fan e denen rok be’ nde kalngan’ ko kireb rok.—Psalm 139:21, 22.
JANUARY 27–FEBRUARY 2
TIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT PSALMS 140-143
Nge Puluw e Ngongol Rom ko N’en Ga Be Man Ayuw Riy
“Mmotoyil” ko Tin Ma Yog e Piin nib Gonop
13 Ngam nang ni fonow ni kan pi’ ngom e aram rogon ni be dag Got ni gab t’uf rok. Baadag Jehovah e n’en nib fel’ ni fan ngodad. (Prov. 4:20-22) Ere nap’an nra fonownagdad u daken e Thin rok, ara reb e babyor rodad nib puluw e thin riy ko Bible, ara reb e walag ni ke ilal ko tirok ban’en, ma aram e be dag ni gad ba t’uf rok. Be yog e Hebrews 12:9, 10 ni ma rin’ e re n’ey ni “fan ngodad.”
14 Mu lemnag e fonow ni kan pi’ ma gathi rogon ni kan pi’. Yu ngiyal’ e rayog ni ngad lemnaged nde puluw rogon ni kan fonownagdad. Riyul’ ni en be pi’ e fonow e susun ni nge guy rogon ni nge mom ngak e en yibe fonownag ni nge m’agan’ ngay. (Gal. 6:1) Machane faanra gadad e yibe fonownagdad, ma susun e ngad lemnaged e n’en nrayog ni ngad filed riy ni yugu aram rogon ni gad be lemnag ni ka bay yugu reb e kanawo’ nib fel’ nrayog ni ngan pi’ riy. Rayog ni ngad fithed gadad ni nge lungudad: ‘Yugu aram rogon ndabug rogon ni kan fonownageg, machane gur, bay ban’en nrayog ni nggu fil riy, fa? Rayog ni nggu fek owcheg ko meewar rok e en ke fonownageg mug fil ban’en ko fonow ni ke pi’ ngog, fa?’ Gad ba gonop ni faan gad ra guy rogon ni ngad filed ban’en u gubin e fonow ni yima pi’ ngodad.—Prov. 15:31.
w10 3/15 32 ¶4
Nge Par ‘Gum’irchaem nib Machalbog’ ko Ngiyal’ Ney ni Ke Mo’maw’ e Par
Bay boch e tapigpig rok Got ni ke tomal lanin’rad ni bochan e togopuluw ni be yib ngorad, ma yad be magawon ko salpiy, nge m’ar nib ubchiya’. Yu ngiyal’ e de puluw rogon e lem ni yad be tay. Mus ngak David ni Pilung ma kki buch e re n’ey rok. I gaar: “Ke chuwan’ug ko gubin; kari math e liyeb ngog.” (Ps. 143:4, BT) Ere mang e ayuweg ni nge gel ko mit ney e lem? Ma lemnag rogon e ngongol rok Got ko pi tapigpig rok nge rogon ni ke ayuweg ni nge gel ko magawon rok. Ma fal’eg i lemnag e n’en ke rin’ Jehovah ni fan nga fithingan nib thothup. I par ni be lemnag e pi n’en ma rin’ Got. (Ps. 143:5) Ku arrogodad ni faan gad ra lemnag e En Ke Sunmiydad nge urngin ban’en ni ke rin’ maku be ulul ni nge rin’ ni fan ngodad, ma aram e ra ayuwegdad ni mus ni faanra gad be mada’nag e magawon.
Kab Puluw ni Ngan Mabgol—“Nrogon e Mabgol ni Ma Tay e Piin ni Girdien Kristus,” Fa?
Sana bay yu ngiyal’ ni ga ma lem ni bod David ni fare psalmist, ni faani gaar: “Somol, mu non ngog e chiney! Kari mulan’ug. Dab mmithagem rog.” (Ps. 143:5-7, 10, BT) Faanra aray rogon, ma ngam pi’ e tayim ngak Jehovah ni nge dag ngom e n’en nib m’agan’ ngay ni ngam rin’. Rogon ni ngam rin’ e re n’ey e aram e ngaum tay e tayim ni ngaum beeg e Thin rok ma ga fal’eg i lemnag e pi n’en ni kam beeg. Ya faan ga ra rin’ ni aray rogon, ma ga ra nang e pi motochiyel rok, ma ka ga ra nang rogon ni i ngongol ngak e pi tapigpig rok kakrom. Faan ga ra motoyil ngak, ma ra pagan’um ni ngaum fol rok.
Ngan Fil Ban’en Riy
Ngari Ga’ Fan e Meybil u Wan’um
2 Rib ga’ fan e meybil u wan’ David ni Pilung. I tangnag Jehovah ni gaar: “Nge fel’ u wun’um e meybil rog ni bod e incense.” (Ps. 141:1, 2, BT) Incense ni ma fanay e pi prist ni fan ko bin riyul’ e liyor u nap’an David e ban’en ni yima ngongliy nri yibe kol ayuw ngay ni nge yan i aw nga rogon. (Ex. 30:34, 35) Nap’an ni weliy David murung’agen e incense ma be dag ni baadag ni nge fal’eg i lemnag e n’en nge yog ngak e Chitamangin ni bay u tharmiy. Ku ireray e n’en gad baadag ni ngad rin’ed. Gad baadag ni nge fel’ e meybil rodad u wan’ Jehovah.
FEBRUARY 3-9
TIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT PSALMS 144-146
“Nge Felan’ e Pi Girdi’ ni Got Rorad e Somol”
Deer ko Piin Ma Beeg
2. Pi thin ney ni kan thilyeg e be puluw ko tin ka bay e thin u lan e re tang ney. Fare bugithin ni “ngemu’” ni kan fanay ko verse 12 (NW) e be yip’ fan ni fapi tow’ath ni bay murung’agen ko verse 12 nge mada’ ko 14 e fan ngak e piin yad mat’aw, ara piin yad be wenig ni ngan ‘ayuwegrad’ u pa’ e piin nib kireb (verse 11). Re n’ey ni kan thilyeg e kki m’ug ko verse 15 (BT), ni aram e gin kan fanay fare bugithin riy ni “felan’” u reb e kanawo’ ni be dag fel’ngin boch ban’en. Bochan e re n’ey, ma aram fan ni fa gal bugithin ni felfelan’ ni kan fanay u lan e re verse ney e fan nga taab ulung i girdi’, ni aram e piin “ni Got rorad e Somol”! Ku dab mu pagtalin ni pi babyor ko Bible nni yoloy nsom’on ni thin ni Hebrew e da un fanay e quotation mark riy. Ere piin ur pilyeged e thin ko pi babyor nem e thingar ra guyed rogon ni ngar nanged e n’en be yip’ fan e pi verse nem, mar lemnaged rogon ni kan yoloy ko thin ni Hebrew, nge thin ni bay u m’on ngu tomuren, nge yugu boch e thin nu Bible ni bay rogon ngay.
3. Thin riy ni kan thilyeg e ba puluw nga yugu boch e thin nu BIblen i be micheg nra tow’athnag Got e girdi’ rok ni yad ba yul’yul’. Bochan ni kan thilyeg rogon ni kan pilyeg fare bugithin ni asher, ma aram e chiney e be tamilangnag e re tang ney rogon e athap rok David ni aram e tomuren nra ayuweg Got fare nam nu Israel u pa’ e pi toogor rok, ma aram e ra yibnag e felfelan’ nge flaab ngorad. (Lev. 26:9, 10; Deut. 7:13; Ps. 128:1-6) Bod ni be gaar e Deuteronomy 28:4 (BT): “Ra fal’eg Somol waathmed nge yoor pi fakmed, me yoor wom’engin e woldug romed, miki yoor e garbaw nge saf romed.” Arrogon, nap’an e gagiyeg ni i tay Solomon ni fak David, mi i par e re nam nem nib fel’ rogorad ma yad ba gapas. Maku reb e, bay boch ban’en u rarogon e gagiyeg ni i tay Solomon ni be dag rogon e gagiyeg nra tay fare Messiah boch nga m’on.—1 Ki. 4:20, 21; Ps. 72:1-20.
Ngaum Par ni Be L’agan’um ko Pi N’en Bay Nga M’on
16 Athap rodad ko yafos ni manemus e aram reb e tow’ath nib manigil ni ke yib rok Got. Gad be athapeg boch ban’en nib manigil nra buch boch nga m’on, ma re n’ey e ban’en nrayog ni nge pagan’dad ngay nra buch. Re n’ey e bod ba angkar ni ma taydad ni gad ba mudugil ya nge yag nda athamgilgad u fithik’ e pi skeng ni gad ma mada’nag, nge gafgow ni yibe tay ngodad, ni kub muun ngay e yam’. Ku bod ba urwach ni ma ayuweg rogon e lem ni gad ma tay ya nge yag nda siyeged e tin nib kireb ma gad chichiiy pa’dad ko tin nib fel’. Pi n’en be l’agan’dad ngay ni bay u Bible e ma chugurnagdad ngak Got, maku be m’ug riy gelngin nri gad ba t’uf rok. Rib ga’ angin nra yib ngodad ni faanra ud pared ni be l’agan’dad ko pi n’en bay nga m’on.
17 I pi’ apostal Paul e athamgil nga lanin’dad u lan fagi babyor ni yoloy ngak piyu Roma ni ngad ‘pired ni be l’agan’dad ngak Got nge mang ir e i ta’dad ni gadad ba felfelan’.’ (Rom. 12:12) Rayog ni nge felfelan’ Paul ni bochan e ba mich u wan’ ni faanra par nib yul’yul’, ma ra yag e yafos ni manemus ngak u tharmiy. Ku arrogodad nrayog ni ngad felfelan’gad ko pi n’en be l’agan’dad ngay ni bochan e ba mich u wan’dad ndabi thilyeg Jehovah e tin ke micheg. Re n’ey e bod e n’en ni yog e en ni yoloy e Psalm ni “ba felan’ e piin . . . yad ma tor ngak Somol ni Got rorad . . . Gubin ngiyal’ ni ma tay e tin ke micheg nga tagil’.”—Ps. 146:5, 6, BT.
Ba Miti Mang T’ufeg e Ma Yibnag e Bin Riyul’ e Felfelan’?
19 Ke gaman sogonap’an 6,000 e duw ni ke gafgow e girdi’ u lan e re fayleng rok Satan ney. Re fayleng ney e ke sugnag e girdi’ ni kemus ni yigoo yad e yad ma lemnaged yad, ma yad ba chogow, mab t’uf e fafel rorad. Pi girdi’ ney e kemus ni tin ni yad be lemnag ni nge yag ngorad nge pi n’en ni yad baadag e ir e ba m’on u wan’rad. Girdi’ ni aray rogon e dabiyog ni ngar pirieged e felfelan’. Machane, i yog fare psalmist ni gaar: “Ba felan’ e piin bay e Got rok Jakob rorad ni be ayuwegrad, ma yad ma tor ngak Somol ni Got rorad.”—Ps. 146:5, BT.
20 Rogon nib t’uf Jehovah ko pi tapigpig rok e be gel i yan. Gubin e duw ni be yoor e girdi’ ni yad be fil murung’agen ma yad be t’ufeg. Ireray e mich riy ni be gagiyeg Gil’ilungun Got, ma dabki n’uw nap’an ma ra fek boch e tow’ath i yib nga fayleng nrib pag feni manigil ndabi chuchugur ni nge taw e lem rodad ngay. Bin riyul’ e felfelan’ e ma yib ngak e piin ni yad ma rin’ e n’en nib m’agan’ Got ngay, maku yad manang ni yad be felfelan’nag e En Th’abi Tolang ni bay. Ma piin nib t’uf Jehovah rorad e yad ra par ni yad ba felfelan’ ndariy n’umngin nap’an! Bin migid e article e gad ra weliy riy boch e ngongol nib kireb ni ma sum ni bochan e t’ufeg nib chag e lem ni fel’ ngak ngay, nge rogon nib thil e pi n’ey ko pi fel’ngin nib fel’ ni bay rok e pi tapigpig rok Jehovah.
Ngan Fil Ban’en Riy
Ra Um Pi’ Ban’en Ma Ga Ra Felfelan’
6 Ma pi’ Jehovah e tin nib t’uf ko par rodad ni bochan e gad ba t’uf rok. Am lemnag fapi thin ni yog Jesus ni bay ko Matthew 6:25, 26. (Mu beeg.) I fanay e pi n’en kan sunmiy ni nge tamilangnag e re n’ey. Nap’an ni be weliy murung’agen e arche’, me gaar: “Darir yunged awochngin e woldug, fa ra kunuyed e woldug ni ke el ngar tiyed nga naun.” Machane mu tay fanam i yan ko n’en ni yog ni migid ni gaar: “Chitamangimed nu tharmiy e be ayuwegrad!” Ngemu’ me fith ni gaar: “Gathi ka ba ga’ famed ngak e arche’?” Mang e baadag ni nge fil ngodad? Kab ga’ fan u wan’ Jehovah e pi tapigpig rok ko gamanman ni sunmiy. Ma pi’ e tin nib t’uf ko gamanman, ere rayog ni nge pagan’dad ngay nra pi’ e tin nib t’uf rodad! Ma pi’ Jehovah e tin nib t’uf ko tabinaw rok ni bochan e yad ba t’uf rok ni bod ba matam ni ma ayuweg e tabinaw rok.—Ps. 145:16; Matt. 6:32.
FEBRUARY 10-16
TIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT PSALMS 147-150
Boor Fan ni Ngad Pininged e Sorok Ngak Jah
“Ngan N’uf Jah!”—Mang Fan?
5 Gathi kemus ni fal’eg Jehovah laniyan’ fare nam nu Israel ni ga’ngin ya ki fal’eg lanin’rad ni be’ nge be’. Ku arrogon e n’en ni ma rin’ e ngiyal’ ney. I yoloy fare psalmist boch e thin u murung’agen Got ni gaar: “Be golnag laniyan’ e piin ke kireban’rad ma be taflaynag e maad’ad rorad.” (Ps. 147:3, BT) Arrogon, ri ma lemnag Jehovah e piin ni yad ba m’ar nge piin ni ke kireban’rad. Ngiyal’ ney e ri baadag Jehovah ni nge golnag lanin’dad. (Ps. 34:18) Ere, ma pi’ e gonop ngodad nge gelngidad ya nge yag nda athamgilgad u fithik’ e pi magawon rodad.—Jas. 1:5.
6 Bin migid, ma aram me tabab fare psalmist ni nge weliy murung’agen lan e lang. I yog ni Jehovah e “ke dugliy [ara manang] urngin e t’uf” ni bay, ma ma “yog fithingan reb nge reb.” (Ps. 147:4, BT) Ere, mang fan ni yigi pos fare psalmist me thilyeg e n’en ni be weliy nge tabab i weliy murung’agen e pi n’en ni bay u lan e lang? Am lemnag e re n’ey: Cha’nem ni yoloy e re tang ney e rayog ni nge guy e pi t’uf u lan e lang, machane de nang ko uw urngin ni bay. Ngiyal’ ney e ke pirieg e piin llowan’ ni bokum bilyon e t’uf ni bay ko galaxy rodad. Ku yad be lemnag nsana bokum e trilyon e galaxy ara yu ulung i t’uf ni bay u palpalth’ib! Ere, gadad e girdi’ e dabiyog ni ngad theeged urngin e t’uf ni bay u lan e lang, machane rayog rok e En Tasunmiy. Bin riyul’ riy e, ri manang rarogon e pi t’uf ney nreb nge reb ma ra reb ma bay fithingan ni ke tunguy. (1 Kor. 15:41) Ere, uw rogon e girdi’ ni ke sunmiy ke tay nga fayleng? Fare Got ni manang e gin ni bay reb nge reb e t’uf riy e ku manang rarogom. Manang e gin ni ga bay riy, nge n’en ni ga be lemnag, nge n’en nib t’uf rom!
“Ngan N’uf Jah!”—Mang Fan?
7 Gathi kemus ni manang Jehovah gubin ban’en u rarogom, ya kub gel gelngin nrayog ni nge ayuwegem ko pi magawon rom. (Mu beeg e Psalm 147:5, BT.) Sana rayog ni ga be lemnag ni kaygi mo’maw’ e magawon ni ga be mada’nag, ara dabkiyog ni ngam athamgil u fithik’. Machane, manang Got e tin ndabiyog rom, ya ‘manang ni gur e fiyath.’ (Ps. 103:14) Bochan ndawor da flontgad, ma aram fan ni gubin ngiyal’ ni gad ma oloboch, maku bayi n’en ma gad sul u daken taab oloboch ni boor yay. Bayi n’en ma gad yog ban’en me kalngan’dad riy, ara da ar’arnaged boch ban’en nde puluw, ara i awan’dad ngak yugu boch e girdi’! Der ma rin’ Jehovah e tiney e oloboch; machane, ri manang fan lanin’dad.—Rom. 11:33.
“Ngan N’uf Jah!”—Mang Fan?
18 Manang fare psalmist ni ke mel’eg Jehovah fare nam nu Israel u fithik’ e pi nam nu fayleng kakrom ni ngar manged girdien. Kemus e re nam ni pi’ Got e “thin rok” nge “pi fonow nge motochiyel rok” ngorad. (Mu beeg e Psalm 147:19, 20, BT.) Ngiyal’ ney e gad ba tow’ath ni bochan e kemus ni goo gadad e re ulung u roy u fayleng ni gad be fek fithingan Got. Bochan ni kad nanged Jehovah ma gad ma pag e Thin rok ni nge pow’iydad, ma aram fan ni ke yag ni nge fel’ e tha’ u thildad. Ere, dariy e maruwar riy ni boor fan ni bay ni ngam “N’uf Jah!,” mu kum pi’ e athamgil nga laniyan’ yugu boch e girdi’ ni ngar rin’ed e re n’ey ni bod rogon e en ni yoloy e Psalm 147.
Ngan Fil Ban’en Riy
Mu Fil Murung’agen Jehovah ko Tin Ke Sunmiy
6 Gubin ban’en ni bay ngal’an ni ke tay Jehovah. Gubin e duw u tungun e pul ni February nge yan i mada’ nga lukngun e May ni ma guy piyu Israel e arche’ ni stork ni ma yib i changeg u daken e nam rorad ni yad be milekag ko lel’uch. I gaar Got ngak piyu Israel: “Mus ko arche’ ni stork ma manang e ngiyal’ ni nge sul.” (Jer. 8:7, BT) Ke dugliy Jehovah ngal’an e pufthin rok ni bod rogon ni ke dugliy e ngiyal’ ni nge milekag e pi arche’ ney riy u bang nga bang. Nap’an ni gad ra guy e arche’ e ngiyal’ ney ni be milekag u bang nga bang, ma be puguran ngodad nrayog ni nge pagan’dad ni ke dugliy Jehovah “ngal’an” ni nge thang e re fayleng nib kireb ney.—Hab. 2:3.
FEBRUARY 17-23
TIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT PROVERBS 1
Piin Fel’ Yangaren—Mini’ e Gimed Ra Motoyil Ngak?
Dab Mu Pag Ban’en ni Nge Talegem Ndabi Yag Ngom Puluwon e N’en ni Ga Be Nameg
16 Uw rogon ni faanra gur reb e fel’ yangaren ma ga be lemnag ni gallabthir rom e darur nangew fan lanin’um nib fel’ rogon, ara kaygi yoor ban’en ni yow be talegem riy ndabiyog ni ngam rin’? Rayog ni nge k’aring e re n’ey e chalban ngom me k’aringem ni nge maruwar u wan’um ko ngam pigpig ngak Jehovah fa danga’. Machane, faan ga ra pag e re n’ey ni nge k’aringem ni ngam tal ko pigpig ngak Jehovah, ma aram e ra munmun ma ga ra nang ndariy be’ u roy u fayleng ni gab t’uf rok ni bod gelngin fanam t’uf rok e gallabthir rom nge girdi’ u lan e ulung.
17 Faanra der ma yal’uwegem e gallabthir rom, ma dabisiy nra um lemnag ko rriyul’ ni yow ma lemnagem fa danga’. (Heb. 12:8) Bin riyul’ riy e dar flontgow, ere rayog ni ngaum damumuw ngorow ni bochan rogon ni yow be llowan’nagem. Machane, mu gay rogon ni ngam nang fan e n’en ni yow be rin’ ara yow be yog ngom, ko bin ni ngaum sap nga rogon ni yow be llowan’nagem. Ere mu th’ab gulungam, ma dab mu togopuluw, ma dab mu gur ngam damumuw. Be gaar e Thin rok Got: “Cha’ nib sul laniyan’ ngak [“ba tamilangan’,” NW] e gathi gubin ngiyal’ ni ma welthin. Girdi’ ni be par nib paslog e ba ga’ e nangan’ rorad.” (Prov. 17:27, BT) Mu guy rogon ni nge ilal e lem rom mag nang rogon ni ngam motoyil ko fonow ni kan pi’ ngom ndab mu togopuluw, ma damur lemnag rogon ni kan pi’ fare fonow, me yag ni yib angin ngom. (Prov. 1:8) Dab mu pagtalin ni faanra ma un e gallabthir rom ko tin riyul’, ma aram reb e tow’ath nrib manigil. Ma dariy e maruwar riy ni yow baadag ni ngar ayuwegew gur ni nge yag puluwon ngom e tow’ath ni gimed be nameg.
Ngada Chaariyed Rarogodad Ni Gad E Kristiano
11 Mu guy rogon ni ngam falan’nag Got ma gathi girdi’. Reb e kanawo’ ni gad ra nang rarogodad e gad ra nang rarogon e piin ni gad ra un ngorad. Ba t’uf e fager rok urngin e girdi’ ma ra fel’ lanin’dad ni faanra yi ba adag dakendad. Ma nap’an ni kab fel’ yangaren be’—ma ku arrogon u nap’an ni ke ilal—ma ba gel e towasar rok e piin ni gad ra chag ngorad ni yad be suruydad ma ku bochan e ri gad ba adag ni ngada folwok ngorad ara gad ba adag ni ngada fel’gad u wan’rad. Machane gathi gubin ngiyal’ ni ba adag e pi tafager rodad ni nge fel’ rogodad. Yu ngiyal’ ma yad ba adag ni nge un be’ ngorad ko kireb. (Proverbs 1:11-19) Ma nap’an nra war reb e Kristiano me un ko kireb ni pi tafager rok e ke towasariy, ma ra guy rogon fare Kristiano ni nge mithag ko ir mini’. (Psalm 26:4) Be gaar apostal Paul: “Dab mu folgad ko ngongol ni yibe rin’ u roy u fayleng.” (Roma 12:2, The Jerusalem Bible) Ra pi’ Jehovah e gel nga lanin’dad ni ngada togopuluwgad ko towasar ni yib ko fayleng.—Hebrews 13:6.
12 Nap’an nra gel e towasar ni yib ko fayleng ni ngada paged talin ni gad e Kristiano mab fel’ ni nge dab da paged talin ni kab fel’ boch ni ngada yul’yul’gad ngak Got ko bin ni ngada fel’gad u wan’ e girdi’ ara ngada folgad ko tin ni be rin’ e girdi’ ni yoor. Fare thin u Exodus 23:2 e ra ayuwegdad ma be gaar: “Thingar dab mu folgad ko kireb ni be rin’ e girdi’ ni yoor.” De fol Caleb ko girdi’ nu Israel ni yad boor u nap’an ni ke maruwaran’rad ni dar lemnaged ni rayog rok Jehovah ni nge lebguy e tin ni ke micheg. Kari mich u wan’ Caleb ni ra riyul’ e tin ni ke micheg Got ma kari taw’ath ni bochan e michan’ rok. (Numbers 13:30; Joshua 14:6-11) Me gur, kub m’agan’um ngay ni ngam togopuluw ko towasar rok e girdi’ ni yoor ni fan e ngii fel’ thilmew Got, fa?
Ngan Fil Ban’en Riy
Bin Riyul’ e Gonop e Be Pong nib Ga’ Laman
7 “Girdi’ ni balyang” e aram e piin yugu demtrug ban’en ni yad ra rung’ag ma ra mich u wan’rad, mab mom ni ngan bannagrad. (Prov. 14:15) Ba ga’ ni gad ma mada’nag e girdi’ ni aray rogon u nap’an e machib. Am lemnag urngin e milyon e girdi’ ni be bannagrad e pi tayugang’ ko teliw ara tayugang’ ko am. Bay boch i yad ni ma gin u nap’an ni yad ra nang ni ka i bannagrad e pi girdi’ ney. Machane fapi girdi’ ni kan weliy murung’agrad ko Proverbs 1:22 e yad ma mel’eg ni ngar pared ni aray rogon ni yad bbalyang ni bochan e aram rogon ni yad baadag. (Jer. 5:31) Yad ma rin’ e n’en yad baadag ma dubrad ni ngar filed e n’en be yog e Bible ara ra folgad ko pi motochiyel riy. Boor e girdi’ ni taareb rogon e lem rorad ngak be’ nib pin u Quebec u Canada nib m’ing ko teliw rok ni gaar ngak reb e Pi Mich, “Faanra ke bannagmad e padrey romad, ma ir e kireb rok gathi gamad!” Ere dubdad ni ngad folwokgad rok e piin ni lem rorad ndab ra nanged e n’en nsusun e ngar nanged!—Prov. 1:32; 27:12.
FEBRUARY 24–MARCH 2
TIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT PROVERBS 2
Mang Fan ni Nge Pasigan’um ko Fol Bible ni Ga Ma Tay ni Yigoo Gur?
‘Um Fol ko Tin Riyul’’
16 Gathi gad gubin ni gad baadag ni ngaud beeged e babyor ma gad be fil boch ban’en. Machane be pi’ Jehovah e athamgil nga lanin’dad ni ngaud ‘changarnaged’ e tin nib toar e machib ya nge yag ni ngari tamilang e tin riyul’ u wan’dad. (Mu beeg e Proverbs 2:4-6.) Gad ra athamgil ni ngad rin’ed e re n’ey, ma gubin ngiyal’ nra yib angin ngodad. Corey e yog nnap’an nra beeg e Bible rok, ma ma guy rogon ni nge fil reb e verse nge m’ay me yan nga reb. I weliy ni gaar: “Gu ma beeg gubin e footnote nge thin nu Bible ni bay rogon ko fare verse, ngemu’ mu kug gay boch ban’en u murung’agen. . . . Re n’ey e ma ayuwegeg ni nggu fil boor ban’en!” Demtrug rogon ni gad ma fil e Bible rodad, ma rayog ni nge m’ug nib ga’ fan e tin riyul’ u wan’dad ni faanra ud ted e tayim ni ngad filed ma gad be athamgil u rogon nrayog rodad ni ngaud rin’ed e re n’ey.—Ps. 1:1-3.
Bin Riyul’ e Gonop e Be Pong nib Ga’ Laman
3 Gonop e rayog ni nge yip’ fan rogon ni gad be maruwel ko n’en gad manang ya nge yag ni ngad dugliyed e n’en nib fel’ ni ngad rin’ed. Machane bin riyul’ e gonop e boor ban’en ni kub muun ngay. Be gaar e Bible: “Ra ngam gonop ma som’on e thingari yib madgun Somol u lanin’um. Faanra ga manang Faanem nib Thothup, ma aram e ba tamilang lanin’um.” (Prov. 9:10, BT) Ere nap’an nra t’uf ni ngad dugliyed ban’en nib ga’ fan mab t’uf ni ngad guyed rogon ni ngad nanged rogon laniyan’ Jehovah riy. Rayog ni ngad rin’ed e re n’ey ni aram e ngad filed e Bible nge pi babyor rodad nib puluw e thin riy ko Bible. Faan gad ra rin’ e re n’ey, ma aram e gad be dag ni bay e bin riyul’ e gonop rodad.—Prov. 2:5-7.
4 Kemus ni yigoo Jehovah e rayog ni nge pi’ e bin riyul’ e gonop ngodad. (Rom. 16:27) Mang fan nrayog ni nga dogned ni Ir e Ke Yib e gonop rok? Bin som’on e, ir e En Ke Sunmiydad ma manang urngin ban’en u murung’agen e tin ke sunmiy. (Ps. 104:24) Bin l’agruw e, gubin ban’en ni ma rin’ Jehovah ni ma m’ug riy ni ir be’ nib gonop. (Rom. 11:33) Ma bin dalip e, pi fonow rok ni bay e gonop riy e gubin ngiyal’ ni ma yib angin ngak e piin yad ma fol riy. (Prov. 2:10-12) Ere faanra gad baadag ni nge yag e bin riyul’ e gonop ngodad, ma thingari m’agan’dad ko pi n’ey ma gad pag ni nge pow’iy e pi n’en gad ma dugliy nge ngongol rodad.
Piin Fel’ Yangaren, Mu Gelnaged e Michan’ Romed
2 Faanra gur reb e tapigpig rok Jehovah ni kab fel’ yangarem ara fin ga be fil murung’agen, ma gur, ga be guy nib gel e towasar ni yibe tay ngom ni nge mich u wan’um fare machib ni ke sum e girdi’ ko gamanman ko bin ni nge mich u wan’um ni bay be’ ni ke sunmiy urngin ban’en, fa? Faanra aram rogon, ma bay boch ban’en nrayog ni ngam rin’ ni nge gel e michan’ rom me par ndabi war. Reb ko pi n’em e aram e ngam fanay e tamilangan’ ni ke pi’ Got ngom, ya aram e n’en ni “ra yororiyem.” Re n’ey e ra ayuwegem ni ngam siyeg e pi machib nde riyul’ me gelnag e michan’ rom ngak Jehovah.—Mu beeg e Proverbs 2:10-12, BT.
3 Bin riyul’ e michan’ e be tor ko tin riyul’ ni kad filed u murung’agen Got. (1 Tim. 2:4) Ere, nap’an ni ga be fil e Thin rok Got nge pi babyor rodad ni kan ngongliy, ma gathi kemus ni nga yugum beeg e thin riy, ya ba t’uf ni ngam fal’eg i lemnag e pi n’en ni ga be beeg. Mu fanay e tamilangan’ rom ya nge yag nim “nang fan” e pi n’en ni kam beeg. (Matt. 13:23) Faan ga ra rin’ ni aray rogon, ma aram e rayog ni ngam pirieg boch ban’en riy ni be micheg ni Jehovah e Ir e Ke Sunmiy urngin ban’en maku ir e ke yib e Bible rok.—Heb. 11:1
Ngan Fil Ban’en Riy
‘Um Fol ko Tin Riyul’’
16 Gathi gad gubin ni gad baadag ni ngaud beeged e babyor ma gad be fil boch ban’en. Machane be pi’ Jehovah e athamgil nga lanin’dad ni ngaud ‘changarnaged’ e tin nib toar e machib ya nge yag ni ngari tamilang e tin riyul’ u wan’dad. (Mu beeg e Proverbs 2:4-6.) Gad ra athamgil ni ngad rin’ed e re n’ey, ma gubin ngiyal’ nra yib angin ngodad. Corey e yog nnap’an nra beeg e Bible rok, ma ma guy rogon ni nge fil reb e verse nge m’ay me yan nga reb. I weliy ni gaar: “Gu ma beeg gubin e footnote nge thin nu Bible ni bay rogon ko fare verse, ngemu’ mu kug gay boch ban’en u murung’agen. . . . Re n’ey e ma ayuwegeg ni nggu fil boor ban’en!” Demtrug rogon ni gad ma fil e Bible rodad, ma rayog ni nge m’ug nib ga’ fan e tin riyul’ u wan’dad ni faanra ud ted e tayim ni ngad filed ma gad be athamgil u rogon nrayog rodad ni ngaud rin’ed e re n’ey.—Ps. 1:1-3.