Ga Manang Murung’agen e Re N’ey, Fa?

Mang fan nrayog ni nge yog Jesus ni fapi ta fol chuway’ ni ur pied boch e gamanman ni chuway’ u lan e tempel u Jerusalem e yad ba “moro’ro’”?

BE YOG e Gospel rok Matthew ni “yan Jesus nga lan e tempel me tuluf urngin e piin ni yad be chuway’ ban’en nge piin ni yad be folchuway’ nga ban’en u lan e tempel; me thikiy e tebel ko girdi’ ni be thiliyeg e salpiy, nge chiya rok e piin ni yad be chuway’ ko bulogol, me gaar ngorad, ‘Ba’ ni kan yoloy u lan e babyor nib thothup ni ke gaar Got, Naun rog e bay nog nib naun ntafen e meybil. Machane gimed be tay ni bangi n’en ni ma mith e moro’ro’ riy!’”​—Matt. 21:12, 13.

Rogon ni ke m’ug ko pi babyoren e chep ni ke ngongliy boch e Jew e de puluw rogon e ngongol ni i dag e pi girdien e fol chuway’ nem ko girdi’ ni bochan e rib tolang puluwon e pi gamanman nem ni ur pied ni chuway’. Bod ni, be yog reb e babyor ni ka nog e Mishnah (Keritot 1:7) ngay ni immoy ba ngiyal’ ko bin som’on e chibog C.E. ni taw tolngin puluwon l’agruw e bulogol ko taareb e salpiy ni gol ni denar. Urngin e biney e salpiy e taareb rogon nga urngin puluwon be’ ni ke maruwel u lan 25 e rran. Kakrom e faanra ba gafgow be’, ma rayog ni nge pi’ e bulogol ara arche’ ni dove ni maligach; machane kun tolangnag puluwon e gal miti arche’ nem ni ke mo’maw’ ni ngan chuw’iy. (Lev. 1:14; 5:7; 12:6-8) Ere, immoy reb e Rabbi ni ka nog Simeon ben Gamaliel ngak nri damumuw ko re n’em ni un rin’, ma aram me buchuuwnag urngin e maligach ni nga i pi’ e pi Jew. Ka chingiyal’ nem ma aram me sobut’ puluwon l’agruw e bulogol nrib ga’ yang e gin ni mul riy.

Ere, ba tamilang ni pi girdi’ nem ni ur fol chuway’gad u tempel e ri yad ba chogow ma ur rin’ed e pi n’em ya nge yag nra feked e salpiy ko girdi’. Aram fan nrayog ni nge yog Jesus e “moro’ro’” ngorad.