Mu Tiyan’um Ko Thin Rok Got Ni I Weliy Fapi Profet Ni Fan Ko Ngiyal’ Ney
“Fak e girdi’, ngam nang fan e tin ni kam guy, ya be yip’ fan e pi’ n’en ni bay yib ko tin tomren e rran.”—DANIEL 8:17, New World Translation.
1. Mang e n’en ni baadag Jehovah ni nge nang urngin e girdi’ u murung’agen e tayim rodad ko ngiyal’ ney?
DE mithag Jehovah e tamilangan’ ko tin ni ra buch nga m’on. Ya bochan, ir e Ma Dag ngan nang e tin nib mith. Ma riyul’, ni baadag ni ngad nanged ni karid chuchugurgad e chiney ko tungun e “ngiyal’ ko tomur.” Thin nrib fel’ e re n’ey ni fan ko fa nel’ e bilyon e girdi’ ni yad be par u fayleng e chiney!
2. Mang fan ni ma lemnag e girdi’ ko uwrarogon e par ko girdi’ nga m’on?
2 Dariy e maruwar riy ni ke chuchugur ni nge m’ay e re fayleng ney, fa? Rayog ni nge yan be’ nga daken e pul, machane bay boor yang u fayleng ni dabiyog ni ngam man u but’ u kanawo’ ni dabmu rus. Rayog ni nge suguy e naun rok ko boch e chugum ara appliances nib biech, machane dabiyog ni nge taleg ni nge dabki wer e tabinaw. Ma rayog ni nge yibnag e pi tayim ko tamilangan’, machane dabiyog ni nge fil ngak e girdi’ rogon ni ngar pared u taabang u fithik’ e gapas. Fapi magawon ni dabiyog ni ngan pithig e be gelnag e thin nu Bible ni be micheg ni gad be par ko ngiyal’ ko tomur.
3. Wuin ni som’on ni ke fanay u fayleng fare bugithin ni “ngiyal’ ko tomur”?
3 Pi thin nem ni ma pug e tafinay rok e gird’ ni—“ngiyal’ ko tomur”—e ke fanay engel Gabriel ni sogonapan 2,600 e duw kakrom u fayleng. Reb e profet rok Got e ke rung’ag ni Gabriel e be gaar: “Fak e girdi’, ngam nang fan e tin ni kam guy, ya be yip’ fan e pi n’en ney ni bay yib e ngiyal’ ko tomur.”—Daniel 8:17, NW.
Ereray fare “Ngiyal’ ko Tomur”!
4. Mang yugu boch e kanawo’ ni be fanay e Bible fare bugithin ni ngiyal’ ko tomur?
4 Fare bugithin ni “ngiyal’ ko tomur” nge “ngiyal’ ni kan dugliy ni fan ko tomur” e kan yoloy nga babyor rok Daniel ni nel’ yay. (Daniel 8:17, 19; 11:35, 40, NW; 12:4, 9, NW) Re n’ey e ba peth ko “fa tin tomren e rran” ni ke weliy Paul ni apostal. (2 Timothy 3:1-5) Me weliy Jesus Kristus murung’agen e re tayim ney ni ereram e “ngiyal’ ni bay” ni ir e Pilung ni kan dugliy u tharmiy.—Matthew 24:37-39, NW.
5, 6. Mini’ e piin ni ‘ur guyed rogon ni ngar nanged fan e tin ni be yib i m’ug’ e ngiyal’ ko tomur, ma mang angin?
5 Daniel 12:4 (NW) e be weliy, ni gaar: “Daniel, chiney e ngam uchumiy fare ke babyor ma ga yip e hang ngay nge par nge yan i mada’ ko ngiyal’ ko tomur. Ma boor e girdi’ ni bay ur guyed rogon ni ngar nanged fan e tin ni be yib i m’ug. Ma bay i ga’ e llowan’ i yan.” Boor ko n’en ni ke yoloy Daniel ni kan ta’ nib mith min ta’ e hang ngay nge yan boor e chibog ni dabi nang e girdi’ fan. Machane uwrogon e chiney?
6 Ngiyal’ ney ni tomur, ma boor e Kristiano nib yul’yul’ ni ‘yad be sul sul nga daken’ ngar bieged e Thin rok Got, ni fare Bible. Mang angin? Bochan ni ke taw’athnagrad Jehovah ko maruwel ni kar ted, ma aram me ga’ e llowan’ i yan. Ni bod rogon e Pi Mich rok Jehovah ni kan dugliyrad ni kan taw’athnagrad ko llowan’, me tamilang uwan’rad ni Jesus Kristus e ke mang e Pilung nu tharmiy ko duw ni 1914. Bochan ni piin ni kan dugliyrad nge piin ni ba chag ngorad nib yul’yul’ e yad be fol ko thin rok Peter ni apostal ni bay ko 2 Peter 1:19-21, e arfan ni ‘yad ma motoyil ko thin rok Got ni i weliy fapi profet’ me mudugil lanin’rad ni ireray fare ngiyal’ ko tomur.
7. Mang boch e thin ko fare babyor rok Daniel ni be dag nib thil e re ke babyor ney?
7 Boor ban’en ni be dag ni fare babyor rok Daniel e ba thil. U langin, e be weliy murung’agen reb e pilung ni ke yog ni ra li’ ngem’ e girdi’ rok ni yad ba gonop ya bochan ni dabiyog ni nga rogned ma dabiyog ni ngara weliyed fan e lik’ay rok nib mo’maw’ ni ngan weliy fan, machane fare profet rok Got e ir e ke pithig e re magawon nem. Dalip e pagal ni dar liyorgad ko fare liyos nib tolang minin’rad nga fithik’ e nifiy ni rib gawel, machane dar yik’gad. Nap’an ni kan tay reb e madenom, ma bokum miriay e girdi’ ni kar guyed fare pa’ef ni be yoloy e thin nib mith nga dow e rungrung. Piin nib kireb e karon’ed reb e pumoon ni ke pillibthir nga low ni aram e gin ni ma par e pi layon riy, machane ke yib nga wen ni de magur downgin. Aningeg e gamanman e kan guy u reb e changar, min weliy fan ni aram e n’en ni ra lebug iyan nge taw ko ngiyal’ ni tomur.
8, 9. Uwrogon ni fare babyor rok Daniel e ra fel’ rogodad riy ko ngiyal’ ney ni ireray e ngiyal’ ko tomur?
8 Ba tamilang, ni fare babyor rok Daniel e bay l’agruw ban’en riy nrib thil machane ba peth. Reb e aram boch e thin riy ni be weliy ban’en, ma yugu boch e thin riy e be yiiynag ban’en. Gali n’ey e ra gelnag e michan’ rodad. Fapi thin ni be weliy ban’en e be dag ngodad ni Jehovah ni Got e ke taw’athnag e pi cha’ ni kar pared nib yul’yul’ ngak. Ma boch e thin riy ni kan yiiynag e be gelnag e michan’ rodad ya bochan e be dag e re n’ey ni kab kakrom i yib ma manang Jehovah urngin ban’en—ni yugu aram rogon ni bokum miriay e duw—ni ka bay nga m’on.
9 Fapi yiiy nib thil thil ni i yoloy Daniel e ba sorfan nga Gil’ilungun Got. Nap’an ni gad be guy ni be lebug e pi yiiy ney, ma ra gel e michan’ rodad ma ngari mudugil lanin’dad ni gad be par e chiney ko tin tomren rran. Machane boch e girdi’ ni tagathibthib e be togopuluw ku Daniel, ma yad be yog ni fapi yiiy ni bay ko fare babyor ni bay fithingan riy e riyul’ ni kan yoloy e thin riy u tomren ni ke buch e pi n’en ni gowa aram e pi n’en ni ke lebuguy e pi yiiy nem. Faanra riyul’ e pi thin ney, ma ra m’ug boch e deer ko n’en ni be weliy fare babyor rok Daniel u murung’agen e ngiyal’ ko tomur. Maku piin ni be maruwaran’rad e kar gathibthibnaged e pi thin u lan fare babyor ni be weliy ban’en. Ere ngada yaliyed.
Yibe Skengnag!
10. Uwrogon ni yibe skengnag fare babyor rok Daniel?
10 Mu susunnag ni ga bay u court, ya ga be un nga reb e oloboch ara sabethin ni yibe tay ni fan ni ngan pithig e tin ni ba oloboch. Fare lawyer ni ir e be pufthinnag be’ u court e kari yog ni bagayad e bay e kireb rok ya ke sasalapiy ban’en. Fare babyor rok Daniel e be dag ni ireray e babyor nib riyul’ ni reb e profet ni Hebrew e ke yoloy u nap’an e bin medlip nge bin aningeg e chibog B.C.E. Machane, piin ni tagathibthib e ri ma yog ni fare babyor e de riyul’. Ere ngada guyed som’on ko bpuluw boch e thin ko re ke babyor ney ni be weliy ban’en ko thin ni be weliy murung’agen e n’en ni ke buch kakrom.
11, 12. Yima yog ni gathi riyul’ ni immoy be’ kakrom ni Belshazzar, ma tomur riy e mang e ke buch?
11 Ngada guyed boch e thin ni be weliy murung’agen e pilung ni kan nog e ke sor nga bang ngay. Daniel guruy ni 5 e be dag ni Belshazzar ni pilung e be gagiyeg u Babylon u nap’an ni kan thang e re mach nem ko 539 B.C.E. Piin ni tagathibthib e kar togopuluwgad ko re thin ney ya fithingan Belshazzar e dabiyog ni ngan pirieg nga yugu boch e babyor. Machane, piin ni ta yol kakrom e kar rogned ni Nabonidus e ir fare pilung nu Babylon ni bin tomur.
12 Machane nap’an e duw ni 1854, e kan pirieg boch e clay cylinder nib achichig u fithik’ e tin ni ka ba’ ko fare mach ni Ur kakrom u Babylon ni ereram e Iraq e chiney. Fapi yol ni cuneiform nem e ba muun ngay e meybil rok Nabonidus ni Pilung ni be pining “Bel-sar-ussur, ni fakag ni pumoon ni tha’bi ilal.” Mus ko piin ni tagathibthib e ke puluw e re n’ey uwan’rad: Ireray fare Belshazzar ni bay ko fare babyor rok Daniel. Ere fare pilung ni kan lemnag ni ke sor nga bang e gathi riyul’ ni aray rogon, ya ke mus ni dawori nang yugu boch e girdi’ u murung’agen. Ireray reb ko boor ban’en ni be micheg ni ri ba riyul’ e thin ni ke yoloy Daniel. Pi n’en ney e be dag ni fare babyor rok Daniel e riyul’ ni ir bang ko Thin rok Got ni chiney e thingarda tiyan’dad ngay, ni gad be par ko ngiyal’ ko tomur.
13, 14. Mini’ Nebuchadnezzer, ma mang e got ni kari mich uwan’?
13 N’en ni baga’ fan ni bay ko babyor rok Daniel e aram e thin riy ni be weliy murung’agen e pi am ni ra yib reb nge reb ni ra gagiyegnag e fayleng ni polo’ nge pi ngongol ni ra dag e pi pilung rorad. Bagayad ko fa piin pilung e rayog ni ngan pining e ta cham ngak nge ir e en ni ke toy e gil’ilungun. Bochan ni ir fak e pilung nu Babylon, ma ir nge pi salthaw rok e kar gotheyed e pi salthaw rok Farao Necho ni be’ nu Egypt u Carchemish. Machane fare fak e pilung ni ke gel ko mahl e ke rung’ag reb e thin ni ke k’aring ni nge digey e pi salthaw rok me pag fan ngak e pi general rok ni nge ayuwegrad. Nap’an ni ke nang ni ke yim’ Nabopolassar ni chitamangin, ma re pumoon ney ni Nebuchadnezzer ni dawori ilal e ke mang pilung ko 624 B.C.E. Nap’an e gagiyeg rok ni 43 e duw n’umngin nap’an, me tababnag reb e am ni fapi binaw ni fayanem e ir bang ko am nu Assyria e ba l’ag ngay, me ga’nag e gagiyeg rok ni yan nga Syria nge Palestine nge mada’ ko mathil u Egypt.
14 Ma liyor Nebuchadnezzer ngak Marduk, ni ir e got nu Babylon ni tha’bi ga’. Me pining e sorok ngak Marduk ya bochan ke gel ko urngin e mahl ni ke ta’. U Babylon, e i toy me fal’eg Nebuchadnezzer yaan e pi temple rok Marduk nge pi got nu Babylon ni boor. Fare liyos ni ke ngongliy e re pilung nu Babylon ney ni kan ta’ ko tagpas u Dura ni kan ngongliy ko gol e sana kan ognag ku Marduk. (Daniel 3:1, 2) Ma kan guy ni ri ma tor Nebuchadnezzer nga daken e pig ni ngan nang boch ban’en ko ngiyal’ ni be fal’eg i lemnag ko uw rogon e yan ko pi salthaw rok.
15, 16. Mang e ke rin’ Nebuchadnezzer ni fan ko Babylon, ma mang e ke buch ngak u nap’an ni ke uf me yog ni ir be’ nib gilbuguwan?
15 Bochan ni ke mu’nag e yoror ni kan ta’ ni l’agruw mab gagang’ ni chitamangin e ke tabab i fal’eg, ma gowa dabiyog ni ngan kirebnag fare mach ni baga’ ni ke ngongliy Nebuchadnezzer. Baadag ni nge falfalan’ e ppin rok ni be’ nu Media ni be taurengnag, ni nge guy fapi burey nge fithik’ e gerger ko binaw rok, ma aram kan nog ni ke fal’eg Nebuchadnezzer reb e milay’ ni kan tining nga lang ni bochan—ma ereram e reb ko fa medlip i n’en nib gilbuguwan u fayleng kakrom e ri ma gin e girdi’ ngay. Ke ngongliy fare mach nu Babylon ni kan yororiy ni ir e tha’bi gilbuguwan ko ngiyal’ nem. Me par nib uf ko re binaw nem ni ir e gin’en tagil’ e liyor ni googsur!
16 Reb e rran me uf ni gaar, “Gathi ir fare Babylon ni kug maruweliy?” Machane, rogon ni yog Daniel 4:30-36, (NW) e be gaar, “nap’an ni ka be welthin,” ma ke aliliy. Dabkiyog ni nge gagiyeg u lan medlip e duw, ma aram me tabab ni nge kay boch e pan, ni taabrogon ko thin ni yog Daniel. Ngemu’ ma kan sulweg e gil’ilungun ngak. Ga manang ko mang fan e re n’ey ni urngin? Rayog ni ngam weliy ko uwrogon ni ra fekdad e re n’ey iyan ko tin tomren e rran ko ngiyal’ ni ke lebug ni urngin?
Ngan Ta’ u Taabang Fapi Thin ni Kan Yiinag nib Peth
17. Uw rogon ni ngam weliy fare lik’ay ni ke pi’ Got ngak Nebuchadnezzer ko fa bin l’agruw e duw ko gagiyeg rok ni ir e be gagiyegnag e fayleng ni polo’?
17 Ngada ted u taabang boch e thin ni kan yiiynag ni bay ko babyor rok Daniel. Nap’an fa bin l’agruw e duw ko gagiyeg rok Nebuchadnezzer ni ir e be gagiyegnag e fayleng ni polo’ nrogon ni yog e thin nu Bible ni kan yiiynag (606/605 B.C.E.), ma Got e ke n’igin ni nge yib ngak u malik’ay nib tatamdag yaan. Rogon ni yog ko Daniel guruy ni 2, ma fare lik’ay ni ke yib ngak e ba muun ngay reb e liyos ni baga’ ni lolugen e kan ngongliy ko gol, ma ngorongoren nge pa’ e kan ngongliy ko silver, ma lukngun nge chagiyen e kan ngongliy ko wasey ni bronze, ma ay e kan ngongliy ko wasey, ma ririf u ay e ba yang e kan ngongliy ko wasey ma ba yang e kan ngongliy ko but’. Ma yu yang ko re liyos nem nib thil thil e be yip’ fan e mang?
18. Mang e be yip’ fan fare lolugen e liyos ni kan ngongliy ko gol, nge ngorongoren nge pa’ ni kan ngongliy ko silver, nge lukngun nge chagiyen ni kan ngongliy ko wasey ni bronze ni kan gu’ ko fare lik’ay?
18 I profet rok Got e ke yog ngak Nebuchadnezzer ni gaar: “Pilung, . . . i gur fare llug nni ngongliy ko gol.” (Daniel 2:37, 38) Nebuchadnezzer e ir e ga’ mab gel ko tabinaw ni be gagiyegnag fare Babylon. Medo Persia e ke thang e re nam nem, ni ireray fare ngorongoren nge pa’ fare liyos ni kan ngongliy ko silver. Ma bin migid me yib fare am nu Greece, ni ir fare lukngun nge chagiyen ni kan ngongliy ko wasey ni bronze. Uwrogon ni tabab e pi am nu fayleng nem?
19, 20. Mini’ e Alexander nib Gilbuguwan, ma mang e n’en ni ke rin’ ni Greece e ke gel me gagiyegnag e fayleng ni polo’?
19 Nap’an e bin aningeg e chibog B.C.E., me yib reb e pagal ni n’en ni ke rin’ e ke lebuguy e thin ni ke yiiynag Daniel. Kan gargelnag ko 356 B.C.E., me pining e girdi’ ni Alexander ni Gilbuguwan. Ngiyal’ ni kan li’ e chitamangin kem’, ni Philip fithingan, ko 336 B.C.E., ma Alexander ni ke 20 e duw rok e kan pi’ ngak fare am nu Macedonia.
20 Ngiyal’ ni kefini tabab e pul ni May ko 334 B.C.E., me tabab Alexander i gothey yugu boch e am ni reb nge reb. Immoy e pi salthaw rok ni buchuw ni ke mus ni 30,000 ni yad ma yan u but’ nge 5,000 e salthaw ni yad ma yan u daken e os. Fare lul’ ni Granicus u northwestern Asia Minor (chiney e Turkey), e gel Alexander ni aram e som’on ko mahl ni ke ta’ ngak piyu Persia ko 334 B.C.E. Me taw ko 326 B.C.E., ma re pagal ney nib pasig ko cham e ke gel ngorad me taw nga ngek ko fare Lul’ nu Indus, ni bay ko nam ni chiney e ir fare Pakistan. Machane me war Alexander ko yan tomur e mahl ni ke ta’ u nap’an ni ur moyed u Babylon. June 13, ko duw ni 323 B.C.E., tomren ni ke taw ko 32 nge 8 e pul yangaren, me gel fare toogor ni tha’bi gel ngak, ni yam’. (1 Korinth 15:55) Bochan ni ke gel ngak e pi nam, e arfan ni Greece e ke mang am ni ir e tha’bi gel u fayleng ni polo’, rogon ni yiiynag Daniel.
21. Kan uneg ko fare Am nu Roma, ma mang yugu reb e nam nra gagiyegnag e fayleng ni ir e be yip’ fan fare ay e liyos ko fare lik’ay?
21 Mang e be yip’ fan ay fare liyos ni baga’ ni kan ngongliy ko wasey? Roma ni bod e wasey e ir e ke kirebnag me gothey fare am nu Greece. Roma e de tayfan e Gil’ilungun Got ni i machibnag Jesus Kristus, me li’ ngem’ min tining nga baley e gek’iy ko 33 C.E. ni ngan gafgownag. I togopuluw Roma ko pi gachalpen Jesus arfan ni ke athamgil ni nge thang e tin riyul’ e Kristiano. Machane, fare ay e liyos ni ke lik’aynag Nebuchadnezzer e gathi goo e be yip fan e am nu Roma ya ku e be yip’ fan e am ni be ilal iyan—ni ereram fare Anglo-American World Power.
22. Uwrogon ni nge ayuwegdad fare liyos ni kan lik’aynag ni ngad guyed ni ri gad be par e chiney ko tayim ni kaygi chuchugur ko tomur?
22 Ngan fil ban’en nib fel’ rogon ma ra dag ngodad ni gad be par ko tayim ni kari chuchugur ko tomur, ya kada tawgad nga ay fare liyos ni kan ngongliy ko wasey nge but’. Boch ko pi am e ngiyal’ ney e yad bod e wasey ara kan nog authoritarian ngay, machane boch i yad e bod e but’. Yugu aram rogon ni kaygi war fare but’, ni ir e kan ngongliy e “piin ni owchen e girdi’” riy, ma fapi am ni yad bod e wasey e kar paged ni yu girdi’ e rayog rorad ni nga rogned boch e thin ngak girdien e am ni be gagiyegnagrad mar folgad riy. (Daniel 2:43; Job 10:9) Mmutrug, ni fare am ni authoritarian nge yug girdi’ e dabiyog ni ngar pethgad nib fel’ rogon ya taabrogon ko wasey nge but’. Machane dabki n’uw nap’an ma Gil’ilungun Got e ra thang e pi am nu fayleng ni ba wagey.—Daniel 2:44.
23. Uwrogon ni ngam weliy fare lik’ay nge tin ke guy ni pig e changar rok Daniel ko fa bin som’on e duw ko gagiyeg rok Belshazzar?
23 Fa bin medlip e guruy ko yiiy rok Daniel ku aram rogon ni ma k’aringdad ni ngad nanged ni ku ra fekdad iyan ko tomur. Be weliy e re n’ey ko n’en ni ke buch u nap’an e bin som’on e duw ku Belshazzar ni Pilung nu Babylon. Ma nap’an ni ke taw ko 70 e duw rok Daniel, me lik’ay mukun piliyeg e changar rok u “malik’ay nge guy boch ban’en.” Uwrogon ni ke rus ko pi n’em ni ke guy! Me gaar, “Baara’!” “Fa aningeg e nifeng u tharmiy ni be pug e day nib gel. Ma immoy aningeg e gamanman ni ba gagang’ ni kar bad u maday, ma ba thil thil yaarad.” (Daniel 7:1-8, 15) Uw feni tamdag yaarad! Fa bin som’on e bod ba layon ma bay pon, ma bin l’agruw e bod yaan e bear. Me yib reb ma leopard ni bay aningeg raba’ i pon nge aningeg lolugen! Ma bin aningeg e gamanman ni rib gel e bay nguwalen ni wasey ni ba gagang’ ma bay ragag i gagey rok. Me yib “bochi reb e gagey” ni be yib u fithik’ fa ragag i gagey ni bay “lan mit ni bod lan mit e girdi’” ma bay e “l’ugun ni bod e l’ugun e girdi’ ma be yog ni ir e sorok ma be ufanthin.” Uw feni tamdag yaan e pi gamanman nem!
24. Rogon ni yog ko Daniel 7:9-14, ma mang e ke guy Daniel u tharmiy, ma tin ke guy e be sor fan ko mang?
24 Bin migid ni guy Daniel e ban’en u tharmiy. (Daniel 7:9-14) “Faanem ni kab Kakrom,” ni Jehovah Got, e kan guy ni be par nga chiya nib falfalan’ ni ir e Tapuf Oloboch. ‘Ma pire’ ni pire’ e biyu’ e yad bay u rom ni ngar pigpiggad ngak, ma raay e million e kar bad ra sak’iygad nga p’eowchen.’ Me turguy Got ni ngan thang e pi gamanman nem, me chuweg mat’awrad ko gagiyeg me gothey fa bin aningeg. Fare gagiyeg ni dariy n’umngin nap’an ni fan ngak e “girdi’ u urngin e nam, nge racha’” e kan pi’ ngak “be’ ni bod yaan fak e girdi’.” Re n’ey e be sorfan ko tin tomren e rran nge chirofen ni ke tabab fare Fak e girdi’ ko gagiyeg rok, ni Jesus Kristus, ko duw ni 1914.
25, 26. Faanra ngada bieged fare babyor rok Daniel, ma mang e pi deer ni ra m’ug, ma mang e babyor ni ra ayuwegdad?
25 Piin ni ma bieg fare babyor rok Daniel e ba mudugil ni bay boch e deer rorad. Ni bod rogon ni, mang e be yip’ fan aningeg e gamanman ni bay ko Daniel guruy ni 7? Uw rogon ni ngan weliy fan fa “medlip i ragag e wik” ni be yip’ fan ban’en ni bay ko Daniel 9:24-27? Ma uw rogon fare Daniel guruy ni 11 nge fare mahl u thilin “fare pilung nu lel’uch” nge “fare pilung nu yumuch”? Mang e gad be lemnag ni nge buch ko gali pilung ney ko tomur?
26 Ke pi’ Jehovah e gonop ngak e piin ni kan dugliyrad ni yad e pi tapigpig rok u fayleng ni ngar nanged e pi n’en ney, ni kan nog e “girdi’ rok fare Got ni ir e Tha’bi Tolang,” ngorad rogon ni yog ko Daniel 7:18. Maku, piin ni kan nog e “fare tapigpig nib yul’yul’ mab gonop” ngorad e kar pied ban’en ngodad ni nge ayuwegdad ni nge ga’ e llowan’ rodad ko fapi thin ni ke yoloy Daniel ni profet. (Matthew 24:45) Chiney ma rayog ni nge yog ngak be’ e re n’ey u daken fare babyor ni kefin ni wereg ni ereram fare babyor ni Pay Attention to Daniel’s Prophecy! Re babyor ney ni bay e 320 e page riy ma kan ta’ boch e sasing ngay ni be weliy murung’agen fare babyor rok Daniel ni polo’. Yibe weliy uroy murung’agen e pi yiiy ni urngin ni ra gelnag e michan’ nge boch e thin ni be weliy ban’en ni i yoloy Daniel nib t’uf rodad.
Fan e Re N’ey nib Riyul’ ko Ngiyal’ N’ey
27, 28. (a) Mang e tin riyul’ ni ke lebug ko pi yiiy ni bay ko babyor rok Daniel? (b) Mang e tayim ni gad be par riy e chiney, ma mang e thingarda rin’ed?
27 Mu lemnag e n’en ni baga’ fan ni baaray: Urngin e yiiy ni bay ko fare babyor rok e ke lebug ma kemus ni buchuw e thin riy e dawo’. Ni bod rogon ni gad be guy e chiney u fayleng e n’en be buch riy nib puluw ko n’en ni be dag ay fare liyos u malik’ay ni i yib ngak Daniel ni bay ko guruy ni 2. Fare bulbulen e gek’iy ni bay ko Daniel guruy ni 4 e kan chuweg e m’ag riy ko ngiyal’ ni kan tay Jesus Kristus nge mang e Pilung ko duw ni 1914. Arrogon, rogon ni yog ko Daniel guruy ni 7, fa en ni Kab Kakrom e ke pi’ mat’awon ko gagiyeg ngak fare Fak e girdi’.—Daniel 7:13, 14; Matthew 16:27–17:9.
28 Fapi rran ni 2,300 ni bay ko Daniel guruy ni 8 e ku taareb rogon ko 1,290 nge 1,335 e rran ni bay ko guruy ni 12 ni ke m’ay ni urngin—ma tin ni ke yan. Ngan fil e Daniel guruy ni 11 e ra dag ni fare mahl u thilin “fare pilung nu lel’uch” nge “fare pilung nu yumuch” e ke taw ko tomur riy. Pi n’en ney ni urngin e be gelnag e thin nu Bible ni be micheg ni tayim rodad e chiney e kari chuchugur ko tomur. Ngan lemnag ni gad be par ko tayim nib thil, ma mang e ngad dugliyed ni ngada rin’ed? Dariy e maruwar riy, ni thingarda tiyan’dad ko thin rok Jehovah ni i weliy fapi profet.
Uwrogon ni Ngam Pi’ e Fulweg?
• Mang e baadag Got ni nge nang urngin e girdi u murung’agen e tayim rodad e chiney?
• Uwrogon ni nge gelnag e michan’ rodad fare babyor rok Daniel?
• Mang e bay ko fare liyos ni ke lik’aynag Nebuchadnezzer, ma pi n’en nem e be yip’ fan e mang?
• Mang e n’en nib thil u murung’agen rogon ni ke lebug fapi yiiy ni bay ko babyor rok Daniel?