Am Sap Ngak E En Ni Tasunmiy E Pi N’en Ni Yima Ngat Ngay!

“Mu tal ngam dag ni ga be tiyan’um ko tin ni ke maruweliy Got ni yima ngat ngay.”​—JOB 37:14, New World Translation.

1, 2. U lan e duw ni 1922, ma mang e n’en ni kan pirieg ni yira ngat ngay, ma mang e kan rin’?

FARE archaeologist nge fa cha’ nu Ngalis ni yib ko tabinaw ko pilung e kar maruwelgow u taabang ni ur gayew e machaf. Ma tomur riy, ko rorran ni November 26, ko duw ni 1922, ma fare archaeologist ni Howard Carter fithingan nge Lord Carnarvon e kar piriegew fare n’en ni ke n’uw nap’an ni ur gayew ni aram fare low rok Pharaoh Tutankhamen ko gin nib gilbuguwan ni ka nog e Loway ko Pilung ngay. Nap’an ni kar tawgow ko mab nib man, ma kar burburnagew ke kur. Me tay Carter reb e candle nga lan fare low me damit nga langgin.

² Ma tomur riy e weliy Carter ni gaar: “Ya bochan nri baadag Lord Carnarvon ni nge nang, ma aram me fith ni gaar, ‘Kam guy ban’en riy?’ ma n’en ni yog ni nggog ngak e kemus ni lungug, ‘Arrogon, bogi ban’en ni yira ngat ngay.’ ” Bokum biyu’ e machaf ni immoy u lan fare low nib muun ngay ba kahol ko yam’ nni ngongliy ko gol. Sana kam guy boch ban’en ni “yira ngat ngay” ko boch e sasing ara kan tay nga lan reb e museum exhibit. Sana aram e pi n’en ni ma ngat e girdi’ ngay, machane, de m’ag e pi n’em ko yafas rom. Ere gad ra weliy e pi n’en ni yira ngat ngay ni ba mudugil nib m’ag ngom ma bay falngin ngom.

3. U uw e gad ra pirieg e tamilangan’ u murung’agen e tin ni yira ngat ngay ma bay fan ngodad?

³ Ni bod ni, ngam mu lemnag be’ nib moon ni immoy kakrom ni bokum e chibog ni ke yan, ma ir be’ nib gilbuguwan ko urngin e film star, nge fapi cha’ ni yad ba cheg ko gosgos, ara be’ ni yib ko tabinaw ko pilung. Ka nog ni ir e th’abi gilbuguwan ko urngin e girdi’ ni Oriental. Ga ra nang fithingan​—ir Job. Baken e babyor ni polo’ ko Bible e kan yoloy ni goo murung’agen e cha’ n’em. Ma, immoy be’ u nap’an Job, ni kab pagal ni Elihu fithingan, ni lemnag ni susun thingari yaluweg Job. Riyul’, ni i yog Elihu ngak Job ni ri ma tiyan’ ko par rok nge piin ni immoy u tooben. U Job guruy ni 37, e gad ra guy e fonow nib fel’ mab tamilang ni riyul’ ni bay fan ngodad ni gad urngin.​—Job 1:1-3; 32:1–33:12.

4. Mang e ke k’aring Elihu ni nge fonownagey nrogon ni yog ko Job 37:14?

⁴ Dalip ni’ ni yima yog ni fager rok Job e kar welthingad nib n’uw nap’an ma ur weliyed e thin nib puluw ko tin yad be lemnag ya ba mich u wan’rad ni ke denen Job ko tafinay rok ara tin ni ke rin’. (Job 15:1-6, 16; 22:5-10) I son Elihu u fithik’ e gum’an’ nge mada’ ko ngiyal’ ni kar mu’gad ko welthin. Ngemu’ me non u fithik’ e tamilangan’ nge gonop. I weliy boor ban’en ni baga’ fan, machane mu lemnag fare n’en ni i lemnag ni ri bay fan ni gaar: “O Job; mu motoyil ko tin ni baaray, mu tal ngam tiyan’um ko pi n’en ni i rin’ Got ni yira ngat ngay.”−Job 37:14.

Ani Ke Rin’ fapi Maruwel

5. Mang e tin nib l’ag ko “tin ni ke rin’ Got ni yira ngat ngay” ni aram e n’en ni ke yog Elihu murung’agen?

⁵ Mu lemnag ni de yog Elihu ngak Job ni nge tiyan’ ngak, ara ngak Elihu, ara ngak yugu boch e girdi’. I fonownag Elihu Job​—nge gadad u fithik’ e gonop—​ni ngan tiyan’uy ko pi n’en ni ke sunmiy Jehovah Got ni yira ngat ngay. Fare bugithin ni “pi n’en ni ke sunmiy Got ni yira ngat ngay” mang e ba muun ngay? Maku, sana ga be lemnag murung’agen e fel’ fithik’ i dowey, nge salpiy, nge tin ni ka bay nga m’on, nge tabinaw rom, nge piin ni gimed ma maruwel u taabang, nge piin buguli yoror rom, machane mang fan ni ngan tiyan’uy ko tin ni ke sunmiy Got? Dariy e maruwar riy, ni tin ni ke rin’ Jehovah Got ni yira ngat ngay e ba muun ngay e gonop rok nge mat’awun ko urngin e tin ni kan sunmiy ni rayog ni ngan guy u toobdad. (Nehemiah 9:6; Psalm 24:1; 104:24; 136:5, 6) Ngam guy e thin ni bay ko babyor rok Joshua ni fan ni ngari tamilang e re n’ey u wan’um.

6, 7. (a) Mang e tin ni ke rin’ Jehovah u nap’an Moses nge Joshua ni yira ngat ngay? (b) Faan manga ummoy u nap’an Moses nge Joshua ma kam guy boch e pi n’en nem, ma mang e ga ra rin’?

⁶ I gechignag Jehovah piyu Egypt kakrom me kieg fare Red Sea ma aram e fek Moses piyu Israel ni kakrom nga ranod ko gin ni ba puf rogorad riy. (Exodus 7:1–14:31; Psalm 106:7, 21, 22) Joshua guruy ni 3 e ku be weliy ban’en ni taab rogon ngay. Joshua, ni ir e ke yan nga luwan Moses’, e ir e ke pow’iy e girdi’ rok Got ngar th’abed yugu reb e lul’ nga ranod ko fare Binaw ni kan Micheg. I yog Joshua ni gaar: “Mu pied gimed ngak Somol, ya gabul e bayi ngongliy Somol e maangang u fithik’med.” (Joshua 3:5) Mang e re maangang nem?

⁷ Thin nu Bible e be dag ni bing Jehovah bangi n’en ni boor e ran riy, ni aram fare Lul’ nu Jordan, ma aram e rayog ni nga ranod ngar th’abed ndakuriy e ran riy ni yad bokum biyu’ ni piin ni pumoon, nge piin ni ppin, nge piin ni bitir. (Joshua 3:7-17) Faan manga ud moyed u rom ni gadad be yaliy fare lul’ ni kan bing ma yad urngin e kar th’abed fare lul’ nib fel’ rogon, ma aram e rayog ni nga dogned ni aram e n’en ni ri yira ngat ngay! I dag e re n’em gelngin Got u daken e tin ni ke sunmiy. Machane, ngiyal’ ney​—ko tayim ni gad be par riy—​e bay boch ban’en ni ku yira ngat ngay. Gad ra guy boch ko pi n’en ney ma gad ra nang ko mang fan ni thingarda tiyan’dad ngay, nfaan gad ra beeg e Job 37:5-7.

8, 9. Mang e n’en ni yira ngat ngay nrogon ni yog ko Job 37:5-7, machane mang fan ni thingarda lemnaged e pi n’en ney?

⁸ I yog Elihu ni gaar: “Ra non Got ni bod lingan e dirra’ ma yira ngat ngay, ma ra rin’ boch ban’en ndabiyog ni ngad nanged fan.” Mang e be lemnag Elihu u murung’agen Got ni be rin’ boch ban’en “ni yira ngat ngay”? Be weliy murung’agen e snow nge rogon nra aw e n’uw. Gali n’em e ra taleg e ani tamilay’ ko maruwel rok, ni ra pi’ ngak e tayim nge tapgin ni nge fal’eg i lemnag e maruwel rok Got. Sana gadad e gathi piin tamilay’, machane n’uw nge snow e ra rin’ boch ban’en ngodad. Be yan u rogon e binaw ni gad be par riy, ma snow nge n’uw e ku ra taleg e maruwel rodad. Gad ma fal’eg i lemnag ni ngad nanged ko mini’ e ma rin’ e re n’ey ma mang fan? Kam rin’ ban’en ni aram rogon?

⁹ Tin th’abi ga fan, rogon e thin ni bay ko Job guruy ni 38, e be dag ni aram rogon e lem rok Got ni Jehovah, ya ke fith boch e deer ngak Job ni bay fan. Yugu aram rogon ni ke fith e En Tasunmiy e pi deer ney ngak Job, mab tamilang ni pi n’em e ba m’ag ko lem rodad, nge yafas rodad e chiney, nge yafas rodad nga m’on. Ere ngada guyed ko mang e deer ni deeriy Got, ma ngada fal’eged i lemnag ko mang fan e re n’ey, arrogon, ngada rin’ed e tin ni be yog ko Job 37:14 ni gad ra rin’.

10. Job guruy 38 e susun mang e ra rin’ ngodad, ma mang e pi deer nra m’ug nbochan?

¹⁰ Bin som’mon e thin ko guruy ni 38 e be gaar: “Me fulweg Jehovah ngak Job u fithik’ ba nanyor ni gaar: ‘Mini’ e cha’ ney ni be magawonnag e fonow ya ma yog e thin ndariy e gonop rok? Wenig ngom, ngam chichiiyed nga lukngumed, ni bod e girdi’ nib gel fithik’ i downgin, ma nggu fithem, ma ngam mu pi’ e fulweg ngog.’ ” (Job 38:1-3, NW) Me bing e re n’ey e kanawo’. I ayuweg e re n’em Job ni nge taarebnag e lem rok ko tin riyul’ ni be sak’iy u p’eowchen e En ni Sunmiy e palpalthib ma susun ni nge weliy ban’en ngak. Maku ereram e n’en ni gadad nge piin ni kab fas e chiney e gad ra rin’. Ngemu’ miki weliy Got murung’agen boch ban’en ni i yog Elihu kafram boch. Miki gaar, “Ummoy ko ngiyal’ ni gu sunumeg e fayleng riy? Faanra er feni yoor e tin ni ga manang murung’agen, me ere mu weliy boch nggu rung’ag. I mini’ e dugliy ga’ngin e fayleng ni nge yan i par? I mini’ e gad e fol ngay? Yigoo ga manang murung’agen e pi n’ey fa? Mang e re n’en ni be gagiyegnag e fayleng be par u tagil’? I mini’ e sunumeg e n’en ni nge gif e fayleng ngay?”​—Job 38:4-6.

11. Susun mang tin riyul’ ni kan weliy ngodad u Job 38:4-6?

¹¹ Immoy Job u uw​—ma u da moyed ni gadad urngin—​u nap’an ni yibe sunmiy e fayleng? Gadad fapi architect ko ngiyal’ nem ma gadad e kada fal’eged yaan e fayleng, u nap’an ni gad be fal’eg e re n’em, ma kada foleged ban’en u daken e fol fa? Ri dangay! Ngiyal’ i n’em e dawor ni sunmiy e girdi’. Ke tay Got ni fayleng rodad e bod rogon reb e naun, ma aram i fith ni gaar: “I mini’ e sunumeg e n’en ni nge gif e fayleng ngay?” Gad manang ni kan tay e fayleng ko gin ni rib fel’ rogon palngin riy ko yal’ rodad ma aram e rayog ni ngada pared ni gad ba fas ma ba fel’ rogodad. Ma kub fel’ ga’ngin. Faan manga kan sunmiy e fayleng ni baga’ boch, ma fapi hydrogen gas e dabiyog ni nge yan nga wuru’ e atmosphere rodad ma dabiyog ni nge par e yafas riy. Ba tamilang, ni immoy be’ ni “tay fare malang ni baga fan” ko gin nib puluw. Bay rogon Job ni ngan pining e sorok ngak? Ma bay rogodad? Ara Jehovah Got e ir e bay rogon?​—Proverbs 3:19; Jeremiah 10:12.

Mini’ e En Bay e Fulweg Rok?

12. Fare deer ni bay ko Job 38:6 e ra pow’iydad ni ngada lemnaged e mang?

¹² Maki fith Got ni gaar: “U uw e kan gifeg e fayleng ngay?” Gathi ereram e deer nib fel’? Sana gad manang reb e thin ni de nang Job murung’agen​—ni aram e gravity. Boor i gadad e manang ni fare gelngin e gravity ni yib ko yal’ ni baga’ e ir e be ayuweg ni nge par e fayleng u tagil’, ni ka nog e tagil’ e fayleng ni kan gifeg ngay. Machane, ku mini’ e kari tamilang u wan’ ko mang fan e gravity?

13, 14. (a) Mang e susun ni nga nog u murung’agen e gravity? (b) Susun uw rogon u wan’dad e n’en ni be weliy ko Job 38:6?

¹³ Reb e babyor ni kefini yoloy ni The Universe Explained fithingan e ke weliy ni fare ‘gravity e goo yi manang, machane aram ba gelngin ni gathi rib tamilang u wan’ e girdi’.’ Me ulul ngay ni gaar: “Fare gelngin e gravity e gowa be milekag i yan nga lan e lang ni dariy ban’en riy ni kaygi papey, ma dabiyog ni ngan nang ko mang fan ni be yodorom. Machane, boch e duw ni ke yan ndawori n’uw nap’an, ma piin ni physicist e kar tababgad i sananag ni fare gravity e be yan ni bod e n’ew ni kan ngongliy ko gravitons . . . Machane dariy be’ ni ri manang nriyul’ ni aram rogon ban’en.” Mu lemnag ko mang e be yip fan e re n’em.

¹⁴ Ke yan 3,000 e duw ni be mon’og e science ni ka nap’an ni ke fith Jehovah ngak Job e pi deer nem. Yugu aram rogon, ma gadad nge piin ni physicist nib llowan e dabiyog ni ngad weliyed murung’agen e gravity ni polo’, ni ir e be ayuweg e fayleng rodad ni nge liyeg nrogon, ko gin ni susun ereram e kanawo’ ni nge yan riy ma aram e rayog ni ngada pared u daken ni gad ba fas. (Job 26:7; Isaiah 45:18) Biney e de yip fan ni thingarda nanged nib fel’ rogon urngin nib m’ag ko gravity. Machane, ra ngada tiyan’dad ngay ni ir bang ko tin ni ke rin’ Got ni yira ngat ngay ma ra ayuwegdad e re n’ey ni nge thil e lem rodad u murung’agen. Ke gel e tayfan rom ngak ni bochan e gonop nge tamilangan’ rok, ma kam guy e chiney ko mang fan nib t’uf rodad ni ngada filed boch murung’agen e tin nib m’agan’ Got ngay fa?

15-17. (a) Job 38:8-11 e be weliy murung’agen e mang, ma ra fek i yan ko mang deer? (b) Mang tamilangan’ u murung’agen e pi day nge u rogon ni ma wer nga fayleng ni susun ni nge puluw u wan’uy?

¹⁵ Me ulul e ani Tasunmiy ngay ni nge fith ban’en ni gaar: “I mini’ e ning e pi garog ni nge taleg e day ko ngiyal’ ni baaram ni yib u fithik’ e fayleng nga lang nib tomgin? I gag e gu upunguy e day ko manileng, mu gu ing ko lumor. Gu tay e gin ni nge mus e day riy, mu gu tay u wuru’ e garog ni kug man’nag. Me lungug ngak, ‘Ngam mus uroy! N’ew rom nib gel e nge mus u roy’?”​—Job 38:8-11.

¹⁶ Ran taleg fare day ma ba muun ngay fapi nam nib ga’, nge fa yungi day, nge rarogon e day. Uw n’umngin nap’an ni be yaliy ma be fil e girdi’ murung’agen e pi n’ey? Ke yan boor e duw​—ma kab gel e maruwel ni kan ta’ riy ko fa binem e chibog. Sana ga be lemnag ni susun kan nang boor ko pi n’en ni yi baadag ni ngan nang e chiney. Machane, re duw ney ni 2001, faan manga kam yaliy boch murung’agen e pi n’en nem ko pi tafen e babyor nib gagang’ ara kam fanay fare Internet nib gel gelngin ni ngan nang boch ban’en riy, ma mang e ga ra pirieg?

¹⁷ U lan fare babyor ni boor e girdi’ ni ma poy, ma ga ra guy e thin riy ni gaar: “Fapi nam ni gagang’ nge fa yu yang i day ni kan wereg nga daken e fayleng nge fapi binaw ni ba ga’ e ke n’uw nap’an ni girdien e science e yad ma fal’eg i yaliy ma yad ma sananag.” Tomren ni ke yog fare encyclopedia e thin ni aram rogon, me pi’ fa aningeg i fan ni bay rogon nra riyul’ machane ke yog ni pi n’en ney e boch u “fithik’ fapi n’en ni yibe sananag.” Machane gamnang, ni fare bugithin ni hypothesis “e be weliy fan ban’en ni yibe sananag ya bochan nde gaman e mich riy.”

18. Mang e ga ra yog u murung’agen e thin ni bay ko Job 38:8-11?

¹⁸ Gathi be dag e re n’em ni fapi deer ni kada bieged ni bay ko Job 38:8-11 e ba m’ag ko ngiyal’ ney? Mmutrug ni dabni pining e sorok ngodad ko urngin e planet ni kan yarmiy nib fel’ rogon. Gathi gadad e kada ted fare pul nga tagil’ nib fel’ palgin ma arfan ni gelngin e ra ayuweg ni ra yilu’ ma dabi kirebnag dapp’ e lay rodad nge gadad. Ga manang ko mini’ e ke rin’ e re n’ey, En ni Ta sunmiy e tin ni yima ngat ngay.​—Psalm 33:7; 89:9; Proverbs 8:29; Acts 4:24; Revelation 14:7.

Ngam Pining e Sorok Ngak Jehovah

19. Fapi thin ni bay ko Job 38:12-14 e ra pow’iydad ko mang e tin ni riyul’ nib physical?

¹⁹ Dabni pining e sorok ngak e girdi’ ya be chel e fayleng, rogon ni yog ko Job 38:12-14. Bochan e re chel chel ney ma ra yib e kakadbul, ni baga’ ni rib fel’ yaan. Ma ngiyal’ ni ke tamilang fare yal’, ma ra m’ug yaan e fayleng i yan, ni bod yaan ban’en ni ke m’ug u daken e but’ nib ngunguy. Ra ngada lemnaged nib ngoch nap’an murung’agen rogon ni be mith mith e fayleng, ma susun ni ngada gingad ni der ma chel chel e fayleng ni kaygi papey, ni gad manang nra kirebnag. Maku der ma chel chel ni kaygi sagaal ni ra n’uw fapi rran nge nep’, ma ngari gel e gawel nge garbeb ma ra mo’maw’ ko girdi’ ni ngar pared riy. Mmutrug, ni thingari falan’dad ni gathi girdi’, ya Got, e ir e ke tay nib fel’ payngin ni nga i chel.​—Psalm 148:1-5.

20. Uw rogon ni ngam pi’ e fulweg ko fapi deer ni kan deeriy u Job 38:16, 18?

²⁰ Chiney, ngam mu lemnag ni susun ke fithem Got u yugu boch e deer ni gaar: “Kaa yugu mu un ko pi alublub ni bay u t’ay e rigur? Kaa yugu mman nga t’ay e rigur?” Mus ko ani ma fil murung’agen e day ma dabiyog ni nge pi’ e fulweg riy ni polo’! “Ga manang feni ga’ e re fayleng ney? Faanra ga manang urngin e pi n’ey ma ga fulweg ngog.” (Job 38:16, 18) Kam man mu guy urngin e pi binaw u fayleng, ara kab boor ko baley riy ni kam guy? Ra ngan tiyan’uy ko pi binaw nib fel’ yaan nge tin ni yira ngat ngay ma uw n’umngin nap’an e yafas e ba t’uf? Nge feni fel’ e yafas ni aram rogon!

21. (a) Fapi deer ni bay ko Job 38:19 e ra yibnag mang lem nib m’ag ko science? (b) Fa tin nib riyul u murunggagen e tamilang e susun ni nra k’aringdad ni ngada rin’ed e mang?

²¹ Maku, mu sap, ko pi deer nib toar fan ni bay ko Job 38:19 ni gaar: “Ga manang e gin ni be yib e tamilang riy? Ara ga manang e gin ni sum e lumor riy?” Sana ke n’uw nap’an ni ga manang, ni boor e girdi’ nib mich u wan’rad ni fare tamilang e ma yan ni wod e n’ew nib achichig ni gad ma guy ko yungi ran. Ngemu’ ma lan e duw ni 1905, me weliy Albert Einstein ni fare tamilang e ma mithmith ni bod bang ko fare energy ara gelngin ni kaygi achichig. Ke tamilangnag e re n’em boch ban’en? Reb e encyclopedia nib biech e ke fith ni gaar: “Fare tamilang e ir reb e n’ew fa reb e particle?” Me pi’ e fulweg ni gaar: “Fare [tamilang] e gowa de m’ag ko gali n’en ney ya bochan fare [n’ew nge particles] e rib thil. Fare fulweg ni th’abi fel e aram fare tamilang e gathi n’ew ma ku gathi particles.” Ka be par ni fare ramaen e yal’ e ma pi’ e gawel ngodad nib thil thil rogon nyugu aram rogon ni dariy be’ nrayog ni nge weliy fan e maruwel rok Got nrogon nib tamilang. Gad be falfalan’ ni ma yib ngodad e ggan nge oxygen ni fapi woldug e be yibnag nbochan raen e yal’. Rayog ni ngada poyed e babyor, ma gad ma guy yaan e piin nib t’uf rodad, ma gad ma likath nga nap’an ni ke aw e yal’, nge yugu boch ban’en ni boor. Nap’an ni gad ma rin’ e n’en ni aram rogon, ma gathi ba puluw ni gad ra lemnag e tin ni ke rin’ Got ni yira ngat ngay?​—Psalm 104:1, 2; 145:5; Isaiah 45:7; Jeremiah 31:35.

22. Uw rogon u wan’ David kakrom e tin ni ke rin’ Got ni yira ngat ngay?

²² Goo gad ra fal’eg i lemnag e tin ni ke rin’ Got ni fan ni gad ra gin ngay? Ri danga’. Fare psalmist kakrom e ke yog ni rib mo’maw’ ni ngan nangfan min weliy boch e thin u murung’agen urngin e maruwel rok Got. I yoloy David ni gaar: “Somol ni Got rog, pire’ ban’en ni yira ngat ngay ni kam ngongliy . . . Ra nggu weliy murung’agen ni gubin, ma ra yan i aw ndabiyog rog ya kaygi pire’.” (Psalm 40:5) Machane, de yog ni ra th’ab gulungan ni dabi yog murung’agen e pi n’en ney ni yira ngat ngay ni kan ngongliy. I dag David ni aram rogon ko lem rok rogon ni ke yog ko Psalm 9:1 ni gaar: “O Jehovah, nggu pining e sorok ngom, ma nggu machibnag murung’agen e tin ni kam rin’ ni yira ngat ngay u polo’ i gum’ercha’eg.”

23. Uw rogon u wan’um e tin ni ke rin’ Got ni yira ngat ngay, ma uw rogon ni ngam ayuweg yugu boch e girdi’?

²³ Gathi ku kan pug e tafinay rodad ko re n’ey? Gathi kan k’aringdad ni nga dogned e thin u murung’agen, nge tin ni ke rin’, nge tin bay fini rin’ nga m’on ni bochan ni kada ngatgad ko tin ni ke rin’ Got? Ba tamilang e fulweg riy​—thingarda “weliyed ngak e pi nam murung’agen gelngin, mi gimed weliy ngak urngin e pi nam e pi maang’ang ni ke ngongliy.” (Psalm 96:3-5) Arrogon, rayog ni ngada daged ni ke falfalan’dad ko tin ni ke rin’ Got ni yira ngat ngay nfaan gad ra wereg ngak yugu boch e girdi’ e tin ni kada filed murung’agen. Yugu aram rogon ni kar ilalgad ko binaw ni yalen rorad e de mich e en Tasunmiy u wan’rad, dabi siy ni thin ni gad ra yog ngorad u fithik’ e pasig ni bay e tamilangan’ riy e ra pug e tafinay rorad me fel’ Got u wan’rad. Maku reb, e sana ra k’aring’rad ni ngara filed ban’en ma ngara pigpiggad ngak e en ni ir e “ke sunmiy urngin ban’en,” ni ir e Ma Rin’ bogi ban’en ni yira ngat ngay, ni ir Jehovah.​—Revelation 4:11.

Uw Rogon ni Ngam Pi’ e Fulweg?

• Fare fonow ni bay ko Job 37:14 e ra pow’iyem ni ngam lemnag murung’agen e mang maruwel rok Got?

• Mang boch ban’en ni kan weliy ko Job guruy ni 37 nge 38 ni girdien e science e dabiyog rorad ni ngara weliyed fan nrogon nib tamilang?

• Mang e ga be lemnag u murung’agen e tin ni ke rin’ Got ni yira ngat ngay, ma ra k’aringem e re n’em ni ngam rin’ e mang?

[Picture on page 7]

I mini’ e ning e pi garog ni nge taleg e day, me par u tagil’?

[Picture on page 7]

I mini’ e ke yan nge guy urngin yang u fayleng nib fel’ yaan, ni Got e ke sunmiy?