“Nguum Gelgad Nga Gelngin Somol”
“Ngam taab girdi’gad Somol ngi i gelnagmed nga gelngin nrib gel.”—EFESUS 6:10.
1. (a) Mang cham ni kan tay ni gonapan 3,000 e duw e chiney? (b) Mang fan ni ke gel David?
GONAPAN 3,000 e duw e chiney ma l’agruw ni’ e yow be sobol ni yow girdien l’agruw ulung i salthaw ni yad be cham. Bagayow e ba pagal ni tachugol saf ni David fithngan. Ma be sap ngak Goliath ni be’ nrib gel mab ga’. Malngin madan e salthaw ni be chuw ngay e 125 e pawn, ma saray rok e rib ga’ ma bay e sayden rok nib ga’. Machane dariy madan e salthaw rok David ma ke mus ni ba gawul ni talin e cham rok. Goliath ni ir be’ ni baga’ nu Filistia e be lemnag ni yibe dariy fannag ni ka nol’og reb e pagal ni nge cham ngak. (1 Samuel 17:42-44) Piin ni yad be yaliyrow e kar lemnaged nib mutrug e ani ra gel ko cham. Machane gathi gubin ngiyal’ ni ma gel e ani kab gel. (Ecclesiastes 9:11) Ke gel David ni bochan e i cham u gelngin Jehovah. Be gaar David: “Fare mahl e fen Jehovah.” Ma be gaar e Bible: “I li’ David Goliath nga ba gawul nge ba malang.”—1 Samuel 17:47, 50.
2. Miti mang cham ni be un e pi Kristiano ngay?
2 Der ma un e pi Kristiano ko mahl ngak e girdi’. Yugu aram rogon ni yad e girdi’ nib gapas, yad ma mahl ngak e pi toogor rorad ni yad e kan nib gel. (Roma 12:18) U lan e bin tomur e guruy ko babyor rok Paul ngak yu Efesus e i weliy morngaagen e re cham nem ni be un urngin e Kristiano ngay. Be gaar: “Ya gadad e gathi gadad be cham ngak e girdi’, ya gadad be cham ngak gelngin e kan nib kireb, ni pi kan ni yad e yad be gagiyeg, nge gelngin e kan u lan e lang ko ngiyal’ ney nib talumor.”—Efesus 6:12.
3. Rogon e thin ko Efesus 6:10, mang e ba t’uf rodad ni fan e ngada gelgad ko cham?
3 Pi “kan nib kireb” ney e yad Satan nge pi moonyan’ rok ni yad ba adag ni ngar kirebnaged e thin nib fel’ u thildad Jehovah Got. Bochan e kab gel e pi kan ney ngodad, rarogodad e bod rogon David, ma dabiyog ni ngada gelgad ni faan dab da pagedan’dad ngak Got. I yog Paul ngodad ni ngada “taab girdi’gad ngak Somol ngi I gelnagdad nga gelngin nrib gel.” (Efesus 6:10) Tomren ni yog e re thin nem me weliy boch e taw’ath ni yib rok Got nge pi felngin e Kristiano ni ra ayuwegdad ni ngada gelgad.—Efesus 6:11-17.
4. Mang l’agruw ban’en ni gad ra weliy ko re thin ney?
4 Chiney e ngada weliyed morngaagen e toogor rodad nge gelngin nge pi kanawo’ ni ma fanay ni nge togopuluw ngodad. Ma aram e gad ra weliy e n’en ni gad ra rin’ ni ngada chamgad ngak nge rogon ni ngada ayuweged gadad rok. Faan gad ra fol ko fonow rok Jehovah ma rayog ni ngada pagedan’dad ni dabiyog ni nge gel e pi toogor rodad ngodad.
Gad Be Cham Ngak Gelngin E Pi Kan Nib Kireb
5. Mang e ke tamilang ko cham ni be tay Satan ko fare bugithin ni “fathal” ni bay ko thin kakrom u Efesus 6:12?
5 Be yog Paul ni “gadad be cham ngak . . . gelngin e kan u lang e lang.” Ani baga’ ko pi kan nib kireb e ir Satan ni Moonyan’ ni ir “pilungen e pi moonyan’.” (Matthew 12:24-26) Fare cham ni be yog e Bible ni gad be un ngay e aram e “fathal” ara yibe cham nga paay. U nap’an ni yibe fathal u Greece kakrom ma piin ni yad be fathal e yad be guy rogon ni nge taflang be’ nga but’. Ku aram e n’en ni ba adag Moonyan’ ni nge yoyowol e michan’ rodad ngada mulgad. Mang e ma rin’ ya nge yodor?
6. Mu dag ko thin ko Bible u rogon ni ma fanay Moonyan’ boor e kanawo’ ni fan e nge meewar e michan’ rodad.
6 Rayog rok Moonyan’ ni nge bod ba porchoyog, ara nge bod ba layon ni be tolul ara nge bod ba engel ko tamilang. (2 Korinth 11:3, 14; 1 Peter 5:8) Rayog ni nge n’igin e girdi’ ni ngar togopuluwgad ngodad ara ngar kirebnaged lanin’dad. (Revelation 2:10) Bay ga’ngin e fayleng u pa’ Satan ere rayog ni nge fanay e tin ni bay riy ni yi ba adag ni nge wawliydad. (2 Timothy 2:26; 1 John 2:16; 5:19) Rayog ni nge bannagdad ko llowan’ ko fayleng ara machib nib togopuluw ko tin riyul’ ni bod rogon ni i bannag Efa.—1 Timothy 2:14.
7. Mang boch ban’en ni dabiyog rok e pi moonyan’, ma mang ayuw ni bay rodad?
7 Yugu aram rogon nib gel Satan nge pi moonyan’ rok mab gel e pi talin e cham rorad, bay e gini ra mus gelngirad riy. Dabiyog rok e pi kan nib kireb nem ni ngar towasariydad ni ngada rin’ed e tin nib kireb ni dubun e Chitamangidad nu tharmiy. Ke puf rogodad ni ngada mel’eged e kanawo’ rodad ma gadad e gad ma turguy e pi n’en ni bay u lanin’dad nge pi n’en ni gad ra maruweliy. Ma gathi goo gadad rodad ni gad be un ko mahl. N’en nib riyul’ u nap’an Elisha e kub riyul’ e ngiyal’ ney: “Ka pire’ e piin ni bay u ba’ rodad ko piin ni bay u ba’ rorad.” (2 Kings 6:16) Ke micheg e Bible ngodad ni faan gad ra par u tan pa’ Got ma gad togopuluw ngak Moonyan’ ma ra mil Moonyan’ rodad.—James 4:7.
Ke Tamilang U Wan’dad E Pi Ban Rok Satan
8, 9. Mang boch e skeng ni pi’ Satan ngak Job ni fan e nge daki yul’yul’, ma mang boch e riya’ ni bay rodad e chiney?
8 Gad manang e pi ban rok Satan ni bochan e ke tamilangnag e Bible e pi n’en ni ka ma rin’. (2 Korinth 2:11) Nap’an ni i togopuluw Moonyan’ ngak Job ni ir be’ nib mat’aw, i fanay Moonyan’ e magawon ko salpiy, nge yam’ ni tay e piin nib t’uf rok Job, nge togopuluw u lan e tabinaw rok, nge m’ar nge gathibthib ni dariy tapgin ni yib rok e piin ni gowa yad e pi tafager rok. Kari mulan’ Job ni bochan e ke lemnag ni Got e ke chuw rok. (Job 10:1, 2) Sana dabi n’igin Satan ni nge yib e pi magawon ney ngak e pi Kristiano ni taareb rogon ku Job machane ka ma magawon e pi Kristiano ma rayog ni nge maruwel Moonyan’ u daken e pi magawon ney.
9 Ngiyal’ ney ni ngiyal’ ko tomur e boor ban’en ni bay ni rayog ni nge kirebnag e michan’ rodad. Gad ma par u fithik’ e girdi’ nu fayleng ni ka ba ga’ fan e chugum u wan’rad ko tirok Got ban’en. Pi kachido nge pi babyor e ma tay ni bay e falfalan’ ko ngongol ndarngal ma dar weliyed fene gel e kireban’ ni wenegan e pi ngongol nem. Ma boor e girdi’ e “ba t’uf e fafel rorad me tomur Got u wun’rad.” (2 Timothy 3:1-5) Faan gad ra lem ni aram rogon ma rayog ni nge kireb e michan’ rodad ni faan dab da “athamgilgad nguud pired ko fare mich ni ke pi’ Got ngak girdien.”—Jude 3.
10-12. (a) Mang ginang ni pi’ Jesus u lan e fanathin rok u morngaagen faanem ni wereg awochngin e woldug? (b) Mu weliy rogon nrayog ni ngan “li’ u wan’dad” ara ngan “uchuluy” e michan’ rodad.
10 Reb e ban rok Satan e nge n’igin ni ngada mitgad ko re fayleng ney ma ngada chogownaged e salpiy. U lan e fanathin rok Jesus u morngaagen e ani wereg awochngin e woldug e ke yog ni “magafan’ ko re par rodad ney u fayleng nge chogowen e fel’ rogon e yib i thang u wun’rad fare thin rok Got [u morngaagen Gil’ilungun].” (Matthew 13:18, 22) Fare bugithin nu Greek ni kan pilyeg ni “thang u wun’rad” be yip’ fan ni “kan uchuluy.”
11 U fithik’ e pan u boch e nam e bay ba woldug ni strangler fig fithngan ma “strangle” nthin nu Meriken e aram e “uchuluy.” Re woldug nem e bod yaan e gabach. Ra tugul e re woldug nem me yan u daken kenggin ba ke gek’iy. Munmun me yoor lik’ngin e re woldug nem me upunguy kenggin fare ke gek’iy me gel lik’ngin iyan. Lik’ngin fare strangler fig e ra fek yangolen e but’ ma yuwan e ra upunguy fare ke gek’iy ndabi aw e yal’ ngay. Munmun me yim’ fare ke gek’iy.
12 Ku aram e n’en ni ma rin’ e magafan’ ko re par ney nge chogowen e fel’ rogon ni ma fanay e tayim rodad nge gelngidad me munmun ma dakuriy. Ma bochan ni kada mitgad ko tin nu fayleng ban’en ma kada paged e fol Bible ma dabku da uned ko muulung rok e pi Kristiano ma de yog e ggan ni machib ngodad. Gathi ke m’on e tirok Got ban’en u wan’dad machane gad be lek e tin nu fayleng ban’en, ma aram e rayog ni nge l’agdad Satan.
Thingar Da Pared Ni Gad Mmudugil
13, 14. Mang e thingar da rin’ed u nap’an nra togopuluw Satan ngodad?
13 I yog Paul ngak e piin nib mich u wan’rad ni ngar “togopuluwgad ngak e pi ban rok moonyan’.” (Efesus 6:11) Riyul’ ni dabiyog rodad ni ngada thanged Satan nge pi moonyan’ rok. Ke tay Got ni Jesus Kristus e nge thangrad. (Revelation 20:1, 2) Machane chiney ni dawor ni chuweg Satan ma thingar da “pared ni gad mmudugil” ma dabi gel Satan ngodad.
14 Ki yog apostal Peter ni thingar da pared ni gad mudugil ni gad be togopuluw ngak Satan. Be gaar Peter: “Mu tedan’med mi gimed ayuwegmed! Yi moonyan’ ni ir e toogor romed e yugu be yan ni bod ba layon ni be tolul, ni be gayiy be’ ni nge longuy. Ere um pired nib mudugil e michan’ romed ngak Kristus mi gimed togopuluw ngak fare moonyan’; ya gimed manang ni piin ni yad be par u roy u fayleng ni polo’ ni Kristus e ke michan’rad ngak e gafgow ni be yib ngomed e ku ir e be yib ngorad.” (1 Peter 5:8, 9) Bin riyul’ riy e ri baga’ fan e ayuw ni be yib rok e pi walagdad nib mich Kristus u wan’rad ni yad be ayuwegdad ni ngada pared ni gad mudugil u nap’an ni cham Moonyan’ ngodad ni bod ba layon ni be tolul.
15, 16. Mu weliy reb e thin ko Bible ni be dag ni ayuw rok e piin ni ke mich u wan’rad e rayog ni nge gelnagdad.
15 Nap’an nra tolul reb e layon u daken e ted u Africa, ma mil e pi gamanman ni antelope nge mada’ ko ngiyal’ ni dakuriy e riya’. Machane pi gamanman ni elephant e ma pi e kanawo’ u rogon ni nge bagadad e nge ayuweg bagadad. Fare ke babyor ni Elephants—Gentle Giants of Africa and Asia e ke weliy ni gaar: “N’en ni ra rin’ ba ran’ e elephant e ngar ngongliyed ba longob ni piin ni ba ilal e yad fare longob ni yad be sap nga wuru’ ko n’en ni be cham ngorad ma pi elephant nib bitir e yad bay u lan fare longob.” Bochan ni ma yodor e pi elephant ni yad ba gel ni yad be ayuweg yad ma aram fan ni fin munmun ni ra cham e layon ngak e pi elephant nib bitir.
16 Ku arrogodad ni thingar da pared u taabang u nap’an ni ra cham Satan nge pi moonyan’ rok ngodad ni gad taab girdi’ ni gadad pi walagdad nib gel e michan’ rorad. Nap’an ni immoy Paul u kalbus u Roma i yog ni boch e Kristiano e “ri baga’ e ayuw ni kar pied ngog.” (Kolose 4:10, 11) Ke mus ni taa biyay ni bay e re bugithin nu Greek nem ni kan pilyeg “ri baga’ e ayuw” u lan e Bible nthin nu Greek. Rogon e jibiki ko thin nu Greek ni yoloy Vine ni Expository Dictionary of New Testament Words, e ke weliy fan e re bugithin nem ni “re bugithin nem e be yip’ fan e falay ni fan ko mak’adk’ad.” Ayuw ni ma yib rok e piin ni ma liyor ngak Jehovah ni yad ba ilal e bod e tafalay ni ma chuweg e amith u fithik’ i lanin’dad ara fithik’ i dowef rodad.
17. Mang e rayog ni nge ayuwegdad ni nguuda yul’yul’gad ngak Got?
17 Thin rok e pi Kristiano ni kar pied e athamgil nga lanin’dad e rayog ni nge gelnag lanin’dad ni ngada pigpiggad ngak Got u fithik’ e yul’yul’’. Baga’ ni ba adag e piin ni piilal ni Kristiano ni ngar pied e ayuw. (James 5:13-15) Fol Bible e ra ayuwegdad ni ngada yul’yul’gad maku ra ayuwegdad e muulung ko Kristiano nge pi assembly nge convention rodad. Fare thin nib fel’ u thildad Got e ra ayuwegdad ni nguuda yul’yul’gad ngak. Yugu demutrug ko gad be abich ara gad be garbod ara gad be rin’ yugu ban’en ma thingar da rin’ed urngin ban’en ni fan e nga nog e sorok ngak Got riy. (1 Korinth 10:31) Ma kub t’uf ni ngada pagedan’dad ngak Jehovah u fithik’ e meybil ni fan e nguu darod u kanawo’ ni ra falan’ Got ngay.—Psalm 37:5.
18. Mang fan ni dab da paged gadad ni yugu aram rogon ni kari gel e magawon rodad ma dakuriy gelngidad?
18 Yu ngiyal’ e ra yib e cham rok Satan u nap’an ni ke meewar e michan’ rodad. Ba layon e ra lek e gamanman ni ke meewar. Pi magawon u tabinaw ara magawon ko salpiy ara liliy e rayog ni nge warnag e michan’ rodad. Machane dab da paged e pi n’en ni ma falan’ Got ngay ya be gaar Paul: “Ya ngiyal’ ni gub meewar e aram e ngiyal’ ni gub gel.” (2 Korinth 12:10; Galatia 6:9; 2 Thessalonika 3:13) Mang fan e thin rok Paul? Fan e thin rok e rayog rok gelngin Got ni nge ayuwegdad ko gini gad meewar riy ni faan gad ra sap ngak Jehovah ni nge gelnagdad. Gel ni ke tay David ngak Goliath e ke micheg ni rayog rok Got ni nge gelnag e girdi’ rok ma aram e n’en ni ka ma rin’. Pi Mich Rok Jehovah ko ngiyal’ ney e ma micheg ni kar thamiyed e ayuw rok Got ko ngiyal’ ni ke gel e magawon rorad.—Daniel 10:19.
19. Mu weliy morngaagen l’agruw ni’ ni be dag rogon ni ma gelnag Jehovah e pi tapigpig rok.
19 L’agruw e mabgol e ke weliy morngaagen e ayuw ni ke pi’ Got ngorow ni lungurow: “U lan in e duw e chiney ni kugu pigpiggow ni gamow mabgol ma boor e flaab ke yog ngomow ma boor e girdi’ nib fel’ ni kugu mada’gow. Ke fil Jehovah ngomow rogon ni nggu athamgilgow u fithik’ e magawon ma ke pi’ e gel ngomow. Gathi gubin ngiyal’ ni gamow manang fan ni ke buch boch ban’en ni bod rogon ni de nang Job fan, machane gamow manang ni gubin ngiyal’ ma be ayuwegmow Jehovah.”
20. Mang thin ko Bible ni ma micheg ni ayuweg Jehovah e girdi’ rok ni gubin ngiyal’?
20 Gathi ba ngoch pa’ Jehovah ya ma ayuweg ma ma gelnag e girdi’ rok ni yad ba yul’yul’. (Isaiah 59:1) Be gaar David u lan ba tang ni ke tunguy: “Ma ayuweg urngin e piin ni ke yib e gafgow ngorad; ma pi’ e athamgil nga laniyan’ e piin ni ke mulan’rad.” (Psalm 145:14) Riyul’ ni “gubin e rran ni ma fek e gilban rodad” ma ra pi’ e Chitamangidad nu tharmiy e pi n’en nib t’uf rodad.—Psalm 68:19.
Ba T’uf Rodad “Urngin Talin E Cham Ni Pi’ Got”
21. Uw rogon ni ke tamilangnag Paul fene t’uf rodad fapi talin e cham ni yib rok Got?
21 Kada weliyed boch e kanawo’ ni ma fanay Satan ni nge cham ngodad ma kada filed nib t’uf ni nguuda pared ni gad mudugil u fithik’ e togopuluw ni ma yib rok Satan. Chiney e gad ra weliy yugu reb e ayuw nib t’uf rodad ni fan ko michan’ rodad. L’agruw yay u lan e babyor rok Paul ngak piyu Efesus ni ke weliy morngaagen ban’en ni ra ayuwegdad ni nguuda pared ni gad mudugil u fithik’ e pi ban rok Satan ma ngada gelgad ko fare cham ni gad be tay ngak e pi kan nib kireb. Be gaar Paul: “M’on nga dakenmed urngin e talin e cham ni pi’ Got ngomed, nge yog ni ngam togopuluwgad ko pi ban rok moonyan’ . . . Ere mfeked e talin e cham ku Got e chiney! Ya nge taw ko chirofen ni ke taw e kireb riy, ma rayog ni ngam ayuweged gimed rok e toogor romed ni be cham ngomed, ya ngam chamgad nge mada’ ko tomur, ma ki gimed ba’ u tagil’med, ndawor ni tharbegmed.”—Efesus 6:11, 13.
22, 23. (a) Mang e kub muun ko pi talin e cham rodad? (b) Mang e gad ra weliy ko bin migid e thin?
22 Arrogon, thingar “don’ed urngin talin e cham ni pi’ Got ngodad.” Nap’an ni yoloy Paul e babyor rok ngak piyu Efesus, immoy reb e salthaw nu Roma ni i matanagiy Paul ma yu ngiyal’ e ke yon’ e pi salthaw nem e pi talin e cham nem. Machane Got e ke thagthagnag fare apostal ni nge weliy morngaagen e pi talin e cham nib fanathin nib t’uf rok urngin e pi tapigpig rok Jehovah.
23 Rarogon e Kristiano e kub muun ko pi talin e cham ney ni yib rok Got ma kub muun urngin ayuw ni yog rok Jehovah ngay. U lan e bin migid e thin e gad ra weliy yu yang madan e salthaw. Ma re thin nem e ra ayuwegdad ni ngada nanged fene fel’ e ayuw ni bay rodad ni ngada chamgad ngak e pi kan. Maku gad ra weliy e kanawo’ ni ke pi’ Jesus Kristus ngodad ni ngada gelgad ko cham ni gad be tay ngak Satan ni Moonyan’.
Uw Rogon Ni Ga Ra Fulweg?
• Mang cham ni ma un urngin e Kristiano ngay?
• Mu weliy boch e kanawo’ ni ma fanay Satan ni nge cham ngodad.
• Uw rogon nrayog ni nge gelnagdad e piin nib mich u wan’rad ni girdi’ rodad?
• Gelngin mini’ e ke pagan’dad ngay, ma mang fan?
[Picture on page 7]
Ma cham e pi Kristiano ngak e pi kan nib kireb
[Picture on page 8]
Magafan’ ko re m’ag ney e rayog ni nge thang fare thin u morngaagen Gil’ilungun Got
[Picture on page 9]
Pi Kristiano ni gadad e rayog ni ngar gelnaged gadad
[Picture on page 10]
Ga ma yibilay Got ni nge gelnagem, fa?