Mu Par Nib Thabthabel Rogon E Lem Rom U Rogon Ni Unum E Alkul

“Wain e ba tamoning, rrum ni yima chingnag ngay e yima tolul ko felfelan’, ma gubin e girdi’ ni ma pag e wain nge bannag e de gonop.”​—PROVERBS 20:1, NW.

1. Uw rogon ni weliy fare psalmist ni be pining e magar ni fan nga boch e taw’ath nib fel’ ni ma yib rok Jehovah?

“URNGIN e tinib fel’ ni yima pi’ nge urngin e taw’ath ni dariy thibngin e yib u lang, ni yib nga but’ rok e Ani Chitamangin e tamilang nu tharmiy,” ara’ rogon ni yoloy James ni gachalpen Jesus. (James 1:17) I rin’ ni bochan ni ri be pining e magar ku Got ko pi taw’ath ni boor ma ba fel’ ni ma pi’, fare psalmist e tang ni gaar: “Ir e be tugulnag e pan nib galunglung ni fan ko gamanman, nge woldug ni fan ngak e girdi’, ma be yibnag e ggan ko but’, nge wain ni ma felfelan’nag gum’irchaen e girdi’ ni ma yim’, ma nge fal’eg owchey nge gal ramaen ko gapgep, nge flowa ni nge pi’ gelngin gum’irchaen e girdi’ ni ma yim’.” (Psalm 104:14, 15, NW) Wain nge ku boch e pi n’en ni yima unum ni bay e alkul riy, e bod e woldug, nge ggan, nge gapgep, ni boch e taw’ath nib fel’ ni yib rok Got. Uw rogon ni nguud fanayed?

2. Mang e pi deer ni ngad weliyed u rogon i fanay e alkul?

² Ba taw’ath ni yima felfelan’ ngay e kemus ni faan yira fanay nib fel’ rogon. Ni bod, tay e ngul e “ba fel’,” machane “ngan kay tay e ngul ni yugu boor e de fel’.” (Proverbs 24:13; 25:27, NW) Yugu aram rogon ni yira unum “buchuw e wain” ma dariy e kireb riy, ma ra pag rogon i unum e alkul ma ra yib e magawon nib ga’. (1 Timothy 5:23) Bible e be ginangey ni gaar, “Wain e ba ta moning, rrum ni yima ching ngay e yima tolul riy ni yibe felfelan’, ma urngin e girdi’ ni ma pag e wain nge bannag e de gonop.” (Proverbs 20:1, NW) Machane, uw rogon ma kan pag e alkul e bannigey?a Ra uw oren ma kaygi yoor? Mang e lem nib thabthabel ko re n’ey?

“Ngan Pag Nge Bannigey” e Alkul​—Uw Rogon?

3, 4. (a) Mang e be dag ni yira unum ngan chingnag ma ba kireb u Bible? (b) Mang boch e pow ko chingaw?

³ U Israel kakrom, e be’ nib pagel ni fakey ni ma abich nib pag rogon ma ba tachingaw ni de kalngan’ e yira malangnag nge yim’. (Deuteronomy 21:18-21) Apostal Paul e fonownag e piin Kristiano ni gaar: “Mu talgad i chag ngak be’ ni be yog ni ir reb i walagey ma ma ngongliy e ngongol ko darngal ara be’ nib chogow ara ma ta’ fan ma ma meybil ko liyos ara ma yog e thin nib kireb ara ba tachingnag ara be’ ni ma fek e salpiy u fithik’ e sasalap, mus ko abich ni dab mu uned ngak be’ ni aram rogon.” Rib tamilang, ni muun rrum nge taw ko ngiyal’ ni kan chingnag e ke yog e Bible nib kireb.​—1 Korinth 5:11; 6:9, 10.

⁴ Be weliy e Bible e pow ko chingnag, ni gaar: “Dab mu sap ko wain ko ngiyal’ ni be dag nib rorow raen, nge ngiyal’ ni be wuth wuth u lan e kap, u nap’an ni ra yan ma rib sumunguy. Ya tomur riy e ra k’ad ni bod rogon ba porchoyog, ma ma pag e yub nib mith ni ri bod e porchoyog ni yub. Owchem e bay i guy bogi n’en ni yira gin ngay ma bay u mog bogi ban’en nib kireb.” (Proverbs 23:31-33, NW) Unum nge pag oren e ma k’ad ni bod rogon ba porchoyog ni yub, ma k’aring e m’ar, ma ma balyangnag lanin’uy, ma ku ma math e lem riy. Ba chingaw e rayog ni i guy bogi “n’en ni yira gin ngay” ni aram e be guy fa be rung’ag ara be lemnag bogi n’en ni de riyul’. Maku ra yog ni achig e tuntun rok ni nge yog e pi n’en ni yima lemnag nib kireb nge n’en ni yima yim’ ni bochan ma danir ma yog.

5. Mang e kanawo’ ni yira kirebnag rogon i fanay e alkul ma ba kireb?

⁵ Ma uw rogon ni faanra unum be’ e alkul machane be kol ayuw ni nge dabi gagiyel ngan nang ni ke ching? Boch e girdi’ e ba mo’maw’ ni ngan nang ni kar chingnaged ni ku yugu ra kar unumed ni boor. Machane, yira lemnag ni re ngongol nem e dabi kirebnigey ma aram e kan tey nga bang ni yibe bannigey. (Jeremiah 17:9) Ra munmun, mi i gel i yan, ma ra yog ni nge mecham be’ ko alkul ma aram e nge mang “sib ko wain ni boor.” (Titus 2:3) Rogon ni yima yan i yan min mecham ko alkul, e Caroline Knapp nib tayol babyor e yog ni gaar: “Ngan mecham ko alkul e ban’en nib sowath, ni ma safog i yib.” Unum ni ma pag rogon e aram e ba wup nib mo’maw’ ni ngan guy!

6. Mang fan ni nge be’ ma thingari pilo’ i kirebnag rogon i fanay e alkul maku arrogon e ggan?

⁶ Kumu lemnag e n’en ni ginangey Jesus riy ni gaar: “Mu tayedan’med ngomed ni nge dabi tomal lanin’med ko abich ni ke pag rogon nge unum ni kaygi gel nge pi n’en ni ma magafan’uy ngay ko yafas, mi gimed gin ma ke taw e re rran nem ngomed ni bod e wup. Ya ra yib nga daken urngin e piin ni yad be par u daken e fayleng.” (Luke 21:34, 35, NW) Muun rrum e gathi nga fini taw ko ngiyal’ ni kan ching mfini k’aring be’ ngeb e chuchuw nge malmal ngak​—ni downgin nge tirok Got ban’en. Ba uw rogon ni faanra yib fare rran rok Jehovah me pirieg ni ba’ ko ginem?

N’en ni Yira Rin’ ni Yira Kirebnag Rogon i Unum e Alkul

7. Mang fan ni ngan kirebnag rogon i unum e alkul e de puluw ko fonow ni ka nog ko 2 Korinth 7:1?

⁷ Ra pag urngin e alkul ma ra fek be’ i yan ko riya’ ni boor​—ni dowef nge tirok Got ban’en. Pi m’ar ni ma k’aring e alkul ni ke pag rogon i unum e ma kirebnag e ad, ngeb e hepatitis ni bochan e alkul, ma ma kireb rogon e man’ey ni bod ni yima sabalbalyang. Ra n’uw nap’an ni yibe unum e alkul nib pag rogon maku rayog ni ngan cancer, nge m’ar ko suga, nge ku boch e m’ar ko gum’ircha’ nge chew. Ran kirebnag rogon i unum e alkul e ba gagiyel ni de puluw ko fonow nu Bible ni gaar: “Ngada klinnaged gadad ko urngin ban’en nib alit ko dowef nge lanin’uy, ngad fal’eged rogodad ngad thothupgad u fithik’ i madgun Got.”​—2 Korinth 7:1, NW.

8. Rogon ni bay ko Proverbs 23:20, 21, mang angin e alkul ni yibe unum nib kireb rogon?

⁸ Kirebnag rogon i unum e alkul e ku rayog ni reb i fan e yibe adbey e salpiy, maku rayog ni ran n’igey ko maruwel. Solomon ni Pilung nu Israel kakrom e ginangey ni gaar: “Dab mu chag ngak e girdi’ ni ba ta unum e wain ni pag oren, ara piin ni yad ma abich nge pag rogon.” Mang fan? I weliy ni gaar: “Ya ani ba ta chingaw nge ani ba taabich ni pag rogon e ra yib e gafgow ngak, ma malmal nge chuchuw e ra chuweg be’ nga mad ni ke kaday ma ke mogochgochoth.”​—Proverbs 23:20, 21, NW.

9. Mang fan nib gonop be’ ni nge tel ir ni dabi unum e alkul ni faanra nge kol e yap’ ko karro?

⁹ Ku reb e riya’ ni nga kun dag e fare babyor ni, The Encyclopedia of Alcoholism e gaar: “Pi n’en ni kan fil e keb i dag ni alkul e ma k’aring nge kireb rogon ni ga manang e ma kol yap’, nib muun ngay ni ke sowath e mithmith rom, ke mo’maw’ i puluwnag ban’en, tiyan’ rom, nge n’en ni ga be guy nge rogon i gonopiy ban’en rom.” Angin ni yima chagiy e ma kol yap nge unum e rib gel e maadad nge magothgoth riy. Yi goo yu Meriken, ma bokum i ragag e biyu’ e be yim’ ma bokum miriay e biyu’ e be maadad u gubin e duw nib l’ag rogon ko yan u kanawo’ ni yib alkul min maadad. Baga’ ni piin ni ba mom ko biney e riya’ e pi fel’ yangaren, ni gathi kar ra salapgad ko yan u karo maku e ri tay e muun rrum. Rayog ni nge kol be’ e yap’ ko karo u tomuren ni ke si yoyoor e alkul ni ke unum me yog ni be ta’ fan e yafas nib taw’ath ni yib rok Jehovah Got? (Psalm 36:9) Yira lemnag feni thothup e yafas, ma kab fel’ ni nge dabi unum be’ e unum ni bay e alkul riy ni faanra nge kol e yap.

10. Uw rogon angin e alkul ko lem rodad, ma mang fan ni bay e riya’ riy?

¹⁰ Unum nib pag rogon e ma gafgownag e girdi’ ni gathi kemus ni goo dowef ya ku arrogon ko tirok Got ban’en. “Wain nge wain nib fel’ lamen e aram e pi n’en ni ma chuweg e lem nib fel’,” aray rogon ni yog e Bible. (Hosea 4:11, NW) Alkul e ma thilyeg e lem. I weliy e babyor ni U.S. National Institute on Drug Abuse, ni “U nap’an ni ra unum be’ e rrum,” me “yan e alkul riy u lan e chew nge giliggan nge yan nga fithik’ e racha’ me yan nge taw ko man’ey nib papey. Me tabab i sowathnag e yungin baaray ko man’ey ni ma gagiyegnag e tafinay nge gelngin e lem. Ma faanem e dab kii tuntun ke puf rogon ke mo’maw’ ni nge k’adan.” Yira taw ko gin’em, ma aram e ke mom ni ‘ngan yan nga wuru’ e wo’,’ ma yibe ngongol ni dakir puluw, min m’ug nga boor e skeng.​—Proverbs 20:1.

11, 12. Mang e kireb e rayog ni ngeb ko tirok Got ni angin e muun rrum ni ba pag rogon?

¹¹ Maku reb, e ke motochiyelnag e Bible ni gaar: “Demtrug ko gimed be abich fa gimed be garbod ara gimed be rin’ ban’en, ma nga mu rin’ed urngin ban’en ni fan e nga nog e sorok ngak Got.” (1 Korinth 10:31, NW) Ere yira unum e alkul ni boor ma yira yog e sorok ngak Got? Ba Kristiano e thingari adag ni nge dab nog murung’agen ni ir be’ nib tachingaw. Murung’agey ni aram rogon e ra yibnag e kireb, ma dabi pining e sorok nga fithingan Jehovah.

¹² Ma uw rogon ni faanra reb e Kristiano e der ma unum e rrum nib fel’ oren me wawliy nge mul be’ ni yow ni ke michan’, ni sana reb i gachalpen Jesus ni kab biech? (Roma 14:21) Ke yog Jesus u m’on ni gaar, “Kab fel’ ni yira they’ ga’fan ba malang ni baga’ nga belel’ugun be’ nga nin’ nga rigur nge limoch, ko bin ni nge waliy reb e pi bitir ney ni kug mich u wan’ nge pi’ keru’ ngog.” (Matthew 18:6) Unum ni ke pag oren e ku ra yog ni ngeb angin ni ngan lusnag e taw’ath ni pigpig u lan e ulung. (1 Timothy 3:1-3, 8) Maku reb nib kireb ko unum ni ke pag oren e wagey nge cham ni ma yib nga lan e tabinaw.

Pilo’ ko Pi Riya’​—Uw Rogon?

13. Mang e n’en nib ga’ fan u rogon ni ngan pilo’ u rogon ni yibe kirebnag i unum e rrum?

¹³ Reb e kiy ni ngan pilo’ ko riya’ ni bochan e yibe kirebnag rogon i unum e rrum e ngan nang e thil riy, ni gathi thil u thilin e kaygi pag oren ni kan unum nge chingnag, ya thil u thilin e fel’ urngin nge pag urngin. Mini’ e rayog ni nge dugliy e gin bay e re fol rom ney riy? Bochan ni boor bogi ban’en nib l’eg rogon ngay, me ere dariy e motochiyel ni rayog ni ngan tay ko ra uw oren ma kaygi yoor. Ra be’ ma thingari nang rogon ko gin nra mus riy me par ko re fol nem. Mang e n’en ni ra ayuwegem ngam dugliy ko uw oren ma kaygi yoor ngom? Bay ba kenggin e motochiyel ni rayog ni nga i pow’iyey?

14. Mang kenggin e motochiyel ni ra pow’iyem ngam nang e thil u thilin e fel’ oren nge kaygi pag oren?

¹⁴ Bible e yog ni gaar: “Ngan fal’eg i matanagiy e gonop nib ga’ fan nge gelngin e lem ma ra micheg ni ba yafas ngom, ma rib gamog ko kong rom.” (Proverbs 3:21, 22, NW) Fare kenggin e motochiyel ko powo’ ni ngan lek, e baara: Urngin e alkul ni de fel’ oren e ra kirebnag rogon i lemnag ban’en rom ma be mathmath lanin’um e aram e kaygi yoor ngom. Machane thingar mu yul’yul’ ngom u rogon ni ngam nang ko uw e ba fel’ ni ngam mus riy!

15. Wuin e ran unum taareb ma kaygi yoor?

¹⁵ Bay yu ngiyal’, ni mus ni ri taareb e ngan unum ma sana kaygi yoor. Yira lemnag rogon ni ra tagannag e bitir u meyal, ma be’ nib diyen e sana ra mel’eg ni ngari pag e unum. Ma gathi ba fel’ ni dab ni unum ni ba’ be’ ni ki immoy e magawon rok ko unum ni ke mecham ngay ara nangan’ rok e de fel’ e unum u wan’? Jehovah e tay chilen ngak e piin baaram ni yad be rin’ e maruwel ko prist ko fare tabernacle ni gaar: “Dab mu unumed e wain ara rrum ni yima ching ngay . . . u nap’an ni gimed ra yib nga lan e tento ko muulung, ya nge siy mm’ad.” (Leviticus 10:8, 9, NW) Arfan, ni dab ni unum ban’en ni bay e alkul riy u m’on ni ngan un ko muulung rok e pi Kristiano, nge ngiyal’ ni yibe machib, nge ngiyal’ ni yibe rin’ boch e maruwel rok Got. Maku reb, e u lan e pi nam ni motochiyel riy e be yog ni dab ni unum e rrum ara yira unum nib mudugil e re duw ni fin yira pag min unum, e thingar ni fol ko motochiyel ko fare nam.​—Roma 13:1.

16. Uw rogon ni ngam dugliy e n’en ngam rin’ u nap’an ni yira tay e unum nga pe’owchem ni bay e alkul riy?

¹⁶ Nap’an ni yira pi’ ban’en ngom ni bay e alkul riy ara ni tay nga pe’owchem, ma deer rom e ngam gaar: ‘Thingar gu unum fa?’ Ma faanra kam lemnag ni ngam unum, ma thingari tamilang u wan’um fare fol rom, ma nge dab mu pag e re fol nem. Dab mu pag be’ nib gol ni ke pi’ ban’en ngom nge thiliyeg e lem rom. Ma thingar mu kol ayuw ko unum ni boor ni ba’ ni kan kunuy ni dariy puluwon ni yibe pi’ yibe unum ni demtrug oren ni fan nga reb e gam’ing ni bod e madenom ko mabgol. Boor yang, e kan pag e bitir riy ke pagrad e motochiyel ni ngar unumed e alkul. Ere maruwel ko gallabthir ni ngar fonownagew e bitir rorow u rogon e muun alkul ma ngau rognew ngorad rogon e ngongol rorad ni fan ko re n’ey.​—Proverbs 22:6.

Rayog Nim Yaluweg fare Magawon

17. Mang e n’en ni rayog ni ayuwegem ni ngam nang ko bay e magawon rom ko muun rrum nib kireb rogon?

¹⁷ Kirebnag rogon i unum e wain nge rrum e magawon rom fa? Rayog ni ngari mich u wan’um ni, muun alkul ni ke pag rogon e ke mang ba denen nib mith, ma ra taaboch fa dabki n’uw nap’an ma bay yib wenegan ngom. Ere ngarim, fal’eg i yaliyem nib n’uw nap’an u fithik’ e yul’yul’. Ma ga fithem ni ga be fal’eg i gay ko pi deer ni baara: ‘Ke yoor yay ni gu be unum ko kafram fa? Ke gel boch e n’en gu be unum e chiney ko kafram? Gu ma unum e alkul ni bochan e nga gu chuw ko magafan’? Ke yog reb i chon e tabinaw ara reb e fager ni ke magafan’ ko unum ni gu be tay? Ke k’aring e unum rog e magawon nga lan e tabinaw? Kugu pirieg rog ni ke mo’maw’ ni nggu rin’ ban’en ni dab kugu unum ni reb e wik, fa pul, ara boch e pul fa? Gu ma mithag rok boch e girdi’ oren e wain ara rrum ni gu ma unum?’ Uw rogon ni faan manga fulweg u boch e pi deer ney e arrogon? Dab mu bod be’ ni ‘ra guy yaan owchen nga thirek ngemu’ ma kachi ngiyal’ nem me pagtalin ko bmiti mang girdi’.’ (James 1:22-24) Ngam tabab i yaluweg e re magawon nem. Mang e rayog nim rin’?

18, 19. Uw rogon ni rayog ni ngam taleg e muun rrum ni ke pag oren?

¹⁸ Apostal Paul e fonownag e pi Kristiano ni gaar: “Dab mu balyanggad ko wain, ya ra kirebnagmed, machane nge sugnagmed fare kan ni thothup.” (Efesus 5:18) Ngam dugliy ko uw oren e alkul ma aram kaygi yoor ngom, mag ta’ e fol ko gin nge mus riy nib puluw. Ma ga dugliy u wan’um ni dab mu man ngam pag e pi fol nem; ma ga maruweliy ngam t’ar lanin’um. (Galatia 5:22, 23) Bay e piin ni gimed ma chag ni yad ma towasar ngom ni ngam unum nge pag oren? Ngar mu kol ayuw. I gaar e Bible, “Ani ma un ko ani ba gonop e ra gonop,” “machane ani be chag ngak be’ nib balyang e ra pig nge kireb.”​—Proverbs 13:20, NW.

¹⁹ Faanra ga be unum e rrum ni bochan boch e magawon, ma ngam yul’yul’ ma ngam sap ko fare magawon nge yal’uw. Pi magawon e rayog i pithig ni ngan fanay e fonow ko Thin rok Got. (Psalm 119:105) Dab mu tuntun ni ngam gay e ayuw ko piin Kristiano ni piilal nib pagan’uy ngorad. Mu fanay nib fel’ rogon e pi n’en ni ke pi’ Jehovah ni nge gelnagey ko tirok ban’en. Mu gelnag e th’a romew Got. Um meybil ngak ni gubin ngiyal’​—ni rib ga’ ni murung’agen e pi meewar rom. Mu wenig ku Got ni ‘ngaki fal’eg rogon nge biechnag e buoy rom nge gum’irchaem.’ (Psalm 26:2) Bod ni kun weliy ko fa bin m’on e article, ni ngam rin’ nrogon ni rayog rom ni nga um man u fithik’ e yul’yul’.

20. Mang e pi n’en ngam rin’ me yog nim rin’ ban’en ko magawon rom ko unum nib pag oren ni be ulul i yan?

²⁰ Ma uw rogon ni faanra fare magawon ko unum nib pag oren e ka be ulul i yan ni dariy fan e maruwel ni kam tay? Ma aram e thingar mu lek e fonow rok Jesus ni gaar: “Ere faanra waliyem barba’ i paam ngam oloboch ma ga th’ab nge chuw, ya kab fel’ ngom ni nga man ko yafas ni taa barba’ i paam ko bin l’agruw raba’ ma ga yan nga Gehenna.” (Mark 9:43, NW) Fulweg riy e: Ri dab kum unum. Aram e n’en ni reb e ppin ni nga dogned ni Irene e dugliy u wan’ ni nge rin’. I yog ni gaar, “Tomuren ni ke chugur i l’agruw nge baley e duw ni kugu pag e alkul,” “Mu gu tabab i lemnag ni yugu ra taareb ma sana yugu dabi kireb, kemus ni nga yugu guy ko uw rogon ni gu ra rin’. Machane chingiyal’ i n’em ni gu lemnag ni aram rogon, mu gu papey nga gu fek i yan ngak Jehovah u fithik’ e meybil. Kugu turguy u wan’ug ni dab kugu unum taareb e unum ni bay e alkul riy nge mada’ko bin biech e m’ag​—fa sana ku dabku gu unum.” Ngar ni pag e gafgow ni yira tay riy e dabi chugur ni nge taareb rogon ko flaab u lan e bin ni biech e fayleng rok Got nib mat’aw.​—2 Peter 3:13.

“Mmil u Reb e Kanawo’ ni Rayog Nim Taw Ngay”

21, 22. Mang e re magawon ni rayog ni talegdad ni ngad tawgad ko gin i mus e fol riy ko fare sagreng ni fan ko yafas, ma uw rogon ni gad ra pilo’ riy?

²¹ I taarebnag apostal Paul rogon kanawoen e Kristiano nga reb e sagreng, ara pinow, ni gaar: “Ri gimed manang ni yira tay reb e sagreng ko mil ma urngin fapi girdi’ nra milgad e ri taab bagayad e rayog puluwon ngak. Ere mmilgad ni aram rogon nge yog puluwon ngomed. Ra be’ ni be fol gosgos ma be fol ko motochiyel ko fare gosgos ni be rin’; ni be rin’ ni aram rogon ni fan e nge yog nteeliyawnag nga ba teeliyaw ni gathi bayi par ndabi kireb; machane gadad e gadad be rin’ ni fan nga reb e teeliyaw nra par ni dariy n’umngin nap’an. Aram fan ni gu be mil i yan nib k’iy kanawoeg ko gin ni nga ni mus riy; aram fan ni gu bod be’ ni girdien e tug nder adbey e tug rok. Kug gelnag dowag ko tug ni be aw ngay ke yan i par ni be fol rog, ni fan e nge dab nn’igeg u tomuren ni kug pining boch e girdi’ ni ngar uned ko re gosgos nem.”​—1 Korinth 9:24-27.

²² Fare puluwon e kemus ni ra yan ngak e piin nra mu’nag fare sagreng nib fel’ rogon. Fare sagreng ni fan ko yafas, e ra un i kirebnag rogon i unum e rrum ma rayog ni talegdad ni dabda tawgad ko gin ngan mus riy. Thingarda t’ared lanin’dad. Ngan mil nib mudugil lanin’uy e ba t’uf ni dabda unumed e “wain nib pag oren.” (1 Peter 4:3) Ba thil, ya ba t’uf rodad ni ngad t’ared lanin’dad u urngin ban’en. Ma nap’an ni ra yib lamen e unum ni bay e alkul riy, ma gad ba gonop “ni ngad paloggad ko tin nib kireb nge tin ma yim’ e fayleng ni bochan ma gad par ndariy e kireb rodad ma gad ba mat’aw ni kad folgad rok Got.”​—Titus 2:12.

[Footnote]

Ka Ga Manang?

• Mang ma aram e unum e alkul nib pag rogon?

• Mang e riya’ ni angin ni yibe unum e rrum nib pag rogon?

• Uw rogon mag pilo’ ko muun rrum nib pag rogon?

• Uw rogon e n’en ni rayog ni nge rin’ be’ ko magawon ni muun rrum nib pag rogon?

[Picture on page 27]

Wain e “ma felfelan’nag gum’irchaen e girdi’”

[Picture on page 28]

Thingarda nanged e fol rodad ma gad par riy

[Picture on page 29]

Mu turguy u m’on ko gin ni ngam tay e fol ngay

[Picture on page 30]

Um meybil ku Jehovah ni gubin ngiyal’ u rogon e pi meewar rom

[Picture on page 31]

Gallabthir e maruwel rorad ni ngar filed ko bitir rogon e muun rum