Pi Maang’ang Ba Riyul’ Fa Bogi Yat?
I GUY be’ ni pumoon reb e yol u daken ba karro ni be yan ni be gaar: “Ma Buch E Pi Maang’ang—Mu Deeriy E Pi Engel Mi Yad Yog Ngom.” De nang fare moon fan e re thin nem ni yugu aram rogon ni ma un nga barba’ i teliw. Be yip’ fan e re thin nem ni ke mich u wan’ e ani be yan u karro ni ma buch e maang’ang, fa? Fa be yip’ fan ni be gosgos ngay ma de mich u wan’ ni bay e maang’ang ara pi engel, fa?
I yog be’ nu Germany ni Manfred Barthel fithngan ni gaar: “Fare bugithin ni maang’ang e ma ruw raba’nag e girdi’ ngar togopuluwgad ngorad.” Piin nib mich u wan’rad ni bay e maang’ang e rib mich u wan’rad ni ma buch e maang’ang ni boor yay.”a Susun, u Greece e yima lemnag ni ma buch e maang’ang ni gubin e pul u lan in e duw e chiney. Ere i non reb e bishof ko raba’ i teliw ni Greek Orthodox Church ni be ginangrad ni gaar: “Piin nib mich u wan’rad e yad ma tay ni Got nge Maria nge fapi thothup e yad bogi girdi’. Thingari dabi pag rogon e lem rok e piin nib mich u wan’rad.”
U yugu boch e nam e de mich u wan’ e girdi’ ni bay e maang’ang. Kan fith e girdi’ nu Germany ko duw ni 2002 ma 71 percent ko girdi’ ko re nam nem e de mich u wan’rad ni bay e maang’ang. Ke mus ba guruy u fithik’ dalip guruy e girdi’ e yad ma lemnag ni bay e maang’ang, ma u fithik’ e pi girdi’ nem e bay dalip e ppin ni urogned ni ke non Maria ngorad. In e pul u tomren ni ke m’ug Maria ngak e pi ppin nem—ni ke un boch e engel nge reb e bulugol ngay—i yog fare shimbung nu Germany ni Westfalenpost e be gaar: “Ke mada’ ko chiney ma gonapan 50,000 e girdi’ ni kar leked e pi ppin nem ni yad ba adag ni ngan golnagrad ko liliy ma ku bay boch e girdi’ ni yad be fol ko pi ppin nem ni ke pig e changar rorad.” Ma yibe lemnag ni bay 10,000 e girdi’ nranod ko binaw ko pi ppin nem ni ngar guyed e maang’ang. Ku yima yog ni ki m’ug Maria u Lourdes u France ko duw ni 1858 ngu Fatima u Portugal ko duw ni 1917.
Uw Rogon Pi Yurba’ I Teliw Ni Gathi Kristiano?
Ke chugur ni gubin raba’ i teliw e ma mich u wan’ e girdi’ riy ni bay e maang’ang. Fare ke babyor ni The Encyclopedia of Religion e be yog ni ba thilthil e machib rok e piin ni kar tababnaged e teliw ni Buddhism, nge Kristiano nge Islam, machane be gaar fare babyor: “Chep ko pi yurba’ i teliw ney e ma tamilangnag ni maang’ang e bang ko machib rok e girdi’.” Re babyor nem e be yog ni “ke fl’eg Buddha boch e maang’ang.” Ma tomur riy u “nap’an ni yan e pi missionary rok Buddha nga China ma ur fl’eged boch e maang’ang.”
I weliy fare babyor morngaagen boch e maang’ang ni yibe yog ni ke fl’eg e pi girdi’ nem me gaar: “Sana dabi mich u wan’ be’ urngin fapi maang’ang ni ke weliy e pi girdi’ nem ni kar fl’eged, machane dabi siy ni sum e pi thin nem ni fan e nga nog e sorok ngak Buddha ni bochan e ke pi’ gelngin ngak pi gachalpen ni ngar fl’eged e maang’ang.” Ke weliy e re ke babyor nem u morngaagen Islam ni gaar: “Baga’ ni girdi’ nu Islam e kab mich u wan’rad ni bay e maang’ang. Bay ko chep (hadiths) ni ke fl’eg Muhammad e maang’ang u fithik’ e yoor ni boor yay. . . . Mus u tomren ni yim’ boch e pi thothup nem ma kar fl’eged e maang’ang u malangen e yam’ rorad ni fan ko piin nib mich u wan’rad ma yima wenig ngak e pi thothup ney ni ngar pied e ayuw.”
Uw Rogon E Pi Maang’ang Rok E Pi Kristiano?
De taareb laniyan’ e Kristiano u morngaagen e pi maang’ang. Boch e girdi’ e mmich u wan’rad ni ba riyul’ e pi maang’ang ni fl’eg Jesus Kristus nge pi tapigpig rok Got u m’on ko ngal’an e Kristiano. Machane boor e girdi’ e taareb lanin’rad Martin Luther ni ir e tababnag e Protestant. Fare ke babyor ni The Encyclopedia of Religion e ke weliy morngaagen Martin Luther ni gaar: “Luther nge Calvin e yow l’agruw e kar rognew ni ke m’ay ngal’an e maang’ang ma susun e dab ni lemnag ni yira guy e maang’ang biyay.” Miki yog e re babyor nem ni fare Galesiya ni Katolik e ma tay ni bay e maang’ang “machane dabi guy rogon ni nge weliy rogon ni ma buch.” Machane “girdi’ nu Protestant e yad ma tay ni machib ko Kristiano e aram reb e yalen ma Got nge giyow ko kan e de suruy rogon e par ko girdi’.”
Yugu boch e Kristiano nib muun boch e tamachib ngay e de mich u wan’rad ni ba riyul’ e pi maang’ang ni bay ko Bible. Susun, fare thin u morngaagen fare pan ni be muuruf u Bible u Exodus 3:1-5. Fare ke babyor ni What the Bible Really Says e be weliy ni boch e tamachib nu Germany e yad be yog ni ba fanathin e re thin nem. Yad be yog ni “be yip’ fan e wagey u laniyan’ Moses ni gowa be yik’ e nangan’ rok.” Miki yog fare ke babyor: “Fare nifiy e be yip’ fan fapi floras ni ke puf ni bochan ramaen Got nib thothup.”
Sana de fel’ u wan’um e re thin nem. Ere mang e nge mich u wan’um? Rayog ni nge riyul’ u wan’dad ni bay e maang’ang, fa? Ma uw rogon fapi maang’ang ni yibe yog ni bay ko ngiyal’ ney? Dabiyog ni ngada deeriyed fapi engel, ere mini’ e rayog ni ngada deeriyed?
Thin Ko Bible
Dariy be’ nrayog ni nge togopuluw ngay ni be yog e Bible ni ke fl’eg Got e pi maang’ang kakrom. Gad ra bieg morngaagen Got ni gaar: “Kam feked e girdi’ rom ni piyu Israel ngar chuwgad ko nam nu Egypt, ni kam fl’eg e pi pow nge pi maang’ang nge gelngin paam nib gel mab gel e marus riy.” (Jeremiah 32:21) Amu lemnag, kan sobut’nag fare nam ni th’abi gel ko ngiyal’ nem ni bochan ragag i riya’ ni yib rok Got nib muun ngay ni kan thang e tin nganni’ ko re nam nem. Riyul’ ni maang’ang!—Exodus, chapters 7 to 14.
In miriay e duw ngay tomren me weliy fa aningeg e girdi’ ni kar yoloyed e pi Gospel morngaagen 35 e maang’ang ni ke fl’eg Jesus. Ma ke m’ug ko thin rorad ni ka bay boor e pi maang’ang ni ke fl’eg Jesus ni dan yoloy morngaagen. Ba riyul’ e pi thin nem fa bogi yat?b—Matthew 9:35; Luke 9:11.
Faanra ba riyul’ ni Bible e ir e Thin Rok Got nib riyul’ e thin riy—ma bay fan ni nge mich u wan’um ni ba riyul’ fapi maang’ang u lan e Bible. Ba tamilang e thin ko Bible u morngaagen e pi maang’ang nfl’eg kakrom—kan golnag e liliy u fithik’ e maang’ang, ara kan faseg e yam’ ara yugu boch e maang’ang—ma ku ba tamilang e thin riy ni da kun fl’eg e maang’ang.
[Footnotes]
a Fare bugithin ni “maang’ang” ni bay ko re thin ney e bay ko reb e jibiki ko Bible ni gaar: “Pi n’en ni buch u fayleng rodad ni gathi gelngin e girdi’ ara gelngin ban’en ko re fayleng ney ere yima yog ni maruwel rok ban’en ni gathi re fayleng ney.”
b Rayog ni ngam fil morngaagen e mich riy ni rayog ni nge riyul’ u wan’um e thin ko Bible. Kan weliy morngaagen u lan fare ke babyor ni The Bible—God’s Word or Man’s? ni ke fl’eg e Pi Mich Rok Jehovah.