Nge Par e Mabgol ni “Dalip Yil’” e Gaf ni Be Kol
“Ba yil’ i tal nni ngongliy u dalip yil’ e gaf e ba mo’maw’ ni nge math’.”—EKL. 4:12.
1. Mini’ e m’agpa’ e gal ni som’on e girdi’?
TOMREN ni sunmiy Jehovah e woldug nge gamanman, me sunmiy e bin som’on e girdi’ ni aram Adam. I gagiyegnag Got Adam nge mol, ma aram me fek reb e yumiyaw rok me sunmiy be’ nib pin ni nge mang ta ayuw rok. Nap’an ni guy Adam fare pin me yog ni gaar: “Yil rok e ni fek ko yil rog, ma ufin u dow e ni fek ko ufin u dowag.” (Gen. 1:27; 2:18, 21-23) Me fel’ u wan’ Jehovah e re n’em, me m’agpa’ e gal ni som’on e girdi’ me yibilayrow.—Gen. 1:28; 2:24.
2. Uw rogon ni kirebnag Satan e tha’ u thilin Adam nge Efa?
2 Machane, de n’uw nap’an nga tomren min kirebnag e re mabgol nem ni fal’eg Got. Uw rogon? Ba kan nib kireb ni kan pining Satan ngak, e bannag Efa me kay wom’engin fare gek’iy ni ka nog ngorow ndabra kew. Tomur riy, me un Adam ngak leengin ngar togopluwgow nga mat’awun Got ko gagiyeg. (Gen. 3:1-7) Nap’an ni fith Jehovah e n’en kar rin’ew, ma ke tamilang ni ke kireb e tha’ u thilrow. Me yin’ Adam e kireb nga daken Efa ni gaar: “Fare pin ni mu sunumeg ni fan ngog e pi’ wom’engin ngog ni nggu way, ma aram mu gu way.”—Gen. 3:11-13.
3. Mang lem nde puluw e yib ngak boch e Jew?
3 Kab kakrom i yib ni boor e kanawo’ ni ma fanay Satan ni nge kirebnag e mabgol riy. Bod ni, yu ngiyal’ e ma fanay e pi tayugang’ ko teliw ni nge mon’ognag e lem nde puluw u murung’agen e mabgol. Boch e pi tayugang’ rok piyu Jew e kar achignaged fan e motochiyel rok Got, kar paged e piin figirngiy ni ngar dargad e piin leengirad ni bochan boch ban’en ni yug dariy fan ni bod e ggan nib gel e sol ngay. Machane i yog Jesus ni gaar: “En nra chuweg leengin ni gathi ban’en ni ke par fare pin nge be’ ngki leengiy yugu reb e ppin, e aram e ke th’ab e motochiyel.”—Matt. 19:9.
4. Uw rogon ni yibe magawonnag e mabgol e ngiyal’ ney?
4 Ka be athamgil Satan ni nge kirebnag e mabgol. Nge mabgol l’agruw ni’ ni yow taab raba’ i yuw, nge nguun par u taabang ndawor nni mabgol, nge mabgol nib papey ni yibe dar riy e be dag nib ga’ angin e re n’ey ni be rin’ Satan. (Mu beeg e Hebrews 13:4.) Gad e Kristiano, e mange rayog nda rin’ed nge dabi af ngodad e lem nde puluw u murung’agen e mabgol? Ngad weliyed boch ban’en nra ayuweg e mabgol.
Ngan Pag Jehovah Nge Ayuweg e Mabgol
5. Mange be yip’ fan fare bugithin ni “dalip yil’ e gaf” nfaanra ngan fanay ko mabgol?
5 Ra nge fel’ e mabgol mab t’uf ni bay e tha’ riy ngak Jehovah. Be gaar e Thin rok: “Ba yil’ ital nni ngongliy u dalip yil’ e gaf e ba mo’maw’ ni nge math’.” (Ekl. 4:12) Fare bugithin ni “dalip yil’ e gaf” e ba fanathin. Ra ngan fanay e re fanathin ney nga lan e mabgol, ma l’agruw yil’ e be yip’ fan e en figirngiy nge en leengiy ni kan m’agrow nga taab yil’ e gaf ni aram Jehovah Got. Ra bay Jehovah u lan e magbol rok l’agruw ni’ ma yow ra par ni yow ba gel ko tirok Got ban’en ma rayog ni ngar pithigew e magawon rorow, me par nib felfelan’ e mabgol rorow.
6, 7. (a) Mange rayog ni nge rin’ e piin Kristiano ni nge mudugil ni bay Got ko mabgol rorad? (b) Mange n’en nri baadag reb e walag nib pin u rarogon e pumoon rok?
6 Machane mange rayog ni nge rin’ ba wu’ e mabgol nge mudugil ni mabgol rorow e bod dalip yil’ i gaf? I yon’ fare psalmist ba tang ni gaar: “Got rog, ri gub adag ni nggu rin’ e tin nib m’agan’um ngay! Thin rom e be par u fithik’ i lanin’ug.” (Ps. 40:8) T’ufeg rodad ngak Got e ku be k’aringdad ni ngad pigpiggad ngak u polo’ i lanin’dad. Ere faen figirngiy nge leengin e susun ni ngar maruweliyew nge fel’ thilrad Jehovah mar felfelan’gow ngar rin’ew e tin ni baadag. Ma bagayow e susun ni nga i pi’ e athamgil ngak bagayow ni nge gel e t’ufeg rok ngak Got.—Prov. 27:17.
7 Faanra ke mich e motochiyel rok Got u wan’dad, ma fapi fel’ngin ni aram e michan’, nge athap, nge t’ufeg e ra m’ug ko ngongol rodad ma ra ayuwegdad ni nge par nib fel’ e tha’ u thildad e en mabgol rodad. (1 Kor. 13:13) Reb e Kristiano ni Sandra fithingan, ni ke gaman 50 e duw n’umngin nap’an ni ke un ko mabgol e gaar: “N’en nri gu baadag u rarogon e pumoon rog e aram e fonow ni ma pi’ ngog nge t’ufeg rok ngak Got, ni kab gel ko t’ufeg rok ngog.” Gimed e piin figirngiy, rayog ni nga nog e thin ni aram rogon u murung’agmed, fa?
8. Mange ba t’uf ya nge yog ni par nib “fel’ rogon” e mabgol?
8 Gimew ma ta’ e ani mabgol rom ni tha’ u thilmed Got nge tin nib ga’ fan ko fare Gil’ilungun e aram e n’en nib ga’ fan u lan e yafas romew, fa? Maku, ga ma ta’ ni ani mabgol rom e be’ ni gimew ni gimew ma pigpig ngak Jehovah u taabang, fa? (Gen. 2:24) Yoloy Solomon ni Pilung ni gaar: “L’agruw e ba fel’ ko taareb, ni bochan e yow ra peth mi yow maruwel ni ba fel’ rogon.” (Ekl. 4:9) Riyul’ nthingari maruwel e ani figirngiy nge en leengiy nib gel nge yog ni par nib “fel’ rogon” e maruwel rorow ni bay e t’ufeg nge taareban’ riy me tow’athnagrow Got.
9. (a) Mange ba milfan ngak e piin figirngiy? (b) Susun ni uw rogon e ngongol rok e en figirngiy ngak leengin nrogon ni bay ko Kolose 3:19?
9 Rogon me m’ug ni bay Got u reb e mabgol e faanra athamgil e en figirngiy nge en leengiy ni ngar folgow ko motochiyel Rok. Piin figirngiy e ba milfan ngorad ni ngar pied e tin nib t’uf ko tabinaw rorad ni bod e ggan nge tirok Got ban’en. (1 Tim. 5:8) Maku yibe pi’ e athamgil nga lanin’rad ni ngar golgad ma dab ra magawonnaged laniyan’ e piin leengirad. Kolose 3:19 e be gaar: “Piin ni pumoon, nge t’uf romed pi leengimed, ma dab um damumuwgad nib gel ngorad.” Reb e Bible scholar e ke yog ni fare bugithin ni “damumuw nib gel” e be yip’ fan ni “nga nog e thin nib gel ngorad, ara ngan li’rad, ma dabin dag e t’ufeg ngorad, ma dabin lemnag rarogorad, ma dab ni pi’ e tin nib t’uf rorad, ma dab ni ayuwegrad.” Ba tamilang ni ngongol ni aram rogon e de fel’ ni ngan dag u lan e tabinaw ko Kristiano. Be’ ni figirngiy ni ma ayuweg e tabinaw rok u fithik’ e t’ufeg e ma pi’ e athamgil nga laniyan’ leengin ni nge fol rok. Ra rin’ e en ni figirngiy e maruwel rok u fithik’ e t’ufeg ni ir lolugen e tabinaw, ma ra adag leengin ni nge fol rok.
10. Bmiti mang ngongol e susuna nge dag e piin leengiy ni Kristiano?
10 Piin leengiy ni Kristiano ni yad ma uneg Jehovah nga lan e mabgol rorad e ku thingar rin’ed e tin ni baadag ni ngar rin’ed. I yoloy apostal Paul ni gaar: “Piin ni ppin, um marod nga laniyan’ pi figirngimed, ni Somol e gimed be yan nga laniyan’. Ya en ni pumoon e ngi i gagiyegnag e ppin rok ni bod rogon Kristus ni ir e be gagiyegnag e galesiya.” (Efe. 5:22, 23) I bannag Satan Efa, me k’aring fare lem nfaanra ni par ni yib dar rok Got ma ra yibnag e felfelan’. Ba tamilang ni boor e mabgol ni bay e re lem ney riy. Machane, piin nib pin ni yad ma sap ko mabgol nrogon ni ma sap Got ngay e de kireb u wan’rad ni ngar folgad ko en lolugrad. Darur paged talin ni mel’eg Jehovah Efa ni nge mang ta ‘ayuw’ rok figirngin, ma liw rok e ba tamilang nib ga’ fan u wan’ Got. (Gen. 2:18) En leengiy ni Kristiano ni ma fol ko re yaram nem e rriyul’ nib ‘teeliyaw’ nib uf e en ni figirngiy ngay.—Prov. 12:4.
11. Mange ke yog reb e walag nib pumoon ni ke ayuweg e mabgol rok?
11 Ku ban’en nra ayuweg ni nge par Got u lan reb e mabgol e nge fil e piin mabgol e thin rok Got u taabang. Gerald ni ke gaman 55 e duw n’umngin nap’an ni ke un ko mabgol e gaar: “N’en nra ayuweg ba wu’ e mabgol e ngaur beegew ma yow be fil e Bible u taabang.” Miki ulul ngay ni gaar, “Ran rin’ boch ban’en u taabang nib ga’ ni tirok Got ban’en ma ra chugurnag e tha’ u thilin e mabgol nge Jehovah.” Yira fil e Bible u taabang ma ra ayuweg e tabinaw ni nge par nib tamilang e pi motochiyel rok Jehovah u wan’rad, me ayuwegrad ni nge fel’ e tabinaw rorad.
12, 13. (a) Mang nrib ga’ fan ni nga i meybil ba wu’ e mabgol u taabang? (b) Ku mang boch ban’en ni ma rin’ e piin Kristiano nrayog ni nge gelnag e tha’ u thilin e mabgol?
12 Piin mabgol ni yad ba felfelan’ e ku yad ma meybil u taabang. Ra weliy e en figirngiy ‘e tin ni bay u laniyan’’ nib m’ag nga rarogorow e en leengiy, ma angin e ra gel e tha’ u thilin e mabgol. (Ps. 62:8) Bod ni, tomren ni kam ningew e en mabgol rom e ayuw ngak e En ni Gubin ma Rayog Rok ma ra mom ni nge dab kum lemnag e tin de taareban’mew ngay kafram! (Matt. 6:14, 15) Rogon nib puluw ko fare meybil, e ba manigil nra bagayow fagal mabgol me dugliy u wan’ ni nge ‘ayuweg bagayow ko meewar rok u fithik’ e runguy, mu ur n’igew fan u wan’row e n’en ni manga ke kirebnag bagayow u laniyan’ bagayow.’ (Kol. 3:13) Dab ni pagtalin ni faanra ni meybil ma be dag ni be pagan’uy ngak Got. I gaar David ni Pilung: “Urngin e tin nib fos ban’en ni yad be tor ngak.” (Ps. 145:15) Gad ra tor ngak Got u daken e meybil, ma ra achig e magafan’ rodad, ya gad manang ni ‘be lemnag rogodad.’—1 Pet. 5:7.
13 Ku reb e kanawo’ ni ngan uneg Jehovah riy nga lan e mabgol e ngaun un ko muulung ma yibe un ko machib u taabang. Nap’an e pi muulung rodad, ma piin mabgol e yad ma fil rogon ni ngar togopuluwgad ko “pi ban” ni be fanay Satan ni nge yurba’nag girdien e tabinaw riy. (Efe. 6:11) Ma faanra i un ba wu’ e mabgol ko machib u taabang ni gubin ngiyal’ ma yow ra fil rogon ni ngaur pirew nib “mudugil.”—1 Kor. 15:58.
Nap’an Ra Sum e Magawon
14. Mang boch ban’en nrayog ni nge yibnag e mochuch nga lan e mabgol?
14 Riyul’ ni pi thin ni beer nga lang e gathi bogi thin nib beech, ere mang ndab mu weliyew e en mabgol rom u taabang? Mu guyew ko bay boch e pi fonow ney nib t’uf ni ngam folgow riy fa. Ya be yog e Bible ni mus ngak e piin ni bay Got u lan e mabgol rorad maku yad ra ‘pirieg e gafgow ni be pirieg e piin ni mabgol ni gubin e rran.’ (1 Kor. 7:28) Bochan ndawori flont e girdi’, nge bochan e ngongol nib kireb ni yibe rin’ ko re fayleng ni kireb ney, nge pi wup rok fare Moonyan’, ma mus ko mabgol ko pi tapigpig rok Got nib yul’yul’ ma rayog ni nge sum e mochuch riy. (2 Kor. 2:11) Machane ma ayuwegdad Jehovah nge yog nda gelgad ko mit ney e mochuch. Arrogon, rayog nda rin’ed e re n’ey. Job nib yul’yul’ e mul u pa’ boor ban’en rok, ni bod e gamanman rok, nge pi tapigpig rok, nge bitir rok. Machane be gaar e Bible: “Yugu aram rogon e tin ni yib ngak, machane de denen Job ya de yin’ e kireb riy nga daken Got.”—Job 1:13-22.
15. Mange ma rin’ e piin mabgol u nap’an ni kar mochuchgad, ma susun uw rogon e ngongol rok be’ nfaanra aram rogon e en mabgol rok?
15 I gaar leengin Job ngak: “Mog, ka ga be par ni gab yul’yul’ ngak Got ni bod ka faram i yib? Mang ndab mog e thin nib kireb ngak Got nge mu’ ma ga yim’?” (Job 2:9) Riyul’ nnap’an ra sum e magawon, ma magafan’ e rayog ni nge k’aring be’ nge rin’ boch ban’en ndabi lemnag u m’on riy. Fare moon nib gonop e gaar: “Gafgow e rayog ni nge balyangnag be’ nib gonop.” (Ekl. 7:7, NW) Faanra ke yog e en mabgol rom e thin nib kireb ni bochan gelngin e magawon ara “gafgow” ni keb ngomew,” ma ngam k’adan’um. Ya faanra kum fulweg u fithik’ e thin nib kireb ma rayog ni nge k’aring bigimew nge yog ban’en nra ga’nag fare magawon. (Mu beeg e Psalm 37:8.) Ere mu fek owchem ko “thin ndariy fan” ni ka nog nbochan boch ban’en ni ke kankanan’uy ngay ara ke mulan’uy riy.
16. (a) Uw rogon nib m’ag fapi thin rok Jesus u Matthew 7:1-5 ko piin mabgol? (b) Mang fan nib t’uf ni ngaun par ni yib thabthabel u lan e mabgol?
16 Piin mabgol e ba t’uf ni ngkur lemnaged e tin ndabiyog rok boch i yad. Sana ra guy bagayow boch ban’en ni yugu ba thil u rarogon bagayow me gaar u wan’, ‘Rayog ni nggu thilyeg e cha’nem.’ Sana rayog nim ayuweg e en mabgol rom u fithik’ e t’ufeg nge gum’an’ ni nge mon’og i yan. Machane, dab mu pagtalin ni taarebnag Jesus be’ ni ma yaliy kirebun be’ ngak be’ ni be guy ba “tabyu” u lanmit walagen machane der guy “ba ley i gek’iy” u lanmit. Ke fonownagdad Jesus ni gaar: “Mu talgad i turguy e kireb nga daken e girdi’, nge dabi turguy Got e kireb nga dakenmed.” (Mu beeg e Matthew 7:1-5, NW.) Re n’ey e gathi fan ni ngan fek owchey u boch e oloboch nib ubchiya’ ni kan rin’. Robert ni ke chugur ni nge gaman 40 e duw n’umngin nap’an ni ke un ko mabgol e gaar: “Ngan par nib puf puf e thin u thiliy me m’agan’uy nga boch ban’en ni ka nog nib fel’ ni sana ra t’uf ni ngara thiliyigew boch e ngongol rorow.” Ere ba t’uf ni ngan par ni yib thabthabel. Mu fil rogon ni ngam adag e pi fel’ngin nib fel’ ni bay ko en mabgol rom e chiney, ko bin ni ngaum damumuw ni bochan boch e fel’ngin ndariy rok.—Ekl. 9:9.
17, 18. Nap’an nra yoor e magawon rodad, ma uw e ngad sapgad ngay ngad ninged e ayuw?
17 Rayog ni ngeb e skeng ni bochan boch ban’en ni ke thil. Rayog ni ngeb e magawon ngak ba wu’ e mabgol ni bochan e kar fakayew e bitir. Ma rayog ni nge m’ar bagayow fagali mabgol ara reb i fakrow. Maku sana ba t’uf e ayuw ko gallabthir rorow ni kar pilibthirgow. Bitir ni ke ilal e ra chuw u tabinaw me yan i par nga bang nib palog. Maku rayog ni nge thil boch ban’en ni fan e maruwel ni yima rin’ ni fan ko ulung. Gubin e pi n’ey nrayog ni nge fek e mochuch nge magafan’ nga lan e mabgol.
18 Faanra kam thamiy ni be n’en ni nge dabkiyog rom e magawon ko mabgol rom, ma mang e ngam rin’? (Prov. 24:10) Dab mu pagem! Ya n’en nri baadag Satan e nge digey reb e tapigpig rok Jehovah e bin nib machalbog e liyor. Ma rra felfelan’ nfaanra rin’ ba wu’ e mabgol. Ere, mu rin’ e tin rayog rom nge ni aw e mabgol rom ni bod ba yil’ i tal nni ngongliy u dalip yil’ e gaf. Boor e piin nra pired ni yad ba yul’yul’ u fithik’ e skeng ni be weliy e Bible murung’agrad. Bod ni, immoy ba ngiyal’ ni weliy David laniyan’ ngak Jehovah ni gaar: ‘A Got, nge wurengan’um ngog, ya . . . pi toogor rog e yad be gafgownigeg ni gubin ngiyal’.’ (Ps. 56:1) Kam thamiy ni be gafgownigem e pi ‘toogor’ rom? Demtrug ko be’ u bang ara be’ nib chugur ngom e ir e be k’aring e mochuch ngom, ma dab mu pagtalin ni: Yib gelngin David ni nge k’adan’, ma ku arrogon gur nrayog rom. I gaar David: “Gu meybil ngak Somol me fulweg taban e meybil rog; i chuweg urngin e marus rog.”—Ps. 34:4.
Boch e Tow’ath ni Ku Ra Yib
19. Uw rogon ni nge dabi kirebnagdad e pi n’en ni be togopuluwnag Satan ngodad?
19 Ngiyal’ ney ko tomur e ba t’uf rok e piin mabgol ni nge ‘bagayad mi i pi’ e athamgil nga laniyan’ bagayad, me bagayad mi i ayuweg bagayad.’ (1 Thess. 5:11) Dab mu pagtalin ni be lemnag Satan ni yul’yul’ rodad ku Jehovah e bochan e lem ni fel’ ngak. Demtrug ban’en nra fanay, nib muun ngay e tin nra kirebnag e mabgol nge yul’yul’ rodad ku Got. Ra nge dabi kirebnagdad e pi togopuluw ney ni be fanay Satan, mab t’uf ni ngari pagan’dad ngak Jehovah. (Prov. 3:5, 6) I yoloy Paul ni gaar: “Demtrug e mit i n’en ni gu ra mada’nag ma ba’ gelngig ni ke pi’ Kristus nrayog ni gu par riy.”—Fil. 4:13.
20. Mang tow’ath e ra yib ko piin mabgol nfaanra Got e be gagiyegnag e mabgol rorad?
20 Boor e tow’ath nra pirieg e piin mabgol nfaan yad ra pag Got nge gagiyegnag e mabgol rorad. Ke riyul’ e re n’ey ku Joel nge ppin rok ni ke gaman 51 e duw ni kar mabgolgow. I gaar: “Gubin ngiyal’ ni gu ma pining e magar ngak Jehovah ni bochan e ppin rog nge chag ni gamow ma tay u taabang ni ma k’aring e felfelan’ ngomow. Rib fel’ e tha’ u thilmow.” Mange ke ayuwegrow ke par nib gel e tha’ u thilin e mabgol rorow? “Ri gamow ma gay rogon ni nggu dagew e gol nge gum’an’ nge t’ufeg ngomow.” Dariy bagadad nrayog rok ni nge dag e pi fel’ngin ney nrib fel’ rogon ko biney e m’ag. Machane, ngad athamgilgad ngad folgad ko pi kenggin e motochiyel u Bible ma gad pag Jehovah ni nga i gagiyegnag e mabgol rodad. Faan gad ra rin’ ni aram rogon ma ra par e mabgol rodad ni bod ‘ba yil’ ital nni ngongliy u dalip yil’ e gaf [nib] mo’maw’ ni nge math’.’—Ekl. 4:12.
Ka Ga Manang?
• Mange be yip’ fan ni ngan pag Jehovah nge gagiyegnag ba wu’ e mabgol?
• Mange susun ni nge rin’ ba wu’ e mabgol nfaanra keb e magawon ngorow?
• Uw rogon ma gad nang ni Got e be gagiyegnag ba wu’ e mabgol?
[Picture on page 20]
Meybil u taabang e ra ayuweg e piin mabgol ngar pithiged e magawon rorad