Jehovah e Ma ‘Chuwegdad u Fithik’ e Gafgow’
“Ma ayuwegrad [Jehovah] nge chuwegrad u fithik’ e riya’.”—PS. 37:40.
1, 2. Mang ban’en nib riyul’ u murung’agen Jehovah nra fal’eg lanin’dad miki’ pi’ gelngidad?
TAGALUL’ e der ma par u tagil’. Nap’an ni be chel e fayleng maku ra thil e gin ni be aw e tagalul’ ko yal’ ngay. Machane, En ni Sunmiy e fayleng nge yal’ e dar ma thil. (Mal. 3:6) Be gaar e Bible: “Ir e der ma thil, ma der pi’ keru’ ngodad ngad pired u fithik’ e lumor.” (Jas. 1:17) Re n’ey nib riyul’ u murung’agen Jehovah e rayog ni fal’eg miki gelnag lanin’dad, nib ga’ nnap’an ni gad ra mada’nag e skeng ara magawon nib mo’maw’. Mang fan?
2 Kad weliyed ko fabinem e article ni i chuweg Jehovah e girdi’ rok u ‘fithik’ e gafgow’ kakrom. (Ps. 70:5) Ir e der ma thil ma gubin ngiyal’ ni ma rin’ e tin ni ke yog nra rin’; ere, rayog ni ngki pagan’ e pi tapigpig rok ngak e ngiyal’ ney nra “ayuwegrad nge chuwegrad u fithik’ e riya’.” (Ps. 37:40) Uw rogon ni ke chuweg Jehovah e pi tapigpig rok u fithik’ e gafgow ko ngiyal’ ney? Ma uw rogon nra rin’ ngodad ni be’ nge be’?
Kan Ayuweg u Pa’ e Pi Tatogopluw
3. Mang fan nrayog ni nge pagan’dad ngay ndabiyog ni nge taleg e pi tatogopluw e girdi’ rok Jehovah ko machib?
3 Demtrug gelngin e togopuluw nra tay Satan ngak e Pi Mich Rok Jehovah ma dabiyog ni nge talegrad ndab ra pigpiggad ngak Jehovah u polo’ i gum’ircharad nrogon nthingar rin’ed. Thin Rok Got e ke micheg ngodad ni gaar: “Dariy ba talin e cham nni ngongliy nra maad’ad ngom; urngin e piin ni yad ra yog ni gab kireb e bay e fulweg riy ni ga ra pi’ ngorad. Bay gu ayuweg e pi tapigpig rog, mu gu gagiyegnagrad ngar gelgad.” (Isa. 54:17) Pi tatogopluw e kar gayed rogon ni ngar taleged e girdi’ rok Got ndab kur rin’ed e maruwel rorad ni ngar machibgad, machane der yog. Mu lemnag l’agruw ban’en.
4, 5. Mang togopluw e mada’nag e girdi’ rok Jehovah u nap’an e duw ni 1918, ma mang angin?
4 Nap’an e duw ni 1918, ma boor e togopluw ni i yib rok e pi tayugang’ ko pi yurba’ i teliw ni yad be gay rogon ni ngar taleged e machib. Nap’an e May 7 ma aram min pi’ bangi babyor ni ke pi’ mat’awun e am ni ngar koled J. F. Rutherford, ni ir e i guy e maruwel ni machib ni un tay e ngiyal’ nem, nge boch e girdi’ ni ur maruwelgad ko pi tochuch i yan. Ba lich ko l’agruw e pul minog nib kireb e rok Brother Rutherford nge piin ni yad ba muun ngak ma aram mi nin’rad nga kalbus nib n’uw nap’an nra pired u rom. Gur, i yog rok e pi tatogopluw ni ngar fanayed e kourt ngar taleged fare maruwel ni machib? Ri danga’!
5 Dab mu pagtalin ni ke micheg Jehovah ni: “Dariy ba talin e cham nni ngongliy nra maad’ad ngom.” Nap’an e March 26, 1919, me thil boch ban’en nib tomgin—mereb e pul nga tomren ni ka nin’ Brother Rutherford nge piin ni yad ba muun ngak nga kalbus—ma aram min pi’ puluwrad ngan chuwegrad u kalbus. Ma nap’an e bin migid e duw ngay ko May 5, 1920, ma aram min taleg fapi oloboch ni un togopluwnag ngorad. I fanay e pi walag e puf rogon rorad ni ngar ululgad ko fare maruwel ni fan ko Gil’ilungun. Ma mang angin? Ba gel e mon’og ni kad ted ni ka nap’an e re ngiyal’ i n’em! Angin e tin ke buch e gubin ni faen ni ma “chuwegdad u fithik’ e gafgow” e ngan pining e magar riy ngak.—1 Kor. 3:7.
6, 7. (a) Mange nrin’ nib togopuluw ngak e Pi Mich Rok Jehovah u tan e am ko Nazi u Chiyamen, ma mang angin? (b) Pi n’en ke buch ko girdi’ rok Jehovah ko ngiyal’ ney ebe micheg e mang?
6 Mu lemnag e bin migid e n’en ni buch. Nap’an e 1934, me micheg Hitler nra thang mit e Pi Mich Rok Jehovah u Chiyamen. Gathi kemus ni micheg ya gay rogon ni nge rin’ e pi n’em ni ke micheg. Tomren ni yog Hitler e re bugithin nem, ma boor e girdi’ nni kolrad nga nin’rad nga kalbus. Bokum biyu’ e Pi Mich e ni gafgownagrad; ma bokum miriay e ni li’rad u lan e pi concentration camp. Gur, i yog rok Hitler ni nge rin’ e n’en ni ke micheg ni nge thang mit e Pi Mich? Gur, yog rok ni nge taleg e machib u Chiyamen? Ri danga’! Nap’an ni yibe gafgownag e Pi Mich ma aram mu ur rin’ed e maruwel rorad nib mith. Nap’an ni math mit e binem e am nu Chiyamen, ma aram mar fanayed e puf rogon rorad ni ngar ululgad ko machib. Ngiyal’ ney e ke pag 165,000 e pi tamachib ko Gil’ilungun u Chiyamen. Faen ni ma ‘Chuwegdad u fithik’ e gafgow’ e ke dag e mich riy nriyul’ fapi thin ni ke micheg ni gaar: “Dariy ba talin e cham nni ngongliy nra maad’ad ngom.”
7 Pi n’en ni ke buch ko Pi Mich Rok Jehovah ko ngiyal’ rodad ney e be dag e mich riy ndabi pag Jehovah ni ngan thang owchen e girdi’ rok ni yad ba ulung. (Ps. 116:15) Machane, uw rogodad ni be’ nge be’? Uw rogon ni ma chuwegdad Jehovah u fithik’ e gafgow ni be’ nge be’?
Uw Rogon e Ayuw ni Nge Dabda Maad’adgad?
8, 9. (a) Uw rogon ni kad nanged ndabiyog ni ngad pared ndabi buch ban’en rodad ni gubin ngiyal’? (b) Mange thingar dogned nib riyul’?
8 Gad manang ndawori micheg Jehovah nra ayuwegdad ni be’ nge be’ ndabi buch ban’en rodad. Gad ra fol ko n’en ni rin’ fa dalip i Hebrew nib yul’yul’ nra siyeged ndab ra siro’gad ko fare liyos ni gol ni ngongliy Nebukadnezzar ni Pilung. Pi pagel ney ni bay madgun Got rorad e dar lemnaged nra ayuwegrad Jehovah u daken e maang’ang nge dab ra maad’adgad. (Mu beeg e Daniel 3:17, 18.) Machane n’en ni buch e ayuwegrad Jehovah u lan fare tafen e nifiy ni be daramram. (Dan. 3:21-27) Machane, nap’an e Bible ma gathi ri yima ayuweg e girdi’ u daken e maang’ang. Boor e pi tapigpig rok Jehovah nib yul’yul’ nra m’ad ni li’rad e pi tatogopuluw.—Heb. 11:35-37.
9 Ma uw rogon e ngiyal’ ney? Jehovah ni ir faen ni ma ‘Chuwegdad u fithik’ e gafgow,’ e rayog ni nge ayuwegdad u fithik’ boch ban’en nib gel e riya’ riy. Rayog ni nga dogned ko ke rin’ ara de rin’ Jehovah ban’en nga reb e magawon, fa? Dabiyog. Machane, be’ ni ke thay ko riya’ e rayog ni nge lemnag ni Jehovah e ke ayuweg. Dariy be’ ni ba’ mat’awun ni nge yog ni gathi aram rogon. Maku, thingar dogned nriyul’ ni boor e Kristiano nib yul’yul’ ni kar m’ad ni bochan e togopuluw, ni bod e n’en ni buch u nap’an e Nazi. Maku boch e girdi’ e kar m’ad u yugu boch ban’en. (Ekl. 9:11) Sana gad ra fith ni lungudad, ‘Gur, piin ni yad ba yul’yul’ ni kan li’rad kar m’ad e bochan nde ayuwegrad Jehovah ni ir e en ma ‘Chuwegdad u fithik’ e gafgow’?’’ Dabiyog ni nge riyul’ e re n’em.
10, 11. Mang fan dabiyog ni nge gel e girdi’ ko yam’, machane mange rayog ni rin’ Jehovah ngay?
10 Mu lemnag e re n’en ni baaray: Girdi’ e dabiyog ni ngar taleged yad ndab ra m’ad, ya dariy be’ nrayog ni nge ayuweg ir nge “dabki yan nga low,” ara Hades, ni aram e low ko yam’. (Ps. 89:48) Ma uw rogon Jehovah? Reb e walag nib pin ni magey nde yim’ u tan e re am ko Nazi nem e keb ngan’ e n’en ni yog e chitiningin ngak ni ku ir reb e mich ni nge fal’eg laniyan’ ni bochan e piin nib t’uf rorow ni kem’ u lan fare concentration camp ni gaar: “Faanra dabi chuw e yam’, ma ra yan i aw nib gel ngak Got, fa danga’?” En ni Tabolngin e yafas e kab gel gelngin ko yam’! (Ps. 36:9) Piin ni yad bay u Sheol ara Hades e dabi pag Jehovah tilrad, ma ra chuwegrad u fithik’ e gafgow ni yad gubin.—Luke 20:37, 38; Rev. 20:11-14.
11 Bay rogon Jehovah ko yafas ko pi tapigpig rok e ngiyal’ ney. Ngad guyed dalip e kanawo’ ni ma ‘Chuwegdad u fithik’ e gafgow.’
Ma Ayuweg Jehovah e Tha’ u Thildad Ngak
12, 13. Mang nib ga’ fan e ayuw ko tirok Got ban’en, ma uw rogon ni ma pi’ Jehovah e re ayuw ney ngodad?
12 Ma ayuwegdad Jehovah ko tirok ban’en, ni aram e n’en nth’abi ga’ fan. Gad e tin riyul’ e Kristiano e gad manang ni ka bay ban’en nib ga’ fan ko yafas rodad e chiney. N’en ni bay rodad nth’abi ga’ fan e aram e tha’ u thildad Jehovah. (Ps. 25:14; 63:3) Ra dariy e re tha’ nem u thildad Got, ma dabi yib fan e yafas rodad maku ra yan i aw ndariy e athap rodad boch nga m’on.
13 Gad ba felfelan’ ni bochan ebe ayuwegdad Jehovah nge yog nda pired nib fel’ e tha’ u thildad ngak. Bay e Thin rok, nge kan ni thothup rok, nge ulung rok u ga’ngin e fayleng ni nge ayuwegdad. Mange bin th’abi fel’ e kanawo’ nrayog ni ngad fanayed e tin ni ke pi’ Jehovah ngodad riy? Faanra ud filed e Thin rok nib fel’ rogon ni gubin ngiyal’, ma aram e rayog ni ngad gelniged e michan’ nge athap rodad. (Rom. 15:4) Ra ud yibilayed e kan ni thothup rok, ma ra ayuwegdad Jehovah nge yog nda siyeged e tin nra kirebnag e tha’ u thildad ngak. (Luke 11:13) Faanra ud folgad ko pi fonow ni be pi’ fare ulung i tapigpig u daken e pi babyor nib puluw e thin riy ko Bible nge pi muulung nge assembly nge convention, ma rayog ni nge fel’ rogodad ko ggan ni tirok Got ni yima pi’ ko ‘ngiyal’ ni ngan pi’ riy.’ (Matt. 24:45) Pi n’ey ni ke pi’ Jehovah ngodad e ma ayuweg e tha’ ni bay u thildad ngak.—Jas. 4:8.
14. Mu weliy e n’en ni ke buch ku be’ ni be dag rogon ni ma ayuwegdad Got ko tirok ban’en.
14 Ra nge tamilang rogon ni ma ayuweg Jehovah e tha’ u thildad ngak, ma ngam lemnag fagal llabthir ni kan weliy murung’agrow u tabolngin fabinem e article. In e rran nga tomren ni kar nangew ni ke yan Theresa ni fakrow nga bang, ma aram mi nog ngorow ni: Ke li’ be’ kem’.a I yib ngan’ fare matam, me gaar: “Kug meybil ngak Jehovah ni nge ayuweg. Nap’an nni pirieg nib yam’ ni ke li’ be’, ma rayog ni nggog ni n’en nug lemnag ko som’on e mang fan nde fulweg Jehovah taban e meybil rog. Riyul’, ya gu manang ni dawori micheg Jehovah nra ayuweg e girdi’ rok ndabi buch ban’en rorad u fithik’ e maang’ang. Mug ulul i yibilay ni nge ayuwegeg nggu nang fan. Machane, ke fel’ lanin’ug ni bochan e ke tamilangan’ug riy ni Jehovah e ma ayuweg e girdi’ rok ko tirok ban’en—ni aram e ma pi’ e tin nib t’uf rodad nrayog ni nge ayuweg e tha’ u thildad ngak. Rib ga’ fan ere ayuw nem, ya rayog ni nge rin’ ban’en ngodad ko tin ni bay nga m’on ni fan ngodad ni manemus. Ere rayog ni nga dogned ni ke ayuweg Jehovah Theresa ko binem e kanawo’; ya i pigpig ngak u fithik’ e yul’yul’ nge taw nga nap’an ni yim’. Ke gapas lanin’ug ni kug nang ni tin ni bay ni fan ngak ko gabul nge langlath e bay u pa’ Jehovah ni ma t’ufegey.”
Kan Ayuweg u Nap’an e M’ar
15. Mang boch e kanawo’ nrayog ni nge ayuwegdad Jehovah riy u nap’an ni keb e m’ar nib ubchiya’ ngodad?
15 Rayog ni nge ayuwegdad Jehovah ko ngiyal’ ni keb e “m’ar” ngodad ni bod rogon ni ayuweg David. (Ps. 41:3) Machane ngiyal’ ney e dar ma chuweg Jehovah e m’ar rodad u daken e maang’ang, ya ma ayuwegdad riy. Uw rogon? Pi kenggin e motochiyel ni bay ko Thin Rok e rayog ni ayuwegdad ngad dugliyed boch ban’en u fithik’ e gonop ni bay rogon ko re miti tafalay ni ngad uned ngay nge ku boch ban’en. (Prov. 2:6) Bay boch e fonow ko fare Wulyang Ntagil’ E Damit nge Awake! ni rayog ni nge ayuwegdad ni be weliy murung’agen boch e m’ar ni ma yib ngodad. Rayog ni nge pi’ Jehovah ‘gelngin nth’abi gel’ u daken e kan ni thothup rok ni nge ayuwegdad ngad gelgad ko magawon rodad ma gad par nib yul’yul’ ndemtrug e n’en nra buch rodad. (2 Kor. 4:7) Rayog ni nge ayuwegdad nge dab kud pired ni m’ar rodad e yig gad be lemnag mad paged talin e tirok Got ban’en.
16. Uw rogon ni ke yog rok reb e walag ni pumoon ni nge gel ko m’ar?
16 Mu lemnag fare walag nib pumoon ni kan weliy murung’agen u tabolngin fabin ni ke yan e article. Nap’an e duw ni 1998, min pirieg ni bay bmit e m’ar rok ni ka nog e amyotrophic lateral sclerosis, ara ALS ngay, ni ir e k’aring ndaki yog ni nge mithmith.b Uw rogon ni ke gel ko m’ar rok? I weliy ni gaar: “Bayi n’en mi i yib e amith nib gel ngog nge chalban mug lemnag ni kemus ni yam’ e rayog ni nge chuwegeg u fithik’ e gafgow. Ra kireban’ug nib gel, ma dalip ban’en ni gu ma yibilay ngak Jehovah: gapas laniyan’, nge gum’an’, nge k’adan’. Kug thamiy ni be fulweg Jehovah taban e pi meybil rog ney. Gapas laniyan’ e ma ayuwegeg ni nggu lemnag boch ban’en ni ma fal’eg lanin’ug, ni bod e ngiyal’ ni ke yog ni nggu un ko yan bayay u lan e bin nib beech e fayleng, me yog ni nggu ri’ lamen e ggan nib fel’ lamen, mu kug non ngak girdien e tabinaw rog bayay. Gum’an’ e ke ayuwegeg ni nggu par ni gub gel u fithik’ e pi magawon ni ma yib ngog ni bochan e m’ar rog. Ma k’adan’ e ke ayuwegeg ni nggu par ni gub yul’yul’ mab m’on e tha’ u thilmow Jehovah ko tin ni ka bay ban’en. Ri gumanang rarogon David, ya kug thamiy ni ke ayuwegeg Jehovah ko m’ar rog.”—Isa. 35:5, 6.
Kan Ayuweg
17. Mange ke micheg Jehovah nra rin’ ni fan ngodad, ma mange be yip’ e re n’ey fan?
17 Ke micheg Jehovah nra ayuwegdad ko tin nib t’uf ko par rodad. (Mu beeg e Matthew 6:33, 34 nge Hebrews 13:5, 6.) Gathi be yip’ e re n’em fan ni ngad lemnaged ni tin nib t’uf rodad e yira pi’ ngodad u daken e maang’ang ara ngad siyeged ni ngad maruwelgad. (2 Thess. 3:10) N’en ni be yip’ e re n’em fan e: Faanra da mon’eged Gil’ilungun Got u lan e yafas rodad ma gad maruwel nib gel, ma rayog ni nge pagan’dad nra ayuwegdad Jehovah ko tin nib t’uf ko yafas rodad. (1 Thess. 4:11, 12; 1 Tim. 5:8) Rayog ni nge pi’ e tin nib t’uf rodad u boch e kanawo’ ndad lemnaged nra pi’ riy, ni bod ni nge ayuwegdad reb e walag ko tin nib t’uf rodad ara ognag reb e maruwel ngodad.
18. Mu weliy ban’en ni ke buch ku be’ ni be dag nrayog ni ngan pi’ e tin nib t’uf rodad ko ngiyal’ ni ke t’uf riy.
18 Mu lemnag fare matin ndariy e pumoon rok nfaan kan weliy murung’agen u tabolngin fabin ni ke yan e article. Nap’an ranow bochi pin ni fak ra pirew nga reb e binaw, ma rib mo’maw’ ngak ni nge pirieg e maruwel. I weliy ni gaar: “Bayi n’en mug un ko machib ni kakadbul, mug magow maruwel ko ley ni blayal’ e yal’. Keb ngan’ug reb e rran nug wan nga kantin ni nggu chuw’iy e milik. Mug guy e yasay ma ri gu baadag ni nggu chuw’iy, machane dabi gaman e salpiy rog ni nggu chuw’iy. Dariy ba ngiyal’ ni kug mochuch ni aram rogon. Nap’an ni gu sul u kantin nga tabinaw rog e rorran nem, mab sug yu brif i yasay ni keb i tay be’ nga baranda ko naun rog. Ri boor nrayog ni nggu wew ni boor e pul. Mug yor, mug pining e magar ngak Jehovah.” Re walag nib pin ney e yib i nang nreb e walag nib pumoon ko ulung ni ma un ngay ni ma woldugiy e yasay e ir e yan i tay fa yu brif i yasay nga tafen. Tomur riy me yol ngak ni gaar: “Yugu aram rogon ni kug pining e magar ngom e rorran nem, machane ri kug pining e magar ngak Jehovah ni fanayem nge fen mu gol ni ngam puguran ngog e t’ufeg rok.”—Prov. 19:17.
19. Mange rayog ni nge pagan’ e pi tapigpig rok Jehovah ngay u nap’an fare gafgow nib ga’, ma mange thingar da dugliyed u wan’dad ni ngad rin’ed e chiney?
19 Ba tamilang ni n’en ni ke rin’ Jehovah u nap’an e Bible nge ku ngiyal’ ney e be dag ngodad fan ni nge pagan’dad ngak ni ir e Ta Ayuw rodad. Dabki n’uw nap’an ma bayi yib fare gafgow nib ga’ ko re fayleng rok Satan ney, ma nap’an ra yib ma aram e ngiyal’ nri ra t’uf e ayuw rok Jehovah rodad. Machane, pi tapigpig rok Jehovah e rayog ni ngar sapgad ngak u fithik’ e pagan’. Ra taw ko ngiyal’ nem ma rayog ni ngar changargad nga lang u fithik’ e felfelan’, ya kar nanged ni ke chugur ni ngan chuwegrad u fithik’ e gafgow. (Luke 21:28) Machane chiney e demtrug e re mit i skeng nra yib ngodad, ma thingar da pagedan’dad ngak Jehovah ni ir e en ni ma ‘Chuwegey u fithik’ e gafgow.’
[Footnotes]
a Mu guy fare article ni “Coping With an Unspeakable Tragedy (Ngan Gel ko Magawon Nrib Gel),” ni bay ko Awake! ko July 22, 2001, pages 19-23.
b Mu guy fare article ni “Sustained by My Faith Living With ALS (Ke Ayuwegeg e Michan’ Rog, Rarogon e Par Rog ni Bay e ALS Rog),” ko Awake! ko January 2006, pages 25-29.
Ka Ga Manang?
• Uw rogon nrayog ni nge ayuweg Jehovah e piin ni kar m’ad dawori taw nga nap’an?
• Mang fan nrib ga’ fan ngodad e ayuw ko tirok Got ban’en?
• Mange be yip’ fan fare n’en ni micheg Jehovah nra pi’ e tin nib t’uf ko par rodad?
[Picture on page 12]
Brother Rutherford nge piin ni yad ba muun ngak e ni kolrad ngan kalbusnagrad ko 1918, me munmun min digey e pi oloboch ni kan togopuluwnag ngorad
[Picture on page 14]
Rayog ni nge ayuwegdad Jehovah ko ngiyal’ ni keb e “m’ar” ngodad