Mini’ Fithingan Got?

Nap’an nra ga be guy rogon ni ngam nang murung’agen be’ ma n’en ni ga ra fith ngak nsom’on e, “Mini’ fithingam?” Ere faanra mu fith e re deer ney ngak Got, ma mang e ra yog ngom?

‘Kemus ni gag Jehovah ni Got rom. Ireray fithingag.’—Isaiah 42:8.

Gur, kafin mu nang e re ngachal ney? Rayog ni kafin mu nang ni bochan e boor e piin ni kar pilyeged e Bible ni gathi ri ur fanayed e ngachal rok Got, ma bay boch e Bible ni kan pilyeg ndariy e re ngachal ney riy. Ba ga’ ni yad ma thilyeg ngar ted fare liw ni “SOMOL” ngay.a Machane ba gaman 7,000 yay ni ke m’ug fithingan Got u lan e pi Bible ni kan yoloy kakrom. Re ngachal ney ni Hebrew e aningeg i yol ni aram e YHWH ara JHVH, ma kab kakrom i yib ni yima yog ni “Jehovah” ko thin ni Meriken.

Fithingan Got ni Hebrew u lan fapi Dead Sea Scroll — Dead Sea Scroll ko Babyor ko Psalm Bin Som’on e Chibog C.E., THIN NI HEBREW

Fithingan Got ni thin ni Meriken u lan fare ke Bible ni pilyeg Tyndale — Fare Ke Bible ni Pilyeg Tyndale 1530, THIN NI MERIKEN

Fithingan Got ni thin ni Spanish u lan fare ke Bible ni Reina-Valerain — Fare Ke Bible ni Reina-Valera 1602, THIN NI SPANISH

Fithingan Got ni thin ni Chinese u lan fare ke Bible ni Union Version — Fare Ke Bible ni *Union Version* 1919, THIN NI CHINESE

Ke m’ug fithingan Got u lan e Pi Babyor ko Bible nni Yoloy Nsom’on ni Thin ni Hebrew nge ku boch e Bible ni kan pilyeg

FAN NIB GA’ FAN FITHINGAN GOT

Ba ga’ fan e re ngachal ney u wan’ Got. Dariy be’ ni ke pi’ fithingan Got, ya ir e ke mel’eg e biney e ngachal ni fan ngak. Ke yog Jehovah ni gaar: “Ereray fithingag ni bay i par ndariy n’umngin nap’an; tin ni bay fini i yib e mfen e ereray e re ngachal ni bay ur pininged ngog.” (Exodus 3:15) Boor yay ni ke m’ug fithingan Got u lan e Bible ni kan fanay e liw rok ni bod e Got ni Gubin Ma Rayog Rok ara Chitamangiy ara Somol ara Got. Ku boor yay ni m’ug fithingan Got u Bible ko urngin yay ni m’ug fithingan Abraham ara Moses ara David ara Jesus. Maku reb e, ba m’agan’ Jehovah ngay ni ngan nang fithingan. Be gaar e Bible: “Mang e yugu ra nanged ni kemus ni gur e Somol [“ni fithingam e Jehovah,” NW] ni gur fare tagagiyeg Nib Th’abi Tolang u polo’ e fayleng.”—Psalm 83:18, BT.

Ba ga’ fan e re ngachal ney u wan’ Jesus. Ke fil Jesus ngak pi gachalpen u lan fare meybil ni ka nog e Chitamangidad ngay ni ngar weniggad ngak Got ko fapi thin ni be gaar: “Ngan tay fan fithingam nib thothup.” (Matthew 6:9) Miki meybil Jesus ngak Got ni gaar: “Ah Chitamag, mu ta’ fan fithingam!” (John 12:28) I tayfan Jesus fithingan Got ma ireram ban’en nib ga’ fan u lan e yafos rok ma aram fan nrayog ni nge yog ni gaar: “Kug weliy murung’agem [“fithingam,” NW] ngorad kar nanged gur, ma bay kug rin’ i yan ni ara’ rogon.”—John 17:26.

Re ngachal ney e ba ga’ fan u wan’ e piin ni yad manang Got. Girdi’ rok Got kakrom e yad manang nrogon ni ngan ayuwegrad nge rogon ni ngar thapgad ngak Got e bay rogon ko fare ngachal rok ni yugu ba thil. Be gaar e Bible: “I Somol [“fithingan Jehovah,” NW] e bod ba wulyang ni tafen e damit nib gel; ni gin rayog ni nge yan e piin nib mat’aw ngay ma dabi buch ban’en rorad.” (Proverbs 18:10, BT) “En nra pining fithingan Somol ni nge ayuweg e ra fos ni ke thap ngak Got.” (Roma 10:13) Be yog e Bible ni fithingan Got e ra gagiyelnag e piin ni yad ma pigpig ngak. Ya be gaar: “Ra reb e nam ma yad be meybil ma yad be fol rok e birorad e kan, machane gadad e bay ud meybilgad ngak Somol ni Got rodad ma gadad be fol rok ndariy n’umngin nap’an.”—Mikah 4:5; Acts 15:14.

N’EN NI BE TAMILANGNAG FAN FARE NGACHAL

Fare ngachal e ri be tamilangnag ko mini’ Got. Boor e girdi’ nni llowan’ ni yad ma yog ni fan fithingan Jehovah e be yip’ fan ni “Ma K’aring ni Nge Buch.” Ke tamilangnag Jehovah Got e n’en ni be yip’ fan fithingan u nap’an ni weliy e pi thin ney ngak Moses ni murung’agen. I yog ni gaar: “I Gag e en ni Gag.” (Exodus 3:14, BT) Ere fithingan Got e gathi kemus ni be tamilangnag ngodad ni Ir e En Tasunmiy ya ku boor ban’en ni be tamilangnag ngodad. Fithingan Got e ka be tamilangnag nrayog ni ir rok e nge k’aring e n’en nib t’uf ni nge lebguy e tin nib m’agan’ ngay nib muun e tin ke sunmiy ban’en ngay. Yugu aram rogon ni liw rok Got e be weliy murung’agen tolngin nge mat’awun nge gelngin, machane kemus ni fithingan Jehovah e be dag gubin ban’en u rarogon nge n’en nrayog ni nge rin’.

Fare ngachal e be dag ngodad ni ma lemnagdad Got. Fan fare ngachal rok Got e be dag rogon nib t’uf e tin ke sunmiy rok ni gad ba muun ngay. Maku reb e, bochan ni ke tamilangnag Got fithingan kad nanged, ma aram e be dag ni baadag ni ngad nanged ko ir mini’. Bin riyul’ riy e, ir ke yog fithingan ngodad u m’on ni ngad nanged nrayog ni ngad fithed fithingan. Ere ba tamilang ni baadag Got ni ngaud lemnaged ni Ir e bin riyul’ e Got nrayog ni ngad chugurgad ngak, ma gathi ir ba got ndan nang murung’agen nib palog rodad.—Psalm 73:28.

Gad ra fanay fithingan Got ma be m’ug ni gad baadag ni ngad nanged ko ir mini’. Mu susunnag ni ka mog ngak be’ ni ga be athapeg ni nge mang reb e fager rom ni nga i pining fithingam. Ere uw rogon u wan’um ni faanra siyeg ni nga i pining fithingam? Ra munmun ma rayog ni ngam lemnag ko riyul’ ni baadag facha’ ni nge chugur e tha’ u thilmew fa danga’. Ere ku arrogon Got. Ke yog Jehovah fithingan ko girdi’ ma be pi’ e athamgil nga lanin’uy ni ngan pining fithingan. Ere nap’an ni gad ra rin’ ma gad be dag ngak Jehovah ni gad baadag ni ngad chugurgad ngak. Ma mus ngak e piin ni “yad ma fal’eg i lemnag [ara “ba ga’ fan,” footnote] fithingan” ma manangrad!—Malaki 3:16, NW.

N’en som’on ni ngan nang u murung’agen Got e aram fithingan. Machane thingar dab da talgad i fil murung’agen. Ya ba t’uf ni ngad nanged ko ri mini’ Got ni aram e ba t’uf ni ngad nanged ko uw rarogon.

MINI’ FITHINGAN GOT? Fithingan Got e Jehovah. Re ngachal nem e be tamilangnag ni Got e kemus ni Ir e rayog ni nge lebguy e n’en nib m’agan’ ngay

a Mu guy e foreword ko fare ke Bible ni Thothup.

UW E KE YIB GOT RIY?

Ireray reb e deer ni boor e girdi’ ni ma lemnag murung’agen. Rayog ni ku arrogom. Ku rayog ni ngan fith e re deer ney ni gaar: Faanra re palpalth’ib ney nge gubin ban’en ni bay riy e ba mudugil ni bay ban’en ni buch me sum ara Got e sunmiy, me ere uw e ke yib Got riy?

Ba puluw u wan’ e pi scientist nre palpalth’ib ney e bay tabolngin. Ma re n’ey e ba puluw ko bin som’on e thin nu Bible ni be gaar: “Aram ko tabolngin ni tabab Got i sunmiy e fayleng nge urngin ban’en ni bay u lan e lang.”—Genesis 1:1, BT.

Dabiyog ni nga yigi par e palpalth’ib me sum rok, ya dabiyog ni nge sum ko dariy. Ya gad manang ndabiyog ni nge sum ban’en ko dariy. Ere faanra immoy ndariy ban’en u m’on ni nge sum e palpalth’ib, me ere dariy e palpalth’ib e ngiyal’ ney. Yugu aram rogon nib mo’maw’ ngodad ni ngad nanged fan nib fel’ rogon ni bay ban’en ni kab kafram i yib ni immoy, ma gathi bang ko palpalth’ib, machane ba mudugil nre n’em e aram e n’en ni k’aring ni nge sum e palpalth’ib. Jehovah Got ndariy e gin nra mus gelngin riy mab gonop ndabiyog ni ngan guy e ir e Som’on ni Sunmiy gubin ban’en.—John 4:24.

Be weliy e Bible murung’agen Got ni gaar: “U m’on ndawor mu sunumeg e pi burey, u m’on ndawor mu sunumeg e fayleng, ma ga ba’ ni gur e Got ndabi math biid, nda mu sum ma dariy e rofen ni ga ra mus.” (Psalm 90:2) Ere Got e kab kakrom ni immoy me ir e sunmiy e palpalth’ib “aram ko tabolngin.”—Revelation 4:11.