MURUNG’AGEN BE’
Pigpig ni Ug Tay Ngak Jehovah u Fithik’ e Felfelan’
MARUWEL rog nsom’on u Bethel u Canada e gu ma wolguy e gin yima printnag e babyor riy. Gu tabab ko maruwel u Bethel ko duw ni 1958 u nap’an ni ke gaman 18 e duw rog. Gub felfelan’ ko maruwel ni ug rin’ e ngiyal’ nem, ma de n’uw nap’an nga tomuren mu ug maruwel nga reb e masin ni ma th’ab tabanggin e babyor u tomuren ni kan printnag. Ka rug felfelan’ ngay ni ku gub nga Bethel!
Bin migid e duw nga tomuren, mi nog ko pi walag u Bethel nib t’uf boch e walag ni nga ranod ra pied e ayuw ko branch u South Africa ni bochan e bayi yag reb e masin ngorad ni yima printnag e babyor riy. Ere gu ognageg ni nggu pi’ e ayuw, ma rug felfelan’ u nap’an nni mel’egeg. Kun mel’eg dalip e walag ni pumoon ni ku yad ma pigpig u Bethel u Canada ni ka nog Dennis Leech, nge Bill McLellan, nge Ken Nordin ngorad. Nog ngomad nib n’uw nap’an ni gamad ra par u South Africa!
Ere gu callnag e chitinag me lungug ngak: “Nina’, bay ban’en ni nggog ngom. Nggu wan nga South Africa!” Chitinag e be’ ni gathi ri ma non, machane ba gel e michan’ rok mab chugur e tha’ u thilrow Jehovah. De yoor e n’en ni yog ngog machane gu manang nib m’agan’ ko re n’ey. Yugu aram rogon ni kireban’ e chitinag nge chitamag ni nggu wan nggu par nga bang nib palog, machane ba m’agan’row ko n’en kug dugliy.
KUG WAN NGA SOUTH AFRICA!
Yaamad Dennis Leech, nge Ken Nordin, nge Bill McLellan ko duw ni 1959 ni gamad be milekag u train u Cape Town nga Johannesburg
Yaamad ni kug mada’gad bayay u tomuren 60 e duw ko branch u South Africa ko 2019
Som’on e gu warod nga Bethel u Brooklyn ni ngan skulnagmad u lan dalip e pul u rogon ni ngan maruwel nga ba mit e masin ni yima printnag e babyor riy. Ma aram mug warod u barkow nga Cape Town ni bay u South Africa. Ngiyal’ nem e ka fini gaman 20 e duw rog. Gu milekaggad ni blayal’ u Cape Town nga Johannesburg ni gamad be yan u train. Gin som’on nug talgad riy e bochi binaw ni bay u Karoo. Gin’em e ba sug e fiyath riy mab gel e gowel riy. Gamad aningeg ni ug sapgad u winda nga wen mug lemnaged ko uw rogon e par ko binem e binaw. I magafan’mad nga rogon ni nggu rin’ed e maruwel ni kan pi’ ngomad. Machane boch nga tomuren u nap’an nug sulod bayay ko re gin’em, ma aram mug nanged nib fel’ e par ko nochi binaw nem mab gapas.
Ug maruwel u lan in e duw ko fare masin ni ka nog e Linotype ngay ni ma printnag e Wulyang ko Damit nge Awake! Un printnag e pi babyor ko branch ofis ni kan pilyeg nga boor mit e thin u Africa ni fan ko fare nam nu South Africa nge boch e nam ni bay ko lel’uch u Africa. Gamad ba felfelan’ ngay ni fare masin nib beech ni yima printnag e babyor riy ni kug bad u Canada ni nggu maruwelgad ngay e boor e babyor ni un printnag riy!
Boch nga tomuren mug maruwel u Factory Office ni yima rin’ boch ban’en riy nib l’ag rogon ko babyor ni yima printnag, nge boch ban’en ni ngan pi’ nga bang, nge boch ban’en nib l’ag rogon ko babyor ni ngan pilyeg. Yugu aram rogon ni boor ban’en ni ug rin’, machane gub felfelan’.
GU UN KO MABGOL MIKI THIL E MARUWEL ROG
Yaamow Laura ni gamow l’agruw e special pioneer ko duw ni 1968
Nap’an e duw ni 1968, mug leay Laura Bowen nreb e walag nib pin ni ma pioneer ni ma par nib chugur nga Bethel. Ku ma typenag e babyor ni fan ko Translation Department u Bethel. Ngiyal’ nem e nap’an nra mabgol l’agruw ni’, ma susun e dab kur maruwelgow u Bethel. Ere yog e branch ngomow ni nggu mangew l’agruw e special pioneer. I magafan’ug ni bochan e re n’ey. Ke pag ragag e duw ni kug pigpig u Bethel ni yima pi’ e ggan nge bang ni nggu par riy, ere uw rogon ni nggu yognagew e tin nib t’uf romow ko salpiy ni yima pi’ ko pi special pioneer? Gubin e pul nra bagamow ma yima pi’ 25 e rand ngak (ni ngiyal’ nem e $35) ni faanra ke yag ni nggu thognagew urngin e awa nthingar gu machibgow riy, nge urngin yay ni kug sulow ngak be’, nge urngin e babyor ni kug piew. Ireray e re salpiy ni nggu fanayew ni nggu piew puluwon e gin nggu parew riy, nge ggan romow, nge pensin ko karrow romow, nge tafalay romow, nge yugu boch ban’en.
Ni pi’mow ni nggu pioneergow u bang nib chugur ko fare mach nu Durban ni bay u lan fagi day ni ka nog e Indian Ocean ngay. Boor e girdi’ nu India ni ma par u rom, ma boor i yad e pi fak boch e girdi’ nra bad u India nga South Africa ni ngar maruwelgad ko gin yima fal’eg e suga riy u bang ko duw ni 1875. Chiney e ke thil e maruwel rorad, machane ka yad ma fol ko yalen rorad, nge rogon e ggan ni yad ma ngongliy ni ngar ked nib muun ngay e curry. Ku yad ma non ni thin ni Meriken nre n’ey e momnag ngomow ni nggu machibnagew yad.
Pi special pioneer e thingar ra thognaged 150 e awa u gubin e pul. Ere gu lemnagew Laura ni nggu machibgow u lan nel’ e awa ko rofen nug tababgow ko machib u rom. Rib gel e gowel e rofen nem. Nel’ e awa nug machibgow riy u mit e tabinaw ni bochan e dariy be’ ni nggu sulow ngak ara nggu filew e Bible ngak. Boch nga tomuren ni kug tababgow, mug sap ko kolok rog ma ka fini pag 40 e minit! Ere gu lemnag ko uw rogon nrayog ni nggu pioneergow.
Boch nga tomuren me fel’ rogon ni ug yarmiyew e machib ni gamow ma tay. Gubin e rran ni gamow ma fal’eg e flowa ni nggu wew ma gamow tay e sup ara coffee nga lan ban’en ni nga i par nib gowel ma gamow fek ko machib. Ere nap’an nra t’uf ni nggu toffangow, ma gamow yan gu talegew e karrow romow nga tan ba ken e gek’iy ni bay e tagalul’ riy. Yu ngiyal’ e ma yib boch e bitir nu India ko gin gamow bay riy ngaur fal’eged i yaliymow ni bochan e ba thil yaamow! In e rran nga tomuren, mug nangew nnap’an nra pag l’agruw ara dalip e awa ni kug machibgow riy, ma bod ni be yan e tayim nib papey.
Ba gel e felfelan’ ni kug tew ni ke yag ni nggu filew e tin riyul’ ko girdi’ u rom! Girdi’ nu India e yad ma tayfan e girdi’, ma yad ba gol, ma bay madgun Got u wan’rad. Boor e girdi’ ni teliw rorad e Hindu nra motoyilgad ngomow. Yad baadag e n’en ni yad ma fil u murung’agen Jehovah, nge Jesus, nge Bible, nge bin nib beech e fayleng, nge athap ko piin kar m’ad. Tomuren reb e duw, ma 20 e girdi’ ni ug filew e Bible ngorad. Gubin e rran ni gamad ma abich girdien reb e tabinaw u taabang ni ug filew e Bible ngorad. Rib gel e felfelan’ ni ug tew.
Machane de n’uw nap’an miki thil e maruwel nni pi’ ngomow. Ni pi’mow ni nggu lekagew e ulung ni bay u tooben e Indian Ocean. Ra reb e wik ma gamow ma par u tafen reb e walag ko re ulung ni gamow be lekag, ma gamad ma machib e pi walag u taabang mug piew e athamgil nga lanin’rad. Yad ma taymow ni gamow bang ko tabinaw rorad, ma gamow ma felfelan’ ni gamad ma rin’ pi fakrad boch ban’en u taabang, maku gamow baadag e gamanman rorad. L’agruw e duw nug lekagew e ulung, ma nga tomuren ma aram me callnagmow reb e walag u branch ofis. I gaar, “Gamad baadag ni ngam sulow bayay nga Bethel.” Me lungug, “Gamow ba felfelan’ ko maruwel ni gamow be rin’ e chiney.” Yugu aram rogon, mab m’agan’mow ngay ni nggu rin’ew e n’en ni ka nog ngomow.
KUG SULOW NGA BETHEL
Maruwel rog u Bethel e aram e ug maruwelgad boch e walag ni pumoon ni kar ilalgad ko tirok Got ban’en ko Service Department. Ngiyal’ nem e tomuren nra yan i guy e en ma lekag e ulung e pi walag u reb e ulung, ma ma pi’ e report ko branch. Tomuren me pi’ e Service Department bang e babyor ni nge yan ko fare ulung ni bay rogon ko fare report ni ke pi’ fare walag ni ma lekag e ulung. Pi babyor nem e susun e nge pi’ e athamgil nga lanin’rad miki pow’iyrad ko n’en nib t’uf rorad. Ba gel e maruwel ni ma tay e pi tayol ko Service Desk ni ngar pilyeged e pi babyor ni ma pi’ e piin ma lekag e ulung ni kan yoloy ni thin ni Xhosa, nge Zulu, nge yugu boch e thin ko thin ni Meriken, ngemu’ min pilyeg ko thin ni Meriken nga boch e thin nu Africa. Gu be pining e magar ko pi walag ney nib gel e maruwel ni yad ma tay ni kar ayuweged gag ni nggu nang e magawon ni be mada’nag e pi walag u Africa ni yad ba talumor.
Ngiyal’ nem e re am ni baaram ni be gagiyegnag e girdi’ nu South Africa e ke yurba’nag e girdi’ ni be yan u rogon ramaen dowrad. Kun dugliy bang ni ngar pared riy ndabiyog ni ngar chaggad ngak yugu boch e girdi’ nib thil ramaen dowrad. Bochan e re n’ey ma pi walag u Africa ni yad ba talumor e yad ma non maku yad ma machib ko thin rorad, ma yad ma un ko birorad e ulung.
De yoor e walag u Africa ni yad ba talumor ni gu manangrad ni bochan e ulung nug ma un ngay e yima non riy ni thin ni Meriken. Machane chiney e ke yag ni nggu fil murung’agrad nge yalen rorad. Kug nang murung’agen e magawon ni yad be mada’nag ni bochan e yalen rorad nge boch ban’en nib mich u wan’ e girdi’ u rom. Pi walag ney e darur rusgad! Yad ma siyeg ni ngar uned nga boch e yalen nde puluw ko Bible, maku darur uned nga ngongolen e pig ni yugu aram rogon nib gel e togopuluw ni be tay chon e tabinaw nge girdi’ ko binaw rorad ngorad. Girdi’ ni yad ma par ko yungi n’en nib palog ko mach e ri yad ba gafgow. Boor i yad e de gaman fa reb e dariy e skul rorad, machane yad ma tayfan e Bible.
Kug pi’ e ayuw u boch e case ni kan fek nga tafen e puf oloboch nib l’ag rogon nga mat’awun e pi walag ni ngar liyorgad ngak Got nib puf rogorad, nge rogon ni ngar pared u mathilin ngongolen e am. Ri gel e michan’ rog nug guy e yul’yul’ ni tay boch e bitir ni yad e Pi Mich ni kan chuwegrad u skul ni bochan e dar rusgad ni ngar siyeged ndab ra uned ko meybil nge tang nu galesiya ni yima tay u skul.
Ku bay reb e magawon ni mada’nag e pi walag u reb e nam u Africa ni ka nog yu Swaziland ngay. Nap’an ni yim’ Sobhuza II ni Pilung, ma urngin e girdi’ nthingar rin’ed boch ban’en ni yima rin’ u tomuren ni ke yim’ be’. Piin pumoon e ngar puyed piyan lolugrad nge m’ay, ma piin nib pin e ngar th’abed piyan lolugrad nge ngoch. Boor e walag nni gafgownagrad ni bochan e ra siyeged ni ngar uned i rin’ e re n’ey ni bay rogon ko tayfan ni yima tay ko pi ga’ ni kar m’ad. Ri gamad ba felfelan’ ko yul’yul’ rorad ngak Jehovah! Boor ban’en nug filed u murung’agen e yul’yul’ nge gum’an’ rok e pi walag ney ni gelnag e michan’ romad.
KUG MARUWEL BAYAY KO GIN YIMA PRINTNAG E BABYOR RIY
Nap’an e duw ni 1981, mug maruwel bayay ko gin yima printnag e babyor riy ni nggu pi’ e ayuw u rogon ni ngan fanay e computer ni ngaun printnag e babyor. Ba gel e felfelan’ nug ted e ngiyal’ nem! Boor ban’en ni be thil u rogon ni yibe printnag e babyor. Bay be’ nib pumoon ni yib i pi’ ba masin nib beech ko branch ni ngan maruwel ngay ndariy puluwon. Bochan e re n’ey ma aram me yag ni ngan thilyeg lal ko fa mereb i masin ni yima printnag e babyor riy. Ku bay reb e ban’en nib beech ni kun thilyeg ko pi masin nem ni yag ni nge momnag rogon ni ngan printnag e babyor ni boor!
Kun fanay e computer ni ngan yarmiy rogon e yol ni ngan printnag nga daken e babyor ni yibe fanay ba program ni ka nog e MEPS ngay, ara Multilanguage Electronic Publishing System. Rib gel e mon’og ni ke tay e computer nge cellphone e chiney ko ngiyal’ ni baaram nug bad fapi walag u Canada ni nggu maruwelgad u South Africa! (Isa. 60:17) Chiney e kug leayed boch e walag nib pin ni yad ma pioneer nib t’uf Jehovah rorad. Gamow Bill e ka gamow ma pigpig u Bethel, machane Ken nge Dennis e yad ma par chon e tabinaw rorow nib chugur nga Bethel.
Boor e maruwel ni yibe rin’ u branch. Be yoor e babyor rodad ni yibe pilyeg nga boor mit e thin min printnag, ngemu’ min pi’ nge yan nga yugu boch e branch. Bochan e re n’ey, ma aram fan nib t’uf ni ngan toy reb e naun ni fan ko Bethel. Ere yan i toy e pi walag reb e naun nga bangi ban’en ni bay ko ngal u Johannesburg, ma nap’an e duw ni 1987 min ognag ngak Jehovah. Gub felfelan’ ngay nug pi’ e ayuw ko re maruwel ney, mu kug pigpig ni gag reb i girdien e Branch Committee u South Africa u lan boor e duw.
KUN PI’ YUGU REB E MARUWEL NGOMOW!
Nap’an e duw ni 2001, ma rug gingow ngay u nap’an nnog ngog ni nggu mang reb i girdien e Branch Committee u Meriken. Ri kireban’mow ngay ni nggu digeyew e maruwel nge pi fager romow u South Africa, machane gamow ba felfelan’ ngay ni nggu mangew bang ko Bethel u Meriken.
Yugu aram rogon ma be magafan’mow ni nggu digeyew chitiningin Laura ni ke pilibthir. De yoor ban’en nrayog ni nggu piew e ayuw riy ngak u New York, machane me yog dalip i ppin ni walagen Laura ni bay ra ayuweged ko tin nib t’uf rok. Ra gaargad, “Dabiyog ni nggu pigpiggad u polo’ e tayim romad, machane faan gamad ra ayuweg e chitiningdad, ma aram e rayog ni nggu ayuweged gimew ni ngam ululgow ko pigpig ni gimew be tay.” Ri gamow be pining e magar ngorad ko re n’ey.
Ku arrogon walageg ni pumoon nge ppin rok ni yow ma par u Toronto u Canada ni ku yow be ayuweg e chitinag ni ke pag 20 e duw ni ma par rorow. Ri gamow be pining e magar ngorow ko t’ufeg nge ayuw ni kar piew ngak ke mada’ ko ngiyal’ ni yim’ riy u tomuren nug tawgow nga New York. Ri gamow ba tow’ath nib m’agan’ girdien e tabinaw romow ngay ni ngar thilyeged boch ban’en ko par rorad ya nge yag nra ayuweged e gallabthir romad ni ke pilibthir ni ban’en ni yu ngiyal’ e de mom ni ngan rin’!
Ug maruwel u lan boch e duw ko gin yima ngongliy e pi babyor rodad riy u Meriken, ma ngiyal’ nem e ke mon’og ma kki mom rogon e maruwel ni yima rin’. Dawori n’uw nap’an ni kafin gu un ko maruwel ko Purchasing Department. Ri gub felfelan’ ngay ni ke gaman 20 e duw ni kug mangew bang ko re branch ney ni chiney e ke gaman sogonap’an 5,000 e walag ni yad be pigpig riy nib muun ngay sogonap’an 2,000 e walag ni yad ma yib in e rran u lan reb e wik ni ngar pied e ayuw u Bethel!
Nel’ i ragag e duw ni ke yan ma dag lemnag ni ireray e gin nug ra pigpig riy. Rib ga’ e ayuw ni ke pi’ Laura ngog u lan e pi duw ni ke yan. Ri boor ban’en nib manigil ni ke buch u lan e yafos rog! Ba ga’ fan u wan’mow e maruwel nib thilthil ni un pi’ ngomow nge urngin e walag ni kug maruwelgad u taabang nib muun ngay e piin yad ma pigpig ko pi branch ni ug warow ngay u boor e nam. Chiney ni ke pag 80 e duw rog e ke lich e maruwel nug be rin’ ni bochan e boor e walag ni ka yad ba pagel ni kan skulnagrad ni ngar rin’ed e pi maruwel ney.
I yog fare psalmist ni gaar: “Ba felan’ e re nam ni Somol [Jehovah] e Got rorad.” (Ps. 33:12) Riyul’ e re n’ey! Ri gub felfelan’ ngay ni ke yag ni nggu pigpiggad e girdi’ rok Jehovah ni yad ba felfelan’.