Ma Yal’uwegdad Got ni Bochan e Gad Ba T’uf Rok
“Somol e ma gechignag [ara “yal’uweg,” NW] e en nib t’uf rok.”—HEB. 12:6.
1. Uw rogon nib ga’ ni ma weliy e Bible fare bugithin ni ngan yal’uweg be’?
MANG e ma yib ngan’um u nap’an ni ga ra rung’ag fare bugithin ni “yal’uweg”? Sana ga ra lemnag murung’agen e gechig, machane gathi kemus aray ya ka boor ban’en nib muun ngay. Ba ga’ ni ma weliy e Bible fel’ngin ni ngan yal’uweg be’. Ku bay yu ngiyal’ ni ma fanay e re bugithin ney u nap’an ni be weliy murung’agen e tamilangan’, nge gonop, nge t’ufeg, nge yafos rodad. (Prov. 1:2-7; 4:11-13) Ma weliy e Bible e pi thin ney u taabang, ya Got e ma yal’uwegdad ni bochan e gad ba t’uf rok ma baadag ni nge yag e yafos ni manemus ngodad. (Heb. 12:6) Yugu aram rogon ni bay yu ngiyal’ ni ma gechignagey Got u nap’an ni be yal’uwegey, machane dariy ba ngiyal’ ni ma rin’ u reb e kanawo’ nra gafgow e girdi’ riy. Arrogon, bin th’abi ga’ i fan fare bugithin ni “yal’uweg” e bay rogon nga ban’en ni ngan fil ngak be’, ni bod rogon e pi n’en ni ma fil reb e gallabthir ngak fak.
2, 3. Faanra ngan yal’uweg be’, ma uw rogon nib muun ngay ni ngan fil ban’en ngak min gechignag? (Mu guy e sasing ni bay u tabolngin e re article ney.)
2 Am lemnag e re n’ey. Bay bochi pagel ni Johnny fithingan ni be fafel nga bbat’ u lan e naun. Ma aram me gaar e chitiningin: “Johnny, ga manang nsusun e dab um fafel ko bat’ rom u lan e naun, ya rayog ni nge aw nga reb e chugum nge kireb!” Machane, de fol Johnny, miki ulul ni nge fafel ko fare bat’, ma aram me pag nge aw ngab magal u daken e tebel nge kireb. Ere, uw rogon nra yal’uweg fare matin Johnny? Ba mudugil nrogon nra rin’ e re n’ey e aram e ra fil ban’en ngak miki gechignag ko n’en ni ke rin’. Sana ra puguran ngak Johnny fan nib kireb e n’en ni ke rin’. Baadag ni nge nang Johnny ni faanra fol ko gallabthir rok ma ir e ra yib angin ngak, ma kub t’uf mab puluw ni ngar tew e motochiyel ni nge fol riy. Tomuren e re n’ey, ma aram me gechignag Johnny ni aram e nge fek fare bat’ ndab ki pi’ ngak u lan ba ngiyal’ ni bochan e nge fil ban’en riy. Re n’ey e ra ayuweg Johnny ni nge nang ni bay wenegan nra yib ngak ni faanra dabi fol.
3 Gad e piin Kristiano u lan e ulung e gad bang ko tabinaw rok Got. (1 Tim. 3:15) Aram fan ni gad ma tayfan mat’awun Jehovah ni nge tay e motochiyel ni ngad folgad riy me yal’uwegdad u fithik’ e t’ufeg u nap’an ni gad ra th’ab e pi motochiyel nem. Maku reb e, faanra yib wenegan e n’en ni kad rin’ed, ma rogon nra yal’uwegdad Jehovah e ra puguran ngodad feni ga’ fan ni ngad folgad rok. (Gal. 6:7) Ri ma lemnagdad Got ma dabun ni ngaud gafgowgad.—1 Pet. 5:6, 7.
4. (a) Mang kanawo’ e gad ra fil ban’en riy ngak be’ ma aram e ra tow’athnagdad Jehovah? (b) Mang e gad ra weliy ko re article ney?
4 Faan gad ra yal’uweg fakdad ara be’ ni gad be fil e Bible ngak nrogon nib puluw ko Bible, ma aram e rayog ni ngad ayuweged ni nge mang reb i gachalpen Kristus. Thin rok Got ni aram e re talin e maruwel nib ga’ ni gad ma fanay ni ngad skulnaged be’ riy e ma ayuwegdad u rogon ni ngad ‘fonownaged e girdi’ u rogon e ngongol ni ngar pired riy ni ir e mmat’aw u mit Got.’ Re n’ey e rayog ni nge ayuweg fakdad ara en ni gad be fil e Bible ngak ni nge nang fan me ‘fol u gubin e tin ni ke yog Jesus ngodad ni nguud rin’ed.’ (2 Tim. 3:16; Matt. 28:19, 20) Faanra aray rogon ni gad ma fil ban’en ku be’ ma ra tow’athnagdad Jehovah, ya ra ayuweg faen ni kad skulnaged ni ngki yognag boch e girdi’ ni ngar manged pi gachalpen Kristus. (Mu beeg e Titus 2:11-14.) Chiney e ngad weliyed e fulweg u dalip e deer nib ga’ fan ni aram e: (1) Uw rogon ni ma m’ug ni gad ba t’uf rok Got u rogon ni ma yal’uwegdad? (2) Mang e rayog ni ngad filed rok e piin ni i yal’uwegrad Got kakrom? (3) Uw rogon ni ngad folwokgad rok Jehovah nge Fak u nap’an ni gad be yal’uweg be’?
MA YAL’UWEGEY GOT U FITHIK’ E T’UFEG
5. Uw rogon ni ma m’ug ni gad ba t’uf rok Jehovah u rogon ni ma yal’uwegdad?
5 Bochan ni gad ba t’uf rok Jehovah, ma aram fan ni ma yal’uwegdad me fil ban’en ngodad, ya nge yag ni ud pared ni gad ba t’uf rok me yag e yafos ngodad. (1 John 4:16) Der ma darifannagdad ara k’aringdad ni ngad lemnaged ndariy fadad. (Prov. 12:18) Ya ma tay farad, ma ma sap nga fel’ngirad maku ma tayfan mat’awrad ni ngar dugliyed e n’en ni ngar rin’ed. Aram rogon ni ga ma lemnag rogon ni ma yal’uwegem Got, ndemtrug ko ke rin’ u daken e Thin rok, ara pi babyor rodad nib puluw e thin riy ko Bible, ara pi gallabthir ni Kristiano, ara piilal u lan e ulung, fa? Bin riyul’ riy e, piin piilal ni yad ma yal’uwegdad u fithik’ e sumunguy nge t’ufeg u nap’an ni kad rin’ed “ban’en nib kireb,” e yad be folwok u rogon ni ma dag Jehovah ni gad ba t’uf rok, ndemtrug ko gad manang ni kad rin’ed ban’en nib kireb fa danga’.—Gal. 6:1.
6. Uw rogon ni ma m’ug e t’ufeg rok Got u rogon ni ma yal’uwegey ni mus ni faanra kan chuweg boch e tow’ath rok be’?
6 Machane bay yu ngiyal’ nra ngan yal’uweg be’, ma gathi kemus ni ngan fonownag ko thin. Bod ni faanra ke rin’ reb e denen nib ubchiya’, ma rayog ni ngan chuweg boch e tow’ath rok u lan e ulung. Mus ni faanra kan rin’ e re n’ey, ma be m’ug riy nib t’uf facha’ rok Got. Bod ni faanra mul boch e tow’ath u pa’ be’, ma rayog ni nge ayuweg e re n’ey facha’ ni nge nang feni ga’ fan ni nge tiyan’ ko fol Bible ni ma tay ni yigoo ir, me fal’eg i lemnag e pi n’en ni be fil, mi i meybil. Pi n’ey e rayog ni nge ayuweg ni nge gel ko tirok Got ban’en. (Ps. 19:7) Ra munmun, ma aram e rayog ni ngan sulweg e tow’ath rok ngkun pi’ ngak bayay. Mus ko fare yaram u murung’agen e piin ni yima tharbograd ko ulung ni ku be m’ug e t’ufeg rok Jehovah riy ni bochan e ma ayuweg e ulung u boch ban’en nib kireb. (1 Kor. 5:6, 7, 11) Maku reb e, bochan nib mat’aw rogon ni ma yal’uwegdad Got, ma aram fan ni faan yira tharbog be’ ko ulung ma rayog ni nge ayuweg e re n’ey ni nge nang gelngin e kireb ko n’en ni ke rin’, me yag ni nge kalngan’ riy.—Acts 3:19.
NAP’AN NRA YAL’UWEGDAD JEHOVAH MA MA YIB ANGIN NGODAD
7. Mini’ Shebna, ma mang e tabab ni nge rin’ nde fel’?
7 Chiney e ngad weliyed murung’agen l’agruw ni’ ni yal’uwegrow Jehovah, ya nge yag nda nanged feni ga’ fan ni ngan yal’uweg be’. Bagayow e aram Shebna ni immoy u nap’an Hezekiah ni Pilung, nge Graham nreb e walag e ngiyal’ ney. Shebna e “ir e ma guy rogon e maruwel ni nge yan nib fel’ rogon u ba tabinaw nib ga’ lungun,” ni aram e tabinaw rok Hezekiah. Ere, ba tamilang ni boor ban’en nib ga’ lungun Shebna riy. (Isa. 22:15, BT) Machane, munmun ma aram me tolangan’ me guy rogon ni nge lemnag e girdi’ ni ir be’ nib ga’ fan. Ki ngongliy e gin ni ngan k’eyag riy nrib tolang puluwon, mi i yan ko ‘pi chariot nrib uf ngay.’—Isa. 22:16-18.
Faan gad ra sobut’nag lanin’dad ngad thilyeged rogon e lem ni gad ma tay ma aram e ra tow’athnagdad Got (Mu guy e paragraph 8-10)
8. Uw rogon ni yal’uweg Jehovah Shebna, ma mang angin ni yib ngak?
8 Bochan ni guy Shebna rogon ni nge lemnag e girdi’ ni ir be’ nib ga’ fan, ma aram me ‘girngiy Got ko fare liw rok nib tolang nga but’,’ me tay Eliakim nga lon. (Isa. 22:19-21) I buch e re n’ey u nap’an ni be guy Sennacherib ni Pilung nu Assyria rogon ni nge cham nga Jerusalem. Ba ngiyal’ nga tomuren, ma aram me l’og e re pilung nem boch e girdi’ ni tolang nga Jerusalem ni ke un boor e salthaw ngorad ni ngar k’aringed e marus ko pi Jew nge Hezekiah, mar k’aringed yad ni ngar paged yad nga tan pa’ yu Assyria. (2 Ki. 18:17-25) I pi’ Hezekiah Eliakim ni nge yan i non ko pi tolang nem, machane gathi goo ir ni yan. Ku bay l’agruw ni’ nra unew ngak, ni bagayow e Shebna ni ir e tayol e ngiyal’ nem. Ere gur, be dag e re n’ey nde damumuw Shebna maku de aw nga laniyan’ e n’en ni ke buch rok, ma ke guy rogon ni nge sobut’nag laniyan’ me m’agan’ ko liw ni kan pi’ ngak ni gathi rib tolang, fa? Faanra aray rogon, ma mang boch ban’en nrayog ni ngad filed ko re n’ey? Ngad weliyed dalip ban’en.
9-11. (a) Mang boch ban’en nib ga’ fan nrayog ni ngad filed ko n’en ni buch rok Shebna? (b) Re n’em ni rin’ Jehovah ngak Shebna e uw rogon ni be pi’ e athamgil nga lanin’um?
9 Som’on e nni chuweg Shebna ko liw rok. N’en ni buch rok e be puguran ngodad ni “tolangan’ e be sor i yan ko riya’, ma ufanthin e be sor i yan ko gin yira mul riy.” (Prov. 16:18, BT) Sana bay boch e tow’ath rom u lan e ulung, ma sana ku yima lemnag nib ga’ fam. Faanra aray rogon, ma gur, ga ra guy rogon ni ngam par ni gab sobut’an’? Ga ra pining e sorok ngak Jehovah ko pi salap ni bay rom ara pi n’en ni ke yag ni ngam rin’, fa? (1 Kor. 4:7) I yoloy apostal Paul ni gaar: “Nggog ngomed ni gimed gubin ndab um tolangniged gimed u lanin’med nge pag rogon e lem nsusun e nguum tiyed, machane nguum lemgad u fithik’ e lem nib sobut’.”—Rom. 12:3.
10 Bin migid e, ginang ni tay Jehovah ngak Shebna e be m’ug riy nsana de lemnag Jehovah ndabiyog ni nge thilyeg Shebna e ngongol rok. (Prov. 3:11, 12) Bay ban’en nib manigil nrayog ni nge fil e piin ni ke mul boch e tow’ath u pa’rad u lan e ulung rok Got e ngiyal’ ney ko n’en ni buch rok Shebna! Manga yugu ra ululgad ngar pigpiggad ngak Got u rogon nrayog rorad ni yugu aram rogon ni ke thil boch ban’en u rarogorad, mar ted ni n’en ni kan yal’uwegrad riy e aram e mich riy ni yad ba t’uf rok Jehovah, ko bin ni ngar damumuwgad ara aw nga lanin’rad. Dab mu pagtalin ni faan gad ra sobut’nag lanin’dad u p’eowchen e Chitamangidad ni bay u tharmiy, ma aram e dabi lemnag ndakuriy e athap rodad. (Mu beeg e 1 Peter 5:6, 7.) Fonow ni ma tay Got ngodad u fithik’ e t’ufeg e aram rogon ni ma yal’uwegdad. Ere ngad guyed rogon ni ngad momnaged ngak ni nge yal’uwegdad.
11 Bin dalip e, rogon ni yal’uweg Jehovah Shebna e be fil ban’en nib ga’ fan ngak e piin ni bay mat’awrad ni ngaur yal’uweged yugu boch e girdi’, ni bod rogon e piin gallabthir nge piilal u lan e ulung. Mang e be fil ngorad? Re n’ey ni ma rin’ Jehovah e be dag ni ma fanenikan e kireb. Machane ku be dag ni be lemnag faen ni ke rin’ e kireb. Faanra gur reb e gallabthir ara piilal u lan e ulung nib t’uf ni ngam yal’uweg be’, ma gur, ga ra folwok rok Jehovah ni aram e ngam fanenikan e kireb ni ke rin’ fakam ara reb e walag u lan e ulung, mag sap nga fel’ngin fare tir ara fare walag, fa?—Jude 22, 23.
12-14. (a) Mang e ma rin’ boch e girdi’ u nap’an ni yira yal’uwegrad? (b) Uw rogon ni ayuweg e Thin rok Got reb e walag ni nge thilyeg rogon e lem rok, ma mang angin ni yib ngak?
12 Machane, bay boch e girdi’ nu tomuren ni yira yal’uwegrad, ma ri ma kireban’rad nib gel ma aram mar paloggad rok Got nge ulung rok. (Heb. 3:12, 13) Ere gur, re n’ey e be yip’ fan ni aram e dabkiyog ni ngan ayuwegrad? Am lemnag e n’en ni buch rok reb e walag ni ka nog Graham ngak nni tharbog ko ulung, me boch nga tomuren me sul, miki boch nga tomuren me tal ndaki un ko muulung nge machib. Ere, bay reb e piilal ni guy rogon ni nge m’ag fager ngak, ma boch nga tomuren ma aram me yog Graham ko re piilal nem ni nge fil e Bible ngak.
13 I yog e re piilal nem ni gaar: “Magawon rok Graham e ir be’ nib tolangan’. Ke damumuw ngak e pi piilal ni yad e ra dugliyed ni ngan tharbog ko ulung. Ere immoy in yay ni ug filew e Bible mu ug weliyew murung’agen e tolangan’ nge wenegan nra yib ngak be’. Munmun ma aram me yag ni nge ayuweg e Thin rok Got Graham ni nge guy e bin riyul’ i rarogon, ma aram me dabuy e n’en ni ke guy rok. Rib manigil e n’en ni buch nga tomuren. Som’on e yog ni ke n’uw nap’an ni ma par nib tolangan’, ma re n’em e gowa bod ‘ba ley i gek’iy’ nib dubchey u owchen, ma magawon rok e aram e i par nib damumuw ko pi walag nem. Tomuren e n’ey ma aram e ba papey ni thil e ngongol rok. I tabab bayay ni nga i un ko muulung ni gubin ngiyal’, ma be fil e Thin rok Got nib fel’ rogon, ma be meybil ni gubin e rran. Ki m’agan’ ngay ni nge rin’ e maruwel nib milfan ngak ni ir lolugen e tabinaw. I felfelan’ leengin nge pi fak ko re n’ey.”—Luke 6:41, 42; Jas. 1:23-25.
14 Ki ulul fare piilal ngay ni gaar: “Bay borran ni yog Graham ban’en nri taw nga gum’irchaeg. I gaar, ‘Ke yoor e duw ni kug un ko tin riyul’, maku bay ba ngiyal’ ni ku ug pigpig ni gag reb e pioneer. Machane, fin chiney e rayog ni nggog nriyul’ nib t’uf Jehovah rog.’ De n’uw nap’an nga tomuren, ma aram min tay ni nga i pi’ e microphone u nap’an e muulung, ma rib gel e felfelan’ ni tay ko re maruwel nem nni pi’ ngak. N’en ni rin’ e re walag ney e gu fil riy ni faanra sobut’nag be’ laniyan’ u p’eowchen Got nge m’agan’ ko fonow ni kan pi’ ngak, ma boor e tow’ath nra yag ngak!”
MU FOLWOK ROK GOT NGE KRISTUS U NAP’AN NI GA BE YAL’UWEG BE’
15. Mang e thingar da rin’ed ni faanra gad baadag ni nge yib angin e fonow ni kad pied ngak be’ u nap’an ni gad be yal’uweg?
15 Ra ngad manged boch e sensey nib fel’, ma som’on e thingar da tedan’dad nga rogon ni yibe fil ban’en ngodad. (1 Tim. 4:15, 16) Ku arrogon e piin ni ke pi’ Got mat’awrad ni ngar yal’uweged yugu boch e girdi’ nthingar ur pared ni yad be fol u rogon ni be pow’iyrad Jehovah. Faan yad ra sobut’nag lanin’rad ngar folgad u rogon ni be pow’iyrad Got, ma aram e yira tay farad me yag nra filed ban’en ngak yugu boch e girdi’ ma yad be yal’uwegrad ndariy ban’en ni be magawonnag lanin’rad. Am lemnag e n’en ni rin’ Jesus.
Faan yad ra sobut’nag lanin’rad ngar folgad u rogon ni be pow’iyrad Got, ma aram e yira tay farad me yag nra filed ban’en ngak yugu boch e girdi’ ma yad be yal’uwegrad
16. Mang e rayog ni ngad filed rok Jesus u murung’agen rogon nib puluw ni ngan yal’uweg be’ nge rogon ni ngan fil ban’en ngak nra yib angin?
16 Gubin ngiyal’ ni ma motoyil Jesus ko Chitamangin ma be fol rok ni yugu aram rogon ni immoy yu ngiyal’ nrib mo’maw’ ngak ni nge rin’ e re n’ey. (Matt. 26:39) Ke puguran ngak e piin ni ur motoyilgad ngak ni pi n’en ni be fil ngorad nge gonop rok e gubin ni ke yib ko Chitamangin. (John 5:19, 30) Bochan nib sobut’an’ Jesus ma gubin ngiyal’ ni ma fol, ma aram e n’en ni k’aring e piin nib fel’ gum’ircha’rad ni ngar bad ngak. Re n’ey e ki ayuweg ni nge mang reb e sensey ni ma runguy e girdi’. (Mu beeg e Matthew 11:29.) Thin ni ma yog u fithik’ e sumunguy e pi’ e athamgil nga laniyan’ e piin ni ke mulan’rad ma kar meewargad. (Matt. 12:20) Mus ko ngiyal’ nni skengnag e gum’an’ rok, ma i par ni be dag e gol nge t’ufeg. I gagiyel e re n’ey u nap’an ni be yal’uweg e pi apostal rok u tomuren nra luaged e thin ko mini’ e arorad ni ir e ba tolang u fithik’rad.—Mark 9:33-37; Luke 22:24-27.
17. Mang boch e fel’ngin nra ayuweg e piin piilal ni ngar ayuweged e pi saf rok Got nib fel’ rogon?
17 Gubin e piin ni kan pi’ mat’awrad ni ngar yal’uweged yugu boch e girdi’ nrogon nib puluw ko Bible e yad ba gonop ni faan yad ra folwok rok Kristus. Faan yad ra rin’ ni aray rogon, ma aram e yad be dag ni yad baadag ni nge yal’uwegrad Got nge Fak. I yoloy apostal Peter ni gaar: “Nguum gafaliyed fare ran’ i saf ni Got e ke pi’ ngomed, nguum gafaliyed yad nib m’agan’med ngay nrogon nib m’agan’ Got ngay ni ngam rin’ed, ma gathi nguum rin’ed nde m’agan’med ngay. Mu ngongliyed e maruwel romed ni gathi ke mus ni bochan e salpiy ni yibe pi’ riy ngomed, machane ngam ngongliyed ni fan e ri gimed ba adag ni ngam pigpiggad ngak Got. Dab mu guyed rogon ni ngam suweyed e piin ni kan pi’rad ngomed ni ngam gafaliyed yad, machane ngam pired nib fel’ pangimed ya nguur folwokgad romed.” (1 Pet. 5:2-4) Ere, piin piilal ni yad ma fol rok Got nge Kristus ni ir lolugen e ulung e ra yib angin e re n’ey ngorad nge piin ni yad be ayuweg.—Isa. 32:1, 2, 17, 18.
18. (a) Mang e ba m’agan’ Jehovah ngay ni nge rin’ e piin gallabthir? (b) Uw rogon ni ma ayuweg Got e piin gallabthir ni ngar rin’ed e n’en nib milfan ngorad?
18 Ku bay rogon e re kenggin e motochiyel ney nga lan e tabinaw. Ke gaar Jehovah ngak e piin lolugen e tabinaw: “Dab um puwan’gad ngak pi fakmed nge pag rogon ngam k’aringed e damumuw ngorad. Machane ngam chuguluyed yad mi gimed llowan’nagrad nrogon, mi gimed fonownagrad nrogon girdien Kristus.” (Efe. 6:4) Uw feni ga’ fan e re n’ey? Be gaar e Proverbs 19:18 (BT): “Mu fonownag pi fakam ko ngiyal’ ni ka yad bbitir ni yad be fil ban’en. Ma faanra dab mu rin’, me gur e kam ayuwegrad ni ngar kirebnaged yad.” Ere, ke tay Jehovah ni piin gallabthir e aram e piin nib milfan ngorad ni ngar yal’uweged pi fakrad. Ma faanra dab rrin’ed, ma aram e ra tomur ma yad ra weliy ngak rogon e n’en ni ur rin’ed! (1 Sam. 3:12-14) Machane, faan yad ra ning e ayuw rok u daken e meybil, mar taga’gad ko Thin rok, mar paged gelngin nib thothup ni nge pow’iyrad, ma aram e ra pi’ e gonop ngorad nge gelngirad ni ngar rin’ed e re n’ey.—Mu beeg e James 1:5.
NGAN FIL ROGON NI NGAN PAR U FITHIK’ E GAPAS NI MANEMUS
19, 20. (a) Mang boch e tow’ath nra yag ngodad ni faan gad ra pag Got nge yal’uwegdad? (b) Mang e gad ra weliy ko bin migid e article?
19 Ba mo’maw’ ni ngad weliyed urngin e tow’ath nra yag ngodad u nap’an ni gad ra fol u rogon ni ma yal’uwegdad Jehovah, mu kud folwokgad rorow Jesus u nap’an ni gad be yal’uweg be’. Machane, reb ko pi tow’ath ney e aram e rayog ni nge par e tabinaw nge ulung rodad ni bay e gapas riy, miki nang e girdi’ riy ni yibe t’ufegrad, mab ga’ farad u wan’uy, mab pagan’rad. Kemus ni boch yang ko gapas nge felfelan’ ni gad ra par u fithik’ boch nga m’on e ir e gad be guy e chiney. (Ps. 72:7) Arrogon, rogon ni be yal’uwegdad Jehovah e chiney e be fil ngodad rogon ni ngad pared u taabang u fithik’ e gapas nge taareban’ ndariy n’umngin nap’an ni kad taab tabinawgad ma ir e chitamangidad. (Mu beeg e Isaiah 11:9.) Faanra ud lemnaged e re n’ey, ma aram e rayog ni ngad nanged nre n’ey ni ma yal’uwegdad Got e aram reb e kanawo’ nrib manigil ni ma dag ngodad riy nri gad ba t’uf rok.
20 Bin migid e article e ku gad ra weliy riy boch ban’en u murung’agen rogon ni yima yal’uweg be’ u lan e tabinaw nge ulung. Ku gad ra weliy rogon ni nge be’ me yal’uweg ir. Ku gad ra fil rogon ni ngad siyeged ban’en ni kab gel e kireban’ ni yima tay riy ko kireban’ nrayog ni nge tay be’ u nap’an ni kan yal’uweg.