“Mu Telmed ko Tin ni Kug Fil Ngomed mi Gimed Gonop”

1. Uw rogon ni ma yag e gonop ngodad, ma mang angin nra yib ngodad?

JEHOVAH e Ir e Ke Yib e gonop rok, ma ma pi’ ko girdi’. Be gaar e James 1:5: “Faanra dariy e gonop rok bigimed, ma nge wenignag ngak Got, ye ir e ra pi’ ngak; yi Got e ba gol ngak urngin e girdi’.” Reb e kanawo’ ni ma yag e gonop rok Got ngodad e aram e nge m’agan’dad nga rogon ni ma yal’uwegdad. Re gonop nem e ir e ma ayuwegdad ndab da rin’ed ban’en nib kireb me par nib fel’ e tha’ u thildad Jehovah. (Prov. 2:10-12) Angin nra yib ngodad e aram e gad ra ‘par ni gad ba t’uf rok Got, ma gad sonnag . . . e yafos ndariy n’umngin nap’an.’​—Jude 21.

2. Uw rogon ni nge ga’ fan u wan’dad rogon ni ma yal’uwegdad Got?

² Machane bochan ndawor da flontgad, nge bochan rogon ni kan chuguliydad, nge ku boch ban’en, ma aram fan ni bay yu ngiyal’ nib mo’maw’ ngodad ni nge m’agan’dad nga rogon ni yima yal’uwegdad, ara da guyed fel’ngin e fonow ni kan pi’ ngodad u nap’an ni kan yal’uwegdad. Faan gad ra guy angin ni ke yib ngodad u nap’an ni kan yal’uwegdad, ma aram e rayog ni nge ga’ fan u wan’dad ma gad nang ni aram rogon ni ma dag Got ngodad gelngin ni gad ba t’uf rok. Be gaar e Proverbs 3:11, 12: “Fakag, faan ra yal’uwegem Somol, ma ngar mu tiyan’um ngam lemnag ni be fonownigem. . . . Yi Somol e ma yal’uweg e piin ni yad ba t’uf rok.” Arrogon, dab da paged talin ni baadag Jehovah e tin nib fel’ ban’en ni fan ngodad. (Mu beeg e Hebrews 12:5-11.) Bochan nri manangdad nib fel’ rogon, ma aram fan ni gubin ngiyal’ nib puluw rogon ni ma yal’uwegdad maku der ma rin’ nib pag rogon. Chiney e ngad weliyed aningeg ban’en u rogon ni yima yal’uwegey, ni aram e: (1) rogon ni nge yal’uweg be’ ir, (2) rogon ni ma yal’uweg e piin gallabthir pi fakrad, (3) rogon ni yima yal’uwegdad u lan e ulung, nge (4) ban’en ni kab gel e kireban’ riy ko kireban’ nra tay be’ u nap’an ni yira yal’uweg.

FAANRA I YAL’UWEG BE’ IR MA ARAM E RA M’UG NIB GONOP

3. Uw rogon nra nang reb e bitir rogon ni nge yal’uweg ir? Mu susunnag.

³ Ra ngad yal’uweged gadad ma aram e be yip’ fan ni ngad nanged rogon ni ngaud t’ared lanin’dad u boch ban’en, ya nge yag nda mon’oggad u rogon e ngongol nge lem ni gad ma tay. Re n’ey e gathi ban’en nni gargelegdad ma bay rodad. Ba t’uf ni ngad filed rogon ni ngad rin’ed. Rayog ni ngan susunnag e re n’ey nga bochi tir ni fin be fil rogon e yan u rat. Nap’an nra be fil fare tir rogon e yan u rat, ma aram e ba ga’ nra kol e gallabthir rok fare rat ya nge dabi thig. Ra be guy fare gallabthir ni ke nang fare tir rogon ni nge par u daken fare rat, ma aram e nap’an nra yannag fare tir fare rat buchuuw nga m’on me pithig pa’ riy, miki yan buchuuw nga m’on me sul ngki kol bayay. Machane, nap’an nra guy ni ke nang fare tir rogon ni nge yan ko fare rat ndabi thig, ma aram me pithig pa’ riy ndab ki kol. Ere ku arrogon nnap’an nra gum’an’nag e piin gallabthir yad ngar llowan’naged pi fakrad ‘nrogon, mi yad fonownagrad nrogon girdien Kristus,’ ma aram e ku yad be ayuwegrad ni ngar nanged rogon ni ngaur yal’uweged yad mar gonopgad.​—Efe. 6:4.

4, 5. (a) Mang fan nrogon ni ma yal’uweg be’ ir e aram bang u rarogon e “bin nib beech” i gadad nib t’uf ni nge yag ngodad? (b) Mang fan nsusun e dabi mulan’dad u nap’an ni kad olobochgad?

⁴ Ku taareb rogon e re n’ey ngak e piin ni ka fin nra nanged Jehovah u nap’an ni kar ilalgad. Riyul’ nsana yad manang rogon ni ngar yal’uweged yad u boch ban’en. Yugu aram rogon, ma dawor ra ilalgad ko tirok Got ban’en ni bochan e ka fin nra uned ko tin riyul’. Machane, nap’an ni yad ra nang rogon ni nga ron’ed nga dakenrad e ‘bin nib beech i yad’ ni bod Kristus, ma aram e rayog ni ngar mon’oggad i yan ko tirok Got ban’en. (Efe. 4:23, 24) Ra ngad ilalgad ko tirok Got ban’en mab ga’ fan ni ngad nanged rogon ni ngaud yal’uweged gadad. Ma angin nra yib riy ngodad e aram e gad ra nang rogon ni “ngad paged pangidad nge ngongol rodad nde m’agan’ Got ngay nge chogowen urngin ban’en u fayleng nde mat’aw u owchen Got, ma gadad par ni gadad be t’ar lanin’dad ko tin nde fel’, ma gadad ba yal’uw, ma gadad be rin’ e tin nib m’agan’ Got ngay u roy u fayleng.”​—Titus 2:12.

⁵ Machane, bin riyul’ riy e gad gubin ni gad bogi tadenen. (Ekl. 7:20) Yugu aram rogon, ma gathi aram e be yip’ fan ni gad ra oloboch taab yay ma aram e be dag ndabiyog ni ngad yal’uweged gadad ara dad nanged rogon ni ngad rin’ed. Be gaar e Proverbs 24:16 (BT): “Demtrug urngin yay nra paraw e girdi’ nib yul’yul’, ma gubin yay ma ku yad ra sak’iy.” Mang e ra ayuweg be’ ni aray rogon? Dabiyog ni nge rin’ u gelngin, ya gelngin Got nib thothup e ir e ra ayuweg. (Mu beeg e 2 Korinth 4:7.) Wom’engin gelngin Got nib thothup e ba muun ngay e t’ar laniyan’, ma re n’ey e ba chugur ni nge taareb rogon ngak be’ ni be yal’uweg ir.

6. Uw rogon ni ngad mon’oggad u rogon ni gad ma fil e Thin rok Got? (Mu guy e sasing ni bay u tabolngin e re article ney.)

⁶ Meybil, nge fol Bible, nge ngaud fal’eged i lemnag e pi n’en ni gad ma fil e ku ra ayuwegdad ni ngad nanged rogon ni ngaud yal’uweged gadad. Machane, uw rogon ni faanra ba mo’maw’ ngom ni ngam fil e Thin rok Got? Sana rayog ni gur be’ ni gathi ri ga baadag e fol Bible. Dab mu pagtalin ni faan ga ra pag Jehovah ni nge ayuwegem, ma ra rin’. Rayog ni nge ayuwegem ni ngarim adag ni ngam fil e Thin rok ni bod rogon e bitir ni ka fin nni gargeleg ni ma “yib lamen” e milik ngak. (1 Pet. 2:2) Som’on e ngam meybil ngak Jehovah ni nge ayuwegem ni ngam t’ar lanin’um u boch ban’en ya nge yag nim fil e Thin rok. Ngemu’, mag guy rogon ni ngam rin’ e n’en ni ga be yibilay. Bod nsana rayog ni ngam tay e fol Bible ni goo gur ndabi n’uw nap’an. Faan ga ra rin’ ni aray rogon, ma ra munmun ma ra mom ngom ni ngam fil e Bible rom ma kag ra adag e fol Bible ni ga be tay! Arrogon, ga ra felfelan’ ko tayim ni ga ma tay ni ngam fal’eg i lemnag e thin rok Jehovah riy.​—1 Tim. 4:15.

7. Faan gad ra nang rogon ni ngad yal’uweged gadad u boch ban’en, ma uw rogon nra ayuwegdad e re n’ey ni ngad rin’ed e n’en ni gad be nameg ni fan ko tirok Got?

⁷ Faan gad ra nang rogon ni ngad yal’uweged gadad u boch ban’en, ma ra ayuwegdad ni ngad rin’ed e pi n’en ni gad be nameg ni fan ko tirok Got. Am lemnag e n’en ni buch rok reb e matam ni thamiy rok ni gathi ri kab pasig ko pigpig ni be tay. Ere nameg ni nge mang reb e regular pioneer miki beeg boch e article u lan e pi babyor rodad ni be weliy murung’agen e re n’ey. Bochan ni rin’ e re n’ey maku be meybil, ma aram e n’en ni ayuweg ni nge chugur bayay e tha’ u thilrow Jehovah. Ki yarmiy rogon e pi n’en ni ma rin’ ya nge yag ni un ko pioneer ni ayuw ko ngiyal’ nrayog rok. Ere, mang angin ni yib ngak? Yugu aram rogon ni bay boch e magawon ni mada’nag, machane i par ni be rin’ e pi n’en nib t’uf ni nge rin’ nge taw ko ngiyal’ ni yag ni nge un ko regular pioneer.

MU CHUGULIY PI FAKAM MAG LLOWAN’NAGRAD NROGON NIB M’AGAN’ JEHOVAH NGAY

8-10. Mang e rayog ni nge ayuweg e piin gallabthir ni Kristiano ya nge yag nra chuguliyed pi fakrad nib fel’ rogon mar manged boch e tapigpig rok Jehovah? Mu weliy ban’en ni buch.

⁸ Bay reb e tow’ath rok e piin gallabthir ni Kristiano ni aram e ngar chuguliyed pi fakrad mar ‘llowan’naged yad’ nrogon nib m’agan’ Jehovah ngay. (Efe. 6:4) Rib mo’maw’ ni ngan rin’ e re n’ey ko ngiyal’ ney ni gad bay riy. (2 Tim. 3:1-5) Riyul’ ndariy reb e bitir ni kan gargeleg ni manang e n’en nib thil u thilin e tin nib fel’ nge tin nib kireb. Kan gargelegrad ni bay e nangan’ rorad, machane ba t’uf ni ngan skulnag ara ngan yal’uweg. (Rom. 2:14, 15) I weliy be’ ni boor ban’en u murung’agen e Bible ni manang ni fare bugithin ni Greek ni kan pilyeg ni “yal’uweg” e ku rayog ni ngan pilyeg ni “rogon ni yibe chuguliy e bitir.”

⁹ Bitir ni yima yal’uweg u fithik’ e t’ufeg e ba ga’ nib pagan’rad. Yad ma fil ni yugu aram rogon nib puf rogorad ni ngar rin’ed boch ban’en, machane bay e gin ni ngar musgad riy, maku pi n’en ni yad ma dugliy nge rogon e ngongol rorad e rayog ni nge yib angin ara wenegan ngorad. Ere aram fan nrib t’uf ni nge sap e piin gallabthir ni Kristiano ngak Jehovah ni nge pow’iyrad. Dab mu pagtalin nra bang ma rogon e yalen riy u rogon e chugol bitir, maku gubin ngiyal’ ni be thil e pi n’ey. Machane, faanra taga’ e piin gallabthir ko gonop rok Got, ma aram e dariy rogon ni ngar sananaged ko uw rogon nib fel’ ni ngar chuguliyed pi fakrad, ara ngar taga’gad ko llowan’ ara gonop ko girdi’.

¹⁰ Rayog ni ngad filed ban’en ko n’en ni rin’ Noah. Nap’an ni yog Jehovah ngak ni nge toy fare arke, ma de nang rogon ni nge rin’ e re maruwel nem, ya dariy biid ni ke toy reb e arke. Ere thingari taga’ ngak Jehovah me rin’ ‘urngin e tin ni ke yog ngak ni nge rin’.’ (Gen. 6:22) Ere mang angin ni yib riy? Fare arke ni toy e yag ni nge ayuweg e yafos rorad chon e tabinaw rok! Ki yag ni nge ayuweg pi fak nib fel’ rogon. Mang fan? Bochan e ba pagan’ ko gonop rok Got. Aram fan ni yag ni nge skulnag pi fak nib fel’ rogon me dag e kanawo’ nib fel’ nrayog ni ngar folwokgad riy u m’on ni yib fare Ran i Tharey e Fayleng. Re n’ey e ban’en nde mom ni ngar rin’ed e ngiyal’ nem ni kari gel e kireb ko girdi’.​—Gen. 6:5.

11. Mang fan nsusun e nge athamgil e piin gallabthir ni ngar skulnaged pi fakrad?

¹¹ Faanra gur reb e gallabthir, ma uw rogon ni ngam rin’ ‘urngin e tin ni ke yog Got ngom ni ngam rin’’? Ngam motoyil ngak Jehovah. Mu pag ni nge fil ngom rogon ni ngam chuguliy fakam u daken e Thin rok nge ulung rok. Ra munmun, ma ra pining pi fakam e magar ngom ko n’en ni kam rin’! I yoloy reb e walag ni pumoon ni gaar: “Rug be pining e magar ko gallabthir rog ni bochan rogon ni kar chuguliyew gag. Kar rin’ew e tin nrayog rorow ya nge yag ni taw e fonow rorow nga gum’irchaeg. Gallabthir rog e aram e gali cha’ ni kar ayuwegew gag ni nggu mon’og ko tirok Got ban’en.” Yugu aram rogon gelngin e athamgil ni ma tay e piin gallabthir, machane ka bay boch e bitir ni yad ma tal ko pigpig ngak Jehovah. Machane, pi gallabthir ni kar athamgilgad u rogon nrayog rorad ni ngar filed e tin riyul’ ngak pi fakrad e rayog ni ngar pared nib fel’ e nangan’ rorad. Ku rayog ni ngar athapeged nra taw nga ba ngiyal’ mar sulod ngak Jehovah.

12, 13. (a) Faanra kan tharbog reb e bitir, ma uw rogon nra dag e gallabthir rok ni yow be fol rok Got? (b) Bochan ni par l’agruw e gallabthir ni yow ba yul’yul’ ngak Jehovah, ma uw rogon ni yib angin ko tabinaw rorow?

¹² Reb e ban’en nri ma skengnag rogon e yul’yul’ rok boch e gallabthir e bay rogon ko tha’ u thilrad reb i fakrad ni kan tharbog ko ulung. Am lemnag e n’en ni buch rok reb e matin nni tharbog ba rugod ni fak me chuw u tabinaw. I yog e re matin nem ni gaar: “Gu ma gay nochi ban’en u lan e babyor rodad nrayog ni nggu fanay ni nge mang tawey rog ni nggu rin’ew fakag nge tungig boch ban’en u taabang.” Ki ulul ngay ni gaar: “I ayuwegeg figirngig u fithik’ e sumunguy ni nggu nang ndaki moy fakmow u tan pa’mow. Ere dab kug magawonnagew.”

¹³ Boch e duw nga tomuren, ma aram me sul fare pin ni fakrow ko ulung. I yog fare matin ni gaar: “Chiney e ma call ara ma textnageg ni gubin e rran! Ku ma tay famow e pumoon rog ni bochan e manang ni gamow be fol rok Got. Rib fel’ e tha’ u thilmad.” Faanra bay reb e bitir rom ni kan tharbog ko ulung, ma gur, ra pagan’um ngak Jehovah “u polo’ i lanin’um, ma ri dab mu tor ko tin ni ga be finey ni ga manang”? (Prov. 3:5, 6) Dab mu pagtalin nnap’an nra yal’uwegdad Jehovah, ma be dag gelngin feni rib gonop ma ri gad ba t’uf rok. Ku dab mu pagtalin ni ke pi’ Fak ni nge yim’ ni fan ngodad ni gad gubin ni kub muun fakam ngay. Baadag Got ni nge yag e yafos ni manemus ngak urngin e girdi’. (Mu beeg e 2 Peter 3:9.) Ere gimed e piin gallabthir, nge pagan’med nga rogon ni ma yal’uwegdad Jehovah ma be pow’iydad. Mu folgad rok ni mus ni faanra rib mo’maw’ ngomed ni ngam rin’ed e re n’ey. Arrogon, mu folgad u rogon ni ma yal’uwegdad Got, ma dab mu togopuluwgad ngay.

U LAN E ULUNG

14. Uw rogon ni ma yib angin ngodad e fonow ni ma pi’ Jehovah u daken fare “tapigpig nib yul’yul’”?

¹⁴ Ke micheg Jehovah nra ayuweg, me yororiy, me fonownag e ulung ni Kristiano. Boor e kanawo’ ni ma rin’ e re n’ey riy. Bod ni ke tay Fak ni ir e nge ayuweg e ulung, ma kki tay Fak ba “tapigpig nib yul’yul’” ni nge pi’ e tin nib t’uf ko ulung ko ngiyal’ ni nge pi’ riy. (Luke 12:42) Boor e kanawo’ ni ma pi’ e re tapigpig nem boch e fonow riy ngodad nib ga’ fan. Ere mu fithem ni nge lungum, ‘Uw urngin yay ni ke k’aringeg reb e welthin ni kan pi’ ara reb e article u lan e pi babyor rodad ni nggu thilyeg boch ban’en u rogon e lem ara ngongol ni gu ma tay?’ Faanra ireray e n’en ni kam rin’, ma ngam felfelan’ ngay, ya aram e ga be pag Jehovah ni nge yal’uwegem u reb e kanawo’ nra yib angin ngom.​—Prov. 2:1-5.

15, 16. (a) Uw rogon nrayog ni nge yib angin ngodad e maruwel ni ma rin’ e pi “pumoon ni tow’ath” u lan e ulung? (b) Uw rogon ni ngad ayuweged e piin piilal ni ngar rin’ed e maruwel rorad u fithik’ e felfelan’?

¹⁵ Ku bay boch e “pumoon ni tow’ath” ara piin piilal ni ke tay Kristus ni ngar ayuweged e ulung. (Efe. 4:8, NW, 11-13) Uw rogon nrayog ni nge yib angin ngodad e maruwel ni ma rin’ e pi piilal ney? Reb e kanawo’ e aram e ngad folwokgad ko michan’ rorad nge ngongol nib fel’ ni yad ma rin’. Ku reb e kanawo’ e aram e ngad folgad ko pi fonow ni yad ma pi’ ngodad nib puluw ko Bible. (Mu beeg e Hebrews 13:7, 17.) Dab mu pagtalin ni gad ba t’uf rok e piin piilal ma yad baadag ni ngad mon’oggad i yan ko tirok Got ban’en. Bod ni, faanra kar guyed ndakurud bad ko muulung ara kad malmalgad ko pigpig ni gad be tay, ma dariy e maruwar riy ni yad ra gur ngar ayuweged gadad. Yad ra motoyil ngodad mar guyed rogon ni nga rogned boch e thin ngodad nge fonow u lan e Bible nra pi’ e athamgil nga lanin’dad. Ga ma tay ni ayuw ni ma yib ko piin piilal e aram e mich riy ni gab t’uf rok Jehovah, fa?

¹⁶ Dab mu pagtalin nrayog nib mo’maw’ ngak e piin piilal ni ngar fonownaged gadad. Am lemnag gelngin e mo’maw’ riy ni nge non Nathan ni profet ngak David u tomuren ni guy David rogon ni nge mithag e denen ni ke rin’ nrib gel e kireb riy. (2 Sam. 12:1-14) Ku arrogon apostal Paul nthingari guy rogon ndabi rus ni nge fonownag Peter nreb fa 12 i apostal u nap’an ni dag Peter ni ka baadag daken e pi walag ni Jew ko tin baaram e walag ni gathi yad e Jew. (Gal. 2:11-14) Ere, uw rogon ni ngam momnag ngak e piin piilal u lan e ulung rom ni ngar fonownaged gur? Aram e ngam sobut’nag e lem rom, mag momnag ngorad ni ngar nonad ngom, mu kum pining e magar ngorad. Mu sap ngay ni ayuw ni yad be pi’ ngom e aram rogon ni be dag Got ni gab t’uf rok, ya re n’ey e gathi kemus ni goo gur e ra yib angin ngom, ya ku ra k’aringrad ni ngar felfelan’gad ko maruwel ni yad be rin’.

17. Uw rogon ni yib angin ngak reb e walag nib pin e ayuw ni ma pi’ e piin piilal u lan e ulung?

¹⁷ Bochan e n’en ni i buch rok reb e walag nib pin kafram, ma aram me guy nib mo’maw’ ni nge t’uf Jehovah rok. I yog ni gaar: “Nap’an ni k’aringeg e pi n’en ni i buch rog kafram nge yugu boch e magawon ni nggu par ni gu be mochuch, ma aram mug nang nib t’uf ni nggu non ko piin piilal. Dar puwan’gad ngog ara ra gathibthibnaged gag, ya n’en nrin’ed e ra pied e athamgil nga lanin’ug. Tomuren ni yira mu’ ko muulung, mab ga’ ni ma yib bagayad i fith salapeg ni yugu demtrug gelngin feni yoor pa’ u puluwrad. Bochan e pi n’en ni i buch rog kafram, ma aram mug guy nib mo’maw’ ni nge mich u wan’ug ni gub t’uf rok Got. Machane, boor yay ni ke fanay Jehovah e ulung rok nge piin piilal ni nge micheg ngog ni gub t’uf rok. Gu ma meybil ni nge ayuwegeg ndab gu palog rok.”

MANG E KAB GEL E KIREBAN’ NRA TAY BE’ RIY KO KIREBAN’ NRA TAY U NAP’AN NI YIRA YAL’UWEG?

18, 19. Mang e kab gel e kireban’ nra tay be’ riy ko kireban’ nra tay u nap’an ni kan yal’uweg? Mu weliy ban’en ni ke buch.

¹⁸ Yugu aram rogon nrayog ni nge kireban’dad u nap’an ni kan yal’uwegdad, machane bay ban’en ni kab gel e kireban’ riy. Re n’em e aram wenegan nra yib ngodad ni faan gad ra siyeg ni ngad folgad ko fonow ni kan pi’ ngodad u nap’an ni kan yal’uwegdad. (Heb. 12:11) Am lemnag e n’en ni buch rok Kain nge Zedekiah ni Pilung. Nap’an ni tabab Kain ni nge fanenikan walagen me adag ni nge li’ nge yim’, ma aram me gaar Got ngak: “Mang ni kam damumuw? Mang ni kam thilpariy owchem? Faan mang e mu ngongliy e tin nib fel’, ma be m’ug u owchem ni gab felfelan’; machane bochan e kam ngongliy e tin nib kireb, ma aram e be sonnagem e denen u langan e mab rom ni nge og ngom. Baadag ni nge gagiyegnagem, machane thingar mu gel ngak.” (Gen. 4:6, 7, BT) De motoyil Kain ngak Got, ma aram me pag e denen ni nge gel ngak. Rib gel e kireban’ nge gafgow ni tay Kain ni bochan e n’en ni rin’! (Gen. 4:11, 12) Ere, faan gomanga fol ko fonow ni pi’ Got ngak, ma dabi yib e kireban’ ngak ni aram feni gel.

¹⁹ Zedekiah e ir reb e pilung nib war e michan’ rok mab kireb. I gagiyeg u ba ngiyal’ nrib gel e gafgow ni be tay e girdi’ nu Jerusalem. Boor yay ni i pi’ Jeremiah ni profet e athamgil nga laniyan’ ni nge tal i rin’ e kireb, machane de fol. Ere, ri kub kireb wenegan ni yib ngak ko tomur. (Jer. 52:8-11) Dabun Jehovah ni ngad gafgowgad ni bochan e dad folgad ko fonow rok.​—Mu beeg e Isaiah 48:17, 18.

20. Mang e ra buch rok e piin ni yad be fol u rogon ni be yal’uwegrad Got, ma mang e ra buch rok e piin ndarur folgad?

²⁰ Ngiyal’ ney e boor e girdi’ ni yad ma darifannag e fonow rok Got maku darur folgad riy. Machane, dabki n’uw nap’an ma ra gafgow e piin ni yad ma siyeg ni ngar folgad u rogon ni be yal’uwegrad Got. (Prov. 1:24-31) Ere, ngad motoyilgad ko ‘tin ni kan fil ngodad ma gad gonop.’ Be gaar e Proverbs 4:13 (BT): “Mu tay u wun’um e n’en ni kam fil ni gubin ngiyal’. Tin kam fil e aram e yafos rom​—mu chathowliy nib fel’ rogon.”