Pi Reference ni Fan ko fare Babyor ni Pi N’en ni Ma Rin’ e Piin Kristiano nge Machib ni Yad Ma Tay
November 4-10
BOCH E THIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT | 1 JOHN 1-5
“Dabi T’uf Rom e Re Fayleng Ney nge Tin ni Bay Riy”
Mu Chichiiy Paam Ko N’en Ni Ta’ Jesus Ni Ngan Rin’
13 Rayog ni nge lemnag boch e girdi’ ni gathi urngin ban’en u roy u fayleng e ba kireb. Yugu aram rogon ni riyul’ ni aram rogon, fare fayleng nge tin ni bay riy ni be k’aringey nib mom ni ra magawonnag e pigpig rodad ku Jehovah. Ma dariy ban’en ni ma ognag e fayleng ni fan ni ngada chuchugurgad ngak Got riy. Arfan ni, faanra kari T’uf e tin nu fayleng rodad, ni mus ko pi n’en ni de kireb, ma aram gad bay u thatharen e riya’. (1 Timothy 6:9, 10) Maku, boor ban’en u fayleng e ba kireb ma rayog ni nge kirebnagdad. Faanra ngada yaliyed e kachido ara pi n’en ni yima dag ko television ni be dag e ngongol ni maangach, nge chogowen e chugum, ara ngongol ni darngal, ni aram e pi n’en ni rayog ni nge fel’ u wan’uy—ma tomur riy e ra wawliyey ko kireb. Faanra ngada chaggad ngak e girdi’ ni ri yad ma lemnag ni ngar mon’ognaged rarogon e yafas rorad ara yad be maruweliy ni ngar mon’oggad ko fol chuway, ma ra munmun ireray e pi n’en ni ku ra mang tin th’abi ga’fan u wan’dad.—Matthew 6:24; 1 Korinth 15:33.
Mu Lemnaged Ko Ba Miti Mang Girdi’ E Ngam Boded
18 Ku reb e ban’en nrayog ni nge ayuwegdad ni ngad gelgad ko “tin ni bay u fayleng” e aram e dab da paged talin e thin ni yog John ni ke thagthagnag Got nga laniyan’ ni gaar: “Re fayleng ney nge urngin ban’en ni ba’ riy ni be yim’ e girdi’ ni bochan e bayi m’ay; machane en nra rin’ e tin nib m’agan’ Got ngay e ra par nib fos ndariy n’umngin nap’an.” (1 John 2:17) Fare m’ag rok Satan e gowa ra par ndariy n’umngin nap’an. Machane, boch nga m’on ma ra m’ay. Dariy ban’en ko fayleng rok Satan nra par ni manemus. Faanra dab da paged talin e re n’ey ma ra ayuwegdad ni nge dabi waliydad Moonyan’.
Ngan Fal’eg i Gay Boch Ban’en nib Ga’ Fan ko Thin rok Got
Rayog Ni Nge Pagan’uy Ko Pi Puguran Rok Jehovah
14 Boor yay ni kan puguran ngodad u lan e Pi Babyor ko Bible nni Yoloy Som’on ni Thin ni Greek ni nge bagadad mi i t’ufeg bagadad. I yog Jesus ni bin migid e motochiyel ni kub ga’ fan e aram e “thingari t’uf rom e en ni ir e mmigid ngom ni gowe gur.” (Matt. 22:39) Ki yog James ni walagen Jesus ni t’ufeg e aram e “motochiyel rok fare gagiyeg nu tharmiy.” (Jas. 2:8) I yoloy apostal John ni gaar: “Gimed e pi tafager rog ni gimed ba t’uf rog, re motochiyel ney ni kug yoloy murung’agen ngomed e gathi bbeech; ya ka fare motochiyel ni kakrom ni ka fa binem ni immoy romed ko tabolngin.” (1 John 2:7, 8) Mang e be yip’ John fan u nap’an ni weliy murung’agen e bin “kakrom” e motochiyel? Be weliy murung’agen fare motochiyel ko t’ufeg. Re motochiyel nem e ke “kakrom” ni bochan e ke n’uw nap’an ni ke weliy Jesus murung’agen ni ir e immoy rorad aram ko “tabolngin.” Machane, kub “beech” ni bochan e ra boch nga tomuren ma bay boch ban’en nra buch nthingari dag pi gachalpen Jesus e t’ufeg riy ndariy e lem ni fel’ ngak riy. Ngiyal’ ney e gad ba felfelan’ ya yima fonownagdad u rogon ni nge dab ud rin’ed boch ban’en nra m’ug riy ni goo gadad e gad be lemnaged gadad, machane ngaud golgad ngodad.
it-1-E 862 ¶5
Ngan N’ag Fan e Denen
Ba puluw ni ngan meybil ngak Got ni nge n’ag fan e denen rok yugu boch e girdi’. Maku rayog ni ngan rin’ e re n’ey ni fan ko girdi’ ko ulung. Ireray e n’en ni rin’ Moses ni fan ko fare nam nu Israel, ni aram e weliy e denen rorad ngak Got, me wenig ngak ni nge n’ag fan rorad. Ma aram me motoyil Jehovah ko meybil rok. (Nu 14:19, 20) Mus ngak Solomon ni meybil ngak Jehovah u nap’an nni ognag fare Tempel ngak ni nge n’ag fan e denen rok e girdi’ rok ni faan ni yad ra kalngan’ ngar pied keru’rad ko kireb ni kar rin’ed. (1Ki 8:30, 33-40, 46-52) Ma Ezra e ki meybil ni fan ko pi Jew ni kan chuwegrad u kalbus kar sulod nga taferad ni be weliy e denen rorad u nap’an ni kar muulunggad. Ma bochan ni meybil u fithik’ e yul’yul’, ma aram e n’en ni ke pi’ e athamgil nga laniyan’ fapi Jew ni ngar kalgadngan’rad ngar yal’uweged e ngongol rorad. Ma angin ni yib e n’ag Jehovah fan e kireb rorad. (Ezr 9:13–10:4, 10-19, 44) Ke pi’ James e athamgil nga laniyan’ be’ ni ke kireb e tha’ u thilrow Jehovah ni nge ning e ayuw ngak e piin piilal ko ulung ni ngar yibilayed, ma faanra ke denen ma rayog ni nge “n’ag Got fan” e denen rok. (Jas 5:14-16) Machane ku bay ba mit e “denen ni ma fekey” i yan ko yam’ ni aram e denen ni ke ngongliy be’ nib togopuluw nga gelngin Got nib thothup. Miti ney e denen e ban’en ni manang nib kireb, machane ku be ulul nga i rin’. Aram fan ndabi n’ag Jehovah fan e denen rok. Ere susun ndabi yibilay reb e Kristiano ni ngan n’ag fan e denen rok e piin ni yad ma ngongliy e mit ney e denen.—1Jo 5:16; Mt 12:31; Heb 10:26, 27; mu guy e SIN, I; SPIRIT.
November 11-17
BOCH E THIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT | 2 JOHN 1-13; 3 JOHN 1-14–JUDE 1-25
“Thingar Da Athamgilgad ni Ngad Pared ko Tin Riyul’”
“Nguum Gelgad Nga Gelngin Somol”
8 Gad manang e pi ban rok Satan ni bochan e ke tamilangnag e Bible e pi n’en ni ka ma rin’. (2 Korinth 2:11) Nap’an ni i togopuluw Moonyan’ ngak Job ni ir be’ nib mat’aw, i fanay Moonyan’ e magawon ko salpiy, nge yam’ ni tay e piin nib t’uf rok Job, nge togopuluw u lan e tabinaw rok, nge m’ar nge gathibthib ni dariy tapgin ni yib rok e piin ni gowa yad e pi tafager rok. Kari mulan’ Job ni bochan e ke lemnag ni Got e ke chuw rok. (Job 10:1, 2) Sana dabi n’igin Satan ni nge yib e pi magawon ney ngak e pi Kristiano ni taareb rogon ku Job machane ka ma magawon e pi Kristiano ma rayog ni nge maruwel Moonyan’ u daken e pi magawon ney.
9 Ngiyal’ ney ni ngiyal’ ko tomur e boor ban’en ni bay ni rayog ni nge kirebnag e michan’ rodad. Gad ma par u fithik’ e girdi’ nu fayleng ni ka ba ga’ fan e chugum u wan’rad ko tirok Got ban’en. Pi kachido nge pi babyor e ma tay ni bay e falfalan’ ko ngongol ndarngal ma dar weliyed fene gel e kireban’ ni wenegan e pi ngongol nem. Ma boor e girdi’ e “ba t’uf e fafel rorad me tomur Got u wun’rad.” (2 Timothy 3:1-5) Faan gad ra lem ni aram rogon ma rayog ni nge kireb e michan’ rodad ni faan dab da “athamgilgad nguud pired ko fare mich ni ke pi’ Got ngak girdien.”—Jude 3.
Ngan Fal’eg i Gay Boch Ban’en nib Ga’ Fan ko Thin rok Got
it-2-E 279
Yibe Mur u Fithik’ e T’ufeg
Der weliy e Bible boch ban’en ni ma rin’ e girdi’ u nap’an ni yad ma tay e mur u fithik’ e t’ufeg, maku der weliy urngin yay ni yad ma tay e pi mur ney. (Jude 12) Ku der tay Somol Jesus Kristus ara pi apostal rok chilen ngak e girdi’ ni ngar ted e pi madnom ney. Ya gathi aram ban’en nthingari rin’ pi gachalpen Jesus ma pi madnom ney e bay n’umngin nap’an ma ra mus. Bay boch e girdi’ ni u rogned ni pi mur ney e aram bogi madnom ni ma tay e pi Kristiano nib fel’ rogorad ni yad ma pining e pi Kristiano ni yad ba gafgow ni ngar abichgad u taabang. Ere nap’an ni yad ra tay e pi madnom ney, ma aram e piin ka nim’ rorad, nge piin ke yim’ e en mabgol rorad, nge piin nib fel’ rogorad, nge piin nib gafgow e yad ma abich u taabang u fithik’ e taareban’ nge t’ufeg.
it-2-E 816
Malang
Yugu reb e thin nu Greek ni ka nog e spi·lasʹ ngay e be yip’ fan e malang ara lugoch nib mo’maw’ ni ngan guy e fithik’ e day. Ke fanay Jude e re thin ney ni nge weliy murung’agen boch e pumoon ni kar maathukgad nga fithik’ e pi walag u lan e ulung ni Kristiano nib kireb e ngongol rorad, ma yad be guy rogon ni ngar suruyed laniyan’ e pi walag nem. Ba gel e riya’ ni kar feked i yib nrayog ni nge yib wenegan ngak e pi walag u lan e ulung ni bod rogon e malang nib mo’maw’ ni ngan guy u fithik’ e day nrayog ni nge sar e barkow u daken me kirebnag. Aram fan ni yog Jude murung’agen e pi pumoon ney ni gaar: “Yad bod yu yang i malang nib mo’maw’ ni ngan guy u fithik’ e day ni yad bay u fithik’med ko ngiyal’ ni kam tiyed bochi abich riy.”—Jude 12. NW.
‘Ba Fel’ u Wan’ Got’
Mang e yiiynag Enok? Baaray e n’en ni yog ni gaar: “Mu sapgad! I Somol e bay yib ni ke un boor e biyu’ e engel rok nib thothup ngak, ni nge pufthinnag e girdi’ ni urngin, me gechignag urngin e girdi’ ntadenen ndariy fan Got u wun’rad, min gechignagrad ni bochan urngin e ngongol ni ur ngongliyed ndariy Got u lanin’rad nge urngin e thin nib kireb ni ke yog e pi girdi’ nem nib togopluw ngak Got!” (Jude 14, 15) Rib mich u wan’ Enok nra buch e re n’ey. Rogon u wan’ e bod ni ke mu’ Got i rin’ e n’en ni be yiiynag murung’agen. N’en ni gad be fil ko re n’ey e: I yiiynag Enok murung’agen ban’en nrib mich u wan’ nra buch. Ere, aram fan ni yiiynag u reb e kanawo’ ni be m’ug riy ni gowa ke buch e pi n’em!—Isaiah 46:10.
‘Ba Fel’ u Wan’ Got’
Michan’ rok Enok e rayog ni nge k’aringdad ni ngad fithed gadad ko gad be lemnag e re fayleng ney ni bod rogon ni be lemnag Got fa danga’. Fare thin ni i machibnag Enok murung’agen e ka bay rogon ngodad e ngiyal’ ney. I pag Jehovah e Ran nge Tharey e Fayleng nge li’ urngin e girdi’ nib kireb u nap’an Noah ni bod rogon ni yiiynag Enok nra buch. Machane, re magothgoth nem ni buch u nap’an Noah e be dag yaan reb e magothgoth ni kab ga’ ni bayi yib. (Matthew 24:38, 39; 2 Peter 2:4-6) Chiney e bay Got ni ke un e pi engel rok ngak ni yad ba thothup ni yad be son ni ngar pufthinnaged e girdi’ nib kireb ni bay e ngiyal’ ney. Ere, gad gubin nib t’uf ni ngad fal’eged i lemnag fapi thin ni weliy Enok mu kud weliyed ko girdi’ e ngiyal’ ney. Machane, rayog ni nge togopuluw chon e tabinaw nge pi fager rodad ngodad. Maku rayog ni ngad lemnaged ni yigoo gadad e gad be rin’ e re maruwel ney u fithik’ chon e tabinaw rodad ara pi fager rodad. Machane, de pag Jehovah Enok, maku arrogon e pi tapigpig rok ni yad ba yul’yul’ ngak e ngiyal’ ney ndabi pagrad!
November 18-24
BOCH E THIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT | REVELATION 1-3
“Gu Manang e Tin ni Kam Rin’”
Miti Mang Lem e Ga Be Dag?
8 Rayog ni ngad lemnaged ni be yog e Bible ni bay “medlip i t’uf u lan e ba’ ni mat’aw i pa’” Jesus. Pi “t’uf” ney e be yip’ fan e piin piilal ni kan dugliyrad maku be yip’ fan urngin e piilal u lan e pi ulung. Rayog rok Jesus ni nge rin’ ngak e pi “t’uf” ni bay u pa’ urngin ban’en ni baadag. (Rev. 1:16, 20) Jesus e ir lolugen e ulung, ere ri manang rarogon e piin piilal. Ma “lan mit e be gal ramaen ni bod e daramram u ba nifiy” ere rayog ni nge guy urngin ban’en. Faanra ke oloboch reb e piilal mab t’uf ni ngan yal’uweg, mab mudugil nra ayuweg Jesus u ngal’an nib puluw nge kanawo’ nib mat’aw. (Rev. 1:14) Nap’an ndawori rin’ Jesus ban’en ngak e piin piilal, ma thingar da ted farad ni yad bay u “lan e ba’ ni mat’aw i pa’.” I yoloy Paul ni gaar: “Mu folgad ko thin rok e piin ni yad be yog e thin romed. Ya yad be matanagiy lanin’med ndarir talgad, ni bochan e thingar rogned ngak Got rogon e maruwel rok ni ur ngongliyed. Ya faan gimed ra fol rorad ma ra ur ngongliyed e maruwel rorad nib felan’rad ngay; ya faanra dangay ma bay ur ngongliyed nib taganan’rad, ma aram e dabi fel’ rogomed riy.”—Heb. 13:17.
Ma Ayuwegdad Jehovah Ya Nge Yog e Yafas Ngodad
11 Fapi thin ni bay ko Revelation ko guruy ni 2 nge 3 e be weliy murung’agen Jesus Kristus ni yan i yaliy fa medlip i ulung ni bay u Asia Minor. Kun weliy riy ni gathi kemus ni tin nib gagiyel u murung’agen e pi ulung nem e i guy Kristus, ya kub muun ngay e tin ni gathi rib gagiyel. Immoy yu ngiyal’ ni weliy murung’agen boch ban’en ni i buch nge murung’agen boch e girdi’. Ki weliy murung’agen boch ban’en nib fel’ ni i rin’ e re ulung nem nge boch ban’en nib t’uf ni ngan fonownagrad riy. Mang rogon e pi thin ney ngodad? Fa medlip i ulung e be yip’ fan e pi Kristiano ni kan dugliyrad u tomuren e duw ni 1914. Ma yugu aram rogon ni fapi fonow ni pi’ Kristus e fan ngak e piin ni kan dugliyrad, maku rayog ni nge yib angin ko pi ulung rok Got u fayleng e ngiyal’ ney. Ere rayog ni nga dogned ni be pow’iy Got e girdi’ rok u daken Fak e ngiyal’ ney. Uw rogon ni nge yib angin e re n’ey ngodad?
Ngam Par Ni Ga Be Fol Ko Ulung Rok Jehovah
20 Rogon ni ngani un ko ulung rok Jehovah ni be mon’og i yan e thingarda ted fan Jesus Kristus ni ir e ke dugliy Got ni nge mang “lolugen e ulung.” (Efesus 5:22, 23, NW) Maku bay fan ni ngan tiyan’uy ko thin ni bay ko Isaiah 55:4, ya ka nog ngodad u roy ni gaar: “Mu sap! Bochan ni gag e mich ngak e pi nam ma aram e gag [Jehovah] e kug ta’ ni nge mang ga’ ko pi nam ma ir e ra yog e thin rorad.” Ba mudugil ni manang Jesus rogon ni nge pow’iyey. Maku manang ko mini’ e pi saf rok nge pi n’en ni yad ma rin’. Mab riyul’, ni nap’an ni ke yan nge gu’ fa medlip i ulung u Asia Minor, ma lal yay ni ke yog ni gaar: “Gu manang e tin ni kam rin’.” (Revelation 2:2, 19; 3:1, 8, 15) Maku manang Jesus e tin nib t’uf rodad, ni bod rogon Jehovah ni Chitamangin. U m’on ni ke fil Jesus fare Meybil ni ke yog ni ngar folgad riy, i yog ngorad ni gaar: “Got ni Chitamangimed e manang e n’en nthingari yog ngomed u m’on ndawor mu ninged ngak.”—Matthew 6:8-13.
Ngan Fal’eg i Gay Boch Ban’en nib Ga’ Fan ko Thin rok Got
kr-E 226 ¶10
Ra Chuweg Gil’ilungun Got e Pi Toogor Rok
10 Thin ni kan dugliy. Gubin e pi toogor ko Gil’ilungun Got e yad ra guy ban’en nra buch nra gelnag e marus rorad. I yog Jesus ni gaar: “Ma aram e bayi m’ug [“bay ra guyed,” NW] e en ni Fak e Girdi’ ni be yib nga but’ u fithik’ e manileng ni ba’ gelngin nib gel ma be galgal ramaen.” (Mark 13:26) Re n’ey nra m’ug e ireray e pow riy ni ke yib Jesus ni nge turguy e gechig ni ngan tay ko pi toogor rok Got. Ku bay bang ko re yiiy ney ni murung’agen e tin tomuren e rran ni ku boor ban’en ni ki weliy Jesus ni murung’agen e gechig ni yira tay e ngiyal’ nem. Rayog ni ngad pirieged e pi thin ney ko fare fanathin ni murung’agen e pi saf nge kaming. (Mu beeg e Matthew 25:31-33, 46.) Nap’an nra taw ko ngiyal’ nem, ma piin ni kar manged girdien Gil’ilungun Got ma yad be ayuweg e yira dugliy ni yad e “saf,” ma yad ra ‘changar nga lang’ ya yad manang ni ‘ke chugur ni ngan chuwegrad u fithik’ e gafgow.’ (Luke 21:28) Machane, piin ni yad e toogor ko Gil’ilungun Got e yira dugliy ni yad e “kaming,” ma yad ra ‘yor ni ba ga’ lamrad’ ni bochan e yad manang ni bay ni “pi’rad ko gechig ndariy n’umngin nap’an.”—Matt. 24:30; Rev. 1:7.
Tin Ba Ga’ Fan ko fare Babyor ni Revelation—I
2:7—Mang fan e “Milay’ rok Got”? Pi thin ney e murung’agen e pi Kristiano ni kan dugliyrad ere re n’ey e be micheg ni re milay’ ney e be yip’ fan rarogorad u p’eowchen Got u tharmiy. Piin ni kan dugliyrad ni yad ba yul’yul’ e ra ni tow’athnagrad ni ngar ked wom’engin “fare ke gek’iy ko yafos.” Ma dab kur m’ad.—1 Kor. 15:53.
November 25–December 1
BOCH E THIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT | REVELATION 4-6
“Aningeg Ni’ ni Yad Be Yan u Daken Aningeg i Os”
wp17.3-E 4 ¶3
Mini’ Fa Aningeg Ni’ ni Yad Be Yan u Daken Aningeg i Os?
Mini’ faen ni ir e be yan u daken fare os nib wechwech? Ke tamilangnag fare babyor ko Revelation e en ni be weliy e re thin ney murung’agen, ya boch nga tomuren ma yog ni faen ni be yan u daken e re os ney ni yib u tharmiy e aram “Fare Thin rok Got.” (Revelation 19:11-13) Gad manang ni fare liw ni Fare Thin e kemus ni fan ngak Jesus Kristus ya ir mitethin rok Got. (John 1:1, 14) Maku reb e, ki yima yog ni ir e “Pilung ko pi pilung nge Somol ko pi somol.” Ma kan weliy ni ir faen nib “Yul’yul’” mab “Riyul’.” (Revelation 19:16) Ere dariy e maruwar riy ni bay mat’awun ni nge cham ni bochan ni ir e pilung, ma dabi fanay gelngin u fithik’ e sasalap, ma dabi gafgownag e piin ni yad bay u tan pa’. Yugu aram rogon ma ka bay boch e deer ni ke sum ni bochan e re n’ey.
wp17.3-E 4 ¶5
Mini’ Fa Aningeg Ni’ ni Yad Be Yan u Daken Aningeg i Os?
Mingiyal’ e tabab fa aningeg ni’ ko yan u os? Mu tay fanam i yan riy ni faen som’on ni yan u os ni aram Jesus e tabab ko milekag rok u nap’an nni teeliyawnag. (Revelation 6:2) Ere gur, mingiyal’ e nni teeliyawnag Jesus ni ke mang Pilung u tharmiy? Re n’ey e de buch ko ngiyal’ ni baaram nsom’on ni sul nga tharmiy. Ya ke tamilangnag e Bible ni bay ba ngiyal’ nthingari son riy. (Hebrews 10:12, 13) Machane ke tamilangnag Jesus ngak pi gachalpen ni bay boch ban’en nra buch nra gagiyelnag e ngiyal’ nra tabab e gagiyeg rok u tharmiy ni ku aram e ngiyal’ ni bay Kristus riy. I yog nnap’an nra tabab ni nge gagiyeg, ma ra thil boch ban’en ko re fayleng ney ni aram e ra gel e kireb riy. Pi n’ey nra buch e aram e ra mahl reb e nam nga reb e nam, ma ra yib e uyungol, ma bay e liliy nib machreg nra i af ko girdi’ i yan. (Matthew 24:3, 7; Luke 21:10, 11) De n’uw nap’an u tomuren ni tabab e Bin Som’on e Mahl u Fayleng ko duw ni 1914, ma aram e ke gagiyel ni kan taw ko ngiyal’ i nem ni ke gel e kireb ko fayleng. Ireray e ngiyal’ ni yog e Bible ni aram e “tin tomren e rran.”—2 Timothy 3:1-5.
wp17.3-E 5 ¶2
Mini’ Fa Aningeg Ni’ ni Yad Be Yan u Daken Aningeg i Os?
Faen ni ir e be yan u daken e re os ney e be yip’ fan e mahl. Mu tay fanam i yan riy ni unog ni yib me chuweg e gapas u ga’ngin yang e fayleng. Nap’an e duw ni 1914, ma aram e tabab e bin som’on e mahl u fayleng. Ma boch e duw nga tomuren, miki tabab e bin l’agruw e mahl u fayleng ni kub gel boch e mogothgoth ni un tay riy. Kan sumarnag ma yibe yog ni ka nap’an e duw ni 1914, ma ke pag 100 milyon e girdi’ ni kar m’ad ni bochan e cham nge mahl ni un tay. Maku reb e, ri boor e girdi’ nib gel e maad’ad ni ur ted ni bochan e pi cham ney.
wp17.3-E 5 ¶4-5
Mini’ Fa Aningeg Ni’ ni Yad Be Yan u Daken Aningeg i Os?
“Mu gu sap mu gguy ba os nib talumor, ni en ni ba’ u daken e ke kol ba thabthabel nga pa’. Mu gu rung’ag ban’en ni gowa laman be’ ni be yib u fithik’ fa aningeg i n’em ni yad ba fos ni be gaar, ‘Salpiy ni ma thognag be’ u reb e rran e puluwon taareb e quart e wheat ni yima ngongliy e flowa riy ara dalip e quart e barley. Machane dab mu kirebnag e gapgep ko olive nge wain!’”—Revelation 6:5, 6.
Faen ni be yan u daken e re os ney e be yip’ fan e uyungol. Gad ra guy ko re thin ney ni kan fanathinnag rogon ni yibe f’oth e ggan u nap’an e bin som’on e chibog ni bochan e kaygi lich e ggan. Ere yibe pawnnag nra reb e quart (1.08 L) ko wheat ma puluwon be’ ko maruwel u lan taareb e rran! (Matthew 20:2) Ku ireray urngin e salpiy nrayog ni ngan chuw’iy dalip e quart (3.24 L) e barley ngay nib mit e grain ni ba fel’ boch e wheat ngay. Ere faanra boor chon e tabinaw rom, ma gur, uw n’umngin nap’an ni gimed ra gaman ko chi ggan ney? Bochan e kaygi lich e ggan, ma aram fan ni yima yog ko girdi’ e ngiyal’ nem ni ngar kol ayuwgad u urngin e ggan ni yad ma kay u reb e rran. Kan weliy murung’agen e gapgep ko olive nge wain ni ireray boch ban’en nib ga’ ni yima fanay e ngiyal’ nem ko lum ni nge yip’ fan rogon ni yira kol ayuw ko ggan.
wp17.3-E 5 ¶8-10
Mini’ Fa Aningeg Ni’ ni Yad Be Yan u Daken Aningeg i Os?
Faen ni be yan u daken fa bin aningeg e os e be yip’ fan e yam’ ni be tay e girdi’ ni bochan e m’ar nge yugu boch ban’en. De n’uw nap’an nga tomuren fare duw ni 1914, ma bokum biyu’ e girdi’ nra m’ad ni bochan fare m’ar ni ka nog e Spanish flu ngay. Sogonap’an 500 milyon e girdi’ ni af e re m’ar ney ngorad, nre n’ey e sogonap’an nra dalip e girdi’ ma taareb u fithik’ e bay e re miti m’ar ney rok!
Machane biney e m’ar e ireray tabolngin e pi m’ar ni yib ngak e girdi’. Piin llowan’ e kar sumarnaged ni bokum milyon e girdi’ e ra m’ad ni bochan fare m’ar ni ka nog e smallpox ngay ko bin 20 e chibog. Ma ka nap’an e re ngiyal’ i n’em nge mada’ ko chiney, ma bokum milyon e girdi’ e yad be yim’ ni bochan fare m’ar ni AIDS, nge safrit, nge malaria, ni yugu aram rogon ni boor ban’en ni kan nang u murung’agen e miti m’ar ney nge rogon ni ngan taleg.
Taab ban’en ni be buch ko girdi’ ni bochan e mahl, ara uyungol, ara m’ar nib mom ni nge af ko girdi’ ni aram e yam’. Ere ke yan ni aw ni fare Low ko Yam’ e ri boor e piin ni yad be yan ngay ni gowa dariy e athap rorad.
Ngan Fal’eg i Gay Boch Ban’en nib Ga’ Fan ko Thin rok Got
re-E 76-77 ¶8
Tagil’ Jehovah nib Galgal Ramaen
8 Manang John ni kan dugliy e pi prist ni ngaur pigpiggad ko fare tabernacle kakrom. Ere, dabisiy ni ke gin u nap’an ni weliy murung’agen e n’en ni guy ni migid u nap’an ni gaar: “Ba’ reliw’ nge aningeg i tagil’iy nib liyeg tagil’ faanem, ni ke par reliw nge aningeg e piin ni piilal nga daken ni ka ron’ed e mad nib wechwech, ma kar teeliyawgad ko teeliyaw ni gol.” (Revelation 4:4) Arrogon, ke gin ni bochan e gathi prist e ke guy ya ke guy 24 e piin piilal ni kan teeliyawnagrad ni bod e pilung. Mini’ e pi piilal ney? Yad e pi Kristiano ni kan dugliyrad ni yad bang ko fare ulung ni Kristiano ni kan fasegrad ko yam’ ma kar pared nga tagil’rad u tharmiy nrogon ni ke micheg Jehovah ngorad. Uw rogon ni kad nanged e re n’ey?
re-E 80 ¶19
Tagil’ Jehovah nib Galgal Ramaen
19 Mang e be yip’ fa aningeg i ban’en? Fare n’en ni kan pilyeg e changar rok Ezekiel nge guy e rayog ni nge tamilangnag e fulweg ko re deer ney. I guy Ezekiel Jehovah ni be par u daken ba karrow ni ma girngiy e os ni bay aningeg i ban’en ni be un ngak. Ma rarogon e pi n’ey e taareb rogon ko n’en ni guy John u nap’an nni pilyeg e changar rok. (Ezekiel 1:5-11, 22-28) Boch nga tomuren miki guy Ezekiel e re karrow nem ni be girngiy e os ni be un e pi n’em ngay. Ma ngiyal’ i n’em e weliy Ezekiel murung’agen e pi n’ey ni yad bod e kerubim. (Ezekiel 10:9-15) Ere fa aningeg i ban’en ni guy John e mmutrug ni be yip’ fan e pi kerubim rok Got. Pi engel ney e ba tolang e liw rorad u lan e ulung rok Jehovah u tharmiy. Manang John ni immoy l’agruw e kerubim ni kan ngongliy ko gol ni bay u daken fare kiwaren e m’ag u lan fare tabernacle kakrom. Ma gali kerubim ney e be yip’ fan tagil’ Jehovah. Aram fan nib puluw ni nge lemnag John nsusun e nge guy e kerubim ni bay u tooben Jehovah. Kakrom e nap’an ni pi’ Jehovah e pi motochiyel rok ngak piyu Israel, ma ur rung’aged lungun ni yib u thilin fa gali kerubim ni bay u daken fare kiwaren e m’ag.—Exodus 25:22; Psalm 80:1.
cf-E 36 ¶5-6
“A Mu Changar! Fare Layon ni Yib ko Ganong rok Judah”
5 Fare gamanman ni layon e ba ga’ ni bay rogon ko fare fel’ngin ndabin rus. Gur, bay ba ngiyal’ ni kam sak’iy u p’eowchen ba layon nib pumoon? Faanra bay bayay ni kam rin’ e re n’ey, ma dabisiy ni bay fare layon u lan ban’en ni bay e yoror riy u lan e zoo, ma ga bay u barba’. Machane re n’ey nra buch ku be’ e ban’en nib gel e marus riy. Ya nap’an ni ga ra sap nga lan owchen e re gamanman ney nib ga’ mab gel, me chel nge sap ngom nder fek owchen rom, mab mudugil ni ga ra lemnag ndariy ba ngiyal’ nra mil e re layon ney ni bochan e be rus nga ban’en. Aram fan ni be weliy e Bible murung’agen fare layon ni ir e ba “th’abi gel u fithik’ e gamanman ma dariy ban’en ni ma rus ngay.” (Proverbs 30:30, BT) Ere ku arrogon Kristus ni ir be’ nder ma rus.
6 Ngad weliyed dalip e kanawo’ ni ke dag Jesus nder rus ni bod rogon reb e layon ni aram e: ke par nib mudugil ni fan ko tin riyul’, me ayuweg e tin nib mat’aw ban’en, ma ma yan u fithik’ e togopuluw nder rus. Ere gad ra guy ni gad gubin ni yugu demtrug ko gadad ma rus fa danga’, nrayog ni ngad folwokgad rok Jesus u rogon nder rus.