Gubin Ngiyal’ E Ma Rin’ Jehovah E N’en Nib Mat’aw
“I Somol e mmat’aw urngin e tin ni ma rin’.”—PSALM 145:17.
1. Uw rogon u wan’um ni faanra oloboch be’ me turguy ni gab kireb, ma mang e rayog ni ngada filed ko re n’en ney?
BAY biyay ni ke oloboch be’ ni ke pufthinnagem ni be sana nga ban’en ni kam rin’ ara be sana nga fan ni kam rin’ ban’en ma de nang morngaagen, fa? Faan manga arrogon, ma sana ke kireban’um—ma bay rogon ni nge kireban’um. Gad be fil ban’en ni baga’ fan ko re n’en ney: De fel’ ni ngada turguyed ban’en ni faanra dada nanged e urngin riy.
2, 3. Uw rogon u wan’ boch e girdi’ u nap’an ni yad ra bieg ban’en u lan e Bible ma de gaman e thin riy ni nge fulweg urngin e deer rorad, machane mang e be yog e Bible u morngaagen Jehovah?
2 Ffel’ ni ngada nanged ni arrogon u nap’an ni gad ra turguy ban’en u morngaagen Jehovah Got. Mang fan? Ya bay boch e thin u lan e Bible ni ra balyangan’dad ngay. Boch e pi thin ney—ni boch ban’en ni rin’ e piin ni ma meybil ngak Got ara boch e pufthin ni tay Got—ma sana de gaman urngin e thin riy ni ra tamilangnag e pi deer rodad. Ba gafgow ya boch e girdi’ e ma togopuluw ko pi thin nem mi yad yog ni de mat’aw Got ara de yal’uw e ngongol rok. Machane ke micheg e Bible ni “Jehovah e mmat’aw urngin e tin ni ma rin’.” (Psalm 145:17) Ku ma micheg e Thin Rok ni “der ma rin’ Got e kireb.” (Job 34:12; Psalm 37:28) Ga ra lemnag ma dabi siy ni kari kireban’ Got ni faanra turguy e girdi’ nib kireb e rok!
3 Ngada weliyed lal e thin ni fan ni nge fel’ u lanin’dad e pi n’en ni ke turguy Got. Ma nap’an ni ke tamilang e pi thin nem ma gad ra weliy l’agruw e thin ko Bible nib mo’maw’ rok boch e girdi’ ni ngar nanged fan.
Mang Fan Ni Nge Fel’ U Wan’dad e Pi N’en Ni Ke Turguy Jehovah?
4. Mang fan ni nge sobut’an’dad u nap’an ni gad be turguy e pi n’en ni ke rin’ Got? Mu weliy.
4 Bin somm’on, manang Jehovah urngin ban’en u morngaagen fare magawon, ma dada nanged e urngin, ere thingari sobut’an’dad u nap’an ni gad ra turguy e pi n’en ni rin’ Got. Susun: Amu lemnag reb e tapuf oloboch ni ba mat’aw urngin ban’en ni ke pufthinnag u lan e court rok ma chiney e ke turguy reb e magawon. Ra uw rogon u wan’um ni faanra gathibthibnag be’ e re tapuf oloboch nem ma faanem e de nang e urngin u morngaagen fare magawon ma ku de nang fan e motochiyel. Ra balyang be’ ni faanra turguy ban’en ni de nang fan morngaagen. (Proverbs 18:13) Ma kab gel e balyang rok be’ ni ra gathibthibnag e “Tapufthin ko fayleng ni polo’”!—Genesis 18:25.
5. Mang e dab da paged talin u nap’an ni gad ra bieg u morngaagen e gechig ni tay Got ngak boch e girdi’?
5 Bin l’agruw i fan ni nge fel’ e pufthin rok Got u wan’dad e ba thil Got ko girdi’, ya rayog rok ni nge guy lan gumerchaey. (1 Samuel 16:7) Be gaar e Thin Rok: “I gag Jehovah e gu ma yaliy e gumercha’, ma gu ma fl’eg i yaliy e buoy ya nggu fulweg taban ngak be’ nrogon e ngongol rok.” (Jeremiah 17:10) Ere nap’an ni gad ra bieg u lan e Bible u rogon ni ke pufthinnag Got boch e girdi’, dab da paged talin ni ma guy Got urngin ban’en ma rayog ni nge guy nga lanin’uy, nge n’en ni ke n’igin be’ ni ke rin’ ban’en nge fan ni ke rin’ boch ban’en. Ma boch e pi n’en ney e dan yoloy nga lan e Thin Rok Got.—1 Chronicles 28:9.
6, 7. (a) Uw rogon ni ke tamilangnag Jehovah ni ra fol ko pi motochiyel rok nib mat’aw mab yal’uw? (b) Mang e dab da paged talin u nap’an ni gad ra bieg ban’en u Bible me maruwaran’dad ko ba mat’aw e n’en ni rin’ Got?
6 Bin dalip i fan ni nge fel’ u wan’dad e pi n’en ni ke turguy Jehovah: Ma fol Got ko pi motochiyel rok ni yugu demutrug e gafgow ra yib riy ngak. Amu lemnag e re thin ney. Nap’an ni pi’ Fak ni nge biyuliy e girdi’ nge chuwegrad ko denen nge yam’, I fol Jehovah ko pi motochiyel rok nib mat’aw. (Roma 5:18, 19) Machane nap’an ni guy Fak nib t’uf rok ni ke gafgow me yim’ u baley i ren e ke k’aring e amith nrib gel ngak Jehovah. Mang e gad ra nang u morngaagen Got ko re n’en ney? Ke weliy e Bible u morngaagen e “biyul ni pi’ Kristus Jesus” ni gaar: “I pi’ Got Kristus ni fan e nge yog ni dag Got rogon nib mat’aw.” (Romans 3:24-26) Kun pilyeg Roma 3:25 ni gaar: “Re n’en ney e ke dag ni ma rin’ Got e n’en nib mat’aw mab yal’uw ni gubin ngiyal’.” (New Century Version) Arrogon, mm’agan’ Jehovah ngay ni nge kireban’ ni fan e nge pi’ e biyul ma ke m’ug riy ni ma fol ko “tin nib mat’aw mab yal’uw.”
7 Ere, nap’an ni gad ra bieg ban’en u Bible ma gad maruwar riy ko mmat’aw e ngongol rok fa danga’ ma dab da paged talin e re bugithin ney: Ke pag Jehovah ni nge yim’ Fak u fithik’ e amith ni bochan e be yul’yul’ Jehovah ko pi motochiyel rok nib mat’aw mab yal’uw. Ere ra togopuluw ko pi motochiyel nem u yugu reb e magawon, fa? Bin riyul’ riy e der ma th’ab Jehovah e pi motochiyel rok. Ere bay fan ni ngari mich u wan’dad ni ra rin’ e tin nib mat’aw ni gubin ngiyal’.—Job 37:23.
8. Mang fan ni de puluw ni nge lemnag e girdi’ ni de nang Jehovah e tin nib mat’aw mab yal’uw?
8 Bin aningeg i fan ni nge fel’ u wan’dad e pi n’en ni ke turguy Jehovah: Ke sunmiy Jehovah e girdi’ ni yaan Got. (Genesis 1:27) Sum e girdi’ ni bay felngirad ni bod pi felngin Got, ere manang e girdi’ e mat’aw. Ra yan i aw ni de puluw ni ngada lemnaged ni de mat’aw Jehovah ni ir faanem ni ke tay ni ngada nanged ko mang e mat’aw. Faanra wagey lanin’dad ni bochan reb e thin u lan e Bible, ma dab da paged talin ni ke af e denen ngodad ere gathi ri gad manang e tin nib mat’aw. Ba flont Jehovah Got nge pi motochiyel rok nge tin nib mat’aw rok. (Deuteronomy 32:4) Ri dabiyog ni ngan lemnag ni kab mat’aw e girdi’ ngak Got!—Roma 3:4, 5; 9:14.
9, 10. Mang fan ni de t’uf rok Jehovah ni nge weliy ngak e girdi’ fan ni ke rin’ boch ban’en?
9 Bin lal i fan ni nge fel’ u wan’dad e tin ni ke turguy Jehovah e “ir e Ani Ga’ ko fayleng.” (Psalm 83:18) Bochan e ir e Ani Ga’ ma gathi thingari weliy ngak e girdi’ fan ni ke rin’ ban’en. Ir e Ani ma ngongliy e rume’ ko but’, ma gad bod fare but’ ni ma fl’eg Got e rume’ riy, ma ra fl’eg nrogon nib m’agan’ ngay. (Roma 9:19-21) Gad mini’—ni gad bod e rume’ u pa’ Got—ni ngada togopuluwgad ko n’en ni ke turguy ara ke fl’eg? I yal’uweg Jehovah Job ya de nang fan e n’en ni ma rin’ Got ngak e girdi’, me gaar: “Mog, ga be guy rogon ni ngam micheg nde yal’uw e tin ni kug rin’ ni aram e kam turguy ni gub kireb me gur e gab mat’aw?” I kalngan’ Job ya manang ni ke weliy ban’en ni de nang fan. (Job 40:8; 42:6) Ere dab da gathibthibnag Got!
10 Ba tamilang ni bay boor i fan ni nge mich u wan’dad ni ma rin’ Jehovah e tin nib mat’aw ni gubin ngiyal’. Ere chiney ni gad manang ni arrogon e maruwel rok Jehovah, ngada weliyed l’agruw e thin u lan e Bible ni ma balyangan’ boch e girdi’ ngay. Bin somm’on e thin e morngaagen e n’en rin’ be’ ni ma liyor ngak Jehovah ma bin l’agruw e morngaagen e gechig ni pi’ Got.
Mang Fan Ni Ke Ognag Lot Fagali Rugod Ni Fak Ngak Fare Ulung I Girdi’?
11, 12. (a) Mu weliy e n’en ni buch u nap’an ni l’og Got l’agruw e engel nga Sodom. (b) Mang boch e deer ni sum u wan’ boch e girdi’ ni bochan e re thin nem?
11 U Genesis guruy ni 19 ma gad ra bieg riy e n’en ni buch u nap’an ni l’og Got l’agruw e engel ni kan pilyeg yaarow nga yaan e girdi’ nga ranow nga Sodom. I wenig Lot ni nge par fagali milekag nga tafen. Machane re nep’ nem me yib ba ulung i pumoon ko re binaw nem kar longobiyed tafen Lot mi yad yog ni nge yib fagali milekag nga wen ngar pared e pi pumoon nem nrogon nib golong. I wenig Lot ngak fare ulung i pumoon machane dar motoyilgad. I guy Lot rogon ni nge ayuweg fagali milekag ya nge dabi yib e riya’ ngorow, ni gaar: “Pi tafager rog, ri gu be wenig ngomed ndab mu ngongliyed e binir e ngongol nib kireb! Mu sapgad, l’agruw e ppin ni fakag ni ba’ ndawor ra nangew e pumoon. Ere mu songad nggu fekrow i yib nga wen ngomed mi gimed rin’ e tin ni gimed ba dag ngorow. Machane dab mu rin’ed ban’en ngak e gali pumoon ney, ya yow e milekag ni kar bow nga lan e naun rog, ere thingar gu yoror rorow.” De fol fare ulung i pumoon ngak Lot mi yad guy rogon ni ngar t’ared fare mab. Tomur riy me malmitnag fagali engel e pi pumoon nem.—Genesis 19:1-11.
12 Bay boch e deer u wan’ boch e girdi’ ni bochan e re thin nem. Yad ma fith: “Uw rogon ni rayog rok Lot ni nge yoror ngak fagali milekag ni be ognag fagali rugod ni fak ngak e pi pumoon nem ni yad ba kireb? Ba kireb e n’en ni ke rin’, fa? Ma ir be’ ni tama rus, fa?” Mang ni ke thagthag Got nga laniyan’ Peter ni nge pining “e moon nib fel’” ngak Lot? M’agan’ Got ko n’en ni rin’ Lot, fa? (2 Peter 2:7, 8) Ngada weliyed e re magawon ney ya nge dab da olobochgad.
13, 14. (a) Mang e ngada nanged u morngaagen e thin ko Bible u morngaagen Lot? (b) Mang e be dag ni de tamdag Lot?
13 Somm’on ma nge tamilang u wan’dad ni de yog e Bible nib fel’ ara ba kireb e n’en ni rin’ Lot, ke mus ni yog e Bible e n’en ni ke buch. De tamilangnag e Bible ko mang e bay u laniyan’ Lot ara fan ni ke rin’ e n’en ni ke rin’. Nap’an nra sul Lot u nap’an ni “fas ko yam’” ma sana ra tamilangnag e pi n’en ney ngodad.—Acts 24:15.
14 Gathi ke tatamdag Lot. Kari gel e magawon rok. I yog ni “thingari yoror rok” fagali milekag ere thingari matanagiyrow nge ayuwegrow. Machane de mom ni nge rin’. I weliy Josephus ni be’ ni ke yoloy e chep rok yu Jew u morngaagen piyu Sodom ni “dar ngongliyed e tin nib mat’aw ngak e girdi’ ma dar ted fan Got . . . Kar fanenikayed e milekag ma ur darngalnaged yad.” Machane de mith Lot ko pi pumoon nem nib gel e dumuwmuw rorad. Danga’, ya ke yan nga wen ni nge wenig ngorad. “Me ning e mab nga keru’.”—Genesis 19:6.
15. Mang fan nrayog ni nga nog ni sana ke rin’ Lot e n’en ni rin’ ni bochan e bay e michan’ rok?
15 Sana ku ra fith e girdi’: “Ere mang ni ke ognag fagali rugod ni fak ngak fare ulung i pumoon?” Gathi ngam tay nib kireb laniyan’ Lot, ya mang ni dab mu lemnag ni sana bay kanawoen ni nge fel’ Lot? Rayog ni nge aw ni ke ngongol Lot u fithik’ e michan’. Uw rogon? Dabi siy ni manang Lot rogon ni ke ayuweg Jehovah Sarah ni ppin rok Abraham, ya Abraham e ir walagen chitamangin Lot. Ka ga manang ni yog Abraham ngak Sarah ni nge yog ni Sarah e ir walagen Abraham ya rib pidorang Sarah ma sana yira thang e fan rok Abraham ya ngar feked Sarah.a Kan fek Sarah nga tafen Pharaoh. Machane ke ayuweg Jehovah Sarah ma de rin’ Pharaoh ban’en ngak. (Genesis 12:11-20) Ere rayog ni nge aw ni ke mich u wan’ Lot ni ku ra ayuweg Jehovah fagali rugod ni fak. Mu tay fanam iyan riy ni ke ayuweg Jehovah fagali rugod u daken fagali engel ma de buch ban’en rorow.
16, 17. (a) Sana uw rogon ni ke guy Lot rogon ni nge balyangan’ e girdi’ ara nge ruw raba’ e girdi’? (b) Yugu demutrug e n’en ni lemnag Lot, mang e rayog ni nge mich u wan’dad?
16 Am lemnag yugu reb e kanawo’ nrayog ni nge fel’ Lot riy. Sana be guy Lot rogon ni nge wagey laniyan’ fare ulung i pumoon. Sana be lemnag Lot ni dabi adag fapi pumoon fagali rugod ya bochan e ba adag e pumoon nu Sodom ni ngar pared yugu boch e pumoon. (Jude 7) Ma ku kan micheg fagali rugod ngak l’agruw e pumoon nu Sodom ni ngar mabgolgad, ma girdien fagali pumoon nem ara pi tafager rorow ara piin ni yad ma maruwel u taabang e yad bay u fithik’ e re ulung nem. (Genesis 19:14) Sana be lemnag Lot ni piin ni bay e tha’ rorad fagali pumoon nra mabgol ngak fagali rugod e yad ra non ni ngar ayuweged fagali rugod. Ra ruw raba’ fare ulung ma dabi gel e riya’ riy.b
17 Yugu de mutrug ko mang fan ni rin’ Lot e n’en ni ke rin’ ma taab ban’en nrayog ni nge mich u wan’dad: Ma rin’ Jehovah e tin nib mat’aw ni gubin ngiyal’, ere bay fan ni ke tay ni Lot e ir “be’ nib mat’aw.” Ga ra lemnag e n’en ni rin’ e pi pumoon nu Sodom ma dariy e maruwar riy ni ke rin’ Jehovah e n’en nib mat’aw u nap’an ni gechignag e re mach nib kireb nem, fa?—Genesis 19:23-25.
Mang Fan Ni Ke Thang Jehovah e Fan Rok Uzzah?
18. (a) Mang e buch u nap’an ni fek David fare Kiwar i yib nga Jerusalem? (b) Mang deer ni yira fith u morngaagen e re thin ney?
18 Yugu reb e thin ni ke balyangan’ e girdi’ ngay e aram fare thin u morngaagen fare kiwaren e m’ag ni guy David rogon ni nge fek i yib nga Jerusalem. Kan tay fare Kiwar u daken ba karro ni be girngiy e garbaw ma Uzzah nge walagen e yow ranownag fare karro. Be gaar e Bible: “Nap’an nra bad ko gin ni yima gunugunuy wom’engin e woldug ni grain riy u Nakon, me dolˈ e garbaw, me k’iyag Uzzah pa’ nge kol fare kahol ko m’ag. Ka chingiyal’ nem me damumuw Somol ni Got ngak Uzzah nge li’ ngem’ ni bochan e dariy madgun Somol u wan’, me yim’ Uzzah u rom u tooben fare kahol ko m’ag.” In e pul nga tomren min fek fare Kiwar nrogon ni ke duguliy Got ya ke tay chilen ni piyu Kohath ko ganong rok Levi e ngar feked nga porad. (2 Samuel 6:6, 7; Numbers 4:15; 7:9; 1 Chronicles 15:1-14) Sana ra fith boch e girdi’: “Mang fan ni kaygi gel e thin rok Jehovah? Ya be guy Uzzah rogon ni nge ayuweg fare Kiwar.” Ngada weliyed boch ban’en ya nge dab da olobochgad riy.
19. Mang fan ndabiyog ni nge rin’ Jehovah e tin nde mat’aw?
19 Thingar dab da paged talin ni dabiyog rok Jehovah ni nge rin’ e n’en ni de mat’aw. (Job 34:10) Ya ra yan i aw ni dariy e t’ufeg rok Jehovah ni faan manga rin’ Jehovah e n’en ni de mat’aw, ma gad manang ko pi n’en ni kada filed u Bible ni “Got e t’ufeg.” (1 John 4:8) Maku be yog e Babyor nib Thothup ni “tin nib mat’aw nge tin nib yal’uw e ke mang def ko gagiyeg rom.” (Psalm 89:14) Ere ra diin me rin’ Jehovah ban’en ni de mat’aw? Ya faan manga rin’ ma ra kirebnag e def ko gagiyeg rok.
20. Mang boch i fan ni susun e nge nang Uzzah fapi motochiyel u morngaagen fare Kiwar?
20 Mu tay fanam iyan riy ni manang Uzzah e motochiyel. Fare Kiwar e be yip’ fan e gini bay Jehovah riy. Be yog e Motochiyel ni dabi math be’ ko fare Kiwar ni dariy mat’awen ni nge math ngay, ma be yog ni piin nra th’ab fare Motochiyel e ngan thang e fan rorad. (Numbers 4:18-20; 7:89) Ere baga’ fan fare maruwel ni ngan fek fare kiwar iyan ya ba thothup. Uzzah e ir be’ nu Levi (machane gathi ir reb e prist) ere manang e Motochiyel. In e duw u m’on riy e kan fek fare Kiwar i yib nga tafen chitamangin Uzzah ngan chaariy u rom. (1 Samuel 6:20; 7:1) I par u rom ni gonapan 70 e duw me turguy David ni ngan fek. Ere ka nap’an nib bitir Uzzah ma manang e pi motochiyel u morngaagen fare Kiwar.
21. Mang fan ni nge dab da paged talin ni ma guy Jehovah nga lan gumerchaey u nap’an ni gad ra lemnag e n’en ni rin’ Uzzah?
21 Kada weliyed ni rayog rok Jehovah ni nge nang e n’en ni bay u gumerchaey. Be yog e Thin Rok Got ni “dariy madgun Got u wan’” Uzzah, ere ke guy Jehovah ban’en u laniyan’ Uzzah ni de weliy e Bible morngaagen. Sana ba tolngan’ Uzzah ma ke thum’ nga wuru’ e motochiyel, fa? (Proverbs 11:2) Ke ufanthin Uzzah ni bochan e be yannag fare Kiwar u fithik’ e girdi’ ara ke ufanthin ni bochan e ke matanagiy e tabinaw rok Uzzah fare Kiwar u taferad, fa? (Proverbs 8:13) De mich u wan’ Uzzah ni rayog rok Jehovah ni nge ayuweg fare kiwar nib thothup ni be yip’ fan e gini bay riy, fa? Yugu de mutrug rogon ma rib mich u wan’dad ni ke rin’ Jehovah e n’en nib mat’aw. Dabi siy ni guy ban’en u gumerchaen Uzzah me pi’ e gechig riy ni papey.—Proverbs 21:2.
Bay Fan Ni Nge Pagan’dad
22. Uw rogon ni ma m’ug e gonop rok Jehovah riy ni yu ngiyal’ ma dariy morngaagen boch ban’en u lan e Thin Rok?
22 Be m’ug e gonop rok Jehovah riy ni yu ngiyal’ ma de weliy e Thin Rok urngin ban’en. Ere ke pag Jehovah ni ngada daged ni ke pagan’dad ngak. Ba tamilang ko fapi thin ni kada weliyed ni bay fan ni nge fel’ u wan’dad e tin ni ke turguy Jehovah, fa? Arrogon, faan gad ra fil e Thin Rok Got ni ba yul’yul’ gumercha’dad ma ba mab lanin’dad ma gad ra fil riy morngaagen Jehovah ma ra mich u wan’dad ni ma rin’ e tin nib mat’aw ni gubin ngiyal’. Ere faanra bay e deer rodad u nap’an ni gad ra bieg e Bible ma dariy e fulweg riy e chiney ma ngada pagedan’dad ngay ni ke rin’ Jehovah e n’en nib mat’aw.
23. Mang e rayog ni nge mich u wan’dad u morngaagen e pi n’en ni ra rin’ Jehovah ko gabul nge langleth?
23 Ma ku rayog ni nge pagan’dad ngay ni ra rin’ Jehovah e tin nib mat’aw ko gabul nge langleth. Rayog ni nge mich u wan’dad ni dabi “chagiy e piin ndawor ra ngongliyed e kireb ngak e piin ni kar ngongliyed e kireb nge thang e fan rorad.” (Genesis 18:23) Dabi rin’ ya ba t’uf e tin nib mat’aw nge tin nib yal’uw rok. Ma rayog ni nge mich u wan’dad ni ra taw ko fare m’ag nib biech ma ra pi’ ngodad urngin ban’en nib t’uf rodad u reb e kanawo’ ni th’abi fel’.—Psalm 145:16.
[Footnotes]
a Bay fan ni ke tamdag Abraham, ya bay ko babyor nu Egypt kakrom morngaagen reb e Pharaoh ni ke l’og e salthaw rok ni nge kol reb e ppin nib pidorang mar lied e pumoon rok nge yim’.
b Mu guy The Watchtower ko December 1, 1979, ko page 31 ma bay riy yugu boch e thin nra weliy fan ni rin’ Lot e n’en ni ke rin’.
Ka Ga Manang?
• Mang boch i fan ni nge fel’ u wan’dad e puf thin ni ke tay Jehovah?
• Mang e ra ayuwegdad ni nge dab da olobochgad ko n’en ni rin’ Lot ni ke ognag fagali rugod ni fak ngak fare ulung i pumoon?
• Mang boch ban’en nra ayuwegdad ni ngada nanged fan ni ke thang Jehovah e fan rok Uzzah?
• Mang e rayog ni nge mich u wan’dad ko pi n’en nra rin’ Jehovah ko gabul nge langleth?