Ba Puluw ko Science
“Kug yoloy nga but’ guyey yu bugithin ni fan ngom. Nib sug ko llowan’ nge fonow nib fel’, ma ra fil ngom ko mang e rib riyul’. Ma nap’an e yira l’oegem ni ngam gay ko mang, ma bay mu fek e fulweg riy i yib nib mat’aw.”—PROVERBS 22:20, 21, BT.
UW ROGON NIB THIL E BIBLE? Ba ga’ ni babyor kakrom e ma weliy boch ban’en ni dabiyog ni nge pagan’uy ngay ma de puluw ko science. Ke mada’ ko chiney ma piin ni yad ma yoloy e babyor e thingar ra thilyeged boch ban’en ko babyor rorad ya nge puluw ko pi n’en ni kafin nang. Machane, thin ko Bible e “bay i par ndabi m’ay biid” ni bochan e en ni thin rok e aram e En Sunmiydad.—1 Peter 1:25.
BOD ROGON NI: Fare Motochiyel rok Moses e pi’ reb e fonow ngak piyu Israel ni ngar k’eyaged e mugungan u “ wuru’ e gin ni yad be par riy.” (Deuteronomy 23:12, 13) Faanra ke math piyu Israel ko gamanman ara girdi’ ni ke yim’ ma thingar ra malukniged pa’rad ko ran. (Levitikus 11:27, 28; Numbers 19:14-16) Mus ko piin ni bay e daraw rorad ni yima tayrad nga bang ni yigoo yad ya nge dab ra abuweged e m’ar ko girdi’ nge mada’ ko ngiyal’ ni kan nang ni ke chuw e m’ar rorad.—Levitikus 13:1-8.
N’EN NI KAN NANG U ROGON E TAFLAY E NGIYAL’ NEY: Boch e kanawo’ u rogon ni ngan taleg e m’ar ni dabki garer e ngan k’eyag e pi mugungan, min fal’eg i maluknag paay, min tay e piin nib m’ar nga bang ni yigoo yad ya nge dabi af e m’ar ngak be’. Faanra dariy e kolosis nib chugur ko gin ni ga be par riy ma rogon ni be yog e Centers for Disease Control and Prevention (CDC) u Meriken e gaar: “Sogonap’an 30 meter ara 100 feet palofngin nga orel ko ran nge gin ni yibe par riy e rayog ni ngan kolosis riy min tharey ko but’.” Rogon ni be yog e World Health Organization e nap’an ni yira rin’ ni aram rogon, ma ra lich ko 36 pasent ko girdi’ nra af fare m’ar ni yanyan kenggin ngorad. Dawori gaman 200 e duw ni ke yan ma ke pirieg e togta ni boor e m’ar ni be af ko girdi’ ni bochan pa’rad ni darur malukniged u tomuren ni kar mathgad ko piin ni kar m’ad. Rogon ni be yog e CDC e ngan luknag paay e “ireram e bin th’abi fel’ e kanawo’ ni nge dabki af e m’ar.” Ma uw rogon e piin ni yad ba daraw ara ku bay yugu mit a m’ar rorad ni yima tayrad nga bang ni yigoo yad? Ke weliy fare Saudi Medical Journal ni gaar: “U m’on ni nge garer ba mit e m’ar mab fel’ ni ngan tay e piin nib m’ar nga bang ni yigoo yad, ya aram e bin th’abi fel’ e kanawo’ ni ngan taleg fare m’ar ni dabki garer.”
MANG E GA BE LEMNAG? Ga be lemnag ni ku bay reb e babyor nib thothup ni nge puluw e thin riy ko n’en ni yog e science e chiney, fa? Ara ba thil e Bible nga yugu boch e babyor?
[Blurb on page 6]
“Rib manigil ni gad ra beeg murung’agen rogon ni ngan ayuwegey ko m’ar u nap’an Moses.”—MANUAL OF TROPICAL MEDICINE, BY DRS. ALDO CASTELLANI AND ALBERT J. CHALMERS