Àlàyé Ìsàlẹ̀ Ìwé

a Apocrypha (ni ṣangiliti, túmọ̀ sí “fara sin”), Pseudepigrapha (ni ṣangiliti, sì túmọ̀ sí “àwọn ìwé tí wọ́n fi èké pè ní orúkọ ẹlòmíì”) ni àwọn ìwé tí àwọn Júù kọ ní ọ̀rúndún kẹta ṣááju Sànmánì Tiwa sí ọ̀rúndún kìíní Sànmánì Tiwa. Ṣọ́ọ̀ṣì Roman Kátólíìkì tẹ́wọ́ gba Apocrypha gẹ́gẹ́ bí ara àwọn ìwé Bíbélì tí a mí sí, àmọ́ àwọn Júù àtàwọn Pùròtẹ́sítáǹtì kò tẹ́wọ́ gba ìwé wọ̀nyí rárá. Pseudepigrapha tí wọ́n fi orúkọ àwọn tó lókìkí nínú ìtàn Bíbélì kọ, sábà máa ń jẹ́ àfikún ìsọfúnni nípa àwọn ìtàn inú Bíbélì.