KISUEKULU KI ZIBUKU MU KHONDI MAYO
Kibanga ki Nsungi
KISUEKULU KI ZIBUKU MU KHONDI MAYO
Ibinda
  • KIBIBILA
  • BILONGULU
  • ZIKHUTUKUNU
  • mwbr18 Ngonda Yintatu tsyel. 1
  • Mubongulu Malongi Madi mu Nzingulu ayi Kisalu Thwadusulu yi Lukutukunu

Tsielu ayiyi yisi ko video ayoyo

Lemvuka, video ayiyi yisinkuiza sika ko kibila diambu dimbi dibe monika.

  • Mubongulu Malongi Madi mu Nzingulu ayi Kisalu Thwadusulu yi Lukutukunu
  • Mubongulu Malongi Madi mu Nzingulu ayi Kisalu Thwadusulu yi Lukutukunu (2018)
  • Mua Mintu mi Malongi
  • 5-11 NGONDA YINTATU
  • 12-18 NGONDA YINTATU
  • 19-25 NGONDA YINTATU
  • 26 NGONDA YINTATU–​1 NGONDA YINNA
Mubongulu Malongi Madi mu Nzingulu ayi Kisalu Thwadusulu yi Lukutukunu (2018)
mwbr18 Ngonda Yintatu tsyel. 1

Mubongulu Malongi Madi mu Nzingulu ayi Kisalu Thwadusulu yi Lukutukunu

5-11 NGONDA YINTATU

KYUKA KIDI MU DYAMBU DI NZAMBI | MATAI 20-21

‘Woso Wuntomba Kuba Wunneni mu Benu Kafweti ba Kisadi Kinu’

(Matai 20:3) Bo vavyoka bilokulu bitatu va meni, wumona batu bankaka bakhambulu kisalu, baba batelama va zandu;

nwtsty foto mu khondi mayo

Dizandu

Mazandu mankaka dedi mo bantubila avava, maba va ndeku nzila. Batu baba sumbisanga, baba tulanga byuma va nzila ayi mawu maba zibikanga nzila yi kuvyokila. Batu baba kalanga nduka mazandu beni, baba luaku lu kusumba byuma bi kusadila ku nzo, bibasa, zividro ziba thalu yiwombo ayi byuma binkaka bimona. Bo kukhambu ba byuma bi kulundila bidya mwingi bibika kubola, kiawu kibila batu baba kwendilanga mu mazandu kadika kilumbu mwingi kusumba bidya. Mu mazandu beni, batu baba kwendanga kuawu kwe sumba byuma baba luaku lu kukuwa zitsangu nsumbisi ayi batu bankaka baba twalanga, bana balezi baba sakananga kuawu, ayi batu bakhambu kisalu baba vingilanga woso mutu kaba vana kisalu. Yesu wubelusa mutu wuba bela va dizandu ayi Polo wusamuna va dizandu. (Mavanga 17:17) Vayi minsoniki mi zithumu ayi Bafalisi baba kukinangikanga, bawu baba zolanga kukutakana va bibwangu biba batu bawombo mwingi baba mona.

(Matai 20:20, 21) Buna ngudi bana ba Zebede wuyiza kwidi Yesu va kimweka ayi bana bandi; wumfukimina ayi wundinda dyambu dimweka. 21 Yesu wunyuvula: ‘mbi tidi?’ Nandi wuvutula: ‘Bika bana bama babwadi ba babakala bakala wumweka ku lubakala luaku ayi wumweka ku lukyeto luaku mu Kintinu kyaku.

nwtsty tsudukusu yi matangu mu Matai 20:20, 21

ngudi bana ba Zebede: Voti, ngudi yi bapostolu Yakobi ayi Yoane. Dedi bummonisina buku yi Malako, Yakobi ayi Yoane bawu badi mu batu bo bafikama Yesu. Ḿba bawu bakamba ngudi’awu Salome kadinda mambu beni kwidi Yesu, bila nandi wuba ngudi khazi yi Yesu.—Matai 27:55, 56; Malako 15:40, 41; Yoane 19:25.

wumweka ku lubakala luaku ayi wumweka ku lukyeto luaku: Avava zikhonzo ziwadi, zimmonisa lukinzu ayi kimfumu, vayi khonzo yilutidi yidi khonzo yi lubakala.—Minkunga 110:1; Mavanga 7:55, 56; Loma 8:34.

(Matai 20:25-28) Yesu wuba tumisa baboso ayi wuba kamba: ‘Luzebi ti zimfumu zi tsi zinyalanga batu ba nza, ayi batu bawu banneni beti kuba kitula kisakununu kiawu. 26 Vayi bwisi ko buawu benu lufweti bela; vayi woso wuntomba kuba wunneni mu benu kafweti ba kisadi kinu, 27 woso wutidi kuba wutheti buna bika kaba [kisadi kinu]. 28 Bila Mwana mutu kasa kwiza ko mwingi bansadila, vayi wuyiza mwingi kusadila bankaka ayi kuvana luzingu luandi mwingi kukula batu bawombo.’

nwtsty tsudukusu yi matangu mu Matai 20:26, 28

kisadi: Kibibila khumbu ziwombo kinsadilanga kikuma ki Kingeleko di·aʹko·nos mwingi kutubila mutu wukhambu bikanga kukikulula mwingi kusadila bankaka. Bansadilanga kikuma beni mwingi kutubila Yesu (Loma 15:8), bisadi voti bisadi bi Klisto (1 Kolinto 3:5-7; Kolosai 1:23), minsadisi mi bakulutu (Filipi 1:1; 1 Timoteo 3:8), batu bo bansalanga mu zinzo zi batu bankaka (Yoane 2:5, 9) ayi zimfumu (Loma 13:4).

Bakula Kyuka Kiswama mu Dyambu di Nzambi

(Matai 21:9) Nkangu wu batu baba kuntwala, ayi bo baba kunlandakana, baba tenduka: ‘Tukulomba, vukisa Mwana Davidi! Bika mutu wowo wunkwizila mu dizina di Yave kasakumunu! Tukulomba, mvukisa mu bibwangu bi zangama.’

nwtsty tsudukusu yi lutangu mu Matai 21:9

Tukulomba, vukisa: Lit., “Ozana.” Kikuma mu Kingeleko ayi kibasikila mu Kiebeleo, kinsundula ‘tukulomba, vukisa’ voti ‘lemvuka, vukisa.’ Avava bansadila kikuma beni mwingi kulomba Nzambi kavana luvukusu ayi lunungu; kilenda sekudulu mvandi buka “lemvuka, vana luvukusu kwidi.” Buvyokila thangu, kiyiza ba kikuma ki nsambu ayi ki kuzitisila. Thubulu beni mu Kiebeleo yidi mu Minkunga 118:25, wuba wumweka mu minkunga mi Haleli baba yimbilanga beni mu thangu yi Pasika. Diawu bikuma beni byaba fika kwizanga mu mayindu ma batu mu thangu beni. Nzambi wutambudila nsambu awuwu wu kuvukisa Mwana Davidi bo kavulubusa Yesu mu lufwa. Mu Matai 21:42, Yesu naveka wutuba mambu madi mu Minkunga 118:22, 23 ayi wusudikisa mawu mu Mesiya.

Mwana Davidi: Kikuma akiki kimmonisa nkunu Yesu kayizila, ayi kimmonisa mvandi kiyeku kyandi buka Mesiya.

(Matai 21:18, 19) Bo kaba vutuka ku divula va meni, wumona nzala. 19 Nandi wumona nti wumweka wu makundi ma figo va ndambu nzila, wufikama va ba nti beni vayi kasa mona ko ni dikundi vayi meza to. Buna wukamba nti beni: “Wulendi bwe buta ni dikundi dimweka ko.” Muna thangu beni nti wu makundi ma figo wuyiza yuma.

jy 244 ¶4-6

Nti wu Makundi ma Figo Kasadila Mwingi Kulonga Matedi Kiminu

Vayi kibila mbi Yesu kayumisina nti wu makundi ma figo? Nandi wutuba kibila mu mvutu kavana: ‘Bukyedika ndikulukamba, boti lwidi kiminu mu khambu ba divuda, bika ti lwela vanga to mo yivengi mu nti wu makundi ma figo awowo, vayi kheti benu kamba mongo, ‘botuka avava ayi wukiloza mu ḿbu,’ mawu mala vangama. Mambu moso munlomba mu nsambu, benu ba kiminu, lwela ma tambula.’ (Matai 21:21, 22) Nandi widi mu kubwe vutukila mambu katuba theti matedi kiminu kilenda vanga mongo kwenda khonzo yinkaka.—Matai 17:20.

Diawu, bo kavanga nti wu makundi ma figo kuyuma, Yesu wulonga dilongi di luvalu beni ditedi tsatu yi kuba kiminu mu Nzambi. Nandi wutuba: ‘Byuma byoso munlomba mu nsambu, lubanu kiminu ti luma tambula biawu, ayi lwela baka biawu.’ (Malako 11:24) Dilongi dinkinza beni kwidi minlandikini myoso mi Yesu! Vayi dilutidi kwidi bapostolu mu kibila ki ziphasi bankwiza monikina. Vayi kwidi ngwizani yinkaka mu kuyumisa nti wu makundi ma figo na khadulu yi kiminu.

Dedi nti awuwu wu makundi ma figo, dikabu di Isaeli dimonisanga ko mavanga mawu makyedika. Batu ba dikabu adidi badi ku tsi luwawanu bavanga na Nzambi, ayi balenda monikina dedi bantumamananga Nsiku. Vayi, dikabu dyoso dimmonisanga ti disi ko kiminu ayi disi ko makundi mambote. Bawu mvawu babayisa Mwana wu Nzambi. Bo kavanga nti beni wukhambu butanga makundi kuyuma, Yesu wumonisa tsukulu mbi dikabu beni dikhambu kiminu ayi makundi mambote dyala tambula.

Matangu ma Kibibila

(Matai 20:1-19) “Kintinu ki diyilu kidedikini banga mfumu yi nzo wo wuyenda va meni mu sonika bisadi bilenda sala mu ndim’andi yi vinu. 2 Wuwizana yawu mu denali kimweka mu kilumbu ayi wuba fidisa ku ndim’andi yi vinu. 3 Bo vavyoka bilokulu bitatu va meni, wumona batu bankaka bakhambulu kisalu, baba batelama va zandu; 4 wuba kamba: ‘benu mvinu, yendanu lusala mu ndim’ami yi vinu ayi yinkwiza lufuta mfutu wufwana.’ 5 Bawu mvawu bayenda. Nandi wubwe kwenda dyaka bo vavyoka bilokulu binsambanu mu masika ayi mu vwa di bilokulu. Ayi wubwe vangila bobuawu. 6 Va bwe vyoka kumi kimweka di bilokulu, wuyenda ayi wumona dyaka bankaka baba batelama vana ayi wuba yuvula: ‘kibila mbi lutelimini avava kilumbu kimvimba mu khambu sala ni kyuma?’ 7 Bavutula: ‘bila ni mutu kasa tusonika ko mu kisalu;’ wuba kamba: ‘Benu mvinu, yendanu musala mu ndim’ami.’ 8 “Va bwilu, mfumu ndima wukamba nkengi wu bisalu byandi: ‘tela bisadi ayi wuba futa vayi tonina kwidi bo baba batsuka mu sonama bosi wumanisina kwidi bo baba batheti.’ 9 Bo batu bobo basonama va kilokulu ki kumi kimweka bayiza, batambula denali kimweka mu kadika mutu. 10 Vayi bo batu baba batheti mu sonama bayiza, bamwena ti bawu bankwiza luta thalu yinangama, vayi denali kimweka to kadika mutu katambula. 11 Bo batambula kiawu, bafwemina mfumu yi ndima 12 ayi bankamba: ‘batu bobo sonikini kunzimunina, kilokulu kimweka to basadidi. Vayi wuba futidi phila yimweka ayi befu tusedi kisalu kiwombo ayi ku tsi mwinya wungolo mu kilumbu kimvimba.’ 13 Mfumu yi ndima wuvutula kwidi kisadi kimweka mu bawu: ‘A nkundi’ama, yisa kuvangila dyambu dimbi ko, twisa wizanana ko yaku mu denali kimweka? 14 Bonga mfutu’awu ayi yenda kuaku. Minu thidi vana kwidi mutu wowo wutsuka phila yimweka banga ngyewu. 15 Bukyedika ti yisi ko nswa mu vanga dyoso thidi mu zimbongo zyama? Voti nsoki wummona bo yidi mutu wumbote?’ 16 Buawu bobo bwela bela, batu batsuka bela ba batheti ayi batheti bela ba batsuka. 17 Yesu bo kaba kwenda ku Yelusalemi, wubonga kumi minlonguki myandi myodi va khonzo ayi wuba kamba mu nzila: 18 “Tala, twidi mu kukwenda ku Yelusalemi, ayi kuawu Mwana mutu kela yekodolo mu myoko mi zimfumu zi zinganga zi nzambi ayi kwidi minlongi mi zithumu. Bawu bela kunzengila nkanu wu lufwa 19 ayi bela kunyekula mu myoko mi bapakanu mwingi bansakinina, bambula bikoti ayi bambanda va dikunzi. Bosi mu kilumbu kintatu nandi wala vulubuka.

12-18 NGONDA YINTATU

KYUKA KIDI MU DYAMBU DI NZAMBI | MATAI 22-23

“Tumamana Zithumu Ziwadi Zilutidi”

(Matai 22:36-38) “A Nlongi, Lutumu mbi lulutidi mu Nsiku?” 37 Yesu wumvutudila: “ ‘Zola Yave Nzambi’aku mu ntima’aku woso, mu mwel’aku woso, ayi mu mayindu maku moso.’ 38 Alulu luawu lutumu luthedi ayi lulutidi.

nwtsty tsudukusu yi lutangu mu Matai 22:37

ntima: Kikuma bamfwanikisilanga buka mabanza moso mutu kadi. Ba kutubila kiawu va kimweka na ‘mwela’ ayi ‘mayindu’ kinluta monisanga tsundu yi dyambu beni ayi kinluta tubilanga matedi mabanza ma mutu, ayi mambu mutu kantomba. Bikuma bintatu bansadila avava (ntima, mwela ayi mayindu) ba bisadilanga ko va kimweka; vayi bansadilanga biawu mu phila yi kubwela kindisa luzolo lukyedika kwidi Nzambi.

mwela: voti “bumutu bwitu boso.”

mayindu: Kinsundula, mayindu ma mutu. Mutu kafweti sadila mayindu mandi mwingi kazaba Nzambi ayi kayonzuka mu luzolo kadi mu nandi. (Yoane 17:3 Tala matangu va wanda; Loma 12:1) Buku yi Deutelonomi 6:5, yisonimina mu kiebeleo ayi yinsadila bikuma beni bitatu, ‘ntima, mwela, ayi mangolo.’ Vayi mu buku yi Matai yisonimina kingeleko, yinsadila kikuma ‘mayindu’ kubika ti ‘mangolo.’ Vadi bibila biwombo zibuku beni zinsadila bikuma bivyakana. Theti, kheti mbembo yi Kiebeleo yikhulu, yisa ba ko kikuma kikyedika mwingi kutubila ‘mayindu,’ vayi basadila mvandi kiawu khumbu ziwombo mwingi kutubila ‘ntima.’ Vayi kikuma ntima, ba kukisadilanga mwingi kutubila bumutu boso, kubunda mvandi mayindu, mabanza, ayi mavanga. (Deutelonomi 29:4; Minkunga 26:2; 64:6; tala tsudukusu yi matangu yi kikuma ntima mu lutangu alulu.) Diawu, vama masonoko ma Kiebeleo mansadila kikuma ‘ntima,’ Septuaginta yi Kingeleko yinluta sadila kikuma ki Kingeleko kindedakana ‘mayindu.’ (Ngenesi 8:21; 17:17; Zingana 2:10; Yesaya 14:13) Kibila kinkaka buku yi Matai kasadila kikuma ‘mayindu’ kubika kwandi ‘mangolo,’ kibila mu Deutelonomi 6:5, Kikuma mu Kiebeleo ‘mangolo [voti ‘mangolo ma mutu,’ tala matangu va wanda]” bilenda sundula bima byodi: mangolo manyitu ayi mayindu voti lwaku lu kuyindula. Boso kwandi bubela, mu phila kikuma beni kisadulu mu kiebeleo ayi mu kingeleko malenda sadisa kuvisa kibila mbi minsoniki mi matangu ma kingeleko basa sadila ko bikuma bidi mu Deutelonomi mu phila yo yawu.

(Matai 22:39) Lumwadi ludedikini banga lutheti luawu lulu: ‘Zola wadi yaku dedi bo wu kukizodilanga ngye veka.’

nwtsty tsudukusu yi lutangu mu Matai 22:39

Lumwadi: Mu Matai 22:37, mvutu Yesu kavana Nfalisi wuba wusulama, vayi Yesu wubwe vutuka mu kyuvu bamvana mwingi kutubila mvandi matedi lutumu lumwadi (Levitiku 19:18), mwingi kulongisa ti zithumu ziwadi azizi zisi ko bu kuvasila ziawu, ayi ziawu Nsiku ayi Mimbikudi banluta tubila.—Matai 22:40.

wadi yaku: Mu Kingeleko kikuma akiki kinsundula ‘mutu wufikama.’ Kilenda sundula mvandi batu bobo basi ko bafikama vo tunkalanga. Kilenda tubila mvandi mutu wunkolukanga yitu.—Luka 10:29-37; Loma 13:8-10.

(Matai 22:40) Mu zithumu ziwadi beni muawu mubongulu Nsiku ayi Mimbikudi.’

nwtsty tsudukusu yi lutangu mu Matai 22:40

Nsiku . . . Mimbikudi: ‘Nsiku’ wuntubila zibuku zi Kibibila kutonina mu Ngenesi ti Deutelonomi. ‘Mimbikudi’ mintubila zibuku zi zimbikudulu zi masonoko ma Kiebeleo. Vayi, ba kutubila bikuma abibi va kimweka, thubulu beni tulenda visila yawu buka Masonoko moso ma Kiebeleo.—Matai 7:12; 22:40; Luka 16:16.

mubongulu: Mu Kingeleko kinsundula ‘mubongulu mu,’ avava bansadila kiawu mwingi kutubila matedi ‘kunamanana mu.’ Yesu wumonisa ti wisi ko to Nsiku widi Kumi di Zithumu vayi Masonoko moso ma Kiebeleo mabongolu mu luzolo.—Loma 13:9.

Bakula Kyuka Kiswama mu Dyambu di Nzambi

(Matai 22:21) Bavutula ti: ‘bi Sezali.’ Buna Yesu wuba kamba: diawu luvana kwidi Sezali byuma bi Sezali, vayi kwidi Nzambi byuma bi Nzambi.’

nwtsty tsudukusu yi lutangu mu Matai 22:21

Byuma bi Sezali kwidi Sezali: Mvutu wu Yesu avava, ayi mu mambu madi mu Malako 12:17 ayi mu Luka 20:25, mawu to mambu Yesu katuba matedi Mfumu wu Loma. ‘Byuma bi Sezali’ binsundula kufuta ziphaku mu byuma zimfumu zi nza ba tuvangilanga, mvandi kumonisa lukinzu ayi phila tufweti kuba tumukina mu mambu makhambu bundula minsiku mi Yave.—Loma 13:1-7.

byuma bi Nzambi kwidi Nzambi: binsundula mbwongimini yi mutu mu ntima woso, kunzola mu mwela woso ayi kutumamana mu bukyedika.—Matai 4:10; 22:37, 38; Mavanga 5:29; Loma 14:8.

(Matai 23:24) Mintwadisi mimfwa meso, bansosanga zimbu vayi bamminanga kibulu bantedilanga kamela!

nwtsty tsudukusu yi lutangu mu Matai 23:24

bansosanga zimbu vayi bamminanga kibulu bantedilanga kamela: Mbu ayi kamela biba mu bibulu biluta ba bilwelo ayi binneni bizabakana kwidi basi Isaeli buka bibulu bi masumu. (Levitiku 11:4, 21-24) Yesu wusabisa mambu katuba, bo katuba ti bakulutu ba binganga baba sosanga malavu mawu mwingi babika kutambakana kwidi zimbu, vayi bambayisanga mambu malutidi nkinza matedi Nsiku, mavanga beni mandedakana na mambu mammonikanga mu thangu kamela kammina kyuma.

Matangu ma Kibibila

(Matai 22:1-22) Yesu wubwe yolukila yawu mu binongo, wuba kamba: 2 “Kintinu ki diyilu kidedikini banga ntinu wumweka wuvangisa nyengo wu dikwela di mwan’andi wu dibakala. 3 Wutuma bisadi byandi mwingi kwe tela batu bobo batumusu mu nyengo, vayi batu beni bamanga kuawu kwiza. 4 Wubwe tuma bisadi binkaka ayi wuba kamba, ‘lukamba kwidi batu bobo batumusu mu nyengo ti yibe mana ku kubika bidya, phondisidi zingombe zyama ayi bibulu byama binneni, ayi byuma byoso bikubimini. Yizanu mu nyengo wu dikwela” ’ 5 Vayi batu bobo batumusu bamona mambu beni ma phamba, bosi kadika mutu wuyenda kwandi, wumweka ku tsol’andi, wunkaka ku kita kayenda. 6 bobo basyala, bakanga bisadi byandi, baba yamisa ayi baba vonda. 7 “Buna ntinu wufwema beni ayi wufidisa masodi mandi mu vonda mimvondi beni ayi mu vika divula diawu. 8 Bosi wukamba bisadi byandi, ‘Nyengo wu dikwela wukubimini. Vayi batu batumusu basi bafwana ko. 9 Diawu yendanu mu mavambu ma zinzila, tumisanu batu boso mummona mwingi biza mu nyengo wu dikwela.’ 10 Bisadi biyenda mu zinzila ayi bikutikisa batu boso bamona, bambote ayi bambi; ayi nzo yi nyengo wu dikwela yiwala. 11 Ntinu bo kakota mwingi kutala batu baba ku nzo nyengo, wumona dibakala dimweka dikhambu vwata minledi mi nyengo wu dikwela. 12 Buna wuyuvula: ‘A nkundi’ama! Bwidi kotidi avava, ngyewu khambulu mvwatu wu minlendi mi nyengo wu dikwela? Vayi mutu beni kasa baka ko dyambu di tuba. 13 Buna ntinu wukamba bisadi byandi, ‘Nkang’anu malu ayi myoko ayi nloz’anu kunganda kwidi kitombi. Kuna kwidi bidilu ayi nkwetolo yi meno.’ 14 “Bila bawombo batumusu vayi balwelo basolo.” 15 Buna bafalisi bayenda ayi bafindasana ziphaka bawu veka mwingi kutomba kibila ki kubwidila Yesu mu mambu momo kalenda tuba. 16 Bamfidisa minlonguki miawu ayi batu ba dikabu di Elode. Ba tuba: ‘a nlongi tuzebi mboti ti ngyewu widi mutu wuntubanga kyedika, wunlonganga nzila yi Nzambi mu bukyedika ayi wumonanga mutu boma ko, bila wutalanga bizizi bi batu ko. 17 Wutukamba bwidi wummwena mu dyambu adidi, nswa widi mu kufuta phaku kwidi Sezali voti ndamba? 18 Vayi Yesu, wuzaba mayindu mawu mambi ayi wutuba: A bankwa luvunu, bila mbi lu kuthotila? 19 “Mbonis’anu zimbongo lumfutilanga phaku.” Buna bannatina denali kimweka. 20 Bosi wuba yuvula: “kizizi akiki ayi bisono abibi, bidi binani?” 21 Bavutula ti: ‘bi Sezali.’ Buna Yesu wuba kamba: diawu luvana kwidi Sezali byuma bi Sezali, vayi kwidi Nzambi byuma bi Nzambi. 22 Babo basimina beni bo bayuwa mawu, bambika ayi bayenda kuawu.   

19-25 NGONDA YINTATU

KYUKA KIDI MU DYAMBU DI NZAMBI | MATAI 24

‘Tatamana Kuba Wukotuka mu Kiphevi mu Bilumbu Abibi Bitsuka’

(Matai 24:12) ayi mu dyambu di mambu mambi mela saba, luzolo lu batu bawombo lwela dekuka.

it-1 120 ¶9

Luzolo

Luzolo lu Mutu Lulenda Dekuka. Bo Yesu Klisto kaba kamba minlandikini myandi matedi mambu mala monika kuntwala, Nandi wumonisa ti luzolo (a·gaʹpe) lu batu bawombo bantubanga ti bankikininanga mu Nzambi lwala dekuka. (Matai 24:3, 12) Mvwala Polo wutubila mavanga batu bala monisa beni mu bilumbu bi ziphasi binkwiza, dedi bawu bala ‘luta zola zimbongo.’ (2 Timoteo 3:1, 2) Mawu mammonisa ti mutu kalenda bika kulandakana mambu masulama ayi kuzimbisa luzolo lukyedika kaba. Mambu amama, mammonisa nkinza wu kukifyongunina kadika thangu mwingi tuzaba bwidi bukadidi luzolo lwitu bo tumbotula thangu mwingi kuyindula mambu tuntanga mu Kibibila ayi kubalula luzingu lwitu mwingi tuzingila mu minswa Myandi.—Efeso 4:15, 22-24.

(Matai 24:39) ayi basa vanga ko ni dyambu nate Khuka yinlangu yiyiza ayi yimana vitumuna baboso. Buawu bobo bwala bela thangu Mwana mutu kala kwiza.

w99 15/11 19 ¶5

Ngye Widi mu Kutumamana Mamoso Wufweni Vanga mu Kisalu ki Nzambi?

5 Yesu Klisto wutuba matedi thangu’itu yi ziphasi: “Mambu amomo mamonika mu thangu Nowa, mala bwe monika mu thangu Mwana mutu kala kwiza. Bila dedi bo bawu babela mu thangu beni ava khuka yinlangu yiza, batu baba dyanga ayi nwanga, bakwelana bakwedisa ti mu kilumbu Nowa kakota mu nzaza; ayi basa vanga ko ni dyambu nate Khuka yinlangu yiyiza ayi yimana vitumuna baboso. Buawu bobo bwala bela thangu Mwana mutu kala kwiza.” (Matai 24:37-39)Mu kukhambu vyokisa kitesu, vasi ko dyambu dimbi mu kudya, kunwa, ayi dikwela didi dyambu naveka Nzambi kavanga. (Ngenesi 2:20-24) Vayi, befu kumona ti mambu ma luzingu mawu tunluta vwa nkinza, kibila mbi tufweni kusambidila matedi mambu beni? Yave kalenda ku tusadisa tutula mambu ma Kintinu va theti, kuvanga masulama ayi kutumamana mambu nandi kantomba.—Matai 6:33; Loma 12:12; 2 Kolinto 13:7.

(Matai 24:44) Diawu benu mvinu, lumonisa ti lwidi bakubama, bila Mwana mutu wunkwiza mu thangu yi lukhambu zaba.

jy 259 ¶5

Bapostolo Badinda Kidimbu

Nandi wukamba kwidi minlandikini myandi ti bawu bafweti tatamana kuba bakotuka ayi kuba bakubama. Yesu wubwe kindisa ndubu beni mu kifwani kinkaka: ‘Luzaba mbote ti: boti mutu beki nzo zebi thangu mwivi kalenda kwizila va bwilu, khanu kalendi baka ko tolo mwingi babika kwiba mu nzo’andi. Diawu benu mvinu, lumonisa ti lwidi bakubama, bila Mwana mutu wunkwiza mu thangu yi lukhambu zaba.’—Matai 24:43, 44.

Bakula Kyuka Kiswama mu Dyambu di Nzambi

(Matai 24:8) Mambu moso amama madi thononu yi ziphasi zinneni.

nwtsty tsudukusu yi lutangu mu Matai 24:8

ziphasi zinneni: Mu Kingeleko kikuma akiki, kintubila ziphasi nkyeto kammonanga mu thangu yi kubuta. Vayi avava kintubila khyenzu ayi ziphasi ziphila zyoso, mawu mammonisa ti dedi ziphasi zinkwizanga mu thangu yi kubuta, ziphasi zibikulwa zyala bwelama beni, zyala ba zinneni ava thangu yi ziphasi zingolo dedi bo bantubila mu Matai 24:21.

(Matai 24:20) Lutatamana kusambila mwingi kilumbu beni lwela tina kibika ba mu thangu yi kyozi kingolo voti mu kilumbu ki kisabala;

nwtsty tsudukusu yi lutangu mu Matai 24:20

mu thangu yi kyozi kingolo: Zimvula zingolo, khuka yinlangu ayi kyozi mu thangu beni, byala tula nkaku kukwenda tsi yinkaka voti khonzo yinkaka ayi mala tula phasi mu kubaka bidya ayi kibwangu ki kuswamina.—Esala 10:9, 13.

mu kilumbu ki kisabala: Mu bibwangu dedi ku Yuda, mambu bakandimina matedi kilumbu ki kisabala maba tulanga phasi mwingi mutu kukwenda kinanu mu bibwangu binkaka ayi kunata mfuna; Mvandi myelo mi divula myaba banga mizibama mu kilumbu ki kisabala.—Tala Mavanga 1:12 ayi Apêndice B12.

Matangu ma Kibibila

(Matai 24:1-22) Yesu bo kaba basika mu Nzo Nzambi, minlonguki myandi mifikama va kaba mwingi bammonisa phila yitungulu nzo Nzambi beni. 2 Buna nandi wuba kamba: ‘Lwisi mona ko byuma byoso abibi? Bukyedika ndikulukamba ti ni ditadi dimweka dyala syala avava mu khambu tolomono.’ 3 Bo kakala va mongo minti mi Olive, minlonguki myandi miyiza miawu veka ayi minyuvula. ‘Wutukamba thangu mbi mambu beni mela monika ayi kidimbu mbi kyela monisa phutukulu’aku ayi tsukulu yi nza?’ 4 Yesu wuba vutudila: ‘Lukeba mwingi batu babika ku luvuna,5 bila bawombo bela kwizila mu dizina dyama ayi bela tuba: ‘Minu yidi Klisto,’ ayi bela vuna bawombo. 6 Lwela kuwa matedi mimvita ayi zitsangu zi mimvita. Lukeba mwingi lubika mona boma, bila mambu beni mafweti monika, vayi yawu ko yela ba tsukulu yi nza. 7 “Bila tsi yimweka yela nwanisa tsi yinkaka ayi kimfumu kimweka kyela nwanisa kimfumu kinkaka ayi nzala yala ba yiwombo ayi kwala ba zindikununu zi ntoto mu bibwangu biwombo. 8 Mambu moso amama madi thonono yi ziphasi zinneni. 9 “Buna batu bela ku luyekula mwingi luyamusu ayi bela kuluvonda, ayi batu ba makanda moso bela ku lulenda mu kibila ki dizina dyama. 10 Ayi mvandi, bawombo bela zimbisa kiminu kiawu, bela kukivakusa ayi bela lendasana bawu yi bawu. 11 Mimbikudi miwombo mi luvunu myela monika ayi myela vuna batu bawombo; 12 ayi mu kibila ki mambu mambi mela saba, luzolo lu batu bawombo lwela dekuka. 13 Vayi woso wela kindama ti ku tsuku wela vuka. 14 Ayi zitsangu azizi zimbote zi Kintinu zyela longo mu nza yimvimba mwingi kuvana kimbangi kwidi batu ba makanda ma zitsi zyoso, ayi bosi tsukulu yi nza yala kwiza. 15 “Diawu thangu lwela mona mbungi, wowo wuyolukila mbikudi Danieli telimini va kibwangu kinlongo, (mutu wowo wulembo tangi bika kasudika), 16 buna batu bobo bela ba ku tsi Yuda batinina ku myongo. 17 Woso mutu widi kumbata mwanza, kabika kuluka mwingi kwe bonga byuma bidi mu nzo’andi, 18 ayi dibakala didi ku tsola kabika vutuka mwingi kwe bonga nyung’andi. 19 Kyadi kwidi bakyeto bela ba mu bwemba ayi kwidi bobo bela yemika mu bilumbu beni abyobyo. 20 Lutatamana kusambila mwingi kilumbu beni lwela tina kibika ba mu thangu yi kyozi kingolo voti mu kilumbu ki kisabala; 21 bosi kwela monika ziphasi zingolo beni, ziphasi beni zimonikini’abu ko tona va thonono yi nza nate bubu ayi ziphasi ziphila yinani zilendi bwe ba ko. 22 Bukyedika, enati basa kufisa ko bilumbu beni, khanu ni mutu wumweka kalendi vuka ko; vayi mu kibila ki batu bobo basolo, bela kufisa bilumbu beni.

26 NGONDA YINTATU–​1 NGONDA YINNA

KYUKA KIDI MU DYAMBU DI NZAMBI | MATAI 25

‘Tatamana Kuba Wukotuka’

(Matai 25:1-6) “Kintinu ki diyilu kilenda dedakana banga kumi di zindumba zyozi zikhambu zaba nyitu yi babakala, zibonga minda miawu ayi bayenda dengana dibakala di makwela. 2 Mu bawu muba zindumba zitanu ziba bivulu, zitanu ziba ndwenga. 3 Bivulu bibonga minda miawu vayi basa nata mafuta ko, 4 vayi bobo baba ndwenga babonga mintutu miawu mi mafuta ayi minda miawu. 5 Bo dibakala di makwela kaba kala kisina, baboso batona kunyugina ayi balala. 6 Va khati bwilu, bayuwa mbembu yitenduka: ‘Dibakala di makwela makwiza! Yend’anu lwe ndengana.’

(Matai 25:7-10) Buna zindumba zyoso zikotuka ayi zitona kubika minda miawu. 8 Zindumba zyo zi bivulu zikamba kwidi zyo ziba ndwenga: ‘lutuvananu nkadu mafuta minu, bila minda mito myeka zima.’ 9 Vayi zyo ziba ndwenga ziba vutula: ‘ḿba malendi fwana ko kwidi befu ayi benu. Mboti luenda sumba mafuta minu veka kwidi bo bansumbisanga mawu.’ 10 Vayi bo bayenda kusumba, dibakala di makwela wuyiza. Bo baba bakubama, bakota yandi mu nyengo wu makwela ayi mwelo wuzibama.

(Matai 25:11, 12) Ku nzimunina, zindumba zinkaka ziyiza, zituba: ‘mfumu, mfumu, wutuzibudila.’ 12 Mfumu wuba vutudila: ‘bukyedika ndikulukamba, yisa kuluzaba ko.’

Bakula Kyuka Kiswama mu Dyambu di Nzambi

(Matai 25:31-33) “Mu thangu Mwana mutu kala kwiza mu nkembo’andi va kimweka ayi zimbasi zyoso, nandi wala kala va kikundu kyandi ki nkembo. 32 Batu boso badi va ntoto bela ku bakutikisa va ntwal’andi ayi nandi wela vasa batu banga bo nsungi kamvasilanga mameme ayi zikhombo. 33 Ayi wela tula mameme ku koko kwandi ku lubakala, vayi zikhombo ku koko kwandi ku lukyeto.

w15 15/3 27 ¶7

Sadisa Zikhomba zi Klisto mu Lukwikumunu

7 Bubu befu tumvisa bubote kifwani kitedi mameme ayi zikhombo. Mu matedi bo bantubila mu kifwani beni, Yesu nandi ‘Mwana mutu,’ Ntinu. Bo bantedila buka ‘zikhomba zyami’ badi baklisto basolo mu pheve yinlongo, badi babakala ayi bakyeto bala yala na Klisto ku diyilu. (Loma 8:16, 17) “Mameme” ayi “zikhombo” bansundula batu ba mimvila myoso va nza. Bawu basi ko mu dingumba di bo basolo mu pheve yinlongo. Vayi mbi tulenda tuba mu matedi thangu yi lufundusu? Lufundusu beni lwala ba va tsuka thangu yi ziphasi zinneni. Vayi mbi tulena tuba mu matedi kibila batu bala kuba fundisila dedi mameme voti zikhombo? Mambu beni mala monikina mu kibila ki phila bawu bakyebila zikhomba zi Klisto basolo mu pheve yinlongo badi va ntoto. Bo tsukulu yi bilumbu abibi yidi nduka, tuntonda beni Yave bo katuvananga mwind’andi kadika thangu mwingi tuvisa mbote tsundu yi bifwani bidi mu Matai bikapu 24 ayi 25!

(Matai 25:40) Ntinu wela kuba vutudila: ‘Bukyedika ndikulukamba: kyoso kyuma lumvanga kwidi wumweka mu zikhomba zyama azizi, buna kwidi minu kwandi lumvangila buawu.’

w09 15/10 16 ¶16-18

‘Benu Lwidi Bakundi Bami’

16 Boti ngye widi kivuvu ki kuzinga va ntoto mu luyalu lu Kintinu ki Nzambi, bwidi wulenda monisina kikundi kyaku kwidi zikhomba zi Klisto? Ndoko tumona phila zitatu. Yitheti, mu kubwela myoko mu kisalu ki kusamuna mu ntima woso. Yesu wuvana nswa kwidi zikhomba zyandi mwingi basamuna zitsangu zimbote mu nza yimvimba. (Matai 24:14) Vayi, zikhomba zi Klisto zisyedi va ntoto bubu, balendi nunga ko baveka mu kiyeku beni mu khambu lusalusu lu mameme mankaka bansala yawu va kimweka. Bukyedika, bumvyokila thangu, kadika mutu mu mameme mankaka wumbwela myoko mu kisalu ki kusamuna, widi mu kusadisa zikhomba zi Klisto kuvanga kisalu kiawu kinlongo batambula. Nnanga wukwikama ayi Yesu Klisto bantyanga beni kumona kikundi akyoki mameme mankaka mammonisanga.

17 Phila yimwadi mameme mankaka balenda sadisila zikhomba zi Klisto yidi mu kuvana makaba mawu mwingi kubwela myoko kisalu ki kusamuna. Yesu wukindisa minlandikini myandi mwingi bavanga kikundi mu nzila yi ‘kimvwama ki nza’. (Luka 16:9) Masi nsundula ko ti befu tulenda sumba kikundi ki Yave voti ki Yesu. Vayi, befu kusadila byuma bitu mwingi kubwela myoko kisalu ki Kintinu, tummonisa mu bukyedika kikundi ayi luzolo lwitu, bika ti mu thubulu to, vayi mu ‘mavanga ayi mu kyedika.’ (1 Yoane 3:16-18) Tunsadisanga mu phila ayiyi bo tumbwelanga myoko mu kisalu ki kusamuna, bo tumvananga makaba mitu mwingi kubwela myoko bisalu bitedi kutunga ayi kuludika bibwangu bitu bi zikhutukunu, ayi bo tumvananga makaba mitu mwingi kubwela myoko kisalu ki kusamuna mu nza yimvimba. Kheti zimbongo tumvana zidi zilwelo voti ziwombo, Yave ayi Yesu banzolanga beni bo tumvanga mawu.—2 Kolinto 9:7.

18 Phila yintatu befu boso tulenda monisina ti twidi bakundi ba Klisto, yidi mu kulandakana thwadusulu tuntambulanga kwidi bakulutu ba kimvuka. Babakala beni abobo badi basolo mu phevi yinlongo mu thwadusulu yi Klisto. (Efeso 5:23) “Lutumukinanga mintwadisi minu ayi luba kinzikanga,” wusonika mvwala Polo. (Ebeleo 13:17) Khumbu zinkaka tulenda mona phasi kutumamana thwadusulu ayiyi Kibibila ka tuvana yi kutumamana bakulutu ba kimvuka. Befu tummonanga zinzimbala ziawu, ayi mawu malenda vunzikisa phila tuntadila malongi bawu ba tuvananga. Vayi, Klisto, Ntu wu kimvuka, wunzolanga kusadila babakala beni kheti badi basumuka. Diawu, phila tuntumukinanga kimfumu kiawu, yimmonisa kikundi kitu na Klisto. Befu manga tsikika mayindu mitu mu kutala zinzimbala zi bakulutu ba kimvuka ayi kulandakana thwadusulu ziawu mu mayangi, twala monisa luzolo lukyedika twidi mu Klisto.

Matangu ma Kibibila

(Matai 25:1-23) “Kintinu ki diyilu kilenda dedakana banga kumi di zindumba zyozi zikhambu zaba nyitu yi babakala, zibonga minda miawu ayi bayenda dengana dibakala di makwela. 2 Mu bawu muba zindumba zitanu ziba bivulu, zitanu ziba ndwenga. 3 Bivulu bibonga minda miawu vayi basa nata mafuta ko, 4 vayi bobo baba ndwenga babonga mintutu miawu mi mafuta ayi minda miawu. 5 Bo dibakala di makwela kaba kala kisina, baboso batona kunyugina ayi balala. 6 Va khati bwilu, bayuwa mbembu yitenduka: ‘Dibakala di makwela makwiza! Yend’anu lwe ndengana.’ 7 Buna zindumba zyoso zikotuka ayi zitona kubika minda miawu. 8 Zindumba zyo zi bivulu zikamba kwidi zyo ziba ndwenga: ‘lutuvananu nkadu mafuta minu, bila minda mito myeka zima.’ 9 Vayi zyo ziba ndwenga ziba vutula: ‘ḿba malendi fwana ko kwidi befu ayi benu. Mboti luenda sumba mafuta minu veka kwidi bo bansumbisanga mawu.’ 10 Vayi bo bayenda kusumba, dibakala di makwela wuyiza. Bo baba bakubama, bakota yandi mu nyengo wu makwela ayi mwelo wuzibama. 11 Ku nzimunina, zindumba zinkaka ziyiza, zituba: ‘mfumu, mfumu, wutuzibudila.’ 12 Mfumu wuba vutudila: ‘bukyedika ndikulukamba, yisa kuluzaba ko.’ 13 “Diawu lutatamana kuba bakotuka bila lusa zaba ko kilumbu ayi thangu. 14 “Bila bwidi dedi dibakala wukubama mwingi kuvanga nzyetolo ayi ava kukwenda wutela bisadi byandi ayi wuba vana byuma byandi. 15 Wuvana kwidi wutheti bitalanta bi tanu, kwidi wunkaka byabyodi ayi kwidi wuntatu talanta kimweka. Wuvanina kadika mutu boso kalenda sadila mu dyela dyandi. Ayi nandi wuyenda kwandi. 16 Mutu wo wutambula bitalanta bitanu wuyenda mu thinu sadila biawu mu kita ayi wuyiza baka dyaka bitanu va yilu. 17 Bo buawu mvandi, wo wutambula bitalanta byodi wuvanga buawu ayi wuyiza baka dyaka bitalanta byodi va yilu. 18 Vayi kisadi kyo kitambula talanta kimweka, wuyenda sika dibulu mu tsi ntoto ayi wusweka zimbongo zi mfumu’andi. 19 “Bo vavyoka bilumbu biwombo, mfumu wu bisadi beni wuvutuka mu nzyetolo’andi wuyuvula kadika mutu kamvubudila phila kasadidi. 20 Mutu wo wutambula bitalanta bitanu wuyiza ayi wuvana bitalanta bitanu binkaka. Wukamba mfumu’andi: ‘Mfumu’ama ngye wuphana bitalanta bitanu, tala bitanu dyaka ndibeki va yilu.’ 21 Mfumu’andi wumvutula: ‘Widi kisadi kimbote ayi kikwikama! Ngyewu wubedi wukwikama mu bima bilwelo. Diawu ndyeka kuvana minswa mu byuma biwombo. Yiza mona mayangi va kimweka yi mfumu’aku.’ 22 Mutu wo wutambula bitalanta byodi wuyiza ayi wutuba: ‘mfumu ngye wuphana bitalanta byodi, tala, byabyodi dyaka ndibeki va yilu.’ 23 Mfumu’andi wumvutula: ‘Widi kisadi kimbote ayi kikwikama! Ngyewu wubedi wukwikama mu bima bilwelo. Diawu ndyeka kuvana minswa mu byuma biwombo. Yiza mona mayangi va kimweka yi mfumu’aku.’

    Zibuku mu Ibinda (2008-2025)
    Basika
    Kota
    • Ibinda
    • Kufila
    • Phila Wuntombila
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Zithuadusulu bu Kusadila
    • Nsiku wu no Wuvuidi
    • Configurações de Privacidade
    • JW.ORG
    • Kota
    Kufila