Ba Kibakala Dedi Zadoki

1-2. Nani wuba Zadoki? (1 Lusansu 12:​22, 26-28)

YINDULA mu mambu amama, nkangu wu batu wuba kuvioka 340.000 di batu bakutakana muingi kubieka Davidi ntinu ku Isaeli. Mu bilumbu bitatu, ku divula di Hebeloni batu baba mu mayangi, baba seva ayi baba yola minkunga. (1 Lusa. 12:39) Mu nkangu wu batu wuba vana, muba ditoku dimueka baba tedilanga Zadoki ayi batu mu nkangu beni basa zaba ko ti nandi wuba yawu va kimueka. Vayi Yave wutuzabikisa mu nzila Kibibila ti Zadoki wuba yawu mu nkangu beni. (Tanga 1 Lusansu 12:​22, 26-28.) Nani wuba Zadoki?

² Zadoki wuba nganga Nzambi wusala va kimueka na Nkulutu wu zinganga Nzambi Abiatali. Nzambi wuvana Zadoki nduenga yiwombu ayi phisulu muingi kuvisa luzolo luandi. (2 Samu. 15:27) Batu baba kuendanga kuidi Zadoki bo baba tombanga malongi ma nduenga. Nandi mvandi wuba mutu wu kibakala. Ayi mu dilongi adidi, tuantubila kibakala nandi kaba.

3. (a) Kibila mbi bisadi bi Yave bantombila kibakala? (b) Mbi tunkuiza tubila mu dilongi adidi?

³ Mu bilumbu abibi bitsuka, Satana ke mu kuvanga mamoso kannunga muingi kuluta buela ziphasi kuidi dikabu di Nzambi. (1 Pet. 5:8) Bo tuntemina Yave katulula Satana ayi nza kanyadila, befu tufueti ba kibakala. (Minku. 31:24) Tuammona ziphila zitatu tulenda landikinina kibakala ki Zadoki.

BUELA MIOKU KINTINU KI NZAMBI

4. Kibila mbi dikabu di Yave bantombilanga kibakala muingi kubuela mioku Kintinu ki Nzambi? (Tala mvandi foto.)

⁴ Mu kuba dikabu di Yave, befu tumbuelanga mioku mu ntima woso Kintinu ki Nzambi, vayi vantombuluanga kibakala muingi kuvanga mawu. (Mat. 6:33) Dedi mu nza ayiyi yi Satana, vantombulu kibakala muingi tuzingila mu zithuadusulu zi Yave ayi kusamuna zitsangu zi Kintinu. (1 Te. 2:2) Mvandi, vantombuluanga kibakala muingi kutatamana bavasuka mu mambu ma pulitika ma nza ayiyi, yimana ba yivasuka. (Yoa. 18:36) Bisadi biwombu bi Yave bamviokilanga mu mambu ma kukhambu ku zimbongo, baba bulanga, baba tulanga mu buloku mu kumanga kukota mu mambu ma pulitika voti kisodi.

5. Kibila mbi Zadoki kaba tombila kibakala muingi kubuela mioku Davidi?

⁵ Zadoki kasa kuenda ko to ku Hebeloni muingi kue kemba nkungi wu kintinu ki Davidi. (1 Lusa. 12:38) Nandi wuyendila kuna muingi kabuela mioku Davidi mu mvita ayi kunuanina dikabu di Isaeli kuidi zimbeni ziawu. Ḿba Zadoki kasa ba ko beni wupisuka mu kunuana mvita, vayi nandi wuba beni kibakala.

6. Buini Davidi kavanina kifuani kimboti ka Zadoki? (Minkunga 138:3)

⁶ Kuidi Zadoki kalongukila kuba khadulu yi kibakala? Nandi wuzingila va khati babakala baba mangolo ayi kibakala. Nandi wubaka ndandu mu kifuani ki babakala abobo. Dedi kifuani ki Davidi ki ‘kutuadisanga masodi ma basi Isaeli’ mu mimvita, kivanga dikabu dioso kumbuela mioku mu ntima woso. (1 Lusa. 11:​1, 2) Davidi waba fiatilanga mu Yave muingi kansadisa kununga zimbeni ziandi. (Minku. 28:7; tanga Minkunga 138:3.) Zadoki wuba bifuani binkaka bimboti bi kulandakana dedi—Yoada, muan’andi Benaya ayi 22 ma zimfumu zi makanda ma basi Isaeli baba ku khonzo Davidi. (1 Lusa. 11:​22-25; 12:​26-28) Babakala abobo, babaka makani ma kubuela mioku luyalu lu Davidi.

7. (a) Tubila bifuani bi batu bake mu kumonisa kibakala mu bilumbu bitu. (b) Dedi bummonisana video mbi ngie wulenda longuka mu kifuani ki yaya Nsilu?

⁷ Befu tumbakanga mangolo ayi kibakala, mu kulonguka bifuani bi batu bamonisa kibakala muingi kubuela mioku Kintinu ki Yave. Mfumu’itu Yesu Klistu, wukindama mu kumanga kukota mu mambu ma pulitika ma nza yi Satana. (Mat. 4:​8-11; Yoa. 6:​14, 15) Nandi waba fiatilanga mu mangolo ma Yave. Bubu mvandi, tuidi bifuani bi zikhomba zi matoku bammanganga kukota mu kisodi ayi kubuela mioku mambu ma pulitika. Ngie wulenda mona binongu abiobio, mu jw.org?a

SADISA ZIKHOMBA ZIAKU

8. Thangu mbi bakulutu ba kimvuka bantombilanga kibakala muingi kuvana lusalusu kuidi zikhomba ziawu?

⁸ Dikabu di Yave, banzolanga kuyisadisa bawu na bawu. (2 Ko. 8:4) Vayi khumbu zinkaka, vantombuluanga kibakala muingi kuvanga mawu. Dedi, bo mvita wummonika, bakulutu ba kimvuka bantombanga kuzaba boti zikhomba bantomba lusalusu lu kiphevi ayi lu kinsuni. Mu kibila ki luzolo badi mu zikhomba, bakulutu ba kimvuka bantulanga luzingu luawu va kingela muingi kuba vana lusalusu luntombulu. (Yoa. 15:​12, 13) Mu phila ayoyo, bawu banlandakananga kifuani ki kibakala ki Zadoki.

9. Dedi bummonisina 2 Samueli 15:​27-29, mbi Davidi katuma Zadoki kuvanga? (Tala mvandi fikula.)

⁹ Luzingu lu Davidi luba va kingela. Muan’andi Abisaloni waba tomba kumvonda muingi kuvokuna kintinu kiandi. (2 Samu. 15:​12, 13) Mu kibila akiokio, vaba tombulu Davidi kubotuka ku Yelusalemi mu nsualu! Nandi wukamba bisadi biandi: ‘Ndokanu tutina, kibila ni mutu mu befu kasinkuisa vuka ko mu mioku mi Abisaloni!’ (2 Samu. 15:14) Bo Davidi baba tina, nandi wuvisa ti vaba tombulu wumueka kusiala muingi kunzabikisanga makani ma Abisaloni. Diawu nandi kafidila Zadoki ayi zinganga Nzambi zinkaka ku divula muingi banzabikisanga mambu mamvioka. (Tanga 2 Samueli 15:​27-29.) Vaba tombulu babakala abobo kuba keba keba kibila mambu Davidi kakamba zinganga Nzambi, matula luzingu luawu va kingela. Abisaloni—wuba mutu wu lunangu, waba kangilanga bankaka nganzi—ayi wuba diela. Diawu, yindula boti nandi wubakula ti Zadoki ayi zinganga Nzambi zinkaka baba minlenga mambu baba keba Davidi!

10. Buidi Zadoki ayi batu bankaka bakebila luzingu lu Davidi?

¹⁰ Davidi wubaka makani kazabikisa Zadoki ayi Uzai nkundi’andi wunkaka wukuikama. (2 Samu. 15:​32-37) Mu kulandakana makani amomo, Uzai wuvunikisa kuba nkundi wu Abisaloni ayi Abisaloni wumfiatila. Mu kibila akiokio, Uzai wuvana malongi kuidi Abisaloni matedi buidi kafueti nuanisina Davidi. Mambu amomo masadisa Davidi kubaka thangu muingi kukubama buboti. Bosi Uzai wuzabikisa mambu beni kuidi Zadoki ayi Abiatali. (2 Samu. 17:​8-16) Mu phila ayoyo babakala abobo banunga kuzabikisa mambu beni ka Davidi. (2 Samu. 17:17) Mu lusadusu lu Yave, Zadoki ayi zinganga Nzambi zinkaka banunga kuvukisa luzingu lu Davidi.—2 Samu. 17:​21, 22.

11. Buidi tulenda landikinina kifuani ki Zadoki ki kumonisa kibakala bo tunsadisa zikhomba zitu?

¹¹ Ba kutudinda muingi tusadisa zikhomba zitu mu thangu ziphasi, buidi tulenda landikinina kifuani ki Zadoki ki kumonisa kibakala? (1) Landakana zithuadusulu. Dimbanga diambu dinkinza kuba kithuadi. Tumukina zithuadusulu zimfuminanga ku filiali. (Ebe. 13:17) Bakulutu ba kimvuka bafueti fionguninanga zithuadusulu, matedi buidi zikhomba balenda kubimina ayi kuzaba mbi bafueti vanga boti mambu maphasi mambelama kumonika. (1 Ko. 14:​33, 40) (2) Monisa kibakala vayi ba keba keba. (Zinga. 22:3) Yindula ava kuvanga dioso diambu ayi bika kutula luzingu luaku va kingila mu bobo. (3) Fiatila mu Yave. Tebuka moyo ti Yave wuntomba ngie ayi zikhomba muba buboti. Nandi kalenda kusadisa muingi wusadisa zikhomba ziaku mu nsika.

12-13. Mbi tulenda longuka mu kifuani ki yaya Viktor ayi Vitalii (Tala mvandi foto.)

¹² Tala kifuani ki yaya Viktor ayi Vitalii , bake zikhomba mu kiphevi, bavanga kisalu ki kukaba bidia ayi nlangu ka zikhomba ku Ucrânia. Yaya Viktor wutuba: “Befu tutomba bidia mu bibuangu biwombo ayi tuaba kuwanga zikhumbulu mu bibuangu beni. Khomba mueka wutu vana bidia biba ku logi’andi. Bidia abiobio bisadisa zikhomba ziwombo muingi kubika kufua nzala mu mua thangu. Bo tuaba kaba bidia, bomba yimueka yidumvuka va kibuangu kifikama tuba. Mu kilumbu beni minu yisambila beni ke Yave, muingi kaphana kibakala kiaba tombolu muingi yitatamana kusadisa zikhomba.”

¹³ Yaya Vitalii wutuba: Vaba tombulu kibakala muingi kuvanga mawu. “Viagi yitheti yivanga yiviokisa 12 di bilokula. Minu yisambila kuidi Yave kilumbu kioso. Yaya Vitalii wumonisa kibakala ayi mvandi wuba keba keba. Nandi wubue tuba, minu yitatamana kudinda nduenga kuidi Yave muingi yizaba ma kuvanga. Minu yiviokila to mu zinzila ntinu kavana nsua. Yibaka ndandu mu kumona phila zikhomba zitu bansadilanga mu kithuadi. Dedi, bankaka baba kandikanga bidia mu dikalu, bankaka kubotula biuma mu nzila, bankaka kukulula bidia ayi mvandi baba kutuvananga bidia ayi kibuangu ki kuvundila.”

TATAMANA WUKUIKAMA KUIDI YAVE

14. Buidi tumbelanga boti mutu tunzolanga mabika kusadila Yave?

¹⁴ Diambu dimueka dilenda tutuadisa beni kiunda, didi mu thangu musi dikanda voti nkund’itu kambika kusadila Yave. (Minku. 78:40; Zinga. 24:10) Boti tuba kikundi kifikama ayi mutu awowo, dilenda luta ba diambu diphasi kukikinina mawu. Boti ngie mana viokila mu diambu adiodio diphasi, zaba ti kifuani ki Zadoki kilenda kukindisa.

15. Kibila mbi vaba tombulu kibakala muingi Zadoki katatamana wukuikama kuidi Yave? (1 Mintinu 1:​5-8)

¹⁵ Zadoki wutatamana wukuikama kuidi Yave, kheti bo nkundi’andi wufikama Abiatali kabika kuba wukuikama. Mawu mamonika kutsuka luyalu lu Davidi. Bo Davidi kaba belama kufua, muan’andi Adonia, waba tomba kuvokuna kintinu Yave kakanikisa kuidi Salomo. (1 Lusa. 22:​9, 10) Abiatali, wusola kubuela mioko Adonia. (Tanga 1 Mintinu 1:​5-8.) Mu kuvanga mawu, Abiatali wumonisa kukhambu ku lukuikumunu kubika to kuidi Davidi, vayi mvandi kuidi Yave! Wulenda Yindula kiunda Zadoki kaba, mu kuyindula mambu amomo? Mu 40 di mimvu, Zadoki ayi Abiatali, basala va kimueka mu kuba zinganga Nzambi. (2 Samu. 8:17) Va kimueka, bawu banata ‘Kasu yi Nzambi yikiedika.’ (2 Samu. 15:29) Va thonono bawu babuela mioko luyalu lu Davidi ayi bavanga mambu mawombo mu kisalu ki Yave.—2 Samu. 19:​11-14.

16. Mbi bisadisa Zadoki kutatamana wukuikama?

¹⁶ Zadoki wutatamana wukuikama kuidi Yave, kheti mu makani Abiatali kabaka. Bo Davidi kabakula makani ma Adonia, nandi wutuma Zadoki, Natani ayi Benaia, babieka Salomo ntinu wu Isaeli. (1 Minti. 1:​32-34) Kuba na bisadi binkaka bikuikama bi Yave dedi Natani ayi batu bankaka babuela mioko ntinu Davidi, kubuela Zadoki mangolo muingi kakindama. (1 Minti. 1:​38, 39) Bo Salomo kayiza ba ntinu, nandi ‘wuvingisa Zadoki nkulutu wu zinganga Nzambi va kibuangu ki Abiatali.’—1 Minti. 2:35.

17. Buidi wulenda landikinina kifuani ki Zadoki boti mutu ngie wunzolanga wumbanda mbusa Yave?

¹⁷ Buidi wulenda landikinina kifuani ki Zadoki? Boti mutu wunzolanga wumbanda mbusa Yave, monisa ti ngie ku khonzo Yave widi. (Yosua 24:15) Yave wala kuvana mangolo ayi kibakala ngie wuntomba. Sambila kuidi Yave ayi tatamana kufikama bisadi binkaka bikuikama bi Yave. Yave wumvuanga nkinza lukuikumunu luaku ayi wala kusakumuna mu mawu.—2 Samu. 22:26.

18. Mbi tulenda longuka mu kifuani ki yaya Marco ayi Sidse?

¹⁸ Tala kifuani ki yaya Marco ayi nkazi’andi Sidse. Bana bawu buadi ba bakietu bayonzuka, babanda mbusa Yave. Yaya Marco wutuba: “Muna kilumbu muan’aku kambutuka, ngie wunkuiza nzola beni. Ayi wunkuiza vanga mamoso muingi kunkieba. Diawu bo bana bitu basola kubika Yave, mawu ma tulueka ntima.” Nandi wubue tuba: “Yave wumbanga va khonzu’itu. Nandi wumvanganga mamoso muingi nkietu’ama kaba mangolo bo minu yimbanga wulebakana. Ayi minu yiba mangolo mu thangu nandi kambanga wulebakana.” Yaya Sidse wubuela: “Befu khanu tubakanga ko mangolo muingi kukindama, boti Yave ka tuvananga ko mawu. Khumbu zinkaka yaba banga beni mu kiunda ayi yaba kivananga foto mu mambu mamonika. Diawu yikambila Yave mayindu mami. Bo vavioka mua thangu, khomba mueka wunkietu yabasa bue monanga ko mu mimvu miwombo, wuyiza kuidi minu, wutula mioko miandi mu mavangiti mama, wuthala mu mesu ayi wukhamba: ‘Sidse, tebuka monyo ti wisi ko fotu!’ Mu lusalusu lu Yave, minu yitatamana kunsadila mu mayangi.”

19. Mbi widi wukubama muingi kuvanga?

¹⁹ Yave wuntomba bisadi biandi bioso baba kibakala buka Zadoki. (2 Ti. 1:7) Vayi nandi kasintomba ko tufiatila mu mangolo mitu. Nandi wuntomba befu tumfiatila. Diawu ngie kuviokila mu mambu mantombulu kibakala, dinda kiawu kuidi Yave. Ngie wulenda ba lufiatu ti nandi wala kuvana kibakala dedi bo kavanina Zadoki!—1 Pet. 5:10.