KISUEKULU KI ZIBUKU MU KHONDI MAYO
Kibanga ki Nsungi
KISUEKULU KI ZIBUKU MU KHONDI MAYO
Ibinda
  • KIBIBILA
  • BILONGULU
  • ZIKHUTUKUNU
  • w23 Ngonda Yivua zitsyel. 8-13
  • Matoku—Luzingu Mbi mu Ntomba Kubaka?

Tsielu ayiyi yisi ko video ayoyo

Lemvuka, video ayiyi yisinkuiza sika ko kibila diambu dimbi dibe monika.

  • Matoku—Luzingu Mbi mu Ntomba Kubaka?
  • Kibanga ki Nsungi Kinsamuna Kintinu Ki Yave (Dilongi)—2023
  • Mua Mintu mi Malongi
  • Malongi Mankaka madi Nguizani
  • SOLA BAKUNDI BAMBOTI
  • NKINZA WU KUKIKULULA
  • TATAMANA KUTOMBA YAVE
  • NGIE—WULENDA BAKA MAYANGI MU LUZINGU
  • Yosia Wuba Bakundi Bamboti
    Longa Bana Baku
  • Kibila Mbi Tufueti Vuminanga Yave?
    Kibanga ki Nsungi Kinsamuna Kintinu Ki Yave (Dilongi)—2023
  • Yosia Wuba Tyanga Minsiku mi Yave
    Malongi Wulenda Longuka Matedi Kibibila
Kibanga ki Nsungi Kinsamuna Kintinu Ki Yave (Dilongi)—2023
w23 Ngonda Yivua zitsyel. 8-13

DILONGI 38

Matoku—Luzingu Mbi mu Ntomba Kubaka?

“Phisulu yala kukieba.”—ZINGA. 2:11.

NKUNGA 135 “Ba Nduenga Muan’ami”

MAMBU TUANLONGUKAa

1. Kiyeku mbi kimfunu Yoasi, Uzia ayi Yosia baba?

YINDULA kuba ntinu mu dikabu di Nzambi bo wukidi muana kilezi voti muana ditoku! Buidi wunkuiza sadila mangolo maku ayi luyalu luaku? Kibibila ki tukamba matedi matoku baba mintinu ku Yuda. Dedi Yoasi wuba to 7 di mimvu, Uzia wuba 16 ayi Yosia wuba 8 di mimvu. Yindula buidi bawu baba muena! Kheti baviokila mu mambu maphasi, vayi babaka lusalusu luaba tombulu muingi kununga mambu beni ayi kubaka luzingu lu mayangi.

2. Kibila mbi didi diambu dimboti kulonguka matedi kifuani ki Yoasi, Uzia ayi Yosia?

2 Befu tuisi ko mintinu, vayi tulenda longuka malongi mankinza matedi bifuani bitatu abiobio, mu Kibibila. Bawu babaka makani mamboti vayi mvandi babaka makani mambi. Mu bifuani abiobio, tunkuiza mona kibila mbi tufueti sodila bakundi bamboti, kutatamana kukikulula ayi kuzaba mbi binkuangidika ntima Yave.

SOLA BAKUNDI BAMBOTI

Khomba yinkietu wuyonzuka mu kiphevi wumvana dilongi dinduenga kuidi khomba yi kikhupa bo bantala bikhutu mu loja. Ayi bawu bansikika thalu mu kitumba babe vuika saya yikula.

Mu bilumbu bitu tulenda landakana kifuani ki Yoasi mu kukuwa bakundi bamboti (Tala lutangu 3, 7)c

3. Buidi ntinu Yoasi kavitikila thuadusulu yi Mfumu Zinganga Nzambi?

3 Landakana makani manduenga Yoasi kabaka. Bo ntinu Yoasi kaba ditoku wubaka makani manduenga. Kheti kasaba ko tata, nandi wulandakana thuadusulu yi Mfumu Zinganga Nzambi Yoada. Mfumu zinganga beni, wutuadisa Yoasi buka muan’andi. Mu phila ayoyo, Yoasi mu nzailu wubaka makani ma kutuadisa mbuongimini yikiedika ayi kusadila Yave. Yoasi mvandi wutuama ntuala mu kuludika tempelo yi Yave.—2 Lusa. 24:​1, 2, 4, 13, 14.

4. Ndandu mbi tulenda baka befu kuvua nkinza zithuadusulu zi Yave? (Zingana 2:​1, 10-12)

4 Boti bake mu kukulonga kuzola Yave ayi kuzingila mu zithuadusulu ziandi, buna nkhailu wu luvalu bake mu kukuvana. (Tanga Zingana 2:​1, 10-12.) Matata balenda kubika bana bawu mu ziphila ziviakana. Tala buidi tata yi khomba bantedilanga Katya kansadisila kubaka makani mamboti. Kadika kilumbu, tat’andi waba kuenlandanga ku kikola ayi waba fionguninanga yandi matangu ma Kibibila ma kadika kilumbu. Khomba ayoyo wutuba, “kufiongunina matangu amomo, kutsadisa kununga ziphasi yaba viokila kadika kilumbu.” Vayi boti zithuadusulu zi Kibibila matata maku ba kuvana zimmonikina buka ti zimmanisa kiphuanza kiaku? Mbi bilenda kusadisa kukikinina ziawu? Khomba mueka bantedilanga Anastasia wuntebuka moyo ti matata mandi baba kunsudikisanga kibila mbi basikikila mua minsiku. Nandi wuvisa ti “Bawu basikikila minsiku amiomio, bakana ko muingi kunkengidila vayi muingi kunkieba kibila bawu ba kunzolanga.”

5. Buidi matata maku ayi Yave bambelanga mu mambu wumvanga? (Zingana 22:6; 23:​15, 24, 25)

5 Matata maku bala ba mu mayangi ngie kulandakana malongi ba kuvana mabongulu mu Kibibila. Bulutidi ngie wunkuiza bika Yave mu mayangi ayi wala kuna kikundi kifikama kuidi nandi. (Tanga Zingana 22:6; 23:​15, 24, 25.) Bukiedika ti mawu masi kuvana ko bibila binkinza muingi kulandakana kifuani ki Yoasi bo kaba ditoku?

6. Malongi mbi Yoasi kayuwa ayi mbi biyiza monika? (2 Lusansu 24:​17, 18)

6 Longuka mu kifuani ki makani mambi ma Yoasi. Bo Yoada kafua, Yoasi wusola bakundi bambi. (Tanga 2 Lusansu 24:​17, 18.) Nandi wubaka makani ma kukuwila minyadi mi Yuda babasa zolanga ko Yave. Tuidi lufiatu ti ngie wunkikinina ti khanu Yoasi wubika kulandakana bakundi abobo bambi. (Zinga. 1:10) Vayi nandi wuyuwa malongi ma bakundi bandi. Kiadi ayi kiunda kuzaba ti bo primu’andi katomba kumvana malongi Yoasi wumvonda. (2 Lusa. 24:​20, 21; Matai 23:35) Bukiedika diba diambu dimbi! Yoasi wutona luzingu luandi buboti, vayi kiadi ayi kiunda kuzaba ti Yoasi wubalukila kiedika ayi wuyiza ba mvondi. Ayi kutsuka bisadi biandi bayiza mvonda. (2 Lusa. 24:​22-25) Bukiedika, khanu vaba disuana boti nandi wutatamana kukuwila Yave ayi batu baba kunzolanga! Mbi tulenda longuka mu kifuani akiokio?

7. Banani wulenda sola muingi baba bakundi baku? (Tala mvandi foto.)

7 Dilongi tulenda longuka mu makani mambi Yoasi kabaka didi, vantombulu kusola bakundi bamboti bankuiza tusadisa—ayi bantomba kukuangidika Yave. Tuisintomba ko to bakundi badi yitu phunga yimueka. Tebuka moyo ti Yoasi wuba beni ditoku na nkundi’andi Yoada. Mu matedi kutomba bakundi wukiyuvusa: ‘Bawu bankuiza tsadisa kukindisa kiminu kiama mu Yave? Bawu bankuiza khindisa kuzingila mu zithuadusulu zi Yave? Bawu banlonganga matedi Yave ayi kiedika kiandi? Bawu bammonisanga lukinzu mu zithuadusulu zi Nzambi? Bawu banzolanga to kukhamba mambu yintomba kukuwa voti bammonisanga kibakala mu kutsemba bo minu yimvekuka?’ (Zinga. 27:​5, 6, 17) Diawu, boti bakundi baku bazolanga ko Yave, buna bika kutatamana kuba yawu bukundi. Vayi boti widi bakundi banzolanga Yave, buna tatamana yawu—bawu bala ba kifuani kimboti kuidi ngiewu!—Zinga. 13:20.

8. Boti tunsadila minsinga mi moyo mambu mbi tufueti yindulanga?

8 Minsinga mi mayo milenda kutusadisa kukolukanga na basi dikanda ditu ayi bakundi bitu. Vayi, batu bawombu bansadilanga luaku alolo muingi kuvanga batu bankaka kukuituka, kutula zifoto ayi zivideo zi biuma babe sumba voti mambu babe vanga. Boti ngie wunsadilanga minsinga mi mayo buna wukiyuvusa: ‘Yimvangilanga mawu muingi kuvanga bankaka kukuituka? Makani mami madi ma kukindisa bankaka voti ma kuyimonisa? Yimbikanga batu bansadilanga zikhondi zi moyo muingi kuvukumuna mayindu mami, mambu yintuba ayi kuvanga mambu mu phila yimbi?’ Yaya Nathan Knorr, wusadila mu Dingumba Dintuadisi wuvana dilongi adidi: “Kawutomba kukuangidika mutu kibila walasa nunga ko kukuangidika ni mutu. Vayi yangidika Yave ayi ngie wala kuangidika batu boso banzolanga Yave.”

NKINZA WU KUKIKULULA

9. Mbi Yave kasadisa Uzia kuvanga? (2 Lusansu 26:​1-5)

9 Landakana kifuani ki makani mamboti ma Uzia. Bo kaba ditoku ntinu Uzia waba kukikululanga. Nandi wulonguka kuba “boma bu Nzambi yikiedika.” Ayi mu 68 di mimvu kazingila, Yave wunsakumkuna mu mimvu miwombu. (Tanga 2 Lusansu 26:​1-5.) Uzia wununga zimbeni ziwombu ayi wuvanga mamoso muingi divula di Yelusalemi diluta ba lukiebu. (2 Lusa. 26:​6-15) Nandi wuba beni mu mayangi mu mambu moso Nzambi kansadisa kuvanga.—Mpovi 3:​12, 13.

10. Mambu mbi mayiza monika mu luzingu lu ntinu Uzia?

10 Longuka mu kifuani ki makani mambi Uzia kabaka. Ntinu Uzia wuyuku kutumanga bankaka muingi balandakana zithuadusulu ziandi. Kifu akiokio kimvanga, kuyindula ti kalenda vanga dioso kua diambu katidi. Uzia wubaka makani ma kukota ku tempelo ayi mu lungundayi waba tomba kuvana nkhailu kuidi Yave, kiyeku mintinu bakhambu ba nsua wukuvanga. (2 Lusa. 26:​16-18) Mfumu zi Nganga Nzambi Azalia wutona kunsemba vayi Uzia wudasuka. Kiadi ayi kiunda kuzaba ti Uzia wuvava kinongu kikisalu kiandi kikuikama ayi Yave wuntula mbela yi buazi. (2 Lusa. 26:​19-21) Luzingu luandi khanu luba disuasana boti nandi wutatamana kukikulula!

Ndandasani yi zifoto: 1. Khomba yinkietu wunsambila ava kue vanga kiyeku mu lukutukunu lu divula. 2. Khomba wu kumvana biuvu ayi khomba yinkaka yinkietu. 3. Khomba beni wumvana nzitusu kuidi Yave bo bankaka ba kunyunga kutsuka lukutukunu.

Tulendi kukimonisa ko mu mambu tunnunga kuvanga vayi tufueti vana nzitusu kuidi Yave (Tala lutangu 11)d

11. Mambu mbi malenda monisa ti befu tukikululanga? (Tala mvandi foto.)

11 Bo Uzia kayiza ba mangolo, nandi wuzimbakana ti Yave nandi wuba tho yi mangolo mandi ayi busina buandi. Mbi tulenda longuka? Tufueti tebukanga moyo ti lusakumunu luitu ayi biyeku tuntambulanga, binkuizilanga kuidi Yave. Diawu tulendi kukimonisanga ko mu mambu moso tumvanga. Vayi tufueti vananga nzitusu kuidi Yave mu mamoso tumvanga.b (1 Koli. 4:7) Tufueti kukikululanga mu kuzaba ti tuidi batu ba masumu ayi kukikininanga tsembolo. Khomba mueka widi 60 di mimvu wusonika: “Minu yilonguka kubika fika fuemanga, voti kubika banga mu kiunda bo batu bankaka bammona zinzimbala ziama. Bo yintambula tsembolo mu zinzimbala yimvanganga, yikikululanga ayi kutatamana kulandakana yawu.” Bukiedika, befu kutumukina Yave ayi kutatamana kukikulula, tunkuiza baka luzingu lu mayangi.—Zinga. 22:4.

TATAMANA KUTOMBA YAVE

12. Buidi Yosia katombila Yave bo kaba muana ditoku? (2 Lusansu 34:​1-3)

12 Landakana kifuani ki makani mamboti ma Yosia. Yosia wuba muana ditoku bo katona kutomba Yave. Nandi waba zolanga kulonguka matedi Yave ayi kuvanga luzolo luandi. Vayi luzingu luba beni phasi kuidi ntinu awowo. Nandi wutuadisa mbuongimini yikiedika, kheti bo mbuongimini yi luvunu yaba tatamana. Ava Yosia kaba 20 di mimvu, nandi wutona kutulula mbuongimini yi luvunu ku Yelusalemi.—Tanga 2 Lusansu 34:​1-3.

13. Makani mbi malutidi nkinza kuidi ngiewu?

13 Kheti wukidi muana ditoku, ngie wulenda baka makani dedi ma Yosia ma kutomba Yave ayi kulonguka zikhadulu ziandi. Ndongukulu ayoyo yinkuiza kusadisa kukivana kuidi Yave. Ngie kuvanga mawu, mbi mankuiza sundula kuidi ngiewu kadika kilumbu? Luke wubotama bo kaba 14 di mimvu wutuba: “Tona bubu, yintulanga kisalu ki Yave va theti mu luzingu luama ayi yintomba kumbika mu mayangi.” (Malako 12:30) Ngie kuvanga mawu wala tambula lusakumunu.

14. Vana bifuani bi matoku balandakana kifuani ki Ntinu Yosia.

14 Bikaku mbi ngie ditoku dimbuongiminanga Yave wumviokilanga? Johan wubotama bo kaba 12 di mimvu wutuba ti bakundi bandi ba kikola bakunkuikanga kunua—zitsunga. Muingi kubaka mangolo ma kukindama mu zikhuamusu aziozio, Johan wuyindula ti kunua zitsunga aziozio, kulenda tuadisa ziphasi buvinya buandi ayi kikundi kiandi na Yave. Rachel wubotama bo kaba 14 di mimvu wutuba mbi bikunsadisanga kukindama bo kamviokila mu zikhuamusu ku kikola. Nandi wundedikisanga mambu kammona kukikola ayi mambu ma kiphevi. Nandi wutuba: “Mambu yinlonguka mu disciplina yi história, ma kuthebulanga moyo kinongu ki Kibibila voti mbikudulu yi Kibibila. Voti masolo tumba, malenda kuthebula moyo lutangu lu Kibibila yilenda solula na mutu.” Mambu maphasi ngie kemu kuviokila, malenda ba disuasana na mambu ntinu Yosia kaviokila. Vayi ngie wulenda ba nduenga ayi kuba wukuikama dedi bo nandi kabela. Kununga zikhuamusu mu butoku, kuala kukubika bo wala viokila mu zikhuamusu mu mimvu minkuiza kuntuala.

15. Mbi bisadisa Yosia kusadila Yave mu lukuikumunu? (2 Lusansu 34:​14, 18-21)

15 Bo Ntinu Yosia kayiza ba nkulutu, wutona kuludika tempelo. Bo baba vanga kisalu, babakula ‘buku yi minsiku Yave kavana kuidi Mose.’ Bo ntinu kayuwa mambu baba tanga mu buku beni, mu thinu nandi wusadila mambu maba masonama muna. (Tanga 2 Lusansu 34:​14, 18-21.) Ngie wuntanganga Kibibila kadika kilumbu? Boti wudi mu kuvanga mawu buidi bunkuendila matangu beni? Ngie wunsonikanga matangu ma Kibibila malenda kusadisa? Luke tuba tubila kumbusa, wusonika mambu mankinza kabakula. Kuvanga mawu mankuiza kusadisa kutebukila moyo mambu bazola mu matangu maku ma Kibibila. Bo wunluta zaba ayi kuzola Kibibila, buawu wunkuiza tombila kusadila Yave. Ayi dedi Ntinu Yosia, ngie wunkuiza ba wukubama muingi kutumukina Diambu di Nzambi.

16. Nzimbila mbi Yosia kavanga ayi mbi tulenda longuka mu mawu?

16 Mbi tulenda longuka mu makani mambi Yosia kabaka? Bo Yosia kaba 39 di mimvu, nandi wuvanga nzimbala yituadisa lufua luandi. Nandi wufiatila mu naveka kubika kuandi mu zithuadusulu zi Yave. (2 Lusa. 35:​20-25) Mbi tulenda longuka mu mawu? Bosu kua bubela phunga tukeli voti thangu kua tuma longukila Kibibila, tufueti tatamana kutomba thuadusulu yi Yave. Mawu mansundula kutatamana kusambila, kulonguka Diambu diandi ayi kutomba malongi ma zikhomba bayonzuka mu kiphevi. Mu phila ayoyi, tualasa vanga ko beni zinzimbala ayi tuala baka mayangi.—Tiagu 1:25.

NGIE—WULENDA BAKA MAYANGI MU LUZINGU

17. Mbi tulenda longuka mu kifuani ki mintinu mitatu mi Yuda?

17 Vadi mambu mawombu mamboti tulenda vanga mu butoku. Kinongu ki Yoasi, Uzia ayi Yosia, kimmonisa ti matoku balenda baka makani mamboti ayi kulandakana nzila yinkuangidika Yave. Ayi mawu masinsundula ko ti bankuiza baka ndandu mu phila banyindudila, dedi bo tumamuena mu bifuani bi mintinu amiomio. Vayi tulenda landakana kifuani ki mambu mamboti bawu bavanga ayi kubika vanga zinzimbala bawu bavanga.

Davidi wunkuba dimanyi kuidi Ngoliati ku kibuangu ki mvita.

Davidi wusola kuba kikundi na Yave mu butoku buandi. Nandi wubaka lunungu va mesu ma Nzambi ayi wubaka mayangi mu luzingu (Tala lutangu 18)

18. Bifuani mbi bi Kibibila bimmonisa ti ngie wulenda baka mayangi mu luzingu? (Tala mvandi fikula.)

18 Mu Kibibila muidi binongu bi matoku mawombu baba lunungu va mesu ma Yave ayi babaka ndandu mu luzingu luawu. Davidi wuba wumueka mu bawu. Bo kaba muana ditoku, nandi wusola kuba kikundi na Nzambi ayi buviokila thangu nandi wuyiza ba ntinu wukuikama. Bukiedika ti zikhumbu zinkaka nandi wuvanga zinzimbala, vayi kheti bobo wuba lunungu va mesu ma Nzambi. (1 Minti. 3:6; 9:​4, 5; 14:8) Ngie wulenda baka khindusulu mu kulonguka matedi luzingu ayi kisalu kikuikama ki Davidi. Voti ngie wulenda longuka kifuani ki Malaku ayi Timoti. Ngie kuvanga mawu, wunkuiza mona ti bawu basadila Yave tona mu butoku buawu ayi makani amomo mayangidika Yave ayi bawu mvawu babaka mayangi.

19. Buidi luzingu luaku lulenda bela ngie kusola kusadila Yave?

19 Makani ngie wumbaka bubu, mammonisa buidi luzingu luaku luala sundukila mu bilumbu binkuiza kuntuala. Ngie kufiatila mu Yave kubika kuandi mu ndueng’aku, nandi wala kusadisa muingi wubaka makani ma nduenga. (Zinga. 20:24) Ngie wulenda baka luzingu lu mayangi. Tebuka moyo ti Yave wumvuanga nkinza mambu ngie wumvanganga mu kibila kiandi. Vadi phila yilutidi wulenda sadila luzingu luaku kena kubuongimina Tat’itu yi luzolo Yave?

MALONGI MBI WULENDA LONGUKA MU KINONGU KI . . .

  • Ntinu Yoasi?

  • Ntinu Uzia?

  • Ntinu Yosia?

NKUNGA 144 Tadidila mu Mfutu!

a Matoku, Yave zebi mambu mu mviokila malenda thota kikundi kinu kuidi nandi. Buidi wulenda bakila makani manduenga malenda kuangidika Tat’aku yi diyilu? Tuemmona bifuani bitatu bi matoku baba mintinu ku Yuda ayi mona mbi wulenda longuka mu makani babaka.

b Tala quadro yintuba “Cuidado com a falsa ‘modéstia’” tomba dilongi adiodio mu jw.org “É importante ser popular nas redes sociais?”

c MAMBU MADI MU ZIFOTO: Khomba yinkietu wuyonzuka mu kiphevi wumvana dilongi dinduenga kuidi khomba yi kikhupa.

d MAMBU MADI MU FOTO: Khomba mueka yinkietu wumvanga kiyeku mu lukutukunu lu divula wumfiatila mu Yave ayi wu kumvana nzitusu.

    Zibuku mu Ibinda (2008-2025)
    Basika
    Kota
    • Ibinda
    • Kufila
    • Phila Wuntombila
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Zithuadusulu bu Kusadila
    • Nsiku wu no Wuvuidi
    • Configurações de Privacidade
    • JW.ORG
    • Kota
    Kufila