DILONGI 10
NKUNGA 13 Klisto, Ntungulu’itu
‘Tatamana Kulandakana’ Yesu bo Wumbotama
“Woso mutu wuntomba kuba nlandikini’ama, kafueti kuyimanga ayi kunata dikunzi diandi di ziphasi bilumbu bioso ayi katatamana kundandakana.”—LUKA 9:23.
MAMBU TUANLONGUKA
Dilongi adidi dinkuiza tusadisa befu boso kumona buidi kukivana kuitu kulenda tuadisila mambu moso mu luzingu luitu ayi bulutidi dilenda sadisa baboso babotimini vangi batatamana bakuikama.
1-2. Buidi kubotama kuntuadisilanga lusakumunnu mu luzingu?
MAYANGI kuba wubotama ayi kuba mu dikanda di Yave. Baboso badi luaku alolo balenda kikinina mambu ntinu Davidi katuba: ‘Mayangi kuidi batu ngie wusola ayi kuidi bo wutumisa muingi bakala ku luphangu luaku.’—Minku. 65:4.
2 Yave katumisanga ko woso kua mutu ku luphangu luandi. Dedi bo tumuenini mu dilongi dibedi, nandi wunsolanga batu badi mintima mikubama ayi bammonisa bivisa ti bantomba kuba bakundi bandi. (Tia. 4:8) Bo wukivana ayi wubotama, ngie wuyiza ba kikundi kimboti na Yave. Diawu wulenda ba lufiatu ti nandi, ‘wala kulumuna lusakumu kuvioka zitsatu ziaku.’—Mala. 3:10; Yele. 17:7, 8.
3. Mbi bintombuluanga kuvanga bo tukivana ayi tumbotama? (Mpovi 5:4, 5)
3 Bukiedika, kubotama yidi to thonono. Bo wummana kubotama ngie wala tomba kuvanga mamoso wunnunga muingi kuzingila mu kithuadi na luwawanu wuvanga kheti widi mu kuviokila mu mambu manthota kiminu kiaku. (Tanga Mpovi 5:4, 5.) Mu kuba nlandikini wu Yesu, ngie wunkuiza vanga mamoso wunnunga muingi kulandakana kifuani kiandi ayi mambu katuma. (Matai 28:19, 20; 1 Pete. 2:21) Bukiedika dilongi adidi dinkuiza kusadisa kuvanga mawu.
‘TATAMANA KULANDAKANA’ YESU KHETI BO WUMVIOKILA MU ZITHOTOLO AYI ZIPHASI
4. Mbi binsundula kuidi minlandikini mi Yesu kunata ‘dikunzi di ziphasi’? (Luka 9:23)
4 Kheti bo wummana kubotama, ngie wunkuiza tatamana kuviokila mu ziphasi. Ayi Yesu wulubula ti minlandikini miandi bala nata “dikunzi di ziphasi.” Ayi bawu bala vanganga mawu ‘lumbu ka lumbu.’ (Tanga Luka 9:23.) Bukiedika ti Yesu waba tomba kutuba ti minlandikini miandi bala tatamana kuviokila mu ziphasi? Ndamba. Nandi waba tomba kutuba ti kheti minlandikini miandi bala tambula lusakumunu luwombo, vayi bala viokila mu zikhuamusu. Ayi zikhuamusu zinkaka bamviokilanga, zintuadisanga beni kiunda.—2 Timo. 3:12.
5. Lusakumunu mbi Yesu kakanikisa kuidi batu boso bambakanga makani ma kubika biuma binkaka mu kibila ki Kintinu?
5 Ḿba ngie mana viokila mu zikhuamusu va dikanda diaku, voti ḿba mana baka makani ma kubika biuma binkaka mu kibila ki Kintinu ki Nzambi. (Matai 6:33) Boti mawu wumviokila, wulenda ba lufiatu ti Yave kalasa zimbakana ko mangolo moso wumvanga. (Ebe. 6:10) Tuidi lufiatu ti ngie mana mona bivisa mu mambu Yesu katuba: “Ni mutu wubika nzo, zikhomba zibabakala, zibakietu, ngudi, tata, bana voti zitsola, mu kibila kiama ayi mu kibila ki zitsangu zimboti, wala khambu tambula kuvioka khama di zikhumbu mu thangu ayiyi, zinzo, zikhomba zibabakala, zibakietu, zingudi, bana ayi zitsola, mu zikhuamusu, bosi mu nza yimona kutambula luzingu lu mvu ka mvu.” (Malaku 10:29, 30) Bukiedika, lusakumunu ngie mana tambula lulutidi kena bioso kua biuma wubika kumbusa.—Minku. 37:4.
6. Bo wummana kubotama kibila mbi wufueti tatiminina kuvanga mangolo ma kunuana na ‘zinzinunu zi kinsuni’?
6 Bukiedika, kheti bo wummana kubotama, ngie wunkuiza tatamana kunuana nzingu na ‘zinzinunu zi kinsuni.’ (1 Yoa. 2:16) Tebuka moyo ti wukidi mutu wu masumu ayi khumbu zinkaka ngie wunkuiza ba momawu mabanza mvuala Polo kaba bo kasonika: “Mu khati’ama, minu yinzolanga beni minsiku mi Nzambi. Vayi yimmonanga mu nyitu’ama, nsiku wunkaka wunnuananga nzingu na nsiku widi mu mayindu mami, ayi nsiku beni wu kuthulanga va kivika ki nsiku wu masumu widi mu nyitu’ama.” (Loma. 7:22, 23) Ngie wulenda ba mu kiunda mu kuba mutu wu masumu. Diawu boso kua bubela, yindula mu lukanu wuvanga kuidi Yave bo wukivana kuidi nandi, muingi wubaka mangolo ma kunuana na mayindu amomo mambi. Lukanu wuvanga bo wukivana kuidi nandi, lunkuiza kusadisa kukindama mu mambu beni. Buidi?
7. Bo wukivana kuidi Yave buidi wunkuiza tatiminina kuba wukuikama?
7 Bo wukivana kuidi Yave, ngiewu wukimanga. Mawu mansundula ti, wummanganga zinzinunu ziaku zilenda nyongisa Yave. (Matai 16:24) Bo wumviokila mu mambu manthota kiminu kiaku, vasintombulu ko kuviokisa beni thangu muingi wubaka makani. Ngiewu wunkuiza baka makani ma kuvanga mambu masulama, mu kutatamana kuba wukuikama ayi kukuangidika Yave. Mu phila ayoyo, ngie wunkuiza ba buka Yobi. Kheti bo kaviokila mu mambu mathota kiminu kiandi, nandi wutuba: ‘Yalasa bika ko lukuikumunu luama!’—Yobi 27:5.
8. Buidi kuyindula mu nsambu’aku wu kukivana kuidi Yave malenda kusadisila kununga mayindu mambi?
8 Mu kuyindula mu nsambu wuvanga bo wukivana, mawu mankuiza kusadisa kubaka mangolo ma kununga zioso kua zithotolo. Dedi, bukiedika ti ngie wulenda baka makani ma kuzinina dibakala voti nkietu wungana? Tuidi lufiatu ti ndamba. Kibila ngie kukhambu bika mayindu amomo mambi kukonzuka mu ntima, walasa mona ko phasi kununga mawu kuntuala. Mu phila ayoyo, ngie ‘wala tatuka’ ‘zinzila zimbi.’—Zinga. 4:14, 15.
9. Buidi kuyindula mu nsambu’aku wu kukivana kuidi Nzambi, wulenda kusadisila kutula zitsatu zi Kintinu va theti mu luzingu?
9 Mambu mbi wulenda vanga boti wumbaka kisalu kilenda kutula nkaku kulandakananga zikhutukunu zioso? Tuidi lufiatu ti ngie wisinkuiza ba ko divuda mu makani wulenda baka. Kibila ḿba ava mawu kumonika ngie wulenda baka makani matedi mbi wunkuiza vanga. Kuyindula mu lukuikumunu Yesu kaba mu kukuangidika Tat’andi, malenda kusadisa kubaka makani mu thinu ma kubika vanga dioso diambu dilenda nyongisa Nzambi’aku.—Matai 4:10; Yoa. 8:29.
10. Buidi Yave kalenda kusadisila ‘kutatamana kuba nlandikini’ wu Yesu, bo wumbotama?
10 Kuviokila mu ziphasi ayi mu zithotolo, malenda kuvana luaku lu kumonisa lukuikumunu luaku lu ‘kutatamana kuba nlandikini’ wu Yesu. Bo wumvanga mawu, wulenda ba lufiatu ti Yave wunkuiza kusadisa. Kibibila kintuba: “Nzambi widi wukuikama, ayi nandi kalasa bika ko muthoto mu kitesu kio benu mulendi nunga ko.”—1 Koli. 10:13.
BUIDI WULENDA TATIMININA KUBA NLANDIKINI WU YESU?
11. Phila mbi yilutidi wulenda tatiminina kuba nlandikini wu Yesu? (Tala mvandi foto.)
11 Yesu wuba kifuza ayi wutatamana kufikama Yave mu nzila nsambu. (Luka 6:12) Bukiedika, phila yilutidi yi kumonisina ti wutidi kutatamana kuba nlandikini wu Yesu kheti bo wumbotama, yidi mu kuvanganga mambu malenda kusadisa kufikama Yave. Kibibila kintuba: “Boso kua bubela phila tuma konzukila mu kiphevi, tufueti tatamana kudiatila mu nzila ayoyo.” (Fili. 3:16) Khumbu zinkaka ngie wulenda kuwa binongo bi zikhomba beka mimvu miwombo mu kusadila Yave. Ḿba bawu bamana kota mu Kikola ki Minsamuni mi Kintinu, voti bamana sadila mu bibuangu bilutidi tsatu. Diawu, boti ngie wulenda nunga kubaka makani amomo, vanga mamoso wunnunga muingi kudukisa mawu. Bisadi bi Yave badi phuila yi kubuela kukivana mu kisalu ki kusamuna. (Mava. 16:9) Buidi wunmmuena kuvanga mawu mu thangu ayiyi? Bika kuyitadila buka ti wisi ko wufuana. Vantombulu Baklistu boso batatamana bakindama. (Matai 10:22) Bika kulenza mambu wulenda nunga kuvanga mu kisalu ki Yave, boti widi luaku. Ayi ayoyo, yawu phila yilutidi yi kutatiminina kulandakana Yesu kheti bo wumbotama.—Minku. 26:1.
Bo wummana kubotama, tsikika makani malenda kusadisa kufikama Yave (Tala kinduika 11)
12-13. Mbi wulenda vanga boti kifuza kiaku, kima tona kudekuka? (1 Kolintu 9:16, 17) (Tala mvandi quadro yintuba “Tatamana Kukuenda Ntuala..”)
12 Mbi wulenda vanga boti minsambu miaku misiedi ko mifuana, voti wusiala bue yivana ko beni mu kisalu ki kusamuna? Boti matangu maku ma Kibibila masiala bue kutuadisa ko ndandu? Mambu amomo ma kutona kumonika bo wummana kubotama, bika kuyindula ti ngie wusiedi ko phevi yi Yave. Mu kuba mutu wu masumu, khumbu zinkaka mabanza maku malenda kuvanga kuyindudila abobo. Kifuza kiaku kia kutona kudekuka, yindula mu kifuani ki mvuala Polo. Kheti nandi wubaka makani ma kulandakana kifuani ki Yesu, kheti bobo nandi wuzaba ti khumbu zinkaka disinkuiza ba ko diambu diluelu kuvanga mawu. (Tanga 1 Kolintu 9:16, 17.) Nandi wutuba: “Minu kukhambu vangila mawu mu lutia luami, kheti bobo, yitambula kiyeku mu mawu.” Mawu mammonisa ti Polo wuba wukubama muingi kudukisa kiyeku kiandi, mu kisalu ki kusamuna, kheti khumbu zinkaka diabasa banga ko diambu diluelu.
13 Bobuawu mvandi, kawubika zinzimbala ziaku, zi kutuadisa. Baka makani ma kuvanga mambu mamboti, kheti didi diambu diphasi. Mambu wumvanga, mawu mafueti kusadisa kuba mabanza mamboti. Boso kua bubela, kuba thuadusulu yimboti yi mambu ma kiphevi, mala kusadisa kutatamana kuba nlandikini wu Yesu, kheti bo wummana kubotama. Lukuikumunu luaku, luala ba kifuani kimboti ayi luala kindisa mvandi zikhomba ziaku.—1 Tesa. 5:11.
“TATAMANANU KUYIFIONGUNINA”
14. Mbi wulenda vanga muingi kuyifiongunina ayi kibila mbi? (2 Kolintu 13:5)
14 Kutatamana kuyifiongunina, kuala kusadisa mvandi kheti mabotama. (Tanga 2 Kolintu 13:5.) Buboti beni kubotulanga thangu muingi kuyifiongunina ayi kumona boti nsambilanga kadika kilumbu, wuntanganga Kibibila, wunlandakananga zikhutukunu ayi wumvanganga kisalu ki kusamuna. Tomba ziphila wulenda buela kukivanina mu mambu amomo. Dedi, wulenda kuyikuvusa: “Minu yilenda nunga kusudikisa bankaka minsua mi Kibibia? Vadi ziphila yilenda buela kukivanina mu kisalu ki kusamuna? Minsambu miama mimmonisanga ti minu yimfiatilanga mu Yave? Yinlandakananga zikhutukunu zioso? Buidi yilenda luta tekila matu mu ziawu ayi kuvana mimvutu?’
15-16. Mbi ngie belonguka mu kifuani ki yaya Robert, matedi kununga thotolo?
15 Mvandi wunkuiza baka ndandu ngie kuyifiongunina mambu widi wulebakana. Khomba mueka bantedilanga Robert, wutuba mambu mammonikina: “Bo yiba 20 di mimvu, minu yiba kisalu kiaba kuphananga thangu yi kuvanga mambu mankaka. Kilumbu kimueka bo kisalu kimana, koleg’ama yinkietu, wuthumisa ku nzo’andi. Nandi wutuba muingi tuba to befu babuadi ayi tuvuvisa. Va thonono minu yaba tomba kukuenda, bosi yituba ndamba ayi yinsudikisa kibila mbi.” Yaya Robert wununga thotolo ayoyo ayi diba diambu dimboti kavanga. Buviokila thangu nandi wuyindula, minu khanu yivanga diambu dinkaka dilutidi, mu mambu amomo yiviokila. Nandi wubue tuba: “Minu yisa fika monisa ko mu lufiatu ti yimanga ayi yisa vangila ko mawu mu thinu dedi bo Yozefi kavangila kuidi nkazi Potifali. (Ngene. 39:7-9) Bukiedika, minu yiyituka beni kumona ti diba diambu diphasi kutina mambu beni. Mambu amomo matsadisa kumona ti vaba tombulu kukindisa kikundi kiama na Yave.”
16 Ngie mvaku wulenda baka ndandu mu kuyifiongunina, dedi bo Robert kavangila. Kheti ngie wunyindula ti wulenda nunga thotolo, vayi buboti beni kuyikuvusanga: ‘Thangu kua yifueti viokisa muingi kutuba ndamba?’ Ngie kumona ti vantombulu kuvanga mangolo, bika kuba mu kiunda. Yangalala, kibila ngie zebi ti vantombulu kuvanga mangolo. Vantombulu kuvanga nsambu ayi kukindisa lukuikumunu luaku lu kuzingila mu kithuadi na zithumu zisonga zi Yave.—Minku. 139:23, 24.
17. Buidi kifuani ki yaya Robert kizitisila dizina di Yave?
17 Vadi mawombo tulenda longuka mu kifuani ki yaya Robert. Nandi wubue tuba: “Bo yimanga thumusunu beni, koleg’ama wutuba, ‘Ngie benunga thotolo!’ Minu yinyuvula, mbi wuntomba kutuba? Nandi wutuba, nkundi’ama wumueka wuba Mbangi yi Yave wukhamba ti matoko moso badi Zimbangi zi Yave bambanga divuda matedi mambu ma luzingu ayi va kumonika mutu wu kuba tomba bumasi, bawu bamanganga ko. Ayi nandi wukamba nkundi’andi beni ti wunkuiza meka kuphangila mawu. Bukiedika minu yiyangalala beni kuza ti yizitisa dizina di Yave.”
18. Mambu mbi wutidi kutatamana kuvanga, kheti bo wumbotama? (Tala mvandi quadro yintuba, “Kikhuku ki Malongi Ngie Wunkuiza Zola.”)
18 Bo ngie wukivana kuidi Yave ayi wubotama, ngie wumonisa ti wuntomba kuzitisa dizina diandi mu mambu moso. Ayi wulenda ba lufiatu ti Yave zebi zikhuamusu zioso ayi zithotolo ngie wumviokilanga. Nandi wala sakumuna mangolo maku ma kutatamana kumonisa lukuikumunu. Ba lufiatu ti mu nzila phevi’andi yinlongo, nandi kalenda kuvana mangolo muingi wununga kuvanga mawu. (Luka 11:11-13) Mu lusalusu lu Yave, ngie wulenda baka mangolo ma kutatamana kuba nlandikini wu Yesu, kheti bo wumbotama.
MVUTU MBI WULENDA VANA?
Mbi binsundula kuidi Baklistu ‘kunata dikunzi di ziphasi lumbu ka lumbu’?
Mbi wulenda vanga muingi ‘wutatamana kuba nlandikini wu Yesu’, kheti bo wumbotama?
Buidi kuyindula mu nsambu’aku wu kukivana kuidi Nzambi malenda kusadisila kutatamana kuba wukuikama?
NKUNGA 89 Yuwa, Tumamana, ayi Baka Lusakumunu