DILONGI 17
NKUNGA 99 Bivevi na Bivevi bi Zikhomba
Tuisi ko Befu Veka
‘Minu yinkuiza kusadisa.’—YESA. 41:10.
MAMBU TUANLONGUKA
Tuemmona ziphila zinna Yave katu sadisilanga.
1-2. (a) Kibila mbi tulenda tubila ti tuisi ko befu veka bo tumviokila mu ziphasi? (b) Mbi tunkuiza longuka mu dilongi adidi?
BO tumviokila mu mambu mawombo maphasi, ḿba tulenda kuyimmuena buka ti tuidi befu veka. Vayi tuisi ko befu veka. Tat’itu yi luzolo wummonanga mambu tumviokila ayi mvandi wu tukanikisa ti wunkuiza tusadisa kununga mawu. Muingi ku tusadisa tuba lufiatu mu mawu nandi wutu kamba: ‘Minu yinkuiza kusadisa’.—Yesa. 41:10.
2 Mu dilongi adidi tunkuiza mona buidi Yave ka tusadisilanga, (1) mu ku tutuadisa, (2) kutu vana biuma tuntomba, (3) Kutu kieba ayi (4) kutu bomba. Yave wu tukanikisa ti nandi kalendi tukuekula ko. Diawu busa fuana ko kuyindulanga ti tuidi befu veka.
YAVE WU TUTUADISANGA
3-4. Buidi Yave ka tutuadisilanga? (Minku. 48:14)
3 Tanga Minkunga 48:14. Yave kasintomba ko muingi tuyituadisa. Buidi nandi kantuadisilanga bisadi biandi bubu? Phila yimueka kamvangilanga mawu yidi mu nzila kibibila. (Minku. 119:105) Mu kusadila diambu diandi kibibila, Yave wu tusadisanga kubaka makani mamboti ayi kukuna zikhadulu zilenda ku tutuadisa mayangi bubu, ayi luzingu lu mvu ka mvu mu bilumbu binkuiza.a Dedi, nandi wutulonga tubika suekilanga bankaka nganzi, kutubanga kiedika mu mambu moso tumvanga, ayi kuzola bankaka mu ntima woso. (Minku. 37:8; Ebe. 13:18; 1 Pet. 1:22) Bo tummonisanga zikhadulu aziozio zimboti, tumbanga matata mamboti, nnuni voti nkazi wumboti, ayi tumbakanga bakundi bamboti.
4 Mvandi, Yave wutula mu kibibila bifuani bi batu baviokila mu ziphasi ayi badi mayindu dedi mo befu tuidi. (1 Ko. 10:13; Tia. 5:17) Bo tuntanga binongu bi batu abobo ayi tunsadila malongi tunlonguka mu bifuani biawu, tumbakanga ndandu mu ziphila ziwadi. Yitheti, tumvisanga ti tuisi ko befu veka, kibila bawombo bamana viokila mu mambu tumviokilanga bubu, ayi banunga mu lusalusu lu Yave. (1 Pet. 5:9) Phila yimmuadi, tunlongukanga buidi bu kunungina ziphasi zitu.—Lom. 15:4.
5. Banani Yave kansadilanga muingi ku tutuadisa mu nzila yi luzingu?
5 Yave mvandi wusola zikhomba zitu muingi ku tutuadisa. Dedi, minkengididi mi bimvuka Khumbu bziwombo ba kue talanga bimvuka muingi kukindisa zikhomba. Malongi mawu mankindisanga kiminu kitu, ayi ma tusadisanga kukindisa kithuadi tuidi na zikhomba. (Mav. 15:40–16:5) Bakulutu ba kimvuka mvandi bammonisanga ti bamvuanga nkinza kadika khomba mu kimvuka. (1 Pet. 5:2, 3) Matata bansadisanga bana bawu kuzola Yave ayi kubaka makani mamboti. (Zinga. 22:6) Ayi zikhomba zi bakietu bayonzuka mu kiphevi bansadisanga zikhomba zi bikhupa mu kifuani kiawu kimboti, mu kuba vana malongi mamboti ayi mu kuba kindisanga.—Titu 2:3-5.
6. Mbi tufueti vanga muingi tubaka ndandu mu zithuadusulu zi Yave?
6 Yave wutuvananga zithuadusulu zintombulu muingi tuba mu mayangi. Buidi tulenda monisina ti tumvuanga nkinza zithuadusulu beni? Zingana 3:5, 6 yintuba: ‘Fiatila Yave mu ntim’aku woso; ayi bika kufiatila mu diela diaku.’ Befu kuvanga mawu, nandi wala ‘ludika zinzila zitu’. Mawu mansundula ku tusadisa kubika viokila mu ziphasi ziwombo, ayi kubaka luzingu lu mayangi. Bukiedika, tuntondanga beni Yave mu malongi ma luzolo ka tuvananga.—Minku. 32:8.
YAVE WU TUVANANGA BIUMA TUNTOMBA
7. Mu ziphila mbi Yave ka tuvaninanga biuma tuntomba? (Fil. 4:19)
7 Tanga Filipi 4:19. Kubika kuandi to ku tutuadisa mu kipheve, Yave mvandi wunsakumunanga mangolo tumvanganga muingi tubaka bidia, bikhutu, nzo ayi biuma binkaka bintombulu. (Mat. 6:33; 2 Te. 3:12) Kheti disi ko diambu dimbi kukuazuka mu mambu ma luzingu, Yave wu tukindisa tubika kuazukila ngolo mu mambu amomo. (Mat. 6:25.) Kibila mbi? Kibila tat’itu kayekulanga ko bisadi biandi bikuikama bo bamviokila mu tsatu. (Mat. 6:8; Ebe. 13:5) Tufueti ba lufiatu bo kibibila kintuba ti Nandi wala tuvana biabioso tuntomba.
8. Buidi Yave kasadisila ntinu Davidi?
8 Mona buidi Yave kasadisila ntinu Davidi. Mu mimvu mioso Davidi kaba tina Sauli, Yave wuvana kuidi Davidi ayi babakala bandi biabioso biabe tombulu muingi kukieba luzingu luawu. Mu kuyindula phila Yave kankiebila mu mimvu mioso amiomio, Davidi wusonika: Minu yiba ditoko vayi yima nuna, vayi yimonanga ko mutu wusonga wuyekulu voti bana bandi kutomba dipha. (Minku. 37:25) Ḿba ngie mana viokila mu mambu maphasi mu luzingu luaku, ayi wununga kumona phila Yave kankiebilanga bisadi biandi bikuikama.
9. Buidi Yave kansadisilanga dikabu diandi bubu bo bamviokilanga mu bivuka? (Tala mvandi foto.)
9 Yave mvandi wumvananga biabioso bintombulu kuidi bisadi biandi bamviokilanga mu ziphasi. Dedi bo kuyiza monika nzala mu thangu bapostolo, baklistu ba zitsi ziwombo bafila bidia kuidi zikhomba ziawu. (Mav. 11:27-30; Lom. 15:25, 26) Dikabu di Yave bubu, mvandi bammonisanga kifu akiokio ki kukaba. Bo vammonikanga bivuka, mu luzolo Yave wunsadilanga bisadi biandi muingi kuvana kuidi zikhomba biuma bintombulu, dedi bidia, nlangu, bikhutu ayi bilongo. Mvandi wunsadilanga dingumba dintadilanga matedi kutunga, muingi kuludika zinzo zi kintinu zituluka. Ayi zikhomba mu nsualu, bamvananga lusalusu lu kipheve, lunsadisanga batu bammonikina bivuka kuba mabanza mavumbama.c
Buidi Yave ka tubombilanga bo tumviokila mu mambu maphasi? (Tala lutangu 9)e
10-11. Mbi belonguka mu kifuani ki Borys?
10 Yave mvandi wumvananga biuma bintombulu kuidi baboso bakhambu kunsadilanga. Diawu befu mvitu tufueti tomba ziphila zi kumonisina mamboti kuidi bankaka kheti basadilanga ko Yave. (Nga. 6:10) Kuvanga mawu kulenda sadisa batu bankaka kutomba kulonguka matedi Yave. Tala kifuani ki Borys, widi director yi kikola kimueka ku Ucrania. Kheti nandi kasa ba ko mbangi yi Yave, nandi waba monisanga lukinzu ayi mamboti kuidi bana ba kikola baba zimbangi zi Yave. Bo Borys kabaka makani ma kutina mu kibila ki mvita, zikhomba zitu bansadisa. Kuntuala nandi wuyiza landakana mbambukulu moyo lufua lu Yesu. Bo kayindula mambu kaviokila, nandi wutuba: Zimbangi zi Yave baphua nkinza ayi bakheba. Yimvutula beni matondo kuidi zimbangi zi Yave.”
11 Buboti beni befu mvitu kulandakana kifuani ki Yave ki kumonisa kiadi ayi luzolo kuidi bo badi mu tsatu, kheti basadilanga ko Yave. (Luk. 6:31, 36) Tuntomba muingi mangolo moso tumvanga ma kumonisa luzolo kuidi batu, ma basadisa kusadila Yave. (1 Pet. 2:12) Kheti bankuiza sadila Yave voti ndamba, befu tuala tatamana kuba mayangi mankuizilanga mu kuvana.—Mav. 20:35.
YAVE WU TUKEBANGA
12. Lukiebu mbi Yave kakanikisa kuidi dikabu diandi? (Minkunga 91:1, 2, 14)
12 Tanga Minkunga 91:1, 2, 14. Bubu, Yave wukanikisa ku tukeba mu kipheve. Nandi kalasa bika ko muingi Satana kamanisa mbuongimini yikiedika. (Yoa. 17:15) Ayi bo ziphasi zingolo ziala tona, tulenda ba lufiatu ti Yave wala kieba bisadi biandi mu kipheve ayi mu kinsuni.—Nzai. 7:9, 14.
13. Mu ziphila mbi Yave kankiebilanga kadika mutu mu befu?
13 Buidi Yave kankiebilanga kadika mutu mu befu? Nandi wunsadilanga kibibila muingi ku tusadisa kusuasisa mamboti ayi mambi. (Ebe. 5:14) Bo tunsadila minsua mi kibibila mu luzingu luitu, tuntambulanga lukiebu luandi mu kipheve ayi mu kinsuni. (Minku. 91:4) Ayi mvandi, Yave wunsadilanga kimvuka kiandi muingi ku tukieba. (Yesa. 32:1, 2) Mu kuba va kimueka na batu banzolanga Yave ayi banzingilanga mu minsua miandi, befu tuntambulanga khindusulu yiwombo muingi kununga ziphukumunu zi nza ayiyi.—Zinga. 13:20.
14. (a) Kibila mbi Nzambi Khumbu zinkaka kambikilanga tuviokila mu mambu maphasi? (b) Lufiatu mbi Minkunga 9:10 lu tuvana? (Tala mvandi nota.)
14 Khumbu zinkaka Yave waba kiebanga bisadi biandi muingi babika viokila mu mambu maphasi. Vayi bakana ko Khumbu zioso kaba vanganga mawu. Kibila khumbu zinkaka tuntovukilanga, mu kibila ki mambu ma kinzimbukulu mammonikanga. (Mpovi 9:11) Ayi mvandi, mu thangu yikhulu, Yave wubika muingi bisadi biandi binkaka baviokila mu ziphasi ayi lufua, muingi kuvana bivisa ti Satana widi nkua luvunu. (Yobi 2:4-6; Mat. 23:34) Mawu mammonikanga bubu. Kheti Yave kabotulanga ko mambu moso maphasi tumviokilanga, tuidi lufiatu ti Yave kayekulanga ko bisadi biandi bikuikama.d—Minku. 9:10.
YAVE WUTU BOMBANGA
15. Ndandu mbi tumbanganga bo tutanga kibibila, tunsambila ayi tunlandakana zikhutukunu?(2 Kolintu 1:3, 4)
15 Tanga 2 Kolintu 1:3, 4. Khumbu zinkaka tunkuazukanga beni ayi tumbanga mu kiunda. Ḿba ngie widi mu kuviokila mu mambu ma phila ayoyo. Ba lufiatu ti Yave wumvisanga mabanza maku ayi mambu wumviokila. Nandi wutu bombanga bo tumviokila mu ziphasi. Mu thangu tunsambila muingi ka tusadisa, nandi wutu vananga ‘ndembam’andi yo yiviokisi diela dioso.’ (Fil. 4:6, 7) Mvandi tumbakanga mbombolo bo tuntanga kibibila, kibila mambu tuntanga, malenda tusadisa kuba bavumbama ayi mu mayangi. Ayi bo tumbanga va kimueka na zikhomba zitu mu zikhutukunu tuntambulanga mbombolo ayi khindusulu.
16. Mbi belonguka mu kifuani ki yaya Nathan ayi Priscilla?
16 Muingi kufuanikisa buidi Yave kamvaninanga mbombolo mu nzila kibibila, tala mambu mamonikina yaya Nathan ayi Priscilla bankalanga ku Estados Unidos. Bawu babaka makani ma kue sadila kuma kulutidi tsatu yi minsamuni. Nathan wutuba: “Tuba lufiatu ti Yave wunkuiza sakumuna mangolo mitu. Vayi bo tutuka mu kiyeku kitu kimona, tuyiza bakana kubela ayi tuviokila mu mambu ma kukhambu ku zimbongo.” Vaba tombulu bakuela abobo kuvutuka ku nzo muingi kukeba buvinya buawu. Yaya Nathan wubue tuba: Minu yikiyuvusa kibila mbi Nzambi kakhambu tusakumunina mu phila tuaba yindudila? Mvandi yitona kuyikuvusa boti diambu dimbi yivanga. Buviokila thangu, bakuela abobo bavisa ti Nzambi kasa ba kuekula ko bo baviokila mu ziphasi. Nandi wubue tuba: “Mu thangu tuaba viokila mu mambu maphasi, kibibila kiyiza ba buka nkund’itu wu nduenga waba tuvananga zithuadusulu ayi khindusulu. Kutsikika thalu mu Yave, ku tusadisa kununga mambu maphasi, ayi ku tukubika muingi tununga mambu tuala viokila kuntuala.”
17. Buidi Yaya Helga katambudila mbombolo? (Tala mvandi foto.)
17 Zikhomba zitu zi babakala ayi zi bakietu balenda tubomba. Buidi? Mona kifuani ki yaya Helga wunkalanga ku Hungria. Mu mimvu miwombo wuviokila mu mambu mawombo maphasi maba kumvanga kukuazuka ayi kuyimuena buka ti kasiedi ko luvalu. Vayi bo kayindula mambu kaviokila, wununga kuvisa phila Yave kambombila mu nzila kimvuka. Nandi wutuba: “Mu kibila ki kisalu yaba vanganga ki kukieba muan’ama wuba kimbevu kingolo ayi waba viokila mu mambu mankaka maphasi, mangolo mama mayiza dekuka. Vayi mu thangu ayoyo Yave wutsadisa. Mu 30 di mimvu mima vioka, vasa ba ko ni kilumbu Yave kakhambu kumbomba. Nandi wuvangila mawu mu nzila mimvutu mi khindusulu mi zikhomba, ayi khumbu ziwombo, yaba tambulanga zi mensangem ziaba kuphananga khindusulu yaba tomba.”
Buidi Yave kalenda kusadila muingi kubomba bankaka? (Tala lutangu 17)
18. Buidi tulenda bombila bankaka?
18 Tufueti landakana kifuani ki Yave ki kubomba zikhomba bamviokila mu mambu maphasi, kubunda mvandi bo bakhambu sadilanga Yave. Buidi tulenda vangila mawu? Mu kuba kuwa mu mvibudulu, kukoluka yawu mu luzolo ayi kuba sadisa mu ziphila zinkaka. (Zinga. 3:27) Bo batu bakhambu sadilanga Yave va nseng’itu bamviokila mu bimbevu ayi bankuazuka, tufueti kue batala, kuba kuwa ayi kuba zabikisa zikhanu zi Nzambi zidi mu kibibila. Befu kunlandakana kifuani ki Yave “Nzambi yi mbombolo yoso,” tunkuiza sadisa zikhomba zitu kukindama mu ziphasi, ayi mvandi kuvumbika mabanza ma batu bakhambu sadilanga Yave.—Mat. 5:16.
YAVE WIDI VA KHONZO’ITU
19. Mbi Yave katu vangilanga ayi buidi tulenda landikinina kifuani kiandi?
19 Yave wu tuvuanga nkinza ayi wutu zolanga. Nandi katu yekulanga ko bo tumviokila mu mambu maphasi. Dedi bo matata badi luzolo bankiebilanga bana bawu, Yave mvandi wunkiebanga bisadi biandi bikuikama. Nandi wutu tuadisanga, wutu vananga biabioso tuntomba, wutu kiebanga ayi wutu bombanga. Tunlandakananga kifuani ki tat’itu yi diyilu bo tumbuela mioko ayi tunkindisa bankaka bamviokila mu mambu maphasi. Kheti vadi mambu mawombo ma tutuadisanga kiunda, tuidi lufiatu ti Yave widi yitu. Kibila nandi wukanikisa: ‘Bika kuba boma kibila minu yidi yaku.’ (Yesa. 41:10) Bukiedika tuisi ko befu veka.
NKUNGA 100 Tuyambanga Bumboti Zinzenza
a Tala dilongi dintuba “Tome decisões que honrem a Deus” mu Kibanga ki Nsungi kilumbu 15 Ngonda Yinna, mvu 2011.
b Mona lutangu 11-14 yi Kibanga ki Nsungi Ngonda Yimmuadi mvu 2024 kintuba “Tatamana Kulandakana Zithuadusulu zi Yave.”
c Ngie wulenda bakula mambu mamona mu JW.org ngie kusonika “Alivio de desastre” vama va kutombila.
d Tala “Biuvu bi Mintangi” mu Kibanga ki Nsungi ki Ngonda Yimmuadi mvu 2017.
e MAMBU MADI MU FOTO: Zikhomba ku Malawi bantambula lusalusu lu kipheve ayi lu kinsuni bo baviokila mu bivuka.