KISUEKULU KI ZIBUKU MU KHONDI MAYO
Kibanga ki Nsungi
KISUEKULU KI ZIBUKU MU KHONDI MAYO
Ibinda
  • KIBIBILA
  • BILONGULU
  • ZIKHUTUKUNU
  • mwbr20 Ngonda Yinsambanu zitsyel. 1-8
  • Mubongulu Malongi Madi mu Nzingulu ayi Kisalu Thuadusulu yi Lukutukunu

Tsielu ayiyi yisi ko video ayoyo

Lemvuka, video ayiyi yisinkuiza sika ko kibila diambu dimbi dibe monika.

  • Mubongulu Malongi Madi mu Nzingulu ayi Kisalu Thuadusulu yi Lukutukunu
  • Mubongulu Malongi Madi mu Nzingulu ayi Kisalu Thwadusulu yi Lukutukunu (2020)
  • Mua Mintu mi Malongi
  • 1-7 NGONDA YINSAMBANU
  • 8-14 NGONDA YINSAMBANU
  • 15-21 NGONDA YINSAMBANU
  • Matangu ma Kibibila
  • 22-28 NGONDA YINSAMBANU
  • 29 NGONDA YINSAMBANU–5 NGONDA YISAMBUADI
Mubongulu Malongi Madi mu Nzingulu ayi Kisalu Thwadusulu yi Lukutukunu (2020)
mwbr20 Ngonda Yinsambanu zitsyel. 1-8

Mubongulu Malongi Madi mu Nzingulu ayi Kisalu Thuadusulu yi Lukutukunu

1-7 NGONDA YINSAMBANU

KIUKA KIDI MU DIAMBU DI NZAMBI | NGENESI 44-45

“Yosefi Wulemvukila Zikhomba Ziandi”

(Ngenesi 44:1, 2) Bosi nandi wutuma dibakala diaba kiebanga nzo’andi: “Wesa bidia mu zitsaku zi babakala abobo, bio balenda nunga kunata, ayi tula zimbongo mu kadika tsaku. 2 Vayi mbungu’ami yi palata tula yawu mu tsaku yi kilezi kiawu.” Ayi nandi wuvanga mamoso Yosefi kantuma.   

w15 1/5 14-15

‘Bukiedika ti Minu Yidi va Kibuangu ki Nzambi?’

Bosi Yosefi wutuma muingi balandakana ayi babuila zikhomba ziandi. Nandi wuba vunina ti bayiba mbungu’andi yi palata, yo babakula mu tsaku yi Benyamini. Baboso baba vutula kuidi Yosefi. Buabu Yosefi wubaka luaku lu kuzaba boti zikhomba ziandi babaluka. Yuda wutubila va mvingi zikhomba ziandi zioso. Nandi wudinda nlemvu ayi wutuba ti baboso balenda ba kuandi mimvika ku Ngipiti, bika to Benyamini. Vayi Yosefi wutuba ti Benyamini to fueti siala ku Ngipiti banga mvika ayi bankaka balenda vutuka kuawu.—Ngenesi 44:2-17.

Yuda wutuba: “Nandi to wusiala mu kivumu ki mam’andi, ayi tat’andi wukunzolanga beni.” Mambu amomo ma kukuitukila beni, ayi ḿba mawu mayangidika ntima Yosefi, kibila nandi wuba muana wu nkulutu wu Lakeli, nkieto Yakobi kaba zolanga beni, wufua mu thangu kaba buta Benyamini. Dedi tat’andi, Yosefi waba tebukilanga moyo mam’andi Lakeli mu luzolo. Ḿba Yosefi waba luta zolanga Benyamini, kibila babutukila mu kivumu kimueka.—Ngenesi 35:18-20; 44:20.

Yuda wutatamana kulomba kuidi Yosefi muingi kabika kitula Benyamini mvika. Nandi wukivana muingi kaba mvika va mvingi Benyamini. Bosi nandi wutuba mambu amama: ‘Buidi yilenda vutukila kuidi tata mu khambu nata Benyamini? Yilendi kuangalala ko kumona tat’ama kutovuka mu kiunda kingolo!’ (Ngenesi 44:18-34) Mambu amomo, mammonisa ti Yuda wubaluka. Kibila kasa tula ko zitsatu ziandi vantuala, vayi wumonisa kiadi ayi luzolo.

(Ngenesi 44:33, 34) Bika kisadi kiaku kaba mvika va mvingi wu muana ditoko muingi nandi kavutuka na zikhomba ziandi. 34 Buidi yilenda vutukila kuidi tata mu khambu nata Benyamini? Yilendi kuangalala ko kumona tat’ama kutovuka mu kiunda kingolo!’

(Ngenesi 45:4, 5) Diawu Yosefi kakambila zikhomba ziandi: “Lemvukanu, fikamanu avava.” Ayi bawu bafikama. Nandi wutuba: “Minu Yosefi, khomb’inu musumbisa ku Ngipiti. 5 Vayi, lubika ba kiunda ayi lubika kuyivana foto beno na beno, bo mutsumbisa kuidi basi Ngipiti, kibila Nzambi wumfila va ntual’inu muingi yivukisa miela mi batu.

Bakula Kiuka Kisuama mu Diambu di Nzambi

(Ngenesi 44:13) Mu kibila akioki, bawu bakhakuna bikhutu biawu ayi kadika mutu mu bawu wukandika mfun’andi mu phunda, ayi bavutuka ku divula.   

it-3 381¶1, 2

Kukhakuna Bikhutu

Yiba phila basi Yuda ayi mimvila minkaka mu thangu yikhulu baba monisinaga kiunda, ba kutambula tsangu yimbi, buka yi lufua lu mutu banzolanga. Vayi babasa khakunanga ko kikhutu kioso; mu phila ayoyi, bawu baba nunganga kubue vuata kiawu.

(Ngenesi 45:5-8) Vayi, lubika ba kiunda ayi lubika kuyivana foto beno na beno bo mutsumbisa kuidi basi Ngipiti, kibila Nzambi wumfila va ntual’inu muingi yivukisa miela mi batu. 6 Awuwu, wawu mvu wumuadi wu nzala mu tsi ayi vala bue vioka mimvu mitanu bala khambu vata ni kuvela. 7 Vayi Nzambi wumfila va ntual’inu, muingi yivukisa miela minu mu nzila khudulu yinneni. 8 Diawu, muisi ko beno mumfila akuku, vayi Nzambi yikiedika wumfila muingi yiba mfumu yi minlongi mi Falao, mfumu yi nzo’andi ayi mutu wunyala tsi yoso yi Ngipiti.

w04 15/8 15 ¶15

Ba Tulendanga mu Khambu Kibila

15 Mbi bilenda tusadisa kubika sueka nganzi kuidi batu batulendanga mu khambu kibila? Tebuka moyo ti Satana ayi ziphevi zimbi, bawu zimbeni zitu zitheti. (Efeso 6:12) Kheti bankaka ba tuthotanga mu lutia luawu, vayi bawombo ba tuthotanga kibila kutuma baba tumanga. (Danieli 6:4-16; 1 Timoteo 1:12, 13) Yave tidi ‘batu boso’ babaka luaku lu ‘kuvuka’ ayi ‘batula ku diela dizabila mambu makiedika.’ (1 Timoteo 2:4) Diawu bankaka baba tulendanga, bubu beka zikhomba zitu, kibila bamona zikhadulu zitu zimboti. (1 Petelo 2:12) Mvandi vadi mambu mawombo tulenda longuka mu kifuani ki Yosefi muana Yakobi. Kheti Yosefi wutovuka beni mu kibila ki zikhomba ziandi, nandi kasa basuekila ko nganzi. Kibila mbi? Kibila nandi wuvisa ti Yave waba mona ziphasi ziandi ayi waba vanga mamoso muingi kudukisa lukanu luandi. (Ngenesi 45:4-8) Bobuawu mvandi, Yave kalenda vanga diosokua diambu muingi ziphasi tumviokila zituadisa nzitusu dizina diandi.—1 Petelo 4:16.

Matangu ma Kibibila

(Ngenesi 45:1-15) Mu phila ayoyi, Yosefi kasa bue nunga ko kukiyala va ntuala bisadi biandi bioso. Diawu kantendukila: “Tumanu baboso babasika!” Ni mutu kasa bue ba ko na Yosefi bo nandi kayizabikisa kuidi zikhomba ziandi. 2 Nandi wutona kutenduka kudila ayi basi Ngipiti bayuwa, ayi mvandi basi nzo yi Falawo bayuwa. 3 Bosi, Yosefi wukamba zikhomba ziandi: “Minu Yosefi. Tat’ama wukhidi wu moyo?” Vayi zikhomba ziandi basa nunga ko kumvana ni mvutu, kibila bawu bayituka beni mu kibila kiandi. 4 Diawu Yosefi kakambila zikhomba ziandi: “Lemvukanu, fikamanu.” Ayi bawu bamfikama. Nandi wutuba: “Minu Yosefi, khomb’inu musumbisa ku Ngipiti. 5 Vayi, lubika ba kiunda ayi lubika kuyivana foto beno na beno bo mutsumbisa kuidi basi Ngipiti, kibila Nzambi wumfila va ntual’inu muingi yivukisa miela mi batu. 6 Awuwu, wawu mvu wumuadi wu nzala mu tsi ayi vala bue vioka mimvu mitanu bala khambu vata ni kuvela. 7 Vayi Nzambi wumfila va ntual’inu, muingi yivukisa miela minu mu nzila khudulu yinneni. 8 Diawu, muisi ko beno mumfila akuku, vayi Nzambi yikiedika wumfila muingi yiba mfumu wu minlongi mi Falao, mfumu yi nzo’andi ayi mutu wunyala tsi yoso yi Ngipiti. 9 “Vutukanu mu nzaki kuidi tat’ama ayi nkamb’anu: ‘Buakabu butubidi muan’aku Yosefi: “Nzambi wumbieka mfumu tsi yoso yi Ngipiti. Yiza kuidi minu. Bika kala kisina. 10 Ngie wala zingila ku Ngoseni, ko wala ba yama wufikama, ngiewu, bana baku, batekulu baku, mamemi maku, zingombi ziaku ayi biabioso ngie widi. 11 Kuawu minu yala kuvaninanga bidia, kibila vala bue ba mimvu mitanu mi nzala. Khanu, ngiewu, nzo’aku ayi biabioso widi biala fua mu nzala.”’ 12 Mu thangu ayiyi, beno ayi khomb’ama Benyamini, mulenda kumbona mu mesu minu ti minu kuandi Yosefi wunkoluka yinu. 13 Diawu, kamb’anu tat’ama nkembo woso yidi ku Ngipiti ayi mamoso mube mona. Buabu, yendanu mu nzaki ayi tualanu tat’ama.” 14 Nandi wubumbakana khomb’andi Benyamini ayi wutona kudila; ayi Benyamini mvandi wudila bo kambumbakana. 15 Nandi wuvana besi kuidi baboso ayi wudila bo kaba bumbakana, bosi zikhomba ziandi bayoluka yandi.

8-14 NGONDA YINSAMBANU

KIUKA KIDI MU DIAMBU DI NZAMBI | NGENESI 46-47

“Bidia Biwombo mu Thangu Nzala”

(Ngenesi 47:13) Kusa ba ko bidia ku divula dioso, kibila nzala yiba yingolo ayi batu baba fua nzala ku ntoto wu Ngipiti ayi Kanani.

w87 1/5 15 ¶2

Kuvukisa Miela mi Batu mu Thangu yi Nzala

2 Sambuadi di mimvu mi bidia biwombo mimana, ayi nzala yitona dedi bo Yave kabikula; yawu yiba yingolo bika to ku Ngipiti vayi, ‘va mbata ntoto woso.’ Bo batu baba fua nzala batona kukuana kuidi Falawo muingi kaba vana bidia, nandi wuba kamba: ‘Yendanu kuidi Yosefi. Mosokua mambu ka lukamba, mawu lufueti vanga’. Yosefi wusumbisa bidia kuidi basi Ngipiti nati zimbongo ziawu zimana. Bosi Yosefi wutambula bibulu biawu banga mfutu. Bo bibulu bioso bimana, dikabu dioso diyenda kuidi Yosefi ayi bankamba: ‘Wutu sumba ayi sumba mintoto mitu muingi wutu vana bidia ayi befu tunkuiza ba mimvika mi Falawo ayi mintoto mitu minkuiza ba miandi.’ Mu phila ayoyi, Yosefi wusumbila Falawo ntoto woso wu Ngipiti.—Ngenesi 41:53-57; 47:13-20.

(Ngenesi 47:16) Yosefi wuba kamba: ‘Boti bidia binu ayi zimbongo zinu zimeni, buna phananu bibulu binu ayi yela kulu vana bidia va mvingi wu bibulu.’

(Ngenesi 47:19, 20) ‘Bukiedika ti wunkuiza tubika befu tufua ayi mintoto mitu misiala miphamba? Wutu sumba ayi sumba mintoto mitu muingi wutu vana bidia ayi befu tunkuiza ba mimvika mi Falawo ayi mintoto mitu minkuiza ba miandi. Wutu vana mbongo tuzinga ayi tubika fua muingi ntotu’itu wubika bela bobo.’ 20 Yosefi wusumbila Falawo ntoto woso wu Ngipiti kibila nzala yiba yingolo ayi basi Ngipiti basumbisa zitsola ziawu, ayi ntoto woso wuyiza ba wu Falawo.

(Ngenesi 47:23-25) Yosefi wukamba dikabu dioso: ‘Talanu, bubu yimu sumbidi ayi yisumbidi ntotu’inu kuidi Falawo. Bonganu mbongo muingi muvata mu zitsola zinu. 24 Bo mbongo yimvana mimbutu, buna vananu kikhuku kintanu kuidi Falawo, vayi kikhuku kinna kiala ba kinu muingi mubue vata mu zitsola zinu ayi mubaka biuma bi kudia, bi kudikisa bana binu ayi basi zinzo zinu.’ 25 Diawu bawu bamvutudila: ‘Ngie mavukisa miela mitu, bika tubaka nlemvu va mesu ma mfumu’itu. Befu tunkuiza ba mimvika mi Falawo.’

kr 234-235 ¶11-12

Kintinu Kindukisa Luzolo lu Nzambi va Ntoto

12 Bidia bi kipheve tuntambulanga, bidi buka muila widi mu kubuela kualumuka ayi kuba kiziba voti thibu. Bawombo badi mu kufua mu nzala yi kiphevi vayi befu tuidi bidia biwombo bi kiphevi dedi, bilongulu bitu bi Kibibila—matangu masueku mu fono, zividio, zikhutukunu zitu zi kimvuka ayi zikhutukunu zinneni, ayi bilongulu bidi mu khond’itu mayo—biabioso abiobi, bidi bidia bi kiphevi bitu sadisanga kuba bakinda mu kiphevi kheti mu nza ayiyi yikhambu bidia. (Yehezekeli 47:1-12; Yoeli 3:18) Disi ko diambu dimboti kumona phila Yave kadi mu kudukisila lukanu alolo kadika kilumbu mu luzingu luaku? Ngie wundianga kadika kilumbu va meza yi Yave?

Bakula Kiuka Kisuama mu Diambu di Nzambi

(Ngenesi 46:4) ‘Minu veka yala kuenda yaku ku Ngipiti ayi minu mvandi yala bue vutuka yaku. Yosefi nandi wala zimisa mesu maku.’

it-1 272 ¶4

Mambu Batu Baba Vanganga mu Thangu Yikhulu

Kuzimisa mesu ma mutu mafua. Yave wukamba Yakobi: ‘Yosefi nandi wala zimisa mesu maku.’ (Ngenesi 46:4) Yave waba tomba kutuba ti Yosefi nandi wunkuiza zimisa mesu ma Yakobi, bo kammana kufua. Muana wutheti, nandi to wuba luaku lu kuvanga mawu. Mu kutuba mawu, Yave wumonisa kuidi Yakobi ti Yosefi nandi wunkuiza tambula luaku lu kikhulutu mu zikhomba ziandi.—1 Lusansu 5:2

(Ngenesi 46:26, 27) Nkunu woso wu Yakobi bayenda yandi ku Ngipiti, kubotula kuandi bakazi ba bana ba Yakobi, baba 66 di batu. 27 Yosefi wubuta bana buadi ku Ngipiti. Batu boso basi nzo yi Yakobi bakota ku Ngipti baba 70 di batu.

nwtsty tsudukusu yi matangu mu Mavanga 7:14

Baboso baba 75 di batu: Bo Stefano katuba ti thalu yi batu yi basi nzo yi Yakobi bakota ku Ngipiti yiba 75 di batu, ḿba nandi kabasa tubila ko to matangu mamueka mu Masonoko ma Kiebeleo. Thalu ayoyi, yisi ko mu nkanda wu Masorético wu Masonoko ma Kiebeleo. Ngenesi 46:26 yintuba: ‘Nkunu woso wu Yakobi bayenda yandi ku Ngipiti, kubotula kuandi bakazi ba bana ba Yakobi baba 66 di batu.’ Lutangau 27 luntuba: ‘Batu boso basi nzo yi Yakobi bakota ku Ngipiti, baba 70 di batu.’ Avava, bantangila thalu yi batu mu phila ziwadi ziviakana. Thalu yitheti yidi yi basi dikanda di Yakobi ayi thalu yimuadi, yidi yi batu boso bakota ku Ngipiti. Esodu 1:5 ayi Deutelonomi 10:22, yimmonisa mvandi ti thalu yi nkunu wu Yakobi yiba ‘70’ di batu. Mu thalu Stefano kavana, ḿba nandi waba tubila dikanda dioso di Yakobi. Bankaka bantubanga ti nandi wubunda mvandi bana ayi batekulu ba bana buadi ba Yosefi Manase ayi Efalaimi, bantubila mu Ngenesi 46:20 mu Septuaginta. Bankaka mvandi bantubanga ti mu thalu ayoyi, babunda bakazi ba bana ba Yakobi bakhambu tanga mu thalu yidi mu Ngenesi 46:26. Diawu thalu yi ‘75’ yidi thalu yi batu boso. Thalu ayoyi, ḿba babongila yawu mu minkanda mi Masonoko ma Kiebeleo baba sadilanga mu mbandu yitheti mu T.K. Mu mimvu miwombo, batu balonguka baba kikininanga ti thalu 75, yawu thalu bantubila mu Ngenesi 46:27 ayi Esodu 1:5 mu Septuaginta mu Kingeleko. Mvandi mu sekulu 20, babakula bitini biodi bi minkanda mi Mar Morto mintubila matangu ma Esodu 1:5 mu Kiebeleo. Miawu mvandi mintubila thalu yi ‘75.’ Thalu Stefano katuba ḿba yibongulu mu minkanda amiomi mikhulu. Kheti tusa zaba ko thalu yisulama, thalu Stefano katubila, yidi phila yinkaka yi kutangila nkunu woso wu Yakobi.

Matangu ma Kibibila

(Ngenesi 47:1-17) Diawu, Yosefi wuyenda kue kamba Falawo: ‘Tat’ami ayi zikhomba ziami bafumini ku ntoto wu Kanani. Bawu babe tuala mamemi mawu, zingombi ziawu ayi biabioso bavuidi. Buabu badi ku ntoto wu Ngoseni.’ 2 Nandi wusola zikhomba ziandi zitanu ayi wuba zabikisa kuidi Falawo. 3 Falawo wuba yuvula: ‘Kisalu mbi mumvanganga?’ Bawu bamvutudila: ‘Bisadi biaku badi minsungi mi mamemi, dedi bubela bakulu bitu.’ 4 Bakamba mvandi Falawo: ‘Befu tube kuiza zingila akuku banga zinzenza kibila ku ntoto wu Kanani nzala yima sabila ngolo ayi kuisi ko bibuangu muingi kudikisila mamemi mitu. Buabu lemvuka, bika bisadi biaku bazingila ku ntoto wu Ngoseni.’ 5 Falawo wukamba Yosefi: ‘Tat’aku ayi zikhomba ziaku babe kuiza muingi kukala yaku va kimueka. 6 Ntoto woso wu Ngipiti widi mu mioko miaku. Sola kibuangu kilutidi mboti mu tsi, muingi tat’aku ayi zikhomba ziaku bakala. Bika bazingila ku ntoto wu Ngoseni ayi boti wuzebi babakala balenda nunga kukieba bibulu biama, buna wuba sola muingi bakengidila biawu.’ 7 Bosi Yosefi wunata tat’andi Yakobi ku khati nzo, ayi wunzabikisa kuidi Falawo ayi Yakobi wusakumuna Falawo. 8 Falawo wuyuvula Yakobi: ‘Mimvu mikua weka?’ 9 Yakobi wukamba Falawo: ‘Yima dukisa 130 di mimvu yinzingila banga nzenza. Mimvu mi luzingu luama midi miluelu ayi mi ziphasi. Misi ko dedi mueka na mimvu mi bakulu bama, bazinga mvawu banga zinzenza.’ 10 Bosi Yakobi wusakumuna Falawo, ayi wubotuka va ntual’andi. 11 Mu phila ayoyi, Yosefi wutula tat’andi ayi zikhomba ziandi ku ntoto wu Lamesesi kibuangu kilutidi mboti ku tsi yoso yi Ngipiti dedi bo Falawo kankambila. 12 Ayi Yosefi waba vananga bidia tat’andi, zikhomba ziandi ayi baboso ba nzo yi tat’andi, mu kutadila thalu yi bana baba. 13 Kusa ba ko bidia ku divula dioso, kibila nzala yiba yingolo ayi batu baba fua nzala ku ntoto wu Ngipiti ayi Kanani. 14 Yosefi waba bonganga zimbongo zioso ziba ku Ngipiti ayi ku ntoto wu Kanani, zio batu boso baba kuiza sumbilanga bidia, ayi nandi waba natanga ziawu ku nzo Falawo. 15 Buviokila thangu, zimbongo zimana ku ntoto wu Ngipiti ayi Kanani, ayi basi Ngipiti boso batona kukuenda kuidi Yosefi ayi kunkamba: ‘Wutuvana bidia! Bukiedika ti wunkuiza tubika tufua kibila tusiedi ko zimbongo?’ 16 Yosefi wuba kamba: ‘Boti zimbongo zinu zimeni, buna phananu bibulu binu ayi yela muvana bidia va mvingi bibulu.’ 17 Diawu batonina kunatina bibulu biawu kuidi Yosefi, ayi Yosefi waba kuba vananga bidia va mvingi mimvalu, mamemi, zingombi ayi ziphunda ziawu. Ayi nandi wuba vana bidia va mvingi bibulu biawu bioso, mu mvu beni.

15-21 NGONDA YINSAMBANU

KIUKA KIDI MU DIAMBU DI NZAMBI | NGENESI 48-50

“Longuka mu Kifuani ki Zikhomba Bama Nunina mu Kisalu ki Yave”

(Ngenesi 48:21, 22) Bosi Isael wukamba Yosefi: “Tala, minu yambelama kufua, vayi Nzambi wala tatamana yinu ayi wala kuluvutula ku ntoto wu bakulu binu. 22 Vayi minu yikuvana kibuangu ki ntoto kilutidi kena ki zikhomba ziaku, kibuangu kio yibonga mu mioko mi basi Amoni mu kusadila mbedi’ama.”

it-2 468 ¶5

Yakobi

Ava kafua, Yakobi wusakumuna bana ba Yosefi, ayi mu thuadusulu yi Nzambi nandi wuvana kikhulutu ki Manase kuidi Efalaimi. Bosi Yakobi wutuba ti Yosefi wunkuiza tambula bikhuku biodi bi kikhulutu, nandi wutuba: “Vayi minu yikuvana kibuangu ki ntoto kilutidi kena ki zikhomba ziaku, kibuangu kio yibonga mu mioko mi basi amoni mu kusadila mbedi’ama a yi mbas’ama.” (Ngenesi 48:1-22; 1 Lusansu 5:1) Kuzaba ti Yakobi wusumba mu ndembama kitini ki ntoto ki bana ba Amoni kifikama ku ntoto wu Sekemi (Ngenesi 33:19, 20), kummonisa ti ḿba lukanu Yakobi kavanga kuidi Yosefi yiba mbonosonu yi kiminu kiandi, ayi nandi wutubila mawu buka ti mama salama. (Tala BASI AMONI.) Bikhuku biodi Yakobi kakanikisa kuidi Yosefi biawu kuntuala bayiza vana kuidi Efalaimi ayi Manase bo bavua ntoto wu Kanani.

(Ngenesi 49:1) Ayi Yakobi wutela bana bandi ayi wuba kamba: “Banu va kimueka muingi yimukamba mambu munkuiza monikina mu bilumbu bitsuka.

it-3 750 ¶12

Bilumbu Bitsuka

Mbikudulu Yakobi Kavanga ava Kafua. Bo Yakobi kakamba bana bandi, “banu va kimueka muingi yimukamba mambu munkuiza monikina mu bilumbu bitskua” voti “mu bilumbu binkuiza” (AT), nandi waba tubila matedi thangu mambu kaba kanikisa mala tona kusalama. (Ngenesi 49:1) Kuvioka zisekulu ziwadi kumbusa, Yave wukamba Abalami (Abalahami) khay’andi na Yakobi ti nkunu’andi wala kuiza tovuka mu 400 di mimvu. (Ngenesi 15:13) Mu phila ayoyi, tulenda visa ti bilumbu bitsuka Yakobi katubila biela tona to bo 400 di mimvu mi ziphasi miela vioka. (Muingi kubuela longuka matedi Ngenesi kapu 49, tala bilongulu bintubila matedi bana ba Yakobi mu kulandudila mazina mawu.) Tulenda vingila mvandi muingi mbikudulu ayoyi yisundukila mvandi mu “Isaeli yi kiphevi”.—Ngalatia 6:16; Loma 9:6.

(Ngenesi 50:24, 25) Bosi Yosefi wukamba kuidi zikhomba ziandi: “Minu yembelama kufua, vayi Nzambi wala vutula thalu’andi mu benu ayi bukiedika wala kulubotula mu ntoto awuwu, muingi kalunata mu ntoto kaleva phesi kuidi Abalahami, Isaki, ayi Yakobi.” 25 Diawu Yosefi kakambila bana ba Isaeli balefa phesi, ayi wuba kamba: “Nzambi bukiedika wala vutula thalu’andi mu benu. Khanikisanu ti bo muala vutuka muala nata mimvesi miama.”

w07 1/6 28 ¶10

Zikhomba Beka Binunu Badi Lusakumunu Kuidi Matoko

10 Zikhomba beka binunu balenda sadisa beni kukindisa kiminu ki zikhomba zinkaka. Kheti wuba kiboba, Yosefi muana Yakobi wuvanga diambu dimueka dimmonisa kiminu kingolo kaba, ayi diawu disadisi batu bawombo bayiza zinga kuntuala. Yosefi wuba 110 di mimbu “bo kavana lutumu mu diambu di mambu momo bafueti vangila mu mimvesi miandi,” (Ebeleo 11:22; Ngenesi 50:25) mambu amomo mayiza kindisa kivuvu ki bana ba Isaeli kuntuala mu thangu baba mu kivika bo Yosefi kafua, ayi mawu maba vana lufiatu ti phulusu’awu yala kuiza.

Bakula Kiuka Kisuama mu Diambu di Nzambi

(Ngenesi 49:19) ‘Ngadi bala kunnuanisa kuidi bitongueni, vayi nandi wala kuba luekisa mu bikodi biawu.

w04 1/6 15 ¶4-5

Nzambi Wunsakumunanga Batu Bakunzitisanga

4 Ava bakota ku ntoto baba kanikisa, bankaka mu nkunu wu Ngadi badinda muingi baba vana nsua wu kuezingila ku khonzo leste yi Yolidani. (Zintalu 32:1-5) Kuzingila kuna kuaba sundula kuviokila mu mambu mawombo maphasi. Bo baba zingilanga ku khonzo yi leste, baba lukiebu kibila boti masodi baba tomba kuba nuanisa, diba diambu diphasi muingi basabuka ḿbuinga wu Yolidani. (Yosua 3:13-17) Buku A Geografia Histórica da Terra Santa yisonika George Adam Smith, yintuba: “Mimvila mioso ku khonzo leste yi Yolidani, midi ku thandu ayi kuisi ko ni kiuma kilenda tula nkaku zimbeni kukota mu bibuangu beni. Diawu bawombo bankuendilanga kuna muingi kubaka bidia, ayi bankaka bankuendilanga kuna muingi kubaka bu kudikisila bibulu biawu.”

5 Buidi basi Ngadi bankuiza nungina zithotolo aziozi? Zisekulu ziwombo kumbusa ava Yakobi kafua nandi wutuba: “ ‘Ngadi bala kunnuanisa kuidi bitongueni, vayi nandi wala kuba luekisa mu bikodi biawu.’ (Ngenesi 49:19) Mambu amomo ḿba malenda vongisa, vayi luawu luba lutumu lummonisa ti bawu balenda nuanisa zimbeni ziawu. Yakobi waba tomba kutuba ti zimbeni ziawu balasa banunga ko ayi bala fua zitsoni.

(Ngenesi 49:27) “Benyamini wala tatamana kukhakuna mu ngazi banga mevua. Yimeni wala dia kibulu kambuila ayi yibuilu wala kaba binsobila.”

it-1 339 ¶6

Benyamini

Ava kafua, Yakobi wubikula nduenga nkunu wu Benyamini wala ba mu kunuana bo katuba: “Benyamini wala tatamana kukhakuna mu ngazi banga mevua. Yimeni wala dia kibulu kambuila ayi yibuilu wala kaba binsobila.” (Ngenesi 49:27) Mfundisi Erudi wuvonda ntinu Engeloni wubutukila mu nkunu wu Benyamini. (Minkongudidi 20:16; 1 Lusansu 12:2) Kilumbu kimueka mu kintinu ki Isaeli va meni mu nkunu wu Benyamini, kheti wawu wulutidi buluelu mu minkunu mioso, muawu mubasikila ntinu wutheti, Sauli muana Kisi ayi nandi waba nunganga beni basi Filisteia. (1 Samueli 9:15-17, 21) Bobuawu mvandi, va builu mu matedi dikabu di Isaeli, Esteli wuba nkazi mfumu ayi Molodokai, basadisa kuvukisa dikabu di Isaeli muingi babika kuba tulula ku Pelesi.—Esteli 2:5-7.

Matangu ma Kibibila

(Ngenesi 49:8-26) “Vayi ngie Yuda, zikhomba ziaku bala kukembisa. Ngie wala fietikisa zimbeni ziaku. Bana ba Tat’aku bala fukama va ntual’aku. 9 Yuda ngie widi muana khosi. Muan’ami, bo wala mana kudia kibulu bebuila ngie wala maka ku mongo. Nandi wala butama ayi wala lala buka khosi, nani wulenda kunkotula? 10 Luyalu luala tatamana mu mioko mi Yuda, nkawu wu kimfumu wala ba mu malu mandi nati Silo kala kuiza ayi makabu moso mala kuntumukina. 11 Nandi wala kanga phund’andi mu nti wu vinu, ayi muana phunda mu nti wu vinu wulutidi mboti, wala sukula mimvuatu miandi mu vinu ayi nyung’andi mu menga ma makundi ma nti wu vinu. 12 Mesu mandi mabenga mu kibila ki vinu, ayi menu mandi madi ma phembi mu kibila ki miliki. 13  “Zebuloni wala zingila va ndeku ḿbu, va kibuangu bansesilanga makumbi, ayi ndilu’andi yala tembakana ti ku Sidoni. 14  “Isakali widi phunda yi mimvesi mi ngolo, ayi widi ku tsi mimfuna miodi. 15 Nandi wala mona ti kibuangu ki kuvundila kidi kimboti. Ayi ntoto widi wumboti, nandi wala fukama muingi kunata mfuna ayi wala vanga bisalu bingolo. 16  “Dani wala fundisa dikabu diandi banga wumueka mu mimvila mi basi Isaeli. 17 Dani wala ba banga nyoka va ndeku nzila, banga nduma va ndeku nzila wuntebila kikodi ki mvalu muingi mutu wunnata mvalu kabuila kumbusa. 18 A Yave, yimvingilanga phulusu yimfumina kuidi ngiewu. 19  ‘Ngadi bala kunnuanisa kuidi bitongueni, vayi nandi wala kuba luekisa mu bikodi biawu. 20  ‘Bidia bi Aseli biala ba biwombo ayi kuidi nandi kuala fumina bidia bindianga mintinu. 21  “Nafatali widi kiduangi kimboti. Nandi wuntubanga mambu mamboti. 22  ‘Yosefi widi kitafi ki nti kimbutanga beni makundi, nti widi va tho yi nlangu ayi widi bitafi bintukanga nati va yilu kibaka. 23 Vayi batu bankubanga madionga baba kumvuezanga, baba kunkubanga madionga ayi baba kunsuekilanga ngazi. 24 Vayi mbas’andi wutatamana va kibuangu kiandi, ayi mioko miandi mitatama kuba ngolo ayi nzaki. Mawu mamfumina mu mioko mi Nkua Ngolo Yakobi, nsungi ayi diamanya di Isaeli. 25 Nandi wumfumina kuidi Nzambi tat’andi, Nzambi wala kunsadisa, Nkua Ngolo Zioso widi yandi, ayi nandi wela kumvana lusakumunu lumfumina ku diyilu, lusakumunu lumfumina va ntoto, lusakumunu lu mabeni ayi lu mbutukulu. 26 Lusakumunu lu tat’aku luela luta kena lusakumunu lu miongo mi mvu ya mvu, ayi biuma bi luvalu bidi mu miongo beni. Luawu luela tatamana mu ntu wu Yosefi, mu ntu wu mutu wowo basola mu zikhomba ziandi.

22-28 NGONDA YINSAMBANU

KIUKA KIDI MU DIAMBU DI NZAMBI | ESODU 1-3

“Minu Yilenda Vanga Diosokua Diambu Yitidi kuvanga’”

(Esodu 3:13) Vayi Mose wukamba Nzambi yikiedika, yindulabu boti minu kukuenda kuidi basi Isaeli ayi yikubakamba: ‘Nzambi yi bakulu binu, bemfila kuidi benu. Mbi yifueti kuba kamba ba kukhuvula: ‘Nani dizina diandi?’

w13 15/3 25 ¶4

Zitisa Dizina di Yave

4 Tanga Esodu 3:10-15. Bo Mose kadukisa 80 di mimvu, Nzambi wumvana kiyeku kimueka kinkinza. Ki kubasisa dikabu diandi, bana ba isaeli ku Ngipiti. Mu lukinzu Mose wuyuvula Nzambi kiuvu kimueka kinkinza: ‘Nani dizina diaku?’ Mu kuzaba ti baba sadilanga dizina di Nzambi, kibila mbi Mose kavanina kiuvu akioki? Ḿba nandi waba tomba kuzaba mutu wuvuidi dizina beni. Ayi bivisa binkuiza vanga dikabu kukikinina ti nandi wunkuiza bavukisa. Mose kaba tombila kuzaba mawu kibila dikabu di isaeli diba va kivika mu mimvu miwombo. Ḿba bawu babina kuvula boti Nzambi yi bakulu bawu wunkuiza nunga kuba vukisa. Boti bayuvula mawu buna disi ko diambu di kukuitukila, kibila bawombo mu bawu, batona kusambila zinzambi zi basi Ngipiti!—Yehezekeli 20:7, 8.

(Esodu 3:14) Bosi Nzambi wukamba Mose: “Minu yilenda vanga diosokua diambu yitidi kuvanga. Ayi wubuela tuba: ‘Mambu amama mawu fueti kamba kuidi bana ba Isaeli, Awowo Kalenda Vanga Diosokua Diambu Kakeni, nandi bethuma kuidi benu.’’   

kr 43, dibaya

TSUNDU YI DIZINA DI NZAMBI.

Mose kabasa tomba ko kuzaba dizina di Yave kibila nandi ayi basi Isaeli, bazaba dizina di Nzambi tona thama. Mose waba tomba Yave kammonisa kiosokua kiuma kilenda kindisa kiminu kiandi kuidi Nzambi waba kuntumba, voti kioso kiuma kimmonisa tsundu yi dizina diandi. Diawu bo Yave kankamba ti nandi Kalenda Vanga Diosokua Diambu Kakeni, buka nandi waba tomba kunkamba ti nandi kalenda vanga diosokua diambu kakeni muingi lukanu luandi lusalama. Buka, muingi kusadisa Mose ayi basi Isaeli, Yave wuba mvulusi, nkiebi ayi mankaka. Naveka Yave wunsolanga kuba kiosokua kiuma muingi kudukisa zikhanu ziandi. Vayi kheti dizina di Yave didi tsundu ayoyi, diawu disinsundula ko ziphila zioso nandi kalenda ba. Vayi diawu dinsundula ti nandi kalenda sadila bivangu biandi muingi kudukisa lukanu luandi.

Bakula Kiuka Kisuama mu Diambu di Nzambi

(Esodu 2:10) Bo muana dibakala kayonzuka, mam’andi wunnata kuidi muana wunkieto wu Falawo ayi nandi wuyiza ba muan’andi, nandi wuntedila Mose ayi wutuba: “Kibila mu nlangu yinnongina.”

g04 8/4 6 ¶5

Bukiedika ti Mose Wuzinga va Ntoto?

Didi diambu di kuituka kuzaba ti muana Falawo wuyonzula Mose? Ndamba, kibila mu binganga bi basi Ngipiti baba longanga ti batu bamvanganga mamboti bawu to bala kuenda ku diyilu. Mu matedi kukonzula muana wungana buka waku, dibakala dimueka, widi ntombi wu biuma bikhulu bantedilanga Joyce Tyldesley wutuba: “Bakieto ku Ngipiti, minsua mimueka baba ayi babakala. Mu minkanda, musonama ti bawu baba minsua mimueka mu matedi lufundusu ayi zimbongo.” Ayi mvandi, baba luaku lu kukonzula bana bangana buka bawu veka. Nkanda mueka mu thangu yikhulu waba tubila nkieto mueka waba konzulanga bana ba mimvika buka bana bandi, buku Anchor Bible Dictionary yintuba: “Mambu bavanga muingi mam’andi na Mose kaba tsimba muan’andi, momawu mambu baba vanganga ku Mesopotamia boti mutu tidi kukonzula muana wungana buka muan’andi.”

(Esodu 3:1) Mose wuyiza ba nsungi wu mamemi ma kikuekizi kiandi Yetelo, wuba nganga Nzambi yi basi Midiani. Bo kaba kengidilanga bibulu kukhonzu yi oeste yi dikanga, nandi wuvitila ku Holebi mongo wu Nzambi yikiedika.

w04 15/3 24 ¶4

Mambu Mankinza Madi mu Buku yi Esodu

3:1—Phila nganga nzambi mbi Yetelo kaba? Mu thangu yikhulu, mfumu yi dikanda nandi wuba kiyeku ki kuba nganga nzambi yi dikanda dioso. Bivisa mimmonisa ti Yetelo wuba mfumu yi dikanda dimueka di basi Midiani. Basi Midiani ḿba baba zabanga nkadu matedi mbuongimini yi Yave, kibila bawu babutukila mu nkunu wu Abalahami mu nzila Ketula.—Ngenesi 25:1, 2.

Matangu ma Kibibila

(Esodu 2:11-25) Bo Mose kayiza ba nkulutu, nandi wuyenda kuemona zikhomba ziandi muingi kazaba ziphasi baba viokila. Ayi wumona muisi Ngipiti wuntuta khuba wumueka mu zikhomba ziandi muisi Ebeleo. 12  Bo kamona ti vasa ba ko ni mutu, nandi wuvonda muisi Ngipiti beni ayi wunsueka mu nsengisini. 13 Mu kilumbu kilanda, nandi wubasika ayi wumona basi Ebeleo buadi baba nuana. Diawu nandi kakambila kuidi mutu wuba foto: ‘Kibila mbi widi mu kututila khuba khomb’aku?’ 14 Nandi wumvutudila: ‘Nani wukubiekidi mfumu ayi mfundusi mu befu? Wutidi kuphonda dedi bo wuvondidi muisi Ngipiti wuneni?’ Mose wuyiza ba boma ayi wutuba: ‘Bukiedika, bawu babebakula mambu yivengi!’ 15  Falawo wuyiza bakula mambu beni ayi waba tomba kuvonda Mose. Vayi Mose wutina ku Midiani muingi babika kumvonda kuidi Falawo. Bo katuka kuna, nandi wukala va ndeku kisima kimueka. 16 Nganga nzambi yi basi Midiani wuba 7 di bana ba bakieto, ayi bawu bayiza teka nlangu muingi kuwesa bibasa ayi kunuikisa nlangu mamemi ma tat’awu. 17 Dedi bo maba monikinanga, minsungi mi mamemi batuka ayi baba kukisa. Bo Mose kamona mawu, nandi wutelama, wusadisa bakieto beni ayi wunuikisa bibulu biawu nlangu. 18 Bo bavutuka ku nzo, Lengueli tat’awu wuyituka beni ayi wuba yuvula: ‘Kibila mbi musa kadila ko kisina bubu?’ 19 Bawu bamvutudila: ‘Muisi Ngipiti wumueka betuvukisa mu mioko mi minsungi mi mamemi, betutitikila nlangu ayi benuikisa mvandi nlangu kuidi bibulu.’ 20 Nandi wukamba bana bandi ba bakieto: ‘Vayi kuidi kadi? Kibila mbi mubembikila kuna? Nkamb’anu kiza dia yitu.’ 21 Bosi Mose wukikinina kukala ku nzo dibakala beni, ayi nandi wumvana muan’andi wunkieto Sipola, muingi kaba nkazi wu Mose. 22 Kuntuala, nandi wubuta muana wumueka wu dibakala, ayi Mose wumvana dizina Ngelesomi, kibila wutuba: ‘Yikitukidi nzenza mu tsi yi kinzenza.’ 23 Bo vavioka thangu yiwombo, ntinu wu Ngipiti wuyiza fua, vayi basi Isaeli batatamana kukuana ayi kudila mu kibila ki buvika. Ayi bidilu biawu muingi kubaka lusalusu, bituka kuidi Nzambi yikiedika. 24 Buviokila thangu, Nzambi wuyuwa manyongi mawu, ayi wutebukila moyo luwawanu kavanga na Abalahami, Isaki ayi Yakobi. 25 Mu phila ayoyi, Nzambi wuvutula thalu’andi kuidi basi Isaeli ayi wumona ziphasi baba viokila.

29 NGONDA YINSAMBANU–5 NGONDA YISAMBUADI

KIUKA KIDI MU DIAMBU DI NZAMBI | ESODU 4-5

“Minu Yala ba Yaku bo Wala Koluka”

(Esodu 4:10) Mose wukamba Yave: ‘Lemvuka Yave, vayi minu yiyolukanga ko buboti, ni mu thangu yikhulu ni mu thangu wummana kukoluka na kisadi kiaku, kibila mu malembi yinkolukanga ayi nkukumunu yidi.’

(Esodu 4:13) Vayi nandi wutuba: “Ndemvukila Yave, fila kuandi mutu wunkaka wutidi kufila.”

w10 15/10 13-14

Buidi Yave Kammuenanga Mambu Batu Bantubanga Muingi Babika Kutambula Biyeku?

“Yilendi nunga ko.” Ḿba ngie wummonga ti wulendi nunga ko kuba nsamuni wu zitsangu zimboti. Mu thangu yikhulu, bisadi biwombo bi Yave baba muenanga ti balendi nunga ko kuvanga biyeku Yave kaba kuba vananga. Yindula kifuani ki Mose. Bo Yave kamvana kiyeku kimueka kinkinza, nandi wutuba: ‘Lemvuka Yave, vayi minu yiyolukanga ko buboti, ni mu thangu yikhulu ni mu thangu wummana kukoluka na kisadi kiaku, kibila mu malembi yinkolukanga ayi nkukumunu yidi.’ Kheti Yave wukanikisa kunsadisa, Mose wutuba: Ndemvukila Yave, fila kuandi mutu wunkaka wutidi kufila.’ (Esodu 4:10-13) Buidi Yave kamuena mawu?

(Esodu 4:11, 12) Yave wunkamba: ‘Nani wuvanga munu wu mutu? Nani wumvanganga mutu kabika kukoluka voti kukuwa, kumona buboti voti kaba phofi? bakana ko minu Yave? 12 Diawu yenda, kibila minu yela ba yaku bo wala koluka ayi yala kulongisa mbi wufueti tuba.’

w14 15/4 9 ¶5-6

‘Ngie Wumonanga Nzambi Yika Yimonikanga ko?’

6 Mbi tulenda longuka? Vabasa tombulu ko Mose kuba boma. Kibila Yave nandi wumfila ayi wunkanikisa ti wala kumvana biabioso muingi kazabikisa mambu mandi kuidi Falawo. Ayi mvandi Yave wuluta ba mangolo kena Falawo. Mvandi, ayiyi yisa ba ko khumbu yitheti bisadi bi Nzambi baba tovuka ku tsi luyalu lu basi Ngipiti. Ḿba Mose wuyindula phila Yave kakiebila Abalahami, Yosefi, ayi naveka mu luyalu lu Zifalawo zivioka. (Ngenesi 12:17-19; 41:14, 39-41; Esodu 1:22–2:10) Mu kiminu kaba kuidi Yave, Mose wuyenda kuidi Falawo ayi mu kibakala wutuba mambu moso Yave kankamba.

(Esodu 4:14, 15) Diawu Yave kadasukila Mose ayi wunkamba: ‘Abu khomb’aku Aloni muisi Levi? Yizebi ti nandi wunkolukanga buboti. Ayi mu thangu ayiyi, nandi widi mu nzila ayi widi mu kuiza dengana yaku. Bo kankuiza kumona, ntim’andi wunkuiza yangalala beni. 15 Diawu, solula yandi, nkamba mambu kafueti tuba, ayi bo muala koluka, minu yinkuiza ba yinu ayi yinkuiza mulongisa mambu mufueti vanga.’

w10 15/10 14

Buidi Yave Kammuenanga Mambu Batu Bantubanga Muingi Babika Vanga Biyeku Ka Kuba Vana?

Yave kasa kikinina ko muingi Mose kabika kuvanga kiyeku kamvana, vayi wumvana Aloni muingi kansadisa mu kiyeku beni. (Esodu 4:14-17) Mvandi mu mimvu milanda, Yave wusadisa Mose mu kumvana biabioso kaba tomba muingi kudukisa biyeku kamvana. Diawu bubu, ngie wulenda ba lufiatu ti Yave wela sadila zikhomba beka mimvu miwombo mu kisalu kiandi muingi ba kusadisa mu kisalu ki kusamuna. Ayi mvandi, diambu di Yave di tukanikisa ti Yave wala tuvana mangolo muingi tununga kuvanga kisalu ka tuvana.—2 Kolinto 3:5; tala dibaya, “Mimvu Yiluta Baka Mayangi mu Luzingu Luama.”

Bakula Kiuka Kisuama mu Diambu di Nzambi

(Esodu 4:24-26) Mu nzil’awu, bo baba mu nzo yi kinzenza, Yave wummona ayi waba tomba kumvonda. 25 Bosi Sipola wubonga dimanya diba menu, wuzenga nyitu yi kibakala yi muan’andi, wuvanga muingi menga mabuila mu malu mandi ayi wutuba: ‘Ngie widi dibakala diama di dikuela. 26 Diawu nandi wumbika kenda ayi Sipola wutuba: ‘Ngie widi dibakala diama di dikuela mu kibila ki kuzenga nyitu yi kibakala.’

w04 15/3 28 ¶4

Biuvu Bi Mintangi

Mambu Sipola katuba mu matangu amomo, mamonikanga ko beni. Mbi mawu mansundula? Bo katumukina nsiku wu kunzenga nyitu yi kibakala, Sipola wumonisa ti wuba nkundi Yave mu nzila luwawanu. Nsiku wu luwawanu Yave kavanga na basi Isaeli, wummonisa ti bo Yave kaba vanganga luwawanu na mutu, nandi waba banga buka nnuni ayi mutu wumvanga yandi luwawanu buka nkazi. (Yelemia 31:32) Bo Sipola katedila Yave, ‘dibakala diandi di dikuela’, nandi wumonisa ti wukikinina luwawanu beni. Mu phila ayoyi, nandi wukikinina ti mu nzila luwawanu, Yave wunkuiza ba buka nnuni ayi nandi buka nkazi. Boso kuandi bubela, befu tuzebi ti mu kibila ki kutumukina zithuadusulu zi Yave, mawu masadisa kuvukisa luzingu lu muan’andi.

(Esodu 5:2) Falawo wutuba: ‘Nandi nani na Yave, wuntomba minu yintumukina muingi yibika basi Isaeli benda? Yisa zaba ko Yave, ayi yisi babika ko benda.’

it-2 500 ¶5

Yave

Kuzaba mutu voti kiuma kuisinsundula ko to kuzaba mua mambu matedi nandi voti matedi kiuma beni. Buka, kheti Nabali wuzaba dizina di Davidi, nandi wuyuvula: ‘Nani Davidi?’, buka nandi wutuba, “nkiza mbi Davidi kadi?” (1 Samueli 25:9-11; dedikisa mawu na mambu madi mu 2 Samueli 8:13.) Diawu mvandi Falawo kakambila Mose: ‘Nandi nani na Yave, wuntomba minu yintumukina muingi yibika basi Isaeli benda? Yisa zaba ko Yave, ayi yisi babika ko benda.’ (Esodu 5:1, 2) Mu katuba mawu, nandi wumonisa ti kasa zaba ko Yave Nzambi yikiedika. Ayi Yave kasiko nsua wu kuntuma voti kummonisa mambu kafueti vanga dedi bo Mose ayi Aloni bankambila. Bo Falawo kafiesa Yave, mawu mavanga batu boso ku Ngipiti ayi basi Isaeli kuzaba tsundu yi dizina di Nzambi ayi zikhadulu zi mutu wuvuidi dizina beni. Kusadila Mose muingi kuvukisa basi Isaeli ayi kuba nata ku Ntoto Kaba Kanikisa yiba phila Yave kadukisila luwawanu kavanga na bakulu bawu. Mu phila ayoyi, dedi bo Nzambi katubila, ‘bukiedika muala zaba ti minu yidi Yave Nzamb’inu.’—Esodu 6:4-8; tala Nkua Ngolo Zioso.

Matangu ma Kibibila

(Esodu 4:1-17) Mose wumvutudila: ‘Abu ba kukhambu kukhikinina, kumanga kukuwa mbembu’ami ayi ba kutuba: ‘Yave kasa kumonikina ko.’’ 2 Bosi Yave wunyuvula: ‘Mbi bidi yaku mu mioko?’ Nandi wutuba: ‘Nkawu!’ 3 Nzambi wunkamba: ‘Kuba wawu va tsi.’ Ayi bo nandi ka wukuba va tsi, wawu wuyiza kituka nyoka, ayi Mose wutona ku yitina. 4 Yave wukamba Mose: ‘Nonuna koko kuaku ayi buila yawu mu kisuki.’ Bo nandi kanonuna koko kuandi ayi wubuila yawu, yawu yiyiza kituka nkawu va koko kuandi. 5 Bosi Nzambi wutuba: ‘Vanga mawu muingi bakikinina ti Nzambi yi bakulu bawu, Nzambi yi Abalahami, Nzambi yi Isaki ayi yi Yakobi be kumonikina.’6 Yave wunkamba diaka: ‘Lemvuka, tula koko kuaku ku tsi bikhutu biaku. Bo nandi katula ayi kabasisa kuawu, koko kuandi kuyiza ba kuphembi buka matuti maphembi.’ 7 Nandi wunkamba diaka: ‘Buetula koko kuaku ku tsi bikhutu biaku.’ Bo nandi katula ayi kabasisa kuawu, koko kuandi kuyiza bueba dedi bo kubela! 8 Nandi wutuba: ‘Ba kukhambu kukikinina ayi kutsikika mayindu mu kimangu kitheti, bukiedika bankuiza tsikika mayindu mawu mu kimangu kimmuadi. 9 Vayi kheti basintela ko mana mu bimangu biodi abiobi, ayi basinkuwa ko mbembu’aku, ngie fueti bonga nkadu nlangu mu muila wu Nilo ayi kudukula wawu va tsi. Bosi nlangu beni wunkuiza kituka menga.’ 10 Mose wukamba Yave: ‘Lemvuka Yave, vayi minu yiyolukanga ko buboti, ni mu thangu yikhulu ni mu thangu wummana kukoluka na kisadi kiaku, kibila mu malembi yinkolukanga ayi nkukumunu yidi.’ 11 Yave wunkamba: ‘Nani wuvanga munu wu mutu? Nani wumvanganga mutu kabika kukoluka voti kukuwa, kumona buboti voti kuba phofi? Bakana ko minu Yave?’ 12 Diawu yenda, kibila minu yela ba yaku bo wala koluka ayi yala kulongisa mbi wufueti tuba.’ 13 Vayi nandi wutuba: ‘Ndemvukila Yave, fila kuandi mutu wunkaka wutidi kufila.’ 14  Diawu Yave kadasukila Mose ayi wunkamba: ‘Abu khomb’aku Aloni muisi Levi? Yizebi ti nandi wunkolukanga buboti. Ayi mu thangu ayiyi, nandi widi mu nzila ayi widi mu kuiza dengana yaku. Bo kankuiza kumona, ntim’andi wunkuiza yangalala beni. 15 Diawu, solula yandi, nkamba mambu kafueti tuba, ayi bo muala koluka, minu yinkuiza ba yinu ayi yinkuiza mulongisa mambu mufueti vanga. 16 Nandi wala tubila va mvingi’aku kuidi dikabu, wala ba mvual’aku ayi ngie wala ba buka Nzambi kuidi nandi.17 Wela nata nkaw’aku va koko ayi sadila wawu muingi wuvanga bimangu.

    Zibuku mu Ibinda (2008-2025)
    Basika
    Kota
    • Ibinda
    • Kufila
    • Phila Wuntombila
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Zithuadusulu bu Kusadila
    • Nsiku wu no Wuvuidi
    • Configurações de Privacidade
    • JW.ORG
    • Kota
    Kufila