KISUEKULU KI ZIBUKU MU KHONDI MAYO
Kibanga ki Nsungi
KISUEKULU KI ZIBUKU MU KHONDI MAYO
Ibinda
  • KIBIBILA
  • BILONGULU
  • ZIKHUTUKUNU
  • mwbr21 Ngonda Yintatu zitsyel. 1-10
  • Mubongulu Malongi Madi mu Nzingulu ayi Kisalu Thuadusulu yi Zikutukunu

Tsielu ayiyi yisi ko video ayoyo

Lemvuka, video ayiyi yisinkuiza sika ko kibila diambu dimbi dibe monika.

  • Mubongulu Malongi Madi mu Nzingulu ayi Kisalu Thuadusulu yi Zikutukunu
  • Mubongulu Malongi Madi mu Nzingulu ayi Kisalu Thwadusulu yi Lukutukunu—2021
  • Mua Mintu mi Malongi
  • 1-7 NGONDA YINTATU
  • 8-14 NGONDA YINTATU
  • 15-21 NGONDA YINTATU
  • 22-28 NGONDA YINTATU
  • 29 NGONDA YINTATU–4 NGONDA YINNA
  • 5-11 NGONDA YINNA
  • 12-18 NGONDA YINNA
  • 19-25 NGONDA YINNA
  • 26 NGONDA YINNA–2 NGONDA YINTANU
Mubongulu Malongi Madi mu Nzingulu ayi Kisalu Thwadusulu yi Lukutukunu—2021
mwbr21 Ngonda Yintatu zitsyel. 1-10

Mubongulu Malongi Madi mu Nzingulu ayi Kisalu Thuadusulu yi Zikutukunu

1-7 NGONDA YINTATU

KIUKA KIDI MU DIAMBU DI NZAMBI | ZINTALU 7-8

“Mambu Tulenda Longuka mu Nzingulu yi Basi Isaeli ku Thandu”

it-1 540 ¶7

Dikabu

Ku Isaeli, babakala baba biyeku baba tuamanga ntuala mu dikabu dioso. (Esala 10:14) Diawu zinfumu zi dikabu bavanina minkhayilu mu dizina di dikabu, bo bakundula nzo yinlongo. (Zintalu 7:1-11) Mvandi, mu bilumbu bi Nehemia, zinganga Nzambi, zilevita ayi zimfumu zi dikabu bawu batula kidimbu muingi kukikinina luwawanu dikabu dioso bavanga na Yave. (Nehemia 9:38–10:27) Bo basi Isaeli baba ku thandu, vaba zimfumu zi dikabu voti babakala bazabakana, batumisa mu lukutukunu ayi 250 mu bawu balandakana Kola, Datani, Abilami ayi Oni muingi kubalukila Mose ayi Aloni. (Zintalu 16:1-3) Mu kulandakana zithuadusulu zi Nzambi, Mose wusola 70 di bakulutu ba dikabu, muigi bansadisa kunata bizitu bi dikabu; kibila khanu kasa nunga ko naveka. (Zintalu 11:16, 17, 24, 25) Levitiku 4:15 yintubila matedi bakulutu ba dikabu ayi ḿba bawu baba vantuala dikabu mu kuba zimfumu, minfundusi ayi zimfumu zi masodi.—Zintalu 1:4, 16; Yosua 23:2; 24:1.

it-3 467 ¶4

Lubeni

Bo basi Isaeli baba ku thandu, nkunu wu Lubeni wuba ku khonzo mueka na nkunu wu Simeoni ayi nkunu wu Ngadi, ku khonzo Sude yi nzo yinlongo. Ayi boti yiba thangu yi kukuenda kuma kunkaka, minkunu amiomio mitatu miaba landakananga minkunu mi basi Yuda, Isakali ayi Zabuloni. (Zintalu 2:10-16; 10:14-20) Mvandi, bawu balandakana ndandasana ayoyo mu kilumbu bakundula nzo yinlongo.—Zintalu 7:1, 2, 10-47.

w04 1/8 25 ¶1

Mambu Mankinza Madi mu Buku yi Zintalu

Zintalu 8:25, 26. Muingi kaba lufiatu ti bisalu zilevita baba vanganga binkuiza vangimina mu phila yimboti, Yave wutuba ti babakala babutukila mu nkunu wu Levi babika bue vanganga bisalu ku nzo yinlongo boti bama tona kununa. Vayi baba luaku lu kusadisa zilevita zinkaka. Mvandi, kheti bisadi bi Yave bama nuna basimbika ko kubue samuna, vayi nsiku awowo wukhidi beni nkinza bubu. Bo kisadi ki Yave katona kununa ayi kasi bue nunga ko kuvanga bisalu kaba vanganga, nandi kalenda vanga to bio kannunga.

Kiuka Kisuama

it-3 328 ¶1

Muana Wutheti

Va mesu ma Yave bana batheti bawu baba tuadisanga dikabu. Kibila buviokila thangu, bawu baba kuiza tuamanga ntuala mu dikabu dioso. Diawu nandi katedila dikabu dioso ‘muana wutheti’, mu kibila ki luwawanu kavanga na Abalahami. (Esodu 4:22) Mvandi, bo Yave kakhambu vonda bana batheti ba basi Isaeli ku Ngipiti, diawu nandi katubila ti woso kuandi muana wutheti wumbutuka, kuba kuandi wu batu voti wu bibulu bafueti kuba vedisa muingi baba bandi. (Esodu 13:2) Diawu baba vaninanga bana boso batheti ba babakala kuidi Nzambi.

8-14 NGONDA YINTATU

KIUKA KIDI MU DIAMBU DI NZAMBI | ZINTALU 9-10

“Buidi Yave Kantuadisilanga Dikabu Diandi?”

it-1 39 ¶6

Mu thangu Baba Ku Thandu

Mu kapu 33 yi buku yi Zintalu, Mose wuvutukila kubue tubila (nduka 40 ma) zithandu baviokila. Ayi mawu mammonisa phila Yave kadidi wusulama. Mu thangu dituti diaba kulukanga mu nzo yinlongo, bawu mvawu baba kalanga vana. ‘Yave nandi waba kuba tumanga benda voti bakala’. (Zintalu 9:15-23) Muingi bazaba boti yeka thangu yi kunanguka voti yi kukala, baba sikanga zitulumbeta ove zimphungi wadi. (Zintalu 10:2, 5, 6) Mvandi muingi bazaba boti yeka thangu yi kukuenda, baba kuwanga lusuku lumueka luaba vanganga biuma kutitubuka. Khumbu yitheti mawu mamonika, yiba mu ‘mvu wumuadi [1512 A.T.K.], mu ngonda yimuadi mu kilumbu 20.’ Kasu yi luwawanu yawu yaba banga vantuala, bosi nkunu wu Yuda, wu Zabuloni ayi wu Isakali miaba landakananga yawu. Bosi nkunu wu Ngelesoni ayi wu Melali baba natanga biuma bi nzo yinlongo. Ayi nkunu wu Lubeni, wu Simeoni ayi wu Ngadi baba kumbus’awu. Kumbusa minkunu mitatu amiomio, kuba nkunu wu Efalaini, wu Manase ayi wu Benyamini. Vangi, minkunu mitsuka miaba kuba landakana miba, nkunu wu Dani, wu Aseli ayi wu Nafatali. Mu phila ayoyo, minkunu miluta ba batu miawu miaba kuendanga kumbusa minkunu mioso.—Zintalu 10:11-28.

w11 15/4 4-5

Ngie Wunlandakananga Zithuadusulu zi Nzambi?

Buidi tulenda monisina ti tumvutulanga matondo mu phila Yave katu tuadisilanga? Mvuala Polo wutuba: ‘Lutumukinanga mintuadisi minu ayi luba kinzikanga’ (Ebeleo 13:17) Thangu zinkaka, dilenda ba diambu diphasi kuvanga mawu. Yindula boti ngie widi musi Isaeli mu bilumbu bio Mose kaba tuadisilanga dikabu. Yindula boti luma diata beni, vayi wunkuangalala mu kumona ti dituti dima telama. Ayi ngie wuyikuvusa: ‘Thangu kua tunkuiza kadila vava? Kilumbu kimueka? Sabala yimueka? Tunkuiza dukisa zingonda? Yilenda kutula minfuna ayi kubasisa biuma biama?’ Ḿba ngie wunyindula ti wulenda kutula to biuma biaku bilutidi nkinza. Vayi bumviokila thangu, wummana kukutula kuaku biabioso. Vayi bo wummana kukutula biawu, wummona zifiti kibila yawu thangu dituti dinnanguka muingi muenda—wufueti bue kanga biuma muingi muenda! Mawu malenda kuvongisa beni. Vayi kheti bobo, vaba tombulu muingi basi Isaeli bavanga mawu.—Zintalu 9:17-22.

Abu befu, buidi tumbelanga bo tuntambulanga zithuadusulu? ‘Tunfika’ landakananga ziawu? Voti tumvangilanga mambu mu phila tumana kolama? Tuidi mu kulandakana zithuadusulu, matedi buidi buku vanina ndongukulu yi Kibibila, kusamuna batu bankolukanga mbembu yinkaka va kizunga kitu, kuvanganga mbuongimini yi dikanda kadika sabala, kulandakana zithuadusulu zi dingumba dintadilnga matendi menga ayi kuba zikhadulu zimboti mu zikhutukunu zinneni? Phila yinkaka yi kumonisina ti tumvuanga nkinza zithuadusulu zi Nzambi yidi mu kuvitikanga malongi. Bo tumbaka makani mankinza, tulendi fiatila ko mu ndueng’itu vayi mu nduenga yi Yave ayi yi kimvuka kiandi. Dedi bo muana kantombilanga lukiebu lu matata mandi mu kibila ki kivuka, befu mvitu tuntombanga lukiebu lu kimvuka ki Yave bo tumviokila mu mambu maphasi mu nza ayiyi.

Kiuka Kisuama

it-1 253 ¶5

Zikhutukunu

Nkinza wu Kukutakananga. Nkinza wu kukutakana muingi tubakanga ndandu bidia bi kiphevi Yave katu vananga, widi kithuadi na nkungi wu Pasika bisadi bi Yave baba kembanga. Mu thangu yikhulu woso mutu waba manganga kuvua nkinza nkungi awowo, baba kumvondanga. (Zintalu 9:9-14) Bo Ezekiasi kakutikisa dikabu di Yuda ayi di Isaeli ku Yelusalemi muingi bakemba nkungi wu Pasika, nandi wuba kamba: ‘Dikabu di Isaeli, vutukanu kuidi Yave . . . bikanu kuba ntu wu ngolo dedi bo bubela bakulu binu. Tumukinanu Yave ayi yizanu ku kibuangu kiandi kio kabieka kinlongo mu zithangu zioso ayi sadilanu Yave Nzamb’inu muingi nganzi’andi yibika kulu builu. . . . Yave Nzamb’inu, widi nkua kiadi, nkua mamboti ayi kalasa lukuekula ko benu kuvutuka kuidi nandi.’ (2 Lusansu 30:6-9) Mawu mammonisa ti, kukhambu kemba nkungi awowo kuaba sundula ti bawu babalukila Nzambi. Baklisto bubu bakembanga ko nkungi wu Pasika, vayi mvuala Polo wuba kindisa muingi batatamana kulandakananga zikhutukunu bo katuba: ‘Tumonasananu nkinza befu na befu muingi tuyikindasananga mu luzolo ayi mu mavanga mamboti, mu khambu bikanga kukutakana dedi bumvangilanga batu bankaka, vayi tuyikindasananga befu na befu mu kuluta zaba ti kilumbu ki Mfumu kima fikama.’—Ebeleo 10:24, 25; tala KIMVUKA.

15-21 NGONDA YINTATU

KIUKA KIDI MU DIAMBU DI NZAMBI| ZINTALU 11-12

“Kibila Mbi Tufueti Bika Kunyungutanga?”

w01 15/6 17 ¶20

Bika To Kukuwanga

20 Baklisto balendi vanganga ko kitsuza. Diawu, bafueti ba keba keba muingi ba bika bua mu ntambu awowo. Bobuawu mvandi muingi tuba batu ba lunungu va mesu ma Yave, tufueti bika kifu ki kunyungutanga. Mvuala Polo wutu lubula: ‘Lubika thota Yave dedi bo bankaka [basi Isaeli] banthotila, muingi bavondu kuidi zinyoka. Lubika nyungutanga, dedi bo bankaka banyungitina, mu kibila akioki mbasi yi lufua wuba vonda.’ (1 Kolinto 10:9, 10) Basi Isaeli banyungutina Mose ayi Aloni—mvandi banyungutina Nzambi—mu kibila ki maná baba vana muingi badia. (Zintalu 16:41; 21:5) Vayi buidi Yave kamuena manyunguta mawu? Kibibila kimmonisa ti Yave wusadila zinyoka muingi kuvonda baboso bayunguta. (Zintalu 21:6) Kuvioka 14,700 di batu bafua mu kibila ki kunyunguta ayi ki kubalukila Yave. (Zintalu 16:49) Diawu, tubika thota mvibudulu wu Yave mu kubika kifu ki kunyungutanga vayi tufueti vuanga nkinza mamoso Yave katu vangilanga.

w06 15/7 15 ¶7

‘Bika Kunyungutanga’

7 Bo Yave kakula basi Isaeli ku Ngipiti ayi kaba vukisa mu ḿbu wubenga, bawu bavutula beni matondo mu kukuimbila minkunga mi nzitusu kuidi Yave Nzambi. (Esodu 15:1-21) Vayi basi Isaeli bayiza balula mavanga mawu. Bawu babasa bue tondanga ko Yave mu mamoso kaba kuba vangilanga. Mu kibila ki luzingu baba ku thandu ayi mu boma baba bu basi kanani bawu khanu batonda beni Yave bo kaba kula ku buvika ku Ngipiti. Vayi masi ko mawu bavanga. Mu phila ayoyi bawu baba nyungutanga beni ayi babasa vuanga ko nkiza mamoso Yave kaba kuba vangilanga. Diawu Yave katubila: ‘Nati thangu mbi dikabu adiodi, bala tatamana kundiungutina?’— Zintalu 14:27; 21:5.

it-1 100 ¶3

Kukuambila

Kunyunguta. Kifu ki kunyunguta kinluekanga ntima ayi kimvongisanga bankaka. Bo basi Isaeli babasika ku Ngipiti, bawu baba nyungutinanga Yave, bo kasadila Mose ayi Aloni muingi kutuadisa dikabu diandi. (Esodu 16:2, 7) Buviokila thangu, maluekisa ntima wu Mose ayi mamvongisa. Diawu kadindila lufua. (Zintalu 11:13-15) Kifu ki kunyunguta, kilenda kutu tatula kuidi Yave ayi kilenda kutu nata nati ku lufua. Basi Isaeli babasa nyungutinanga ko to Mose vayi baba nyungutinanga mvandi Yave mu phila kaba tuadisilanga dikabu diandi. (Zintalu 14:26-30) Diawu bawombu mu bawu bayiza fua mu kibila ki manyunguta mawu.

Kiuka Kisuama

it-2 748 ¶5

Maná

Phila mabela. Maná ‘maba maphembi’, ma lebila banga buku ayi ‘maba maluelu banga zitheti zi salsa. Lueki luandi luba banga ‘zibulacha bavangila mu nyosi’ voti wika. Baba nyikanga maná beni muingi kuma lamba, kuvangila zibolo ayi kuvika.—Esodu 16:23, 31; Zintalu 11:7, 8.

22-28 NGONDA YINTATU

KIUKA KIDI MU DIAMBU DI NZAMBI | ZINTALU 13-14

“Buidi Kiminu Kilenda Tusadisila Kuba Kibakala”

w06 1/10 16-17 ¶5-6

Kiminu, kitu Sadisanga kuba Kibakala ayi kuba boma bu Yave

5 Yosua ayi Kalebi, baba minlenga mambu ayi baba beni phuila yi kukota ku ntoto baba kanikisa. Bawu batuba: Basi Kanani ‘tunkuiza banunga kibila basiko lukiebu ayi Yave widi kukhonzo’itu. Bikanu kuba mona boma.’ (Zintalu 14:9) Vayi bukiedika ti Yosua ayi Kalebi baba lufiatu ti bankuiza nunga kuzingila ku ntoto baba kanikisa? Ngete! Kibila bawu ayi dikabu dioso bamona phila Yave kafuisila zitsoni basi Ngipiti ayi zinzambi ziawu mu kuba fila kumi di zitsingulu. Mvandi, bamona phila Yave kaba vukisila, kavondila Falawo ayi masodi mandi mu ḿbu wu benga. (Minkunga 136:15) Mawu mammonisa ti vasa ba ko kibila muingi kumi di minlenga mambu minkaka miyenda yawu ayi bankaka kumona boma. Diawu mu kiunda, Yave wuba kamba: ‘Nati thangu mbi muala khambu kiminu kuidi minu, kheti mu bimangu bioso yivangila va ntual’inu’.—Zintalu 14:11.

6 Yave wuzaba tho yi mambu—mu kibila ki mavanga mambi baba, bawu bamonisa kukhambu ku kiminu. Diawu tulenda tuba ti kiminu kidi kithuadi na kibakala. Ayi mvuala Yoane wutubila matedi mvita wu kiphevi baklisto badi. Nandi wusonika: ‘Lunungu lunnunganga nza ayiyi luidi: kiminu kitu.’ (1 Yoane 5:4) Dedi Yosua ayi Kalebi, bubu mvandi vadi kuvioka 6 di mafunda na mafunda ma zimbangi zi Yave bammonisanga kiminu mu kulonga zitsangu zi Kintinu mu nza yimvimba, kheti bawombo mu bawu bakhidi matoko voti beka biboba. Ayi vasi ko ni mbeni wala tula nkanku dikabu di Yave kuvanga kisalu akiokio mu kibakala.—Loma 8:31.

Kiuka Kisuama

it-1 644 ¶1

Ntoto Nzambi Kavana Kuidi Basi Isaeli

Ntoto Nzambi kavana kuidi basi Isaeli wuba wumboti. Bo Mose kafidisa minlenga mambu muingi betala ntoto Yave kaba kanikisa ayi kumona boti wawu wumbutanga mimbutu. Bawu bavutuka na zifigu, makundi bantedilanga romãs ayi na makundi ma vinu mawombo babakala buadi banatina mu mavangiti! Kheti bavutuka mu boma ayi mu khambu kiminu, bawu batuba: ‘Ntoto beni widi leta ayi wika voti nyosi.’—Zintalu 13:23, 27.

29 NGONDA YINTATU–4 NGONDA YINNA

KIUKA KIDI MU DIAMBU DI NZAMBI | ZINTALU 15-16

“Keba Muingi Wubika Ba Lungundayi ayi Kukifiatila”

w11 15/9 27 ¶12

Ngie Widi Wuzabakana Kuidi Yave?

12 Bo basi Isaeli baba vanga nzila muingi kukuenda ku ntoto baba kanikisa, Kola waba yindula ti thuadusulu yi Nzambi yisa ba ko yimboti. Ayi 250 di babakala bankaka baba kukhonzo’andi muingi kumbuela mioko mo babalula thuadusulu beni mu phil’awu. Kola ayi baboso babalukila Yave, baba muena ti kikundi kiawu na Yave kiba kimboti. Bawu bakamba Mose ayi Aloni: ‘Befu tuma muvongila, dikabu dioso didi dinlongo ayi Yave widi va khati’awu.’ (Zintalu 16:1-3) Mawu mammonisa ti bawu baba lungudayi ayi baba kukifiatilanga! Diawu Mose kaba kambila: ‘Yave wunkuiza zabikisa nani wumvuidi.’ (Tanga Zintalu 16:5.) Ayi mu kilumbu kilanda Kola ayi bankaka ba balukila Yave, bayiza fua.—Zintalu 16:31-35.

w11 15/9 27 ¶11

Ngie Widi Wuzabakana Kuidi Yave?

11 Mose wuba kifuani kimboti mu matedi kukinzika makani ayi zithuadusulu zi Yave. Vayi Kola wumonisa kukhambu ku lukinzu mu kumanga landakana makani ayi zithuadusulu zi Yave. Mawu manvanga muingi Yave kaba tadila mu phila yiviakana. Kola wuba musi Levi ayi nandi wuba biyeku biwombo. Dedi, ḿba wuba wumueka mu batu bamona phila Yave kavukisila dikabu diandi ku ḿbu wubenga, kufundisa dikabu di Isaeli babalukila Yave kumongo Sinai ayi kusadisa kunata kasu yi luwawanu. (Esodu 32:26-29; Zintalu 3:30, 31) Mawu mammonisa ti nandi wuba wukuikama mu Yave mu mimvu miwombo, diawu bawombo mu dikabu di basi Isaeli baba kunkinzikilanga.

Kiuka Kisuama

w98 1/9 20 ¶1-2

Tula Mambu Malutidi Nkinza va Theti mu Luzingu Luaku!

Kuidi Yave, mawu maba mambu mankinza beni. ‘Diawu Yave wukamba Mose: ‘Mutu kafueti fua.’’ (Zintalu 15:35) Kibila mbi Yave kabela nkanzi?

Mu bilumbu binsambanu dikabu baba luaku lu kudukisa zitsatu ziawu, dedi kukhuphika bisuadi, kutomba bi kudia, bikhutu ayi kuludika nzo yi kukala. Vayi mu kilumbu ki sambuadi vaba tombulu muingi dikabu dioso kukivana mu mambu ma kiphevi. Kheti kukhuphika bisuadi diba diambu dimboti, vayi kuvangila mawu mu kilumbu kio Yave katsikika muingi bambuongimina diba diambu dimbi. Kheti baklisto bubu balandakananga ko nsiku wu Mose, vayi mawu malenda kuba sadisa kuba mayindu mafuana mu kutulanga mambu ma lutidi nkinza va theti mu luzingu luawu.—Filipi 1:10.

5-11 NGONDA YINNA

KIUKA KIDI MU DIAMBU DI NZAMBI | ZINTALU 17-19

“Minu Yidi. . . Kiuka Kiaku”

w11 15/9 13 ¶9

Ngie Wuntadilanga Yave Banga Kiuka Kiaku?

9 Tebuka moyo ti basi Levi basa tambula ko kiuka ki ntoto. Mu kutula mbuongimini yi Yave va theti mu luzingu luawu, vaba tombulu bawu kuba lufiatu ti Yave wunkuiza dukisa zitsatu ziawu. Yave wuba kamba: ‘Minu yidi kiuka kinu.’ (Zintalu 18:20) Kheti luzingu luitu luisi ko ludedakana banga lo luba basi Levi ayi zinganga Nzambi, tulenda landakana kifuani kiawu ki kukivana ayi kufiatila ti Yave wunkuiza tuvana biuma tuntomba. Lufiatu tuidi ti Nzambi wunkuiza tukieba ayi kudukisa zitsatu zitu, lufueti luta buelama mu bilumbu abibi bi tsuka tuidi mu kuzingila.—Nzaikusu 13:17.

w11 15/9 7 ¶4

Yave Widi Kiuka Kiama

4 Mbi biyeku abiobio basi Levi batambula biaba sundula? Kheti basi Levi basa tambula ko kiuka ki ntoto, Yave wuba kamba ti Nandi widi kiuka kiawu, mu kuba vana biyeku batambula. Ayi biyeku beni biba muingi baba ‘zinganga Nzambi’. (Yosua 18:7) Vayi buku yi Zintalu 18:20 yimmonisa ti mawu masa bavanga ko muingi baba biphumbulu. (Tanga Zintalu 18:19, 21, 24.) Mu kisalu basi Levi baba vanganga, kiuka kiawu kiba kutambula ‘kuku ki kumi basi Isaeli baba vananga.’ Bawu baba tambulanga bivatu ayi bibulu basi Isaeli baba vananga Yave mu minkhayilu. Mu biuma bioso basi Levi baba tambulanga, bawu baba bonganga biuma bioso ‘bilutidi,’ muingi kubuela mioko zinganga Nzambi. (Zintalu 18:25-29) Zinganga Nzambi mvandi baba tambulanga ‘minkhayilu mioso mi nlongo’ basi Isaeli baba vananga Nzambi, muingi kubuela mioko mbuongimini yi Yave. Diawu zinganga Nzambi baba bibila biwombo, muingi baba lufiatu ti Yave wunkuiza dukisa zitsatu ziawu.

Kiuka kisuama

g02 8/6 14 ¶2

Tsalu—Kiuma Kinkinza Beni

Tsalu mvandi yinsadisanga muingi biuma bibika fika bola ayi kukadidila bilumbu biwombo. Mu Kibibila, luwawanu luaba kadidilanga baba lutedilanga ‘luwawanu lu tsalu.’ Mawu maba sundula ti zikhonzo ziazi wadi, Yave ayi dikabu baba banga bawu baba dianga bidia bidi tsalu muingi kusikika luwawanu. (Zintalu 18:19) Nsiku wu Mose waba kuikanga muingi dikabu batulanga tsalu mu minkhayilu mioso baba vaninanga va kikuma. Baba vangilanga mawu muingi kubika nata biuma bibola ku nzo yinlongo.

12-18 NGONDA YINNA

KIUKA KIDI MU DIAMBU DI NZAMBI | ZINTALU 20-21

“Tatamana Kuba Buphombo Kheti Bo Ba Kuthota”

w19.02 12 ¶19

Tomba Buphombo ayi Yangidika Yave

19 Befu kuba buphombo, tualasa vanga ko zinzimbala ziwombo. Bue yindul’abu kifuani ki Mose. Mu mimvu miwombo nandi wutatamana kuba buphombo ayi wuyangidika Yave. Vayi bo basi Isaeli badiata ku thandu mu 40 ma mimvu, Mose kasa bue nunga ko kuba buphombo. Khomb’andi wunkieto, ḿba wo wunsadisa kuvukisa moyo’andi ku Ngipiti wufua ayi banzika ku Kadesi. Ayi basi Isaeli baba kuana kibila bamuena ti babasa kuba kieba ko buboti. Mu thangu beni, bawu ‘bayambila ayi Mose’ mu kibila ki nlangu. Kheti Yave wusadila Mose muingi kuvanga mangitukulu ayi kutuadisa dikabu mu mimvu miwombo, bawu baba nyonga beni. Bawu basa kuana ko to nlangu wuba khambu vayi bayanina mvandi Mose bila baba muena ti nandi wuba fotu bo bawu bakhambu baka nlangu wu kunua.—Zintalu 20:1-5, 9-11.

w19.02 13 ¶20-21

Tomba Buphombo ayi Yangidika Yave

20 Mose wuba beni nganzi, ayi wubika kubue ba buphombo. Kheti Yave wukamba Mose muingi kakamba ditadi dibasisa nlangu, Mose wuyolukila mu nganzi ayi wutuba ti nandi wunkuiza vanga mangitukulu beni. Diawu kabudila khumbu wadi va ditadi ayi nlangu wuwombo wubasika. Lungudayi ayi nganzi, binata Mose kavanga diambu dimbi. (Minkunga 106:32, 33) Bo kakhambu bue ba buphombo, Mose kasa kota ko ku Ntoto Yave Kakanikisa.—Zintalu 20:12.

21 Mu kifuani akiki, befu tulenda longuka malongi mankinza. Ditheti, befu tufueti vanga mangolo muingi tutatamana kuba buphombo. Befu bika kubue ba buphombo, mu thinu ḿba tulenda ba lungundayi ayi kuvanga diambu dikhambu fuana. Dimuadi, boti mu nganzi tuidi dilenda ba diambu diphasi kutatamana kuba buphombo.

w09 1/9 19 ¶5

Mfundusi Wusonga

Ditheti, Yave kasa kamba ko Mose kayoluka na dikabu di Isaeli muingi kaba fundisa. Dimuadi, bo Mose ayi Aloni batuba: ‘Tunkuiza mubasisila nlangu’ bawu bamonisa kuidi dikabu dioso ti bawu veka bavanga mangitukulu beni kubika kuandi Nzambi. Diawu Yave kaba kambila: ‘Benu. . . musa phana ko nzitusu.’ (Lutangu 12) Dintatu, phila Nzambi kaba fundisila yiba dedi mueka na bo kaba fundisilanga bankaka. Dedi, bo nkunu wumueka wu basi Isaeli babalukila Yave ayi ba manga kuntumamana, nandi kasa vitika ko muingi bawu bakota ku ntoto wu Kanani. Mawu mvandi kavangila Mose ayi Aloni bo banbalukila, nandi kasa vitika ko muingi bawu bakota ku ntoto beni. (Zintalu 14:22, 23) Dinna, Mose ayi Aloni bawu baba kiyeku ki kutuadisa dikabu di Isaeli. Diawu vaba tombulu muingi bawu balandakana minsua mi Yave dedi bo nandi kaba tombila.—Luka 12:48.

Kiuka kisuama

w14 15/6 26 ¶12

Ngie Wuntadilanga Zinzimbala zi Bankaka Dedi bo Yave Kantadilanga?

12 Mu zinzimbala zioso Aloni kavanga, Yave khanu wumfundisa. Vayi nandi wuzaba ti Aloni kasa ba ko mutu wu mbi ayi kasa ba ko fotu mu mawu. Mvandi, ḿba nandi wuvangila mawu kibila bamvukumuna voti wuba boma bu batu. Vayi bo kayiza zaba ti wusumuka va meso ma Nzambi, nandi wunyongina masumu mandi, wudinda nlemvo ayi wukikinina lufundusu lu Yave. (Esodu 32:26; Zintalu 12:11; 20:23-27) Diawu Yave katsikikila thalu’andi mu kiminu Aloni kaba ayi bo kanyongina masumu mandi. Kheti Aloni wuvanga zinzimbala, vayi mimvu miwombo kuntuala bantebukilanga moyo kifuani kiandi ki lukuikumunu ayi ki nkunu’andi.—Minkunga 115:10-12; 135:19, 20.

19-25 NGONDA YINNA

KIUKA KIDI MU DIAMBU DI NZAMBI | ZINTALU 22-24

“Vasiko ni Kiuma Kilenda Tula Nkaku Muingi Kutambula Lusakumunu lu Yave”

bt 53 ¶5

Samuna “Zitsangu Zimboti Matedi Yesu”

5 Dedi mu sekulu yitheti, bubu mvandi zikhuamukusu zilendi vanga ko muingi bisadi bi Nzambi babika kusamuna. Kheti baba kuikanga Baklisto muingi kuekala mu bibuangu binkaka—voti kuba tula mu buloko—vayi mawu maba sadisanga kunata zitsangu zi kintinu, kuidi batu badi mu bibuangu abiobi. Dedi, mu Mvita Wunneni Wummuadi wu nza, zimbangi zi Yave bavana kimbangi kuidi batu baba yawu ku buloko buphasi ku Alemanha. Musi Yudu wumueka wuzaba zimbangi zi Yave mu buloko wutuba: ‘Lukuikumunu lu Zimbangi zi Yave baba mu buloko, luphanga kuba lufiatu ti kiminu kiawu kiyizila mu mambu baba longukanga mu Kibibila—ayi mawu makhindisa muingi minu mvama yiba kiminu.’

it-2 717 ¶8

Buvungisi

Buvungisi Bu kuba Mbeni yi Yave. Mbikudi Balami, waba tomba kubikula mambu mambi matedi dikabu di Isaeli, muingi ntinu Balaki kamvana zimbongo. Vayi Yave wuvunzikisa mayindu mandi ayi wumanisa lulendu loso kaba. Mvuala Petelo wusonika matedi Balami, bo katuba: ‘Phunda, kibulu kikhambu kolukanga, kiyoluka mbembo yi batu muingi kukandimina mbikudi kabika vanga buvungisi.’ Bo katubila matedi buvungisi bu Balami, Mvuala Petelo wusadila kikuma ki Ngeleko pa·ra·phro·niʹa, kinsundula ‘kumanga zaba maku vanga.’—2 Petelo 2:15, 16; Zintalu 22:26-31.

Kiuka kisuama

w04 1/8 27 ¶2

Malongi Tulenda Longuka mu Buku yi Zintalu

Zintalu 22:20-22—Kibila mbi Yave kafuemina Balami? Yave wukamba mbikudi Balami, muingi kabika singa dikabu di Isaeli. (Zintalu 22:12) Vayi kheti bobo, nandi wuyenda na bisadi bi ntinu Balaki, muingi kusinga dikabu di Isaeli. Balami waba tomba kukuangidika ntinu wu Moabi ayi kutambula mfutu. (2 Petelo 2:15, 16; Yuda 11) Vayi Yave wubalula tsingulu yi Balami mu lusakumunu kuidi basi Isaeli. Vayi, bo kaba tomba kukuangidika ntinu Moabi, nandi wubaka makani ma kusadila bakieto baba buongiminanga nzambi Bali muingi kuvukununa babakala ba basi Isaeli. (Zintalu 31:15, 16) Mu kibila akioki, Nzambi wufuemina Balami.

26 NGONDA YINNA–2 NGONDA YINTANU

KIUKA KIDI MU DIAMBU DI NZAMBI | ZINTALU 25-26

“Tufueti Vanga Mangolo Muingi Kutina Kitsuza?”

lvs 118 ¶1-2

“Tina Kitsuza!”

Nlobi zebi kibuangu mbi kafueti lobila muingi kabaka ntindu zimfu kantomba. Nandi wunsadilanga biuma biwombo muingi kalobila ayi mu mvibudulu wumvingilanga nati zimfu bankuiza dia. Mu phila ayoyo nlobi wuntitikanga nzolo ayi wumbakanga zimfu.

2 Khumbu zinkaka mammonikanga mvandi kuidi batu. Dedi, tala kifuani ki basi Isaeli. Bo baba nduka kukota ku ntoto baba kanikisa, bawu baba zinganga va ndeko divula di basi Moabi. Vayi ntinu Moabi wukanikisa kuvana zimbongo ziwombo kuidi Balami muingi kavanga bubi basi Isaeli. Bo kasa nunga ko khumbu yitheti, Balami wubaka makani mankaka muingi kuvanga basi Isaeli kusumuka. Nandi wusadila bakieto ba Moabi muingi kavanga mawu. Bawu bayenda nati ku kibuangu kiba basi Isaeli muingi kuba vukumuna babua mu kitsuza.—Zintalu 22:1-7; 31:15, 16; Nzaikusu 2:14.

lvs 119 ¶4

“Tina Kitsuza!”

4 Kibila mbi basi Isaeli bankaka basumukina? Kibila bawu baba yindulanga to mu zitsatu ziawu ayi bazimbakana mamoso Yave kaba vangila. Bawu baba bibila biwombo muingi baba bakuikama mu Nzambi. Dedi, Yave wuba kula mu buvika ku Ngipiti, wuba vana bidia ku thandu ayi baba nduka kukota ku ntoto Yave kaba kanikisa. (Ebeleo 3:12) Kheti bobo bawu babua mu kitsuza. Diawu mvuala Polo katu lubudila: ‘Tubika kukiyekula mu kitsuza banga buvangila bankaka mu bawu; muingi bafua.’—1 Kolinto 10:8.

Kiuka kisuama

it-3 694 ¶8 —695 ¶1

Ndilu

Ḿba vaba bibila biodi bo bakaba ntoto kuidi minkunu mioso: theti mu kusadila mamanya ma kutesila ayi dimuadi mu kutadila thalu yi batu baba mu nkunu. Mamanya beni ḿba maba kuba sadisanga kuzaba kiuka ki ntoto kadika nkunu kafueti tambula vana kibuangu beni voti ku kibuangu kinkaka. Baba kabilanga mu zikhonzo ziwombo, dedi ku khonzo Norte, Sude, Leste, Oeste, mu zithandu voti mu miongo. Mvutu waba banga mu mamanya beni ma kutesila waba kuizilanga kuidi Yave, mu phila ayoyo mawu maba sadisanga dikabu kubika ba kiphala voti kuba ziphaka. (Zingana 16:33) Mawu maba monisa ti Nzambi nandi waba tuadisanga dikabu diandi ayi muingi mbikudulu yi Yakobi yisalama dedi buntubila Ngenesi 49:1-33.

Bo baba bakanga mvutu mu mamanya ma kutesila bawu baba vananga kibuangu kuidi nkunu, mu kutsikika ndilu wu kiuka ki ntoto mu kutadila thalu yi batu badi mu nkunu. ‘Mufueti kabila makanda moso kibuangu ki ntoto mu kusadila mamanya ma kutesila. Kuidi nkunu widi batu bawombo mufueti buela ndilu yi ntoto, vayi kuidi nkunu widi batu baluelu mufueti dekula ndilu. Kadika nkunu wunkuiza tambula kiuka dedi bo mamanya ma kutesila mankuiza monisina.’ (Zintalu 33:54) Makani baba bakanga mu mamanya ma kutesila matedi kibuangu maba kadidilanga, vayi baba balulanga to ndilu boti batu mu nkunu beni baba buelamanga voti kudekuka. Dedi, bo bayiza zaba ti kibuangu ki nkunu Yuda kiba beni kinneni, bawu badekula muingi kubuela zindilu mu nkunu Simeoni muba batu bawombo.—Yosua 19:9.

    Zibuku mu Ibinda (2008-2025)
    Basika
    Kota
    • Ibinda
    • Kufila
    • Phila Wuntombila
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Zithuadusulu bu Kusadila
    • Nsiku wu no Wuvuidi
    • Configurações de Privacidade
    • JW.ORG
    • Kota
    Kufila