‘Yela Dyatila mu Bukyedika Bwaku’
‘Ndongisa nzil’aku, Ah Yave. Yela dyatila mu bukyedika bwaku.’—MINKUNGA 86:11.
1-3. (a) Bwidi tufweti tadila kyedika ki Kibibila? Vana kifwani. (Tala foto ayi zifikula zidi va thononu.) (b) Mbi tunkwiza longuka mu dilongi adidi?
BUBU, tummonanga khumbu ziwombo batu kusumba kyuma ayi kubwe vutula kiawu. Ayi batu bansumbilanga byuma mu internet, bawu banluta vutulanga. Ḿba bo bammona kyuma beni, babwe kizolanga ko dedi bo baba yindudila voti kisi ko beni kimboti. Diawu bambakilanga makani ma kuvingisa kiawu mu kyuma kinkaka voti kudinda bavutula zimbongo ziawu.
2 Tulendi vangila ko phila mambu amomo mu kyedika ki Kibibila. Befu ‘kusumba’ kiawu, tulendi bwe ‘kuyisumbisa’ ko, voti befu longuka kyedika beni, tuyindulanga ko kutatuka mu kiawu. (Tanga Zingana 23:23; 1 Timoteo 2:4) Dedi bo tutubila mu dilongi dibedi, befu boso tusadila beni thangu mwingi kulonguka kyedika. Mvandi, ḿba tubika kisalu kibina tutwadisa zimbongo ziwombo. Ayi ḿba tubika kikundi tuba na batu bankaka, tubalula mavanga mitu ayi phila tuba yindudilanga, tubika bikhulu ayi mambu mambi makhambu kwangidika Yave. Vayi twidi lufyatu ti mu byuma byoso tubika, vasi ko ni kyuma kilutidi luvalu na lusakumunu loso tuntambulanga mu kuzaba kyedika.
3 Yesu wuta nongu mweka yi dibakala wuntombanga byuma bithatu. Bo dibakala beni kabakula kyuma kimweka ki thalu yiwombo, mu thinu wusumbisa byuma byoso kaba mwingi kanunga kusumba kyo kilutidi. Kyuma beni kithalu, kinsundula kyedika kitedi Kintinu ki Nzambi. Yesu wumonisa nkinza kyedika kilenda ba kwidi batu bantombanga kiawu. (Matai 13:45, 46) Va thononu bo tulonguka kyedika kitedi Kintinu ki Nzambi ayi byuma byoso binkaka bi luvalu bidi mu Kibibila, befu mvitu tuba bakubama mu kubika kyoso kyuma mwingi tubaka kiawu. Befu tatamana kumonisa luvalu mu kyedika, twalasa bika ko kiawu. Kyadi ayi kyunda beni, bila bankaka mu dikabu di Yave babika kuvwa nkinza kyedika ayi babika kiawu. Twisintomba ko kuvanga mawu! Vayi, tufweti landakana dilongi di Kibibila dintuba ti tufweti “diatila mu kiedika.” (Tanga 3 Yoane 2-4.) Mawu mansundula ti tufweti tula kyedika va theti ayi kumonisa mawu mu phila tunnatina luzingu lwitu. Vayi bwidi mutu kalenda ‘sumbisila,’ voti kubikila kyedika? Mbi tufweti vanga mwingi tubika sumbisa kiawu? Ayi bwidi tulenda tatamana kuba bakubama mu “diatila mu kiedika”?
KIBILA MBI AYI BWIDI BANKAKA ‘BANSUMBISILANGA’ KYEDIKA?
4. Kibila mbi bankaka bavekukila mu nzila kyedika bo Yesu kaba va ntoto?
4 Mu bilumbu bi Yesu, batu batheti bakikinina kyedika basa tatamana ko mu kiawu. Dedi, bo Yesu kavanga kimangu ayi wudikisa nkangu wunneni wu batu, bawu banlandakana nate ku disimu dinkaka di Ḿbu wu Ngalili. Vayi Yesu wutuba dyambu dimweka bakhambu zola: “Enati lukadi dia [nyitu] yi Muana Mutu ayi enati lukadi nua menga mandi, buna lulendi baka ko luzingu mu beno veka.” Mu khambu kuvula theti Yesu tsundu yi mambu beni, bawu batuba: ‘A benu, mambu amama ngolo madi. Nani wulenda kuma kuwa?’ Mu kibila beni, ‘minlonguki miandi miwombo mivutuka, misia bwe diata ko yandi va kimweka.’—Yoane 6:53-66.
5, 6. (a) Kibila mbi bankaka bamvekukilanga mu nzila kyedika mu bilumbu bitu? (b) Bwidi mutu kalenda vekukila mu nzila kyedika?
5 Kyunda beni, bila bankaka mu bilumbu bitu mvandi batatuka mu kyedika. Kibila mbi? Bankaka batatuka mu kibila ki phisulu yimona mu matangu ma Kibibila voti mu kibila ki dyambu khomba yizabakana katuba voti kavanga. Bankaka basa zola ko bo mutu kaba vana dilongi di Kibibila voti mambu babakasana ayi khomba mu kimvuka. Ayi bankaka balandakana malongi ma luvunu ma batu babalukila kimvuka ki Yave, ayi ma batu bantubanga mambu ma luvunu matedi Zimbangi zi Yave. Abibi bidi mwa bibila bimvanganga bankaka kutatuka Yave ayi kimvuka kyandi mu luzolo luawu veka. (Ebeleo 3:12-14) Khanu dyambu dimboti beni bavanga boti bafyatila Yesu dedi bo Petelo kavangila! Mu thangu batu bankaka baba mu nkangu banyonga mambu Yesu katuba, Yesu wuyuvula minlonguki myandi ti bawu mvawu batidi kwenda kuawu. Petelo wumvutudila: ‘Mfumu, kuidi nani tulenda bwe kuenda? Ngyewu widi mambu mamvananga luzingu lukalumani.’—Yoane 6:67-69.
6 Bankaka batatuka mu kyedika nkadu nkadu, mu khambu zaba mbi biba monika. Mutu wumbika kyedika mu phila ayoyi, widi buka bwatu bwidi va ndeko mwila vayi bumvutuka nkadu nkadu mu khati mwila. Kibibila ki tulubula tuba keba keba mwingi ‘tubika zimbala nzila.’ (Ebeleo 2:1) Khumbu ziwombo mutu wuntatuka mu kyedika, kazabanga ko ti widi mu kuvanga mawu. Vayi wumbika kikundi kyandi na Yave kilebakana ayi bumvyokila thangu kalenda zimbisa kiawu. Bwidi tulenda kukikebila mwingi mambu beni mabika ku tumonikina?
BWIDI TULENDA KUKIKEBILA MWINGI TUBIKA SUMBISA KYEDIKA?
7. Mbi byala tusadisa tubika sumbisa kyedika?
Tulendi sola ko kyedika mbi ki Kibibila tufweti kikinina ayi kyo tufweti manga kikinina
7 Mwingi tutatamana kudyata mu kyedika, tufweti kikinina ayi kutumukina kyoso kyuma Yave katukamba. Tufweti vanga kyedika kyuma kilutidi nkinza mu luzingu lwitu ayi kulandakana minswa mi Kibibila mu mambu moso tumvanga. Ntinu Davidi wukanikisa Yave mu nsambu: ‘Yela dyatila mu bukyedika bwaku.’ (Minkunga 86:11) Davidi wubaka makani ma kutatamana kudyatila mu kyedika, ayi mawu befu mvitu tufweti vanga. Befu khambu vanga mawu, tulenda tona kuyindula byuma tubika kumbusa mu kibila ki kyedika ayi tulenda tona kuvutuka mu byuma beni. Vayi tulendi sola ko kyedika mbi ki Kibibila tufweti kikinina ayi kyo tufweti manga kikinina. Vayi tufweti dyatila mu “kiedika kyoso.” (Yoane 16:13) Mu dilongi dibedi, tulongukidi byuma bitanu tubika mwingi kulonguka kyedika ayi kusadila kiawu. Vayi mu dilongi adidi, tunkwiza tubila bwidi tulenda kukikebila mwingi tubika vutuka mu byuma tubika kumbusa.—Matai 6:19.
8. Bwidi phila kilandi ki Klisto kansadilanga thangu kulenda kuntatula mu kyedika? Vana kifwani.
8 Thangu. Mwingi tuzaba mu bukyedika ti twisimvekuka ko mu kyedika, tufweti tatamana kusadila thangu’itu mu ndwenga. Befu khambu kukikeba, tulenda luta sadila thangu mu bisavu, internet voti mu kutala bimona mesu mu televisão. Kheti disi ko dyambu dimbi kusadila byuma beni, vayi tulenda bunga thangu tufweti sadila mu kisalu ki Yave. Emma wumonikina phila mambu beni.a (Tala matangu madi va wanda.) Tona kaba mwana kilezi, Emma wuba zolanga beni mimvalu ayi wuba dyatisanga miawu khumbu zyoso kaba bakanga lwaku. Vayi nandi wutona kukivana fotu mu kibila thangu yoso kaba vyokisanga mu bisavu beni, diawu kabakila makani ma kutula byuma bilutidi nkinza vantwala. Emma mvandi wulonguka mu kifwani ki khomba mweka yinkyeto widi dizina Cory Wells, wuba kisalu ki kudyatisa mimvalu.b (Tala matangu madi va wanda.) Vayi bubu, Emma wunluta sadilanga thangu’andi mu kisalu ki Yave ayi wunluta bakanga thangu mwingi kuvyokisa na dikanda ayi bakundi bandi bansadilanga Yave. Nandi maluta fikama Nzambi ayi widi mayangi kuzaba ti widi mu kusadila thangu’andi mu ndwenga.
9. Bwidi busina bu nza bulenda bela kyuma kilutidi nkinza kwidi befu?
9 Busina bu nza. Mwingi tutatamana kudyatila mu kyedika, tulendi bika ko busina bu nza buluta ba nkinza mu luzingu lwitu. Bo tulonguka kyedika, tuyiza bakula ti kuyisadila kulutidi nkinza na busina bu nza, ayi tuba mayangi mwingi kubika byuma beni mu kibila ki kyedika. Vayi bo thangu yimvyoka, tulenda mona batu bankaka kusumba zi telefoni zimona zi mabasika voti byuma binkaka balenda sumbila mu zimbongo. Mambu amomo, malenda ku tuvanga tutona yindula ti vadi dyambu tunzimbisa. Tulenda tona kuyindula ti byuma twidi, bisi ko bifwana ayi kutona sikika mayindu mu kubaka busina, bika kwandi kusadila Yave. Mawu ma tutebula moyo mambu Demasi kamonikina. Nandi wuzola beni ‘nza ayiyi,’ diawu kabikila kiyeku kaba na mvwala Polo. (2 Timoteo 4:10) Ḿba Demasi wuluta zola busina bu nza kuvyoka kisalu ki Nzambi. Voti ḿba nandi kabasa bwe tomba ko kuvanga mangolo mwingi kusala na mvwala Polo. Mbi tulenda longuka? Ḿba tuba zolanga beni busina bu nza ava kulonguka kyedika. Befu khambu kukikeba, luzolo beni lulenda bwe konzuka mu mintima mitu ayi kuba beni lungolo, ayi luawu lulenda zimbisa luzolo twidi mu kyedika ki Nzambi
10. Banani tulendi bika ko ba tuvukumuna?
10 Kikundi na bankaka. Mwingi tutatamana kudyatila mu kyedika, tulendi bika ko batu bakhambu sadilanga Yave ba tuvukumuna. Bo tulonguka kyedika, tudekula kikundi tuba na batu bakhambu sadilanga Yave ayi basi dikanda ditu. Vayi ḿba bawombo mu bawu bakinzika mambu tutona kukikinina, vayi bankaka ba tubalukila. (1 Petelo 4:4) Bukyedika, befu tumvanganga mangolo mwingi kuvyokisa thangu na batu ba dikanda ditu ayi kuba monisa mamboti. Vayi tulendi levula ko zithumu zi Yave mwingi kuba kwangidika. Mvandi, dedi mambu tunlonguka mu 1 Kolinto 15:33, bakundi bitu bafweti ba batu banzolanga Yave.
11. Mbi tufweti vanga mwingi tubika mayindu ayi mavanga mambi?
11 Mayindu ayi mavanga mambi. Mwingi tudyata mu kyedika, tufweti ba banlongo, voti basama va mesu ma Yave. (Yesaya 35:8; tanga 1 Petelo 1:14-16.) Bo tulonguka kyedika, tubalula mambu mawombo mu luzingu lwitu mwingi tulandakana zithumu zi Kibibila. Bankaka babalula mambu manneni beni. Vayi tufweti tatamana kukikeba mwingi tubika balula luzingu lwitu luvedila mwingi kunata luzingu lu butsuza. Mbi bilenda ku tusadisa kununga bo ba tuthota kuvanga kitsuza? Yindula mbi Yave katuvana mwingi tuba banlongo va mesu mandi. Nandi wuvana Mwan’andi wu luzolo, Yesu Klisto! (1 Petelo 1:18, 19) Mwingi ku tusadisa kuba basama va mesu ma Yave, tufweti yindula luvalu khudulu yi Yesu yidi.
12, 13. (a) Kibila mbi tufweti tadila minkungi mi nza mu phila Yave kantadilanga? (b) Mbi twantubila mu ntu dyambu wunlanda?
12 Bikhulu ayi mambu makhambu kwangidikanga Nzambi. Basi dikanda ditu, batu bansalanga yitu ayi bankotanga yitu kikola, balenda tomba tukemba yawu minkungi miwombo. Mbi bilenda ku tusadisa tukindama mu ziphukumunu zi kukemba minkungi Yave kakhambu zolanga? Tufweti zaba buboti kibila mbi Yave kakhambu zodilanga miawu. Mvandi tulenda fyongunina mu bilongulu bitu ayi kutebukanga moyo phila minkungi beni mitonina. Befu yindulanga buboti kibila mbi tukhambu kembila minkungi beni, twala ba lufyatu ti twidi mu kudyatila mu phila ‘Mfumu kanzolanga.’ (Efeso 5:10) Befu fyatila Yave ayi Dyambu dyandi, twalasa mona ko boma mambu bankaka banyindula.—Zingana 29:25.
13 Tutidi tatamana kudyatila mu kyedika mvu ka mvu. Mbi bilenda ku tusadisa tutatamana kuba bakubama mu kudyatila mu kyedika? Vadi mambu matatu tulenda vanga.
TATAMANA KUBA WUKUBAMA MU KUDYATILA MU KYEDIKA
14. (a) Bwidi kutatamana kulonguka Kibibila kwala tusadisila kubaka makani ma kukhambu bika kyedika? (b) Kibila mbi tuntombilanga ndwenga, tsembolo ayi phisulu?
14 Ditheti, tatamana kulonguka Kibibila ayi yindula buboti mambu wunlonguka. Botulanga thangu mwingi wuvanga mawu. Bo wumbwela longuka, buawu wunkwiza bwela zodila kyedika ayi wunluta ba wukubama mwingi kumanga kuyibika. Zingana 23:23 yitukamba ‘tusumba kyedika, ayi mvandi tusumba ‘ndwenga, tsembolo ayi phisulu.’ Busa fwana ko to kuzaba kyedika ki Kibibila. Tufweti sadila mambu beni mu luzingu lwitu. Befu baka phisulu, twala nunga kusadila va kimweka mambu tunlonguka na mambu tuzebi. Ndwenga yela ku tusadisa kusadila mambu tuzebi. Khumbu zinkaka, kyedika ki tusembanga mu ku tumonisa mambu mbi tufweti balula. Tufweti fika landakana tsembolo beni mu thinu, bila Kibibila kintuba ti yawu yilutidi na palata.—Zingana 8:10.
15. Bwidi kyedika ki tukyebilanga buka phonda?
15 Dimwadi, baka makani ma kusadila kyedika bilumbu byoso mu luzingu lwaku. Kibibila kindedikisa kyedika na phonda yi disodi. (Efeso 6:14) Mu thangu yikhulu, phonda yiba sadisanga disodi ayi kumvana lukyebu mu mvita mu thangu yoso yimba yandi yikangama. Vayi na kukhambu kanga yawu buboti, yilendi kumvana ko lukyebu voti kunsadisa. Bwidi kyedika ki tukyebilanga buka phonda yi disodi? Befu tatamana kutula kyedika ki Kibibila va khonzo’itu, kiawu kyala tukyeba mwingi tubika ba mayindu mambi ayi mala tusadisa tubaka makani mamboti. Boti mambu manneni tummonikina voti ba ku tuthota mwingi tuvanga dyambu dimbi, kyedika ki Kibibila ki tusadisanga tuluta ba bakubama mu kuvanga mambu masulama. Dedi bo disodi kabasa kwendanga ko mu mvita mukhambu vwata phonda, befu mvitu tulendi tatuka ko mu kyedika. Tufweti tomba zaba ti mu bukyedika tunsadila kyedika ki Kibibila mu mambu moso ma luzingu lwitu. Disodi mvandi wuba tulanda mbedi’andi mu phonda’andi. Ndoko tumona bwidi befu mvitu tulenda vangila mawu.
16. Bwidi kulonga kyedika ku tusadisanga tuluta dyatila mu kyedika?
16 Dintatu, longa kyedika ki Kibibila khumbu zyoso wulenda nunga kuvanga mawu. Kibibila kindedakana na mbedi yikula. Dedi bo disodi kaba bwatilanga buboti mbedi’andi, befu mvitu tufweti tatamana kubwata buboti Dyambu di Nzambi. (Efeso 6:17) Tulenda luta ba minlongisi mimboti mu ‘kusadila mu phila yifweni dyambu dikyedika.’ (2 Timoteo 2:15) Bo tunsadila Kibibila mwingi kulonga bankaka, tunluta zabanga ayi kubwela zola kyedika. Ayi tunluta bakanga makani ma kutatamana kudyatila mu kyedika.
Kyedika yidi khayilu yifumina kwidi Yave
17. Kibila mbi kyedika kididi beni luvalu kwidi ngyewu?
17 Kyedika yidi khayilu yifumina kwidi Yave. Kiawu ki tusadisa tuba kikundi kifikama na Tat’itu yi diyilu. Kiawu kyuma kilutidi luvalu tulenda baka. Yave wu kutulonganga mambu mawombo, vayi mawu madi buka thononu yi mambu moso tufweti longuka. Nandi wunkanikisa kutatamana kutulonga mvu ka mvu. Diawu, vwa nkinza kyedika dedi bo wumvwila nkinza dimanya dithalu. Tatamana ‘sumba kyedika ayi bika bwe sumbisa kiawu.’ Diawu, dedi Davidi, ngye wela kanikisa mambu amama kwidi Yave: ‘Yela dyatila mu bukyedika bwaku.’—Minkunga 86:11.
a Bavingisa mazina mu dilongi adidi.
b Kota mu JW Broadcasting, ayi tala vantuba ENTREVISTAS E EXPERIÊNCIAS > A VERDADE TRANSFORMA VIDAS.