DILONGI 51
Kivuvu Kitu Kilendi Tufuisa ko Tsoni
“Kivuvu Kitu Kilendi Tufuisa ko Tsoni.”—LOMA 5:5.
NKUNGA 142 Tusimbidila Kivuvu Kitu
MAMBU TUANLONGUKAa
1. Mu mambu mbi Abalahami kabela kivuvu?
YAVE wukanikisa kuidi nkundi’andi Abalahami ti mimvila mioso va ntoto, bala sakumunu mu nzila nkunu’andi. (Ngene. 15:5; 22:18) Abalahami wuba kiminu ki ngolo mu Nzambi ayi wuba lufiatu ti lukanu alolo luala salama. Vayi, kheti bo Abalahami kaba 100 di mimvu ayi Sala 90, bawu buna babutidiabu ko muana. (Ngene. 21:1-7) Kibibila kintuba: “Abalahami . . . wuba lufiatu ti wunkuiza ba tata yi mimvila miwombo, kheti maba monika buka ti malendi salama ko. Vayi mu kibila ki kiminu, nandi wukikinina mambu Nzambi kankamba.” (Loma 4:18) Ngie zebi ti lukanu alolo lusalama kuidi Abalahami. Nandi wuyiza ba tata yi Isaki, muana kaba vingila beni. Kibila mbi Abalahami kafiatila ti Yave wala dukisa lukanu luandi?
2. Kibila mbi Abalahami kabela lufiatu ti lukanu lu Yave luala salama?
2 Mu kibila ki kinkundi kifika Abalahami kaba na Yave, nandi wuba lufiatu “ti Nzambi kalenda nunga kuvanga mambu kankanikisa.” (Loma 4:21) Abalahami wuba lunungu va mesu ma Yave ayi nandi wuntedila mutu wusonga mu kibila ki kiminu kiandi. (Tiagu 2:23) Dedi bummonisa Loma 4:18, kiminu ki Abalahami kiba nguizani na kivuvu kiandi. Buabu tuemmona kibila mbi Mvuala Polo katubila matedi kivuvu, dedi bummonisina kapu 5 yi Loma.
3. Mbi Polo katuba matedi kivuvu?
3 Mvuala Polo wusudikisa kibila mbi tufueti bela lufiatu ti “kivuvu kitu kilendi tufuisa ko tsoni.” (Loma 5:5) Mvandi wu tusadisa kuvisa buidi kivuvu ki Baklistu kilenda konzukila. Bo tuenfiongunina mambu madi mu Loma 5:1-5, mona buidi kivuvu kiaku kinluta bela kikiedika. Dilongi adidi mvandi, dinkuiza monisa buidi ngie wulenda vangila kivuvu kiaku kubuela konzuka. Vayi tuemmona theti, kivuvu ki nkembu kio Polo katubila ti kilendi tufuisa ko tsoni.
KIVUVU KITU KI NKEMBU
4. Mbi Loma 5:1, 2 yintuba?
4 Tanga Loma 5:1, 2. Mvuala Polo wusonikina mambu amomo kuidi Baklistu ku Loma. Bawu balonguka matedi Yave ayi Yesu, bamonisa kiminu ayi bayiza ba “batu basonga mu kibila ki kiminu kiawu. “Bukiedika, bawu bayiza baka kivuvu kimboti.
5. Kivuvu mbi Baklistu basolu badi?
5 Mvuala Polo wusonikina Baklistu basolu ku Efeso matedi kivuvu batambula. Bawu bala tambula “kimvuama ki nkembu nandi kalundila kuidi banlongo banga kiuka.” (Efe. 1:18) Mvuala Polo wutuba mvandi ti Baklistu ku Kolosai batambula kivuvu. Nandi wutedila kiawu ‘mfutu muela tambula ku diyilu.’ (Kolo. 1:4, 5) Baklistu basolu bala tambula kivuvu ki kuzinga mvu ka mvu ku diyilu ko bala yadila na Yesu Klistu.—1 Tesa. 4:13-17; Nzai. 20:6.
Yaya F. W. Franz wutubila buboti matedi kivuvu Baklistu basolu badi (Tala lutangu 6)
6. Mbi khomba mueka wusolu katuba matedi kivuvu kiandi?
6 Baklistu basolu bamvuanga nkinza kivuvu kiawu. Yaya Frederick Franz, wutuba mu ntima woso: “Kivuvu kitu kidi ki kiedika ayi kadika mutu mu befu widi mu dingumba di 144.000, wala tambula kivuvu Nzambi kankanikisa. Kivuvu kitu kiela luta ba kiuma kilutidi nkinza, kena kioso kua kiuma tuidi.” Yaya Frederick wusadila Nzambi mu lukuikumunu mu mimvu miwombu. Mu mvu 1991 nandi wutuba: “Befu tutatamana kuvua nkinza kivuvu kitu. Ayi tunluta vuanga kiawu nkinza kena mu thangu tutambula luaku alolo. Befu tuntatamananga kuvingila kheti vamvioka bivevi na bivevi di mimvu. Bukiedika, yimvuanga ngiza kivuvu kitu.”
7-8. Kivuvu mbi batu bawombu badi? (Loma 8:20, 21)
7 Bisadi biwombu bi Yave bubu badi kivuvu kiviakana. Kivuvu ki kuzinga va ntoto mvu ka mvu ku tsi luyalu lu Kintinu ki Nzambi, dedi kio Abalahami kaba. (Ebe. 11:8-10, 13) Mvuala Polo wutubila matedi ndandu wu nkembu wu kivuvu akiokio baboso bantemina. (Tanga Loma 8:20, 21.) Bo ngie wulonguka lukanu lu Kibibila matedi bilumbu binkuiza ku ntuala, mbi wuluta zola? Disi ko mu kuzaba ti ngie walaba wuvedila ayi walasa bue sumuka ko? Voti ngie wuba mu mayangi mu kuzaba ti batu wunzolanga bafua bala bue zinga va ntoto ku paladisu? Mambu amomo, maluta kuvana mangolo muingi kutelimina “kivuvu” akiokio.
8 Boti tuidi kivuvu ki kuzingila ku diyilu voti va ntoto, buna tuidi kivuvu ki nkembo ki tuvana bibila muingi kukuangalala. Ayi kivuvu ki mayangi kilenda luta tuvana mangolo. Mambu manlanda mvuala Polo kasonika, mamonisa buidi mawu mala salimina. Mambu nandi kasonika matedi kivuvu, matuvana lufiatu ti kivuvu kitu kiala tatamana ku konzuka ayi kialasa tufuisa ko tsoni.
BUIDI KIVUVU KINKONZUKILANGA
Baklistu boso balenda viokila mu zikhuamusu (Tala Lutangu 9-10)
9-10. Dedi mvuala Polo, mambu mbi Baklistu balenda viokila? (Loma 5:3) (Tala mvandi foto.)
9 Tanga Loma 5:3. Mvuala Polo wutuba ti bo tumviokila mu ziphasi kivuvu kitu kinluta banga kikiedika mu befu. Tulendi kuituka ko mu mawu. Kibila minlandikini mioso mi Yesu, bala viokila mu zikhuamusu. Mona kifuani ki mvuala Polo. Nandi, wukamba kuidi basi Tesalonika: “Bo befu tuba yinu va kimueka, tu lulubula ti tuala viokila mu zikhuamusu ayi mawu madi mu kumonika.” (1 Tesa. 3:4) Ayi kuidi Baklistu ku Kolintu nandi wutuba: “Befu tuntomba muingi benu muzaba ziphasi tuviokila . . .Diawu tuyiza bela beni boma ayi luzingu luitu mvandi luba va kingiela.”—2 Koli. 1:8; 11:23-27.
10 Bubu mvandi, Baklistu bala viokila mu mintindu mioso mi zikhuamusu. (2 Timo. 3:12) Abu ngie, wuviokila mu zikhuamusu bo wuyiza ba kimunu mu Yesu ayi mu kuba nlandikini’andi? Bakundi baku ayi basi dikanda ba kuvuezanga? Ḿba ba kuvangilanga mambu mambi. Ngie widi wukubama muingi kuviokila mu zikhuamusu ku kisalu mu kutubanga kiedika mu mambu moso? (Ebe. 13:18) Ngie wumviokilanga mu zikhuamusu kuidi ntinu mu kibila ki kusamuna zitsangu zimboti kuidi batu? Zioso kua ziphasi tumviokila, mvuala Polo wutuba ti tufueti kuangalala. Kibila mbi?
11. Kibila mbi tufueti bela bakubama muingi kuviokila mu ziphasi?
11 Tulenda ba mu mayangi kheti bo tumviokila mu ziphasi, kibila tuzebi ti ziawu zilenda ku tusadisa kukuna zikhadulu zinkinza. Dedi buntubila Loma 5:3, “ziphasi beni zimbutanga khadulu yi kukindama.” Baklistu boso bamviokilanga mu mambu ma phasi, diawu befu boso tufueti kindama. Ayi tufueti ba bakubama muingi kukindama mu zioso kua ziphasi tulenda viokila. Mu phila ayoyo, buawu tuala muena lukanu lu kivuvu kitu kusalama. Tuisintomba ko kuba dedi batu Yesu kadedikisa na mbongo, yibua va mamanya. Bawu bavitika Diambu di Nzambi va thonono, vayi “bo baviokila mu ziphasi voti zikhuamusu” bawu bavonga. (Matai 13:5, 6, 20, 21) Bukiedika, kuviokila mu ziphasi voti mu zikhuamusu, disi ko diambu diluelu voti di mayangi, vayi kukindama kuala tuadisa ndandu yinkadidilanga. Mu phila mbi?
12. Ndandu mbi tuala baka bo tunkindama mu ziphasi?
12 Tiagu wutubila beni ndandu yinkuizilanga mu kukindama mu ziphasi. Nandi wusonika: “Bika khadulu yi kukindama yidukisa kisalu kiandi, muingi luba baduka ayi bafuana mu ziphila zioso, muingi lubika khambu ni kiuma.” (Tiagu 1:2-4) Tiagu wutubila matedi kukindama dedi bo mutu kankindiminanga bo kamvanga kisalu. Kisalu mbi kukindama kulenda ku tusadisa kudukisa? Kulenda tusadisa kudukisa zikhadulu dedi mvibudulu, kiminu ayi lufiatu mu Nzambi. Mvandi tulenda baka ndandu yinkaka bo tunkindama mu ziphasi.
13-14. Ndandu mbi kukindama ku tutuadisanga? Ayi kithuadi mbi kukindama kuidi na kivuvu? (Loma 5:4)
13 Tanga Loma 5:4. Polo wutuba ti kukindama mu ziphasi “kuntuadisanga lunungu” va mesu ma Yave. Ayi mawu masinsundula ko ti Yave wunkuangalalanga bo tumviokila mu ziphasi beni. Vayi kukindama kuaku, ku kuvanganga wubaka lunungu va mesu ma Yave. Bukiedika, luidi lusakumunu.—Minku. 5:12.
14 Tebuka moyo ti Abalahami, wuviokila mu ziphasi ayi wutambula lunungu lu Nzambi. Yave wuntadila nkundi ayi mutu wusonga. (Ngene. 15:6; Loma 4:13, 22) Ayi mawu mvandi malenda tumonikina. Nzambi katutadilanga ko basonga mu kisalu tumvanganga kuidi nandi ayi mu biyeku tuntambulanga mu kisalu kiandi. Vayi nandi wu tutadilanga batu basonga, mu kibila ki lukuikumunu luitu. Kuba kuandi yoso kua phunga tuidi, mambu tuidi mu kuviokikla voti mambu tuzebi kuvanga, befu boso tulenda kindama. Ngie widi mu kukindama mu ziphasi? Boti buawu, ba wuvumbama mu kuzaba ti widi lunungu va mesu ma Nzambi. Ayi malenda tuadisa ndandu, mu kukindisa kivuvu kiaku.
KINDISA KIVUVU
15. Diambu mbi dinkaka mvuala Polo katubila ayi mbi mutu kalenda kuyikuvusa?
15 Dedi bo mvuala Polo katubila, kukindama mu ziphasi, ku tuvanganga kuba lunungu va mesu Yave. Tala mambu mvuala Polo katatamana kutuba: “Lunungu luandi lutuvananga kivuvu, ayi kivuvu kitu kilendi tufuisa ko tsoni.” (Loma 5:4, 5) Mawu malenda vanga batu kukuituka. Kibila mbi? Kibila mambu nandi kasonika mu Loma 5:2, nandi wukamba Baklistu ku Loma ti, baboso baba “kivuvu ki kutambula nkembu wu Nzambi.” Vayi ḿba mutu kalenda kuyikuvusa, ‘boti Baklistu abobo baba kivuvu, kibila mbi mvuala Polo kabue tubula matedi kivuvu mu dilongi diandi?’
Kivuvu kiaku kiluta buelama kena kio wuba vathonono (Tala lutangu 16-17)
16. Buidi kivuvu kiaku kitonina kubuelama? (Tala mvandi foto.)
16 Tulenda visa mambu mvuala Polo kaba tomba kutuba, bo tumvisa ti kivuvu kimbuelamanga. Muingi kufuanikisa: Ngie wuntebuka moyo mu khumbu yitheti wuyuwa kivuvu ki mayangi mu Diambu di Nzambi? Ḿba ngie wuyindula ti diyindu di kuzinga mvu ka mvu ku paladisu mu mayangi, disa baka ko diyindu dikiedika. Vayi bo wutatamana kulonguka matedi Yave ayi zikhanu ziandi mu Kibibila, ngie wuyiza baka bivisa ti kivuvu akiokio kiala salama.
17. Buidi kivuvu kiaku kintatiminanga kukonzuka kheti wummana botama?
17 Kheti wukivana ayi wubotama, kivuvu kiaku kiala tatamana kukonzuka ayi wala tatamana kulonguka ayi kukonzuka mu kiphevi. (Ebe. 5:13–6:1) Ayi ḿba ngie mana viokila mu mambu maphasi vayi bo wukindama mu mawu, ngie wubaka lunungu lu Nzambi dedi bummonisina Loma 5:2-4. Mu kuba lufiatu ti widi lunungu lu Nzambi, ngie widi bibila biwombu muingi kutelimina kutambula mambu ka kukanikisa. Kivuvu kiaku kima luta kinda bubu kena va thonono. Ayi tulenda tuba ti kiawu kintuadisanga phila wunnatinanga luzingu luaku ayi kubalula phila wulenda kiebila basi dikanda diaku, makani wumbaka ayi phila wunsadila thangu’aku.
18. Mambu mbi Yave ka tukanikisa?
18 Mvuala Polo wubue tubila diambu dinkaka dinkinza matedi kivuvu ngie widi, bo wubaka lunungu lu Nzambi. Nandi wu tukindisa ti kivuvu kitu kidi kikiedika. Kibila mbi wulenda bela lufiatu alolo? Nandi wumanisina dilongi diandi mu nkanda kasonikina kuidi Baklistu, bo katuba: “Kivuvu kitu kilendi ku tufuisa ko tsoni, kibila luzolo lu Nzambi lo lunkuizilanga mu phevi ka tuvananga, luwedi mu mintima mitu.” (Loma 5:5) Bukiedika, ngie widi bibila biwombu muingi kukikinina mu kivuvu Yave ka kuvana.
19. Lufiatu mbi wulenda ba matedi kivuvu kiaku?
19 Yindula lukanu Yave kakanikisa kuidi Abalahami, lunungu kaba va meso mandi ayi phila kaba kuntadilanga nkundi. Kivuvu ki Abalahami kisa ba ko kiphamba. Kibibila kintuba: “Abalahami wutambula lusakumu beni.” (Ebe. 6:15; 11:9, 18; Loma 4:20-22) Nandi kasa fua ko tsoni. Ba loluawu lufiatu ti mambu Yave ka kukanikisa mala salama, ngie kutatamana kuba kivuvu. Kivuvu kiaku, kidi kikiedika ayi kialasa kufuisa ko tsoni. (Loma 12:12) Mvuala Polo wutuba: “Bika Nzambi wumvananga kivuvu kaluvana mayangi ayi ndembama bo lukumfiatila. Ngete, bika luba kivuvu kingolo ayi lubaka phevi yinlongo.”—Loma 15:13.
NKUNGA 139 Wu Kiyindula mu Nza Yimona
a Mu dilongi adidi, tunkuiza mona buidi Baklistu bantadilanga kivuvu kiawu ayi kibila mbi tuididi lufiatu ti mawu mala salama. Mu kaputulu 5 yi Loma yinkuiza tusadisa kumona ti kivuvu kitu bubu, kidi disuasana kena bo tutona kulonguka kiedika.