DISOLO DI NDONGOKOLO 53
Mintueni mi babakala—Luba bakristu bobo bame yonzuka mu kipheve
“Siama kuaku ayi kala kibakala.”—1 Mtn. 2:2.
NKUNGA 135 ‘Ba Nduenga Muan’ami’
MU BUKHUFIa
1. Mukristu nio wuyonzuka mu kipheve mbi kafueti tula muingi kaba luzingu lumboti?
NTINU Davidi veni Solomo lutumu ti: “Siama kuaku ayi kala kibakala.” (1 Mtn. 2:1-3) Bakristu boso balembo tudi ngolo mu sadila ndongi beni. Muingi banunga bafueti sadila minsiku mi Nzambi ayi sadila zitsikudukusu zi Bibila mu mambu moso ma luzingu luawu. (Luka 2:52) Bila mbi yididi mfunu kuidi bakhomba zieto ba mintueni ba babakala baba bayonzuka mu kipheve?
2-3. Bila mbi didi diambu dimfunu ntueni wukhomba wubakala kaba mukristu nio wuyonzuka mu kipheve?
2 Bakala di mukristu weta dukisa biyeko biandi bimfunu mu dikanda ayi mu kimvuka. Mu kondo finda phaka mintueni mi bakhomba ba babakala lulembo banzila mu biyeko lulenda baka mu bilumbu binkuiza. Lulenda baka lukanu lu sala mu kisalu ki thangu zioso, ba sadi mu kisalu ayi kuntuala ba nkulutu mu kimvuka. Wulenda baka kuaku phe lukanu lukuela ayi buta. (Efe. 6:4; 1 Tim. 3:1) Muingi wudukisa zikhanu beni ziozi wufueti ba mukristu nioni wuyonzuka mu kipheve.b
3 Mbi bilenda kusadisa wuba mukristu nio wuyonzuka mu kipheve? Kuidi na maluaku mamfunu momo wufueti yonzula. Diambu mbi wulenda tona vanga tona thangu yayi muingi wukubama ayi weba nunga biyeko bioso bio lenda baka mu bilumbu binkuiza?
MAMBU MO WULENDA VANGA MUINGI WUBA MUKRISTU NIO WUYONZUKA MU KIPHEVE
Ba bikadulu bi Yesu kulenda kusadisa wuba bakala di mukristu nio meyonzuka mu kipheve (Tala paragrafi 4)
4. Kue wulenda bakila bifuani bimboti bi sokudila? (Tala phe foto.)
4 Sobula bifuani bimboti bio wufueti sokudila. Bibila kidi na bifuani bimboti biwombo bio mintueni mi ba babakala bafueti sokudila. Babakala beni bathama beba zolanga Nzambi ayi baba na biyeko biwombo mu tanina dikanda di Nzambi. Wulenda phe baka bifuanusu bimboti kuidi babakala bo bayonzuka mu kipheve mu khati dikanda diaku ayi mu kimvuka. (Ebe. 13:7) Ayi wulenda phe sobula kifuani kiduka ki Yesu Kristu. (1 Pi. 2:21) Enati longukidi bumboti mboti bifuani beni biobi, yindula bikadulu bio wulenda sokudila kuidi babakala beni. (Ebe. 12:1, 2) Ayi baka nzengolo mu zaba bue wukuiza sokudila babakala beni.
5. Bue wulenda yonzudila diluaku diyindudila ayi bila mbi dididi mfunu? (Minkunga 119:9)
5 Yonzula ayi “simbidila . . . diluaku di yindudila.” (Zin. 3:21) Bakala nio widi diluaku diyindudila weta keta tadila mu diela dioso mambu mawombo tuamina kabaka nzengolo. Diawu, tula ngolo muingi wubaka ayi wusimbidila diluaku beni. Bila mbi? Nza yayi yime wala na mintueni mi babakala mio milembo tuadusu mu mayindu mawu veka voti mio mieta bikila mayindu mawu veka madiatisa mavanga mawu. (Zin. 7:7; 29:11) Mambu mo malembo vioki mu televizio, mu interneti ayi mu zireso sosio, malenda vanga diambu dinneni mu luzingu lueno. Vayi buabu bue wulenda bakila diluaku diyindudila bumboti? Tonina mu longuka zitsikudukusu zi Bibila ayi yindula bibila biobi zididi mfunu. Sadila zitsikudukusu beni muingi zisadisa wubaka zinzengolo zio ziela yangidika Yehova. (Tanga Minkunga 119:9.) Ngeyo yonzula diluaku beni dio dimfunu, yela kusadisa buwombo muingi wuba mukristu nio meyonzuka mu kipheve. (Zin. 2:11, 12; Ebe. 5:14) Tadila buabu bue diluaku diyindudila dilenda bela mfunu kuidi ngeyo mu mambu muadi: 1) mu nguizani’aku ayi mintueni mi baketo 2) mu mbakulu yi zinzengolo mu phila wummonikinina kuidi batu.
6. Bue diluaku diyindudila dilenda sadisila khomba wubakala kamonisa luzitu kuidi bakhomba ba baketo?
6 Ngeyo ba diluaku diyindudila, yela kusadisa wumonisa luzitu kuidi baketo. Disiandi diambu dimbimbi ko kuidi ntueni wubakala kayangalala yonzula nguizani ayi khomba mosi wunketo wu mukristu. Vayi ntueni wubakala nio widi diluaku diyindudila, kalendi ko tuba, sonika, voti vanga diambu dio dintula ti khomba wunketo kabanzila ti wulembo ntia, kalenda kubutudila kaka enati phuila kadi yi kunkuela mu bukiedika. (1 Tim. 5:1, 2) Enati ntueni wubakala tonini viokisa thangu ayi khomba mosi wunketo, kafueti tanina bumutu buandi bumboti mu kambu ba niandi veka ayi khomba beni wunketo vayi bafueti ba ayi mutu wunkaka.—1 Ko. 6:18.
7. Bue ba diluaku diyindudila kueta sadisila ntueni mu thangu keka nsobula mvuatu ayi mbongosolo nitu?
7 Phila yinkaka yoyi ntueni wubakala kafueti monisina ti wulembo yonzula diluaku di yindudila mu phila yimboti yidi mu tula zitsobodolo zifuana mu diambu ditedi phuatulu ayi mbongosolo yi nitu. Khumbu ziwombo batu bobo balembo landakana zimode zi nza ayi zio zilembo muangusu kuidi batu, bakala ko luzitu kuidi Yehova ayi beta zinga luzingu lukheni. Mambu makheni meta monikina mu ziphila ziphuatulu zio zieta kanga nitu voti mu mintindu mi minledi mio mieta kubatotula banga baketo. Mu thangu kansobula mbi maka vuata ntueni wubakala nio widi mukristu wuyonzuka mu kipheve, kafueti tuadusu mu zitsikudukusu zi Bibila ayi mu bifuani bimboti mu khati kimvuka. Wulenda ku kiyuvula: ‘Zitsobodolo ziama zieta monisa ti ndieta yindula bumboti ayi ndieta tudila batu bankaka thalu? Phil’ama yi vuatila yeta tula ti batu bankaka bakikinina ti ndikivana mu sadila Nzambi?’ (1 Ko. 10:31-33; Tito 2:6) Ntueni wubakala nio widi na diluaku diyindudila maka baka luzitu bika kaka ti kuidi bakhomba ziandi ba babakala ayi ba baketo vayi phe kuidi Dise diandi di mazulu.
8. Bue ntueni wukhomba wubakala kafueti longukila ba mutu nio fueni tudulu ntima?
8 Ba mutu nioni fueni tudulu ntima. Ntueni wubakala nio weta tudulu ntima weta dukisa biyeko biandi mu phila yimboti. (Luka 16:10) Tutadila kifuani kiduka ki Yesu. Kabe bongilanga ko mu lueya biyeko biandi. Kutu, wudukisa biyeko bio Yehova kamvana, buba ti thangu zinkaka phasi yiba mu ku butudila. Wuzola batu—nduka nduka balonguki bandi—ayi mu luzolo loso, wuvana luzingu luandi mu diambu di bawu. (Yow. 13:1) Muingi wusokudila Yesu, tulanga ngolo wudukisanga biyeko bio baveni. Enati wisi ko sikididi mu zaba bue busadila kiyeko beni, ba kuandi na kukikulula ayi lomba lusadusu kuidi bakhomba bo bame yonzuka mu kipheve. Kadi banga kaka kifu kisala mua kisalu kifioti. (Loma 12:11) Diawu, dukisanga biyeko biaku “mu diambu di Yehova vayi bika sia mu diambu di batu.” (Kol. 3:23) Diawu, wisi ko mutu wuduka, zaba vo vasukidi zindilu ziaku ayi kikininanga zinzimbala zio wuntula.—Zin. 11:2.
YONZULA MALUAKU MAFUANA
9. Bila mbi ntueni wukhomba wubakala kafueti yonzudila maluaku mafuana?
9 Muingi wuba bakala di mukristu nio meyonzuka mu kipheve, wufueti yonzula maluaku mafuana. Yawu mayi sadisa wudukisa biyeko biaku mu khati kimvuka, wubaka kisalu muingi wudukisa ziphuila ziaku, zi dikanda diaku ayi wuba mu nguizani yimboti ayi batu bankaka. Tutadila ndambu yi maluaku mamfunu.
Tanga ayi sonika bumboti biela kunatina mamboti ayi kimvuka phe kiela baka mamboti (Tala ziparagrafi 10-11)
10-11. Bue ntueni wukhomba wubakala kafueti bakila mamboti niandi veka ayi kimvuka phe bue kilenda bakila mamboti enati wulembo longuka tanga ayi sonika bumboti? (Minkunga 1:1-3) (Tala phe foto.)
10 Longuka tanga ayi sonika bumboti. Bibila kitubidi ti khini kuidi dibakala diodi wulembo kivani kadika lumbu mu tanga Mbembo Nzambi ayi ku yi yindudila. (Tanga Minkunga 1:1-3) Mu tanganga Bibila kadika lumbu, yawu mayi tula ti kalonguka phila yi yindudila yi Yehova ayi mayi nsadisa kaba mabanza mamboti ayi kayindulanga mboti mboti. (Zin. 1:3, 4) Babakala ba phila yoyi mfunu badi mu kimvuka. Bila mbi?
11 Bakhomba zieto ba babakala ayi ba baketo, beta tomba bakhomba ba babakala bo badi bafuana muingi ba bavana zithumu zio zibedi mu Bibila ayi mu malongi ma Bibila. (Tito 1:9) Enati zebi tanga ayi sonika bumboti mboti, wela ba na diluaku difuana ditula zidiskur ayi vana mimvutu mio minkindisa. Wela ba diaka phe na diluaku dizaba sonika zinoti zimboti mu thangu wulembo longuka ayi mu thangu wulembo wa zidiskur mu zikhutukunu zi kimvuka ayi mu zikhutukunu zinneni. Zinoti beni ziela kusadisa wutunga minu kiaku ayi wukindisa batu bankaka.
12. Mbi bifueti kusadisa wuzaba solulanga bumboti?
12 Yonzula maluaku mazaba solula bumboti. Mukristu wubakala kafueti zaba longuka solula bumboti. Bakala nioni zebi wa bumboti mboti weta zaba zingindu ayi weta sudika ziphuila zi batu bankaka. (Zin. 20:5) Kalenda longuka sudika phila yo mutu kalembo kimuena mu tadila zizi kiandi, zijeste zio kantula ayi mbembo’andi. Wulendi ko butudila ti wuviokisanga ko thangu ayi batu. Enati weti sadila thangu ka thangu bisadulu bi electoniki mu diambu di solula, mu kifuani, banga zi Email, tindila batu zimesaje, yawu yilenda vongisa diluaku diaku dizaba solula bumboti ayi batu. Diawu, tombanga maluaku ma solulanga ayi batu zizi mu zizi.—2 Yow 12.
Didi diambu dimboti mu longuka maluaku mo mafueti kusadisa wubaka kisalu (Tala paragrafi 13)
13. Diambu mbi diaka dinkaka ntueni wubakala kafueti longuka? (1 Timote 5:8) (Tala phe foto.)
13 Longuka kukizingisa ngeyo veka. Bakala di mukristu nio wuyonzuka mu kipheve, kafueti ba wufuana mu kukizingisa niandi veka ayi mu zingisa batu ba dikanda diandi. (Tanga 1 Timote 5:8.) Mu zitsi zinkaka, mintueni mi ba bakala balenda longuka bisalu bi kinsuni kuidi bambuta ziawu, voti kuidi bakhomba ziawu ba dikanda. Mu zitsi zinkaka ntueni wubakala kalenda longuka kisalu ki tekisa voti kisalu kinkaka mu thangu kadi mu nzo nkanda. Buba buawu, didi diambu dimboti mu longuka kisalu kio kifueti kusadisa wubaka kisalu. (Mav. 18:2, 3; 20:34; Efe. 4:28) Boso bum’bela, didi diambu dimboti wulonguka maluaku mo mafueti kusadisa wuvika baka kisalu. Ba na bumutu bumboti bo bafueti kuzabila banga mutu nio weta sala buwombo ayi nio weta dukisa bisalu bio bamveni. Enati buawu weta tudila, mawu baka diluaku dibaka kisalu ayi zaba kukitanina. Bikadulu ayi maluaku mo tume tadila mfunu phe bidi kuidi dibakala di mukristu muingi keba dukisa biyeko biandi mu bilumbu binkuiza. Tutadila ndambu biyeko beni.
WUKIBONGISA MU DIAMBU DI BIYEKO BIO WELA BAKA MU BILUMBU BINKUIZA
14. Bue ntueni wukhomba wubakala kafueti bela wukubama mu sala mu kisalu ki thangu ka thangu?
14 Kisalu ki thangu ka thangu. Bakristu bawombo ba babakala bo bayonzuka mu kipheve batona kisalu ki thangu ka thangu mu thangu baba mintueni. Kisalu ki n’zibudi nzila kieta sadisa ntueni wubakala kalonguka bue busadila mu phila yimboti va kimosi ayi batu bawombo. Yawu yifueti kunsadisa kazaba sadila zimbongo mu phila yimboti ayi kabika ku zisekinina. (Flp. 4:11-13) Muingi wukota mu kisalu ki thangu ka thangu, yilutidi mboti wutonina mu kisalu ki n’zibudi nzila wunsadisi. Bawombo beta sala kisalu ki n’zibudi nzila wunsadisi mu mua ndambu thangu, ayi yawu yeta kuiza basadisa baba min’zibudi nzila mi thangu ka thangu. Kisalu ki n’zibudi nzila kilenda ku zibudila maluaku masala mu kisalu ki thangu ka thangu, sala mu kisalu kithungulu voti sala ku beteli.
15-16. Bue ntueni wukhomba wubakala kafueti bela wukubama mu sala mu kimvuka?
15 Ba sadi mu kisalu voti ba nkulutu. Babakala ba bakristu, bafueti ba na lukanu lusadila bakhomba ziawu ba babakala ayi ba baketo banga bakulutu mu kimvuka. Bibila kitubidi ti woso mutu wuntomba sala kisalu kiphila yoyi, niandi “tidi tomba sala kisalu kimboti.” (1 Tim. 3:1) Tuamina kaba nkulutu, khomba wubakala kafueti teka tomba ba sadi mu kisalu. Sadi mu kisalu weta sadisa bakulutu mu ziphila ziwombo zifuana. Bakulutu ayi bisadi mu kisalu beta sadila mu kukikulula koso bakhomba ziawu ba babakala ayi ba baketo ayi beta samuna kisalu ki tsamununu mu kipfuzi. Bakhomba ba babakala bobo bakhidi mintueni balenda dukisa mambu momo mantombana muingi baba bisadi mu kisalu buba mu thangu yoyi beka nduka dukisa 18 ki mimvu. Sadi mu kisalu nio widi na maluaku mafuana, beki bubela nkulutu mu thonono yi mimvu 20.
16 Bue wufueti bela wufuana mu dukisa biyeko beni biobi? Bibila kaka kimonisini mambu mo mantombana muingi wudukisa biyeko beni. Mambu beni momo mantombana madi mu Bibila ayi matadidi luzolo lu mutu mu diambu di Yehova, dikanda diandi ayi kimvuka. (1 Tim. 3:1-13; Tito 1:6-9; 1 Pi. 5:2, 3) Tula ngolo wusudika kadika diambu dintombana muingi wudukisa mambu beni. Sambila Yehova kasadisa muingi wumadukisa.c
Yehova tidi ti babakala bakuela, bazola baketo bawu, bana bawu ayi badukisa ziphuila ziawu zi kinsuni, zi kipheve ayi bazaba bue balembo kimuena (Tala paragrafi 17)
17. Bue ntueni wukhomba wubakala kafueti bela wukubama mu ba bakala dikuela ayi pfumu dikanda? (Tala phe foto.)
17 Ba bakala dikuela ayi ba pfumu dikanda. Banga kuandi phila Yesu katubila, babakala bankaka bo badi bakristu bayonzuka mu kipheve balenda kuawu teka ba babakala bakambu kuela. (Mat. 19:12) Diawu, ngeyo sobula kuela, wela bue baka diaka biyeko binkaka biba nnuni voti pfumu dikanda. (1 Ko. 11:3) Yehova katidi ti bakala kazola nketo’andi ayi kadukisa ziphuila ziandi zikinsuni, zikipheve ayi kazabanga phila yo kalembo kimmuena. (Efe. 5:28, 29) Bikadulu ayi maluaku momo tume longuka mu disolo diadi, banga yonzula diluaku diyindudila, zitisa baketo, ayi ba mutu nio fueni tudulu ntima, mayi sadisa wuba nnuni wumboti mu dikuela. Wela ba wufuana mu dukisa biyeko biba nnuni ayi pfumu dikanda wumboti.
18. Bue ntueni wukhomba wubukala kalenda kubimina mu ba disa?
18 Ba disa dimboti. Kumanima ma dikuela diaku, wulenda ba disa. Mbi wulenda longuka kuidi Yehova mu diambu ditedi ba disa dimboti? Malongi madi mawombo. (Efe. 6:4) Mu nianguka koso Yehova wusolula ayi muan’andi Yesu mu kunkamba ti weta kun’zola buwombo ayi wunkikinina. (Mat. 3:17) Enati widi disa, solulanga thangu ka thangu ayi bana baku mu kubavana sikididi ti weta kubazola. Wubaniemisanga mu zanti yoso mu mambu mamboti mo beta vanga. Madisa mo meta sokudila kifuani ki Yehova, beta sadisa bana bawu bayonzuka mu ba babakala ayi baketo bo badi bakristu bayonzuka mu kipheve. Lenda kikubika tona thangu yayi mu biyeko bio bitedi keba mu luzolo loso batu ba dikanda diaku, bakhomba ba kimvuka ayi monisa ti weta kubazola ayi weta ku bayangalala. (Yow. 15:9) Yawu yela kusadisa weba dukisa biyeko biaku banga bakala dikuela ayi disa. Tuamina thangu beni yiba, mawu ba mfunu wombo kuidi Yehova, kuidi dikanda diaku ayi mu kimvuka.
MBI WUFUETI TULA TONA MU THANGU YAYI?
Mintueni miwombo mi babakala mio milongusu mu nzila yi masonuku ayi misadila mambu beni mo balonguka beka bakristu bo bayonzuka mu kipheve (Tala paragrafi 19-20)
19-20. Mbi biela sadisa ntueni wukhomba wubakala kaba mukristu nio meyonzuka mu kipheve? (Tala foto yidi va baba.)
19 Mintueni mi bakhomba ba babakala, lukuiza thumu ba ko mu kinzimbukila babakala ba bakristu bobo bayonzuka mu kipheve. Lusobula bifuani bimboti bio lufueti sokudila, yonzula maluaku mayindudila, ba mutu nio bafueti tudila ntima ayi longuka maluaku mafueni mu luzingu ayi ba wukubama mu biyeko bio wela sala mu bilumbu binkuiza.
20 Thangu zinkaka wulenda mona ti mu dukisa mambu beni momo phasi yidi. Vayi lenda kuaku nunga. Bambuka moyo ti Yehova phuila yiwombo kadi mu kusadisa. (Yes. 41:10, 13) Bukiedika ti bakhomba ba babakala ayi ba baketo ba kimvuka bela kusadisa diaka. Ngeyo dukisa bumboti mboti maluaku maba bakala di mukristu nio wuyonzuka mu kipheve luzingu luaku luela ba mu zikhini ayi luela ba lumboti. Tueta kuluzola buwombo mintueni mi bakhomba ba babakala! Bika Yehova kalusakumuna buwombo mu zingolo zio lulembo tudi thangu yayi muingi luba babakala ba bakristu bo bayonzuka mu kipheve.—Zin. 22:4.
NKUNGA 65 Tutatamana kuenda kuntuala!
a Babakala bo bayonzuka mu kipheve mfunu badi mu kimvuka ki bukristu. Mu disolo diadi tueka ntadila, bue mintueni mi babakala balenda bela bakristu bo bayonzuka mu kipheve.
b Tala “Tsudukusu yi ziphova” mu dilongi dio dibedi.