Rannaxhiinu binni purtiʼ gunnaxhii Cristu laanu
«Bizulú gunaxhii be ca xpinni be ni nuu ndaani guidxilayú zaqueca nadxii be laaca dede yanna ra ma chi iluxe xhiiña be.» (JUAN 13:1)
1, 2. 1) Xiñee nabé risaca modo bisihuinni Jesús nadxii binni. 2) Xii nga cani chiguidúʼyanu lu tema riʼ ni zacané laanu gusihuínninu nadxiinu binni.
JESÚS nga ejemplu ni jma risaca chinándanu, purtiʼ nabé gunnaxhiibe binni. Pur guiráʼ ni bíʼnibe, ni guniʼbe ne ni bisiidibe, zaqueca pur gútibe pur laanu bisihuínnibe pabiáʼ nadxiibe binni. Dede dxi gútibe gunnaxhiibe guiráʼ binni, ne jmaruʼ si ca discípulo stibe.
2 Jesús nga ti ejemplu ni jma risaca naquiiñeʼ chinanda ca xpinni Cristu, ne ejemplu stibe ca nga ni rucaa laanu gannaxhiinu ca xpinni Cristu ne xcaadxi binni. Lu tema riʼ zadúʼyanu ximodo zanda chinanda ca binnigola ejemplu stiʼ Jesús ne gácacaʼ nachaʼhuiʼ ora guiníʼnecaʼ tuuxa xpinni Cristu ni bichee, neca nabé malu ni biʼniʼ. Laaca zadúʼyanu ximodo rucaa ejemplu stiʼ Jesús laanu gacanenu ca xpinni Cristu ora guidxaagalucaʼ guendanagana, guendahuará ne dede ora guizaacacaʼ xiixa desgracia casi ra runiná nisaguié o xu.
3. Xi biʼniʼ Jesús neca guníʼ Pedru qué runibiáʼ laabe.
3 Gueelaʼ ante gati Jesús que guníʼ Pedru, apóstol peʼ stibe que, chonna biaje qué liica runibiáʼ laabe (Mar. 14:66-72). Peru Jesús maca guníʼ zaca arrepentir Pedru. Ne ora bíʼnibe ni bitiidilaʼdxiʼ Jesús stóndabe, ne despué bidii laabe dxiiñaʼ nabé risaca gúnibe (Luc. 22:32; Hech. 2:14; 8:14-17; 10:44, 45). Xi rizíʼdinu de ejemplu stiʼ Jesús pur ni biʼniʼ ora bichee tuuxa yaʼ.
Guiníʼ íquenu casi guníʼ ique Jesús ora guni tuuxa xiixa cosa malu
4. Pora nga naquiiñeʼ gusihuínninu nadxiinu binni cásica biʼniʼ Jesús.
4 Nuuruʼ xcaadxi modo zanda gusihuínninu nadxiinu binni cásica biʼniʼ Jesús, peru tobi de ca cosa ni jma nagana ne naná raca para laanu nga ora ti binnilídxinu o tuuxa binni ridagulisaa guni xiixa cosa nabé malu. Triste nga guininu ni, peru ra jma maʼ zidxiña dxi guinitilú guidxilayú stiʼ Binidxabaʼ riʼ, jma nagana raca para laanu gucáʼnanu espíritu stiʼ binni guidxilayú. Ca xpinni Cristu ni nahuiiniʼ ne ni huaniisi zanda guicá modo riníʼ ique binni guidxilayú laacaʼ, purtiʼ ca binni ca qué riuuláʼdxicaʼ chinándacaʼ ca ley stiʼ Dios, ne nga zándaca guxheleʼ laacabe de lu neza ni cudii guendanabani ni qué zaluxe. Lu primé siglu que guyuu caadxi xpinni Cristu ni biree de ndaaniʼ xquidxi Dios pur bicheecaʼ ne xcaadxi guluu jnézacabe laacaʼ. Zacaca rácani yanna (1 Cor. 5:11-13; 1 Tim. 5:20). Peru pa gusihuinni ca binnigola ca nadxiicaʼ tuuxa xpinni Cristu ni bichee la? zanda chindácabe ndaaniʼ ladxidoʼbe.
5. Ximodo zanda gusihuinni ca binnigola ca zinándacaʼ ejemplu stiʼ Cristu ora gulídxecaʼ tuuxa.
5 Ca binnigola ca naquiiñeʼ chinándacaʼ ca ley stiʼ Dios guiráʼ ora cásica biʼniʼ Jesús ni. Peru ora gúnicabe ni naquiiñeʼ gácacabe nadóʼ, nachaʼhuiʼ ne gannaxhiicabe binni casi runi Jiobá. Ora ti xpinni Cristu dxandíʼ maʼ guca arrepentir rusihuinni naná nuu ladxidóʼ ne riuu triste pur modo nuu, óraca nga jma nagueenda raca para ca binnigola ca gulídxecaʼ laabe ne diidxaʼ nadóʼ (Sal. 34:18; Gál. 6:1). Peru xi naquiiñeʼ guni ca binnigola ca pa ni bichee ca qué náʼ guzuubaʼ diidxaʼ ne qué liica náʼ gaca arrepentir yaʼ.
6. Xii nga ni cadi liica naquiiñeʼ guni ca binnigola ca ora gulídxecaʼ tuuxa, ne xiñee.
6 Ora qué náʼ ti binni ni biʼniʼ xiixa cosa malu chinanda conseju ni zeeda lu Biblia o ugaaniʼ donda ique xcaadxi, zándaca guchiichi nga ca binnigola ne xcaadxi binni ridagulisaa. Cumu nanna ca binnigola ca nabé bininá ni bíʼnibe ca xcaadxi xpinni Cristu ne cayuuyacaʼ qué nabe guchaabe la? zándaca gusihuínnicabe cadxiichicabe. Peru pa gúnicabe zacá qué zacanedícabe laabe ne qué zusihuínnicabe nápacabe «xquendabiaaniʼ Cristu» (1 Cor. 2:16, NM; biindaʼ Santiago 1:19, 20). Guyuu biaje guluu jneza Jesús caadxi binni, peru qué ñuu dxi ñúnibe ni ne xiana o niniʼbe xiixa ni ñuniná laacaʼ (1 Ped. 2:23). Lugar de ñúnibe nga la? bisihuínnibe zanda gaca arrepentir ca binni ni biʼniʼ xiixa cosa malu ne chuʼcaʼ galán ne Jiobá sti biaje. Ne tobi de ca razón pur beeda Jesús lu Guidxilayú nga para «ulá cani cuchee» (1 Tim. 1:15).
7, 8. Xi naquiiñeʼ ganna ca binnigola ora guni juzgarcaʼ ti xpinni Cristu.
7 Ximodo naquiiñeʼ gacané ejemplu stiʼ Jesús laanu ora guidúʼyanu gulídxecabe tuuxa lade ca binni ridagulisaa. Naquiiñeʼ gánnanu rulídxecabe binni para gápacabe ca xpinni Cristu ne para gacanécabe ni bichee ca gaca arrepentir (2 Cor. 2:6-8). Nécapeʼ nabé triste nga riuʼnu ora guiree tuuxa xpinni Cristu de ndaaniʼ xquidxi Dios purtiʼ qué náʼ gaca arrepentir la? ratadxí ladxidoʼno gánnanu stale de laacabe ruyúbicabe Jiobá sti biaje. Pa gusihuinni ca binnigola ca riníʼ íquecaʼ casi Cristu ora gacanecaʼ ni bichee ca la? despué zándaca guchaabe modo laabe ne guibiguétabe lade ca binni ridagulisaa. Zándaca qué zietenaláʼdxibe guiráʼ conseju ni bidiicabe laabe ne Biblia, peru zietenaláʼdxibe modo bisihuínnicabe nadxiicabe laabe ora guniʼnécabe laabe.
8 Neca qué náʼ binni ca guicaa conseju ni cudii Biblia laa la? ca binnigola ca naquiiñeʼ gusihuínnicaʼ ca guenda «ni rudii espíritu stiʼ Dios», ne jma nga naquiiñeʼ gusihuínnicaʼ nadxiicaʼ laabe (Gál. 5:22, 23). Cadi nagueendaca cuee ca binnigola ca tuuxa ni bichee de ndaaniʼ xquidxi Dios, sínuque nápacabe xidé guluíʼcabe racaláʼdxicabe gacanécabe laabe. Pa gúnicabe zacá, ora gaca arrepentir binni ni bichee ca, casi huayuni stale de laacabe la? zudiibe xquíxepeʼ Jiobá ne ca binnigola, ca binni ni gudixhe Dios para guni xhiiñaʼ, cani gucané laabe guibiguétabe ndaaniʼ xquidxi Dios (Efe. 4:8, 11, 12).
Gannaxhiinu binni lu ca últimu dxi riʼ
9. Bizeeteʼ ti modo bisihuinni Jesús gunnaxhii ca discípulo stiʼ.
9 Lu Evangeliu stiʼ Lucas cá tobi de ca modo bisihuinni Jesús nadxii binni. Laabe gúnnabe zadxiña dxi zaguu ca soldadu de Roma leʼ Jerusalén, ti guidxi ni maʼ guníʼ Dios zanitilú, ne qué zanda guxooñeʼ ca binni guidxi que. Ngue runi gudixhenabe ca discípulo stibe ne ca diidxaʼ riʼ: «Ora guʼya tu ma naguu soldadu leʼ Jerusalén la? lagana ma bidxiña dxi initilú ni ngue». Xi naquiiñeʼ gúnicabe ora guidxiña dxi ca yaʼ. Jesús bisiene chaahuiʼ laacabe xi naquiiñeʼ gúnicabe: «Cani nuu Judea uxooñe lu ca dani, ne cani nuu ndaani guidxi cadi iree. Cani nuu rañaa la? cadi ibigueta ndaani guidxi. Purti ca dxi que nga quixe cabe irá ni biʼni cabe para gaca ni casi cá lu Xquiʼchi Dios» (Luc. 21:20-22). Ca soldadu stiʼ Roma guluucaʼ leʼ Jerusalén lu iza 66, peru bisaanacabe guidxi que, ne zaqué gunda biree ca xpinni Cristu ni biʼniʼ ni gudxi Jesús laacaʼ.
10, 11. Ximodo racané ejemplu stiʼ ca xpinni Cristu ni bixooñeʼ de Jerusalén laanu para chuʼnu listu ora gueeda ca dxi jma nagana.
10 Dxi bixooñeʼ ca xpinni Cristu de Jerusalén que bisihuínnicabe nadxiisaacabe ne bidiisaacabe ni nápacabe cásica biʼniʼ Cristu ne laacabe. Peru ca diidxaʼ ni guníʼ Jesús riʼ zácacani lu guidubi naca Guidxilayú ne cadi ti lugar si. Laabe guniʼbe: «Nabé naná zaca ni ca dxi que. Qué huayuu dxi gaca ni naná biaʼ qu[e], dede dxi bizáʼ Dios guidxilayú, ne ma qué ziuu ru dxi aca ni sti tiru» (Mat. 24:17, 18, 21). Ante gueeda ca dxi jma naná ca ne lu ca dxi ca, zándaca guidxaagalunu stale guendanagana ne guiaadxaʼ cani jma riquiiñenu. Pa guiníʼ íquenu casi riníʼ ique Cristu la? zanda gudxíʼlunu ca guendanagana ca.
11 Ora gaca nga la? nápanu xidé chinándanu ejemplu stiʼ Cristu ne gusihuínninu nadxiinu ca xpínnibe ora guizaaláʼdxinu laacaʼ. Pablu bidii conseju riʼ: «Guni nu ni chuʼlaʼdxi stobi, ti acané nu laa uzuhuaa chaahuiʼ. Nin Cristu qué ñuni di ni gucalaʼdxi laa si [...]. Dios nga runi pur qué ixhacalaʼdxi nu ne rusieche laanu, ne laca laa guni laatu tobi si ra chi nanda tu ejemplu sti Cristu» (Rom. 15:2, 3, 5).
12. Ximodo naquiiñeʼ gannaxhiinu ca xpinni Cristu, ne xiñee.
12 Pedru, tobi de cani gunnaxhii Jesús que, laaca gúdxibe ca xpinni Cristu guzuubacaʼ diidxaʼ ne gannaxhiisaacaʼ. Dxandíʼ, naquiiñeʼ gannaxhiisaacabe de guidubi ladxidóʼcabe (1 Ped. 1:22). Ca dxi stinu riʼ, jma naquiiñeʼ gúninu stipa pur gápanu ca guenda ni napa ca xpinni Cristu, purtiʼ zeʼ dxi jma cadxaagalú xquidxi Dios guendanagana. Cumu mayaca guinitilú cani nuu lu Guidxilayú riʼ la? qué zanda diʼ cuézanu gacané tuuxa laanu purtiʼ cadúʼyanu maʼ qué gapa binni bueltu yanna (biindaʼ 1 Juan 2:15-17). Cumu jma maʼ cadxiña dxi guinitilú ca cosa malu ca la? naquiiñeʼ chuʼnu jma gaxha de Jiobá. Ne laaca naquiiñeʼ chuʼnu gaxha de ca xpinni Cristu ne gaca xhamígunu laacabe jma. Sicaríʼ guníʼ Pablu: «Laganaxhii saa casi enda biʼchiʼ, cada tobi usisaca stobi ne cadi laca laa» (Rom. 12:10). Pedru laaca bizeeteʼ de laani ne ca diidxaʼ riʼ: «Ne ni jma naquiiñe la? ganaxhii saa tu, purti pa nadxii tu stobi la? neca uchee né laatu qué zuquixe tu ni laa» (1 Ped. 4:8).
13-15. Ximodo maʼ bisihuinni stale xpinni Cristu nadxiisaacaʼ ora guizaaca xiixa desgracia.
13 Lu guidubi naca Guidxilayú runibiáʼ binni ca testigu stiʼ Jiobá purtiʼ rusihuínnicaʼ nadxiisaacaʼ lu guiráʼ ni rúnicaʼ. Casi lu iza 2005 que, stale de laacabe gucané cani biniti lidxi gudiʼdiʼ si ca huracán ni bininá ladu gueteʼ stiʼ Estados Unidos. Jma de gande mil Testigu yegacanecaʼ raqué purtiʼ zinándacaʼ ejemplu stiʼ Jesús. Stale de laacabe bisaanacabe lídxicabe ne xhiiñacabe para chigacanécabe xcaadxi xpinni Cristu.
14 Ti lugar nuu gaxha de nisadóʼ, gundisaʼ ti huracán ca ola stiʼ nisadóʼ que 10 metru, ne 80 kilómetru biree nisa que fuera de nisadóʼ que. Lu 90 yoo 30 de laacani bunduuxeʼ huracán que. Guyé binni de gadxé gadxé guidxi yenecaʼ herramienta ne xcaadxi cosa ni iquiiñeʼ para gucuicaʼ ca yoo que sti biaje. Chupa xpinni Cristu, béndacaʼ ne viuda laacaʼ, bichacaʼ xhábacaʼ maleta ne gudxiibacaʼ lu ti camioneta ne guzá carru que 3,000 kilómetru para yendácabe ra bininá huracán que. Tobi de laacabe biaana raqué cayacané casi precursora regular ne laaca rúnibe dxiiñaʼ ne grupu de binnigola ni racané ra runiná xiixa desgracia.
15 Maʼ biʼniʼ chaahuicabe jma de gaayuʼ mil xhoopaʼ gayuaa lidxi ca xpinni Cristu ne lidxi xcaadxi binni ni nabeza raqué. Xi runi sentir ca xpinni Cristu ca pur bisihuínnicabe nadxiicabe laacaʼ yaʼ. Ti gunaa xpinni Cristu ni biniti lidxi gúpabe xidé gulézabe ndaaniʼ ti yoo huiiniʼ ni rábicabe casa remolque ni maʼ ridxuuniʼ ne raqué nuu ti estufa ni maʼ qué riquiiñeʼ. Ora biluxe ca xpinni Cristu que ti yoo huiiniʼ para laabe la? qué ñanda diʼ ñuni huantarbe ne biinabe. ¡Nabé bidiibe xquíxepeʼ Jiobá ne ca xpinni Cristu pur bicuicaʼ lídxibe! Ne stale de ca xpinni Cristu ni yenécabe sti ladu qué nibíʼgacaʼ ralídxicaʼ neca maʼ napa jma de ti iza de biʼniʼ chaahuicabe lídxicaʼ. Xiñee qué nibiguétacabe ralídxicabe yaʼ. Bíʼnicabe ni para ganda guiaana ca xpinni Cristu ni yegacané laacabe que ralídxicabe dede ora guilúxecaʼ xcaadxi yoo ni caquiiñeʼ guni chaahuicaʼ. Rihuinni dxíchica rusihuinni ca xpinni Cristu ca riníʼ íquecaʼ cásica riníʼ ique Jesús.
Gusihuínninu riníʼ íquenu casi Jesús ora gacanenu cani huará
16, 17. Ximodo zanda gúninu cásica biʼniʼ Jesús ora gacanenu cani huará.
16 Neca cadi guiranu nga huazaacanu xiixa desgracia, zándaca guiranu raca huaranu o nápanu binnilídxinu ni huará. Modo gucané Jesús binni zacané laanu gánnanu xi gúninu. Laabe «bisianda be stale binni huará» ni yenécabe ra nuube, purtiʼ biabe laacaʼ ne gunnaxhiibe laacaʼ (Mat. 8:16; 14:14).
17 Ca dxi stinu riʼ, qué zanda diʼ gúninu ti milagru para gusiándanu cani huará cásica biʼniʼ Jesús, peru zanda gusihuínninu rianu laacabe ora gacanenu laacabe cásica biá Jesús binni. Ca binnigola ca rusihuínnicaʼ riníʼ íquecaʼ casi Cristu ora quixhe chaahuicaʼ ne gúʼyacaʼ modo gacané ca binni ridagulisaa cani huará ni nuu ládecaʼ ne zacá rinándacaʼ conseju ni zeeda lu Mateo 25:39, 40 (biindaʼ ni).a
18. Ximodo gunnaxhii chupa Testigu Charlene, ne xi guleendúcabe pur ni bíʼnicabe.
18 Laanu nanna dxíchinu cadi caquiiñeʼ diʼ gácanu binnigola para gacanenu xcaadxi xpinni Cristu. Guidúʼyanu ejemplu stiʼ Charlene, ti gunaa xpinni Cristu de 44 iza ni gupa cáncer ne ni gudxi doctor laa zabani chii gubidxa si. Cumu biiyaʼ Sharon ne Nicolette, chupa Testigu ni ridagulisaanécabe, nabé ridxaga xheelabe ora gapa laabe la? gúdxicaʼ laabe laacaʼ zanda gápacaʼ laabe ridxíʼ ne huaxhinni xcaadxi dxi nabánibe que. Peru chii gubidxa gúdxicabe laabe zabánibe que la? beeda gácani xhoopaʼ semana. Neca zacá, bisihuínnicabe nadxiicabe laabe dede ora gútibe. Sharon guníʼ: «Nabé naná ngue ora gunnaʼ qué zianda Charlene, peru Jiobá gucané laadu guni huantardu. Ni gudídidu que gucané laadu chuʼdu jma gaxha de Jiobá ne chuʼdu tobi si naa ne Nicolette». Sicaríʼ guníʼ xheelaʼ Charlene: «Qué ziuu dxi guiaandaʼ naa pabiáʼ nachaʼhuiʼ guca ca bizanaʼ. Stipa ni bíʼnicabe que gucaneni Charlene, xheelaʼ, xcaadxi dxi bibani que ne laaca gucaneni naa gatadxí ladxiduáʼ ne cadi nidxagapiáʼ. Qué zusaanaʼ de gudieeʼ xquíxepeʼ laacabe. Guiráʼ ni bíʼnicabe ca gucaneni naa jma gapaʼ fe Jiobá ne gannaxhieeʼ guiráʼ ca xpinni Cristu».
19, 20. 1) Xi ca guenda ni napa Jesús bizíʼdinu lu guionnaʼ tema ca. 2) Xi naguixhe íqueluʼ gúniluʼ yanna.
19 Lu guionnaʼ tema stiʼ revista riʼ maʼ bidúʼyanu gaayuʼ guenda stiʼ Jesús, laaca bizíʼdinu stale modo zanda guiníʼ íquenu casi riníʼ íquebe ne gúninu casi bíʼnibe. Ne gácanu nadóʼ ne cadi gudxíʼbanu laca laanu cásica guca Jesús (Mat. 11:29). Laaca naquiiñeʼ gúninu stipa pur gácanu nachaʼhuiʼ ne binni neca gucheenecaʼ laanu. Ne chinándanu ca ley stiʼ Jiobá sin guidxíbinu neca guidxaagalunu guendanagana.
20 Laaca naquiiñeʼ gannaxhiinu ca xpinni Cristu cásica gunnaxhii Cristu laacabe dede ora guti. Nga nga ni rusihuinni dxandíʼ xpinni Cristu laanu (Juan 13:1, 34, 35). Nga runi, «cadi guiaana dxí [n]u de ganaxhii saa [n]u casi enda biʼchiʼ» ne quixhe íquenu iquiiñenu xquendanabáninu para gusisácanu Dios ne para gacanenu xcaadxi binni (Heb. 13:1). Zacá zaguu ndaayaʼ Jiobá stipa ni gúninu.
[Cani cá ñee yaza]
a Biiyaʼ tema ni láʼ: «Haga más que sólo decir: ʼManténganse calientes y bien alimentadosʼ», ni zeeda lu La Atalaya 15 stiʼ octubre iza 1986.
Ñee zanda gusiéneluʼ ni la?
• Ximodo zanda gusihuinni ca binnigola riníʼ íquecaʼ casi riníʼ ique Cristu ora gacanecaʼ tuuxa ni maʼ bichee.
• Xiñee naquiiñeʼ gannaxhiinu binni casi biʼniʼ Jesús yanna ra maʼ nabáninu lu ca últimu dxi riʼ.
• Ximodo zanda gusihuínninu riníʼ íquenu casi Jesús ora gacanenu cani huará.
[Dibuju/foto ni zeeda lu yaza 17]
Ca binnigola ca racaláʼdxicaʼ guibiguetaʼ cani bichee ca ra nuu Jiobá
[Dibuju/foto ni zeeda lu yaza 18]
Ximodo bisihuinni ca xpinni Cristu ni bixooñeʼ de Jerusalén que riníʼ íquecaʼ casi riníʼ ique Jesús
[Dibuju/foto ni zeeda lu yaza 19]
Runibiáʼcabe ca testigu stiʼ Jiobá purtiʼ rusihuínnicaʼ nadxiisaacaʼ lu guiráʼ ni rúnicaʼ